Waarom een welzijnsbeleid Interne en externe actoren: taken en verantwoordelijkheden

Transcriptie

1 Waarom een welzijnsbeleid Interne en externe actoren: taken en verantwoordelijkheden Lesgever: Kris De Troyer 1 1 W W W. Y O U R S A F E T Y I N G O O D H A N D S. B E WAAROM AAN VEILIGHEID DOEN? b b b b Humane redenen Economische redenen (kost van AO) Commerciële redenen Wettelijke redenen 2 1

2 HUMANE-ETHISCHE/COMMERCIELE REDENEN b In onze maatschappij wordt minder en minder aanvaard dat iemands integriteit wordt aangetast, dat iemand gewond geraakt, laat staan zijn leven verliest op het werk b Ongevallen of problemen in de pers zijn zeer slecht voor het imago van het bedrijf! 3 4 2

3 Ongevallen in België 5 arbeidswegongevallen 6 3

4 KOST VAN ARBEIDSONGEVALLEN Kosten gedekt door de verzekeraar Basisloon Medische kosten Verplaatsingskosten DIRECT Verzekeringspremies in functie van het risico Tijdsverlies Kwaliteitsverlies en degradatie van het imago Materiële schade Produktieverlies INDIRECT Boeten Enz 7 46 & & 98 Algemeen Reglement voor de ArbeidsBescherming Opleggen van verschillende verplichte maatregelen Velerlei aanpassingen Vb : Art 52 na brand Innovation ARAB wordt geleidelijk weggeschreven naar Codex welzijn op het werk 8 4

5 46 & & 98 Algemeen Reglement voor de ArbeidsBescherming Toepassen van voorgeschreven maatregelen «MIDDELENVERBINTENISSEN» 9 46 & & 98 Oprichten van een dienst VGV (veiligheid, gezondheid, verfraaiing van de werkplaats) Aansluiten bij een arbeidsgeneeskundige dienst 10 5

6 Tous All rights droits reserved" réservés. 46 & & 98 Dienst VGV geleid door een diensthoofd veiligheid Art 54 quater ARAB «Preventiepolitiek» De materiële veiligheidsmaatregelen treffen, nodig voor de bescherming van de werknemers tegen de risico s op hun werkplek & & 98 Kaderrichtlijn 89/391/EEG Overzetting naar Belgische wetgeving : Wet van 4 augustus1996 betreffende het welzijn Het concept «welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk» wordt als volgt gedefinieerd : HET GEHEEL VAN FACTOREN BETREFFENDE DE OMSTANDIGHEDEN WAARIN ARBEID WORDT VERRICHT 12 6

7 Tous All rights droits reserved" réservés. Tous All rights droits reserved" réservés. 46 & & 98 Ontstaan van de «Codex» : Besluiten die handelen over de beschermingsmaatregelen op het werk Uitvoeringsbesluiten ( ) «veiligheid» wordt vervangen door «welzijn op het werk» WELZIJNSWET = RESULTAATVERBINTENIS 13 WELZIJN OP HET WERK 7 DOMEINEN Veiligheid op het werk Gezondheid op het werk Psychosociale belasting Arbeidshygiëne Ergonomie Verfraaïing van de arbeidsplaatsen Leefmilieu 14 7

8 Van Europese richtlijn naar Nationale wetgeving Europese (kader)richtlijn 89/391/EEG Nationale (kader)wetgeving Welzijnswet KB 04/08/1996 uitvoeringsbesluiten Werking van het comité KB 03/05/ Europese richtlijnen soorten: 1. Economische richtlijnen gericht naar fabrikanten vb. Richtlijn i.v.m. fabricage en op de markt brengen van PBM 2. Sociale richtlijnen gericht naar gebruikers beogen een verbetering van veiligheid op het werk minimumeisen inzake veiligheid en gezondheid voor WN vb. Richtlijn i.v.m. gebruik van PBM 16 8

9 Actoren bij een preventiebeleid rol en verantwoordelijkheden 17 Actoren bij preventiebeleid Overheid EDTC Werkgever EDPB IDPB CPBW Hiërarchische lijn 18 Werknemers 9

