!"#!$#%!$&' over mensen, bacteriën en antibiotica. goedkoop is duurkoop. Jan Kluytmans. antibiotica

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "!"#!$#%!$&' over mensen, bacteriën en antibiotica. goedkoop is duurkoop. Jan Kluytmans. antibiotica"

Transcriptie

1 over mensen, bacteriën en antibiotica goedkoop is duurkoop Jan Kluytmans antibiotica $'

2 Two is a company De gevolgen van resistentie!"""# $%%%# $%%$# $%%&# $%%+# $%%"# $%%!# $%%'# $%%(# $%%)# $%%*#! Behandeling wordt complexer! Duurder! Meer bijwerkingen! Minder orale mogelijkheden (hospitalisatie)! Soms zelfs onmogelijk! Ziektelast neemt toe (meer mensen worden ziek) 10 Jaarlijkse economische consequenties van Staphylococcus aureus (USA)!!""#$%&"'("$!!""#$')*("+$!!""#$*("#,("$,-./.0-12-#! -+."/""#*("$#&*&0)1*$&+$2"%)+3/"&3*%)#2$! 4""+$+&"56"$7+(&.&)(&07$77+$3"$/)#&%)+$ 11 %'

3 3-# #98685:;# 8"$9""*("$7+(&.&)(&07$6)#3"+$()"2":7*($.&;$3&"#"+$!!""*(7<$.&;$2"%)+3"$3&"#"+$ )(' *(' $+(' "!(' <1/D87.#1:1E0F-689-A2># <1/D87.#0F-689-A2># GAD81.#0F-689-A2># H0F-6#I9-.2>/5-.#-0>J#! 8"$2"=)<2"+$ Voorbeeld: MRSA!! Search and Destroy!! Strategie is effectief &'

4 !"#$%&'()*+,-.#/)01()2334) F"5"*',(5-<::=G-H=-5>5"(- 6"7,$F&;%>G#%#/F&;%H)I:)>)0) "! <::8-!123-+".+%+- "! F>>*5I1$"%(IJ"+#B,'"(G-K77::- "! F"5"*',(5G-HL:-- "! 2#"*B#"G-7:-)-<:M- "! 77:I<<:-"N#*,-5>5"(-."*-O,,*-!"#$%&%''%()*"+%+#,(#-+#,.$-,/*"/+-0!1234-&,/+"5-- (",*'6-789:::-5",#$+-- %(-#$"-;(%#"5-2#,#"+-%(-<::=-- Opkomst varkens-mrsa Amphia Ziekenhuis kosten! 5.54 / opname Opbrengsten: >15 levens / jaar!10.11 / opname SWAB. NethMap Consumption of antimicrobial agents and antimicrobial resistance among medically important bacteria in the Netherlands MRSA bij mensen die werken met varkens!!prevalentie:!! Varkenshouders 65%!! Dierenartsen!50%!! Rest van de bevolking <0.1%,'

5 LA-MRSA in dierenartsen (1 jaar) LA-MRSA in huisgenoten (1 jaar) 137 veterinarians 137 veterinarians 41 persistent MRSA carrier (30%) 42 intermittent MRSA carrier (31%) 54 no MRSA carrier (39%) 41 persistent MRSA carrier (30%) 42 intermittent MRSA carrier (31%) 54 no MRSA carrier (39%) 25 HHM! 1 MRSA (20%) 12 HHM! 1 MRSA (10%) 5 HHM! 1 MRSA (3%) Dynamiek van dragerschap!! Stammen kunnen zeer lang aanwezig blijven binnen een persoon!! Als transmissie naar gezinsleden optreedt wordt meer variabiliteit gezien Persistent Intermittent No RR (95% CI) MRSA carrier MRSA carrier MRSA carrier General Characteristics persistent vs (N = 41) (N = 41) (N = 51) no carriage Burden of disease during one year follow-up Hospital contact no. (%) 2 (4.9) 3 (7.3) 6 (11.8) 0.42 ( ) General practioner contact no. (%) 16 (39.0) 25 (61.0) 29 (56.9) 0.69 ( ) Visit the outpatient clinic no. (%) 14 (34.1) 13 (31.7) 14 (27.5) 1.24 ( ) Allergies no. (%) 14 (34.1) 8 (19.5) 10 (19.6) 1.74 ( ) Eczema no. (%) 4 (9.7) 3 (7.3) 5 (9.8) 1.00 ( ) Skin and soft tissue infections no. (%) 8 (19.5) 3 (7.3) 2 (3.9) 4.98 ( ) Common cold no. (%) 22 (53.7) 27 (65.8) 40 (78.4) 0.68 ( ) Angina no. (%) 8 (19.5) 12 (29.2) 11 (21.6) 0.91 ( ) Sinusitis no. (%) 2 (4.9) 8 (19.5) 4 (7.8) 0.62 ( ) Pneumonia no. (%) 0 (0.0) 1 (2.4) 0 (0.0) COPD no. (%) 4 (9.8) 1 (2.4) 2 (3.9) 2.49 ( ) Antibiotic use no. (%) 14 (9.8) 6 (14.6) 6 (11.8) 0.83 ( ) +'

