Handicom. Symbol for Windows. Multiple Choice. (Versie 4) Handicom, 2011 Nederland

Transcriptie

1 Handicom Symbol for Windows Multiple Choice (Versie 4) Handicom, 2011 Nederland

2 Inhoud 1. Inleiding Kennismaking met het programma Een oefening samenstellen Instellingen voor de hele oefening Bedieningsmethodes en opties Overige opties Handicom, NL Pagina 1

3 1. Inleiding 1.1 Wat is Multiple Choice? Multiple Choice is een computerprogramma voor het maken én doen van meerkeuzeoefeningen met symbolen. Elke oefening bestaat uit een aantal bladen. Er staat telkens maar één blad op het scherm, met één groot vak en daaronder 1 à 5 kleine vakken. In elk vak kan een plaatje, symbool, foto of tekst staan. Door de vakken met plaatjes te vullen kunnen heel veel verschillende oefeningen worden gemaakt. Bijvoorbeeld: In het grote vak staat een voorwerp (een pan, een strippenkaart, wc-papier). In de kleine vakken staan foto s van ruimtes in huis. De speler moet aanwijzen in welke ruimte het getoonde voorwerp te vinden is. In het grote vak staat een detail van een foto. In de kleine vakken staan verschillende foto s. De vraag is uit welke foto het detail afkomstig is. In het grote vak staat een woord (bijv. vis). De speler moet het plaatje aanwijzen dat bij het woord hoort. In het grote vak staat een vraagteken. In de kleine vakken staan vier dingen die bij elkaar horen en één die er niet bij hoort. Die moet de speler aanwijzen. De speler kan het antwoord aanwijzen met de muis, één of twee schakelaars, het speciale Multiple Choice toetsenbord, of met de toetsen 1 tot en met 5 op het gewone toetsenbord. Audiovisuele feedback stimuleert de speler op een positieve manier, ook als het antwoord fout is. Doordat er geen tijdsdruk is, geen stress, krijgt de speler er plezier in om met de computer aan de gang te zijn. Multiple Choice dient dus twee doelen: 1. De kennis van de speler wordt vergroot. 2. De speler leert op zijn niveau met plezier met de computer omgaan. 1.2 Systeemeisen Om Multiple Choice goed te kunnen gebruiken is het volgende nodig: een Pentium met Windows (aanbevolen is Windows 2000 of XP) minimaal 16 Mb ram ca. 750 Kb vrije ruimte op de harde schijf voor het programma vrije ruimte op de harde schijf voor de symbolen-, foto- of plaatjesdatabases (of losse plaatjes, symbolen en foto s). Wilt u gebruik maken van geluiden, dan heeft u digitale geluidsbestanden (*.wav of *.mid), een geluidskaart (inclusief driver) en tenminste één box nodig. De geluidsbestanden kunt u zelf maken als u beschikt over een microfoon en de Mediaspeler. Dit programma wordt standaard meegeleverd met Windows. 1.3 Installatie U kunt de software installeren vanaf de cd-rom, of downloaden en installeren vanaf de Symbol for Windows website: Alle programma s en databases zijn beveiligd, behalve COMPIC en een oudere Blissdatabase. Zonder registratiecodes of een dongel werken de beveiligde programma s als demo, en tonen de databases niet meer dan een voorbeeldset symbolen. Bij één van onze distributeurs kunt u voor de gewenste programma s en / of database(s) registratiecodes of een dongel bestellen. Enkele voorbeeldoefeningen en daarbij behorende (losse) geluids- en plaatjesbestanden worden meegeleverd met Multiple Choice. Pagina Handicom, NL

4 Bediening door middel van schakelaars Het programma kan op allerlei manieren bediend worden: niet alleen via muis en toetsenbord, maar ook via een speciaal toetsenbord, met een gamepad, of met andere schakelaars. Bij rdgkompagne in Utrecht is een kastje verkrijgbaar waar u zelf 5 schakelaars op aan kunt sluiten. Daarnaast verkoopt rdgkompagne ook een robuust bord met 5 schakelaars. Wilt u dit gebruiken, verbind dan de schakelaars via de Gameport Switch Connector met de computer (de joystick uitgang). Daarna moet u de computer opnieuw opstarten. Met beide apparaten kan het programma alleen in de speelstand bediend worden: alleen antwoordvakken reageren op de schakelaars (één antwoordvak per schakelaar). OKknoppen en dergelijke reageren er niet op Handicom, NL Pagina 3