10 DEFINITIES 19 Werkgever = natuurlijke of rechtpersoon die het gezag uitoefent over werknemers en hen tewerkgestelt. Aangestelde = de werknemer die een deel van het gezag van de werkgever uitoefent en, om dit te kunnen doen, beschikt over de nodige bevoegdheden en middelen. => een lid van de H.L. is tegelijkertijd werknemer en aangestelde van de werkgever => is elke persoon belast met het besturen van één of meerdere werknemers of een dienst. DEFINITIES b b Werknemer = persoon die prestaties levert onder het gezag van een andere persoon. Preventieadviseur = persoon die de werkgever en de werknemers bijstaat in de toepassing van de wettelijke voorschriften betreffende het welzijn op het werk

11 Rol van de overheid : Welzijn is een nationale materie behandeld door : Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD WASO); (occasioneel) FOD van Economische Zaken; Bepaalde aspecten m.b.t. arbeidsgeneeskunde worden beschouwd als persoonsgebonden materie en behoren toe tot de gewesten; Sectorieel - interprofessionele akkoorden : via CAO NAR, bv CAO nr Rol van de overheid : normatief Reglementering komt tot stand via paritair overleg, nl. in de schoot van de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk; Toekennen van afwijkingen per ministerieel besluit; Het uitgeven van informele normen of richtlijnen (codes van goede praktijk); 22 11

12 Rol van de overheid : controlerend Rechtstreeks : politionele bevoegdheid : Toezicht Welzijn op het Werk Onrechtstreeks : regulerende bevoegdheid: Toezicht op functioneren van erkende controleorganismen, E.D.P.B., erkende laboratoria, asbestverwijderaars, etc. 23 Rol van de overheid : sensibiliseren Toezicht Welzijn op het Werk (inspectiediensten) Commissariaat ter Bevordering v. d. Arbeid Prov. Comités ter Bevordering van de Arbeid 24 12

13 Werkgever - verantwoordelijkheden «De werkgever treft de nodige maatregelen ter bevordering van het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk» (art. I.2-5, wet 4/8/96) => de eindverantwoordelijkheid van de ontwikkeling van de welzijnspolitiek in de onderneming ligt bij de werkgever 25 Werkgever - verplichtingen Ontwikkelen en ten uitvoer brengen van welzijnsbeleid De nodige middelen verstrekken en regelmatig evalueren Er voor zorgen dat zijn medewerkers over de nodige bevoegdheden beschikken en de mogelijkheid hebben om de risico s op te sporen of ze te beheersen met kennis van zaken Voor de H.L. en de werknemers een vormingsprogramma opstellen 26 13

14 De hiërachische lijn 27 De hiërachische lijn: WIE? Meestergasten Brigadiers Supervisors Ploegbazen Diensthoofden Afdelingshoofden Managers Directeurs 28 14

15 De hiërachische lijn - verantwoordelijkheden «De leden van de hiërarchische lijn voeren elk binnen hun bevoegdheid, op hun niveau, het beleid van de werkgever m.b.t. het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk uit» (art I.2-11, KB 27/3/98) => De H.L. werkt samen met de werkgever aan de ontwikkeling, de programmatie en het ten uitvoer brengen van het dynamisch risicobeheersingsysteem 29 De hiërachische lijn Een zeer belangrijke schakel bij : De uitwerking (voorbereiden) De programmatie (plan) De uitvoering (do) De evaluatie (check) De herevaluatie (reageren/act) Van het preventiebeleid Het dynamisch risicobeheersingsysteem Uitvoeren van de risicoanalyses Opstellen van Globaal Preventieplan Opstellen van Jaarlijks Actieplan 30 15

16 De hiërachische lijn taken: Voorstellen en adviezen DRBS Arbeidsongevallen onderzoeken en maatregelen voorstellen Controle op arbeidsmiddelen, collectieve en persoonlijke beschermingsmiddelen en gebruikte producten Opsporen psychosociale risico s Advies inwinnen preventiediensten Controle dat werknemers de juiste bekwaamheid, opleiding en instructies hebben Controle naleving instructies Organiseren van onthaal nieuwe medewerkers 31 De hiërachische lijn - verplichtingen b b b b Verantwoordelijk voor de veiligheid van personen en uitrusting van hen afhangend Verantwoordelijk voor de vorming tot preventie en het opvolgen van gekregen instructies Toezien op het opvolgen van aanbevelingen en instructies van preventie en bescherming Er op toezien dat de werknemers onder hun gezag de nodige informatie hebben gekregen betreffende : gevaren, risico s en te nemen preventiemaatregelen eerste hulp, brandbestrijding en evacuatie 32 16