6 Livestock Density as Risk Factor for Livestock-associated Methicillin- Resistant Staphylococcus!"#!$#%!$&' aureus, the Netherlands Beth J. Feingold, Ellen K. Silbergeld, Frank C. Curriero, Brigite A.G.L. van Cleef, Max E.O.C. Heck, and Jan A.J.W. Kluytmans LA-MRSA in de bevolking!! 17 ziekenhuizen gedurende 2 jaar!! 1023 nieuwe gevallen van MRSA 26,5 14,3 59,2 22% LA-MRSA (ST-398) Analyse van gehele genoom!"# $%&%'()*%# +,%&,%'# -%'."*.# /)0)*1# )*# 2'%2.# "3#,)1,# 2*)(2/#$%*.)&4#2'%#2&#)*5'%2.%$#').6#3"'#52''4)*1#/)0%.&" "5)2&%$# (%&,)5)//)*7'%.).&2*&# Staphylococcus aureus 89:7;<=:>? +%#@.%$#2*#%A).&)*1#$2&2.%&#"3#-%'."*.#)*#&,%# B%&,%'/2*$.#+)&,#9:7;<=:#52'')21%#2*$#5"*&'"/.#+,"#52'7 ')%$#"&,%'#&4-%.#"3#;<=:C##<%.@/&.#"3#'@**)*1#@*)02')2&%#2*$# (@/&)02')2&%#/"1).&)5#'%1'%..)"*#("$%/.#)*$)52&%$#&,2&#/)0)*1# )*#/)0%.&"567$%*.%#2'%2.#)*5'%2.%.#&,%#"$$.#"3#*2.2/#52'7 ')21%#"3#9:7;<=:C#D%#3"@*$#&,2&#$"@E/)*1#-)1?#52&&/%?#2*$# 0%2/# 52/3# $%*.)&)%.# -%'# (@*)5)-2/)&4# )*5'%2.%$# &,%# "$$.# "3# 9:7;<=:# 52'')21%# "0%'# 52'')21%# "3# "&,%'# &4-%.# "3# ;<=:# E4#FGCHI#8JKI#LM#NCJIOKGCFI>?#HPCJI#8JKI#LM#QQCRIO SQCRI>?#2*$#FGCQI#8JKI#LM#KCKIOGKCJI>?#'%.-%5&)0%/4?#237 &%'#2$T@.&)*1#3"'#$)'%5&#2*)(2/#5"*&25&?#/)0)*1#)*#2#'@'2/#2'%2?# 2*$#&,%#-'"E2E/%#."@'5%#"3#;<=:#52'')21%C#L"*&'"//)*1#&,%#.-'%2$#"3#9:7;<=:#&,@.#'%U@)'%.#1)0)*1#2&&%*&)"*#&"#5"(7 (@*)&4#(%(E%'.#)*#2*)(2/7$%*.%#'%1)"*.#+,"#2'%#@*23!#/)7 2&%$#+)&,#/)0%.&"56#32'()*1C! '=5'1<=045'F3G/36456'H3G56'! I5J5'A<9365' 'A3==56'K3;56' *1$(+#!94:; 7/99<<6#164063LL/6;0'K3>41G56?'=/5'M/N'=5' =/5G2/NO5' 'FG/NH52'6/54';5F16=56' H5G=56' taphylococcus aureus!"#!$!%&&'&(")!$'*!+,-$'!.$(+&/ S01'!(+$(!)$'!)$,#1!$!2$'01!&3!+1$4(+!&,()&-1#!"'!+,/ -$'#!32&-!-"'&2!(&!4"31/(+21$(1'"'0!"'31)("&'#!&3!(+1!#5"'6! 74&&*#(21$-6!21#."2$(&28!#8#(1-6!,2"'$28!(2$)(6!$'*!#,20")$4! #"(1#!91:;!<'!"')21$#"'0!.2&.&2("&'!&3!S. aureus!"'31)("&'#! Verspreiding in de omgeving ("&'#!&)),221*!"'!F,2&.1$'!G'"&'!-1-712!#($(1#!.4,#!A)1/ 4$'*!$'*!H&2I$86!21#,4("'0!"'!E6CJC6CCC!1K(2$!*$8#!#.1'(! "'! (+1! +&#."($4! 93:! L+"#! (2$'#4$(1#! "'(&! 1K)1##"=1! +&#."($4! "'.$("1'(!$'*!&,(.$("1'(!)&#(#!71)$,#1!&3!(+1!'11*!(&!"#&/ 4$(1!.$("1'(#!$'*!71)$,#1!.$("1'(#!21M,"21!4&'012!#($8#!$'*! -&21!1K(1'#"=1!(21$(-1'(#!93:;!A'!BCCJ!"'!(+1!G'"(1*!@($(1#6! $'!1#("-$(1*!NO6CCC!>?@<!"'31)("&'#!21#,4(1*!"'!PEQ6CCC! >?@<!+$#6!"'!(+1!.$#(6!711'!4$20148!$##&)"$(1*!I"(+! +&#."($4#! $'*! &(+12! +1$4(+)$21! 3$)"4"("1#6! 7,(! #"')1! BCCC6! (+1! -$R&2"(8! &3! >?@<! "'31)("&'#! "'! -&#(! )&,'(2"1#! $21! $)M,"21*! "'! (+1! )&--,'"(8! &,(#"*1! &3! +1$4(+)$21! #1(("'0#! 9566:;!L+1#1!#(2$"'#!&3!)&--,'"(8/$)M,"21*!>?@<!$21!="/ ($4!.,74")!+1$4(+!)&')12'#6!7,(!41##!"#!5'&I'!&3!(+1"2!&2"0"'#! $'*!2&,(1#!&3!(2$'#-"##"&';!<-&'0!(+1#1!#(2$"'#!&3!)&-/ -,'"(8/$)M,"21*!>?@<6!4"=1#(&)5/$##&)"$(1*!9S<:!#(2$"'#! +$=1!711'!*1(1)(1*!"'!#1=12$4!210"&'#!&3!(+1!I&24*!97:; T2"0"'$4486! (+1! S</>?@<! #(2$"'! #(,*"1*! +121! I$#! *1'&(1*!$#!'&'(8.1$741!>?@<!71)$,#1!&3!(+1!"'$7"4"(8!(&! (8.1!"(!78!,#"'0!#($'*$2*!-1(+&*#!&3!.,4#1*/!14*!014!141)/ (2&.+&21#"#!98:;!A(!I$#!!2#(!*1(1)(1*!"'!(+1!H1(+124$'*#!"'! BCCU!99:!$'*6!$#!&3!BCEC6!$))&,'(#!3&2!POCV!&3!(+1!>?@<! )$#1#!"'!(+$(!)&,'(28!910:;!S</>?@<!+$#!'&I!711'!"*1'("/ "'=&4=1! *2,0/21#"#($'(! #(2$"'#6! "')4,*"'0! -1(+")"44"'/21#"#/!1*!4$20148!$#!$!#"'041!)4&'$4!)&-.41K!&'!(+1!7$#"#!&3!-,4/ ($'(!S. aureus!9>?@<:!92:;!a'!bccd6!ede6bcc!>?@<!"'31)/ ("4&),#!#1M,1')1!(8."'0!9@LUNQ:6!$'*!(+"#!)4&'$4!)&-.41K! +$#!$!*1-&'#(2$(1*!$##&)"$("&'!I"(+!."0#6!)&I#6!$'*!&(+12! $'"-$4#! :6! $4(+&,0+! &(+12! )4&'$4! )&-.41K1#! +$=1! :@&,"'# 23!#/)2&)"*.[# \",*.# ]"-6)*.# ^/""(E%'1# =5,""/# "3# _@E/)5# $4#&! 711'! #+&I'! (&! 71! $##&)"$(1*! I"(+! 4"=1#(&)5! $#! I144;! ]%2/&,?#^2/&)("'%?#;2'4/2*$?#`=:#8^C\C#a%)*1"/$?#VCbC#=)/E%'1%/$?# A'!#1=12$4!F,2&.1$'!)&,'(2"1#6!"')21$#1*!2"#5#!&3!)$22"$01! aclc#l@'')%'">c#b2&)"*2/#m*.&)&@&%#3"'#_@e/)5#]%2/&,#2*$#&,%#v*0)'"*7 Livestock Density as +$=1! Risk 711'! 21.&2(1*! Factor "'!.12#&'#! for "'! )&'($)(! I"(+!."0#! $'*! (%*&?# ^)/&,"0%*?# &,%# B%&,%'/2*$.# 8^C:CdC9C# 02*# L/%%3?# ;CVCeCLC# Livestock-associated =1$4!)$4=1#6!"')4,*"'0!3$2-12#6!=1(12"'$2"$'#6!$'*!#4$,0+/ Methicillin- ]%56>c#2*$#:(-,)2#]".-)&2/?#^'%$2?#&,%#B%&,%'/2*$.c#2*$#Z`#`*)7 Resistant Staphylococcus (12+&,#1!I&2512#!913614:;!A'!(+1!H1(+124$'*#6!$-&'0!(+1#1! 0%'.)&4#;%$)52/#L%*&%'?#:(.&%'$2(?#&,%#B%&,%'/2*$.#8^C:CdC9C#02*# aureus, &)),.$("&'$4!02&,.#6!(+1!.21=$41')1!&3!@LUNQ!)$22"$01!"#! classical risk L/%%3?#\C:C\CDC#b/@4&(2*.> factors the Netherlands 2&,0+48!OBV!915:6!I+121$#!(+1!.21=$41')1!&3!$'8!#(2$"'!&3! contact with livestock Beth J. Feingold, Ellen K. Silbergeld, Frank C. Curriero, >?