5 2. Kennismaking met het programma 2.1 De speelstand Direct na het opstarten van het programma en na het uitspelen van een oefening verschijnt het startdialoog. In het startdialoog staan alle oefeningen die in de standaard Symbol for Windows Documenten map staan. U kunt ook een andere map kiezen. Klik daarvoor op de knop Bladeren. Kies een oefening uit de lijst en klik op Spelen. Nu komt u in de Speelstand. In de Speelstand zijn alleen het vraagvak, de antwoordvakken en de titelbalk (de blauwe balk bovenaan) te zien. In de titelbalk staat de vraag die voor elk blad in de oefening geldt. Goed of fout antwoord Wanneer de speler het juiste vak kiest, krijgt dat vak een groene rand. Wanneer de speler een fout vak kiest, krijgt dat vak een rode rand. In beide gevallen kan de speler feedback krijgen d.m.v. een plaatje uit een database of uit een bestand. Het plaatje blijft 1 5 seconden rechts (bij een goed antwoord) of links (bij een fout antwoord) van het vraagvak staan. Het aantal seconden dat het plaatje blijft staan is per oefening instelbaar. een geluid dat wordt afgespeeld. Als het antwoord goed was wordt het volgende blad getoond. Als het antwoord fout was, hangt het van de instellingen af wat er gebeurt: het foute vak verdwijnt van het scherm en de speler kan uit de overgebleven vakken kiezen; óf de oefening gaat direct door naar het volgende blad. Einde van de oefening Nadat op het laatste blad het juiste antwoord is gegeven, kan de speler worden beloond door het tonen van de scoremeter en/of door het tonen van een plaatje uit een database of een bestand en/of door het afspelen van een geluid. Op het beloningsscherm staan ook drie knoppen. Met de Afdrukken-knop kunt u een afdruk maken van het scherm. Vervolgens kunt u de naam van de speler intypen. (NB: Dit gebeurt niet als u gebruik maakt van de speciale opstart-parameters, of als u een oefening uitprobeert via de instelstand.) Klik op OK. Op de afdruk worden de knoppen vervangen door de vraag die bij de oefening hoort. Met de Antwoorden-knop kunt u precies zien welke antwoorden de speler heeft gegeven. Deze lijst kunt u afdrukken of opslaan. Door op OK te klikken gaat u terug naar het eindscherm van de oefening. Met de OK-knop kunt u het eindscherm sluiten, om terug te keren naar het startdialoog. Daar kunt u weer kiezen om te stoppen, een oefening te openen in de speelstand of in de instelstand, of een nieuwe oefening te maken. Hoe wordt de score bijgehouden? Kiest de speler meteen het goede antwoord, dan krijgt de speler zoveel punten als er antwoordvakken op het blad staan. Voor ieder fout vak dat eerder wordt aangewezen gaat er een punt af. De score per blad is dus altijd minimaal 1 en maximaal het ingestelde aantal antwoordvakken (1 tot 5). Op de score-thermometer wordt de score vertaald in een percentage. 2.2 De Instelstand Direct na het opstarten en na het uitspelen van een oefening verschijnt het startdialoog. In het startdialoog staan alle oefeningen die in de standaard Symbol for Windows Documenten map staan. U kunt ook een andere map kiezen. Klik daarvoor op de knop Bladeren. Pagina Handicom, NL

6 Kies een oefening uit de lijst en klik op Instellen. De gekozen oefening wordt dan geopend in de Instelstand, op het eerste blad. U kunt ook zonder een oefening te kiezen klikken op de knop Nieuwe maken. Het scherm toont dan een leeg blad, in de Instelstand. In de Instelstand ziet u bovenin in het scherm een menu en twee getallen gescheiden door een / (schuine streep). Het eerste getal is het huidige bladnummer, het tweede is het totaal aantal bladen. Bij rechtsklikken op een vak of op het gedeelte buiten de vakken verschijnt een pop-up menu. Het pop-up menu kunt u gebruiken voor: - het toevoegen, tussenvoegen en verwijderen van bladen - het gaan naar het eerste, het laatste, het volgende of het vorige blad - het invullen van de vakken. In de titelbalk staat de naam van de oefening. Het vak met het juiste antwoord krijgt een groene rand. 2.3 Alt + F10: wisselen van stand U kunt ten allen tijde wisselen tussen de standen door op Alt + F10 te drukken. Als u dat doet tijdens het spelen van een oefening, wordt het spel afgebroken. De oefening wordt zichtbaar in de Instelstand, op het blad waar de speler gebleven was. Was u bezig met het samenstellen van een oefening, dan begint de oefening na een druk op Alt + F10 bij het begin. Wilt u liever helemaal terug, naar het keuzedialoog dat ook direct na het opstarten verschijnt, kies dan Bestand Opnieuw beginnen uit het menu. Zo komt u weer in het startdialoog Handicom, NL Pagina 5

