'LJLWDOHQODE. Een webgebaseerde applicatie die oefenmogelijkheden biedt om uitspraak- en luistervaardigheid te trainen. Conceptueel ontwerp

Transcriptie

1 'LJLWDOHQODE Een webgebaseerde applicatie die oefenmogelijkheden biedt om uitspraak- en luistervaardigheid te trainen Conceptueel ontwerp 2002 Aebly Datum: 31 januari 2002 Versie: 1.2

2 INHOUDSOPGAVE 1. ALGEMEEN INLEIDING DOELGROEP Studenten Docenten DOELSTELLINGEN EISEN EN RANDVOORWAARDEN OMGEVING 5 2. INHOUD 6 3. SYSTEEM EISEN TECHNISCHE SPECIFICATIES BENODIGDE INFRASTRUCTUUR Applicatie- en databaseserver Netwerk Eindgebruikersstation 7 Aebly januari 2002

3 1. ALGEMEEN 1.1 Inleiding Binnen het SURF project Digitalenklas werken de letteren faculteiten van de Rijksuniversiteit Groningen, de Universiteit Leiden, de Katholieke Universiteit Brabant en de Universiteit Utrecht en Aebly samen om het talenonderwijs aan de Letterenfaculteiten te vernieuwen door middel van ICT. Dit project heeft tot doel het herontwerp van het taalvaardigheidsonderwijs, met bijzondere aandacht voor digitale audio- en video-ondersteuning, waarbij ICT een belangrijke rol speelt zowel bij zelfstudie (door middel van een webgebaseerde applicatie, het Digitalenlab, kortweg DTL) als bij onderwijsvormen die uitwisseling van informatie en samenwerking met medestudenten vereisen (door de inzet van bestaande digitale leeromgevingen - voortaan DLO s - zoals Blackboard of WebCT). Digitalenlab en DLO vormen samen Digitalenklas. Aebly realiseert in dit kader, in samenwerking met de projectgroep bestaande uit vertegenwoordigers van de verschillende letteren faculteiten, de webgebaseerde applicatie Digitalenlab. Het Digitalenlab heeft soortgelijke kenmerken als het LAN-gebaseerde programma Hologram, dat door leden van de projectgroep al jaren succesvol in het universitaire talenonderwijs wordt gebruikt: sterke database-ondersteuning, uitgebreide registratie- en feedbackmogelijkheden, semi-adaptiviteit. De eerste stap in dit realisatietraject is gezet. Door middel van bijeenkomsten met projectgroep zijn globaal de wensen tav de functionaliteit van Digitalenlab geïnventariseerd. De weerslag van deze inventarisatie is vastgelegd in meerdere documenten: het Conceptuele Ontwerp, het Inventarisatierapport en de beide tijdens de bijeenkomsten gepresenteerde PowerPoint presentaties. 1.2 Doelgroep Digitalenlab is bedoeld voor studenten en docenten in het hoger onderwijs Studenten Het binnen het project Digitalenklas ontwikkelde materiaal zal gebruikt worden in het onderwijs aan eerstejaarsstudenten voor de talen, Engels, Spaans, Arabisch en in cursussen Nederlands voor buitenlandse studenten en aspirant-studenten in alle vier universiteiten. Het ontwikkelde materiaal zal tijdens het project op beperkte schaal worden ingezet in het onderwijs. Na afloop vindt structurele toepassing in het onderwijs plaats. Het totaal aantal studenten binnen de betrokken instellingen dat van het ontwikkelde materiaal gebruik zal maken is ongeveer Het materiaal komt beschikbaar voor alle hoger onderwijsinstellingen in Nederland waardoor het werkelijk gebruik veel hoger zal kunnen zijn. De technische gevolgen van een dergelijk aantal gebruikers zal onderwerp zijn van onderzoek tijdens het project. Aebly januari 2002