17 De hiërachische lijn - verplichtingen b b b Er op toezien dat de werkgevers en de werknemers van externe ondernemingen de nodige informatie krijgen De werknemers die mogelijks blootgesteld zijn aan een ernstig en onmiddelijk gevaar informeren over de aard van het gevaar en de te nemen maatregelen De nodige maatregelen nemen en instructies geven opdat de bedoelde werknemers hun activiteit kunnen stopzetten of zich in veiligheid brengen. 33 DE WERKNEMER 34 17

18 Werknemer -verantwoordelijkheden Op de juiste wijze gebruik maken van arbeidsmiddelen en PBM s die hem ter beschikking worden gesteld veiligheidsvoorzieningen niet willekeurig uitschakelen Onmiddellijk elke gevaarssituatie signaleren Bijstand verlenen aan de werkgever om een zo veilig mogelijke omgeving zonder risico s te verzekeren Op positieve wijze bijdragen tot het preventiebeleid dat wordt tot stand gebracht in het kader van de bescherming van de werknemers tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk, zich onthouden van iedere daad van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk en zich onthouden van elk wederrechtelijk gebruik van de klachtenprocedure. 35 DE DIENSTEN VOOR PREVENTIE EN BESCHERMING OP HET WERK Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het werk (IDPB) 36 18

19 IDPB Elke werkgever is verplicht een Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het werk op te richten Deze dienst staat de werkgever en de werknemers bij in de toepassing van de maatregelen betreffende het welzijn van de werknemers op het werk, zoals voorzien door de wet 37 Rol van de IDPB In het kader van het dynamisch risicobeheersingsysteem dienen werkgever en IDPB te zorgen voor: De realisatie van de risicoanalyses (identificatie van gevaren en bepalen aangepaste maatregelen); Medewerking aan het opstellen van het globaal preventie en het jaarlijks actieplan; Onderzoek naar de oorzaken van arbeidsongevallen; Onderzoek naar de oorzaken van beroepsziekten; De bezoeken aan de werkplaats en de werkposten; Een goede hygiëne op de werkplaats; Advies over het opstellen van instructies (brand, gebruik arbeidsmiddelen, ) en de vorming van de werknemers; Stimuleren en verbeteren van het welzijn van de werknemers, etc

20 DE PREVENTIEADVISEUR Adviesfunctie Informatie verstrekken Vorming Controle Nieuwe pistes Op gang houden van het preventiebeleid 39 Categoriën van bedrijven Indeling in functie van risico s en aantal werknemers: Klasse A en B: eigen IDPB met PA niv I of II klasse C: moeten niet beschikken over PA niv II, indien ze deze niet hebben, moeten ze beroep doen op een EDPB voor bepaalde opdrachten (RA/AOonderzoek) klasse D: meestal is werkgever zelf PA (zonder opleiding van PA) 40 20