7 3. Een oefening samenstellen In de Instelstand kunt u een oefening samenstellen of wijzigen via commando s in het menu en via twee pop-up menu s. Het menu staat boven aan het scherm. De pop-up menu s verschijnen als u rechtsklikt, ergens op het scherm. Welk van de twee pop-up menu s verschijnt, hangt ervan af op welk gedeelte van het scherm u rechts heeft geklikt: op een vak of in het bovenste gedeelte buiten het vraagvak. 3.1 Een oefening opslaan Kies Bestand Opslaan, of Opslaan als... als u een oefening wilt opslaan. Bij Opslaan wordt de oefening direct opgeslagen als hij al een naam had; anders verschijnt een dialoog waarin u de juiste map kunt kiezen en een naam kunt opgeven. De juiste extensie (drie letters na de punt) is MCO. Bij Opslaan als verschijnt dat dialoog altijd. Tip: Sla elke oefening regelmatig op! 3.2 Een oefening openen Direct na het opstarten en na het beëindigen van een oefening verschijnt een lijst van eerder gemaakte oefeningen, die in de standaard Symbol for Windows documenten directory staan. Klik op de knop Bladeren om een andere directory te kiezen. Vanuit de Instelstand kunt u ook een andere oefening openen. Kies Bestand - Openen. U krijgt een dialoog te zien waarmee u op de computer kunt zoeken naar oefeningen. Selecteer de oefening die u wil openen en klik op OK. 3.3 Bladeren U kunt een blad teruggaan of verdergaan door in het (pop-up) menu Blad, Vorige, resp. Volgende te kiezen. Ook kunt u teruggaan naar het eerste blad (Blad Eerste) of naar het laatste blad (Blad Laatste). 3.4 Bladen toevoegen, verwijderen en verschuiven Bladen toevoegen of invoegen Om bladen toe of in te voegen kunt u gebruikmaken van het menu Blad maar ook van het pop-up menu Blad. Het pop-up menu opent u door met de rechtermuisknop te klikken op het bovenste gedeelte van het scherm, buiten het vraagvak. Klik op Blad Toevoegen om een nieuw blad toe te voegen na het laatste blad van de oefening. Klik op Blad - Invoegen, om een nieuw blad te plaatsen na het blad dat op het scherm staat. U kunt een blad teruggaan of verdergaan door in het (pop-up) menu Blad, Vorige, resp. Volgende te kiezen. Ook kunt u teruggaan naar het eerste blad (Blad Eerste) of naar het laatste blad (Blad Laatste) Een blad verwijderen Er zijn twee manieren om een blad te verwijderen. Via het menu Ga eerst naar het blad dat u wilt verwijderen, zodat dat voor u op het scherm staat. Kies vervolgens uit het (pop-up) menu: Blad - Verwijderen. Het huidige blad wordt verwijderd en het volgende blad komt op het scherm. Als het verwijderde blad het laatste blad van de oefening was, komt het vorige blad op het scherm. Via het Volgorde-dialoog Kies Blad Volgorde. Selecteer in het Volgorde-dialoog het blad dat u wilt verwijderen, door erop te klikken. Klik vervolgens op het knopje Verwijderen (onder de pijl omlaag). Pagina Handicom, NL

8 3.4.3 De volgorde van de bladen wijzigen Kies uit het menu Blad Volgorde. Selecteer links in het Volgorde-dialoog een blad, door erop te klikken. Klik vervolgens op het pijltje omhoog of het pijltje omlaag, om het blad naar voren resp. naar achteren te verplaatsen. 3.5 De vraag- en antwoordvakken vullen Velden verwisselen Handig om te weten: u kunt snel en gemakkelijk de inhoud van velden verwisselen, door te slepen met de muis. Klik op het ene veld en houd de muisknop ingedrukt; beweeg de muis naar het andere veld en laat daar de muisknop los. De inhoud wordt verwisseld, inclusief de informatie of dit het goede antwoord is. Verder kunt u via het menu Bewerken de inhoud van velden wissen, kopiëren en in een ander vak plakken Een plaatje uit een database selecteren Rechtsklik op het vak (het vraagvak of een antwoordvak) en kies uit het pop-up menu: Afbeelding uit database Via het dialoog dat nu verschijnt kunt u zoeken in verschillende databases (zie eventueel de Introductie, bij Installatie). Rechts bovenaan staat de naam van een database. Het dialoogvenster onthoudt welke database het laatst geselecteerd was; die database verschijnt ook weer als eerste in beeld. Als u klikt op het kleine pijltje naast dit vakje, komt een selectielijst tevoorschijn. Daarin staan alle voor u beschikbare symbooldatabases. Kies een database uit de lijst. Klik vervolgens links in het dialoog onder Categorie op Standaard categoriestructuur. De lijst in het midden wordt dan gevuld met alle concepten die voorkomen in de gekozen database. Klik op een concept (dus op een woord in de middelste lijst). Het voorbeeld rechts laat het eerste symbool zien dat bij dat concept hoort Handicom, NL Pagina 7

