Ommetje rond Oost-Knollendam

Transcriptie

1 Ommetje rond Oost-Knollendam Contact Commissie Oost-Knollendam Februari 2007 Harold Halewijn Versie 1.2 Contact Commissie Oost-Knollendam, p/a Dorpssstraat 121, 1534 NG Oostknollendam. Ommetje rond Oost-Knollendam Pagina 1

2 Inhoudsopgave Ommetje rond Oost-Knollendam... 1 Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Wat is het Ommetje rond Oost-Knollendam?... 4 Wat maakt het Ommetje rond Oost-Knollendam zo uniek?... 5 Van wie is het Ommetje rond Oost-Knollendam?... 7 Hoe kan het Ommetje rond Oost-Knollendam gerealiseerd worden?... 8 Wat kost het Ommetje rond Oost-Knollendam? Aanpak en vervolg Geraadpleegde informatiebronnen Ommetje rond Oost-Knollendam Pagina 2

3 Inleiding Dit plan beschrijft een het realiseren van een wandelroute rondom Oost- Knollendam. Oost-Knollendam is een dorp in Noord-Holland en onderdeel van de gemeente Wormerland. Oost-Knollendam is gebouwd op en aan de dijk die langs de Zaan en de Knollendammervaart is gelegen. Een echt Hollands lint- of dijkdorp. Aan de oostkant van het dorp ligt het natuurgebied het Wormer- en Jisperveld, een zeer bekend en belangrijk veenweidegebied en beschermd vogelreservaat. Door de typische lintbebouwing is het voor bewoners van Oost-Knollendam onmogelijk een ommetje om het eigen dorp te maken. Ook de structuur van het Wormer- en Jisperveld, bestaande uit drassige weilanden en vele sloten omzoomd door riet, maakt het onmogelijk om achter het dorp een wandeling te maken. De Contact Commissie Oost-Knollendam heeft in 2006 het plan opgevat een onderzoek te verrichten naar de mogelijkheid een wandelroute om het dorp te realiseren. De Contact Commissie is een officieel (wijk)orgaan dat is aangesteld door B&W van de gemeente Wormerland. Volgens het Protocol Contactcommissies van Gemeente Wormerland gelden de volgende uitgangspunten voor de Contact Commissie: De Contact Commissie wordt (inter)actief geïnformeerd door het College over de volgende onderwerpen: inrichting en onderhoud van de openbare ruimte planologische beslissingen veiligheid verkeer behoud dorpsgezicht jeugd- en ouderenbeleid De Contact Commissie kan naar aanleiding van deze punten advies uitbrengen aan het College. Naast de algemene belangenbehartiging van de dorpsbewoners heeft de Contact Commissie Oost-Knollendam (CCO) voor de komende (ambts)termijn een aantal doelen gesteld. Deze doelstellingen zijn overlegd met het College en (zo mogelijk) opgenomen in het collegeprogramma voor de komende jaren. De voortgang wordt getoetst in de jaarvergaderingen van de Contact Commissie. Het realiseren van het Ommetje rond Oost-Knollendam is één van de doelstellingen van de CCO. Hoewel dit plan is geschreven naar aanleiding van het initiatief van Landschapsbeheer Nederland waarin wordt uitgenodigd tot het meedoen aan een prijsvraag, zal de CCO dit plan ook verder gebruiken om het Ommetje rond Oost-Knollendam te realiseren. Ommetje rond Oost-Knollendam Pagina 3

4 Wat is het Ommetje rond Oost-Knollendam? Het Ommetje rond Oost-Knollendam is een wandelroute die vanaf het Dorpsplein van Oost-Knollendam, via de Dorpsstraat, zuidwaarts richting de begraafplaats gaat. Vanaf daar gaat de wandelroute oostwaarts richting de beheerboerderij van Natuurmonumenten over de Schaalsmeerdijk. Bij de beheerboerderij gaat de wandelroute linksaf het veld in naar het noorden. De wandelroute volgt daarbij diverse bestaande dammetjes die de weilanden met elkaar verbinden. Bij de Knollendammer Sluissloot is een oversteek waarna de route wederom via diverse dammetjes en loopplanken bij een brug uitkomt. Hier slaat de route linksaf naar het noordwesten en komt men via het weiland weer aan op de Dorpsstraat ten noorden van het dorp. De lengte van deze wandelroute is circa 5 kilometer. Ommetje rond Oost-Knollendam Pagina 4

