Bouwen Aan Vertrouwen

Transcriptie

1 Bouwen Aan Vertrouwen Verkiezingsprogramma D66 Geldermalsen

2 > Goed onderwijs > Betere zorg > Meer werk > Integer Bestuur De gemeente speelt een steeds grotere rol in uw leven. Daarom moet u ook een veel grotere rol in uw gemeente spelen. Dat begint met stemmen op 19 maart; stemmen op D66. De gemeente wordt belangrijker, uw stem dus ook Voorjaar 2014 en u mag wéér naar de stembus. Gaat u weer stemmen? Veel mensen vragen zich af of gemeentepolitiek wel belangrijk is. Ik overtuig u er graag van dat u juist bij deze gemeenteraadsverkiezingen uw stem moet laten horen. Een ijzeren wet in de politiek is: alle politiek is lokaal. Als raadslid, wethouder en burgemeester heb ik gezien hoe dat werkt: de belangrijkste vraag moet steeds zijn Wat betekent dit voorstel voor mensen in hun dagelijks leven, in hun directe omgeving?. ii

3 Voor D66 is het essentieel dat iedereen meepraat en meebeslist over de plannen die ons raken. Dat is een democratisch recht én, vinden wij, ook een democratische plicht. Het is in ieder geval de beste garantie voor politiek waarin de mens centraal staat. Dat is belangrijk, want er moeten indringende keuzes gemaakt worden. Hoe groot wordt de klas van uw kind komend jaar? Werken beroepsonderwijs en het lokale bedrijfsleven samen tegen jeugdwerkeloosheid? Worden zorg en ondersteuning van ouderen en gehandicapten op maat geleverd? Pakt uw gemeente nu eindelijk de leegstand aan van achterhaalde industrieterreinen en niet gebruikte beeldbepalende gebouwen? Geeft uw gemeente ruimte aan bewoners die samen zonnepanelen op hun daken laten plaatsen? Heeft u als bewoner zelf over dit alles iets te zeggen? De gemeente speelt een steeds grotere rol in uw leven. Daarom moet u ook een veel grotere rol in uw gemeente spelen. Dat begint met stemmen; stemmen op D66. D66 werkt aan een samenleving die gebouwd is op vrije mensen die zich inspannen en ontplooien. Hierdoor wordt de samenleving als geheel sterker en rijker. Wij mensen zetten ons van nature niet alleen in voor onszelf, maar ook voor onze naasten, onze leefomgeving, de maatschappij en onze gezamenlijke toekomst. Daarom komt D66 op voor de kansen van iedereen, bijvoorbeeld via het onderwijs. Met een overheid die steunt, randvoorwaarden schept en waar nodig stuurt. D66 weet zeker dat de kracht van mensen onderling de belangrijkste maatschappelijke motor is. Wij vertrouwen op die kracht van mensen, individueel en samen. Dat alle politiek uiteindelijk lokale politiek is, wordt een steeds grotere waarheid nu de Rijksoverheid in recordtempo bezig is om veel van haar taken bij uw gemeente neer te leggen. Helaas zijn de motieven van het kabinet vooral financieel; zoveel mogelijk taken over de gemeentelijke heg', maar wel voor veel minder geld dan er eerst voor beschikbaar was. Daarmee lopen zij het risico de verhoudingen onnodig op scherp te zetten. D66 streeft óók naar krachtiger gemeenten, maar niet primair omwille van bezuinigingen. Wij hebben de overtuiging dat belangrijke besluiten over de directe leefomgeving van mensen het beste lokaal genomen kunnen worden. Net zoals we de toekomst van ons land op andere onderwerpen steeds meer binnen Europa bepalen. Den Haag moet leren een flinke stap terug te doen. Dat leidt tot een onherroepelijke verandering in de relatie tussen de burger en de lokale overheid. Dat biedt kansen, ook in uw gemeente. In veel gemeenten is D66 sinds de verkiezingen in 2010 weer sterk vertegenwoordigd. Er is daar door goede en betrokken raadsleden en bestuurders veel bereikt. Wie kwaliteit eist, moet ook kwaliteit leveren. In een aantal andere gemeenten kunnen we nu weer terugkomen. Het is in uw belang dat D66 die sterke positie continueert en waar mogelijk uitbouwt. D66 vindt dat iedere gemeente de brandende ambitie moet hebben om voor de inwoners de best mogelijke leefomgeving te realiseren. Energie, geld en bemoeizucht moeten niet gestoken worden in zaken die burgers best onderling kunnen regelen en dat is meer dan politici en zelfs u vaak denken. Dat wat de gemeente wel doet, moet dan wel goed gebeuren; efficiënt, effectief en duurzaam. D66-politici hebben een kenmerkende stijl: we zijn duidelijk over wat we willen, we denken in mensen en niet in groepen, we beginnen bij u en niet bij de regels en houden altijd het oog op de toekomst. Wij zijn optimistisch maar weten ook dat we hard moeten werken om onze idealen te verwezenlijken. Verschillende gemeenten maken de komende jaren verschillende keuzes. Hoeveel uur thuiszorg is er beschikbaar voor uw buren die graag zo lang mogelijk zelfstandig willen wonen? Hoe voortvarend is uw gemeente volgend jaar bij het begeleiden van die WAJONG-er die echt gemotiveerd is om zijn eigen brood te verdienen? Gaat u zitten afwachten of u in de beste of in de slechtste gemeente van Nederland woont? Of gaat u er, samen met D66, voor zorgen dat uw gemeente de handschoen oppakt? U kunt het verschil maken. Zeker hier in Geldermalsen, in uw eigen omgeving! Wacht niet af. Stem op 19 maart. Beter nog; stem D66! Alexander Pechtold iii