9 Gebruik de kleine knoppen met de afbeelding van een wandelende persoon, om door de synoniemen heen te lopen. Synoniemen zijn symbolen of plaatjes die aan hetzelfde concept zijn gekoppeld. Er kunnen bijvoorbeeld best twee symbolen voor huis in een database zitten; die symbolen zijn dan allebei aan het concept huis gekoppeld. Als u het symbool dat u zoekt, niet op deze manier heeft kunnen vinden, zijn er nog twee andere manieren om te zoeken. Zoeken via de categorieën Als u op de naam van één categorie klikt, wordt de middelste lijst gevuld met alle concepten (symbolen). Dit zijn de concepten die zowel in die categorie, als in de gekozen database voorkomen. Een [+] voor de naam van een categorie betekent dat er subcategorieën zijn. Klik met de linker muisknop op de [+] om de categorie uit te vouwen. Nu kunt u de inhoud van de subcategorieën bekijken. Onder de categoriestructuur staan twee opties die het zoeken via de categorieën makkelijker kunnen maken: 1. Inclusief concepten in subcategorieën: is deze optie aangekruist, dan werkt de categoriestructuur als volgt: wanneer u op de naam van een categorie met subcategorieën klikt, wordt de middelste lijst in het dialoogvenster gevuld met alle concepten die zowel in de gekozen database voorkomen als in de huidige categorie en alle subcategorieën daarvan. (Dit is altijd het geval als u op de hoofdcategorie klikt, ongeacht of deze optie aan staat.) 2. Plaats de inhoud van kleine categorieën een niveau hoger en verberg lege: wanneer een symbooldatabase niet veel symbolen bevat, zijn er veel lege categorieën en subcategorieën te verwachten; dat zoekt natuurlijk niet makkelijk. Kruis deze optie aan om de lege categorieën uit de structuur te verwijderen en de inhoud van al te kleine subcategorieën een niveau hoger te zetten. Zodra u een andere symbooldatabase kiest, zal de categoriestructuur daaraan worden aangepast. Zoeken met behulp van de Zoek-knoppen Met de knoppen Zoek, Zoek volgende en Zoek vorige kunt u zoeken naar een woord of een gedeelte van een woord. Het (deel van het) woord wordt gezocht in alle categorieën. Als er een conceptnaam gevonden is waarin het (deel van het) woord voorkomt, is in de categorielijst te zien in welke categorie het concept thuishoort. De naam van die categorie krijgt een grijze achtergrond. Tip: De naam van een concept kan afwijken van de naam die in een symbooldatabase aan een symbool is gegeven. En vergeet niet de synoniemen te bekijken! Taalswitch Om het zoeken makkelijker te maken, kunt u de concepten en categorieën eventueel laten weergeven in een andere taal. Klik op de knop Taal en kies een taal. De gekozen taal wordt ook gebruikt voor de labels in de antwoordvakken (als die labels zichtbaar zijn). Symbolen plaatsen Het symbool waarvan u het voorbeeld ziet, wordt in het vak geplaatst wanneer u op OK klikt (of op Enter drukt). Wilt u geen enkel symbool plaatsen, klik dan op Annuleren (of druk op Esc) om terug te keren naar het blad Een plaatje importeren Rechtsklik op een vak (dat kan het vraagvak of het antwoordvak zijn) en kies uit het popup menu Afbeelding uit bestand Er verschijnt een dialoog waarmee u kunt zoeken op uw computer. Kies een plaatje en klik op OK. Let op: zorg ervoor dat het plaatje op de computer niet van plaats of van naam verandert. Importeerbare bestanden zijn: Bitmaps (*.bmp), Windows Metafiles (*.wmf), Enhanced Metafiles (*.emf), Iconen (*.ico), JPEG Image Files (*.jpg en *.jpeg) en PNG bestanden. Pagina Handicom, NL

10 3.5.3 Tekst invoeren Rechtsklik op een vak en kies uit het pop-up menu Wijzig tekstblok Er verschijnt een klein dialoog waarin u de tekst kunt typen die in het vak moet komen te staan. Tip: Het lettertype en de stijl en grootte van de letters zijn instellingen die bij de oefening horen; zie hoofdstuk Het label wijzigen Rechtsklik op een vak (dat kan het vraagvak of het antwoordvak zijn) en kies uit het popup menu Tekst label Er verschijnt een klein dialoog waarin u een label kunt typen of het huidige label kunt wijzigen. Opmerkingen: Of de labels zichtbaar zijn of niet, is een instelling die bij de oefening hoort; zie hoofdstuk 4. Hetzelfde geldt voor het lettertype, de stijl en de grootte daarvan. Het label wordt automatisch ingevuld zodra er een symbool of afbeelding uit een bestand in een vak komt te staan. U kunt de labels stuk voor stuk wijzigen. Als u een andere taal kiest, worden alleen ongewijzigde labels automatisch omgezet naar de gekozen taal Tekenopties Een symbool of plaatje kan getekend worden: - in zijn oorspronkelijke verhoudingen, of uitgerekt zodat hij het hele vakje vult - met een tegenovergestelde indicator in de vorm van een zwart, wit of rood kruis of een schuine streep in een van deze kleuren. - in kleur (als het origineel in kleur was) of in zwart-wit. Deze instellingen kunt u per antwoordvak wijzigen. Rechtsklik op een vak en kies Tekenopties uit het pop-up menu Achtergrondkleur Rechtsklik op het vak en kies Achtergrondkleur uit het pop-up menu. Klik vervolgens op een van de gekleurde vakjes. Eventueel kunt u zelf een aangepaste kleur definiëren en die selecteren. Klik op OK. Het vak waarop u geklikt had krijgt de gekozen kleur als achtergrond. Elk vak kan zijn eigen achtergrondkleur hebben. Alleen de feedback-vakken houden altijd hun zilvergrijze achtergrondkleur. 3.6 Het goede antwoord aanwijzen Op ieder blad kan slechts één antwoordvak het goede antwoord bevatten. Rechtsklik op dat vak en kies uit het pop-up menu Dit is het goede antwoord. De rand van het aangewezen vak wordt nu groen. In het Volgorde-dialoog kunt u zien hoe vaak in de oefening een vakje als het goede antwoord is aangewezen. Kies Blad Volgorde. Wilt u de goede antwoorden wat beter verdelen, dan gaat dit het gemakkelijkst door velden te verwisselen door te slepen met de muis. Als het goede antwoord ontbreekt op één of meer bladen, zal het programma waarschuwen op het moment dat u de oefening wilt opslaan, uitproberen of sluiten. Dit gebeurt niet als het goede vak onzichtbaar is geworden (doordat u een kleiner aantal antwoordvakken hebt ingesteld). De oefening kan overigens wel gespeeld worden. Het volgende blad komt dan pas tevoorschijn als alle foute vakken zijn aangeklikt. De score van de speler wordt daardoor wel omlaag gehaald. Opmerking: de oefening kan ook na een fout antwoord direct doorgaan met het volgende blad. Dit hangt af van de instellingen voor de oefening; zie hoofdstuk Handicom, NL Pagina 9

