INLEIDING VISIE EN STRATEGIE Visie 1.2. Strategische ontwikkeling 1.3. Mission Statement

Transcriptie

1 INHOUD INLEIDING 3 1. VISIE EN STRATEGIE Visie 1.2. Strategische ontwikkeling 1.3. Mission Statement 2. PROFIEL VAN RSDB Aard van de onderneming 2.2. Management en organisatie 2.3. Kennisgebieden van RSDB 2.4. Stakeholders van RSDB Communicatie in Maatschappelijke bijdragen Kennisoverdracht Sponsorbeleid 2.6. Gedragscode 3. ECONOMISCHE ONTWIKKELING Resultaat Roto Smeets PlantijnCasparie Media Partners 3.2. Kerncijfers Vijfjarenoverzicht 4. SOCIALE VERANTWOORDELIJKHEID Human resources management Algemeen Arbobeleid Opleidingenbeleid HR instrumenten 4.2. Organisatie in cijfers 4.3. Personeel en organisatie in Roto Smeets PlantijnCasparie Media Partners 4.4. Centrale Ondernemingsraad COR in Vergaderingen COR in Overzicht samenstelling COR 5. ZORG VOOR HET MILIEU RSDB en milieu 5.2. Milieubeleid, instrumenten en maatregelen Milieubeleid Relatie met overheden Instrumentarium en organisatie Doelen, maatregelen en vorderingen in Milieugegevens RSDB Input - output Emissies naar water Emissies naar lucht Afvalstoffen Milieu-incidenten, hinder Verbruiksgegevens 5.4. Milieubeleidsverklaring 1

2 INLEIDING Thema maatschappelijk verslag 2004: Stakeholders dialoog Voor het Financieel Jaarverslag is dit jaar gekozen voor het Thema Transparantie. Transparantie betekent duidelijkheid scheppen. Niet alleen over welke producten en diensten aangeboden worden maar ook op het gebied van communicatie. Door op hoofdpunten de Corporate Governance Code te volgen, en door het publiceren van een maatschappelijk verslag, wordt onze bestuurlijke transparantie getoond. Maar zijn wij in de omgang met onze stakeholders ook transparant genoeg? Hebben zij het gevoel dat ze voldoende informatie krijgen? Dat wij adequaat met ze communiceren? Wij vroegen dat aan vertegenwoordigers van onze stakeholdergroepen. Hun mening ziet u door dit maatschappelijk verslag heen. Namens de: Raad van Commissarissen Dhr G. Lodewijk Aandeelhouders Dhr M.C. de Lara van VNU NV Klanten Mevr. M. Kooijman van Gamma Nederland RSDB geeft sinds 1995 een apart sociaal verslag uit, vooral gericht op de eigen medewerkers. Sinds 2000 is er - ondanks dat daarvoor voor de Grafische Industrie geen verplichting geldt - ook een Milieuverslag verschenen. Voor de verslaglegging over 2004 is besloten ze samen te voegen tot een Maatschappelijk Verslag 2004, dat een beeld geeft van onze activiteiten op die gebieden die voor u van belang zijn. Met dit verslag leggen wij verantwoording af over het gevoerde beleid op de genoemde deelgebieden. Wij hopen dat dit inzicht in ons beleid bijdraagt tot een duurzame relatie met u en onze overige stakeholders. Het is onze ambitie om ons ook op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen continue te blijven verbeteren. In 2004 profileerden wij ons in de markt via drie merken Roto Smeets, PlantijnCasparie en Media Partners. Inmiddels is die strategie aangepast, zoals u verder in dit verslag kunt lezen. Echter, daar waar we verslag doen van onze activiteiten in 2004 zullen wij dit nog per genoemd merk doen. Verslaglegging vanaf 1 januari 2005 zal de verdeling in de twee nieuwe Business Lines (Print Productions en Marketing Communications) volgen. Dit verslag is nog een groeimodel. De Global Reporting Initiative-GRI-richtlijnen zijn er wel voor geraadpleegd, maar we zijn nog niet zover om ze al tot in detail te gaan volgen. We houden de ontwikkelingen op dat gebied nauwlettend in de gaten. activiteiten te initiëren die gericht zijn op de individuele ontwikkeling van onze medewerkers. Tot slot kunt u de resultaten van ons milieubeleid in 2004 bekijken. Ieder jaar is het weer een hele prestatie van onze milieucoördinatoren om milieuwinst te behalen. Vooral dankzij hun onophoudelijke toewijding en dankzij het milieubewust zijn, de inzet en medewerking van alle medewerkers, is het ook in 2004 gelukt om onze bedrijfsactiviteiten minder milieubelastend te laten zijn. Wij wensen u veel plezier met dit verslag. Leveranciers RSDB Medewerkers Centrale Ondernemingsraad Omwonenden Dhr Ch. van Zijl van Norske Skog Holland Mevr. F. van Kleffens, Media Partners Dhr M. Ungheretti, RSDB Dhr G. van der Veer, Bewonersvereniging Deventer Dit verslag geeft een overzicht van onze economische, sociale en milieuactiviteiten. Wat het economische gedeelte betreft schetsen we enkel de grote lijnen en we geven de kengetallen. Voor uitvoerige informatie over het gevolgde financiële beleid en onze prestaties over 2004 verwijzen wij u graag naar het Financiële jaarverslag Wij zijn ze zeer dankbaar voor hun medewerking. Dit hoofdstuk wordt gevolgd door een samenvatting van ons sociaal beleid. Wij zijn zeer betrokken bij het welzijn van onze medewerkers en streven ernaar de arbeidsomstandigheden te blijven verbeteren. Belangrijk onderdeel van het beleid is 3

3 Dhr G. Lodewijk, voorzitter van de Raad van Commissarissen van RSDB Ik ben sinds 1993 commissaris bij RSDB; daarvoor was ik commissaris bij Koninklijke De Boer. RSDB is een bedrijf waar met grote vooruitstrevendheid wordt gewerkt. Ik vind het een heel plezierig en boeiend bedrijf, waarin de belangen van de aandeelhouders, van de markt en van de medewerkers evenwichtig gediend worden. Het concern moet in technisch opzicht bijblijven, en dat betekent dat je soms fikse slagen moet maken, ook in aantallen arbeidsplaatsen. In de loop van de jaren is het aantal werknemers afgenomen van tot Dat hebben we weten te bereiken zonder al te grote problemen. De mensen in de grafische industrie zijn prima beschermd, maar ik vind dat objectief bekeken ook wel logisch als je altijd met ziel en zaligheid ergens hebt gewerkt. Als commissarissen hebben we recht op alle informatie. We kunnen alle documentatie opvragen en krijgen die dan ook. Er is geen enkele terughoudendheid als het gaat om informatieverstrekking. Als beursgenoteerd bedrijf is RSDB, zou je kunnen zeggen, inmiddels ook gewend dat te doen. Ik zou bijna zeggen: hoe eerder ze met informatie komen, des te beter. Ik denk dat RSDB prima gepositioneerd is voor de toekomst. Dankzij goede herstructureringen en investeringen kunnen we de concurrentie met open vizier tegemoet treden. De markt groeit gering, dus dat betekent dat we wel op de kosten moeten blijven letten. Wat rotatie betreft winnen we met kleine stapjes marktaandeel. Of de elektronische media papier gaan verdringen? Het verbruik van papier neemt nog steeds toe! Ik zie elke week de knipselkrant van RSDB, en het aantal nieuwe titels blijft maar groeien. Niets wijst erop dat gedrukte media minder worden. Ik zie een toenemende segmentering naar doelgroep, en dat biedt alleen maar kansen voor RSDB. 4

4 1. VISIE EN STRATEGIE RSDB tracht haar bedrijfseconomische doelstellingen te bereiken in goed evenwicht met een verantwoord sociaal- en milieubeleid. Zij hecht daarbij ook grote waarde aan een duurzame relatie met haar stakeholders, onder meer door hen van voldoende informatie te voorzien en maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Met dit verslag laten we onze stakeholders zien hoe we dat streven in 2004 gestalte hebben gegeven VISIE De invloed van elektronische media, waarvan internet de meest aansprekende component vormt, is groter dan ooit. Het media-aanbod wordt steeds breder door ontwikkelingen in digitale technologie en de mediaconsumptie in de West-Europese samenleving blijft toenemen. In de door RSDB bediende markten is tot nu toe geen sprake van afname van volume als gevolg van de opkomst van andere media. Integendeel, er zijn talrijke voorbeelden waarbij nieuwe media drukwerk een extra stimulans hebben gegeven. Gedrukte media blijven een cruciale rol in het hedendaagse medialandschap spelen. RSDB past digitale technieken steeds meer toe in de productie en transport, zoals netwerkinfrastructuren, voor zowel intern als extern gebruik. RSDB beschikt over geavanceerde productieapparatuur, een absolute voorwaarde om succesvol te kunnen blijven opereren in de veeleisende marktsegmenten. De productie van vooral drukwerk in hoge oplages wordt gekenmerkt door grote investeringen, forse operationele kasstromen en hoge vaste capaciteitskosten. Volledige benutting van de capaciteit vormt daarbij voorwaarde voor een goed rendement, zonder overigens de factor arbeid uit het oog te verliezen. Het consolidatieproces bij afnemers en toeleveranciers zet zich voort. Ook in de eigen industrie is het consolidatieproces gaande. Toenemende kapitaalintensiteit, onverminderde vraag naar kortere doorlooptijden en lagere kostprijzen zijn daarvan het gevolg. De marktplaats, nationaal en internationaal, is definitief veranderd. De mechanieken van toen functioneren nu anders of werken niet meer. Klantloyaliteit verdwijnt, er treedt verkilling op in de relatie met afnemers, maar ook in die met leveranciers. RSDB moet deze aspecten als nieuwe zekerheden beschouwen. Zekerheden die we energiek, zeer alert, zonder routine en met permanente flexibiliteit tegemoet moeten treden. Vanuit onze eigen kracht en sterkte en met gepaste commercialiteit zullen wij onze beschikbare middelen aanwenden, gericht op de door RSDB wel beïnvloedbare factoren STRATEGISCHE ONTWIKKELRICHTING Gevoed door ontwikkelingen in de markt, de techniek, het recente verleden en op basis van inschattingen voor de toekomst en de eigen sterktes en zwaktes, is in het perspectief van de nagestreefde financiële doelstellingen, een aanscherping van de strategische ontwikkelrichting van het concern geformuleerd. De markt voor rotatiedrukwerk zal groei blijven vertonen minimaal in lijn met de groei van het bruto nationaal product terwijl de markt van promotioneel drukwerk de komende jaren bovengemiddeld zal groeien. De markt van vellendrukwerk, de afgelopen jaren met 15% tot 20% gekrompen ten opzichte van het topjaar 2000, zal mogelijk dit historisch hoogste niveau niet meer bereiken. De markt voor marketingcommunicatie is een markt met een bovengemiddeld groeipotentieel, meer onderscheidend vermogen en hogere marges dan in drukken. Gegeven bovenstaande ontwikkelingen verlegt RSDB haar focus van brede dienstverlener in de grafimedia industrie naar specialist op het gebied van: industrieel full service rotatiedrukwerk en marketingcommunicatie dienstverlening. Binnen dit concept is niet langer ruimte voor de op de zakelijke markt gerichte vellendrukactiviteiten van PlantijnCasparie. De voorgenomen vervreemding van deze activiteiten werd in oktober 2004 bekend gemaakt. De aanscherping van de strategische ontwikkelrichting wordt ondersteund door: de sterke positie van Roto Smeets in Noordwest- Europa en Hongarije; de verbrede basis in marketingcommunicatie dienstverlening. De positionering van de merken Roto Smeets en Media Partners staat niet ter discussie. De profilering van deze vertrouwde merken wordt versterkt binnen de business lines Print Productions en Marketing Communications. Beleidsmatig zal binnen Print Productions de aandacht gericht zijn op vervolginvesteringen in bestaande locaties ten behoeve van autonome groei, naast het aangaan van mogelijke samenwerkingsvormen. In dit verband is inmiddels vervolginvesteringsactiviteit in een aantal locaties in gang gezet. De aandacht in de business line Marketing Communications zal op korte termijn gericht zijn op de inrichting van deze activiteit: vanuit de eigen organisatie, vervolgens autonome uitbouw, parallel aan een mogelijke groei door middel van acquisities. PRINT PRODUCTIONS De kern van Print Productions zal worden gevormd door Roto Smeets met eigen verkoopkantoren in zeven landen van de Europese Unie en vier rotatiedrukkerijen in Nederland onder de naam Roto Smeets, alsmede Senefelder Misset en drukkerij Antok in Hongarije. Door de schaalgrootte van de productielocaties, moderne uitrusting en een flexibele en gemotiveerde organisatie zorgen de drukkerijbedrijven voor een optimale dienstverlening aan de klant. De drukkerijen beschikken over een uitzonderlijke verscheidenheid aan productiemogelijkheden, gerealiseerd door een efficiënte en gelijktijdige productiecapaciteit zoals in Europa maar weinig voorkomt. De kracht schuilt in korte doorlooptijden, leverbetrouwbaarheid en lage kostprijzen. Alle met het drukproces samenhangende technische en procesmatige activiteiten, zoals database- en workflowmanagementsystemen, zullen worden uitgevoerd door LogicUse en Roto Smeets PrePress. De dienstverlening van LogicUse omvat onder meer on-site grafische specialisten, beeldbewerkingfaciliteiten, pre-flight checks en colormanagement. Daarnaast zorgt LogicUse voor een optimale distributie van digitale data met haar eigen breedbandnetwerk Rototrax. Roto Smeets PrePress verzorgt het scannen en bewerken van dia/fotomateriaal, het bewerken van digitale beelden en de opmaak en verdere verwerking van opgemaakte pagina's. Afterpress en pre-distributiedienstverlening worden binnen deze business line verzorgd door Roto Smeets Grafische Nabewerking, waaronder De Wit Grafische Projecten, Nadruk en Rotopack vallen. Zij houden zich bezig met complete grafische nabewerkingactiviteiten voor middelgrote en grote oplagen, zoals snijden, vouwen, binden, hechten, adresseren, sorteren, en verpakken. MARKT PRINT PRODUCTIONS De Europese markt voor rotatiedrukwerk, vooral in het noordwesten, wordt geplaagd door overcapaciteit en de daaruit voortvloeiende prijsconcurrentie. De marktsegmenten tijdschriften en catalogi stabiliseren, terwijl het retailsegment (huis-aan-huisdrukwerk) blijft groeien. Vervangingsinvesteringen en zogenoemde 'greenfield'-projecten dragen bij aan een verdere groei van het capaciteitsaanbod. Roto Smeets heeft momenteel drie investeringsprojecten die de capaciteit in de Diepdruk (Deventer), Rotatie offset (Weert) en garenloos nabewerken moderniseert en standaardiseert. Per saldo leiden deze investeringen tot capaciteitsuitbreidingen. De capaciteitsafname als gevolg van de sluiting van productielocaties door concurrenten is slechts zeer beperkt. In het op termijn onvermijdelijke consolidatieproces heeft Roto Smeets de ambitie om een actieve rol te spelen. Roto Smeets wil, evenals de afgelopen jaren, sneller groeien in productievolume. Roto Smeets streeft ernaar om, in winsttermen gesproken, tot de absolute top van onafhankelijke Europese drukkerijgroepen te behoren. Roto Smeets heeft zich gespecialiseerd in drukgereed maken en drukken van teksten en beelden. Er is een toenemende vraag naar het standaardiseren van dit proces vanaf de creatiefase, ook wel het optimaliseren van workflows genoemd. MARKETING COMMUNICATIONS In de tweede business line 'Marketing Communications' komen de communicatie- en creatie-activiteiten van Media Partners en de projectmanagement- en marketingautomatiseringsactiviteiten van PlantijnCasparie te vallen. Deze business line behoort wat omzet en dienstverlening betreft in haar eigen vakgebied tot de top van Nederland. 6 7

