Ontwikkelingstheorieën

Transcriptie

1 Ontwikkelingstheorieën ERIKSON PIAGET Ontwikkelingstheorieën ERIKSON PIAGET 1

2 Piaget in t kort Systemisch ontwikkelingsmodel Socio-culturele theorie VYGOTSKY Ontwikkeling ~ wederzijdse transactie tussen omgeving en kind Zone van naaste ontwikkeling Prenatale ontwikkeling 2

3 Een zwangerschap duurt in theorie: A. 36 weken B. 38 weken C. 40 weken D. 42 weken Vanaf wanneer spreekt men van embryo A. Vanaf de bevruchting B. Vanaf tweede week C. Vanaf tweede maand D. Gedurende gans de zwangerschap Zaadcellen in vergelijking met eicel A. Leven allebeieven langnl. 1 dag B. Zaadcelleeftlangerdaneicelnl. 6d vs1d C. Eicelleeftlangerdanzaadcelnl. 6d vs1d D. Leven eicel/zaadcel wordt vooral bepaald door gezondheid vrouw of man 3

4 Een zaadcel bevat A. 46 chromosomen B. 23 chromosomen C. Zaadcel bevat 1 chromosoom minder dan eicel D. Enkel een zygoot bevat chromosomen Zaadcellen in vergelijking met eicel A. Zaadcel geeft meer erfelijk materiaal door B. Zaadcel en eicel geven evenveel erfelijk materiaal door C. Eicel geeft meer erfelijk materiaal door D. Hoeveel erfelijk materiaal doorgegeven wordt door eicel/zaadcel is toeval Een bevruchte eicel noemen we een A. Embryo B. Zygoot C. Fenotype D. Genotype 4

5 Eenembryo van 8 wekenoud A. 1,5 mm B. 3 mm C. 1,5 cm D. 3 cm Het eerste orgaan dat zich tijdens embryonale fase ontwikkelt : A. huid B. longen C. ruggenmerg D. hart Het geslacht is ten vroegste visueel vast te stellen A. Vanaf de bevruchting B. Na 4 weken C. Na 10 weken D. Halfweg de zwangerschap 5

6 We spreken van een foetus A. Vanaf de bevruchting B. Na 4 weken C. Na 12 weken D. Halfweg de zwangerschap Een foetus heeft in de 5 e maand een A. zuigreflex B. grijpreflex C. knipperreflex D. Alle drie Een foetus A. Heeft waakperiodes vanaf 12 e week B. Verkeert tot week 26 in constante slaaptoestand C. Is vanaf week 26 tot 25% van de tijd wakker D. Is vanaf week 26 tot 33% van de tijd wakker 6

7 Welk prenataal onderzoek is nagenoeg risicoloos? A. Echoscopie B. vlokkentest C. vruchtwaterpunctie D. Geen enkele van bovenstaande Hoeveel van de bestaande zwangerschappen wordt spontaan onderbroken? A. 10% B. 25% C. 50% D. 75% Een zwangerschap duurt in theorie: A. 36 weken B. 38 weken C. 40 weken D. 42 weken Dokter rekent 40 weken = vanaf laatste menstruatie 7

8 Vanaf wanneer spreekt men van een embryo A. Vanaf de bevruchting B. Vanaf tweede week C. Vanaf tweede maand D. Gedurende gans de zwangerschap Eerste 2 weken = germinale fase = celontwikkeling Van 2 wekentot 12 weken= embryonalefase= Organogenese Vanaf 12 weken= foetalefase= toenamegewichten lengte Zaadcellen in vergelijking met eicel A. Leven allebeieven langnl. 1 dag B. Zaadcelleeftlangerdaneicelnl. 6d vs1d C. Eicelleeftlangerdanzaadcelnl. 6d vs1d D. Leven eicel/zaadcel wordt vooral bepaald door gezondheid vrouw of man Zaadcellenlevengemakkelijk6 dagen zenemendushuntijdom tot aaneiceltekomen(eicelleeftmax. 1 dag) Een zaadcel bevat A. 46 chromosomen B. 23 chromosomen C. Zaadcel bevat 1 chromosoom minder dan eicel D. Enkel een zygoot bevat chromosomen Zaadcel en eicel bevatten ieder de helft(=23) van normaal erfelijk materiaal(=46) = meiose 8

9 Zaadcellen in vergelijking met eicel A. Zaadcel geeft meer erfelijk materiaal door B. Zaadcel en eicel geven evenveel erfelijk materiaal door C. Eicel geeft meer erferlijk materiaal door D. Hoeveel erfelijk materiaal doorgegeven wordt door eicel/zaadcel is toeval Moeder haar groot X-chromosoom bevat meer erfelijk materiaal dan vader kleinere X of veel kleinere Y chromosoom Een bevrucht eicelletje noemen we een A. Embryo B. Zygoot C. Fenotype D. Genotype Embryo = bevruchte eicel na proces van mitose Zygoot = bevruchte eicel vanaf bevruchting en tijdens proces van mitose Fenotype = de verzameling van alle waarneembare kenmerken aan een individu (vb. haarkleur, kleur ogen, bloedgroep) Genotype = alle erfelijke informatie van een individu (gen DNA chromosoom) 9