21 Tous All rights droits reserved" réservés. Tous All rights droits reserved" réservés. Aard van de onderneming Aantal werknemers 1 tot tot tot tot tot tot of meer De werkgever voert zelf de functie van PA uit Preventieadviseur basisniveau Preventieadviseur niv 2 Preventieadviseur Niv. 1 + adjunct(en) Niv.2 Preventieadviseur Preventieadviseur niv 2 Preventieadviseur basisniveau Niv. 1 + adjunct(en) Niv.2 Preventieadviseur niv 2 Preventieadviseur Niv. 1 + adjunct(en) Niv.2 Zeer hoog risico. a)de industrie voor winning en vervaardiging van splijt- en kweekstoffen b)cokesovenbedrijven c)aardolie-industrie d)chemische grondstoffenfabrieken e)petro- en carbochemische industrie f)industrie voor de vervaardiging van andere chemische producten met voornamelijk industirële of agrarische toepassigen Alle ondernemingen behalve hieronder vermeld (vb. Administratie) Beperkt risico: a) de industrie voor winning, reiniging en distributie van water; b) de metaalverwerkende industrie en de fijnmechanische en optische industrie met uitzondering van de industrie voor vervaardiging van producten uit metaal, de machinebouwnijverheid, de industrie van de automobielbouw en de fabrieken van auto-onderdelen en de overige transportmiddelenfabrieken; c) de andere be- en verwerkende industrieën, met uitzondering van de houtindustrie en de fabrieken van houten meubelen. Verhoogd risico: a) de industrie voor productie en distributie van elektriciteit, gas, stoom en warm water; b) de industrie voor vervaardiging en eerste verwerking van metalen; c) de industrie voor vervaardiging van steen, cement, betonwaren, aardewerk, glas en dergelijke; d) de chemische industrie, met uitzondering van de chemische grondstoffenfabrieken, de petro- en carbochemische industrie en de industrie voor de vervaardiging van andere chemische producten met voornamelijk industriële of agrarische toepassing; e) de kunstmatige en synthetische continugaren- en vezelindustrie; f) de industrie voor vervaardiging van producten uit metaal; g) de machinebouwnijverheid; h) de industrie van de automobielbouw en de fabrieken van autoonderdelen; i) de overige transportmiddelenfabrieken; j) de houtindustrie en de fabrieken van houten meubelen; k) de bouwnijverheid; l) vleesverwerkende nijverheid m) menselijke gezondheidszorg n) vervoer en opslag Preventieadviseur niv 2 Preventieadviseur Niv. 1 + adjunct(en) Niv.2 Bedrijven worden ingedeeld in : A B C D

22 Tous All rights droits reserved" réservés Externe Dienst Preventie en Bescherming wettelijk kader welzijnswet van 4 augustus 1996 KB 27 maart 1998 betreffende Externe diensten (+ latere wijzigingen o.a. KB 27 november 2015 ) wet op pesten van 11 juni 2002 (+ latere wijzigingen) CODEX: Boek II titel

23 Externe diensten KB 27 maart 1998 Eisen sterk verstrengd Fusies Nu nog slechts elf diensten Attentia CESI CLB EDPB CPS Idewe Mediwet Mensura Premed Provikmo Securex SPMT-ARISTA Erkenningen tot eind 2017 (behalve CLB EDPB) 45 Geïntegreerd welzijnsbeleid Interne dienst PBW Preventieadviseurs met disciplines: Arbeidsveiligheid Arbeidsgeneeskunde Ergonomie Industriële hygiëne Psychosociale aspecten van het werk Taken afhankelijk van grootte + risico s bedrijf Intern niet mogelijk externe dienst 46 23

24 Comité preventie en bescherming op het werk 47 opdrachten en werking van het CPBW KB van 3 mei 1999 moet opgericht worden in bedrijven met gewoonlijk en gemiddeld ten minste 50 werknemers heeft als missie alle middelen en voorstellen te voorzien om een actieve bijdrage te leveren om welzijn van de werknemers te verbeteren geeft advies en formuleert voorstellen i.v.m.: Het welzijnsbeleid Het globaal preventie plan (GPP) en het jaaractieplan (JAP) moet minstens 1 maal per maand vergaderen, in de zetel van de onderneming 48 24

25 Indien er geen comité is De syndicale delegatie neemt de rol van het CPBW over Indien er ook geen syndicale delegatie aanwezig is, moet de werkgever rechtstreeks de werknemers consulteren i.v.m. het welzijnsbeleid (KB 03/05/1999 art 31bis-ter) 49 Samenstelling CPBW Leden CPBW De vertegenwoordigers van de werknemers (effectieven en plaatstvervanger) voor de periode van hun mandaat van 4 jaar Een delegatie van de werkgever (effectieven en plaatsvervangers) voor 4 jaar Experten (arbeidsgeneesheer, milieucoördinator, externe experten) Voorzitter:het hoofd van de ondernemen of een plaatsvervanger met beslissingsmacht secretariaat: IDPB 50 25

26 opdrachten van het comité Advies uitbrengen en voorstellen formuleren omtrent het welzijnsbeleid Voorafgaand advies uitbrengen Voorafgaand akkoord geven Voorstellen formuleren Informatierecht Afvaardiging aanduiden Enkele specifieke bevoegdheden 51 Voorafgaand advies De maatregelen i.v.m. het beleid: Alles wat invloed heeft op het welzijn van de werknemers planning en invoering van nieuwe technieken Specifieke maatregelen voor de inrichting van de arbeidsplaats keuze, aankoop, onderhoud en gebruik van arbeidsmiddelen en PBM globaal preventieplan en jaaractieplan 52 26