5 Media Partners is gespecialiseerd in redactionele marketingcommunicatie en is vooral actief op het gebied van relatiemedia (loyalty management). De aanpak is multimediaal: Media Partners adviseert en ontwikkelt de media die zich het beste lenen voor het realiseren van (marketing)communicatiedoelstellingen van opdrachtgevers. Daarbij kan het ook om een combinatie van media gaan: print (bijvoorbeeld magazine of boek), digitaal (bijvoorbeeld internet of e-zine) en/of audiovisueel (bijvoorbeeld tv of video/dvd). Aan MKB-bedrijven worden deze diensten aangeboden door dochteronderneming SLiM. Daarnaast vinden we in deze Business Line diensten en oplossingen op het gebied van DM die opdrachtgevers in staat stellen middels DM-methoden op efficiënte en effectieve wijze te communiceren met relaties en prospects. Deze diensten worden aangeboden door dem communications en PlantijnCasparie DM. Zij richten zich op het ontwikkelen van de meest optimale combinaties van editorial media met technieken uit de direct marketing, die de communicatiedoelstellingen van opdrachtgevers helpen realiseren. Deze doelstellingen kunnen per opdrachtgever en doelgroep steeds verschillen, maar zijn vooral gericht op het genereren van respons of interactie. Andere onlosmakelijk met marketingcommunicatie verbonden diensten worden geleverd door 2organize, die met behulp van ICT informatie analyseert, automatiseert en organiseert. Bovendien vertaalt zij deze informatie ook naar concrete oplossingen, zoals internetsites, drukwerk, cdroms, direct mail en call centers. Het bedenken en ontwerpen van de uitvoering van effectieve communicatieoplossingen voor mediarijke en -complexe organisaties komt uit de handen van de creatieve medewerkers van DesignDomain. Tot slot vinden we in deze business line ook het fullservice grafimediabedrijf GPB, dat voor opdrachtgevers de coördinatie van alle papieren en digitale vormen van communicatie verzorgt. Van art & copy tot multimedia en van databasemanagement tot project- en inkoopmanagement. MARKT MARKETING COMMUNICATIONS De workflows bij print productions beperken zich tot tekst en beeld. Opdrachtgevers hebben er behoefte aan om hun teksten, beelden, bewegend beeld en geluid mediumonafhankelijk toegankelijk te maken. In het complexer wordende mediumlandschap is het een steeds grotere uitdaging om als marketeer de beoogde doelgroepen te bereiken en aan te zetten tot gewenst gedrag. Massamedia in de traditionele zin verdwijnen. Door segmentatiemogelijkheden en het groeiende aanbod van special interest media ontstaat de mogelijkheid tot een meer doelgroepgerichte benadering. Marketingcommunicatie is een continu proces waarbij reactie op een prikkel weer leidt tot actie. Event driven marketing wint als fenomeen terrein om gericht te communiceren met als doel een hoge redemptie /response. Het registreren van communicatieactiviteiten en het analyseren van campagnes op het behaalde resultaat is belangrijk om het rendement van marketingcommunicatie-inspanningen te waarderen. Merkartikelenfabrikanten en retailers hebben een toenemende behoefte aan kennis van hun doelgroepen. Deze doelgroepen worden steeds kleiner, omdat een steeds groter aantal variabelen de doelgroepselectie bepaalt. De homogeniteit van die kleinere doelgroepen, communities, wordt daardoor groter. Dit stelt hogere eisen aan de inhoudelijke kwaliteit van de communicatie. Doordat de merkloyaliteit onder druk staat, neemt de noodzaak voor loyaliteitsmanagement toe. Relatiemedia vervullen een centrale rol in de loyaliteitsprogramma's van vele opdrachtgevers van de Marketing Communicatie bedrijven van RSDB MISSION STATEMENT Het is de ambitie van RSDB om met haar merken, binnen het totale communicatieproces van haar opdrachtgevers met hun doelgroepen, kwalitatief hoogwaardige toegevoegde waarde te creëren en te produceren. RSDB wil dit realiseren in een cultuur die mensgericht is en gekenmerkt wordt door een drang naar perfectie, respect en vertrouwen in elkaar en met een marktgerichtheid waarbinnen het plezier in het werk en het tevreden stellen van klanten voorop staat. Daarbij moeten verandervermogen, schaalgrootte, eigentijdse productiemiddelen en snelheid van handelen bijdragen aan een gezonde ontwikkeling van de winst per aandeel. Op concernniveau wordt een solvabiliteit van 30% en een rentedekkingsratio van 3 als ondergrens gezien. De rendementsdoelstelling voor de middellange termijn uitgedrukt in procenten van het in de onderneming geïnvesteerd vermogen ROCE bedraagt voor Roto Smeets 10% terwijl voor Media Partners een ROS wordt nagestreefd van 12%. Per saldo voor RSDB resulterend in 10% rendement over het in de onderneming geïnvesteerd vermogen. 8 9

6 Dhr M.C. de Lara is directeur Special Projects bij uitgeefconcern VNU De laatste zes jaar vertegenwoordigt hij VNU op de aandeelhoudersvergadering van RSDB. VNU bezit een belang van 13 procent in RSDB. Voor een aandeelhouder is het uiteraard van belang dat de directie een heldere koers aangeeft. Voor ons als VNU is het belangrijk te merken dat de directie van RSDB een duidelijke visie tentoonspreidt. In feite gebeurt dat al sinds 1993 toen RSDB is ontstaan. Het vertrouwen was er toen al dat de groep een voorname plaats zou gaan innemen in de drukkerijwereld. En dat is ook uitgekomen, want RSDB is uitgegroeid tot een mooi en gezond bedrijf. Als vertegenwoordiger van een aandeelhouder is het voor mij plezierig te constateren dat er een lange termijn politiek wordt ontwikkeld. Wij hebben dan ook het volste vertrouwen in deze groep voor de toekomst. Temeer ook omdat RSDB een concern is met een heel duidelijk sociaal gezicht. Het is goed te zien hoe RSDB momenteel de zaken bij Plantijn Casparie oppakt. We kunnen ons daarin prima vinden, vooral ook omdat het heel zorgvuldig wordt gedaan en overeenkomt met onze filosofie. Communicatie met de aandeelhouders en andere stakeholders is uiteraard heel belangrijk om inzicht te geven in dat beleid en om te zien welke kant het bedrijf opgaat. Ik heb de indruk dat de communicatie in de laatste jaren sterk is verbeterd. De intensivering van de contacten spreekt ons zeer aan, daarbij aantekenend dat we niet de behoefte hebben op de stoel van de directie te willen gaan zitten. RSDB is zich heel bewust van het feit dat informatieverschaffing en openheid bijdragen aan een gezonde relatie met de aandeelhouders. In dit kader worden nieuwsbrieven en bedrijfsbezoeken aan onderdelen van RSDB op prijs gesteld. 10

7 2. PROFIEL VAN RSDB 2.1. AARD VAN DE ONDERNEMING Roto Smeets De Boer NV (RSDB) is een Grafimedia onderneming en maakt deel uit van de informatieen communicatie-industrie. Roto Smeets De Boer NV is genoteerd in het NextPrime-segment van de Amsterdamse beurs Euronext. RSDB bestaat uit 44 besloten vennootschappen. Behalve de Hongaarse rotatiedrukkerij Antok zijn alle werkmaatschappijen 100% dochterondernemingen van RSDB Holding. De vestigingen worden geleid door een (statutair) directeur. RSDB maakt deel uit van de top-vijf van onafhankelijke grafische ondernemingen in Europa die papier als belangrijkste informatiedrager gebruiken en dus drukwerk produceren en leveren. RSDB levert in binnen- en buitenland een breed scala aan multimediadiensten en producten. RSDB hanteert een businessmodel van kernactiviteiten die elkaar onderling aanvullen en versterken. Tot en met 2004 werden deze kernactiviteiten gebundeld in drie afzonderlijke hoofdmerken: Roto Smeets, gericht op rotatiedrukwerk voor de massaconsumentenmarkt PlantijnCasparie, gericht op mediadienstverlening voor de zakelijke markt Media Partners, gericht op het ontwikkelen van specialistische communicatie-uitingen voor de consumentenmarkt en de zakelijke markt. In 2004 is besloten de vellendrukkerijen van PlantijnCasparie en de daar direct aan gelieerde activiteiten af te stoten. Na afronding van dit proces in de loop van 2005 worden de activiteiten van RSDB ondergebracht in twee business lines: Print Productions en Marketing Communications. PRINT PRODUCTIONS Gericht op het efficiënt en effectief vervaardigen van rotatiedrukwerk middels gespecialiseerde full service bedrijven die als adviseur, uitvoerder of regisseur, de totale waardeketen van prepress tot en met distributie beslaan. MARKETING COMMUNICATIONS Gericht op het optimaal faciliteren van het eigen communicatiekanaal van opdrachtgevers met de focus op creatie van crossmedia (concept, creatie, uitwerking en levering) enerzijds en vastlegging van afnemersdata en mediamomenten anderzijds. RSDB is actief op de Noordwest-Europese markt vanuit beide business lines. Van het totale productievolume wordt 35 % geëxporteerd. De business line Print Productions bestaat uit drie marktsegmenten, te weten: uitgevers, retailers en postorderaars. Deze deelsegmenten worden bewerkt door een centrale verkooporganisatie met vestigingen in zeven landen. Marketing Communications biedt diensten aan op het gebied van relatiemedia en direct marketing. De bedrijven in de business line Marketing Communications hebben allemaal een eigen verkoop MANAGEMENT EN ORGANISATIE De onderneming wordt geleid door de Raad van Bestuur. Deze kent een collectieve verantwoordelijkheid, waarbij de voorzitter een doorslaggevende stem heeft. Bij de huidige taakverdeling houden de leden van de Raad van Bestuur zich bezig met de operationele aansturing van de business units. De voorzitter is tevens verantwoordelijk voor strategie, vennootschappelijke zaken, financiën, inkoop, milieu, human resource management en communicatie. Het concern heeft een volwassen functionerend vertegenwoordigend overleg, bestaand uit een Centrale Ondernemingsraad, een Groepsondernemingsraad voor PlantijnCasparie en de gebruikelijke bedrijfsondernemingsraden. OVERLEGCIRCUITS De vennootschap hanteert een concernagenda, waarin zijn opgenomen alle relevante gegevens over formele gebeurtenissen en publicaties, overlegcircuits van de Raad van Bestuur met aandeelhouders, de Raad van Commissarissen en de Centrale Ondernemingsraad, en ook de verschijningsdata van de periodieke financiële rapportages. De directeuren van de grote werkmaatschappijen vormen samen met de stafdirecteuren de Maurick Groep, die vier keer per jaar samenkomt met de Raad van Bestuur. Vaste onderdelen in dit overleg zijn: middellangetermijnplannen, marktanalyses, resultaten en begrotingen. De beide diepdrukbedrijven en de drie offsetrotatiebedrijven van Roto Smeets hebben ieder een gezamenlijk managementteam dat geleid wordt door de algemeen directeur Roto Smeets, tevens lid van de Raad van Bestuur RSDB. Deze beide managementteams komen maandelijks bijeen. Eenmaal per kwartaal worden de periodieke financiële en operationele rapportages van de werkmaatschappijen besproken met de Raad van Bestuur en stafmedewerkers. Bij PlantijnCasparie zijn de vestigingen ondergebracht in Business Units, die aangestuurd worden door een Business Unit directeur. Deze komen maandelijks bijeen in een directieoverleg. Per kwartaal is er een bespreking met de Raad van Bestuur over de financiële en operationele gang van zaken. Bij Media Partners is wekelijks overleg tussen het managementteam en de projectteams. Ook hier vinden kwartaalbesprekingen met de Raad van Bestuur plaats. Minimaal tweemaal per jaar wordt een bijeenkomst belegd waar de 200 managementleden van het concern voor uitgenodigd worden. Tevens vinden er tweemaal per jaar bijeenkomsten plaats voor alle commerciële medewerkers van alle RSDB-bedrijven. BEHEERSINGSSYSTEMEN De taken en bevoegdheden van directieleden zijn beschreven in een bevoegdheden- en machtigingsschema. Daarnaast zijn alle taken en bevoegdheden van de medewerkers beschreven in individuele functiedocumenten, die jaarlijks in functioneringsgesprekken worden geëvalueerd. Door de vastgelegde periode- en begrotingsbesprekingen bij bedrijfsonderdelen op locatie informeert de Raad van Bestuur zich tijdig over eventuele operationele en financiële risico s. Operationele systemen van de RSDB bedrijven zoals calculatie, planning en procesbesturing zijn alle gekoppeld binnen één systeem zodat monitoring optimaal kan geschieden. Voor dit systeem zijn adequate backup systemen en noodstroomvoorzieningen aangelegd om ieder risico van uitval uit te sluiten; De administraties van alle RSDB bedrijven werken volgens één financieel systeem zodat adequate controle en consolidatie kan worden uitgevoerd; Alle productiebedrijven van RSDB zijn gecertificeerd volgens ISO waarmee milieurisico's voldoende beheerst worden; Er is een collectief contract afgesloten met één arbodienst voor alle RSDB bedrijven zodat er volgens één arbeidsongeschiktheidsprocedure wordt gewerkt. Regelmatig worden bij de bedrijven Risico Inventarisatie en Evaluaties uitgevoerd. Ten aanzien van de beheersing van financiële risico s is er een RSDB Financieel Handboek met daarin onder meer een beschrijving van procedures inzake begrotingssamenstelling, investeringsaanvragen, debiteurenbeheer, valutabeheer, cashmanagement etc. Het management van de bedrijfsonderdelen maakt zelfstandig vergelijkbare evaluaties en rapporteert hierover aan de Raad van Bestuur. Deze rapporteringen worden geëvalueerd, samen met die van de uitkomsten van interne en externe audits. Door middel van een klokkenluiderregeling wordt gewaarborgd dat medewerkers zonder gevaar voor hun rechtspositie eventuele onregelmatigheden van algemene, operationele en financiële aard binnen de vennootschap kunnen rapporteren. Ter bewaking van onze cultuur en ter ondersteuning van het respect voor het algemeen geldend stelsel van normen en waarden en wet- en regelgeving is er voor alle medewerkers een RSDB Gedragscode van kracht