10 Eenembryo van 8 wekenoud A. 1,5 mm B. 3 mm C. 1,5 cm D. 3 cm In 6 weken tijd groeit de embryo van 1,5 mm tot 300mm Het eerste orgaan dat zich tijdens embryonale fase ontwikkelt is: A. huid B. longen C. hersenen D. hart Vanaf derde week ontwikkelt zich een primitief hartje (rechte spier). Het geslacht is ten vroegste visueel vast te stellen A. Vanaf de bevruchting B. Na 4 weken C. Na 10 weken D. Halfweg de zwangerschap Rond de 12e week krijgen de anatomische verschillen tussen jongen en meisje definitief uitzicht. De eerste 6 weken ontwikkelt mannelijke/vrouwelijke embryo volledig gelijk. 10

11 We spreken van een foetus A. Vanaf de bevruchting B. Na 4 weken C. Na 12 weken D. Halfweg de zwangerschap Vanafde afrondingvan de organogenesespreektmen van foetus. Eris discussieof dezestart vanafweek 8of vanaf week 12 (nadat ook uitwendige geslachtsorganen ontwikkelt zijn) Een foetus heeft in de 5 e maand een A. zuigreflex B. Grijpreflex C. Knipperreflex D. Alle drie Vanafde vijfdemaandreageerteenfoetus op fellicht en knippertmet zijnogenen is zijngrijpen zuigreflex goed ontwikkeld. In the Womb 11

12 Een foetus A. Heeft waakperiodes vanaf 12 e week B. Verkeert tot week 26 in constante slaaptoestand C. Is vanaf week 26 tot 25% van de tijd wakker D. Is vanaf week 26 tot 33% van de tijd wakker Tot week verkeert de foetus in constante slaaptoestand. Vanaf dan zijn er zeer korte periodes van waaktoestand (amper 10%) Welk prenataal onderzoek is nagenoeg risicoloos? A. Echoscopie B. vlokkentest C. vruchtwaterpunctie D. Geen enkele van bovenstaande De terugkaatsing van ultrasone golven bij echoscopie kunnen bij regelmatig gebruik leiden tot lager geboortegewicht. Medische echo zijnnagenoegrisicoloosmaar commerciëlefirma secho s die 3D film makenvan baby. 12

13 Hoeveel van de bestaande zwangerschappen wordt spontaan onderbroken? A. 10% B. 25% C. 50% D. 75% Daarnaast heb je uiteraard ook nog de geregistreerde abortussen: in 2007 werd 13,42 van elke 100 zwangerschappen in België afgebroken 13,42ratio is laag in vergelijking met Zweden (20.8 in 2009), het Verenigd Koninkrijk (17.5 in 2009) en Frankrijk (14.7 in 2007) België: gemiddelde leeftijd van alle abortuscliënten in 2009 is 27,33 jaar In 2009 was 14%van alle abortuscliënten jonger dan 20 jaar abortusratio voor Vlaamse min-20-jarige meisjes 42,80%, dit betekent dat bijna de helft van de zwangere Vlaamse tienermeisjesde zwangerschap liet afbreken meer dan twee derde(ruim 67%) van de abortuscliënten in 2009 ongehuwd Prenataal psychisch functioneren Kan een foetus doelgericht reageren? (vb. stampen in de buik) Heeft een foetus geheugen? (muziek, geluiden herinneren) 13

14 Prenataal psychisch functioneren Week 8 Baby raakt mond en draait hoofd = FYSIOLOGISCHE REFLEX Baby maakt buitelbewegingen, trapt = FYSIOLOGISCH REFLEX = niet doelgericht Prenataal psychisch functioneren Prikkeling zintuigreceptoren = reactie foetus Hard geluid, fel licht = schrikreactie foetus Stresshormonen moeder doen placenta samentrekken = niet doelgericht BESLUIT: PRE-SENSATIES BEPERKT BEWUSTZIJN Engrammen + prenatale psychologie = niet wetenschappelijk Fysieke invloeden Infecties (vb. rode hond, toxoplasmose, HIV) Medicijnen (vb. softenon, DES) Drugs (vb. roken, FAS, FAE) Omgevingsfactoren (vb. röntgen, kwik) Voeding (vb. ondervoeding) Natuurlijke stoffen (vb. verschillende resus moeder-kind) Leeftijd moeder Softenon = teratogeen effect (vb. Syndroom Down 1/2500 1/35) 14

15 Psychische invloeden Stress moeder verhoogde kans om vroegtijdig geboren te worden Verhoogde kans een laag geboortegewicht te hebben ~ roken Verhoogd risico op spontane abortus en om pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging) Verhoogde adrenaline bij moeder (bloedtoevoer placenta daalt) + cortisol(immuunsysteem moeder ontregeld) Psychische invloeden Attitude tegenover kind Negatieve gevoelens tijdens zwangerschap = NORMAAL! MAAR ONGEWENST ZWANGER Verhoogde stress Ondervoeding Alcohol Roken SECUNDAIRE GEVOLGEN Belang geboortegewicht TE LAAG Overlevingskansen ~ geboortegewicht Meer gezondheidsproblemen Meer kans op Aandachtsstoornissen Hyperactiviteit Retardatie ontwikkeling 15

16 Belang geboortegewicht TE HOOG (Diabetes moeder) Risico tijdens bevalling Zuurstofgebrek Verstandelijke beperking De geboorte De geboorte Normale bevalling? à termebaby = 3 weken voor + 2 weken na vermoedelijke datum Pretermeof premature < 35 weken Posttermebaby > 40 weken Dismaturiteit < 2,5 kg Prematuur + dismatuur= RISICO! 16

17 De geboorte 17

18 Leboyer: baanbrekend? De geboorte Kind op buik Knippen navelstreng Wegen APGAR-score Appearance Pulse Grimace Activity Respiration Max score = 10 Vanaf 7 = goed De geboorte 18

19 De geboorte 19