Inhoud. Verbod neonicotinoïden en de gevolgen voor de insectenbestrijding in suikerbieten. Diagnose stellen bodeminsecten. Belangrijke bodeminsecten

Transcriptie

1 Inhoud Verbod neonicotinoïden en de gevolgen voor de insectenbestrijding in suikerbieten Elma Raaijmakers odeminsecten herkenning middelenkeuzes ladinsecten en hun natuurlijke vijanden herkenning middelenkeuzes Workshop Suikerbieten, Dinteloord en elangrijke bodeminsecten Diagnose stellen bodeminsecten ietenkever Miljoenpoot Foto ritnaald: H. Glas Emelten Ondergrondse springstaarten Wortelduizendpoot Ritnaalden haal planten met flinke kluit uit de grond met tuinschepje doe dit in een witte emmer, roer voorzichtig en laat vervolgens 5 minuten staan nu zijn eventuele bietenkevertjes en springstaarten zichtbaar op het wateroppervlak pak een zeef (ca. 1 mm maaswijdte), roer vervolgens goed door het water en schenk het water af. Zo zijn ritnaalden, emelten, miljoenpoten en wortelduizendpoten zichtbaar spoel de planten voorzichtig af en bekijk de aantasting met de loep Ondergrondse vreterij bietenkever 2 mm 1

2 ovengrondse vreterij bietenkever 5-7 mm Vreterij wortelduizendpoten 1,5 mm Vreterij springstaarten Foto: H. Glas mm 2

3 Vreterij ritnaalden Emelten Foto: H. Glas Werking vs Vydate 10G vs Sombrero insect werking werking Vydate 10G bladluizen, bietenvliegen, tripsen, aardvlooien, wantsen, schildpadtorretjes werking Sombrero bietenkevers bovengronds bietenkevers ondergronds ritnaalden wortelduizendpoten miljoenpoten springstaarten emelten = goede werking, ++ = redelijke werking, + = matige werking, - = geen werking Regio s met bodeminsecten bietenkevers: Flevoland Zuidwesten Zuid-Limburg miljoenpoten: Zuid-Limburg springstaarten: Zuid-Limburg etuwe Oldambt polders Noord- en Zuid-Holland Vydate of? aantal aaltjes > schadedrempel nee ja ga na of nodig is ja alleen bietencysteaaltjes op perceel Groene perzikbladluizen nee gebruik Vydate verwacht u problemen met ritnaalden? verwacht u problemen met bodeminsecten? ja nee nee ja bestel bestel géén bestel Vydate 10G gebruiken om alleen bodeminsecten te bestrijden is te duur! 3

4 Hulpmiddelen bij de herkenning van groene bladluizen er zijn zeer veel soorten groene luizen kenmerken groene perzikbladluizen: zwaluwstaartje bij kop zwarte knobbel op rug donkerbruine verticale strepen op groene buik antennen even lang als lichaam cursus Herkennen en tellen van bladluizen in suikerbieten op Frankrijk 2017 Nederland % Foto: IT, Frankrijk Schadedrempel groene perzikbladluis estrijdingsdrempels van de groene perzikbladluis periode aantal luizen per 10 planten mei en eerste helft juni > 2 tweede helft juni > 5 eerste helft juli > 50 Drempel overschreden? Voer bespuiting uit met Teppeki, Pirimor of alypso. Wissel af!!! Aantal groene perzikluizen (#/10 planten) Populatie daalt vanaf juli datum insecticide bespuitingen op 16 juni schadedrempel half juni-begin juli schadedrempel mei-begin juni bespuitingstijdstip 4

5 Groene bladluizen 2014 Groene bladluizen 2014 umulatief Aantal aantal groene groene perzikbladluizen bladluizen per per 25 planten 25 planten beschimmeld geparasiteerd levend 0,5-1 m van akkerrand umulatief Aantal aantal groene groene perzikbladuizen bladluizen per per 25 planten 25 planten beschimmeld geparasiteerd levend 5-12 m van akkerrand Alternatieve insecticiden Proefveld Steenbergen (2017) insect alternatief aantal toepassingen bladluizen Pirimor, UPL Pirimicarb Teppeki alypso max 1 bietenvliegen, rupsen Decis bietenkevers, miljoenpoten, wortelduizendpoten, springstaarten Vydate 10G Aantal groene perzikluizen (#/10 planten) ab A c c c a A bc ab 14 juni (voor bespuiting) 23 juni (na bespuiting) ritnaalden tripsen Karate Zeon, Ninja Decis Sumicidin Super * * Oude etiketten nog onbeperkt in te zetten Object arbamatenresistentie DNA mutatie geassocieerd met resistenties tegen middelen uit carbamatengroep verminderd gevoelige populaties Pyrethroïdenresistentie DNA mutaties geassocieerd met resistenties tegen middelen uit pyrethroïdengroep verminderd gevoelige populaties 5

6 Natuurlijke vijanden bladluizen Neveneffecten middelen middelnaam actieve stof(fen) neveneffecten natuurlijke bestuivers vijanden o.a. Decis E deltamethrin Sumicidin Super esfenvaleraat geparasiteerde bladluis larve zweefvlieg Karate Zeon en Ninja Pirimor en UPL Pirimicarb alypso lambda-cyhalothrin pirimicarb thiacloprid A pop zweefvlieg Teppeki flonicamid A A larve gaasvlieg A = bruikbaar = beperkt bruikbaar = niet bruikbaar larve lieveheersbeestje Kies voor een middel met zo weinig mogelijk neveneffect! ietenvlieg Eieren bietenvlieg Larven komen uit eieren 6

