Dwangspectrumstoornissen Autismespectrumstoornissen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Dwangspectrumstoornissen Autismespectrumstoornissen"

Transcriptie

1 Verschil en overlap Dwangspectrumstoornissen Autismespectrumstoornissen

2 Opbouw Wat is comorbiditeit? Gaan OCD EN ASS vaak samen Wat is OCD. Verschillen met ASS.

3 Opbouw Stereotype interesse,compulsie Hoarding Rigiditeit compulsiviteit Dwangmatige pers.stn.

4 Comorbiditeit Koorts Keelpijn Ziek, zwak en misselijk. Hoofdpijn. 4 aandoeningen?

5 Ziekte-eenheid Unieke combinatie van verschijnselen, met een oorzaak. Bijv. down syndroom. Goed af te grenzen.

6 Spectrum Alle kleuren van de regenboog Diverse combinaties van verschijnselen, Meerdere oorzaken. Aandoeningen houden zich niet aan door ons bedachte grenzen.

7 Coclassificiteit De verschijnselen van de aandoening zijn zodanig, dat je er twee namen aan kunt geven. Maar heb je dan twee aandoeningen?

8 Is het OCD of ASS Beetje kunstmatige vraag want hangt ook maar net van onze indeling en afgrenzing af. Wel belangrijk om verschijnsel beter te snappen.

9 Praktijkvoorbeeld Insistence on sameness

10 Vaker dan toeval? Ja, vooral bij early onset. Hoeveel vaker niet bekend. OCD in DSM IV nog angststoornis.

11 OCSS De dwangstoornis Obsessieve-compulsieve stoornis/disorder OCD Bodydysmorfe stoornis BDD- ingebeelde lelijkheid BFRB- huidpulken, haaruittrekken, nagelbijten Hoarding- verzamelzucht

12 Welke lijken er veel op? Obsessieve-compulsieve persoonlijkheidsstoornis Hypochondrie-ziektevrees Anorexia-vetvrees

13 De dwangstoornis Dwang van binnen. Vooral bekend zijn smetvrees en controlezucht Veel meer vormen Obsessieve-compulsieve stoornis

14 Mailman

15 Obsessies Compulsies Disorder

16 Man sluit hek.

17 De mens lijdt het meest Door het lijden dat hij vreest En dat nooit op komt dagen

18 Zodat hij meer te dragen heeft Dan God te dragen geeft

19

20 Obsessie ont-stelt. Altijd gedachte of voorstelling vgl Jeuk Compulsie- Her-stelt. Kan mentale handeling zijn of uiterlijke handeling vgl Krabben

21 Soorten Onrust. Obessie Over wat je opzettelijk kunt doen. Vreselijke voorstellingen. Over wat door jouw toedoen of nalatigheid fout kan gaan. Over wat je kan overkomen. Over wat niet goed/niet volledig voelt

22 Rose Bretécher-Pure 7s-1m15s

23 Twijfel Aan je keuzes, je geheugen, je zintuigen, je relatie, je seksuele identiteit, je morele zuiverheid, je gevoelens, je impulsen, welke kansen je moet benutten, of je niet iemand aanreed, of je niet gekke dingen zei of deed, of je niet per ongeluk iets stal, of je niet vreemd bent gegaan. Aan Alles. Niks is dwangproof.

24 Soorten Onrust. Obessie Over wat je opzettelijk kunt doen. Vreselijke voorstellingen. Over wat door jouw toedoen of nalatigheid fout kan gaan. Over wat je kan overkomen. Over wat niet goed/niet volledig voelt

25 Compulsies, mentale Rumineren Controleren wat je voelt Het goed moeten denken Neutraliserende gedachten Moeten tellen, nazeggen in gedachten Op het goede getal uitkomen Vergeten dingen herinneren Piekeren hoe jeiets perfect kunt krijgen Moeten nadenken over onoplosbare existentiele problemen

26 Uiterlijke Compulsies Schoonmaken Controleren Geruststelling vragen Maatregelen om rampen te voorkomen Magisch gekleurd gedrag Bewaren, opschrijven Alles moeten vertellen Ordenen, volledig maken Pijnlijk precies zijn Symmetrisch moeten doen, overnieuw moeten doen Dingen ongedaan maken Moeten aanraken, spugen, krabben

27 Niet angstige obsessie Het voelt niet goed Het voelt niet volledig

28

29

30 tot 4m0s

31 BODY FOCUSED OBSESSIONS Hyperawareness van normale lichaamsfunctie s, zoals slikken, ademen. Verschil met sensorische overgevoeligheid?

32 Andere stoornissen uit het spectrum BDD BFRB-SP,TTM, excessive nailbiting hoarding

33 Bodydysmorfe stoornis Ingebeelde lelijkheid Kaakchirurgen Haarklinieken Plastische chirurgie

34 BODY FOCUSED REPETITIVE BEHAVIOR Skinpicking Haaruittrekstoornis(Trichotillomanie) Bijten op de wang Bijten op de lip Steeds de lippen bevochtigen Excessief nagelbijten

35 Skinpicking tot 1.40

36 Trichotillomanie

37

38

39 Iedereen heeft wel eens wat. Dimensioneel Maar dwangproblematiek is vaak behoorlijk fors 7/24

40 Regelneef Fl45U?t=3m18s

41 Oorzaken Erfelijke gevoeligheid 50% Bij Early onset hoger, samenhang Ticstoornissen Omgevingsfactoren, biologische en psychologische 50% De dwangspiraal

42 Pathogenese

43 Psychoeducatie Pillen Praten Delen met anderen Ontspannen Deep Brain Stimulatie

44 ASS Kern. Probleem in analoog informatie verwerken Feeling-sensitiviteit

45 Stereotype interesses Hobby, passie, compulsie Libellen. Expert tegen wil en dank.

46

47

48

49

50 Rigiditeit Verschil met compulsie.

51 De regelneef OCPS D.D. Rigiditeit, stereotyp gedrag Fl45U?t=3m20s

52 OCPS Preoccupatie met details, regels, lijstjes, organisatie of schema s Perfectionisme Overmatig gericht op werk en productie

53 OCPS Overmatig consciëntieus, scrupuleus en inflexibel in zaken van moraliteit, ethiek of waarden. Kan niks wegdoen. Is onwillig om taken te delegeren of met anderen samen te werken, tenzij zij zich geheel onderwerpen aan zijn of haar manier van werken.