4 1.2.2 Docenten De doelgroep docenten betreft in eerste instantie een beperkte groep docenten die betrokken is bij het project Digitalenklas. Na afloop van het traject zullen meerdere docenten mogelijk materiaal gaan ontwikkelen. Ter indicatie; met Hologram wordt op dit moment door ca. 60 docenten materiaal ontwikkeld. 1.3 Doelstellingen De creatie van een webgebaseerde applicatie, Digitalenlab, die oefenmogelijkheden biedt om uitspraak- en luistervaardigheid te trainen en lexicale en grammaticale structuren te oefenen. Deze applicatie zal docenten in staat stellen om op een gebruiksvriendelijke manier multimedia-materiaal voor het talenonderwijs te ontwikkelen. Via Digitalenlab zullen studenten toegang krijgen tot verschillende oefenvormen die bijdragen aan het automatiseren van het taalleerproces. Deze applicatie zal vanuit bestaande DLO s (in het project zal worden gewerkt met Blackboard en WebCT) kunnen worden geactiveerd. Bestaand materiaal in Hologram zal ook, eventueel via IMS, eenmalig geïmporteerd kunnen worden in het Digitalenlab. 1.4 Eisen en randvoorwaarden De eisen en randvoorwaarden zijn in dit stadium van het ontwerpproces geformuleerd in de wetenschap dat hier nog technisch onderzoek naar plaats moet vinden. Op basis van dit onderzoek en de bijhorende financiële consequenties zal later in het project besloten worden of en op welke wijze aan deze eisen en randvoorwaarden kan worden voldaan. De applicatie zal op één server staan, waarop zowel de studenten inloggen om hun oefeningen uit te voeren, als de docenten om hun oefenmateriaal te ontwikkelen. Tijdens de projectperiode zullen er honderden studenten toegang zoeken tot de server. Na de projectperiode zal dit aantal op lopen tot zeker 2500 en mogelijk nog meer. Aangezien de applicatie oa videofragmenten met een behoorlijke omvang bevat, dienen de applicatie en de server zodanig ingericht te zijn dat zij deze belasting in de projectperiode aan kunnen. De gekozen oplossingen dienen echter schaalbaar te zijn zodat Digitalenklas ook voorbereid is op groter aantallen gebruikers na de projectperiode. In klassikale practica zullen studenten groepsgewijs (ieder achter een eigen pc) met de applicatie werken. Hierbij werken groepen studenten (van 2 tot maximaal 50) allen achter een eigen pc, in een zelfde oefenreeks. Voor het talenonderwijs zijn audio- en videofragmenten van een hoge kwaliteit noodzakelijk. Tijdens het project zal hier nader onderzoek naar worden gedaan om te komen tot een goede oplossing,, gezien de beschikbare bandbreedte. MPEG-1 is hierbij één van de opties. Door gebrek aan voldoende bandbreedte van de gebruiker kan voorlopig geen streaming video in de vereiste kwaliteit op de thuiswerkplek van de studenten worden aangeboden. In Digitalenlab zou het mogelijk moeten zijn om voor de leerstof gebruikt AV-materiaal ook op CD-ROM uit te leveren. De keuze voor de uitleveringswijze is onafhankelijk van de leerstof in te stellen. Uitlevering op de thuiswerkplek vindt vooralsnog op deze wijze plaats. Er is een importmogelijkheid (eventueel via IMS) aanwezig voor het hergebruiken van Aebly januari 2002

5 inhouden uit Hologram. Dit zal een eenmalige import per cursus betreffen waarbij van te voren aangegeven inhouden vanuit hologram worden geïmporteerd in de onderhoudsomgeving van Digitalenlab. Tenslotte is meertalige ondersteuning aanwezig (op basis van Unicode), zodat ook materiaal voor niet-westerse schriftsoorten kan worden ontwikkeld..er zullen op zowel voor studenten als voor docenten, invoer- en databaseniveau voorzieningen zijn voor het invoeren en opslaan van tekst in niet-standaard tekensets, bijvoorbeeld voor Arabisch of fonetisch, door middel van Unicode. De user interface hoeft niet geheel Arabisch te zijn. Alleen de teksten in de oefentypes en de in te voeren teksten. Er dient een koppeling gemaakt te worden naar het gebruikersbeheer van de DLO (Blackboard en WTC). Hierbij dienen gebruikersgegevens vanuit de DLO naar de DTL getransporteerd te worden. Bekeken dient te worden welke gegevens over genomen kunnen worden. Interactie: Digitalenlab dient intuïtief te zijn. De gebruiker moet eenvoudig zijn weg kunnen vinden. De uit te voeren handelingen binnen de applicatie hebben een groot herhalingskarakter. Dit stelt extra eisen aan de interactie. Gestreefd zal worden naar een zo minimaal mogelijke herhaling van handelingen. De userinterface van Digitalenlab en de daarbijbehorende informatieve teksten dient voorbereid te zijn op meertaligheid toe. De beheerders van Digitalenlab dienen zelf in staat te zijn om de userinterface zelf te vertalen naar een andere taal. De user interface dient hierbij zodanig opgezet te worden dat functionaliteiten zoveel mogelijk worden weergegeven door beeldtaal. Het gebruiken van teksten dient beperkt te worden, het geen het vertalen door de beheerders beperkt. Het onderhoudssysteem moet gebruikersvriendelijk en eenvoudig te bedienen te zijn. Digitalenlab dient ook bij een 56k8 modem snel op te bouwen en zijn informatie snel te presenteren. 1.5 Omgeving Het project Digitalenklas streeft er naar om de meerwaarde die ICT kan bieden aan het talenonderwijs volledig te benutten. Uitgangspunt is dan ook om ICT in te zetten bij de onderdelen die zich hiervoor het meeste lenen; hierdoor zullen contacturen efficiënter worden gebruikt voor begeleiding van de studenten, met name in de mondelinge en schriftelijke vaardigheden. De onderdelen van het taalverwervingsproces die geschikt zijn voor zelfstudie worden aangeboden via Digitalenlab, terwijl de DLO wordt ingezet voor het ondersteunen van taken waarbij de studenten de vreemde taal op functionele wijze gebruiken om te communiceren en informatie te verwerven en uit te wisselen of waarbij ze gestimuleerd worden om over bepaalde taalverschijnselen te reflecteren. Grofweg betekent dit dat de theorie binnen de DLO aangeboden zal worden en de oefeningen in Digitalenlab. De doelgroep zal thuis of op de universiteit toegang zoeken tot Digitalenlab. Dit zal zowel individueel in het kader van zelfstudie gebeuren, als groepsgewijs in het kader van klassikale practica. Aebly januari 2002