11 3.7 Een geluid aan een blad koppelen Aan ieder blad kan een geluid gekoppeld worden. Het wordt afgespeeld wanneer de speler in de speelstand naar dit blad gaat én wanneer de speler op het vraagvak klikt. Ga naar het blad waar u het geluid aan wilt koppelen. Klik vervolgens op het knopje Geluid. Hierna kunt u het geluidsbestandje selecteren. Bij de instellingen kunt u aangeven of het geluid dat bij de oefening als geheel hoort (het vraaggeluid ), ook moet worden afgespeeld als een blad wordt getoond dat een eigen geluid heeft (het paginageluid ). Het geluid verwijderen Is er aan een blad een geluid gekoppeld en wilt u dat geluid verwijderen? Ga dan naar dat blad en klik op de knop Geluid verwijderen. Pagina Handicom, NL

12 4. Instellingen voor de hele oefening Kies in het menu Oefening - Instellen. 4.1 Algemene instellingen De vraag Achter Vraag kunt u aangeven wat de opdracht is voor de speler. De tekst die u hier intypt zal te zien zijn in de titelbalk van het programma, tijdens het spelen van de oefening, en op papier, als u een afdruk maakt van het scherm waarmee de oefening wordt afgesloten. De vraag kan ook worden voorgelezen - wanneer een bladzij wordt omgeslagen - wanneer de gebruiker het vraagvak selecteert of erop klikt - wanneer u de 0 (nul) toets of de F12 toets indrukt. Kruis de optie onderaan aan als u dat wilt. U hebt dan wel een spraaksynthesizer nodig (zie paragraaf 6.2, Spraaksynthesizer instellen) Een geluid afspelen bij omslaan Er kan een geluid worden afgespeeld telkens wanneer de speler in de speelstand naar een volgend blad gaat. Heeft u een geschikt geluid op de computer staan, bijvoorbeeld één waarin de vraag wordt uitgesproken? Klik dan op de knop Geluid kiezen... en selecteer de file. Elk blad kan ook een eigen geluid hebben. U kunt hier kiezen of in dat geval beide geluiden moeten worden afgespeeld (combineren met pagina-geluid) of dat alleen het geluid dat bij het blad hoort moet worden afgespeeld (vervangen door pagina-geluid). Tips: Let erop dat het bestand van het juiste type is (*.wav of *.mid) en dat het na plaatsing in de oefening niet meer van plaats of naam verandert op de computer. Gebeurt dat toch, selecteer het geluid dan opnieuw, of verander de naam van het bestand op het tabblad zodat het programma het kan vinden. U kunt het geluid beluisteren door te klikken op de knop met het luidsprekertje. U kunt het afspelen van het geluid niet afbreken, ook niet in de Speelstand. Kies dus niet een geluid dat te veel tijd in beslag zou nemen Antwoorden en/of vraag voorlezen (met spraaksynthesizer) Kruis de optie Antwoorden lezen aan als u wilt dat het label wordt voorgelezen wanneer de focus op een vak komt of wanneer de muis zich over een vak beweegt. Kruis de optie Vraag lezen aan als u wilt dat de vraag (die in de caption staat) wordt voorgelezen wanneer er een bladzij wordt omgeslagen en herhaald wordt wanneer de gebruiker het vraagvak selecteert of erop klikt. Deze opties werken alleen wanneer er een spraaksynthesizer is aangesloten en die goed is ingesteld (zie paragraaf 6.2, Spraaksynthesizer instellen) Het aantal antwoordvakken Het aantal antwoordvakken is minimaal één en maximaal vijf. Dit aantal is per oefening instelbaar. In het volgende schema kunt u zien welke vakken zichtbaar zijn bij een bepaald aantal vakken: Vak 1 Vak 2 Vak 3 Vak 4 Vak 5 1 vak X 2 vakken X X 3 vakken X X X 4 vakken X X X X 5 vakken X X X X X 2011 Handicom, NL Pagina 11