54 OCPS Erg zuinig Toont rigiditeit en koppigheid. Niet beter verklaard door ocd

55 harde werker omarm sterke morele principes doe dingen op "de juiste" manier ben geneigd tot perfectionisme heb oog voor detail ben ordelijk ben pragmatisch, praktisch, en "no-nonsense" in de benadering van situaties ben voorzichtig ben geneigd tot het verzamelen en bewaren van bezittingen ben een gewetensvol mens heb een sterke, eisende eigen autoriteit heb een uitstekende zelf-discipline ben in het algemeen gereserveerd intimiteit is niet makkelijk voor me ben graag onder de mensen, maar behoud een emotionele afstand ben door gewetensvol te zijn wat voorzichtig en kan daardoor niet-genereus overkomen ben in staat om toegewijd, emotioneel stabiel en betrouwbaar te zijn.

56 Ingebakken in het geheugen

57 OCPS Psychasthene variant Rigide variant

58

Dwang en drang Menno Oosterhoff

Dwang en drang Menno Oosterhoff Dwang en drang Menno Oosterhoff Wat bezielt iemand met een dwangstoornis? Opbouw Wat bezielt iemand met dwang? Obsessies, Compulsies, Disorder. Intermezzo. Gericht op de tandheelkunde Overzicht van de

Nadere informatie

Van somatoforme stoornissen naar somatisch symptoom stoornis

Van somatoforme stoornissen naar somatisch symptoom stoornis Van somatoforme stoornissen naar somatisch symptoom stoornis Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Het verdwijnen van hypochondrie En andere begrepen en onbegrepen verschillen

Nadere informatie

Moeten & moed Verhalen over het leven met een dwangstoornis

Moeten & moed Verhalen over het leven met een dwangstoornis Moeten & moed Verhalen over het leven met een dwangstoornis Eerste druk, januari 2012 2012 Nynke Mulder en Véronique Poll Coverbeeld en fotografie: Véronique Poll isbn: 978-90-484-2237-1 nur: 770 Uitgever:

Nadere informatie

Whitepaper ASS en/of Dwangmatigepersoonlijkheidsstoornis.

Whitepaper ASS en/of Dwangmatigepersoonlijkheidsstoornis. Whitepaper ASS en/of Dwangmatigepersoonlijkheidsstoornis. In de serie whitepapers ASS wordt de autismespectrumstoornis (ASS) vergeleken met andere diagnoses, waarbij wordt ingegaan op differentiaaldiagnostiek

Nadere informatie

Wat kan ik wél doen bij angst of dwang in mijn gezin?

Wat kan ik wél doen bij angst of dwang in mijn gezin? Wat kan ik wél doen bij angst of dwang in mijn gezin? Angst Angst ontstaat in de hersenen in de amygdala. Amygdala stimuleert: Schrikreflex Bevriezen Bijniermerg: adrenaline (Lichaam wordt in optimale

Nadere informatie

Grensoverschrijdend gedrag. Les 2: inleiding in de psychopathologie

Grensoverschrijdend gedrag. Les 2: inleiding in de psychopathologie Grensoverschrijdend gedrag Les 2: inleiding in de psychopathologie Programma Psychopathologie; wat is het? Algemene functionele psychopathologie DSM Psychopathologie = Een onderdeel van de psychiatrie

Nadere informatie

Behandeling van OCD. tony de clippele klinisch psycholoog

Behandeling van OCD. tony de clippele klinisch psycholoog Behandeling van OCD tony de clippele klinisch psycholoog DSM - IV Dwanggedachten recidiverende en aanhoudende gedachten, impulsen of voorstellingen, die gedurende bepaalde momenten van de stoornis als

Nadere informatie

Behandelmogelijkheden van angst en dwang bij volwassenen met autisme

Behandelmogelijkheden van angst en dwang bij volwassenen met autisme Behandelmogelijkheden van angst en dwang bij volwassenen met autisme drs. Caroline Schuurman, gz-psycholoog Centrum Autisme, Leiden Congres angst en dwang NVA 14 maart 2009 Indeling Autisme angst en dwang

Nadere informatie

Verzamel stoornis: van probleem naar uitdaging cursus NOOP 11 oktober 2017 Heerenveen

Verzamel stoornis: van probleem naar uitdaging cursus NOOP 11 oktober 2017 Heerenveen Verzamel stoornis: van probleem naar uitdaging cursus NOOP 11 oktober 2017 Heerenveen Danielle Cath, Marjolijn Korteweg Altrecht Academisch Angstcentrum GGZ Drenthe, vakgroep psychiatrie UMCG Oefening

Nadere informatie

Obsessieve-compulsieve symptomen in eetstoornissen en autisme spectrumstoornissen

Obsessieve-compulsieve symptomen in eetstoornissen en autisme spectrumstoornissen Obsessieve-compulsieve symptomen in eetstoornissen en autisme spectrumstoornissen Alexandra Dingemans, PhD Senior onderzoeker GGZ Rivierduinen Eetstoornissen Ursula Overlap Eetstoornissen (ES), Autisme

Nadere informatie

UW OPVATTINGEN OVER UW DIABETES

UW OPVATTINGEN OVER UW DIABETES UW OPVATTINGEN OVER UW DIABETES Klachten Hieronder staat een lijst met klachten. U kunt in de eerste kolom aangeven door middel van een kruisje of u deze klachten heeft. Vervolgens vragen wij u of u vindt

Nadere informatie

Diagnosen in de psychiatrie

Diagnosen in de psychiatrie Diagnosen in de psychiatrie Persoonlijkheidsstoornissen 1. Wat is een persoonlijkheidsstoornis? (3) 2. Indelingen (3) 3. DSM IV (28) A) Zonderling Prof dr Bert van Hemert Psychiater en epidemioloog Afdelingshoofd

Nadere informatie

ANGST. Dr. Miriam Lommen. Zit het in een klein hoekje? Assistant professor Klinische Psychologie en Experimentele Psychopathologie m.j.j.lommen@rug.