8 De klokkenluiderregeling en de gedragscode zijn op de website van RSDB geplaatst. De werkzaamheden met betrekking tot de interne risicobeheersing en controle worden door de Raad van Bestuur regelmatig besproken met de Raad van Commissarissen. Er worden gezamenlijke eindconclusies getrokken KENNISGEBIEDEN VAN RSDB communicatie via doelgroepcommunicatie naar éénop-één-communicatie. Drukwerk wordt gebruikt in vrijwel iedere organisatie, en de verschijningsvorm is zeer divers: huisstijldrukwerk, personeelsbladen, tijdschriften, bedrijfsbrochures, jaarverslagen, informatiebrochures, handleidingen, posters, productcatalogi, reisgidsen en huis-aan-huisfolders. Communicatie via drukwerk levert een bijdrage aan het opbouwen en versterken van een merk, informatieoverdracht, loyaliteit en verkoopbevordering STAKEHOLDERS VAN RSDB RSDB richt zich op de volgende doelgroepen: INTERNE DOELGROEPEN Management Medewerkers Raad van Commissarissen Ondernemingsraden, Groepsondernemingsraden, Centrale OR voortgang van het Total Action Team - een interne activiteit die de brede dienstverlening van RSDB onder de aandacht van alle opdrachtgevers brengt - en de strategische ontwikkelrichting. Bovendien ontving het management aan het eind van iedere periode een elektronische nieuwsbrief van de voorzitter van de Raad van Bestuur. Daarin stonden gebeurtenissen van de afgelopen periode en deelde de voorzitter commerciële successen van de diverse bedrijven met het management. De diensten die RSDB aanbiedt, komen deels voort MARKETING COMMUNICATIONS EXTERNE DOELGROEPEN MEDEWERKERS uit onderzoek naar de procesverbetering bij opdrachtgevers. RSDB streeft ernaar toegevoegde waarde te creëren voor haar opdrachtgevers. Dat kan door ze in hun communicatieproces met hun klanten van het begin tot het einde ondersteuning te bieden. Van ontwikkeling van het concept tot het verspreiden naar de doelgroepen. De diensten van RSDB zijn ondergebracht in twee Business lines: Print Productions en Marketing Communications. PRINT PRODUCTIONS PREPUBLISHING Voorafgaand aan de verspreiding van informatie- of promotiemateriaal hebben bedrijven vaak te maken met complexe publicatieprocessen, of ze nu kiezen voor gedrukte of interactieve media. De huidige informatie en communicatie technologie (ICT) met haar database-, datacommunicatie- en internettoepassingen biedt ongekende mogelijkheden om de publicatieprocessen die volgen op de conceptfase te vereenvoudigen en te vergemakkelijken. De kracht van de bedrijven die gespecialiseerd zijn in prepublishing ligt vooral in het stroomlijnen van publicatieprocessen, waarbij grote hoeveelheden informatie via diverse kanalen worden verspreid, zo nodig ook in meerdere talen. Deze informatie kan productinformatie zijn, maar ook bijvoorbeeld redactionele inhoud of advertentiemateriaal. DRUKWERK De RSDB-bedrijven die drukwerk aanbieden, adviseren hun klanten hoe ze met drukwerk het beste met hun doelgroepen kunnen communiceren. De inzet varieert van ongesegmenteerde massa- COMMUNICATIE EN CREATIE De diensten van communicatie en creatie zijn te vinden bij de RSDB-bedrijven die zich bezighouden met communicatieoplossingen. Van advies en concept tot productie. Het betreft het opstellen van communicatieplannen, het ontwikkelen van huisstijlen, verpakkingsconcepten, magazines, boeken, websites en direct mailings. Kortom, alle vormen van communicatie, met uitzondering van het ontwikkelen van reclamecampagnes. Sleutelwoorden zijn: consult, conceptontwikkeling, creatieve invulling en uitwerking. Daarnaast bestaat specifiek voor verenigingen en stichtingen de mogelijkheid om uitgeefservices, zoals bladmanagement en lezerskringonderzoek, en dienstverlening op het gebied van advertentieacquisitie te verzorgen in combinatie met grafimediadienstverlening, waaronder opmaak, druk en distributie. DIRECT MARKETING De RSDB-bedrijven die direct marketing als kennisgebied hebben, bieden diensten en oplossingen aan die opdrachtgevers in staat stellen door dmmethoden op efficiënte en effectieve wijze te communiceren met relaties en prospects. Deze bedrijven hebben hun eigen specialisme(n), met daarachter een netwerk van de overige groepsbedrijven én gespecialiseerde externe leveranciers. Afhankelijk van het zwaartepunt van de klantbehoefte zal één bedrijf de spilfunctie vervullen. Deze bundeling van krachten en een centrale coördinatie van activiteiten draagt bij tot een professionalisering van direct marketing. Aandeelhouders Opdrachtgevers en prospects Pers/Analisten Leveranciers Omwonenden Overheid/Belangengroeperingen COMMUNICATIEDOELSTELLINGEN Voor een duidelijke communicatie met de doelgroepen zijn meerdere doelstellingen van belang: Intensiveren van de relatie Informeren Betrokkenheid creëren Interactie realiseren Op alle doelgroepen zijn de communicatiedoelstellingen van toepassing waarbij het vanzelfsprekend is dat het ene aspect bij de ene doelgroep belangrijker zal zijn dan bij de andere. Met welke communicatiemiddelen we deze doelstellingen trachten te bereiken is weergegeven op bijgaand schema COMMUNICATIE IN 2004 Naast de concernuitgaven die op alle stakeholders zijn gericht, zoals het jaarverslag, het maatschappelijk verslag en de persberichten, zijn er voor de meeste stakeholdersgroepen specifieke communicatiemiddelen ingezet. MANAGEMENT Op de meerjaarlijkse bijeenkomsten, zowel gezamenlijk als per bedrijf, werden resultaten, begrotingen en strategische ontwikkelingen besproken. Tweemaal per jaar zijn er plenaire managementbijeenkomsten. In 2004 waren de onderwerpen: de Vanwege het driemerkenbeleid verschijnt er per merk een personeelsblad. Voor de medewerkers van Roto Smeets verschijnt vijfmaal per jaar het blad Rototaal. In 2004 met onderwerpen als de voortgang van het Total Action Team en de voortgang van DiMS! Enterprise, een proces waarin lokale operationele databases naar één centrale database worden overgebracht. Andere onderwerpen waren onder meer het rookbeleid, nieuwe investeringen, commerciële successen, meningen van medewerkers en nieuwe beleidsontwikkelingen. Alle Roto Smeets medewerkers in binnen- en buitenland met klantcontacten ontvangen de Monthly Mirror. Eeen platform om klantgerelateerde zaken met elkaar te delen. De medewerkers van PlantijnCasparie ontvingen drie keer het blad Insiders. In het magazine was er o.a. aandacht voor de huidige ontwikkelingen, speciale producties voor klanten, meningen van medewerkers, commerciële successen en informatie over de aangekondigde verkoop. Medewerkers van Media Partners ontvangen een interne nieuwsbrief, genaamd Medium met in 2004 informatie over o.a. het nieuwe communicatie- en positioneringsplan van Media Partners, de nieuwe activiteit SLiM (tekst, beeld en vorm voor het MKB) en nieuws uit de projectteams over de gang van zaken bij de diverse klanten. Daarnaast ontvingen alle RSDB medewerkers vier keer per jaar het blad Cordiaal van de Centrale Ondernemingsraad, met daarin een verslag van de overlegvergaderingen met de directie