7 Levenscyclus bietenvlieg Schadedrempel bietenvlieg gewasstadium aantal volle eitjes per plant 2-4 echte bladeren 4-6 echte bladeren 4 of meer 8 of meer 6 of meer echte bladeren 20 of meer Alternatieve insecticiden insect alternatief aantal toepassingen bladluizen Pirimor, UPL Pirimicarb Teppeki alypso max 1 bietenvliegen, rupsen Decis bietenkevers, miljoenpoten, wortelduizendpoten, springstaarten ritnaalden tripsen Vydate 10G Karate Zeon, Ninja Decis Sumicidin Super * Aantasting door 3 e generatie bietenvlieg * Oude etiketten nog onbeperkt in te zetten estrijdingstijdstip - Larven zijn net uit eitjes 60-70% geparasiteerd door Trichogramma 7

8 Natuurlijke vijanden bietenvliegen Aantasting zwarte bonenluizen Phygadeuon pegomyiae (parasiteert eitjes van de bietenvlieg) Phygadeuon fumator (parasiteert eitjes van de bietenvlieg) Opius spinacae, O. betae, O. sylvaticus, O. procerus, O. bremeri Apanteles congestus (parasiteert larven van de bietenvlieg) Microgaster carinatus (parasiteert larven van de bietenvlieg) Melanophora roralis Aleochara bipustulata Trichogramma evanescens Trichogramma minutum verder worden de eieren gegeten door kortschildkevers, lieveheersbeestjes, wantsen en larven van de gaasvlieg vliegen zelf worden gegeten door vogels zoals spreeuwen, mussen, zwaluwen, vinken en geelgorzen Zwarte bonenluizen Zwarte bonenluizen Schadedrempel zwarte bonenluizen Larve zweefvlieg maand aantal zwarte bonenluizen mei/juni juli meer dan 50% van de planten bezet met kolonies van 30 tot 50 luizen meer dan 75% van de planten bezet met grote kolonies van meer dan 200 luizen 8

9 eschimmelde zwarte bonenluizen eschimmelde zwarte bonenluizen Alternatieve insecticiden insect alternatief aantal toepassingen bladluizen Pirimor, UPL Pirimicarb Teppeki alypso max 1 bietenvliegen, rupsen Decis bietenkevers, miljoenpoten, wortelduizendpoten, springstaarten ritnaalden tripsen Vydate 10G Karate Zeon, Ninja Decis Sumicidin Super * Tripsen * Oude etiketten nog onbeperkt in te zetten ovengrondse springstaarten Rupsen 9

10 Alternatieve insecticiden insect alternatief aantal toepassingen bladluizen Pirimor, UPL Pirimicarb Teppeki alypso max 1 bietenvliegen, rupsen Decis bietenkevers, miljoenpoten, wortelduizendpoten, springstaarten ritnaalden tripsen Vydate 10G Karate Zeon, Ninja Decis Sumicidin Super * Applicatie Ziekten en Plagen * Oude etiketten nog onbeperkt in te zetten onclusies Spaar natuurlijke vijanden: laat bespuitingen afhangen van schadedrempels kijk daarbij ook naar aanwezigheid van natuurlijke vijanden kies (indien mogelijk) een middel dat natuurlijke vijanden spaart Insecticiden - milieubelastingspunten middel werkzame stof werkzame stof (kg/ha) MP waterleven MP bodemleven MP grondwater alypso thiacloprid 0, Decis deltamethrin 0, tefluthrin 0, Karate Zeon, Ninja Pirimor, UPL Pirimicarb 0, pirimicarb 0, Sombrero imidacloprid 0, Sumicidin esfenvaleraat 0, Super Teppeki flonicamid 0, Vydate 10G oxamyl 1, ron: ( ). MP s bij 1,5-3,0% organische stof Insecticiden - risico s bestuivers, bestrijders en toepasser middel werkzame stof werkzame stof (kg/ha) risico bestuivers risico bestrijders risico toepasser alypso thiacloprid 0,072 schadelijk Decis deltamethrin 0,007 schadelijk tefluthrin 0,010 irriterend Karate Zeon, Ninja Pirimor, UPL Pirimicarb lambdacyhalothrin lambdacyhalothrin 0,005 schadelijk pirimicarb 0,200 A giftig Sombrero imidacloprid 0,060 - Sumicidin esfenvaleraat 0,005 schadelijk Super Teppeki flonicamid 0,070 A A - Lopend onderzoek nieuwe insecticide voor bladluis-, bietenvlieg- en bietenkeverbestrijding ontwikkeling van vangbakken voor bietenvliegen Artemisia vulgaris en zijn monofage bladluis om vroegtijdig natuurlijke vijanden aan te trekken Vydate 10G oxamyl 1,500 giftig ron: ( ) A = bruikbaar in geïntegreerde teelt, = beperkt bruikbaar, = niet bruikbaar 10

11 Lopend onderzoek waarschuwingssysteem voor groene perzikbladluizen nagaan schadedrempels bietenvliegen en bladluizen gebruik van biologische middelen het maken van de juiste keuze begint met waarnemen Lees meer: Applicatie Ziekten en Plagen ( 11