ANGST. Dr. Miriam Lommen. Zit het in een klein hoekje? Assistant professor Klinische Psychologie en Experimentele Psychopathologie m.j.j.lommen@rug. ANGST Zit het in een klein hoekje? Dr. Miriam Lommen Assistant professor Klinische Psychologie en Experimentele Psychopathologie m.j.j.lommen@rug.nl Wie is er NOOIT bang? Heb ik een angststoornis? Volgens

Nadere informatie

Diagnostiek volgens het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders

Diagnostiek volgens het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders Diagnostiek volgens het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders Inleiding Bij de diagnostiek van psychische klachten in de huisartsenpraktijk worden niet altijd dezelfde diagnostische criteria

Nadere informatie

Persoonlijkheidsstoornissen Oude wijn, oude zakken? Geert Lefevere klinisch psycholoog

Persoonlijkheidsstoornissen Oude wijn, oude zakken? Geert Lefevere klinisch psycholoog DSM-5 Persoonlijkheidsstoornissen Oude wijn, oude zakken? Geert Lefevere klinisch psycholoog AZ Sint-Jan Brugge AV 28-11-2014 Is er nieuws? Nee DSM-5 = DSM-IV: definitie A. duurzaam patroon van innerlijke

Nadere informatie

Illness Perception Questionaire-R Universitair Medisch Centrum Groningen Transitiepoli adolescenten met JIA

Illness Perception Questionaire-R Universitair Medisch Centrum Groningen Transitiepoli adolescenten met JIA Illness Perception Questionaire-R Universitair Medisch Centrum Groningen Transitiepoli adolescenten met JIA IPQ-R dutch 1 UMCG uw opvattingen over uw ziekte klachten Hieronder staat een lijst met klachten.

Nadere informatie

Psychische stoornissen en de beperkte houdbaarheid van diagnostische etiketten

Psychische stoornissen en de beperkte houdbaarheid van diagnostische etiketten Psychische stoornissen en de beperkte houdbaarheid van diagnostische etiketten Frits Boer emeritus hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie Logacom Kenniscongres 11 december 2012 Psychische stoornissen en

Nadere informatie

DSM 5 Nascholing d.d Obsessieve-compulsieve en verwante stoornissen Eetstoornissen. Santoucha Setroikromo AIOS, LUMC

DSM 5 Nascholing d.d Obsessieve-compulsieve en verwante stoornissen Eetstoornissen. Santoucha Setroikromo AIOS, LUMC DSM 5 Nascholing d.d. 20-09-2016 Obsessieve-compulsieve en verwante stoornissen Eetstoornissen Santoucha Setroikromo AIOS, LUMC Casus Waarschuwing! Bevat schokkende beelden! https://www.youtube.com/watch?v=xy7m4kzyr4q

Nadere informatie

Dwangstoornissen. Als kiezen niet meer lukt

Dwangstoornissen. Als kiezen niet meer lukt Als kiezen niet meer lukt Moeten als dwang Iedereen herkent het wel: controleren of het gas uit is, uw kleren netjes opruimen, steeds hetzelfde deuntje in uw hoofd hebben, alleen op de witte stoeptegels

Nadere informatie

Inzicht in Autisme. Lezing

Inzicht in Autisme. Lezing Inzicht in Autisme Lezing 18-09-2014 FRANS COOLEN ASS Trainer NVA ASS Trainer/coach bij In to Autisme frans.coolen@intoautisme.nl ASS Autisme Spectrum Stoornis Per persoon Per leeftijd In ernst In verschijningsvorm

Nadere informatie

Hoorcollege 3: Angststoornissen

Hoorcollege 3: Angststoornissen Hoorcollege 3: Angststoornissen Hoofdstuk 4. Angst is heel belangrijk. Zonder angst zouden we nauwelijks overleven en extreme angstreactie is op gepaste momenten alleen maar goed. Ons lichaam is optimaal

Nadere informatie

Samenvatting. volume 1 number 01 pages september 18 th published once

Samenvatting. volume 1 number 01 pages september 18 th published once Samenvatting volume 1 number 01 pages 125-129 september 18 th - 2008 published once 125 Samenvatting In dit proefschrift, getiteld, Obsessie. De genetische en omgevingsarchitectuur van obsessieve-compulsieve

Nadere informatie

Angst. herkenning in de huisartsenpraktijk

Angst. herkenning in de huisartsenpraktijk Angst herkenning in de huisartsenpraktijk Errez Bar (GZ- psycholoog, docent huisartsenopleiding Radboud UMC) Mar@n Beeres (Kaderhuisarts GGz, docent huisartsenopleiding Radboud UMC) Leerdoelen De verschillende

Nadere informatie

Lezing voor de NVA. Door Harmke Nygard-Smith Klinisch psycholoog. Ontwikkelingsstoornissen Dimence

Lezing voor de NVA. Door Harmke Nygard-Smith Klinisch psycholoog. Ontwikkelingsstoornissen Dimence Lezing voor de NVA Door Harmke Nygard-Smith Klinisch psycholoog Ontwikkelingsstoornissen Dimence Waarom diagnostiek? Hoe doen we eigenlijk diagnostiek? De DSM 5 Wijzigingen in de DSM 5 voor de autisme

Nadere informatie

MENNO OOSTERHOFF PSYCHIATER EN PATIËNT PASSAGES UIT VALS ALARM LEVEN MET EEN DWANGSTOORNIS. uitgeverij lucht bv, hilversum

MENNO OOSTERHOFF PSYCHIATER EN PATIËNT PASSAGES UIT VALS ALARM LEVEN MET EEN DWANGSTOORNIS. uitgeverij lucht bv, hilversum MENNO OOSTERHOFF PSYCHIATER EN PATIËNT PASSAGES UIT VALS ALARM LEVEN MET EEN DWANGSTOORNIS uitgeverij lucht bv, hilversum Ruim veertig jaar geleden kreeg ik voor het eerst last van voortdurende onrust,

Nadere informatie

Dwang en autisme. Cognitieve gedragstherapie bij jongeren met een obsessief compulsieve stoornis en een stoornis uit het autistische spectrum.

Dwang en autisme. Cognitieve gedragstherapie bij jongeren met een obsessief compulsieve stoornis en een stoornis uit het autistische spectrum. Dwang en autisme Cognitieve gedragstherapie bij jongeren met een obsessief compulsieve stoornis en een stoornis uit het autistische spectrum. Autistische stoornis Informatieverwerkingsstoornis Andere manier

Nadere informatie

Diagnostiek en onderzoek naar autisme bij dubbele diagnose. Annette Bonebakker, PhD, klinisch neuropsycholoog CENTRUM DUBBELE PROBLEMATIEK DEN HAAG

Diagnostiek en onderzoek naar autisme bij dubbele diagnose. Annette Bonebakker, PhD, klinisch neuropsycholoog CENTRUM DUBBELE PROBLEMATIEK DEN HAAG Diagnostiek en onderzoek naar autisme bij dubbele diagnose Annette Bonebakker, PhD, klinisch neuropsycholoog CENTRUM DUBBELE PROBLEMATIEK DEN HAAG 1 Autisme spectrum stoornissen Waarom dit onderwerp? Diagnostiek