27 Voorafgaand advies Diensten waarop een beroep gedaan wordt De keuze of vervanging van EDPB, EDTC, andere experten De keuze of vervanging van diensten i.v.m. arbeidsongevallenwetten Interne dienst Preventie & Bescherming Wijze van samenstelling Technische en wetenschappelijke middelen, lokalen en financiële middelen, administratief personeel 53 voorafgaand akkoord De minimale prestaties van de PA Aanduiding/vervanging van de PA arbeidsveiligheid PA arbeidsgeneeskunde van de interne dienst Andere gevallen bepaald in de wet: Aanduiding/vervanging van vertrouwenspersoon Aanduiding milieucoördinator Het huishoudelijke reglement 54 27

28 voorstellen Voorstellen advies Advies aan CPBW wordt gevraagd door iemand Voorstel is op initiatief van het CPBW Het CPBW formuleert voorstellen i.vm. Het welzijnsbeleid Het GPP en JAP, de aanpassingen, de resultaten Onthaal nieuwe medewerkers 55 Recht op informatie De werkgever: stelt de noodzakelijke informatie ter beschikking, zodat het advies kan geven worden met kennis van zaken Vb: Wetgeving, KB, m.b.t. welzijn Documenten die in de wetgeving worden vermeld (maand- en jaarverslagen) Andere : vb. documenten in het kader van risicoanalyse, inventaris van arbeidsmiddelen, inventaris asbest enz

29 Recht op informatie de preventieadviseur: > algemene informatieplicht Maand- en jaarverslagen Notulen van de vergadering De arbeidsgeneesheer: > maatregelen, middelen, ontwerpen die gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid Jaarverslag 57 Recht op informatie Milieu-info: Vb. Milieuvergunningsaanvraag, (ook de beslissing) Milieujaarverslag Andere informatiemogelijkheden: Bijstand door deskundigen Door arbeidsinspecteur 58 29

30 Aanduiding van een delegatie om een grondig onderzoek van de werkplaats uit te voeren (jaarlijkse plaatsbezoek) om dadelijk ter plaatse te komen in geval van: Grote risico s met dreigend gevaar Bij ernstig ongeval of incident Wanneer minstens een derde van de werknemersvertegenwoordiging het vraagt Om TWW te woord te staan 59 Opvolging van advies door de werkgever zo vlug mogelijk bij: Ernstig risico Dreigend gevaar Geschikte opvolging bij uiteenlopende adviezen Binnen de tijd door het CPBW vastgelegd, of ten laatste binnen de 6 maanden motiveert zijn beslissing (bij de keuze bij uiteenlopende adviezen) Licht de maatregelen toe die werden genomen bij gerechtvaaardigde hoogdringendheid en waar geen voorafgaand advies aan het CPBW werd gevraagd

31 Werking CPBW Vergadering minstens 1 maal per maand in de technische bedrijfseenheid Het secretariaat wordt verzekerd door de IDPB EDPB (arbeidsgeneesheer) heeft een adviserende rol de werknemers vertegenwoording kan zich laten bijstaan door een expert naar keuze, mits goedkeuring door de WG 61 Taken van het secretariaat Schriftelijke uitnodiging doorsturen minstens 8 dagen voor de vergadering Doorgeven van datum en agenda aan de EDPB Het verslag doorsturen, minstens 8 dagen voor de volgende vergadering Doorsturen van maand- en jaarverslag van IDPB en jaarverslag EDPB 62 31

32 Taken van het secretariaat Informeren van het personeel door affiches of andere communicatiekanalen: Datum en agenda van de vergadering CPBW De genomen besluiten en beslissingen Jaaractieplan Jaarverslag IDPB De opvolging van de adviezen Elke informatie waar het CPBW een specifieke publicatie van wenst 63 Verplichte taken van de PA (diensthoofd IDPB) Het advies van het CPBW opstellen Ervoor zorgen dat de notulen van de vergadering worden opgesteld De vergadering bijwonen en de nodige adviezen verstrekken Leiden van het secretariaat Taken die meer een administratief karakter hebben moeten niet door de PA zelf worden uitgevoerd, maar hij moet er wel voor zorgen dat ze gebeuren 64 32