@<!"'!(+1!01'12$4!.&.,4$("&'!"#!WEV!916:; Brigite A.G.L. van Cleef, Max E.O.C. Heck, WeM[#,&&-[YY$AC$")C"'1YQNCRFNQY%)$QSQQCQQQSKN unknown source and Jan A.J.W. Kluytmans # V(%'1)*1#M*3%5&)"@.#W).%2.%.#X#+++C5$5C1"0Y%)$#X#Z"/C#QS?#B"C#QQ?#B"0%(E%'#FNQF# QSGQ Recente ontwikkeling! LA-MRSA ook bij pluimvee! MRSA in 15% van consumptievlees! LA-MRSA bij 22% van de mensen met MRSA zonder risicofactoren! Verspreiding in de bevolking! Vleesconsumptie (kip) is geassocieerd met risico op MRSA dragerschap!"# $%&%'()*%# +,%&,%'# -%'."*.# /)0)*1# )*# 2'%2.# "3#,)1,# ("&'#!&)),221*!"'!F,2&.1$'!G'"&'!-1-712!#($(1#!.4,#!A)1/ 2*)(2/#$%*.)&4#2'%#2&#)*5'%2.%$#').6#3"'#52''4)*1#/)0%.&"567 4$'*!$'*!H&2I$86!21#,4("'0!"'!E6CJC6CCC!1K(2$!*$8#!#.1'(! 2.."5)2&%$# (%&,)5)//)*7'%.).&2*&# Staphylococcus aureus "'! (+1! +&#."($4! 93:! L+"#! (2$'#4$(1#! "'(&! 1K)1##"=1! +&#."($4! 89:7;<=:>? +%#@.%$#2*#%A).&)*1#$2&2.%&#"3#-%'."*.#)*#&,%# "'.$("1'(!$'*!&,(.$("1'(!)&#(#!71)$,#1!&3!(+1!'11*!(&!"#&/ B%&,%'/2*$.#+)&,#9:7;<=:#52'')21%#2*$#5"*&'"/.#+,"#52'7 4$(1!.$("1'(#!$'*!71)$,#1!.$("1'(#!21M,"21!4&'012!#($8#!$'*! ')%$#"&,%'#&4-%.#"3#;<=:C##<%.@/&.#"3#'@**)*1#@*)02')2&%#2*$# -&21!1K(1'#"=1!(21$(-1'(#!93:;!A'!BCCJ!"'!(+1!G'"(1*!@($(1#6! (@/&)02')2&%#/"1).&)5#'%1'%..)"*#("$%/.#)*$)52&%$#&,2&#/)0)*1# $'!1#("-$(1*!NO6CCC!>?@<!"'31)("&'#!21#,4(1*!"'!PEQ6CCC! )*#/)0%.&"567$%*.%#2'%2.#)*5'%2.%.#&,%#"$$.#"3#*2.2/#52'7 ')21%#"3#9:7;<=:C#D%#3"@*$#&,2&#$"@E/)*1#-)1?#52&&/%?#2*$# *1$(+#!94:; 0%2/# 52/3# $%*.)&)%.# -%'# (@*)5)-2/)&4# )*5'%2.%$# &,%# "$$.# "3# >?@<!+$#6!"'!(+1!.$#(6!711'!4$20148!$##&)"$(1*!I"(+! 9:7;<=:# 52'')21%# "0%'# 52'')21%# "3# "&,%'# &4-%.# "3# ;<=:# +&#."($4#! $'*! &(+12! +1$4(+)$21! 3$)"4"("1#6! 7,(! #"')1! BCCC6! E4#FGCHI#8JKI#LM#NCJIOKGCFI>?#HPCJI#8JKI#LM#QQCRIO (+1! -$R&2"(8! &3! >?@<! "'31)("&'#! "'! -&#(! )&,'(2"1#! $21! SQCRI>?#2*$#FGCQI#8JKI#LM#KCKIOGKCJI>?#'%.-%5&)0%/4?#237 $)M,"21*! "'! (+1! )&--,'"(8! &,(#"*1! &3! +1$4(+)$21! #1(("'0#! &%'#2$T@.&)*1#3"'#$)'%5&#2*)(2/#5"*&25&?#/)0)*1#)*#2#'@'2/#2'%2?# 9566:;!L+1#1!#(2$"'#!&3!)&--,'"(8/$)M,"21*!>?@<!$21!="/ 2*$#&,%#-'"E2E/%#."@'5%#"3#;<=:#52'')21%C#L"*&'"//)*1#&,%# ($4!.,74")!+1$4(+!)&')12'#6!7,(!41##!"#!5'&I'!&3!(+1"2!&2"0"'#!.-'%2$#"3#9:7;<=:#&,@.#'%U@)'%.#1)0)*1#2&&%*&)"*#&"#5"(7 (@*)&4#(%(E%'.#)*#2*)(2/7$%*.%#'%1)"*.#+,"#2'%#@*23!#/)7! But, $'*!2&,(1#!&3!(2$'#-"##"&';!<-&'0!(+1#1!#(2$"'#!&3!)&-/ -,'"(8/$)M,"21*!>?@<6!4"=1#(&)5/$##&)"$(1*!9S<:!#(2$"'#! 2&%$#+)&,#/)0%.&"56#32'()*1C +$=1!711'!*1(1)(1*!"'!#1=12$4!210"&'#!&3!(+1!I&24*!97:;! this may change (recent increase T2"0"'$4486! (+1! S</>?@<! of MSSA #(2$"'! #(,*"1*! ! I$#! taphylococcus aureus!"#!$!%&&'&(")!$'*!+,-$'!.$(+&/ *1'&(1*!$#!'&'(8.1$741!>?@<!71)$,#1!&3!(+1!"'$7"4"(8!(&! S bacteremia in France, 01'!(+$(!)$'!)$,#1!$!2$'01!&3!+1$4(+!&,()&-1#!"'!+,/ (8.1!"(!78!,#"'0!#($'*$2*!-1(+&*#!&3!.,4#1*/ merger of ST398, ST9!14*!014!141)/ -$'#!32&-!-"'&2!(&!4"31/(+21$(1'"'0!"'31)("&'#!&3!(+1!#5"'6! (2&.+&21#"#!98:;!A(!I$#!!2#(!*1(1)(1*!"'!(+1!H1(+124$'*#!"'! and a prophage) 74&&*#(21$-6!21#."2$(&28!#8#(1-6!,2"'$28!(2$)(6!$'*!#,20")$4! BCCU!99:!$'*6!$#!&3!BCEC6!$))&,'(#!3&2!POCV!&3!(+1!>?@<! #"(1#!91:;!<'!"')21$#"'0!.2&.&2("&'!&3!S. aureus!"'31)("&'#! )$#1#!"'!(+$(!)&,'(28!910:;!S</>?@<!+$#!'&I!711'!"*1'("/ "'=&4=1! *2,0/21#"#($'(! #(2$"'#6! "')4,*"'0! -1(+")"44"'/21#"#/!1*!4$20148!$#!$!#"'041!)4&'$4!)&-.41K!&'!(+1!7$#"#!&3!-,4/ ($'(!S. aureus!9>?@<:!92:;!a'!bccd6!ede6bcc!>?@<!"'31)/ ("4&),#!#1M,1')1!(8."'0!9@LUNQ:6!$'*!(+"#!)4&'$4!)&-.41K! +$#!$!*1-&'#(2$(1*!$##&)"$("&'!I"(+!."0#6!)&I#6!$'*!&(+12! $'"-$4#! :6! $4(+&,0+! &(+12! )4&'$4! )&-.41K1#! +$=1! :@&,"'# 23!#/)2&)"*.[# \",*.# ]"-6)*.# ^/""(E%'1# =5,""/# "3# _@E/)5# $4#&! 711'! #+&I'! (&! 71! $##&)"$(1*! I"(+! 4"=1#(&)5! $#! I144;! ]%2/&,?#^2/&)("'%?#;2'4/2*$?#`=:#8^C\C#a%)*1"/$?#VCbC#=)/E%'1%/$?# A'!#1=12$4!F,2&.1$'!)&,'(2"1#6!"')21$#1*!2"#5#!&3!)$22"$01! aclc#l@'')%'">c#b2&)"*2/#m*.&)&@&%#3"'#_@e/)5#]%2/&,#2*$#&,%#v*0)'"*7 +$=1! 711'! 21.&2(1*! "'!.12#&'#! "'! )&'($)(! I"(+!."0#! $'*! (%*&?# ^)/&,"0%*?# &,%# B%&,%'/2*$.# 8^C:CdC9C# 02*# L/%%3?# ;CVCeCLC# =1$4!)$4=1#6!"')4,*"'0!3$2-12#6!=1(12"'$2"$'#6!$'*!#4$,0+/ ]%56>c#2*$#:(-,)2#]".-)&2/?#^'%$2?#&,%#B%&,%'/2*$.c#2*$#Z`#`*)7 (12+&,#1!I&2512#!913614:;!A'!(+1!H1(+124$'*#6!$-&'0!(+1#1! 0%'.)&4#;%$)52/#L%*&%'?#:(.&%'$2(?#&,%#B%&,%'/2*$.#8^C:CdC9C#02*# &)),.$("&'$4!02&,.#6!(+1!.21=$41')1!&3!@LUNQ!)$22"$01!"#! L/%%3?#\C:C\CDC#b/@4&(2*.> 2&,0+48!OBV!915:6!I+121$#!(+1!.21=$41')1!&3!$'8!#(2$"'!&3! WeM[#,&&-[YY$AC$")C"'1YQNCRFNQY%)$QSQQCQQQSKN >?@<!"'!(+1!01'12$4!.&.,4$("&'!"#!WEV!916:; # V(%'1)*1#M*3%5&)"@.#W).%2.%.#X#+++C5$5C1"0Y%)$#X#Z"/C#QS?#B"C#QQ?#B"0%(E%'#FNQF# QSGQ December 5, 2011 )'