Nadere informatie

Persoonlijkheidsstoornissen

Persoonlijkheidsstoornissen Persoonlijkheidsstoornissen PAUL VAN DER HEIJDEN MIRIAM VAN VESSEM Inhoud 1. Wat is een persoonlijkheidsstoornis? 2. Hoe vaak komt het voor? 3. Hoe stellen we een persoonlijkheidsstoornis vast? 4. Wat

Nadere informatie

LEERACTIVITEIT De Zoektocht Ent-teach Module 1 Ondernemerschap Leren Begrijpen

LEERACTIVITEIT De Zoektocht Ent-teach Module 1 Ondernemerschap Leren Begrijpen LEERACTIVITEIT De Zoektocht Ent-teach Module 1 Ondernemerschap Leren Begrijpen 1. Doel 1. Kwaliteiten van de groepsleden op tafel leggen 2. De opdracht zo concreet mogelijk maken, door brainstorm, groepsleden

Nadere informatie

Wanneer de vlag de lading niet meer dekt: over het gebruik van labels voor stoornissen

Wanneer de vlag de lading niet meer dekt: over het gebruik van labels voor stoornissen Wanneer de vlag de lading niet meer dekt: over het gebruik van labels voor stoornissen Het moeilijke kind stelt ons vragen: Wie is de volwassene is die hem of haar zo moeilijk vindt? Met welke ver(w)achtingen

Nadere informatie

Inleiding Wat is ingebeelde lelijkheid of bdd? bdd en cosmetische behandeling bdd en de psychiatrische behandeling

Inleiding Wat is ingebeelde lelijkheid of bdd? bdd en cosmetische behandeling bdd en de psychiatrische behandeling Inhoud Inleiding 7 1 Wat is ingebeelde lelijkheid of bdd? 9 1.1 Inleiding 9 1.2 De kenmerken van bdd 9 1.3 bdd: preoccupaties en gedragingen 15 1.4 Van normale ontevredenheid naar bdd 21 1.5 Hoe ontstaat

Nadere informatie

FAS OF MEEDWANGSCHAAL

FAS OF MEEDWANGSCHAAL FAS OF MEEDWANGSCHAAL De Family Accommodation Scale for Obsessive-Compulsive Disorder geeft de mate weer waarin gezinsleden van patiënten met een dwangstoornis deelnemen aan 12 soorten accommodatie (participeren

Nadere informatie

Informatiebrochure voor patiënten/verzorgers

Informatiebrochure voor patiënten/verzorgers JOUW HANDLEIDING VOOR ABILIFY (ARIPIPRAZOL) Informatiebrochure voor patiënten/verzorgers Datum van herziening: oktober 2013 2013-08/LuNL/1731 Inleiding Jouw dokter heeft bij jou de diagnose bipolaire I

Nadere informatie

Autismespectrumstoornis. SPV REGIOBIJEENKOMST MIDDEN NEDERLAND Mandy Bekkers

Autismespectrumstoornis. SPV REGIOBIJEENKOMST MIDDEN NEDERLAND Mandy Bekkers Autismespectrumstoornis SPV REGIOBIJEENKOMST MIDDEN NEDERLAND 19-10-2016 Mandy Bekkers (mandybekkers@hotmail.com) Waarschuwing vooraf! 2 Geschiedenis Autos (Grieks: zelf) 1937-1940: Term autisme 1943 &

Nadere informatie

Somatoforme stoornissen

Somatoforme stoornissen Somatisch Onverklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK) Somatoforme stoornissen Somatoforme stoornissen Somatoforme stoornissen Lichamelijke klachten Ziektegedrag Geen lichamelijke ziekte Er is een verschil

Nadere informatie

MOEILIJKE MENSEN? HTTP://WWW.YOUTUBE.COM/WATCH?V=GGHL0QQUXVU&FEATURE=REL ATED. Bernard Kloostra en Alie Schenk, Frontlijnteam 19-04-2012

MOEILIJKE MENSEN? HTTP://WWW.YOUTUBE.COM/WATCH?V=GGHL0QQUXVU&FEATURE=REL ATED. Bernard Kloostra en Alie Schenk, Frontlijnteam 19-04-2012 MOEILIJKE MENSEN? HTTP://WWW.YOUTUBE.COM/WATCH?V=GGHL0QQUXVU&FEATURE=REL ATED Bernard Kloostra en Alie Schenk, Frontlijnteam 19-04-2012 Moeilijke mensen, ze zijn overal. In je huis, in je buurt, op je

Nadere informatie

Prod. oktober 2014, NL/TRIM/0001/14, Exp. oktober 2016. Triumeq. Starten met. Patiënteninformatie

Prod. oktober 2014, NL/TRIM/0001/14, Exp. oktober 2016. Triumeq. Starten met. Patiënteninformatie Prod. oktober 2014, NL/TRIM/0001/14, Exp. oktober 2016 Starten met Triumeq Patiënteninformatie Vooraf U krijgt deze folder omdat u Triumeq gaat gebruiken om hiv te remmen. In deze folder vindt u de belangrijkste

Nadere informatie

Mindfulness bij ASS en arbeidsparticipatie. Annelies Spek Klinisch psycholoog / Senior onderzoeker GGZ Eindhoven

Mindfulness bij ASS en arbeidsparticipatie. Annelies Spek Klinisch psycholoog / Senior onderzoeker GGZ Eindhoven Mindfulness bij ASS en arbeidsparticipatie Annelies Spek Klinisch psycholoog / Senior onderzoeker GGZ Eindhoven Volgorde lezing Overbelasting bij mensen met autisme Werk en overbelasting Begeleiding Mindfulness

Nadere informatie

Even voorstellen. komt een autist bij de dokter. Medische aspecten aan autisme. Is autisme een ziekte?

Even voorstellen. komt een autist bij de dokter. Medische aspecten aan autisme. Is autisme een ziekte? Even voorstellen komt een autist bij de dokter Inservice Autisme2016 Arts voor Verstandelijk Gehandicapten Lunet zorg in Eindhoven Autisme Roemenië Medische aspecten aan autisme Hersenontwikkeling en hersenfunctie

Nadere informatie

T e s t : H o e w o r d j i j b e ï n v l o e d a l s n a a s t e v a n i e m a n d m e t p s y c h i s c h e k l a c h t e n?

T e s t : H o e w o r d j i j b e ï n v l o e d a l s n a a s t e v a n i e m a n d m e t p s y c h i s c h e k l a c h t e n? T e s t : H o e w o r d j i j b e ï n v l o e d a l s n a a s t e v a n i e m a n d m e t p s y c h i s c h e k l a c h t e n? S T E R K I N E I G E N K R A C H T T H E A V A N B O D E G R A V E N De test

Nadere informatie

Borderline, waar ligt de grens?