33 Discretie De leden mogen de informatie waarover zij beschikken ingevolge de functie of mandaten die zij vervullen, niet aan anderen meedelen, indien dit de belangen van de WG of WN schaadt Deze bepalingen hebben niet tot doel de betrekkingen tussen de vakverenigingen de leden van het CPBW te belemmeren en doet geen afbreuk aan het recht om zich tot de WG te wenden in geval een geschil rijst in het comité 65 Hoe problemen voorkomen HUISHOUDELIJK REGLEMENT 66 33

34 Huishoudelijk reglement Is verplicht KB 03/05/1999: Regels i.v.m. de plaats en tijdstip van de vergadering De wijze waarop een punt kan worden ingeschreven op de agenda De namen van de leden, voorzitter en plaatsvervangers Regels i.v.m. verloop van de vergadering Regels i.v.m. aanwezigheidsquorum om rechtsgeldig te vergaderen en wijze waarop wordt vastgesteld dat er een akkoord is Regels i.v.m. voorbereidende vergadering Regels i.v.m. wijze van uitnodiging van deskundigen Procedure tot wijziging van het reglement De comités zijn vrij om bijkomende bepalingen op te nemen in functie van de eigenheid van de onderneming. 67 Huishoudelijk reglement KB 03/05/1999: De comités zijn vrij om bijkomende bepalingen op te nemen in functie van de eigenheid van de onderneming

35 STATUUT VAN DE WERKNEMERSAFGEVAARDIGDEN 69 Statuut van de werknemersafgevaardigden Wettelijke bescherming Bijzondere ontslagregeling wet 19/03/1991 Aard van de bescherming: Geen bijzondere voor- of nadelen: Mutatie Kandidaten en verkozenen mogen niet afgedankt worden tenzij: Om dringende redenen die vooraf door de Arbeidsrechtbank aanvaard werd Om redenen van economische of technische aard die vooraf door het bevoegde Paritair Comité werden erkend 70 35

36 VORMING VAN DE LEDEN VAN HET CPBW 71 Vorming Vorming van de delegatie van de werkgever: Cfr vorming van de hiërarchische lijn KB 27/03/1998 welzijnsbeleid art. 18: de werkgever voorziet voor de HL en voor de werknemers een vormingsprogramma op gebied van welzijn, tijdens de werktijd en rekening houdend met de inhoud van het globaal preventieplan Vorming van de werknemersdelegatie: KB 03/05/1999 art II.7-.30: Hebben recht op een passende opleiding Tijdens de werktijd, op kosten van de werkgever 72 36

37 Vorming van de leden van het CPBW Inspraak zonder inzicht geeft Uitspraak zonder uitzicht Vorming = competentie = efficiëntie = investering 73 Vorming van de leden van het CPBW Een CPBW kan maar efficiënt werken als al de leden voldoende kennis hebben om mee het welzijnsbeleid uit te bouwen Waarnemingen: Interpretaties van wetgeving Onduidelijke welzijnsbeleid door werkgever Protest versus constructieve participatie Personen die beslissingen moeten nemen over items waar ze onvoldoende kennis over hebben 74 37

38 SANCTIES De wet op het welzijn voorziet in een aantal strafbepalingen en administratieve geldboetes. 75 BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID versus STRAFRECHTELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID Burgerlijk Burgerlijk wetboek Art Fout = overtreding reglement vergoeding van de geleden schade Strafrechtelijk Strafwetboek Art Fout = inbreuk op het Strafwetboek Straf = proportioneel t.o.v. de ernst van de inbreuk Verzekerbaar Niet verzekerbaar 76 38

39 BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID versus STRAFRECHTELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID Burgerlijk Strafrechtelijk Doel : het slachtoffer vergoeden voor de schade dat het geleden heeft volgens het principe : Potje breken, potje betalen Vb : ongeval en schade bij derden Doel : Repressief = zijn schuld betalen t.o.v. de maatschappij na een overtreding Vb : overdreven snelheid 77 STRAFRECHTELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID 78 39