7 Conclusies! Gestage uitbreiding van LA-MRSA! Aanwezigheid in voedselketen is zorgelijk! Genetische verandering richting aanpassing aan de mens > meer ziekmakende eigenschappen ESBL neemt overal toe ESBL: Nederland !! Snelle toename sinds 2005!! Vooral infecties die ontstaan buiten het ziekenhuis!! Bij opname 5% dragerschap!! Zelden overdracht in ziekenhuis!! Bron buiten ziekenhuis Vlees als bron van ESBL survey Percentage ESBL positive 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 86,5% 40,9% 17,6% 17,5% 11,1% Chicken Beef Pork Meat loaf Other "'

8 Y Nader onderzoek!! Micro-array (Checkpoints)!! TEM, SHV en CTX-M.!! DNA-sequentie analyse sequencing Vergelijking van de stammen 131 E. coli !58% van de stammen van menselijke dragers clusteren met kippenvlees Chicken meat Other meat types Rectal swabs Blood cultures!57% van de stammen uit clusteren met kippenvlees Conclusies!! De stammen van mensen en kippenvlees lijken sterk op elkaar!! Kippenvlees is een bron van ESBL voor de mens!! Onderzoek is elders herhaald en de bevindingen worden bevestigd!! Nader onderzoek: "!>100 genetische eigenschappen Rescaled Distance Cluster Combine Page 2 Dendrogram using Average Linkage (Between Groups) P2<B49360'54'32Q'.2/6'R6K5>4'I/053050S'R6'LG500S' -'

9 C1=52'1L'M30/0'F36'=/0>G/9/6364'K<6>:16'3632B0/0'954'>G100#F32/=3:5'F36' G50/0456:5;5656T'L2309/=56T'F/G<256:5';5656T'LAB21;565:0>A5';G15L56'56'CUDV' more food for thought Vegetariër worden? Is dit wel een risico voor de mens? Resistentie in de bodem *'

10 ESBL in de bodem Conclusies Bye bye beta-lactams!! De wereldwijde opkomst van ESBL vormt een bedreiging voor de volksgezondheid!! Het triple-b-tijdperk is nabij Laatste nieuws E6:M/1:>3Q'' A54'5/6=5'F36'556':N=L5GOW'! X50/0456:5'/6'=5'1L56'M5F12O/6;'65594'J55G'045GO'415'! Y545G/63/G';5MG</O'0L5524'556'M5236;G/NO5'G12'! C33G'11O'M/N'956056'H1G=4'F552'45'2/>A4J/66/;'954'=5J5' V156395'F36'G50/0456:5'/0'556'5G60:;5'M5=G5/;/6;'F11G' =5'F12O0;5J16=A5/='56'F5GA11;4'=5'O10456'F36'=5'J1G;''! R645G63:16325'430O'K1G>5'/6;50452=' $!'

11 V15O1904' Take home message! E6:M/1:>3';5MG</O'M/N'=/5G'56'9560'9154' =G30:0>A'H1G=56'/6;5L5GO4'! Z5J16=5'956056'56'=/5G56'915456';556' 36:M/1:>3'OG/N;56'! [/5<H5'36:M/1:>3'J/N6'61=/;'! E6=5G5'LG5F56:5'56'><G3:5F5'04G345;/5\6' '164H/OO52='H1G=56' $$'

Introductie. Doel van dit proefschrift

Introductie. Doel van dit proefschrift Samenvatting 222 Introductie Staphylococcus aureus (S. aureus) is een bacterie die op de huid en slijmvliezen (onder andere keel en neus) van mensen leeft. Ongeveer 1 op de 3 mensen draagt deze bacterie

Nadere informatie

Leidt antibioticumgebruik in dieren tot risico's voor de volksgezondheid? Dik Mevius

Leidt antibioticumgebruik in dieren tot risico's voor de volksgezondheid? Dik Mevius Leidt antibioticumgebruik in dieren tot risico's voor de volksgezondheid? Dik Mevius Antibioticumgebruik in mensen en dieren in Europa kg active ingredient x 1.000 Antibioticumgebruik in dieren in NL (Bron

Nadere informatie

Disclosure slide. (potentiële) belangenverstrengeling. Geen

Disclosure slide. (potentiële) belangenverstrengeling. Geen BRMO Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

De superbacterie verlaat het ziekenhuis en komt naar u toe Wat gaat u doen? Wat kunt u doen?

De superbacterie verlaat het ziekenhuis en komt naar u toe Wat gaat u doen? Wat kunt u doen? De superbacterie verlaat het ziekenhuis en komt naar u toe Wat gaat u doen? Wat kunt u doen? Arend-Jan Meinders, internist-intensivist Resistente ziekenhuisbacteriën MRSA = Resistente S. aureus 30-40%

Nadere informatie

Screening BRMO na opname in een buitenlands ziekenhuis

Screening BRMO na opname in een buitenlands ziekenhuis Infectiepreventie Screening BRMO na opname in een buitenlands ziekenhuis www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl INF006 / Screening BRMO na opname

Nadere informatie

Prevalentie en karakteristieken

Prevalentie en karakteristieken ESBLAT Symposium 2018 Prevalentie en karakteristieken Veilig voedsel produceren in dierlijke reservoirs De heer Dik Mevius Wageningen Bioveterinary Research Inhoud ESBLs Wat zijn ESBLs Hoe verspreiden

Nadere informatie

Het Nederlandse Model model voor reductie van antibioticumgebruik in de veehouderij Waarom, Hoe and Wat. Dik Mevius

Het Nederlandse Model model voor reductie van antibioticumgebruik in de veehouderij Waarom, Hoe and Wat. Dik Mevius Het Nederlandse Model model voor reductie van antibioticumgebruik in de veehouderij Waarom, Hoe and Wat Dik Mevius Antibioticumgebruik in mensen en dieren in Europa Antibioticumgebruik in dieren in NL

Nadere informatie

antimicrobial stewardship en infectiepreventie samen sterk Jan Kluytmans Arts-microbioloog UMCU, Julius Centrum Amphia Ziekenhuis

antimicrobial stewardship en infectiepreventie samen sterk Jan Kluytmans Arts-microbioloog UMCU, Julius Centrum Amphia Ziekenhuis antimicrobial stewardship en infectiepreventie samen sterk Jan Kluytmans Arts-microbioloog UMCU, Julius Centrum Amphia Ziekenhuis antibiotica Antibiotica en resistentie Mutatie en selectie Antibiotica

Nadere informatie

9 e Post-O.N.S. Meeting

9 e Post-O.N.S. Meeting 9 e Post-O.N.S. Meeting Neutropenie & Antibiotica resistentie Heleen Klein Wolterink Research verpleegkundige Medische Oncologie UMC Utrecht Schiphol introductie Neutropenie: Definitie Symptomen MASSC

Nadere informatie

*PDOC01/229345* PDOC01/229345. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG

*PDOC01/229345* PDOC01/229345. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Prins Clauslaan 8 2595 AJ Den Haag Postbus 20401 2500 EK Den Haag www.rijksoverheid.nl/eleni

Nadere informatie

ESBLAT Symposium Veilig voedsel produceren. Similariteitsanalyse. Dick Heederik IRAS UU

ESBLAT Symposium Veilig voedsel produceren. Similariteitsanalyse. Dick Heederik IRAS UU ESBLAT Symposium 2018 Similariteitsanalyse Veilig voedsel produceren Dick Heederik IRAS UU Aanleiding voor dit project Opzet van het project Identificeren van alle beschikbare Nederlandse studies Identificeren

Nadere informatie

Astrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem

Astrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem Astrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

De deskundigheid van de dierenarts én de behandeling van het dier centraal. Prof.Dr. J.Fink-Gremmels DVM, PhD, Dip ECVPT J.Fink@uu.

De deskundigheid van de dierenarts én de behandeling van het dier centraal. Prof.Dr. J.Fink-Gremmels DVM, PhD, Dip ECVPT J.Fink@uu. De deskundigheid van de dierenarts én de behandeling van het dier centraal Prof.Dr. J.Fink-Gremmels DVM, PhD, Dip ECVPT J.Fink@uu.nl 1 Waarom dit thema? Diergeneeskundige handelen Verantwoordelijkheden

Nadere informatie

ONDERZOEK NAAR BRMO EN MRSA INFORMATIE VOOR PATIËNTEN

ONDERZOEK NAAR BRMO EN MRSA INFORMATIE VOOR PATIËNTEN ONDERZOEK NAAR BRMO EN MRSA INFORMATIE VOOR PATIËNTEN Inleiding In deze folder leest u informatie over Bijzonder Resistente Micro-Organismen (BRMO) en MRSA (Methicilline Resistente Staphylococcus aureus)

Nadere informatie

Een schets van het (maatschappelijke) probleem van de AMR vanuit het perspectief van de publieke gezondheid. Aura Timen

Een schets van het (maatschappelijke) probleem van de AMR vanuit het perspectief van de publieke gezondheid. Aura Timen Een schets van het (maatschappelijke) probleem van de AMR vanuit het perspectief van de publieke gezondheid Aura Timen Gebruik Resistentie Maatschappelijke gevolgen cdc.gov De pool van resistentiegenen

Nadere informatie

MRSA. Rini Eringfeld Specialist ouderengeneeskunde De Zorgboog

MRSA. Rini Eringfeld Specialist ouderengeneeskunde De Zorgboog MRSA Rini Eringfeld Specialist ouderengeneeskunde De Zorgboog MRSA in het verpleeghuis Op 1-8-2008 wordt bij een medewerker werkzaam op de dubbelzorgafdeling de Wich op St. Jozefsheil te Bakel een MRSA