Borderline, waar ligt de grens? Borderline, waar ligt de grens? Themadag georganiseerd door Friese werkgroep Labyrinth-In Perspectief 23 november 2002 Programma 10.00 10.15 10.20 11.00 11.15 11.45 12.15 13.00 14.00 15.00 Ontvangst met

Nadere informatie

Bijlage 25: Autismespectrumstoornis in DSM-5 (voorlopige Nederlandse vertaling) 1

Bijlage 25: Autismespectrumstoornis in DSM-5 (voorlopige Nederlandse vertaling) 1 Bijlage 25: Autismespectrumstoornis in DSM-5 (voorlopige Nederlandse vertaling) 1 Moet voldoen aan de criteria A, B, C en D A. Aanhoudende tekorten in sociale communicatie en sociale interactie in meerdere

Nadere informatie

Vrouwen met ASS, bijzondere vrouwen. Annelies Spek Klinisch psycholoog / senior onderzoeker GGZ Eindhoven

Vrouwen met ASS, bijzondere vrouwen. Annelies Spek Klinisch psycholoog / senior onderzoeker GGZ Eindhoven Vrouwen met ASS, bijzondere vrouwen Annelies Spek Klinisch psycholoog / senior onderzoeker GGZ Eindhoven Structuur Inleiding (prevalentie, DSM 5) ASS bij jongens/meisjes ASS bij mannen/vrouwen Levensgebieden

Nadere informatie

Depressie bij ouderen

Depressie bij ouderen Depressie bij ouderen Bij u of uw familielid is een depressie vastgesteld. Hoewel relatief veel ouderen last hebben van depressieve klachten, worden deze niet altijd als zodanig herkend. In deze folder

Nadere informatie

SOLK Inleiding. Dr. E.M. van de Putte, kinderarts-sociale pediatrie. SOLK Aristo 15 maart 2016

SOLK Inleiding. Dr. E.M. van de Putte, kinderarts-sociale pediatrie. SOLK Aristo 15 maart 2016 SOLK Inleiding Dr. E.M. van de Putte, kinderarts-sociale pediatrie SOLK Aristo 15 maart 2016 Wie zitten in de zaal? jeugdarts kinderarts kinderverpleegkundige huisarts GZ-psycholoog pedagogisch medewerker

Nadere informatie

27-11-2009 WEL DWANG, NIET GEK! Wel dwang, niet gek! november 2009. Inhoud. Inleiding. Wat is OCS? Wat is VVAD?

27-11-2009 WEL DWANG, NIET GEK! Wel dwang, niet gek! november 2009. Inhoud. Inleiding. Wat is OCS? Wat is VVAD? WEL DWANG, NIET GEK! Wel dwang, niet gek! november 2009 Inhoud Inleiding Wat is OCS? Wat is VVAD? 1 1. Inleiding 1) Voorbeeld 1 Diane mist bijna dagelijks haar bus, omdat ze zo in beslag wordt genomen

Nadere informatie

ASS in de verzekeringsgeneeskundige praktijk

ASS in de verzekeringsgeneeskundige praktijk ASS in de verzekeringsgeneeskundige praktijk Dr. P. Remijnse, psychiater UWV Breda, 4-7-2017 Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Voor deze bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

'Wat is de invloed van een ticstoornis op het schoolse leren van een kind?' Margriet de Bruin GZ-(Neuro)psycholoog Poli Ticstoornissen

'Wat is de invloed van een ticstoornis op het schoolse leren van een kind?' Margriet de Bruin GZ-(Neuro)psycholoog Poli Ticstoornissen 'Wat is de invloed van een ticstoornis op het schoolse leren van een kind?' Margriet de Bruin GZ-(Neuro)psycholoog Poli Ticstoornissen 1 Yulius 2 Het Brein gebrek aan remming en verhoogde prikkelgevoeligheid

Nadere informatie

Cognitive remediation therapy as a treatment enhancer in eating disorders and obsessive compulsive disorders

Cognitive remediation therapy as a treatment enhancer in eating disorders and obsessive compulsive disorders Cognitive remediation therapy as a treatment enhancer in eating disorders and obsessive compulsive disorders B. van Passel Psychiater, onderzoeker Programmaleider Intensieve Zorg Angststoornissen b.van.passel@propersona.nl

Nadere informatie

Handboek obsessievecompulsieve. stoornissen. Damiaan Denys Femke de Geus (redactie) De Tijdstroom, Utrecht

Handboek obsessievecompulsieve. stoornissen. Damiaan Denys Femke de Geus (redactie) De Tijdstroom, Utrecht Handboek obsessievecompulsieve stoornissen Femke de Geus (redactie) De Tijdstroom, Utrecht Uitgeverij De Tijdstroom, 2007. De auteursrechten der afzonderlijke bijdragen berusten bij de auteurs. Omslagontwerp:

Nadere informatie

Deel 1 Waar angst voor bedoeld is Angst is een emotie 23 1 Zes basisemoties 24

Deel 1 Waar angst voor bedoeld is Angst is een emotie 23 1 Zes basisemoties 24 Voorwoord 11 Routeplanner 13 Deel 1 Waar angst voor bedoeld is 21 1 Angst is een emotie 23 1 Zes basisemoties 24 2 Het vreessysteem 29 1 Schrikken 29 2 Na de eerste schrik komt het besef 35 3 Minuten later

Nadere informatie

Parkinson en neuropsychiatrie

Parkinson en neuropsychiatrie Parkinson en neuropsychiatrie Rosalie van der Aa- Neuropsycholoog Altrecht Opbouw Onze Hersenen en Parkinson Neuropsychiatrie Adviezen Onze Hersenen en Parkinson de ziekte van Parkinson: 2 de neurodegeneratieve

Nadere informatie

Colofon. Dit e book is een uitgave van Stichting Gezondheid. Teksten: Stichting Gezondheid

Colofon.   Dit e book is een uitgave van Stichting Gezondheid. Teksten: Stichting Gezondheid Colofon Dit e book is een uitgave van Stichting Gezondheid Teksten: Stichting Gezondheid Vormgeving: Michael Box (Internet Marketing Nederland) Correspondentie: Stichting Gezondheid (Stefan Rooyackers)

Nadere informatie

SCHEMA S STOORNISSEN KINDERPSYCHIATRIE

SCHEMA S STOORNISSEN KINDERPSYCHIATRIE SCHEMA S STOORNISSEN KINDERPSYCHIATRIE Dyslexie Moeite met de techniek van het lezen en spellen, door problemen om het woordniveau en met als belangrijk kenmerk dat geen echte automatisering van het lezen

Nadere informatie

Our brains are not logical computers, but feeling machines that think.