9 OVERZICHT COMMUNICATIEMIDDELEN INTERNE DOELGROEPEN EXTERNE DOELGROEPEN Management Medewerkers RvC OR-en Aandeelh. Opdr/prospects Pers/analisten Leveranciers Omwonenden Overheid RSDB Jaarverslag X O X X X X X X X X Maatschappelijk verslag X X X X O O O O X X Concernbrochure X X X X O X O O O O RSDB Communiqué intern X X X X RSDB Communique v.aandeelhouders X O X O X O Sponsoring B B B B B B B B B B Bijeenkomsten X X X X X X Persberichten X I X I X X X X X X Internetsite B B B B B B B B B B Infonet X X X X RvB Nieuwsbrief X X Roto Smeets Brochures X O O X O X O O Personeelsbladen X X X X Nieuwsbrief X I X I O X O O Marketing campagnes B B B B B B B B B B Bijeenkomsten X X X X Beurzen B B B B B B B B B B Internetsites B B B B B B B B B B PlantijnCasparie Brochures X O O X O X O O Personeelsbladen X X X X Externe Uitgave X O X X O X O O Marketing campagnes B B B B B B B B B B Bijeenkomsten X X X X Beurzen B B B B B B B B B B Internetsites B B B B B B B B B B Media Partners Brochures X O O X O X O O Interne nieuwsbrief X X X Marketing campagnes B B B B B B B B B B Bijeenkomsten X X X X Internetsites B B B B B B B B B B COR Cordiaal X X X X X = op verzendlijst O = optioneel Bijeenkomsten X X X B = door iedereen te bereiken I = Infonet Alle medewerkers ontvangen verder drie tot vier keer per jaar het RSDB-communiqué. In 2004 werd aandacht besteed aan veranderde arbeidsvoorwaarden, jaarcijfers en halfjaarcijfers en beleidsontwikkelingen. Om de twee jaar worden er door de bedrijven interne tevredenheidsonderzoeken gehouden om het motivatiepeil te inventariseren en om vast te stellen of aanpassingen tot prestatieverbetering leiden. Ten slotte kunnen de RSDB-medewerkers alle mogelijke informatie vinden op het interne Infonet zoals arbeidsvoorwaarden, marktonderzoeken, activiteiten, kennisgebieden, cases etc. Iedere medewerker die met een PC werkt heeft toegang tot het Infonet. Voor de medewerkers die gezien hun functie geen vaste werkplek hebben, staan op centrale plekken in de bedrijven Infonetzuilen opgesteld. RAAD VAN COMMISSARISSEN In 2004 heeft de Raad van Bestuur negen keer vergaderd met de Raad van Commissarissen. Twee ervan waren gewijd aan de strategische ontwikkeling, acquisitiemogelijkheden en de voor- en nadelen van de beursnotering. ONDERNEMINGSRADEN, GROEPSONDERNEMINGSRADEN, CENTRALE OR In 2004 heeft de Bestuurder zes overlegvergaderingen gehad met de Centrale Ondernemingsraad. De COR onderling is 8 keer bij elkaar geweest. Daarnaast worden er themadagen georganiseerd en komen de diverse subcommissies regelmatig bij elkaar. Een uitgebreid overzicht van de onderwerpen die tijdens de COR-vergaderingen aan de orde kwamen, treft u aan in hoofdstuk 4 van dit verslag. AANDEELHOUDERS Op 7 april 2004 heeft de Algemene Vergadering van Aandeelhouders plaatsgevonden. Daar kwamen, behalve een overzicht van de algemene gang van zaken in 2003, aan de orde het jaarverslag, het beloningsbeleid van de Raad van Bestuur en van de Raad van Commissarissen en Corporate Governance. De aandeelhouders ontvingen in 2004 driemaal het Aandeelhoudersbulletin, waarin aandacht werd besteed aan actuele ontwikkelingen bij de drie merken van RSDB. OPDRACHTGEVERS EN PROSPECTS Dankzij een actief relatiemarketingprogramma hebben de commerciële medewerkers van de bedrijven van Roto Smeets, PlantijnCasparie en Media Partners regelmatig informeel contact met hun opdrachtgevers. Gerichte actiecampagnes hebben ook in 2004 weer voor nieuwe relaties gezorgd. In 2004 werden er door Roto Smeets, SMD Media Partners en PlantijnCasparie klanttevredenheidsonderzoeken gehouden. Op het gebied van prestaties, prijskwaliteit-verhouding, klantgerichtheid en tevredenheid lag de score tussen 7 en 8. De klanten van PlantijnCasparie ontvingen in 2004 driemaal een uitgave van het blad I dee, met als thema s snelheid, interactie en balans. In dit blad is uitgebreid aandacht besteed aan uitgevoerde projecten bij klanten, waarbij ook de klant zelf aan het woord werd gelaten. Roto Smeets heeft driemaal de nieuwsbrief RotoDate verspreid, met thema s als papier, afwerking en workflowautomatisering. PERS/ANALISTEN Naast de persberichten die in 2004 zijn verzonden, is er twee keer een persbijeenkomst gehouden. Op 11 maart bij de presentatie van de jaarcijfers over 2003 en op 19 augustus bij de presentatie van de halfjaarcijfers LEVERANCIERS Aan alle leveranciers van RSDB wordt een vragenlijst voorgelegd waarmee we kunnen vaststellen hoe zij werken en wat hun standpunten zijn over maatschappelijke en milieutechnische zaken. Deze gegevens zijn in een centrale database voor alle RSDB- bedrijven toegankelijk. Leveranciers die uit dit onderzoek als beste naar voren komen, worden intern als preferred supplier aangemerkt. OMWONENDEN De omwonenden van de productiebedrijven ontvangen jaarlijks een Milieujaarverslag, waarin verantwoording wordt afgelegd over onze milieuprestaties. Bovendien is er in overleg met de lokale gemeente een klachtenprocedure van kracht. Alle 16 17

10 klachten die in 2004 zijn gemeld zijn opgelost. Ze worden beschreven in hoofdstuk 5 van dit verslag. OVERHEID/BELANGENGROEPERINGEN Met de overheid is er vooral decentraal overleg over bijvoorbeeld vergunningverlening. Op centraal niveau worden de betrokken instanties geïnformeerd door werkgroepen waarin RSDB-medewerkers vertegenwoordigd zijn en via onze persberichten. Met belangenorganisaties is er incidenteel overleg als er behoefte bestaat aan nadere informatie over grondstoffen zoals papier en inkten MAATSCHAPPELIJKE BIJDRAGEN RSDB staat midden in de maatschappij en levert, daar waar ze kan, een bijdrage aan een gezond maatschappelijk klimaat. Bij het behalen van de financiële, sociale en milieutechnische doelstellingen is RSDB uiterst alert op de eisen en behoeften van haar omgeving. Van alle RSDB-medewerkers wordt verwacht dat zij bij hun werkzaamheden de waarden en normen die RSDB heeft vastgelegd in een Gedragscode, naleven (zie 2.6). Daarnaast wil RSDB, als marktleider binnen de grafische en communicatie-industrie in Nederland, haar kennis en diensten ook op een andere manier inzetten voor het maatschappelijk welzijn. Het RSDB-beleid is daarbij gericht op twee stromen: Kennisoverdracht Sponsoring KENNISOVERDRACHT Binnen Nederland en Europa zijn er overkoepelende brancheorganisaties actief die werken aan innovatieve en efficiënte ontwikkelingen voor de grafische industrie. RSDB levert binnen de Nederlandse grafische industrie een belangrijke bijdrage. Zo levert RSDB via haar medewerkers onder meer een bijdrage aan: Het Koninklijke Verbond voor Grafische Ondernemingen. Medewerkers van RSDB maken deel uit van: het bestuur van de werkgeversorganisatie die toezicht houdt en beleid bepaalt voor de Grafimedia bedrijfstak de onderhandelingsdelegatie (voorzitter) voor Grafimedia CAO-overleg met de vakbonden de Milieu en Arbocommissie KVGO/Kartoflex. Deze commissie behandelt milieu- en Arbozaken t.b.v. alle leden van beide organisaties de Stuurgroep Grafische Industrie en Verpakkingsdrukkerijen. De commissie bewaakt de voortgang en implementatie van de Milieubeleidovereenkomst binnen de grafische industrie en de verpakkingsdrukkerijen. de postcommissie die zich bezighoudt met postale en distributiezaken. ROGB (Raad van Overleg Grafimedia Branche) RSDB neemt deel in het bestuur van dit besluitvormingsorgaan voor de Grafimedia bedrijfstak GOC (Grafisch Opleidingscentrum) RSDB is vertegenwoordigd in het bestuur van dit kenniscentrum voor de Grafimedia bedrijfstak. VNO-NCW RSDB is vertegenwoordigd in het bestuur van deze overkoepelende werkgeversorganisatie en zit namens het KVGO in de Milieucommissie. SCCM Een medewerker van RSDB heeft zitting in het Centraal College van Deskundigen (CCvD), een adviescollege van het SCCM, de overkoepelende Nederlandse organisatie van ISO Zij leveren een bijdrage aan het optimaliseren van deze norm. European Rotogravure Association (ERA). RSDB is vertegenwoordigd in het bestuur van deze internationale organisatie voor diepdrukbedrijven. Tevens maken wij deel uit van de Environmental Health & Safety Commission. Doelstelling van deze Internationale commissie is het geven van sturing en het leveren van een bijdrage aan de milieu-, gezondheids-, en veiligheidsaspecten binnen de Europese grafische industrie en in het bijzonder binnen de Europese diepdrukkerijen. Tevens maken wij deel uit van de Toluene Task Force. Een taakgroep van de ERA die zich bezighoudt met alle aspecten van tolueen in het kader van milieu, gezondheid en veiligheid. Een andere commissie van de ERA waarin RSDB zitting heeft, is de Papiercommissie. Deze commissie werkt aan een standaardisatie van technische eigenschappen van papiersoorten en communiceert over oplossingen voor papierproblemen. Bovendien informeert de commissie de deelnemers over noviteiten van papierleveranciers (soorten machines etc.). SMin is de brancheorganisatie van producenten van relatiemedia in Nederland. Deze organisatie legt zich toe op belangenbehartiging van de leden en voorziet in opleiding, onderzoek en het creëren van een gemeenschappelijk draagvlak. SMin organiseert masterclasses, een executive course en gemeenschappelijk (internationaal) geïnitieerd onderzoek. Bovendien is er een onderdeel dat zich bezighoudt met distributiemogelijkheden en -tarieven. Media Partners levert voor een periode van drie jaar de voorzitter van deze organisatie, alsmede medewerkers (ad hoc) voor de verschillende werkgroepen. CMBO/DALTC RSDB is actief lid van de werkgroep die zich bezighoudt met het opstellen van aanleverspecificaties en richtlijnen voor digitale aanlevering aan drukkerijen. Ghent PDF Workgroup RSDB is namens het CMBO Lid van de Ghent PDF Workgroup, een internationale vereniging van brancheorganisaties uit de grafische industrie. De vereniging heeft als doel processpecificaties voor optimale grafische workflows vast te stellen en te verspreiden. ECI (European Color Initative). RSDB is lid van de ECI weboffset workgroup, die richtlijnen ontwikkelt en verspreidt voor de realisatie van medium neutrale aanmaak, verwerking en uitwisseling van kleurdata op basis van de ICC kleurmanagement SPONSORBELEID RSDB ziet sponsoring als een logisch gevolg van haar maatschappelijke betrokkenheid en haar intensieve relaties met haar stakeholders. RSDB sponsort niet alleen in contante bijdragen, maar vooral ook door haar diensten ter beschikking te stellen. RSDB sponsort bij voorkeur (lokale) projecten waarbij RSDB-medewerkers al als vrijwilliger betrokken zijn. Zo ondersteunen we bijvoorbeeld een project waarbij visueel gehandicapten met een begeleider op een tandem toch actief de fietssport kunnen beoefenen. Ook activiteiten die bijdragen tot een gezonde ontwikkeling van eigen medewerkers hebben de voorkeur, zoals de jaarlijkse IJsselsteinloop, de Sky Radio Run en de Nike Run. Daarnaast sponsoren de RSDB-bedrijven lokale instanties en activiteiten. Een groot deel van het sponsorbudget wordt besteed in de vorm van drukwerkdiensten. Dit gebeurt voor onder meer het Emma Kinderziekenhuis, het Rode Kruis en de Stichting tegen Zinloos Geweld. Ter illustratie een project dat PlantijnCasparie Groningen ondersteunt: zij drukken voor het Communicatieadviesbureau Statement uit Groningen kosteloos de zogenoemde 5-huizenkrant die ongeveer vijfmaal per jaar verschijnt. Het blad is bestemd voor thuis- en daklozen. Onlangs heeft dit initiatief Het Lokale Ondernemers Compliment gekregen, georganiseerd door de stichting Samenleving & Bedrijf. Op concernniveau wordt geld geïnvesteerd in de Stichting J.J. Hof. Deze stichting levert een bijdrage aan een inhoudelijke invulling van stageplaatsen door studenten van de verschillende grafische opleidingen en de stageverlenende ondernemingen. Er is een jaarlijkse beoordeling van stageverslagen op basis van criteria zoals inhoud, vormgeving, originaliteit en uitvoering