40 STRAFWETBOEK Is schuldig aan onopzettelijk doden of onopzettelijk toebrengen van letsel, hij die het kwaad veroorzaakt door gebrek aan voorzichtingheid of voorzorg, maar zonder het oogmerk om de persoon van een ander aan te randen (Art. 418 Strafwetboek) 79 WET VAN Overtredingen gestraft door Sociaal Strafwetboek (wet 6 juni 2010) - Het niet naleven van deze teksten volstaat voor correctionele vervolging - Procedure : de Toezicht Welzijn op het Werk stelt de overtreding vast en informeert de Arbeidsauditeur die beslist te vervolgen of niet - Correctionele straffen en administratieve geldboetes 80 40

41 SANCTIENIVEAUS De bedragen van de strafrechtelijke geldboeten en van de administratieve geldboeten moeten met opdeciemen worden verhoogd = x 8 81 ARTIKELEN BETREFFENDE HET WELZIJN Artikelen van het Thema s van de inbreuken betreffende welzijn op het werk Sociaal Strafwetboek 119 tot 122/5 De preventie van psychosociale risico s op het werk (risicoanalyse, preventiemaatregelen, interne procedure, actoren, geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag) Inbreuken op de wet van 4 augustus 1996 en de uitvoeringsbesluiten ervan (andere dan deze 127 hierboven) door de werkgever, door de verantwoordelijken van de externe diensten voor preventie en bescherming op het werk of door erkende organismen 128 De oprichting en de werking van de interne dienst voor preventie en bescherming op het werk 129 Tewerkstelling op één zelfde arbeidsplaats of op aangrenzende of naburige plaatsen 130 Werkzaamheden uitgevoerd door ondernemingen van buitenaf of door uitzendkrachten in de inrichting van een werkgever die er werknemers tewerkstelt 131 Tijdelijke of mobiele bouwwerven het ontwerp van het bouwwerk 132 Tijdelijke of mobiele bouwwerven de verwezenlijking van het bouwwerk 132/1 Registratie van de aanwezigheden op de tijdelijke of mobiele bouwwerven 133 Roken op de werkplaats 190, 2, en 191, 2 Comité voor preventie en bescherming op het werk (oprichting en werking) 192 Wederrechtelijke mededeling en verspreiding van inlichtingen, bijvoorbeeld door een lid van het Comité voor preventie en bescherming op het werk 82 41

42 ART. 127 Wordt met een sanctie van niveau 3 bestraft : 1 de werkgever, zijn aangestelde of zijn lasthebber die inbreuk heeft gepleegd op de bepalingen van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers 2 de persoon die niet behoort tot het personeel van de werkgever die de opdrachten die hem in toepassing van voormelde wet van 4 augustus 1996 worden toevertrouwd, uitoefent in strijd met de bepalingen van deze wet en de uitvoeringsbesluiten ervan of die deze opdrachten niet uitoefent volgens de voorwaarden en nadere regels bepaald door deze wet en de uitvoeringsbesluiten ervan. De inbreuken worden bestraft met een sanctie van niveau 4 wanneer ze gezondheidsschade of een arbeidsongeval tot gevolg hebben gehad voor een werknemer 83 WAT MET DE WERKGEVER? Verantwoordelijk voor de invoering van het welzijnsbeleid in de onderneming; Moet de middelen vaststellen waarover de IDPB kan beschikken Zijn opdrachten en taken vervullen Een Comité PB oprichten Aan de werknemers informatie verstrekken over de risico s 84 42

43 WAT MET DE HIERARCHISCHE LIJN? Dient een welzijnsbeleid in te voeren (art. I.2-13 van het KB van ) De hiërarchie (aangestelden) kan dus vervolgd worden vermits zij de werkgever vertegenwoordigt (Wet van 6 juin Sociaal Strafwetboek) 85 WAT MET DE WERKNEMERS? Moeten zorg dragen voor eigen veiligheid en gezondheid en deze van de anderen in het kader van art.6 van de Wet : Kan niet strafrechtelijk vervolgd worden op basis van de Welzijnswet - werknemers Bij fout : wel mogelijkheid strafrechtelijk vervolgd te worden op basis van het Strafwetboek, wanneer de werknemer een ongeval heeft veroorzaakt 86 43