Our brains are not logical computers, but feeling machines that think. Drs. Fernando Cunha (Child Support Europe) Ontwikkelingspsycholoog Gezondheidspsycholoog (BIG) Kinder- en Jeugdpsycholoog (NIP) Onderwijsspecialist http://www.child-support-europe.com In dienst van kinderen,

Nadere informatie

Informatie voor patiënten

Informatie voor patiënten Informatie voor patiënten gegeneraliseerde angststoornis: wat is dat precies? Bij u is na de intakeprocedure de diagnose gegeneraliseerde angststoornis gesteld. Om deze diagnose te kunnen krijgen moet

Nadere informatie

Joop. De Zakdoekknoop. De Zakdoekknoop. De Zakdoekknoop. De Zakdoekknoop. De Zakdoekknoop. De Zakdoekknoop. De Zakdoekknoop.

Joop. De Zakdoekknoop. De Zakdoekknoop. De Zakdoekknoop. De Zakdoekknoop. De Zakdoekknoop. De Zakdoekknoop. De Zakdoekknoop. Weetjesspel kaartjes - 1 van 10 1 Bij iemand met dementie moet je 1. je kwaad maken 2. rustig en duidelijk praten 2 Er is iets gebeurd. Kan het zijn dat iemand met dementie dit snel weer vergeet? 3 Krijgen

Nadere informatie

Vier Dimensionale Klachtenlijst (4DKL)

Vier Dimensionale Klachtenlijst (4DKL) Instructie De vragenlijst betreft verschillende klachten en verschijnselen die u mogelijk heeft Het gaat steeds om klachten en verschijnselen die u de afgelopen week (de afgelopen 7 dagen met vandaag erbij)

Nadere informatie

Wie zijn wij? Wie bent u? Begrippen. Wetenschappelijk onderzoek. Diagnostiek. Klinische aanpak. Inbrengen casus. Take home.

Wie zijn wij? Wie bent u? Begrippen. Wetenschappelijk onderzoek. Diagnostiek. Klinische aanpak. Inbrengen casus. Take home. Anna van der Miesen ai.vandermiesen@vumc.nl Wie zijn wij? Wie bent u? Begrippen. Wetenschappelijk onderzoek. Diagnostiek. Klinische aanpak. Inbrengen casus. Take home. Persoonlijke beleving van gender.

Nadere informatie

Mijn Autisme. (Over-)Leven met Autisme

Mijn Autisme. (Over-)Leven met Autisme Mijn Autisme (Over-)Leven met Autisme Mijn Autisme Fabiënne Hendriks Schrijver: Fabiënne Hendriks-Wittelings ISBN: 9789463426503 Fabiënne Hendriks-Wittelings Inhoudsopgave (Over-)Leven met Autisme...1

Nadere informatie

Deel 1 Waar angst voor bedoeld is Angst is een emotie 23 1 Zes basisemoties 24

Deel 1 Waar angst voor bedoeld is Angst is een emotie 23 1 Zes basisemoties 24 Inhoud Voorwoord 11 Routeplanner 13 Deel 1 Waar angst voor bedoeld is 21 1 Angst is een emotie 23 1 Zes basisemoties 24 2 Het vreessysteem 29 1 Schrikken 29 2 Na de eerste schrik komt het besef 35 3 Minuten

Nadere informatie

De behandeling van de dwangstoornis. Else de Haan & Lidewij Wolters UvA / AMC / De Bascule Veldhoven, VGCT, november 2013

De behandeling van de dwangstoornis. Else de Haan & Lidewij Wolters UvA / AMC / De Bascule Veldhoven, VGCT, november 2013 De behandeling van de dwangstoornis Else de Haan & Lidewij Wolters UvA / AMC / De Bascule Veldhoven, VGCT, november 2013 Programma Behandeling en behandelstrategieën Per fase in de behandeling: Mogelijke

Nadere informatie

Wie normaal is beantwoordt aan een bepaalde norm van een specifieke sociale groep.

Wie normaal is beantwoordt aan een bepaalde norm van een specifieke sociale groep. Psychiatrie Wanneer kan men gedrag als gestoord bestempelen? De omschrijving van psychiatrische hangt nauw samen met de betekenis van de begrippen abnormaliteit en ziekte. Wie normaal is beantwoordt aan

Nadere informatie

Persoonlijkheidsstoornissen

Persoonlijkheidsstoornissen Persoonlijkheidsstoornissen Persoonlijkheidsstoornissen Bert van Hemert Patroon van innerlijke ervaringen en gedragingen dat binnen de cultuur afwijkt van de verwachtingen dat zich uit in cognities, affecten,

Nadere informatie

Op naar de DSM 5! Autismespectrumstoornis. J. Wolthaus, GZ-psycholoog en C. Schoenmakers, GZ-psycholoog

Op naar de DSM 5! Autismespectrumstoornis. J. Wolthaus, GZ-psycholoog en C. Schoenmakers, GZ-psycholoog Op naar de DSM 5! Autismespectrumstoornis J. Wolthaus, GZ-psycholoog en C. Schoenmakers, GZ-psycholoog Autisme DSM IV: Stoornissen die meestal voor het eerst op zuigelingenleeftijd, kinderleeftijd of in

Nadere informatie

INDICATIE ATTITUDE SEKSUALITEIT

INDICATIE ATTITUDE SEKSUALITEIT INDICATIE ATTITUDE SEKSUALITEIT Het belang van eenheid INLEIDING Het jeugdwerk is belangrijk voor de vorming en toerusting van tieners en jongeren. Je hebt als leidinggevende in het jeugdwerk een grote

Nadere informatie

DAPP-BQ Screening. Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie. Elizabeth Smit

DAPP-BQ Screening. Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie. Elizabeth Smit DAPP-BQ Screening Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie ID 4589-17 Datum 05.11.2014 DAPP-BQ Inleiding 2 / 20 INLEIDING De DAPP Screening is de verkorte versie van de DAPP-BQ, een dimensionale

Nadere informatie

parkinson DE NOODZAAK VAN EEN BREDE BEHANDELING EN AANPAK

parkinson DE NOODZAAK VAN EEN BREDE BEHANDELING EN AANPAK parkinson DE NOODZAAK VAN EEN BREDE BEHANDELING EN AANPAK ONDERWERPEN PARKINSON, OORZAAK EN ONTSTAAN GETALLEN: HOE VAAK KOMT DEZE ZIEKTE VOOR? KLACHTEN EN VERSCHIJNSELEN BELOOP THERAPIE CONSEQUENTIES VOOR