5 Wat maakt het Ommetje rond Oost-Knollendam zo uniek? Deze wandelroute maakt het mogelijk dat de inwoners van Oost-Knollendam écht een rondje kunnen lopen. Maar misschien wel het leukste aan deze wandelroute is de mogelijkheid om het dorp eens van de andere kant, vanuit het natuurgebied, te bekijken. Veel mensen hebben dat nooit zo ervaren omdat ze niet over een bootje beschikken en omdat ijs en schaatsen jammer genoeg niet meer van deze tijd is. Door het natuurgebied Wormer- en Jisperveld op deze manier te ontsluiten wordt de inwoners van Oost-Knollendam de mogelijkheid geboden om het rijke flora- en faunaleven van dichtbij te ervaren. De weidevogels die in het voorjaar een drukte van jewelste geven en de trekvogels die in het najaar en de winter het veld gebruiken om te rusten en zich te voeden. In het veld treft men natuurlijk de bekende weidevogels als de Grutto en de Kievit maar ook de minder bekende Tureluur, Wulp en Lepelaar zijn in grote getalen aanwezig. Wie geluk heeft kan zelfs een Roerdomp horen (of zien...) Het Ommetje rond Oost- Knollendam is natuurlijk ook voor de niet-inwoner van Oost-Knollendam zeer aantrekkelijk. Want behalve de eerder genoemde natuurwaarde treft de wandelaar langs de route ook nog enkele andere bezienswaardigheden aan. Het monumentale pakhuis Koningsbergen en één van de twee particuliere begraafplaatsen van Nederland met het monumentale koetshuis zijn daarvan de belangrijkste. Maar ook de beheerboerderij van Natuur-monumenten is een bezoekje meer dan waard. Daar kan men zien hoe de agrariër meehelpt bij het instandhouden van het veenweidegebied. Hier wordt volgens oude tradities het boerenlandschap in stand gehouden zodat weidevogels zoals de Grutto en de Kievit alle ruimte hebben om te broeden. Ommetje rond Oost-Knollendam Pagina 5

6 Verder biedt het dorp diverse fraaie vergezichten op de Zaan met zijn beroeps- en pleziervaart en treft men mooie voorbeelden van architectuur zoals die vroeger in de Zaanstreek en Waterland werd toegepast. De wandelroute kan, met name wanneer deze wordt gestart vanuit het noorden, worden verlengd met een bestaande route om de Schaalsmeerpolder. De totale wandeltocht is dan circa zeven kilometer en komt langs de horecagelegenheid Weromeri waar men zowel eenvoudig als uitgebreid kan lunchen of dineren. Vlak naast Weromeri ligt de Poelboerderij, een aan Natuurmonumenten verweven organisatie die vaar-excursies en andere informatie over het Wormer- en Jisperveld aanbiedt. De wandelroute kan uiteraard vanuit het noorden aanvangen maar ook vanuit het zuiden. Zowel aan het Dorpsplein in Oost-Knollendam als bij de begraafplaats is parkeerruimte beschikbaar. Uitgebreidere parkeervoorzieningen zijn er bij de beheerboerderij, de Poelboerderij of bij Weromeri. Oost-Knollendam is ook met het openbaar vervoer te bereiken. Op werkdagen en zaterdag rijdt de buurtbus op het evenuur door het dorp. De buurtbus kent een opstapplaats bij het NS Station Wormerveer. Ommetje rond Oost-Knollendam Pagina 6