44 Tous All rights droits reserved" réservés. WAT MET DE PREVENTIEADVISEUR? Valt onder hetzelfde regime als de werknemers, maar heeft een beroepsverantwoordelijkheid ingevolge zijn specifiek opdracht Rol van de preventieadviseur = advies geven, geen beslissingsrecht 87 BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID 88 44

45 ART BURGERLIJK WETBOEK Fout (inbreuk op norm, gebrek aan zorgvuldigheid) oorzakelijk verband Schade => Schadevergoeding (verzekerbaar) 89 WERKGEVER Art. 46 AO-wet 10/04/1971 => Immuun behalve bij : Schade aan goederen Opzettelijk veroorzaakt AO of ongeval die AO veroorzaakt Inbreuk op welzijnswetgeving Zwaarwichtig Reeds vaststelling door TWW Behalve indien Slachtoffer voorafgaande en schriftelijke instructies niet naleeft en veiligheidsmiddelen ter beschikking 90 45

46 WERKNEMER Immuun behalve bij : Opzettelijk veroorzaakt Bij bedrog, fout, lichte fout die gewoonlijk voorkomt (arbeidsovereenkomstenwet art. 18) 91 Onthaal van nieuwe medewerkers 92 W W W. Y O U R S A F E T Y I N G O O D H A N D S. B E 46

47 Onthaal van nieuwe medewerkers KB 25 april 2007 Het onthaal en de begeleiding van werknemers met betrekking tot de bescherming van het welzijn bij de uitvoering van hun werk CODEX : Boek I algemene beginselen Titel 2 algemene beginselen betreffende welzijnsbeleid Hoofdstuk III onthaal Bestaande wetgeving rond onthaal De Arbeidsreglementering Wet op de arbeidsovereenkomst CAO nr 22 Reglementering Welzijn op het werk Wet op het Welzijn

48 verplichtingen voor de werkgever Een lid van de hiërarchische lijn aanduiden verantwoordelijk voor de organisatie van het onthaal. Indien hij dit zelf organiseert moet de werkgever een ervaren werknemer aanduiden om de nieuwe werknemer te begeleiden, of moet hij deze werknemer zelf begeleiden. Hij moet een document ondertekenen dat bevestigt dat het onthaal heeft plaatsgehad verplichtingen voor H.L. Hiërarchische lijn krijgt als bijkomende taak het organiseren van het onthaal van elke beginnende werknemer. Hiërarchische lijn dient een ervaren werknemer aan te duiden om de beginnende werknemer te begeleiden. Verantwoordelijke voor het onthaal van hiërarchische lijn dient een document te ondertekenen dat bevestigt dat de nodige informatie en instructies gegeven werden over het welzijn op het werk

49 verplichtingen voor de Preventieadviseur. De preventieadviseur is verantwoordelijk voor het archiveren van de formulieren getekend door de aangeduide verantwoordelijke van de hiërarchische lijn Wat met interims? (standpunt P&I) Het nieuwe KB spreekt van elke beginnende werknemer. Een praktische interpretatie daarvan wordt gegeven door artikel 3 van de CAO onthaal Het onthaal moet niet opnieuw georganiseerd worden voor een uitzendkracht wanneer éénzelfde uitzendkracht nogmaals tewerkgesteld wordt bij dezelfde gebruiker aan een identieke arbeidspost, in zoverre geen 6 maanden verstreken zijn tussen de verschillende tewerkstellingen > Mogelijke implementatie via werkpostfiche

50 Tous All rights droits reserved" réservés. Beschikbare middelen Campagne materiaal Europese Veiligheidsweek: Filmfragmentjes NAPO Brochures > zie ook website Affiche SARA Campagnepakket Prevent rond onthaal Onthaalbrochure(s): Draft algemene onthaalbrochure Project interim: verzorgingssector en afvalsector

51 Interessante websites rond onthaal Preventie en interim:

52 KB 25/04/2007 Samengevat Het wettelijk verplicht maken van het systeem van peterschap. Het organiseren van het onthaal wordt toegevoegd als taak bij de hiërarchische lijn (8e punt bij art 13) Aangeduide verantwoordelijke van de hiërarchische lijn dient document te onderteken dat het onthaal heeft plaatsgevonden. Interne dienst staat in voor de bewaring van de getekende documenten