11 2.6. GEDRAGSCODE RSDB RSDB wil op ethische en verantwoorde wijze zaken doen. Om dit mogelijk te maken, is er een RSDB-gedragscode opgesteld die de werknemers in staat stelt op een juiste wijze beslissingen te nemen en te handelen volgens de normen en waarden van RSDB. WAARDEN INTEGRITEIT De basis voor al onze zakelijke handelingen is integriteit. Dit betekent dat iedereen die met RSDB te maken heeft, zowel intern als extern, kan rekenen op een respectvolle, eerlijke en rechtvaardige behandeling. VAKBEKWAAMHEID EN SERVICE Wij zijn trots op onze vakbekwaamheid en de vakkundige wijze waarop onze medewerkers bij al hun dagelijkse bezigheden deze vakbekwaamheid aan de dag leggen. Onze medewerkers moeten zich ervan bewust zijn dat realisatie van de doelstellingen van RSDB alleen mogelijk is door klanten en leveranciers de beste service te bieden. Deze op service gerichte benadering vormt de hoeksteen van RSDB s visie op de zakelijke praktijk. DUURZAAMHEID Ons belangrijkste doel is het drijven van een winstgevende, groeiende en duurzame onderneming. Evenwicht in de doelstellingen voor de korte en lange termijn is daarbij essentieel evenals het vermijden van schade aan mens en milieu. Deze waarden zijn van essentieel belang voor de wijze waarop RSDB haar onderneming voert en deze waarden staan aan de basis van al onze zakelijke beslissingen. RICHTLIJNEN Algemeen MENSENRECHTEN EN DISCRIMINATIE Wij respecteren mensenrechten en leven alle regelgeving op dit gebied na. Wij keuren elke vorm van intimidatie of discriminatie op basis van ras, leeftijd, geslacht, huidskleur, seksuele voorkeur, geloofsovertuiging, handicap of land van afkomst af. Niet alleen onze medewerkers, maar ook anderen die met RSDB te maken hebben, zoals uitzendkrachten, klanten, leveranciers of bezoekers moeten zich verre houden van elke vorm van discriminatie en de mensenrechten van anderen respecteren. GELIJKE MOGELIJKHEDEN EN ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN Wij staan voor gelijke mogelijkheden voor alle medewerkers. In alle werkgerelateerde aangelegenheden, waaronder werving, promotie, overplaatsingen, ontslagen, discipline, compensatie en vergoedingen, worden beslissingen zuiver genomen op basis van kwalificaties en vaardigheden die nodig zijn voor de betreffende functie. Elke relatie met en tussen onze medewerkers moet gebaseerd zijn op respect voor het individu. Wij streven ernaar vakbekwame mensen aan te trekken, te ontwikkelen en te behouden en bieden al onze medewerkers een veilige en gezonde werkomgeving. Onze medewerkers hebben een plicht om alle redelijke maatregelen te treffen om verwondingen en schade aan zichzelf, hun collega s en het algemene publiek te voorkomen. Zakelijk TEGENSTRIJDIGE BELANGEN Onze medewerkers mogen geen zakelijke activiteiten uitvoeren voor concurrenten, klanten, leveranciers of andere derden, tenzij hiervoor expliciet toestemming is gegeven door de directie van de werkmaatschappij waar de betreffende medewerker werkzaam is. Onze medewerkers mogen geen persoonlijk voordeel halen uit zakelijke kansen die gerelateerd zijn aan onze bedrijfsvoering en dienen situaties te vermijden waarin hun eigen belangen kunnen botsen met de belangen van RSDB. RELATIEONDERHOUD, GESCHENKEN EN OMKOPING Wij doen uitsluitend zaken op basis van waarde en prestatie en vermijden daarbij onethisch gedrag. Wij erkennen dat er voor het opbouwen van een normale zakenrelatie over en weer relatie- geschenken of vermaak worden gegeven. Onze medewerkers dienen echter geen geschenken aan te nemen die van zulke orde zijn dat het lijkt alsof er bepaalde verplichtingen aan verbonden zijn. Onze medewerkers moeten waarborgen dat zij op zodanige wijze omgaan met overheidsfunctionarissen dat transacties op geen enkele wijze kunnen leiden tot mogelijk persoonlijk voordeel van die functionarissen. Medewerkers mogen geen relatiegeschenken of vermaak weggeven die kunnen worden uitgelegd als omkoping, steekpenningen of afkoopsom. Het geven van contanten is te allen tijde verboden. VERTROUWELIJKE INFORMATIE Onze medewerkers moeten informatie die zij hebben verkregen in verband met of tijdens hun dienstverband met de grootst mogelijke vertrouwelijkheid behandelen. In gevallen waarin medewerkers de beschikking krijgen over vertrouwelijke informatie die, indien deze informatie openbaar gemaakt zou worden, RSDB op korte of lange termijn zou kunnen schaden, mogen die medewerkers deze informatie niet gebruiken voor eigen gewin of dat van anderen. Specifieke gegevens over de financiele positie, het productieproces, belangrijke contracten, acquisities, afstotingen en fusies van RSDB moeten altijd als vertrouwelijk worden beschouwd. Ook informatie die niet openbaar is en die medewerkers, klanten of concurrenten financieel of anderszins zou kunnen beschadigen, valt onder vertrouwelijke informatie. MEDEDINGING Alle toepasselijke internationale en nationale mededingingswetten moeten worden gerespecteerd door onze medewerkers. Onze medewerkers moeten afzien van ongeoorloofde besprekingen met concurrenten, het uitwisselen van gevoelige informatie en andere vormen van onwettig gedrag inzake mededinging. MILIEU Wij staan achter een bedrijfsvoering op duurzame en milieuvriendelijke wijze. Wij trachten te waarborgen dat onze productieprocessen een minimale negatieve invloed hebben op mens en milieu, maar wel afgestemd zijn op onze legitieme zakelijke behoefte. Al onze werkmaatschappijen dienen de geldende regelgeving op het gebied van arbeidsomstandigheden en milieu na te leven. Over onze milieuactiviteiten rapporteren wij in een Maatschappelijk verslag. In onze keuze voor toeleveranciers van papier achten wij aspecten als duurzame houtwinning en de registratie van de herkomst van het vezelmateriaal essentieel. POLITIEKE BETROKKENHEID Wij ondersteunen geen politieke partijen en dragen niet bij aan fondsen voor groepen waarvan de activiteiten bedoeld zijn voor het behartigen van partijbelangen. In sommige omstandigheden kunnen wij besluiten financiële steun te verlenen aan plaatselijke, niet-partijdige zaken die relevant zijn voor de gemeenschap waarbinnen een bepaalde dochtermaatschappij opereert. NALEVING Al onze medewerkers moeten deze gedragscode kennen en toepassen in de dagelijkse praktijk. Oneigenlijk gedrag kan de reputatie van onze onderneming schaden. Iedere medewerker is zelf verantwoordelijk voor de naleving van deze gedragscode binnen RSDB. Medewerkers die vragen hebben over de code of advies wensen over de juiste toepassing ervan, kunnen terecht bij hun lijnmanager. Bij gevoelige kwesties of waar het gaat om problemen die niet met de lijnmanager kunnen worden besproken, moet men zich wenden tot de HR Manager van de betreffende werkmaatschappij of de compliance officer van RSDB. Het stellen van vragen over bepaalde kwesties of praktijken of het te goeder trouw melding maken van een vermoeden dat de gedragscode niet juist wordt nageleefd zal in geen geval leiden tot een negatieve benadering van de medewerker of een nadelige invloed hebben op zijn of haar loopbaan. De beste waarborg voor juiste naleving is voortdurende oplettendheid van al onze medewerkers, teneinde gezamenlijk zorg te dragen voor een ethisch verantwoorde wijze van ondernemen

12 Mevr. M. Kooijman, manager communicatie Gamma Nederland We hebben sinds 1995 een relatie met RSDB. Op zich zijn we loyaal aan leveranciers, maar ook heel kritisch. Een langdurige relatie is dus niet iets vanzelfsprekends. Mijn gevoel over RSDB is samen te vatten in een aantal kernwoorden: hoog servicegehalte, professioneel, vriendelijk en prijstechnisch gemiddeld. Ik moet er bij zeggen dat ik dan vooral refereer aan Roto Smeets Deventer, want daar doen we de meeste zaken mee. Voor ons is belangrijk dat een leverancier stabiel is gebleken en een goede naam heeft, een bedrijf waarop je kunt bouwen. De communicatie met Roto Smeets is erg goed. In elk opzicht communiceren ze helder over cijfers, offertes en het bedrijf in het algemeen. Elk jaar zijn er nieuwe onderhandelingen over prijzen en die verlopen altijd prettig, maar zakelijk. We kunnen erg goed schakelen met elkaar, op elke vraag komt snel een antwoord. Ik vind dat wel bijzonder, want dat is niet bij elk bedrijf zo. Ze zijn ook open over ontwikkelingen binnen het concern. We krijgen als klant altijd de persberichten en worden dus nooit voor verrassingen geplaatst. Ik heb als klant niet het idee dat ze dingen voor mij achterhouden. Zo zijn we uitvoerig ingelicht over de plannen over PlantijnCasparie. Dat stellen we zeer op prijs. Ik zou af en toe wel meer informatie willen hebben over bijvoorbeeld ontwikkelingen in de markt of over papierprijzen en -soorten, andere spelers en eventuele alternatieven. Roto Smeets zou daarin een iets actievere rol kunnen vervullen als grote Europese speler. 22

13 3. ECONOMISCHE ONTWIKKELING 3.1. RESULTAAT Over 2004 heeft RSDB een nettoresultaat behaald van 14 mln, 69% hoger dan het nettoresultaat uit gewone bedrijfsvoering van 8,3 mln in 2003, terwijl in 2003 het nettoresultaat na aftrek van reorganisatievoorzieningen 3,3 mln bedroeg. Mede als gevolg van desinvesteringen, integraties en sluitingen bij PlantijnCasparie, daalde de concernomzet met 1,8% tot 612,8 mln ( ,9 mln) en kwam de toegevoegde waarde 3,2% lager uit op 301,8 mln ( ,7 mln). De som der bedrijfskosten nam met 4,2% af van 613,1 mln tot 587,6 mln. Dit is voornamelijk het gevolg van de daling van de personeelskosten met 7,9 mln, daling van de afschrijvingen met 4,1 mln en een afname van de overige bedrijfskosten inclusief reorganisatievoorziening met 12,3 mln. Het bedrijfsresultaat bedroeg 25,3 mln ( ,8 mln). Het bedrijfsresultaat over 2004 is enerzijds negatief beïnvloed door het saldo van getroffen voorzieningen en bijzondere posten ad 2 mln dat betrekking heeft op de in oktober aangekondigde strategie-aanpassing en de in dat kader voorgenomen vervreemding van de vellendrukactiviteiten van PlantijnCasparie. Het bedrijfsresultaat werd anderzijds positief beïnvloed door vrijval van onder meer milieuvoorzieningen bij Roto Smeets, per saldo ruim 2 mln. Het saldo van de financiële baten en lasten daalde van 5,3 mln tot 4,4 mln. De kasstroom uit operationele activiteiten bedroeg 61,3 mln ( ,1 mln). De solvabiliteit bedroeg ultimo ,6% tegenover 36,2% ultimo Alle drie de merken hebben bijgedragen aan deze forse verbetering van het resultaat, waarbij het vierde kwartaal doorslaggevend is geweest: Roto Smeets heeft haar marktaandeel vergroot en door productiviteitsstijging en kostenreductieprogramma s goed weerstand geboden tegen omvangrijke marge-erosie. PlantijnCasparie heeft nagenoeg de gestelde operationele rendementsdoelstelling van break-even bereikt en daarmee de zware verliessituatie achter zich gelaten. Media Partners is in staat gebleken om in een terughoudende markt met een toenemende kostenfocus het recordresultaat van 2003 te verbeteren ROTO SMEETS De door de papierindustrie afgeleverde hoeveelheid papier is in de voor Roto Smeets relevante Noordwest-Europese rotatiediepdruk- en rotatieoffsetmarkt met ruim 4% gestegen. De groeivoet lag daarbij in de eerste helft van het jaar op een hoger niveau dan in de tweede helft. Binnen de onderscheiden segmenten was sprake van groei in promotioneel drukwerk, met name ongeadresseerde brievenbusreclame. In het catalogisegment leidde de combinatie van oplagedaling en verhoging van de verschijningsfrequentie tot een praktisch vlakke volumeontwikkeling. De teruggang in volume in het tijdschriftensegment werd zeker in de nationale markt afgeremd door een recordaantal nieuwe tijdschriftlanceringen. Aan de aanbodzijde vormden financiële problemen, faillissementen en bedrijfssluitingen, zowel nationaal als internationaal, de bevestiging van het moeilijke ondernemingsklimaat in onze industrie. Tegelijkertijd is 2004 het jaar gebleken waarin de rotatie-industrie een recordaantal investeringsplannen voor het tijdvak heeft aangekondigd. In Duitsland werd het voorgenomen samengaan van drie partijen bekendgemaakt. Onder voorbehoud van goedkeuring door de Europese mededingingsautoriteit zal hierdoor op afstand de grootste rotatiedrukkerijcombinatie van Europa ontstaan. De geschetste vraag- en aanbodverhoudingen, deels in het perspectief van toekomstige marktverhoudingen, hebben de druk op de prijsvorming verhoogd. In dit Europese krachtenveld heeft Roto Smeets met een groei van ruim 5% in verwerkt papiertonnage de marktmogelijkheden goed benut. Ten opzichte van de matige eerste helft van 2003 werd over hetzelfde tijdvak in 2004 ruim 6% meer volume verwerkt. In de tweede helft van het jaar werd over de volle breedte van het productieapparaat een nagenoeg volledige bezetting gerealiseerd, zowel in rotatiediepdruk als in rotatieoffset. De beperking van capaciteit vormde een rem op verdere groei van marktaandeel in dat tijdvak. In het tijdschriftensegment werden bij bestaande opdrachtgevers aflopende contracten, waaronder Computer Idee, Volkskrant- en AD Magazine, Kinderen, Tina, Tip, Elsevier Magazine en FEM Business verlengd. Talrijke nieuwe productlanceringen in de nationale markt, waaronder Esta, Zin, Pulse, Quest, Camping Life, Toute Royale en TVFilm werden door Roto Smeets als drukopdracht verworven. Een nieuwe opdracht voor Roto Smeets vormt Party, terwijl de VPRO Gids en Canal Plus Nederland belangrijke uitbreidingen zijn in het segment rtvbladen. Per saldo bleef de omzet in het tijdschriften- en catalogisegment, ondanks prijserosie en lagere kosten van grondstoffen, op niveau. Groei werd gerealiseerd in het segment promotioneel drukwerk. Het exportvolume is verder toegenomen, deels bestaande uit producties waartoe de opdrachtgever zelf het papier inkocht en bijleverde. Deze papiercomponent maakte uiteraard geen deel uit van de omzet en directe kosten van Roto Smeets. Hiervoor gecorrigeerd is het exportaandeel toegenomen van 35% tot 37%. In België, Duitsland, Frankrijk en Scandinavië werd groei gerealiseerd terwijl in het Verenigd Koninkrijk en in de Verenigde Staten sprake was van omzetafname. Naast programma s gericht op verbetering van de procesbeheersing vormde intern het definitief vormgeven van de organisatie het belangrijkste aandachtspunt. 'Roto Smeets Sterker' staat: één centrale verkooporganisatie die de markt de faciliteiten van de afzonderlijke productiebedrijven als één geheel aanbiedt. De productiebedrijven zelf zijn door een centraal geregisseerd investeringsprogramma in focus gezet, van alleseters tot specialisten, gericht op onderscheiden segmenten in de markt. Binnen de segmenten zelf werd een verdeling gemaakt naar productspecificaties als grootte, klasse in omvang en oplage, formaat, papiersoort en prepress/afterpress deelbewerkingen. De vervolgstap in dit meerjarenprogramma wordt gevormd door het verbeteren van de schaalgrootte per locatie. In dit verband werden investeringsprojecten goedgekeurd, deels ter vervanging van technisch en economisch verouderde capaciteit. Roto Smeets Weert heeft geïnvesteerd in een tweede 48-pagina rotatieoffsetpers. De pers zal medio 2005 gaan aanlopen. Roto Smeets Deventer treft in 2005 de voorbereidingen voor de tweede 368 cm brede diepdrukrotatiepers, die volgens planning in 2006 gaat aanlopen. De Wit Grafische Projecten, gespecialiseerd in het garenloos binden van tijdschriften en catalogi, installeert in 2005 een nieuwe garenloos bindstraat. Hiermee zal de in 2004 uitgebouwde positie verder worden versterkt. In Hongarije heeft de eerder vanuit Roto Smeets Utrecht overgeplaatste rotatieoffsetpers bij drukkerij Antok volgens planning bijgedragen. De productie nam opnieuw sterk toe. Inmiddels mogen ook in West-Europa bekende merken in het segment food/non-food tot de opdrachtgevers gerekend worden. Aan vervolgplannen voor verdere uitbreiding wordt inmiddels gewerkt PLANTIJNCASPARIE De trend van marktkrimp zoals ervaren over het tijdvak 2001 tot en met 2003 heeft zich in 2004 in beperkte mate voortgezet. Deze ontwikkeling heeft de prijsconcurrentie verder verhevigd. Hinder van toenemende buitenlandse concurrentie heeft PlantijnCasparie nauwelijks ondervonden. In het segment hoogwaardig, kleuren- en tijdsgebonden drukwerk is, met uitzondering van leveringen over en weer in de grensstreken, sprake van een nationale markt. Van capaciteitsreductie door bedrijfsbeëindiging was nauwelijks sprake. De aanschaf van nieuwe persen werd mogelijk mede gestimuleerd door de DRUPA, de vakbeurs voor toeleveranciers aan de grafimedia industrie, die eens in de vier jaar plaatsvindt in Düsseldorf. Hoewel in veel gevallen het aantal oude machines dat wordt stilgelegd groter is dan het aantal nieuw aangeschafte, betekenen deze vervangingsinvesteringen per saldo toch een capaciteitsuitbreiding. Daarbij moet het gegeven in ogenschouw genomen worden dat het merendeel van de vellendrukkerijen in Nederland niet in drieploegendienst produceert waarmee de verborgen overcapaciteit wordt geïllustreerd