7 Van wie is het Ommetje rond Oost- Knollendam? Het Ommetje rond Oost-Knollendam is in eerste instantie bedoeld voor de inwoners van Oost-Knollendam. Maar in de context van deze paragraaf is het vooral belangrijk om te weten wie de eigenaar is van de grond waarover de wandelroute loopt. Het Ommetje rond Oost-Knollendam loopt voor een deel over de openbare weg, de Dorpsstraat van Oost-Knollendam. De route vanaf de begraafplaats door de Schaalsmeerpolder over de verharde weg tot aan de beheerboerderij is eigendom van Natuurmonumenten maar opengesteld zonder voorbehoud. De route door het Wormer- en Jisperveld voert over weilanden die allemaal eigendom zijn van Natuurmonumenten. Een deel van deze weilanden wordt gepacht door de agrariër Marcel Al die namens Natuurmonumenten het agrarische beheer uitvoert. Marcel Al houdt zijn bedrijf aan de Oudelandsdijk 11b en is één van ruim 20 ondernemers die samen met Natuurmonumenten het beheer voert over het Wormer- en Jisperveld. De CCO heeft ter voorbereiding van deze wandelroute zowel met Marcel Al als met de beheerder/vertegenwoordiger van Natuurmonumenten Tjeerd Bosma gesproken. Beiden zijn enthousiast over het plan maar wensen uiteraard wel inspraak te hebben bij het realiseren van dit plan. Zo hebben beiden een aantal eisen opgegeven waarmee rekening dient te worden gehouden bij de realisatie en de exploitatie van een wandelpad over hun grondgebied. Deze eisen zijn als volgt samengevat: De wandelroute zal gesloten zijn tijdens het broedseizoen van 1 april tot 15 juni, De wandelroute is verboden voor honden, De algemene eisen die Natuurmonumenten stelt aan opengestelde wandelroutes waarin bijvoorbeeld wordt gewezen op het eigen risico van de wandelaar, Aansprakelijkheid, verantwoordelijkheid en verzekering van eigendommen moet vooraf geregeld worden met beheerder (pachter) en eigenaar. Ommetje rond Oost-Knollendam Pagina 7

8 Hoe kan het Ommetje rond Oost-Knollendam gerealiseerd worden? Het Ommetje rond Oost-Knollendam verloopt voor circa de helft over verharde openbare wegen. Het deel dat door het veld loopt zal niet geprepareerd worden als wandelpad. De wandelaar wordt uitgedaagd om gewoon over het weiland te lopen zonder dat hier een pad voor is aangelegd of wordt onderhouden. Wel zal worden geadviseerd om vooral op de kop van de landjes te lopen omdat deze meestal hoger liggen en dus minder drassig zijn. Op enkele punten zal een oversteek over water nodig zijn. De realisatie van deze oversteekpunten is afhankelijk van de eisen die Natuurmonumenten stelt. Marcel Al, agrariër en pachter van de grond, ziet graag dat de kleine eilandjes d.m.v. dammetjes worden verbonden zodat het beheer voor hem met landbouwvoertuigen gemakkelijk wordt. Natuurmonumenten en organisaties als watersport- en schaatsverenigingen zullen echter geen voorstander zijn als er teveel dammen worden aangelegd. Een alternatief is om deze slootjes (maximaal 6 meter breed) te overbruggen met een kippeof gierbrug of een eenvoudige loopplank. Een loopplank maakt echter doorvaart onmogelijk, maar kan wel tegen lage kosten gerealiseerd worden. Samen met de beheerder(s) en de gebruikers van de waterwegen zal gezocht moeten worden naar de ideale oplossing. Misschien zelfs gecombineerd met een kleine aanpassing van de wandelroute indien op andere plaatsen al dammetjes zijn aangebracht. Ommetje rond Oost-Knollendam Pagina 8

9 De grootste uitdaging voor de wandelroute is de oversteek over de Sluissloot. Deze sloot moet bevaarbaar zijn voor diverse motor- en zeilboten waardoor een vaste brug ondenkbaar is. Bovendien is de Sluissloot op het punt van oversteek zo n 20 meter breed. Een oplossing voor deze oversteek kan worden gezocht in een zogenaamd voetveer. Hiervan zijn vele verschijningsvormen bekend, maar voor wandelaars volstaan de kleinere typen. Belangrijk is dat de voetveren gemakkelijk (licht) te bedienen zijn, veilig en onderhoudsvrij zijn en vooral ook vandalismebestendig. Aan weerszijden van de Sluissloot zal voor een voetveer een landingsplaats aangelegd moeten worden. De foto s onder geven de beide oevers aan waarbij opgemerkt moet worden dat beide oevers drijvende rietplaggen zijn en dus versterkt moeten worden met een houten vlonder. Ommetje rond Oost-Knollendam Pagina 9