6 2. INHOUD De gewenste inhoud van Digitalenlab wordt beschreven in het inventarisatierapport van wensen van de projectgroep. 3. SYSTEEM EISEN Voor de applicatie Digitalenlab worden uitgegaan van de volgende technische specificaties: 3.1 Technische specificaties Server: Windows NT met de Internet Information Server als HTTP service Database: SQL Server 2000 of later wordt gebruikt voor de opslag van alle informatie. Communicatie met andere systemen zal bij voorkeur plaatsvinden door middel van DCOM objecten Programmeertalen: Visual C++, Visual BASIC, J++. Active Server Pages (ASP) wordt gebruikt om de componenten aan te spreken. Communicatie met andere systemen zal bij voorkeur plaatsvinden door middel van DCOM objecten. Door de combinatie SQL Server / Componenten / ASP / HTML ontstaat er een strikte scheiding tussen data, techniek en vormgeving, met duidelijk gedefinieerde interfaces daartussen Referentieplatform: MS Windows 32-bits Unicode: Unicode wordt gebruikt voor meertalige ondersteuning en representatie van fonetische symbolen (binnen de cliënt applicaties en op de database server). MS SQL 7.0 ondersteunt Unicode op UCS-2 niveau (volledige two-byte ondersteuning). Aan de cliënt zijde zijn tevens additionele invoer- en uitvoervoorzieningen nodig voor het gebruik van afwijkende tekensets. IMS compliant: in de opzet van het datamodel zal in het kader van hergebruik van inhoud onderzocht worden in welke mate rekening gehouden kan worden met de standaarden voor hergebruik IMS en SCORM. Overige technologieën: voor de connectiviteit met de database en de gestructureerde opbouw van de opdrachtschermen vormt XML de beste oplossing. 3.2 Benodigde infrastructuur Voor de applicatie wordt gebruik gemaakt van een applicatie- en databaseserver werkend onder Windows NT/2000. De specificaties luiden: Applicatie- en databaseserver Hardware: Software: Intel P3, min. 786 MB RAM, 8 GB HD (RAID 5) (voor video heb je echter veel meer nodig) Windows NT met Back Office Services Pack (IIS, Transaction Server, SQL Server 2000) Netwerk Protocol: Ethernet switched Transportprotocol: TCP/IP Beschikbare capaciteit per PC: minimaal 1,5 Mbps gegarandeerd Aebly januari 2002

7 3.2.3 Eindgebruikersstation De specificaties van de software aan de cliënt zijde zijn nog niet helemaal definitief. Vast staat dat naast een ondersteunende browserversie aanvullende software nodig zal zijn om gebruik te kunnen maken van multimedia-bestanden zoals geluidsbestanden, videofragmenten etc. Verder zal er ook ondersteunende software nodig zijn voor het inspreken van spraak. Hardware: Software: Intel, 64 MB RAM, 4 GB HD, microfoon, geluidskaart en cd-rom Windows 95/98/NT, Internet Explorer 5 en hoger, nog te definiëren plug-ins en hulpmiddelen, o.a voor de ondersteuning voor de gebruikte talen Aebly januari 2002