14 PlantijnCasparie heeft met haar activiteiten drukken, pre-publishing en direct marketing een zeer turbulent jaar gekend. De reorganisatierondes zoals die werden aangekondigd in 2002 en 2003 en die tot doel hadden het terrein van met name het klein handelsdrukwerk te verlaten, zijn voor wat betreft de afbouw van operationele activiteiten afgerond. Er werd een belangrijke stap gezet in resultaatherstel en de beoogde break-even situatie over 2004 werd, rekening houdend met een getroffen voorziening ad 2 mln, met een resultaat uit gewone bedrijfsvoering van -0,4 mln, nagenoeg gerealiseerd. Als onderdeel van de in 2002 geformuleerde strategie om in de activiteit drukken tot een procesmatige industriële aanpak te komen, zijn een vijftal vellendrukkerijen aangewezen als hoofdvestiging. Dit betreft de PlantijnCasparie vestigingen in Almere, Capelle a/d IJssel, Eindhoven, Utrecht en Zwolle. Zonder uitzondering is er dit jaar op deze vijf locaties een aanzienlijke groei van het productievolume gerealiseerd, varierend van 28% tot 54%. Alhoewel het bij de integratie van vestigingen onvermijdelijk is dat er klanten afscheid nemen, mag gesteld worden dat het behoud van orders c.q. klanten naar wens is verlopen. In Almere is de capaciteit uitgebreid door de installatie van zowel een nieuwe pers als de overname van een pers en garenloos bindstraat uit Heerhugowaard. Het gebouw is daartoe uitgebreid. De drukcapaciteit in Capelle a/d IJssel werd verder vergroot en gestandaardiseerd door de aanschaf van een derde 70/100 machine met laktoren. Een vrijwel identieke machine werd geplaatst in Eindhoven. Ook in Zwolle werd de productiecapaciteit vergroot. De hoofdvestigingen beschikken nu ieder over een zeer modern en jong machinepark met een schaalgrootte die in een stevige positie als kostprijsleider in de Nederlandse markt moet resulteren. Binnen het activiteitengebied pre-publishing werd de samenwerking tussen de pre-publishing bedrijven onderling en in combinatie met Roto Smeets onderdelen en Media Partners het afgelopen jaar versterkt. Vastgesteld moet worden dat de prijsconcurrentie in volle hevigheid ook in dit segment van de markt is losgebarsten, waarbij geautomatiseerde oplossingen het menselijk handelen in toenemende mate vervangt. Binnen het activiteitengebied direct marketing was sprake van grote terughoudendheid in bestedingen bij opdrachtgevers. De teruggang in de vraag vormde aanleiding tot een reorganisatie bij Ten Klei in Purmerend. De activiteiten van het op de ITsector gespecialiseerde call center PlantijnCasparie Teleservices werden in september overgedragen aan de Ad Hoc Groep uit Alphen a/d Rijn. De verwachte synergieeffecten met collega PlantijnCasparie bedrijven bleven uit en het rendement was door het verlies van twee grote opdrachtgevers zwaar onder druk komen te staan. De activiteiten op het gebied van de automatisering van direct-marketingcampagnes rendeerden conform verwachting. De PlantijnCasparie bedrijven bedienen daarbij een aantal A-merken waarbij de verwachting gerechtvaardigd is dat bij een bundeling van deze activiteiten met Media Partners binnen de businessline Marketing Communications een verdere groei moet kunnen worden gerealiseerd. De locaties waar in de loop van 2004 de activiteiten volledig werden afgebouwd zijn: Schiedam/Rotterdam, Vlaardingen, Logistiek Rotterdam, Breda, Hilversum en Heerhugowaard. Terugkijkend mag geconcludeerd worden dat het afbouwproces zich voorspoedig heeft voltrokken. De afname van het personeelsbestand met 231 fte s was omvangrijk en heeft beheerst plaatsgevonden. PlantijnCasparie heeft met deze reorganisaties geïnvesteerd in een fundament van waaruit een gezonde continuïteitsbasis voor de toekomst is ontstaan. Gezien de aanzienlijke overcapaciteit in de landelijke vellensector, de marginale groeiperspectieven en substitutie aan zowel de onderkant digital print als aan de bovenkant offsetrotatie is een herschikking van marktposities noodzakelijk. Er zal meer stabiliteit in de sector ontstaan indien de marktverhoudingen zich bewegen in een richting waarbij het marktleiderschap met een aandeel van omstreeks 20% gecombineerd wordt met een top drie van aanbieders die gezamenlijk circa de helft van de markt bestrijken. RSDB heeft geen ambitie om in dit consolidatieproces een actieve rol te spelen. Op 20 oktober werd dan ook het voornemen bekendgemaakt om de op de zakelijke markt gerichte vellendrukkerijen plus een drietal gelieerde ondernemingen te vervreemden. Voor de vellensector dient zich een geweldige kans aan om een belangrijke stap te zetten in dit consolidatieproces nu RSDB heeft aangekondigd de vellenbedrijven van de marktleider PlantijnCasparie te zullen vervreemden. De bestaande projectmanagement- en marketingautomatiseringsactiviteiten van PlantijnCasparie zullen worden ondergebracht in de business line Marketing Communications MEDIA PARTNERS Reclamebestedingen in zijn algemeenheid stonden in 2004 onverminderd onder druk. De besteding van reclamegelden wordt daardoor steeds kritischer bezien. Hierin liggen kansen besloten voor de niet traditionele massamedia, het domein van de Media Partners bedrijven. Grote A-merk adverteerders hebben in de tweede helft van 2004 uitgesproken hun advertentie-activiteiten te intensiveren. Tegelijkertijd zetten zij ook meer en meer eigen media in om direct met hun doelgroeprelaties te communiceren. Het aantal voorstellen dat uitgebracht kan worden om nieuwe projecten te verwerven neemt toe. De doorlooptijd van het besluitvormingsproces wordt echter steeds langer. Inmiddels moet rekening worden gehouden met een periode van een halfjaar tussen het moment van het uitbrengen van een voorstel en het nemen van een besluit over dit voorstel door een opdrachtgever. De terughoudendheid bij opdrachtgevers wordt veelal geïllustreerd door het feit dat geplande beslismomenten zeer frequent worden uitgesteld. Media Partners heeft in dit krachtenveld opnieuw een goed jaar afgesloten. Een mix van licht aantrekkende advertentievolumina bij bestaande opdrachten met name in het vierde kwartaal van 2004, acquisitie van nieuwe projecten, gekoppeld aan inkoopoptimalisatie en efficiencyslagen in de eigen organisatie, hebben geleid tot deze resultaatuitkomst. Nieuwe opdrachtgevers voor Media Partners in Nederland waren onder andere Deloitte en het Rode Kruis. Naast de bestaande merken Media Partners en dem communications werd in Nederland een nieuwe unit gestart. Het bureau heet 'SLiM in tekst, beeld en vorm en specialiseert zich in zeer kostenefficiënt geproduceerde relatiemedia: magazines, nieuwsbrieven, brochures, e-zines, websites. SLiM richt zich op het midden- en kleinbedrijf, voor advies en ondersteuning op het gebied van redactie en vormgeving en begeleiding bij inkoop van alle benodigde middelen, van stockfotografie tot en met postale verzending. De aansturing van Design Domain, onderdeel van PlantijnCasparie, werd in 2004 in handen gegeven van Media Partners om tot synergiebenutting te komen. Concernbreed werden over de drie merken Roto Smeets, PlantijnCasparie en Media Partners nieuwe commerciële initiatieven ontplooid, intern onder de projectnaam Total Action. Gezien de aard van de activiteiten heeft Media Partners met name contacten op communicatie-directieniveau bij opdrachtgevers, waardoor zij een leidende rol kan vervullen om de brede dienstverlening van RSDB bij potentiële opdrachtgevers te presenteren. De kracht van een eigen medium wordt geëtaleerd door de bereikcijfers van AllerHande, één van de meest prestigieuze projecten van Media Partners. Over de periode mei 2003 april 2004 scoorde het huisblad van Albert Heijn ten opzichte van het jaar daarvoor een bereikstijging van 32,7% naar 35,5%. De effectiviteit van het relatiemedium AllerHande wordt hierdoor nadrukkelijk onderstreept. Ook Holland Herald, het inflight magazine van KLM, kwam goed uit een onderzoek. Begin 2004 werd het blad volledig gerestyled en uit het daarop volgende kwalitatief onderzoek kreeg de nieuwe Holland Herald veel waardering van de klanten van KLM. Spin-offs van deze sterke tijdschriftentitels, zoals bijvoorbeeld een door Media Partners ontwikkeld kookboek voor Albert Heijn, zijn eveneens zeer succesvol gebleken. In België en Zweden consolideerde Media Partners haar positie, die in absolute omvang beperkt is, in een marktkrachtenveld vergelijkbaar met de Nederlandse situatie

15 Gesteld kan worden dat het relatief jonge mediumtype relatiemedia in de groeifase verkeert waarbij terughoudendheid in het maken van keuzes enerzijds en budgetdruk anderzijds een rem vormen op het groeitempo. Desalniettemin mag geconcludeerd worden dat er sprake is van een aantrekkelijk renderende activiteit waarbij intensivering van de samenwerking met de marketingautomatiseringsactiviteiten van PlantijnCasparie binnen de business line Marketing Communications de groei een impuls zal geven KERNCIJFERS 2004 (bedragen x 1.000) Som der bedrijfsopbrengsten Toegevoegde waarde Bedrijfsresultaat Nettoresultaat uit gewone bedrijfsvoering Nettoresultaat Kasstroom uit operationele activiteiten Netto-investeringen in materiële vaste activa Materiële vaste activa Werkkapitaal Eigen vermogen Aantal medewerkers ultimo (fte) Aantal uitstaande aandelen ultimo boekjaar Gemiddeld aantal aandelen Gegevens per uitstaand aandeel (bedragen x 1) Kasstroom uit operationele activiteiten*) 18,62 16,73 Nettoresultaat uit gewone bedrijfsvoering*) 4,24 2,51 Nettoresultaat*) 4,24 1,00 Dividend 1,70 1,00 Intrinsieke waarde 43,17 39,91 Hoogste koers 35,25 26,80 Laagste koers 23,80 15,00 *) Op basis van het gemiddeld aantal uitstaande aandelen