Nadere informatie

Puntprevalentieonderzoek dragerschap resistente bacteriën in verpleeghuizen. Esther van Kleef (RIVM) Emma Rademakers (PPO coördinator RZN Utrecht)

Puntprevalentieonderzoek dragerschap resistente bacteriën in verpleeghuizen. Esther van Kleef (RIVM) Emma Rademakers (PPO coördinator RZN Utrecht) Puntprevalentieonderzoek dragerschap resistente bacteriën in verpleeghuizen Esther van Kleef (RIVM) Emma Rademakers (PPO coördinator RZN Utrecht) Nationale aanpak ABR 1 schakel ontbreekt ISIS-AR 3 10%

Nadere informatie

Welke antibiotica horen op de lijst reserve antibiotica? Prof. Dr. Johan W. Mouton MD PhD FIDSA

Welke antibiotica horen op de lijst reserve antibiotica? Prof. Dr. Johan W. Mouton MD PhD FIDSA Welke antibiotica horen op de lijst reserve antibiotica? Prof. Dr. Johan W. Mouton MD PhD FIDSA Welke antibiotica horen op de lijst reserve antibiotica? 1. Wat zijn dat, reserve antibiotica? 2. Wat is

Nadere informatie

BRMO. lessen uit het verleden & toekomstperspectief. Dr. (L.E.) Ina Willemsen Amphia ziekenhuis VHIG congres 11 april 2013

BRMO. lessen uit het verleden & toekomstperspectief. Dr. (L.E.) Ina Willemsen Amphia ziekenhuis VHIG congres 11 april 2013 BRMO lessen uit het verleden & toekomstperspectief Dr. (L.E.) Ina Willemsen Amphia ziekenhuis VHIG congres 11 april 2013 BRMO: ESBL IN PLUIMVEE & EIERSCHILLEN Knapp C.W. Environ. Sci Technol. 2010, 44,

Nadere informatie

Wat betekent antibioticaresistentie in de verpleeghuispraktijk

Wat betekent antibioticaresistentie in de verpleeghuispraktijk Wat betekent antibioticaresistentie in de verpleeghuispraktijk Paul Geels, arts-adviseur 24 januari 2018 Disclosure relevante belangen Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

MRSA : wat te doen als varkenshouder? Dr. B. Gordts AZ Sint Jan, Brugge Federaal platform voor ziekenhuishygiëne bart.gordts@azbrugge.

MRSA : wat te doen als varkenshouder? Dr. B. Gordts AZ Sint Jan, Brugge Federaal platform voor ziekenhuishygiëne bart.gordts@azbrugge. MRSA : wat te doen als varkenshouder? Dr. B. Gordts AZ Sint Jan, Brugge Federaal platform voor ziekenhuishygiëne bart.gordts@azbrugge.be 1 Schatting van de impact van verschillende soorten ziekenhuisinfecties

Nadere informatie

BRMO-positief, en dan?

BRMO-positief, en dan? Infectiepreventie BRMO-positief, en dan? www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl INF005 / BRMO-positief, en dan? / 10-04-2015 2 BRMO-positief, en

Nadere informatie

Blootstelling en modelleren van attributie

Blootstelling en modelleren van attributie ESBLAT Symposium 2018 Blootstelling en modelleren van attributie Veilig voedsel produceren Mevrouw Engeline van Duijkeren RIVM Overzicht Blootstelling via het eten van vlees Blootstelling via zwemmen in

Nadere informatie

Hospital WIV-ISP Feedback Point Prevalence Survey of Healthcare-associated Infections and Antimicrobial Use PPS HAI-AU

Hospital WIV-ISP Feedback Point Prevalence Survey of Healthcare-associated Infections and Antimicrobial Use PPS HAI-AU Hospital WIV-ISP Feedback Point Prevalence Survey of Healthcare-associated Infections and Antimicrobial Use PPS HAI-AU Mat Goossens Boudewijn Catry PPT WIV-ISP 11/06/2012. Geen verspreiding zonder voorafgaande

Nadere informatie

Antibiotica resistentie en ons water

Antibiotica resistentie en ons water en ons water Sanne van den Hengel 4 december 204 combining scientific excellence with commercial relevance Tot 65% van de bacteriën in Nederlandse rivieren zijn multiresistent. en ons water en ons water

Nadere informatie

Cefalosporineresistentie en ESBL s bij huisdieren

Cefalosporineresistentie en ESBL s bij huisdieren Cefalosporineresistentie en ESBL s bij huisdieren Dr. Davy Persoons 21/04/2011 Inleiding Cefalosporines: ß-lactam antibiotica Ook penicillines, cefamycines, carbapenems, monobactams & ß-lactamase inhibitoren

Nadere informatie

Gezondheidsrisico s voor omwonenden veehouderijen?

Gezondheidsrisico s voor omwonenden veehouderijen? Gezondheidsrisico s voor omwonenden veehouderijen? Lidwien A.M. Smit 1, Dick Heederik 2 praktisch Samenvatting De belangstelling voor de gezondheid van omwonenden van veehouderijbedrijven is de afgelopen

Nadere informatie

Beleidswijziging LA-MRSA

Beleidswijziging LA-MRSA Beleidswijziging LA-MRSA Een project over veegerelateerde MRSA in het Jeroen Bosch Ziekenhuis en ziekenhuis Bernhoven Jamie Meekelenkamp, deskundige infectiepreventie Wat is MRSA? Staphylococcus aureus

Nadere informatie

HUISDIEREN EN MULTIRESISTENTE HUIDINFECTIES. Els Broens

HUISDIEREN EN MULTIRESISTENTE HUIDINFECTIES. Els Broens HUISDIEREN EN MULTIRESISTENTE HUIDINFECTIES Els Broens Hoofd VMDC Faculteit Diergeneeskunde Kennisnetwerk Zoönosen Midden Nederland 6 juni 2018 DISCLOSURE BELANGEN ELS BROENS Geen (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

A NTIBIOTICA RESISTENTIE EN WAT WE

A NTIBIOTICA RESISTENTIE EN WAT WE A NTIBIOTICA RESISTENTIE EN WAT WE ERTEGEN KUNNEN DOEN Breda, 10 december 2014 Wat is an(bio(ca Hoe gaat dat met an(bio(caresisten(e Waar komen die eerste resistente bacteriën dan vandaan? Permafrost,

Nadere informatie

Veel gestelde vragen over MRSA

Veel gestelde vragen over MRSA Veel gestelde vragen over MRSA VRAGEN OVER DE MRSA-BACTERIE EN HET LANDELIJK BELEID Wat is een resistente bacterie? Overal in de natuur vinden we bacteriën, ook op onze huid. Meestal bestaat er een goed

Nadere informatie

Resistentie. Toegespitst naar onze regio. Een internationaal probleem

Resistentie. Toegespitst naar onze regio. Een internationaal probleem Resistentie Toegespitst naar onze regio Een internationaal probleem 19 e Grande Conférence Verona 2013 Indeling bacteriën Indeling bacteriën Coccen Staven Gram positief Staphylococcen Streptococcen Pneumococ

Nadere informatie

Persconferentie MRSA in de rusthuizen, WIV, vrijdag 27/5/2005

Persconferentie MRSA in de rusthuizen, WIV, vrijdag 27/5/2005 Persconferentie MRSA in de rusthuizen, WIV, vrijdag 27/5/2005 Wat is MRSA? Methicilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA) is een belangrijke ziekteverwekkende kiem in de geneeskunde en tevens een

Nadere informatie

Deze folder geeft antwoord op enkele van de meest gestelde vragen over MRSA. MRSA is een afkorting voor Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus.