13 Tip: U kunt vakken wel onzichtbaar maken door een kleiner aantal antwoordvakken te kiezen, maar de inhoud ervan wordt niet gewist. Dus ook al zijn ze onzichtbaar, alle vakken blijven bestaan. Ze worden inclusief de inhoud ervan opgeslagen als u de oefening opslaat De kleur van de vakken en van de kaders om de vakken Voor de kleur van de vakken en van de kaders om de vakken kunt u kiezen uit 64 kleuren, waarvan u er 16 zelf kunt instellen. Klik op het knopje met de kleuren. De gekozen kleur wordt gebruikt voor het vraagvak en de antwoordvakken. De kleur van de feedback-vakken ligt vast: rood bij een fout antwoord, groen bij een goed antwoord. Op papier (als u een afdruk van de speelresultaten wilt en een kleurenprinter gebruikt) is het kader altijd groen Labels Zet een vinkje voor het woord Labels om de labels zichtbaar te maken. Druk op de knop Font voor labels om een lettertype (inclusief stijl, grootte en kleur) voor de labels uit te kiezen. Tip: Bij het kiezen van een plaatje uit een bestand, wordt automatisch het label gevuld. U kunt de labels stuk voor stuk wijzigen. Als u een andere taal kiest, worden de ongewijzigde labels automatisch omgezet naar de gekozen taal Lettertype voor tekst Druk op de knop Font voor tekst om een lettertype (inclusief stijl, grootte en kleur) voor de tekst in vakken uit te kiezen Feedbackplaatje verdwijnt na U kunt instellen hoelang de feedbackplaatjes (zowel voor een goed als een fout antwoord) op het scherm blijven staan: minimaal één seconde, maximaal vijf seconden Doorgaan met het volgende blad na één antwoord Als er op het tabblad Fout antwoord een vinkje staat in het vakje Doorgaan met volgende pagina, gaat de oefening na ieder antwoord (goed of fout) meteen door met het volgende blad. Deze instelling kan bijvoorbeeld goed van pas komen bij het leren werken met scanning. 4.2 Feedback bij een goed antwoord Klik op het tabblad Goed antwoord en kies daarna een plaatje en/of een geluid. Bij een goed antwoord wordt het feedback-vak rechts van het vraagvak getoond. Het gekozen geluid wordt afgespeeld, op het scherm verschijnt het volgende blad en alle antwoordvakken zijn weer zichtbaar. Op het tabblad Algemeen is in te stellen hoe lang het feedback-plaatje moet blijven staan. 4.3 Feedback bij een fout antwoord Klik op het tabblad Fout antwoord en kies daarna een plaatje en/of een geluid. Bij een fout antwoord wordt tijdens de oefening het gekozen feedback-plaatje links van het vraagvak geplaatst. Het gekozen geluid wordt afgespeeld en vervolgens verdwijnt het aangeklikte antwoordvak van het scherm. Als er een vinkje staat in het vakje Doorgaan met volgende pagina, gaat de oefening na ieder antwoord (goed of fout) meteen door met het volgende blad. Op het tabblad Algemeen is in te stellen hoe lang het feedback-plaatje moet blijven staan. 4.4 Feedback aan het einde van de oefening Aan het einde van de oefening kan de speler beloond worden met een plaatje, een geluid en een scoremeter. Klik op het tabblad Eindbeloning. Kies daarna een plaatje en/of een geluid en zet als u een scoremeter wilt, een vinkje voor Scoremeter. Pagina Handicom, NL

14 Als u geen plaatje kiest en ook de scoremeter niet wilt zien, wordt het eindscherm helemaal niet getoond Handicom, NL Pagina 13