16 3.3. VIJFJARENOVERZICHT (bedragen x 1.000) W&V gegevens Som der bedrijfsopbrengsten Toegevoegde waarde Arbeidskosten Afschrijvingen Bedrijfsresultaat Financieringskosten Nettoresultaat uit gewone bedrijfsvoering Balansgegevens Vaste activa Werkkapitaal Te financieren Eigen vermogen Minderheidsbelang derden Groepsvermogen Achtergestelde leningen Risicodragend vermogen Langlopende verplichtingen Financierend vermogen Kasstroom uit operationele activiteiten Netto-investeringen in materiële vaste activa Kengetallen / overige gegevens Toegevoegde waarde / som der bedrijfsopbrengsten 49,3 50,0 50,0 48,3 50,8 Bedrijfsresultaat / som der bedrijfsopbrengsten 4,1 1,7 2,4 4,4 5,7 Nettoresultaat uit gewone bedrijfsvoering / som der bedrijfsopbrengsten 2,3 1,3 1,6 2,2 3,1 Bedrijfsresultaat / geïnvesteerd vermogen*) 10,4 3,9 5,1 10,4 13,2 Rentabiliteit eigen vermogen 10,2 2,5 3,8 11,0 16,0 Risicodragend vermogen / geïnvesteerd vermogen 62,4 51,3 44,5 46,3 52,7 Solvabiliteit 39,6 36,2 32,0 31,2 33,2 Interest coverage ratio uit gewone bedrijfsvoering 5,76 3,4 3,0 3,8 5,3 Aantal medewerkers ultimo (fte) Arbeidskosten / gemiddeld aantal medewerkers (x 1.000) 51,0 48,4 45,5 44,3 44,1 Toegevoegde waarde / gemiddeld aantal medewerkers (x 1.000) 94,2 87,9 84,7 86,7 88,2 Aantal uitstaande aandelen ultimo boekjaar Gemiddeld aantal aandelen Gegevens per uitstaand aandeel (bedragen x 1) Kasstroom uit operationele activiteiten**) 18,62 16,73 19,03 15,10 16,14 Nettoresultaat uit gewone bedrijfsvoering**) 4,24 2,51 2,97 4,10 5,37 Dividend 1,70 1,00 1,10 1,40 1,65 Intrinsieke waarde 43,17 39,91 40,06 37,99 35,49 Hoogste koers 35,25 26,80 28,50 35,70 35,00 Laagste koers 23,80 15,00 16,00 21,70 21,75 *) Het geïnvesteerd vermogen (ROCE) is hier gedefinieerd als totaal activa verminderd met kortlopende schulden exclusief financiering banken. **) Op basis van het gemiddeld aantal uitstaande aandelen

17 Dhr Ch. van Zijl, Vice President Sales bij papierleverancier Norske Skog Holland Chris van Zijl is verantwoordelijk voor de verkoop - inclusief organisatie - in de Benelux, Frankrijk, Spanje en Portugal. Hij is bovendien lid van het corporate management team Sales & Marketing. RSDB is voor mij geen onbekende. Ik heb er zelf ook nog gewerkt op de afdeling Inkoop van 1994 tot Hoelang RSDB al een relatie met ons heeft, is niet exact aan te geven, omdat de bewuste papierfabriek toen nog geen onderdeel was van Norske Skog. Maar in ieder geval leveren wij al papier sinds de tachtiger jaren. RSDB heeft een uitstekende reputatie als kwaliteitsbedrijf, dat altijd fors investeert in nieuwe technieken. Het bedrijf maakt op mij altijd een solide indruk. Ik zeg dit zonder vooroordelen, want ik moet elk bedrijf op zijn merites beoordelen. Binnen het geweld van de overcapaciteit, iets waar de drukwerk- en papiermarkt al vele jaren mee worstelt, zijn, om het populair te zeggen, mijn centen veilig. Bij eventuele problemen worden zaken altijd goed uitgesproken en wordt er samen naar een oplossing gezocht. Er is altijd een open en goede communicatie, zonder barrières. Toen onze CEO recentelijk in Nederland was, heeft hij vanzelfsprekend ook Hans de Jong bezocht. Ook op milieugebied bestaan er natuurlijk duidelijke afspraken en eisen. Nee, de standpunten en alle vraagstukken daarover zijn bekend, en wij houden daar uiteraard rekening mee. Ook wat prijsonderhandelingen betreft is er een goede verstandhouding en open communicatie. Er is een duidelijk besef aan beide kanten dat er een commerciële verantwoordelijkheid ligt. Wij moeten prijzen bieden op een aanvaardbaar niveau, zonder overigens de markt uit het oog te verliezen. De markt van vraag en aanbod bepaalt de prijs, en niet een enkele speler. Het is niet zo dat RSDB willens en wetens alleen ons de duimschroeven aanzet. Iedereen weet dat de trendprijsontwikkeling van papier in de afgelopen twintig jaar negatief is geweest. Toch heeft dat onze relatie nooit in gevaar gebracht, mede ook door optimale communicatie en helderheid in zaken. 32

18 4. SOCIALE VERANTWOORDELIJKHEID INLEIDING Hoewel alle stakeholders onmisbaar zijn voor een onderneming, zijn het vooral de medewerkers die zorgdragen voor de continuïteit van RSDB. RSDB wil een aantrekkelijke werkgever zijn, met voldoende aandacht voor veiligheid, gezondheid, milieu en welzijn. De RSDB-bedrijven bieden een veelzijdige omgeving voor ambitieuze medewerkers; medewerkers die flexibel zijn en open staan voor de interne opleidingsprogramma s, die zich thuis voelen binnen een open communicatiestructuur tussen management, medewerkers en vertegenwoordigend overleg die meedenken en meewerken aan het invoeren van werkmethoden, gericht op het verhogen van de betrokkenheid en het verantwoordelijkheidsniveau van zowel individuele als groepen werknemers en die beseffen dat grafische ondernemingen zich niet meer alleen bezighouden met het drukproces, maar met alle mediavormen waaruit opdrachtgevers kiezen om te communiceren met hun relaties. Dat zijn RSDB-medewerkers. In dit hoofdstuk geven wij aan wat ons beleid is op het gebied van human resources management, opleidingen en arbo en welke ontwikkelingen op dit gebied binnen de organisatie in 2004 hebben plaatsgevonden HUMAN RESOURCES MANAGEMENT ALGEMEEN Uitgangspunt voor het RSDB HR-beleid is het mission statement van het concern. Daarin staan centraal een mensgerichte cultuur, respect en vertrouwen in elkaar, een marktgerichtheid door een drang naar perfectie, plezier in het werk en het tevredenstellen van klanten. Concreet hebben de volgende ontwikkelingen invloed op het HR-beleid: - personeelsreductie in verschillende sectoren - structurele flexibilisering van de arbeidsinzet - verhogen van de functionele kwaliteiten op verschillende niveaus Daarnaast zijn de volgende specifieke thema s van belang: - vervolg aanpak verminderen arbeidsverzuim - toenemende aandacht voor risico s arbeidsomstandigheden - arbeidsvoorwaarden OMGEVINGSFACTOREN Het werkveld van de HR-discipline kent een zeer dynamische omgeving. In het kort wordt hier een aantal zaken genoemd die invloed hebben op de relatie die RSDB met haar medewerkers heeft. Terugtredende overheid Meer en meer trekt de overheid zich terug uit de relatie tussen overheid, werkgever en werknemer. Voorbeelden daarvan zijn het nemen van eigen risico bij arbeidsongeschiktheid van de werknemer, een nieuw zorgstelsel in 2006, het niet meer fiscaal faciliteren van VUT en prepensioen en nieuwe arbeidsongeschiktheidsregelingen. Ook de ingrepen in regelingen als PC-privé, spaarloon en premiesparen zijn voorbeelden van deze door de overheid ingezette lijn. Veranderende arbeidsverhoudingen Arbeidsverhoudingen zijn sterk aan verandering onderhevig. Collectiviteit en solidariteit zijn geen algemeen aanvaarde begrippen meer. Werknemersorganisaties zullen zich meer en meer op de individuele belangenbehartiging gaan richten. De toekomst van CAO s is onzeker. Privé en werk De werknemer wil steeds meer de balans tussen werk en privé zelf bepalen. Van RSDB wordt verwacht daar adequaat op in te spelen. Vergrijzing Vergrijzing, niet alleen een maatschappelijk vraagstuk, maar ook voor RSDB als onderneming. De overheid stelt dat pensioenregelingen en de AOW (omslagstelsel) door onvoldoende draagvlak in de toekomst onbetaalbaar worden. De overheid streeft dan ook naar een uitbreiding van de arbeidsdeelname van ouderen. Daardoor maakt de overheid het bijna onmogelijk oudere werknemers te laten afvloeien. Cultuur Voor versterking van de nagestreefde cultuur binnen RSDB worden de volgende managementinstrumenten gehanteerd: Heldere managementprofielen voor alle leidinggevende managementposities. Een introductie-structuurprogramma voor managers die een nieuwe functie krijgen. Analyse van de huidige laag sleutelfunctionarissen, waarin individuele en integrale ontwikkeling in kaart worden gebracht. Opleidingsmodules voor managementvaardigheden en expertiseontwikkeling. Het HRM wordt zo veel mogelijk decentraal ingevuld om goed in te kunnen spelen op specifieke omstandigheden waarin de verschillende werkmaatschappijen opereren. Een op concernniveau ontwikkeld pakket van beleidsmaatregelen kan dan op maat worden ingezet. SPECIFIEKE AANDACHTSPUNTEN Voor de in-, door- en uitstroom van personeel wordt vanuit de businessplannen een inventarisatie gemaakt van de kwantiteit en de kwaliteit van personeel dat nodig is om de geformuleerde doelstellingen te bereiken. Deze inventarisatie wordt per onderneming gemaakt en uitgewerkt naar de benodigde functies, functie-eisen en de daarbijbehorende competenties. Speerpunten in de komende planperiode zijn: Inzicht vergroten in de beschikbare arbeid door het ontwikkelen van een structureel strategisch personeelsplan, waarin naast kwantiteit ook kwaliteitindicaties staan weergegeven. Het vergroten van de flexibele inzet van medewerkers. Dit door de kennis en vaardigheden in onze bedrijven structureel te verbreden en te verbeteren. Het ontwikkelen van de stijl van leidinggeven door verbetering van onder meer communicatie, het initiëren van veranderingen en het sturen en coachen op competenties. Het ontwikkelen van het managementpotentieel door analyse en inventarisatie van beschikbare en gewenste managementcapaciteit. Expertiseontwikkeling door gerichte ondersteuning: Begeleiden teamontwikkeling Managen van veranderingen Kennismanagement Personeelsontwikkeling Projectmanagement Leiderschap (sturen en coachen) Sturen op doorstroom en waar nodig uitstroom Gerichte begeleiding high potentials Introductieprogramma nieuwe managers. Voorwaarden scheppen voor gemotiveerd langer werken gezien de vergrijzing en ontgroening. Kennisuitwisseling bevorderen door kennisbronnen actief in te zetten voor expertiseontwikkeling ARBOBELEID Sinds de oprichting in 1993 heeft RSDB diverse overnames gedaan. Deze nieuwkomers werkten met verschillende Arbodiensten. RSDB heeft per 1 januari 2004 een centraal Arbo-contract afgesloten voor alle bedrijven, mede om een beter verzuimbeleid, terugdringen van het ziekteverzuim en WAOinstroom en een betere dienstverlening voor de medewerkers mogelijk te maken. De keuze is daarbij gevallen op Achmea Arbo. De Centrale Ondernemingsraad is betrokken geweest bij de totstandkoming van het nieuwe contract en heeft daarop positief gereageerd. De overeengekomen dienstverlening met Achmea Arbo voldoet aan de eisen gesteld in het Arboconvenant Grafimedia. Vanuit de gesloten raamovereenkomst zijn aparte maatwerkcontracten voor diverse bedrijfsonderdelen gesloten, gezien de specifieke uitgangspunten voor verzuim en verzuimbeleid