Deze folder geeft antwoord op enkele van de meest gestelde vragen over MRSA. MRSA is een afkorting voor Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus. MRSA Deze folder geeft antwoord op enkele van de meest gestelde vragen over MRSA. MRSA is een afkorting voor Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus. 1. Wat is MRSA? Staphylococcus aureus, is een

Nadere informatie

Nationaal actieplan One Health voor de strijd tegen antibioticaresistentie (AMR) in België

Nationaal actieplan One Health voor de strijd tegen antibioticaresistentie (AMR) in België Nationaal actieplan One Health voor de strijd tegen antibioticaresistentie (AMR) in België Ir. Martine Delanoy Conseiller Stratégique One World One Health Coördinatie AMR (Antimicrobiële Resistentie) Services

Nadere informatie

Onderzoek in het kort Aanpassing van isolatiemaatregelen bij livestockassociated

Onderzoek in het kort Aanpassing van isolatiemaatregelen bij livestockassociated Onderzoek in het kort Aanpassing van isolatiemaatregelen bij livestockassociated MRSA (LA-MRSA) leidt tot betere patiëntenzorg J. Meekelenkamp, P. Schneeberger, M. Hermans, M. Janssen, A. Robben Staphylococcus

Nadere informatie

nr. 372 van ELS ROBEYNS datum: 25 februari 2016 aan JO VANDEURZEN Veegerelateerde MRSA - Screening, preventie en aanpak

nr. 372 van ELS ROBEYNS datum: 25 februari 2016 aan JO VANDEURZEN Veegerelateerde MRSA - Screening, preventie en aanpak SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 372 van ELS ROBEYNS datum: 25 februari 2016 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Veegerelateerde MRSA - Screening, preventie en aanpak In een

Nadere informatie

Jacqueline van Diermen Praktijkverpleegkundige Vivium Naarderheem

Jacqueline van Diermen Praktijkverpleegkundige Vivium Naarderheem Jacqueline van Diermen Praktijkverpleegkundige Vivium Naarderheem (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

ampc Wat moet je ermee? Tobias Engel AIOS MMB

ampc Wat moet je ermee? Tobias Engel AIOS MMB ampc Wat moet je ermee? Tobias Engel AIOS MMB S is goed (?) SDD kweek rectum: Enterobacter aerogenes, Piptazo gevoelig Advies MMB: Bij ernstige sepsis à Start meropenem (?????) BRMO MRSA VRE ESBL Carbapenemases

Nadere informatie

Aanwezigheid van MRSA-stam in Belgische varkenshouderij aangetoond in studie

Aanwezigheid van MRSA-stam in Belgische varkenshouderij aangetoond in studie Folia veterinaria ACTUALITEIT Uw vragen: Binnen het cascadesysteem bestaat de mogelijkheid om geneesmiddelen voor humaan gebruik toe te dienen aan dieren. Wanneer er een diergeneesmiddel en een humaan

Nadere informatie

Bijzonder Resistent Micro-Organismen (BRMO)

Bijzonder Resistent Micro-Organismen (BRMO) Bijzonder Resistent Micro-Organismen (BRMO) 2 Bij u is vastgesteld dat u een verhoogde kans heeft om drager te zijn van een Bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO) of er is bij u vastgesteld dat u drager

Nadere informatie

Gebruik van antibiotica in de veehouderij en resistentie,

Gebruik van antibiotica in de veehouderij en resistentie, Gebruik van antibiotica in de veehouderij en resistentie, 1999-2011 Indicator 9 november 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Artikelen. tussen dieren en mensen. Hebben mensen die op vleeskuikenboererijen wonen en/of werken een hoger risico op dragerschap?

Artikelen. tussen dieren en mensen. Hebben mensen die op vleeskuikenboererijen wonen en/of werken een hoger risico op dragerschap? Artikelen Transmissie van ESBLproducerende Enterobacteriaceae tussen dieren en mensen E. van Duijkeren Antibiotica zijn belangrijk bij de behandeling van bacteriële infecties. Sommige bacteriën produceren

Nadere informatie

Infecties met ESBL-producerende bacteriën bij de mens. Marc Bonten, UMC Utrecht

Infecties met ESBL-producerende bacteriën bij de mens. Marc Bonten, UMC Utrecht Infecties met ESBL-producerende bacteriën bij de mens Marc Bonten, UMC Utrecht Te bespreken Consequenties voor de kip(-penhouder) Consequenties voor de patiënt Consequenties voor de arts (die antibiotica

Nadere informatie

ESBLs in de vleeskuiken productiekolom

ESBLs in de vleeskuiken productiekolom ESBLs in de vleeskuiken productiekolom Symposium Vóórkomen van ESBLs in de voedselketen en bij de mens 11 oktober 2012, Cindy Dierikx Overzicht 2006 Onderzoek cefotaxime resistentie isolaten vleeskuikens

Nadere informatie

Wie hebben een hoger risico op MRSA?

Wie hebben een hoger risico op MRSA? MRSA Via deze folder willen wij u antwoord te geven op enkele van de meest gestelde vragen over MRSA. MRSA is een afkorting voor Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus. Wat is MRSA? Staphylococcus

Nadere informatie

Detectie en gevoeligheidsbepalingen van MRSA CC398

Detectie en gevoeligheidsbepalingen van MRSA CC398 Samenvatting en discussie Sinds enkele decennia wordt methicilline-resistentie bij S. aureus gezien als een menselijk probleem. Vroeger was het beperkt tot de zorgsector, maar later werd het ook een probleem

Nadere informatie

Gezondheidsrisico s voor omwonenden van intensieve veehouderijen. Prof Dr Dick Heederik Institute for Risk Assessment Sciences Universiteit Utrecht

Gezondheidsrisico s voor omwonenden van intensieve veehouderijen. Prof Dr Dick Heederik Institute for Risk Assessment Sciences Universiteit Utrecht Gezondheidsrisico s voor omwonenden van intensieve veehouderijen Prof Dr Dick Heederik Institute for Risk Assessment Sciences Universiteit Utrecht MER bijeenkomst Utrecht 2013 Gezondheidsrisico s en effecten

Nadere informatie

Informatiefolder BRMO voor patiënt en familie

Informatiefolder BRMO voor patiënt en familie Informatiefolder BRMO voor patiënt en familie BIJZONDER RESISTENTE MICRO-ORGANISMEN, WAT ZIJN DIT? Bij u is aangetoond dat u een Bijzonder Resistent Micro-organisme heeft. In deze folder leest u algemene

Nadere informatie

MRSA. Sluiting van een verpleegafdeling. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

MRSA. Sluiting van een verpleegafdeling. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op MRSA Sluiting van een verpleegafdeling Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Op de afdeling waar u verblijft is een patiënt opgenomen (geweest) waarbij onverwacht

Nadere informatie

Overzicht van de belangrijkste wijzigingen in het concept van de MRSA richtlijn na verwerking van het landelijk commentaar.

Overzicht van de belangrijkste wijzigingen in het concept van de MRSA richtlijn na verwerking van het landelijk commentaar. Overzicht van de belangrijkste wijzigingen in het concept van de MRSA richtlijn na verwerking van het landelijk commentaar. 3 1 Inleiding Uitgebreid: Het risico op MRSA-transmissie is afhankelijk van verschillende

Nadere informatie

Gebruik van antibiotica bij dieren. D. Mevius

Gebruik van antibiotica bij dieren. D. Mevius Gebruik van antibiotica bij dieren D. Mevius Inhoud presentatie Aard en hoeveelheid van gebruik in dieren Relatie gebruik antibioticumresistentie Veterinair antibioticumbeleid Hoe worden antibiotica in

Nadere informatie

Chapter 3 Chapter 4 Chapter 5

Chapter 3 Chapter 4 Chapter 5 Summary Summary Chapter 1: The commensal microbiota is an indispensable part of the human body. However, it also contains many potential pathogenic microorganisms such as Staphylococcus aureus, Escherichia

Nadere informatie

U bent MRSA drager en u mag naar huis. Wat nu?

U bent MRSA drager en u mag naar huis. Wat nu? U bent MRSA drager en u mag naar huis. Wat nu? Wat is MRSA? De bacterie Staphylococcus Aureus Gemiddeld 30% van de bevolking draagt de bacterie Staphylococcus aureus altijd met zich mee in de neus en is

Nadere informatie

Frapper fort et frapper vite

Frapper fort et frapper vite Antibacteriële therapie van volwassenen met sepsis Frapper fort et frapper vite Jeroen van der Hilst Internist-infectioloog Frapper fort et frapper vite Paul Ehrlich, address to the 17th International

Nadere informatie

De patiënt als helpende hand in de strijd tegen infecties

De patiënt als helpende hand in de strijd tegen infecties De patiënt als helpende hand in de strijd tegen infecties Postoperatieve wondinfecties? Hoe groot is het gevaar? 1 op 20 operaties leidt tot een postoperatieve wondinfecties Staphylococus aureus is de

Nadere informatie

Over kleine dierkens en grote gevolgen

Over kleine dierkens en grote gevolgen Over kleine dierkens en grote gevolgen Paul Savelkoul Dept. medical microbiology VU university medical center Antoni van Leeuwenhoeck 1632-1723 3 Infectie en gezondheid Enorme gezondheidswinst door: I:

Nadere informatie

Geef resistente bacteriën geen kans.