15 5. Bedieningsmethodes en opties 5.1 Bediening: standaard of scanning Er zijn twee methodes voor de bediening van het programma: standaard en scanning. Standaard betekent dat u het programma bedient met muis en toetsenbord. Klik op de knop Opties. Het programma reageert niet wanneer de schakelaar korter dan de tremortijd wordt ingedrukt. Hiermee voorkomt u dat het programma reageert wanneer de speler onbedoeld klikt (bijvoorbeeld als gevolg van een tremor). Nadat de schakelaar - langer dan de tremortijd - is ingedrukt, reageert het programma nergens op gedurende de wachttijd na loslaten. Scanning is het alternatief voor bediening via muis en toetsenbord. In plaats daarvan gebruikt de speler één of twee schakelaars. Klik op de knop Scanopties om het scanmechanisme aan te passen aan de speler. De opties worden in de volgende paragrafen uitgelegd. 5.2 Soort schakelaars De schakelaars kunnen worden aangesloten op de printerpoort of de seriële poort van de computer. Joystickknoppen, muisknoppen en toetsen op het toetsenbord kunnen ook als schakelaars gebruikt worden, om daarmee de scaninstellingen te testen. Geef in het dialoog Scanopties aan welke soort schakelaars worden gebruikt Schakelaars die aangesloten zijn op de printerpoort Als u de schakelaars aansluit op de printerpoort, moet het programma het poortnummer weten. Geavanceerd Voor technici: de knop Geavanceerd opent een ander dialoogje waarmee het soort aansluiting voor de invoer via de schakelaar(s) kan worden ingesteld. Voor elke schakelaar kunt u kiezen uit: <N.C.>, DNS, OOP. Voor Handicoms printerpoortconnector zijn de instellingen al ingevoerd. Klik als u zo n connector hebt, op de knop met die naam. De instellingen worden dan automatisch aangepast Joystickknoppen Om joystickknoppen als schakelaars te kunnen gebruiken, moet u het juiste poortnummer opgeven Schakelaars op de seriële poort Als u de schakelaars aansluit op de seriële poort, moet het programma het poortnummer weten. Geavanceerd Voor technici: de knop Geavanceerd opent een ander dialoogje waarmee het soort aansluiting voor de invoer via de schakelaar(s) kan worden ingesteld. Voor elke schakelaar kunt u kiezen uit: <N.C.>, RLSD, RI, DSR, CTS. Voor de outputsignalen kunt u DSR en/of CTS instellen. De instellingen voor drie connectoren zijn al aanwezig: Handicoms seriële-poortconnector, Wivik en Chameleon 3. Klik als u één van deze connectoren hebt op de knop met die naam. Het programma past de instellingen dan automatisch aan. (De knoppen voor de Chameleon 3 en de Wivik-connector zijn nog niet te gebruiken, omdat we nog niet alle technische specificaties van deze connectoren hebben.) Toetsen (van het toetsenbord) Zet de cursor in het vakje en druk dan op de toets die u als schakelaar wilt gebruiken. Pagina Handicom, NL

16 Opmerkingen: In de gebruikersstand reageert de Symbol for Windows software alleen op die toetsenbordtoets(en) die als schakelaar is ingesteld. Op andere toetsen wordt niet gereageerd. Uitzondering is de combinatie Alt + F10; daarmee kunt u nog steeds omschakelen naar de instelstand. Daarnaast kunt u met de Scroll Lock toets de scanning tijdelijk stopzetten. Wanneer u tijdens het scannen omschakelt naar een ander programma, wordt de scanning uitgezet Muisknoppen U kunt ook de linker- en rechtermuisknop als schakelaars gebruiken. Opmerking: Als de muisknoppen als schakelaars gebruikt worden, verdwijnt het pijltje van het scherm. Het programma reageert alleen op de knoppen van de muis, niet op de bewegingen van de muis. 5.3 Het aantal en de functie van schakelaars (scantechniek) Symbol for Windows programma s zijn te bedienen met één of twee schakelaars. In beide gevallen kunt u uit twee scantechnieken kiezen. Het hangt van de gebruiker af welke scantechniek de beste is. 1 Schakelaar, automatische scan: de cursor beweegt automatisch. De gebruiker moet de schakelaar indrukken als de cursor op de juiste positie is aangekomen. 1 Schakelaar, gebruiker-scan: de gebruiker moet de schakelaar ingedrukt houden om de cursor in beweging te zetten. De gebruiker moet de schakelaar loslaten als de cursor op de juiste positie is aangekomen. 2 Schakelaars, single step: Met de ene schakelaar wordt de cursor stap voor stap voortbewogen. Met de andere schakelaar kan de gebruiker de kolom/de rij/het veld etc. selecteren waar de cursor op staat. 2 Schakelaars, automatische scan: de gebruiker moet de ene schakelaar ingedrukt houden om de cursor in beweging te zetten en hem loslaten als de cursor op de juiste positie is aangekomen. Met de andere schakelaar kan de gebruiker de kolom/de rij/het veld etc. selecteren waar de cursor op staat. Opmerking: Bij de scantechnieken waarbij twee schakelaars worden gebruikt, is niet vooruit te zeggen welke schakelaar welke functie zal hebben. Dit moet blijken tijdens het gebruik Optie: gebalanceerde invoer Voor gebruikers die twee schakelaars hanteren is de balanced input methode soms aan te raden. Deze methode gebruikt één schakelaar per scan-niveau. Normaal gesproken wordt één schakelaar gebruikt om de cursor te bewegen. De andere wordt gebruikt om een selectie te maken of te bevestigen. Met de gebalanceerde invoer wisselen de schakelaars van functie na elke selectie (of bevestiging daarvan). Dan wordt dus de andere schakelaar gebruikt om de cursor te bewegen en de eerste om een selectie te maken of te bevestigen. Deze methode voorkomt overbelasting van één hand (of voet, nek of waarmee de schakelaar ook maar bediend wordt) omdat de gebruiker beide schakelaars ongeveer even vaak moet gebruiken. Klik op het vakje links onder in het scanning-dialoog zodat er een vinkje in staat. De gebalanceerde invoermethode is dan geactiveerd. 5.4 Cursorbeweging (scanstrategie) De cursor begint altijd met een ronde over de schermonderdelen in het hoofdscherm van het programma. Dit is scanniveau 0. In Multiple Choice loopt de cursor op scanniveau 0 achtereenvolgens over alle antwoordvakken. De andere niveaus worden in Multiple Choice nooit gebruikt. U hoeft hier dus niets in te stellen Handicom, NL Pagina 15