19 BASISCONTRACT: Registratie en beoordelen van de verzuim- en herstelmeldingen Op of rond de zesde verzuimdag een telefonisch consult Als een medewerker voor de vierde keer of vaker binnen één jaar verzuimt, wordt het telefonisch consult op de eerste verzuimdag uitgevoerd Naar aanleiding van het telefonisch consult zal op of rond dag twaalf een spreekuurconsult plaatsvinden bij een van de eerstelijns Arboprofessionals (Arbo-arts, Arbo-verpleegkundige, bedrijfsmaatschappelijk werk, ergonomisch adviseur) Attendering op Regres-, Vangnet- en AMBERgevallen (versnelde WAO-gevallen) en op de mogelijkheid van loon- en letselschade Alle bevindingen naar aanleiding van uitgevoerde consulten worden binnen twee werkdagen teruggekoppeld aan de door RSDB opgegeven contactpersoon Opbouw reïntegratiedossier Opstellen probleemanalyse bij dreigend langdurig verzuim (langer dan zes weken) vanaf de twaalfde dag, doch uiterlijk vóór de zesde week van het verzuim Versturen ziekmelding aan UWV in de dertiende verzuimweek Opvragen inlichtingen bij de huisarts Telefonisch overleg met verzekeringsarts of arbeidsdeskundige van UWV Vervolgconsulten gedurende het eerste verzuimjaar Uitvoering van terugval preventieconsult na volledige werkhervatting Opstellen reïntegratieverslag bij 35 weken en uitreiking aan de werknemer Dit basispakket is in de decentrale leveringsovereenkomsten met de eerdergenoemde RSDB-bedrijfsonderdelen op maat samengesteld. Aanvullende afspraken Buiten het basispakket zijn optioneel aanvullende afspraken gemaakt, die apart en op basis van nacalculatie in rekening worden gebracht. Het betreft activiteiten die te maken hebben met de specifieke situatie van een bedrijfsonderdeel van RSDB en die desgewenst in het pakket van het betreffende bedrijfsonderdeel zijn opgenomen: Arbeidsomstandighedenspreekuur Overleg met de Arbo-arts en bedrijfsmaatschappelijk werker in sociaal-medisch teamverband Het uitvoeren van huisbezoeken Advisering met betrekking tot het casemanagement in geval RSDB dit zelf uitvoert Training en voorlichting van het management in het kader van het verzuimbeleid Jaarlijkse kwalitatieve verzuimanalyse Uitvoeren Risico Inventarisatie & Evaluaties Uitvoeren Periodiek Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek Uitvoeren overige individuele keuringen Uitvoeren spoedoproepen Arbo-arts Specifieke onderdelen van de maatwerkcontracten zijn via het eigen intranet van het bedrijfsonderdeel en/of via Infonet in te zien. Aanvullende contracten In 2004 heeft RSDB naast het contract met Achmea ook Arbo-contracten gesloten met een keten van dienstverleners en financiers op het gebied van arbeidsongeschiktheid, zoals De Rentree Groep en Tigra voor fysieke interventie (fysiotherapie) en Randstad Rentree voor externe reïntegratie (buiten RSDB) van arbeidsongeschikte medewerkers. RSDB heeft daarnaast voor al haar medewerkers een contract gesloten met Verzuim Prevent. Verzuim Prevent vergoedt een deel van bepaalde preventieve en reïntegratiekosten. Verzuim Prevent kan adviseren over het inzetten van providers en diensten, maar ook fungeren als helpdesk in het kader van wachtlijstbemiddeling. Met BSA Schaderegelingen is een contract gesloten voor het verhaalsrecht. Als een medewerker als gevolg van een ongeval, veroorzaakt door een derde, uitvalt, maakt het verhaalsrecht het mogelijk om zowel de medische kosten als de arbeidskosten te verhalen op de verzekering van die ander. Arbozaken in 2004 Binnen RSDB worden regelmatig risico-inventarisaties en -evaluaties uitgevoerd. Zo ook in Sommige bedrijven hebben ook een Periodiek Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek laten uitvoeren. Ook worden periodiek afdelingsinspecties uitgevoerd in de productiebedrijven waarin zowel Arbo- als milieuonderwerpen worden meegenomen. Binnen alle productielocaties van RSDB is de milieunorm ISO volledig ingeburgerd (zie hoofdstuk 5 Milieu). Minder bekend is het broertje van deze norm: de Arbonorm OHSAS Deze norm voor veiligheid, gezondheid en welzijn is wat structuur en achterliggende filosofie betreft exact gelijk aan de milieunorm ISO Ook hier is de opbouw volgens het principe plan-do-check-act. Arbotaken kunnen binnen een organisatie specifieker worden toegewezen en uitgevoerd om van een reactief systeem naar een pro-actief systeem om te schakelen. Op dit moment is het nog geen formeel beleid om - net als ISO deze OHSAS-norm ook bij alle RSDB-bedrijven in te gaan voeren, maar Roto Smeets Weert fungeert als pilot met deze certificering. Om medewerkers bekend te maken met de basisregels van de Arbowet en de verantwoordelijkheden van de werkgever en de werknemer, konden nieuwe medewerkers bij Roto Smeets Utrecht de Arbotraining Die andere bril volgen. Binnen Roto Smeets Deventer is in 2004 een nieuwe impuls gegeven aan het aspect veilig werken. In het najaar is hiertoe een VCA-training gegeven aan alle leidinggevenden. Verder is in de Technische Dienst een pilot gestart voor preventie door Tigra. Evaluatie vindt in 2005 plaats. Bij Roto Smeets Weert is het contract met de bedrijfsfysiotherapeut waarmee reeds enkele jaren wordt samengewerkt verlengd. Naast behandeltrajecten waren er groepsgewijs preventietrainingen voor medewerkers van de productieafdeling Brocheerderij. Ook werd een aantal werkplekadviezen opgesteld voor individuele medewerkers. Met het oog op de preventie en het reduceren van ziekteverzuim werd door Verzuim Prevent bij PlantijnCasparie Zwolle, Eindhoven, Almere, Nijkerk en RSDB holding aandacht gegeven aan preventieve RUG- en/of RSI-trainingen voor zowel de medewerkers als leidinggevenden. Deze trainingen zijn 100% vergoed door Verzuim Prevent Achmea. In oktober en november 2004 hebben bij PlantijnCasparie Utrecht en Nijkerk herhalingstrainingen voor de Bedrijf Hulp Verleners plaatsgevonden. In totaal hebben 29 medewerkers deelgenomen aan deze trainingen. Wet Poortwachter In 2004 is binnen RSDB met een interne campagne Beter Beter aandacht besteed aan de invoering van de Wet Poortwachter. In het nieuwe arbeidsongeschiktheidsbeleid dat daarmee is ontstaan, ligt er een grotere verantwoordelijkheid bij de werknemer en bij de direct leidinggevende. De medewerker moet actiever meewerken aan een snelle reïntegratie en de leidinggevende moet nauwer betrokken blijven bij de patiënt. Uitvoering van dit arbeidsongeschiktheidsbeleid vereist continue zorg en aandacht vanuit de leiding, maar ook van bedrijfsarts en de afdeling HR. Verslapt deze aandacht, dan is dat onmiddellijk terug te zien in het aantal ziekmeldingen en de frequentie daarvan. Wekelijks contact met de Sociaal Medische Teams zorgt voor snelle interventies en korte lijnen tussen bedrijfsarts, leiding en HR. Contact blijven houden met de zieke medewerker en het blijven zoeken naar (tijdelijk) vervangend werk en/of begeleiding naar een baan extern, moeten ertoe leiden dat het arbeidsongeschiktheidspercentage nog verder daalt en de WAO-instroom nihil wordt. Rookbeleid Door maatschappelijke ontwikkelingen en wettelijke bepalingen heeft iedereen per 1 januari 2004 recht op een rookvrije werkplek. De niet-roker is voor de wet maatgevend. Een niet-roker mag op geen enkele wijze overlast ervaren van rokers. RSDB kan het rookbeleid lokaal invullen. Alle bedrijven hebben inmiddels één plek aangegeven waar gerookt mag worden. Bij de grote drukkerijen zijn het er meer. Roto Smeets Weert heeft het rookbeleid nog verder aangescherpt tot een algeheel rookverbod per 1 januari Aan rokers is een cursus aangeboden om te stoppen met roken. In totaal hebben zestig medewerkers hieraan deelgenomen

20 OPLEIDINGEN EN TRAININGEN IN OPLEIDINGENBELEID Bij RSDB zijn er ruimschoots mogelijkheden voor individuele groei en ontplooiing van talent. RSDB investeert voortdurend in het verbeteren van vakmanschap en expertise. Doordat veel functies gelieerd zijn aan bepaalde processen binnen de RSDB-bedrijven, moet de ontwikkeling van de eigen functie vanuit de eigen organisatie inhoud krijgen. De beroepsopleidingen voor veel technische functies binnen RSDB die in eigen beheer ontwikkeld en uitgevoerd worden, vormen de basis van het opleidingenbeleid. Hierbij speelt in de verschillende bedrijven een netwerk van praktijkbegeleiders een hoofdrol. Daarnaast worden de theorieopleidingen afgestemd op specifieke RSDB-technologie- en productiesystemen. De grafische procesindustrie binnen RSDB vraagt van haar medewerkers steeds verandering en bijscholing, waarvoor de RSDB-organisatie alle ruimte geeft. Ook heeft RSDB veel aandacht voor persoonlijke ontwikkeling. Vanuit vaste begeleidingsgesprekken worden de ambities van individuele medewerkers in kaart gebracht en vertaald in ontwikkelingsplannen. De interne opleidingen bieden naast kennisontwikkeling ook de mogelijkheid met collega s ervaringen uit te wisselen. Trainingen op het terrein van onder meer management, commerciële vaardigheden en andere specifieke vaardigheden worden als maatwerk door bekende opleidingsinstituten aangeboden. Om leerprocessen in de organisatie verder te ontwikkelen en uit te voeren heeft RSDB de beschikking over het RSDB College. Deze afdeling geeft aan de RSDB-bedrijven en haar medewerkers ondersteuning en adviezen voor (individuele) leertrajecten. Hiermee profileert RSDB zich als een bedrijf dat dankzij investeringen in opleidingen anticipeert op ontwikkelingen in de grafische markt en de technologie. OPLEIDINGEN IN 2004 Ontwikkelingen binnen, maar vooral buiten het concern blijven invloed uitoefenen op de functieinhoud van medewerkers. Nieuwe technieken, de noodzaak tot bredere inzetbaarheid, hogere productiviteit en de trend om medewerkers langer inzetbaar te houden, stellen aan medewerkers andere eisen. Dit uit zich bij de commerciële afdelingen in een verschuiving naar een breder dienstenaanbod. Bij de productieafdelingen zien we een verdere ontwikkeling naar procesindustrie en voor leidinggevenden geldt in toenemende mate dat zij hun blik nog meer moeten richten op het ontwikkelen van de professionaliteit van medewerkers. De huidige en toekomstige eisen die aan medewerkers gesteld worden en de mogelijkheden die er voor individuele medewerkers zijn, worden in kaart gebracht op basis van gesprekken tussen de medewerker en zijn of haar leidinggevende. In 2004 kwam de nadruk bij opleiding en training sterk te liggen op verdere beroepsontwikkeling en bijscholing. Na vele jaren van aanpassing aan de veranderende markt en interne reorganisaties stonden veel leidinggevenden voor de vraag: hoe kan ik mijn personeel en de nieuwe instroom voorbereiden op de nieuwe uitdagingen en nieuwe functie-eisen? Bovendien moesten bij de RSDBbedrijven opleidingen in veel gevallen worden uitgevoerd door de eigen experts, omdat externe instituten onvoldoende specifieke kennis inbrengen. Dat heeft in 2004 geleid tot initiatieven voor het opnieuw organiseren van de beroepsontwikkeling. De Roto Smeets-bedrijven hebben een onderzoek gehouden dat is gericht op de beroepsontwikkeling van nieuwe drukkers en nabewerkers en de behoefte aan bijscholingsactiviteiten. De ontwikkeling naar een professionele procesindustrie heeft binnen Roto Smeets geleid tot een nieuwe visie op het uitvoeren van de leertrajecten voor beroepsontwikkeling. Naast de opleidingstrajecten voor groepen en individuele medewerkers werden er steeds meer bedrijfsoverstijgende opleidingsprojecten uitgevoerd. Een voorbeeld hiervan is het project Effectieve Storingsanalyse: een training voor de ontwikkeling van procesmatig werken in de Roto Smeets-bedrijven. De initiatieven in 2004 moeten in de komende jaren leiden tot doelgerichte beroepsontwikkeling. Naast het opleiden tot grafisch-technische procesoperators kunnen de Bedrijf / groep: RSD RSE RSW RSU SMD RSBV MP PC RSDB Soort: Hold. 1: Prepressopleidingen : Opleidingen tot rotatiedrukker : Opleidingen tot vellendrukker 1 4 4: Opleidingen tot nabewerker : Technische IT opleidingen : Bijscholingstrajecten : Leidinggeven : Communicatie : Creatieve/redactionele opleidingen 25 10: Commerciële opleidingen : Administratieve informatica : Algemeen technische opleidingen : Kwaliteits opleidingen : Logistieke opleidingen 2 15: Heftruckopleidngen : Talenopleidingen : Trainingen bedrijfshulpverlening : Arbo en milieu opleidingen : Seminars : Diverse opleidingen Totaal aantal deelnemers Totaal deelnemers per bedrijf 2713 eigen vakexperts zich ontwikkelen tot interne vakdocenten. ESF-3 RSDB probeert subsidie te krijgen om opleidingen mede te financieren. De subsidie wordt verstrekt Naast het ontwikkelen van technische expertise in de bedrijven hebben ook commerciële en managementontwikkeling dit jaar de aandacht gevraagd. De eerdergenoemde markt- en technologieontwikkeling hebben grote invloed op de commerciële en managementfuncties. Aandacht voor veranderende rollen en inhoud van deze functies vragen veel van individuele functionarissen. Trainingen en workshops zijn uitgevoerd om kennis en vaardigheden op het gewenste niveau te brengen. Vanuit de HR-beleidsvisie is de beroepsontwikkeling van medewerkers een belangrijk aandachtsgebied. Naast specifieke aandacht voor doelgroepen wordt de individuele ontwikkeling steeds sterker benadrukt. Het vaststellen van de individuele ontwikkeling en de verantwoordelijkheid van medewerkers om daaraan inhoud en uitvoering te geven, komt sterk naar voren in de nieuwe visie op management development. vanuit het Europees Sociaal Fonds (ook wel ESF genoemd). Binnen de ESF-subsidie zijn er verschillende programma s, en één daarvan is doelstelling 3, scholing van werkenden. Vandaar de afkorting ESF-3. Deze regelingen gelden veelal voor meerdere jaren en in het geval van RSDB tot en met In de aanvraag voor 2004 zijn voor 22 RSDB-vestigingen allerlei opleidingen en cursustrajecten opgenomen, zoals algemene cursussen in de vorm van een heftruckopleiding, een Microsoft-opleiding of coachend leidinggeven. Het merendeel heeft echter betrekking op het behouden en vergroten van de vaktechnische kennis. Een paar voorbeelden zijn rotatie- of planodrukker, geniet brocheren, Photoshop en Indesign. Ook bij het aanschaffen en installeren van nieuwe apparatuur of het upgraden hiervan is er altijd sprake van bijscholing. Ook nieuwe software, zoals pakketten DiMS en Oracle, maar ook software op duurzame productiemiddelen, vraagt vaak om een aparte opleiding