Geef resistente bacteriën geen kans. Geef resistente bacteriën geen kans www.nwz.nl Inhoud Wat is een resistente bacterie (BRMO)? 3 Waarom is opsporing van mogelijke dragers belangrijk? 3 Als u (mogelijk) drager bent van een resistente bacterie

Nadere informatie

Staphylococcus aureus MRSA

Staphylococcus aureus MRSA Screening op MRSA Staphylococcus aureus is een bacterie die bij vele mensen voorkomt in de normale flora, meestal op de huid of in het neusslijmvlies. Deze bacterie kan zich snel aanpassen aan antibiotica

Nadere informatie

BRMO (MRSA/VRE/ESBL) Bacteriën die niet reageren op standaard gebruikte antibiotica

BRMO (MRSA/VRE/ESBL) Bacteriën die niet reageren op standaard gebruikte antibiotica BRMO (MRSA/VRE/ESBL) Bacteriën die niet reageren op standaard gebruikte antibiotica Inhoud Inleiding 3 Wat is een BRMO? 3 MRSA 3 VRE 3 ESBL en CPE 4 Wanneer verhoogde kans om drager van een BRMO te zijn?

Nadere informatie

IFMSA-NL Policy Statement

IFMSA-NL Policy Statement IFMSA-NL Policy Statement Antimicrobiële resistentie (AMR) Aangenomen op de Jaarvergadering 2017 van IFMSA-NL Policy Statement Introductie Antimicrobiële resistentie (AMR) wordt gezien als één van de grootste

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Het opsporen van bacteriën

Patiënteninformatie. Het opsporen van bacteriën Patiënteninformatie Het opsporen van bacteriën 2 Inhoud Inhoud... 3 Inleiding... 4 Informatie over MRSA... 4 Staphylococcus aureus... 4 Wat is MRSA?... 4 Informatie over VRE... 5 Wat is een VRE-bacterie?...

Nadere informatie

Wat is een bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO)?

Wat is een bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO)? BRMO 1 Bij u is vastgesteld dat u een verhoogde kans heeft om drager te zijn van een Bijzonder Resistent MicroOrganisme (BRMO) of er is bij u vastgesteld dat u drager bent van een BRMO. In deze folder

Nadere informatie

Meldingen van BRMOuitbraken. verpleeghuizen aan het SO-ZI / AMR. Paul Bijkerk - RIVM

Meldingen van BRMOuitbraken. verpleeghuizen aan het SO-ZI / AMR. Paul Bijkerk - RIVM Meldingen van BRMOuitbraken in verpleeghuizen aan het SO-ZI / AMR Paul Bijkerk - RIVM Surveillance en goede ketenzorg belangrijke pijlers Partijen zijn een Meerjarenagenda antibioticaresistentie in de

Nadere informatie

BRMO - Verpleeg/verzorging/kleinschalig wonen - Openbare gezondheidszorg

BRMO - Verpleeg/verzorging/kleinschalig wonen - Openbare gezondheidszorg BRMO 8 september 2014 BRMO - Verpleeg/verzorging/kleinschalig wonen - Openbare gezondheidszorg Ron de Groot Deskundige Infectiepreventie Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Bijlage 1. Bron- en contactonderzoek bij clusters van MRSA-infectie

Bijlage 1. Bron- en contactonderzoek bij clusters van MRSA-infectie Staphylococcus aureus-infecties, inclusief MRSA A41 Bijlage 1. Bron- en contactonderzoek bij clusters van MRSA-infectie Achtergronden Het in Nederland gevoerde strikte screenings- en isolatiebeleid ( search-and-destroy

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE NL, 1 november 2016

PATIËNTEN INFORMATIE NL, 1 november 2016 PATIËNTEN INFORMATIE Wat is Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus (MRSA)? De MRSA-bacterie is een variant van de bacterie Staphylococcus aureus die ongevoelig is geworden voor veel gebruikte antibiotica.

Nadere informatie

ANTIBIOTICA, NIET IN ONZE VOEDING

ANTIBIOTICA, NIET IN ONZE VOEDING ANTIBIOTICA, NIET IN ONZE VOEDING Jos van der Vossen jos.vandervossen@tno.nl ANTIBIOTICA WAAR HET MEE BEGON De ontdekking van de bacteriegroei remmende schimmel Penicillium (Fleming, 1929). 2 Antibiotica,

Nadere informatie

TEMOCILLINE Een prijs voor ecologie

TEMOCILLINE Een prijs voor ecologie TEMOCILLINE Een prijs voor ecologie Bilulu symposium 2012 G. Coppens Temocilline: een ecologisch alternatief? - Betalactam met Gram negatief spectrum -inclusief ESBL en AmpC type betalactamasen - Alternatief

Nadere informatie

Onderzoek naar MRSA en andere BRMO

Onderzoek naar MRSA en andere BRMO Onderzoek naar MRSA en andere BRMO Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U krijgt een onderzoek om te bepalen of u drager bent van de MRSA (Methicilline Resistente

Nadere informatie

Infectie RIsico Scan (IRIS) risico s in beeld

Infectie RIsico Scan (IRIS) risico s in beeld ABR Netwerk, 5 september Vucht Infectie RIsico Scan (IRIS) risico s in beeld dr Ina (LE) Willemsen Consultant Infectiepreventie Amphia ziekenhuis Breda Werkpakket verantwoordelijke IRIS Amphia ziekenhuis

Nadere informatie

Methicilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA)

Methicilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA) Methicilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA) 2 Inleiding U ontvangt deze folder omdat u mogelijk MRSA-drager bent. In deze folder kunt u meer lezen over MRSA zoals wat het is, hoe het wordt vastgesteld

Nadere informatie

Ziekenhuishygiëne BRMO

Ziekenhuishygiëne BRMO Ziekenhuishygiëne BRMO Bij u is een BRMO gevonden. Maar wat is een BRMO? In deze folder leest u meer over BRMO en welke maatregelen genomen moeten worden. WAT IS EEN BRMO? BRMO is de afkorting van Bijzonder

Nadere informatie

Rapportage signaleringsoverleg ziekenhuisinfecties en antimicrobiële resistentie jaren 2012 en 2013

Rapportage signaleringsoverleg ziekenhuisinfecties en antimicrobiële resistentie jaren 2012 en 2013 Rapportage signaleringsoverleg ziekenhuisinfecties en antimicrobiële resistentie jaren 2012 en 2013 RIVM Briefrapport 150204001/2014 A.K. van der Bij et al. Rapportage signaleringsoverleg ziekenhuisinfecties

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE MRSA. Meticilline Resistente Staphylococcus aureus. Informatie voor dragers MRSA

PATIËNTEN INFORMATIE MRSA. Meticilline Resistente Staphylococcus aureus. Informatie voor dragers MRSA PATIËNTEN INFORMATIE MRSA Meticilline Resistente Staphylococcus aureus Informatie voor dragers MRSA 2 PATIËNTENINFORMATIE U bent, of uw naaste is, drager van een voor antibiotica ongevoelige bacterie,

Nadere informatie

Afdeling hygiëne en infectiepreventie MRSA-bacterie? Voorkomen is beter

Afdeling hygiëne en infectiepreventie MRSA-bacterie? Voorkomen is beter Afdeling hygiëne en infectiepreventie MRSA-bacterie? Voorkomen is beter Bent u de afgelopen 2 maanden in een buitenlands ziekenhuis opgenomen of behandeld geweest? Hebt u beroepsmatig contact met varkens

Nadere informatie

Praktijkinformatie voor de Varkenshouder 2007

Praktijkinformatie voor de Varkenshouder 2007 Het Praktijkcentrum Varkenshouderij, de Vlaamse overheid - Dep. Landbouw en Visserij & AgriCONSTRUCT organiseren de studiedagen: Praktijkinformatie voor de Varkenshouder 2007 Woensdag 21 november te Rumbeke-Beitem

Nadere informatie

MRSA: uitleg en isolatiemaatregelen

MRSA: uitleg en isolatiemaatregelen MRSA: uitleg en isolatiemaatregelen U heeft van uw arts gehoord dat u (mogelijk) drager bent van de ziekenhuisbacterie MRSA. De afkorting MRSA staat voor de naam van de bacterie: Methicilline Resistente

Nadere informatie

PPS 1Health4Food. Sectoroverstijgend onderzoek dier & volksgezondheid (1Health)

PPS 1Health4Food. Sectoroverstijgend onderzoek dier & volksgezondheid (1Health) PPS 1Health4Food Sectoroverstijgend onderzoek dier & volksgezondheid (1Health) ESBL-attributieve risico s (ESBLAT) Sectoroverschreidend project Start voorjaar 2013 Looptijd tot 31 december 2017 2017: alleen

Nadere informatie

SURVEILLANCE VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE IN VOEDINGSWAREN (RESULTATEN 2018)