Nadere informatie

AD(H)D bij Volwassenen

AD(H)D bij Volwassenen AD(H)D bij Volwassenen https://youtu.be/fgssoj-tbsa JASPER'S REAL LIFE DSM IV-TR naar DSM 5 1950 DSM I Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 2013 DSM 5 X DSM IV-TR naar DSM 5 Belangrijke

Nadere informatie

AGRESSIE. Basis emoties. Basis emoties. Agressie - sociologisch. Agressie - biologisch. Agressie en psychiatrie 16-3-2014

AGRESSIE. Basis emoties. Basis emoties. Agressie - sociologisch. Agressie - biologisch. Agressie en psychiatrie 16-3-2014 Basis emoties AGRESSIE en psychiatrische stoornissen Angst Verdriet Boosheid Verbazing Plezier Walging Paul Ekman Basis emoties Psychofysiologische reactie op een prikkel Stereotype patroon van motoriek,

Nadere informatie

MENNO OOSTERHOFF PSYCHIATER EN PATIËNT

MENNO OOSTERHOFF PSYCHIATER EN PATIËNT MENNO OOSTERHOFF PSYCHIATER EN PATIËNT VALS ALARM LEVEN MET EEN DWANGSTOORNIS uitgeverij lucht bv, hilversum Woord vooraf Het boek dat voor u ligt is in meer dan één opzicht bijzonder. Het is geschreven

Nadere informatie

Yvette Dijkxhoorn, Autisme en Bewegen

Yvette Dijkxhoorn, Autisme en Bewegen Yvette Dijkxhoorn, Autisme en Bewegen De autismespectrumstoornissen - Kwalitatieve stoornissen in de sociale interactie - Kwalitatieve stoornissen in de communicatie - Kwalitatieve stoornissen in het verbeeldingsvermogen

Nadere informatie

Voorlichting Angst en Dwangstoornissen

Voorlichting Angst en Dwangstoornissen Voorlichting Angst en Dwangstoornissen INHOUD Wat is Angst? De meest voorkomende angststoornissen Oorzaken Behandeling en aanmelding Tips voor de omgeving Tijd voor vragen Wat is Angst? Fear: emotionele

Nadere informatie

Wat moeten leraren weten over informatieverwerkingsproblemen, autisme spectrum stoornissen en andere hersenpathologie? Hilgo Bruining Kinder en

Wat moeten leraren weten over informatieverwerkingsproblemen, autisme spectrum stoornissen en andere hersenpathologie? Hilgo Bruining Kinder en Wat moeten leraren weten over informatieverwerkingsproblemen, autisme spectrum stoornissen en andere hersenpathologie? Hilgo Bruining Kinder en Jeugdpsychiater UMC Utrecht Een sociaal afwijkend kind in

Nadere informatie

Lesmodule 4 fasen van. dementie. VOORBEELD LESMODULE: 4 fasen van dementie

Lesmodule 4 fasen van. dementie. VOORBEELD LESMODULE: 4 fasen van dementie Lesmodule 4 fasen van dementie Inhoudsopgave: 1. Wat is dementie? blz. 3 2. Twee basisprincipes over de werking van de hersenen blz. 4 3. Omschrijving van de vier fasen van ikbeleving bij dementie blz.

Nadere informatie

Inhoud Uitgebreid. Foreword 15 Voorwoord 17. deel 1 WAT IS HET? 19

Inhoud Uitgebreid. Foreword 15 Voorwoord 17. deel 1 WAT IS HET? 19 Inhoud Uitgebreid Foreword 15 Voorwoord 17 deel 1 WAT IS HET? 19 1 Inleiding 21 De eerste onderzoekers 22 De opbouw van het boek 24 Aanleg of opvoeding 27 Diagnose of etiket 30 De kracht en de zwakte 32

Nadere informatie

Mindfulness bij volwassenen met een autismespectrumstoornis. Annelies Spek Klinisch psycholoog / Senior onderzoeker GGZ Eindhoven

Mindfulness bij volwassenen met een autismespectrumstoornis. Annelies Spek Klinisch psycholoog / Senior onderzoeker GGZ Eindhoven Mindfulness bij volwassenen met een autismespectrumstoornis Annelies Spek Klinisch psycholoog / Senior onderzoeker GGZ Eindhoven Volgorde Overbelasting Mindfulness Theorie Praktijk (aanpassingen) Onderzoeksresultaten

Nadere informatie

HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN / LENTIS

HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN / LENTIS HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN / LENTIS Mei Tinten GGZ HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN / LENTIS Scholing GGZ verdieping Omgaan met psychiatrische problematiek in de 1 e lijn Mei Tinten GGZ Dagdeel 3 : programma van

Nadere informatie

ANGST in de PALLIATIEVE FASE, dilemma s rond de richtlijn. 11 april 2016 Tineke Vos psychiater HMC+ consulent palliatieve zorg

ANGST in de PALLIATIEVE FASE, dilemma s rond de richtlijn. 11 april 2016 Tineke Vos psychiater HMC+ consulent palliatieve zorg ANGST in de PALLIATIEVE FASE, dilemma s rond de richtlijn 11 april 2016 Tineke Vos psychiater HMC+ consulent palliatieve zorg Disclosure belangen spreker (potentiële) Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Autisme voor beginners. www.psysense.be

Autisme voor beginners. www.psysense.be Autisme voor beginners www.psysense.be Oorzaak? Autisme = handicap Stoornis in functioneren van de hersenen Neurologische (biologische )stoornis andere ontwikkeling laatste theorie (augu 2014: teveel synapsen!