17 5.5 Standaard actie na selectie Waar gaat de cursor naartoe, nadat de gebruiker iets heeft geselecteerd? Dat hangt af van de standaard actie na selectie. In Multiple Choice wordt deze instelling echter genegeerd; de cursor gaat altijd terug naar het eerste antwoordvak. U hoeft hier dus niets in te stellen. 5.6 Timerinstellingen Staptijd (in milliseconden) De Staptijd bepaalt de snelheid van de cursor. Bij een staptijd van 500 milliseconden blijft de cursor op elk vakje een halve seconde staan. Extra scantijd na herstart (percentage) Voor elke eerste stap op een scanniveau neemt de cursor de staptijd plus de extra scantijd. Als de staptijd 1000 milliseconden is, en de extra scantijd is 100 procent (van de staptijd) dan wacht de cursor bij de eerste stap = 2 seconden. Tremortijd en Wachttijd na loslaten (in milliseconden) Met deze instellingen kunt u voorkomen dat het programma reageert wanneer de gebruiker per ongeluk een schakelaar indrukt (bijv. als gevolg van een tremor). Het programma reageert niet wanneer de schakelaar korter dan de tremortijd wordt ingedrukt. Nadat de schakelaar (langer dan de tremortijd) is ingedrukt, reageert het programma nergens op gedurende de wachttijd na loslaten. Pagina Handicom, NL

18 6. Overige opties 6.1 Taal instellen Klik op Opties Taal om een andere taal in te stellen. Welke taal gekozen is, wordt zichtbaar als de labels te zien zijn. Bij het kiezen van een symbool of een plaatje uit een bestand wordt automatisch een label geplaatst. U kunt de labels stuk voor stuk wijzigen. Als u een andere taal kiest, worden alleen ongewijzigde labels automatisch omgezet naar de gekozen taal. De categorieën en concepten in het symboolselectie-dialoog worden ook weergegeven in de gekozen taal. 6.2 Spraaksynthesizer instellen Kies Opties - Synthesizer, in het menu. Er verschijnt een dialoog, waarin u een of twee synthesizers kunt selecteren en één of twee stemmen. Opmerking: De 16-bits versies van de InfoVocs werken als een clipboard reader. Dat betekent dat de tekst gekopieerd wordt naar het klembord en vandaar verstuurd wordt naar de spraaksynthesizer. Na het selecteren van de juiste spraaksynthesizer kunt u (afhankelijk van de synthesizer) één of twee stemmen instellen en per stem de volgende eigenschappen aanpassen: Het volume De snelheid De hoogte De dynamiek De aspiratie Opmerkingen: Een clipboard reader heeft altijd maar één stem; het is niet mogelijk om de eigenschappen van die stem te veranderen. De spraaksynthesizer(s) en de instelling van de stemmen wordt opgeslagen in de registry. De instellingen worden dus bewaard, ook als u het programma afsluit. 6.3 Opstarten met een bepaalde oefening (opstartparameters) Om voor een speler Multiple Choice met één bepaalde oefening op te kunnen starten moet u gebruik maken van opstart-opties. Maak een snelkoppeling naar Multiple Choice op het bureaublad. Rechtsklik daarna op het icoontje en kies Eigenschappen. Ga naar het tweede tabblad: Snelkoppeling. Typ bij Doel eerst een spatie achter de tekst die al op deze regel staat en geef daarna de naam van de oefening en eventueel de naam van de speler op. Naam van de speler /n= Typ hierachter (zonder spatie) de naam van de speler; bijvoorbeeld: /n=jan. Als u een spatie in de naam wilt gebruiken moet u deze optie in zijn geheel tussen dubbele aanhalingstekens zetten: /n=jan Jansen. Naam van de oefening Geef de naam van de oefening inclusief het pad en de directories. Als de oefening in dezelfde directory staat als het programma, is alleen de filenaam voldoende. Staat de oefening in een subdirectory van de directory waar het programma in staat, typ dan.\ voor de naam van de subdirectory (of subdirectories) plus de filenaam. Als u een filenaam meegeeft, zal het programma automatisch afsluiten nadat er bij het afsluiten van de oefening op OK is geklikt. De volgorde waarin u de opties meegeeft is niet belangrijk. Zet een spatie tussen de opties (bijv. /p+ /n=jan c:\mc\tellen.mco). Schrijf de filenaam altijd inclusief de punt en de letters achter de punt Handicom, NL Pagina 17

19 Als u opstart met een bepaalde oefening, sluit het programma aan het einde van die oefening nadat er op OK is geklikt automatisch af. Dit gebeurt niet als u ondertussen Alt + F10 hebt gebruikt. Pagina Handicom, NL