SURVEILLANCE VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE IN VOEDINGSWAREN (RESULTATEN 2018) SURVEILLANCE VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE IN VOEDINGSWAREN (RESULTATEN 2018) 19/09/2019 NRL-AMR-Food & Food producing animals AMR Action Plan-One Health Approach Voedingswaren Surveillance AMR in zoönotische

Nadere informatie

Osteonecrosis of the jaw (ONJ)

Osteonecrosis of the jaw (ONJ) INLEIDING Welkom 1 2 Osteonecrosis of the jaw (ONJ) Hoe kunnen we dit voorkomen en als het toch optreedt, hoe kunnen we het managen? 3 Complication of bisphosphonate and denosumab use 1 Dit ga je echter

Nadere informatie

Bijzonder Resistent Micro-Organisme

Bijzonder Resistent Micro-Organisme Bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO en MRSA) In deze folder krijgt u uitleg over een Bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO) en wat gevolgen hiervan zijn. Ook leest u algemene informatie over

Nadere informatie

MRSA bacterie. Wat betekent dit voor u? Informatie voor patiënten

MRSA bacterie. Wat betekent dit voor u? Informatie voor patiënten MRSA bacterie Wat betekent dit voor u? Informatie voor patiënten 2 MRSA bacterie Wat is MRSA? MRSA staat voor Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus. MRSA is een bacterie die niet meer gevoelig

Nadere informatie

BAPCOC beleidsplan 2014-18. War against Antibiotic Resistance. Herman Goossens (Herman.Goossens@uza.be 0475/327344)

BAPCOC beleidsplan 2014-18. War against Antibiotic Resistance. Herman Goossens (Herman.Goossens@uza.be 0475/327344) BAPCOC beleidsplan 2014-18 War against Antibiotic Resistance Herman Goossens (Herman.Goossens@uza.be 0475/327344) Review on Antimicrobial Resistance, Jim O Neil, December 2014 Prevalentie ESBL-Producerende

Nadere informatie

Surveillance van ABR. 17 sept 2015

Surveillance van ABR. 17 sept 2015 Surveillance van ABR 17 sept 2015 1 2 Advies carbapenemresistentie gedeeld met Tweede kamer dataverzameling is relatief langzaam, versnipperd niet toekomstbestendig onopgemerkte verspreiding tussen zorginstellingen

Nadere informatie

INLEIDING. 20.03.15 Agentschap Zorg en Gezondheid 2

INLEIDING. 20.03.15 Agentschap Zorg en Gezondheid 2 MULTIDRUG RESISTENTE ORGANISMEN (MDRO) IN WOONZORGCENTRA EN THUISZORG: WAT TE DOEN? Caroline Broucke en Hanna Masson Agentschap Zorg en Gezondheid, Afdeling Preventie INLEIDING > Multidrug Resistente Organismen

Nadere informatie

Barbecuevlees: steekproef voedselrisico s

Barbecuevlees: steekproef voedselrisico s Barbecuevlees: steekproef voedselrisico s Wakker Dier 16 september 2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Resultaten... 4 3. Conclusie... 8 4. Bijlagen... 9 5. Bronnen... 12 1. Inleiding Bij mooi weer

Nadere informatie

Antibioticaresistentie

Antibioticaresistentie Antibioticaresistentie One health fits all! Anja Schreijer, MD, PhD De gezonde lunch 7 april 2014 Arts-infectieziektebestrijding GGD regio Utrecht/RIVM Disclosure Belangenverstrengeling: Voor bijeenkomst

Nadere informatie

MRSA-dragerschap. Wat betekent dit voor u en uw thuissituatie?

MRSA-dragerschap. Wat betekent dit voor u en uw thuissituatie? MRSA-dragerschap Wat betekent dit voor u en uw thuissituatie? Wat is MRSA? Op en in elk menselijk lichaam komen van nature veel verschillende bacteriën voor. De meeste van deze bacteriën hebben een nuttige

Nadere informatie

Masterplan Rationeel Gebruik Antibiotica van de Nederlandse Kalversector

Masterplan Rationeel Gebruik Antibiotica van de Nederlandse Kalversector Masterplan Rationeel Gebruik Antibiotica van de Nederlandse Kalversector Masterplan Rationeel Gebruik Antibiotica van de Nederlandse Kalversector pagina 1 Inleiding In Nederland wordt een toename waargenomen

Nadere informatie

URINEWEGINFECTIE ONDER DE LOEP GENOMEN

URINEWEGINFECTIE ONDER DE LOEP GENOMEN 2 e Post EAUN Meeting URINEWEGINFECTIE ONDER DE LOEP GENOMEN Hanny Cobussen-Boekhorst, RN, M-ANP UMC St Radboud, Nijmegen INHOUD Inleiding Microbiologie Urineweg infecties Ongecompliceerde UWI + behandeling

Nadere informatie

Artikel Patiëntenparticipatie: wat moeten burgers weten over MRSA en antibioticagebruik?

Artikel Patiëntenparticipatie: wat moeten burgers weten over MRSA en antibioticagebruik? Artikel Patiëntenparticipatie: wat moeten burgers weten over MRSA en antibioticagebruik? N. de Jong, J. Wentzel, J.E.W.C. van Gemert-Pijnen Patiënten zijn een belangrijke factor in de transmissie van MRSA

Nadere informatie

Het gebruik van antibiotica in de veehouderij. Prof Dick Heederik, PhD Voorzitter van het Expertpanel van de Diergeneesmiddelenautoriteit (SDa)

Het gebruik van antibiotica in de veehouderij. Prof Dick Heederik, PhD Voorzitter van het Expertpanel van de Diergeneesmiddelenautoriteit (SDa) Het gebruik van antibiotica in de veehouderij Prof Dick Heederik, PhD Voorzitter van het Expertpanel van de Diergeneesmiddelenautoriteit (SDa) VMT Bunnik 18 02 2016 Outline Wat zijn trends in het gebruik

Nadere informatie

Bijzonder Resistent Micro-Organisme

Bijzonder Resistent Micro-Organisme Bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO en MRSA) In deze folder krijgt u uitleg over een Bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO) en wat gevolgen hiervan zijn. Ook leest u algemene informatie over

Nadere informatie

Carbapenemase producerende enterobacteriaceae (CPE)

Carbapenemase producerende enterobacteriaceae (CPE) Carbapenemase producerende enterobacteriaceae (CPE) informatie voor patiënten WAT IS CPE? CPE staat voor carbapenemase (C) producerende (P) enterobacteriaceae (E). Enterobacteriaceae zijn een grote familie

Nadere informatie

Ontwikkeling van het antibioticumresistentieonderzoek

Ontwikkeling van het antibioticumresistentieonderzoek Ontwikkeling van het antibioticumresistentieonderzoek binnen CVI Hoe is gekomen en waar gaat het naartoe? 21 november 2013, Dik Mevius Najaar 1993 Weet je iemand die binnen het CDI aan antibiotica zou

Nadere informatie

BRMO INFORMATIE VOOR PATIËNTEN

BRMO INFORMATIE VOOR PATIËNTEN BRMO INFORMATIE VOOR PATIËNTEN Inleiding Onlangs bent u op de hoogte gebracht dat er bij u in een kweek een bijzonder resistent micro-organisme (BRMO) is gevonden. U leest in deze folder wat BRMO zijn,

Nadere informatie

MRSA: hoe omgaan met de dreiging op het bedrijf

MRSA: hoe omgaan met de dreiging op het bedrijf MRSA: hoe omgaan met de dreiging op het bedrijf Tamara Vandersmissen dierenarts varkensgezondheidszorg DGZ-Vlaanderen Inhoud Inleiding MRSA: wat is dat? Onderzoek in België Overdracht van MRSA in een dierpopulatie

Nadere informatie

Boeren zonder antibiotica

Boeren zonder antibiotica Boeren zonder antibiotica Veehouderij Om de opkomst van resistente bacteriën in de gezondheidszorg te stoppen, moet het antibioticagebruik in de veehouderij drastisch omlaag. Dat kost boeren heel wat hoofdbrekens,

Nadere informatie

Bijlage: overzicht van ESBL gerelateerd onderzoek dat op dit moment wordt uitgevoerd in opdracht van de rijksoverheid.

Bijlage: overzicht van ESBL gerelateerd onderzoek dat op dit moment wordt uitgevoerd in opdracht van de rijksoverheid. Bijlage: overzicht van ESBL gerelateerd onderzoek dat op dit moment wordt uitgevoerd in opdracht van de rijksoverheid. Het RIVM-CIb onderzoekt continu en systematisch het vóórkomen van antimicrobiële resistentie

Nadere informatie