10 Deze foto toont de wandelroute vanaf de beheerboerderij tot de Sluissloot. Het betreft een aantal weilanden die allemaal met elkaar zijn verbonden door dammetjes. De weilanden kunnen het beste langs het water belopen worden omdat daar de grond wat hoger ligt. Een bestaand dammetje tussen twee weilanden. Dit dammetje vraagt wel om wat onderhoud omdat het nu slecht begaanbaar is. Ook hier wordt een bestaande dam getoond waarop een vervallen windmolen staat. Het veehek zal moeten worden aangepast met of een klaphekje of een opstapje (rechts) Ommetje rond Oost-Knollendam Pagina 10

11 De foto links geeft een impressie van de drie oversteekplaatsen die gerealiseerd moeten worden. Op dit punt is er echter een mogelijkheid de route een paar honderd meter om te leggen en daarbij gebruik te maken van enkele bestaande dammen. Dat brengt het aantal oversteekplaatsen terug tot twee. Dit is de bestaande brug die de wandelroute via een laatste stuk weiland verbindt met de Dorpsstraat. Hoewel dit plan slechts een eerste aanzet is tot de realisatie van de wandelroute om Oost-Knollendam, zal de werkelijke realisatie een samenwerking moeten worden tussen de Contact Commissie van Oost-Knollendam en de vereniging Natuurmonumenten. Vanzelfsprekend zal de CCO hierbij ook de Gemeente Wormerland betrekken alsmede andere organisaties die belang hebben bij deze recreatieve bestemming. Ommetje rond Oost-Knollendam Pagina 11

12 Wat kost het Ommetje rond Oost-Knollendam? De kosten die zijn gemoeid met het Ommetje rond Oost-Knollendam vallen uiteen in twee vormen: 1. Realisatie van de wandelroute 2. Onderhoud van de wandelroute Voor de realisatie van de wandelroute zullen kosten gemaakt moeten worden voor de volgende onderdelen: 1. Voetveer en vlonders bij de Sluissloot 2. Dammetjes, loopplanken of bruggetjes (3 stuks) tussen de weilanden ten noorden van de Sluissloot. 3. Veehekken en/of overstapjes bij bestaande afrastering 4. Route-informatieborden 5. Diversen (opening en bekendmaking van de wandelroute e.d.) Het onderhoud van de wandelroute is beperkt tot het maaien van de weilanden en jaarlijks onderhoud aan het voetveer en de bruggetjes. Daarbij kan opgemerkt worden dat het maaien al gebeurd, maar ook dat voor dit onderhoud subsidies (vergoeding per meter wandelpad) beschikbaar zijn voor de agrariër. Voor de realisatie begroot de Contact Commissie Oost-Knollendam een bedrag van ,-. In een tweede fase van dit plan zal deze begroting verder onderbouwd worden en zullen ook mogelijke subsidieregelingen alsmede bijdragen van Gemeente Wormerland en de Contact Commissie Oost-Knollendam bekeken worden. Ommetje rond Oost-Knollendam Pagina 12

13 Aanpak en vervolg Dit document is een eerste aanzet geweest voor de Contact Commissie van Oost-Knollendam. Op basis van dit document voorzien wij minimaal de volgende stappen: 1. Delen van dit document met belanghebbenden: a. Vereniging Natuurmonumenten b. Agrariër Marcel Al c. Gemeente Wormerland 2. Inzending prijsvraag Landschapsbeheer 3. Opstellen tweede versie naar aanleiding van input belanghebbenden 4. Opstellen plan van aanpak voor realisatie en onderhoud 5. Inventarisatie van realisatie- en onderhoudskosten 6. Onderzoek naar subsidiemogelijkheden 7. Realisatieplan opstellen 8. Aanbesteding of in eigen beheer realiseren 9. Openstelling Deze stappen zullen vanaf 1 maart 2007 worden opgepakt. De openstelling zal door CCO op een ludieke wijze worden verricht. Hierbij wordt gedacht aan een streekeigen manier om zichzelf door het veld te verplaatsen: een echte prutrace. Ommetje rond Oost-Knollendam Pagina 13

14 Geraadpleegde informatiebronnen Ommetje rond Oost-Knollendam Pagina 14