Nadere informatie

Zorgpad OSC. Inleiding

Zorgpad OSC. Inleiding Zorgpad OSC Inleiding De obsessieve-compulsieve stoornis (OCS) of dwangstoornis is een psychische aandoening die een negatieve impact heeft op het dagelijkse leven van een persoon. Kenmerkend voor OCS

Nadere informatie

Relatie en Intimiteit. Ivonne van Deursen-Oomen AnneMarie Kuijs

Relatie en Intimiteit. Ivonne van Deursen-Oomen AnneMarie Kuijs Relatie en Intimiteit Ivonne van Deursen-Oomen AnneMarie Kuijs Wat hoop je vandaag mee te nemen, te horen en/of te leren? Wat is communicatie Communicatie is een proces tussen zender en ontvanger De boodschap

Nadere informatie

Nieuwe inzichten in de behandeling. Annelies Spek Hoofd Autisme Expertisecentrum

Nieuwe inzichten in de behandeling. Annelies Spek Hoofd Autisme Expertisecentrum Nieuwe inzichten in de behandeling Annelies Spek Hoofd Autisme Expertisecentrum Wat wil je behandelen? Niet het autisme zelf! Omgaan met autisme Bijkomende problemen Somberheid Trauma s Angsten Hoe doe

Nadere informatie

Autisme en de gevolgen Els Ronsse / MDR

Autisme en de gevolgen Els Ronsse /   MDR Autisme en de gevolgen Els Ronsse / www.psysense.be MDR Voorkomen? Voor het hele spectrum komen een aantal studies onafhankelijk van elkaar uit op 60 tot 70 op 10.000 of 1 op ongeveer 150 personen. Af

Nadere informatie

kompas kinder- en jeugdpsychiatrie

kompas kinder- en jeugdpsychiatrie Kompas kjp kompas kinder- en jeugdpsychiatrie Voor de jeugdzorg, POH-ggz, basis-ggz, jeugdgezondheidszorg en het onderwijs Ook geschikt voor opvoeders! DeTijdstroom_KompasKinderJeugdpsychiatrie.indd 3

Nadere informatie

Benzo de baas. Succesvol zelf uw slaap- en kalmeringsmiddelen afbouwen

Benzo de baas. Succesvol zelf uw slaap- en kalmeringsmiddelen afbouwen Werkboek van Benzo de baas Succesvol zelf uw slaap- en kalmeringsmiddelen afbouwen Dit werkboek helpt u om stap voor stap te stoppen met slaap- en kalmeringsmiddelen. Over zes weken kunt u weer zonder

Nadere informatie

Somatoforme stoornissen. Bert van Hemert, psychiater

Somatoforme stoornissen. Bert van Hemert, psychiater Somatoforme stoornissen Bert van Hemert, psychiater Somatoforme stoornissen Algemene typering Classificatie DSM-IV + DSM-5 1. Lichamelijke klachten stoornis 2. Ziekte-angst stoornis 3. Conversie stoornis

Nadere informatie

Differentiële diagnostiek bij ASS

Differentiële diagnostiek bij ASS Differentiële diagnostiek bij ASS Diagnostiek bij volwassenen met autismespectrumstoornissen Op weg naar een richtlijn 11 december 2008 Werkgroep Differentiaaldiagnostiek & comorbiditeiten (Arnold Bartels,

Nadere informatie

VERWERKING NA EEN INGRIJPENDE GEBEURTENIS 1

VERWERKING NA EEN INGRIJPENDE GEBEURTENIS 1 SOCIAAL WERK VERWERKING NA EEN INGRIJPENDE GEBEURTENIS 1 U bent recent betrokken geweest bij een gebeurtenis waarbij u geconfronteerd werd met een aantal ingrijpende ervaringen. Met deze korte informatie

Nadere informatie

Kinder Woord Dienst van Oase Elke keer dat je komt, krijg je een Bijbel verhaal, Verzamel ze en je hebt je eigen Bijbel!

Kinder Woord Dienst van Oase Elke keer dat je komt, krijg je een Bijbel verhaal, Verzamel ze en je hebt je eigen Bijbel! Kinder Woord Dienst van Oase Elke keer dat je komt, krijg je een Bijbel verhaal, Verzamel ze en je hebt je eigen Bijbel! ik weet een geheim! Navertelling Marcus 1,40-45 Geheime Genezing! Een man met een

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting. 1. Wat zijn trauma-gerelateerde stoornissen, dissociatieve stoornissen en

Nederlandse samenvatting. 1. Wat zijn trauma-gerelateerde stoornissen, dissociatieve stoornissen en Nederlandse samenvatting 1. Wat zijn trauma-gerelateerde stoornissen, dissociatieve stoornissen en persoonlijkheidsstoornissen? Van de trauma- en stressorgerelateerde (kortweg trauma-gerelateerde) stoornissen

Nadere informatie

The Glue of (ab)normal Mental Life: Networks of Interacting Thoughts, Feelings and Behaviors A.O.J. Cramer

The Glue of (ab)normal Mental Life: Networks of Interacting Thoughts, Feelings and Behaviors A.O.J. Cramer The Glue of (ab)normal Mental Life: Networks of Interacting Thoughts, Feelings and Behaviors A.O.J. Cramer Wat is een psychische stoornis? Als we de populaire media en sommige stromingen in de gedragswetenschappen

Nadere informatie

Masterclass Ik doe wat ik geloof

Masterclass Ik doe wat ik geloof Waarom doe ik wat ik doe Als mensen zijn we veel meer verantwoordelijk voor onze gevoelens en gedragingen dan we geneigd zijn te aanvaarden. Gevoel en gedrag worden in belangrijke mate bepaald door onze

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

HOARDING CARE. Hoarding. hoe te herkennen en hoe te behandelen. Ron de Joode Cognitief gedragstherapeutisch werker / verpleegkundig consulent

HOARDING CARE. Hoarding. hoe te herkennen en hoe te behandelen. Ron de Joode Cognitief gedragstherapeutisch werker / verpleegkundig consulent Hoarding hoe te herkennen en hoe te behandelen Ron de Joode Cognitief gedragstherapeutisch werker / verpleegkundig consulent Criteria volgens de DSM - 5 Er moet sprake zijn van duidelijk lijden en/of disfunctioneren

Nadere informatie

E book Persoonlijkheidsstoornissen

E book Persoonlijkheidsstoornissen E book Persoonlijkheidsstoornissen Praktijk Meta Bosheuvel 5 5683 AS Best info@praktijkmeta.nl Persoonlijkheidsstoornissen Definitie Wat is een persoonlijkheidsstoornis nu eigenlijk? In officiële termen

Nadere informatie

NEO-FFI-3 Zelfrapportage

NEO-FFI-3 Zelfrapportage NEO-FFI-3 Zelfrapportage Persoonlijkheidsvragenlijst Stefan Bergmann ID 32768 Datum 07.04.2014 NEO-FFI-3 Profielformulier 3 / 13 PROFIELFORMULIER Persoonlijkheidsvragenlijst Zelfrapportage Nederlandse

Nadere informatie

Geen enkel perspectief! Autisme en depressie

Geen enkel perspectief! Autisme en depressie Geen enkel perspectief! Autisme en depressie Inservice autisme 2016 Jan Schrurs Je zal maar. Somber en neerslachtig zijn Helemaal uitgeput zijn door overprikkeling. Nergens plezier meer aan beleven. Bang

Nadere informatie