m e n o p a u z e D i a g n o s e en b e h a n d e l i n g

Transcriptie

1 m e n o p a u z e D i a g n o s e en b e h a n d e l i n g

2 InformatiE EN ADVIES

3 pathophys.org

4 Diagnose perimenopauze en menopauze thelancet.com

5 Diagnose perimenopauze en menopauze Diagnose ZONDER labotest in gezonde vrouwen > 45j met menopauzeklachten: - perimenopauze: gebaseerd op vasomotore symptomen en onregelmatige cyclus - menopauze : amenorree van minstens 12m zonder gebruik hormonale contraceptie - menopauze: gebaseerd op symptomen in vrouwen zonder uterus moeilijkheid : diagnose menopauze bij vrouwen onder hormonale therapie

6 pathophys.org

7 DiagnosE perimenopauze en menopauze Niet te gebruiken voor diagnose (peri)menopauze bij vrouwen >45j - anti-müllerian hormone - inhibin B - oestradiol - antral follicle count - ovarieel volume Doe geen FSH test bij vrouwen onder combinatiepil of hoge dosis progestageen Overweeg FSH test alleen bij: - vrouwen 40-45j met menopauzeklachten en cyclusstoornissen - vrouwen <40j bij vermoeden menopauze N I C E G U I D E L I N E

8 Kan ik niet meer zwanger worden? PERIMENOPAUZALE VROUW VAN 50 FSRH Guidance: Contraception for Women Aged over 40 Years (November 2017)

9 Diagnose en behandeling premature ovarian insufficiency Diagnose premature ovarian insufficiency <40j: - menopauzeklachten, inclusief a-of oligomenorree en - verhoogd FSH level op 2 bloedstalen afgenomen met 4-6 weken interval - Doe geen routine anti-müllerian hormone Behandeling - Keuze HRT of combinatiepil tenzij gecontraïndiceerd Counseling: - continue behandeling tot aan de leeftijd van natuurlijke menopauze - populatierisico voor borstkanker en cardiovascular disease neemt toe met de leeftijd en is zeer laag bij vrouwen <40 - HRT heeft een voordeliger effect op bloeddruk vergeleken met combinatiepil - zowel HRT als combinatiepil zijn bot protectief - HRT is geen anticonceptie

10 MENOPAUZE M A N A G I N G S Y M P T O M S

11 Vasomotore klachten Oestrogeen en progestageen voor vrouwen met uterus Oestrogeen alleen voor vrouwen zonder uterus Geen SSRI, SNRI of clonidine als eerstelijnsbehandeling Evidentie voor isoflavones, zilverkaars of pollenextracten

12 Urogenitale atrofie Behandel - Als urogenitale atrofie predomineert, kan vaginaal oestrogeen alleen - Vaginaal oestrogeen kan supplementair aan systemische HRT of bij contraindicatie Counseling - symptomen komen vaak terug bij stoppen - bijwerkingen zeldzaam - vaginaal bloedverlies moet gerapporteerd Moisturising en lubrificerende creme kan alleen of gecombineerd Geen routine monitoring endometriumdikte

13 vrouwen met voorgeschiedenis van of hoog risico op borstkanker Cochrane Database of Systematic Reviews Non hormonal interventions for hot flushes in women with a history of breast cancer Cochrane Systematic Review - Intervention Version published: 08 September 2010 Clonidine, SSRIs and SNRIs, gabapentin and relaxation therapy showed a mild to moderate effect on reducing hot flushes in women with a history of breast cancer. SSRI paroxetine and fluoxetine beter niet in combinatie met tamoxifen, voorkeur venlafaxine

14 HORMONE REPLACEMENT THERAPY B E N E F I T S A N D R I S K S

15 Veneuze trombo-embolie VTE risico is 2-3x populatierisico (1,7 op 1000) VTE risico is groter voor orale dan transdermale preparaten Transdermale HRT in standaard therapeutische dosis -> geen hoger VTE risico Overweeg transdermale therapie bij (familiale) voorgeschiedenis of BMI >30 kg/m 2

16 Cardiovascular disease HRT - verhoogt cardiovasculair risico NIET wanneer gestart voor de leeftijd van 60 jaar - beïnvloedt mortaliteitsrisico cardiovasculair lijden niet Aanwezigheid van cardiovasculaire risicofactoren is GEEN contraindicatie zolang risicofactor goed behandeld Coronair hartlijden - HRT met oestrogeen alleen -> geen of verminderd risico - HRT met oestrogeen en progesteron ->weinig of geen risico Beroerte - Orale (niet transdermale) oestrogenen -> klein verhoogd risico

17 Osteoporose NICE 2018

18 Borstkanker borstkankerrisico afhankelijk van verschillende risicofactoren HRT met oestrogeen alleen -> weinig tot geen verandering in risico HRT met oestrogeen en progesteron kan toename borstkankerrisico geven elke toename in borstkankerrisico afhankelijk van behandelduur en vermindert na stoppen HRT

19 HRT PRAKTISCH VOORSCHRIJVEN W A T B E S T A A T? de oestrogenen de oestroprogestagene associaties Tibolon Tibolon is een synthetisch 19-nor-steroïd met progestagene, oestrogene en androgene eigenschappen - gegevens veiligheid op lange termijn beperkt - vermoeden verhoogd risico van borstkanker (vooral recidief) en endometriumca - studie tibolon ter preventie van osteoporotische fracturen bij PM vrouwen, voortijdig stopgezet omwille van verhoogde incidentie van cerebrovasculaire accidenten de associatie estradiol + cyproteron de associatie geconjugeerde oestrogenen + bazedoxifeen - Duavive: effectief safety data : zeldzame maar belangrijke bijwerkingen (CVA, VTE, kanker)

20 Post Nice Guidance for Healthcare Professionals, British menopause society

21 W A T B E S T A A T? estradiol estriol In de pipeline: NEST estetrol E4 norethisteron drospirenon diënogest norgestrel gemicroniseerd progesteron dydrogesteron levonorgestrel oraal> tabletten (oestrogeen only of gecombineerd) transdermaal >gel >pleister>spray (oestrogeen only) of gecombineerd vaginaal >tabletten >creme (oestrogeen only) intra-uterien >IUS (progesteron only) oraal 0.5mg (ultra low) < 1.0 mg (low) < 2.0 mg (medium) < 3.0mg (high) gel 1/2 pompje (ultra laag) < 1 pompje (low) < 2 pompjes (medium) < 3-4 pompjes (high)

22

23 REVIEW AND REFERRAL NICE guideline, guidelines.co.uk

24

25 Samenvatting M e n o p a u s e D i a g n o s e e n b e h a n d e l i n g