4 Vooruit met D66 Geldermalsen iii

5 > En nu samen vooruit > Met gezond verstand > En ambitie "Bouwen aan vertrouwen", het thema van ons programma. De nieuwe koers voor de komende vier jaar. Weg met het cynisme dat alles verlamt, doodslaat en iedere ontwikkeling blokkeert. Kritisch meedoen is meer van deze nieuwe tijd, de tijd van wederopbouw. De recessie wordt vervangen door nieuwe ideeën, ondernemerschap neemt een hernieuwde vlucht, een andere vorm en draagt weer bij aan de ontwikkeling van onze maatschappij in plaats van haar uit te hollen. Gezond verstand gekoppeld aan een toekomstbeeld: pragmatisch idealisme op het gebied van zorg, onderwijs, werk en bestuur. Kritisch kijken, denken en dan echt doen. Veel is afgelopen jaren al voorzichtig ingezet en dat moet versnellen, verdiepen, beter en meer. iv

6 D66Geldermalsen staat daarin niet alleen, D66Gelderland doet mee voor provinciale zaken, D66 landelijk doet dat voor landelijke onderwerpen en D66 is ook sterk aanwezig bij onze lokale samenwerkingspartners zoals als Tiel, Culemborg en Buren. Dat maakt uw stem op D66 een stem met uitwerking. Daarom wil D66 Geldermalsen vooruit: Geen schone handen maar gewoon meedoen. Zo het hoge woord is eruit. De ambitie ligt op tafel. Wij willen in het college, wij willen doen. Met open vizier, bereikbaar, betrouwbaar en met zorg om kwaliteit, net als onze benaderingswijze van de onderwerpen voor de komende vier jaar. Vier onderwerpen als hoofdrichting: Meer werk, Betere zorg, Goed onderwijs, Integer bestuur. Gezamenlijk elkaars bouwstenen. Niets als los zand, niet apart. Dat vereist samenwerking als nooit tevoren vanuit ieders kracht en dat eist vertrouwen. Vertrouwen in zichzelf en in elkaar. Dat komt niet vanzelf, die wederopbouw vergt nieuwe energie vooruit. Dat is bouwen aan vertrouwen. Dat is D66. Dat maakt uw stem op D66 een stem met uitwerking. Met vriendelijke groet, Jan M. De Geus Fractievoorzitter en lijsttrekker D66 Geldermalsen v

7 Inhoudsopgave 01 Bouwen Aan Vertrouwen i 02 Vooruit met D66 Geldermalsen iii 03 Inhoudsopgave vi 04 De D66 kijk op Geldermalsen 1 05 Sociaal-Liberale richtingwijzers 4 06 Wat hebben we we bereikt 7 07 Wat was en is verder van belang 9 08 Burgers, Bedrijven en Instellingen Wonen in Geldermalsen Werken in Geldermalsen Geen stenen maar mensen Openbare Orde en Veiligheid Jong en oud samen in Geldermalsen Sociaal in Geldermalsen Cultuur, Sport en Recreatie Landschap en openbare ruimte Doelen D66Geldermalsen Bijlage 1 Visie Op transities Bijlage 1 specifiek Langdurige zorg Bijlage 1 specifiek Jeugd(zorg) Bijlage 1 specifiek Participatie 60 iv

8 De D66 kijk op Geldermalsen 1

9 > Democratie > Oplossingen zoeken > Vertrouwen en inspraak Problemen in zowel het leven als in de politiek kosten veel tijd en energie. Er is vaak nauwelijks tijd voor voldoende discussie om tot fundamentele aanpakken te komen. In een aantal gevallen, zeker ook op gemeentelijk niveau, zullen we als lokale politici en bestuurders moeten durven toegeven dat we ergens geen of weinig invloed op hebben. Ten onterechte wordt dat vaak gezien als teken van zwakte. Maar met doen alsof houd je jezelf en kiezers voor de gek en komen er geen oplossingen. In dit verkiezingsprogramma geven wij onze visie op Geldermalsen en leggen we uit waarop onze visie is gebaseerd. Hoe wij tegen zaken aankijken, ook op de langere termijn, en hoe wij dat vanuit een sociaal-liberale visie doen. De primaire opdracht van de overheid is wat ons betreft zorgen voor veiligheid. Als dat in gebreke blijft verdwijnt namelijk het vertrouwen in de samenleving. In een veilige samenleving kunnen mensen bloeien. 2

10 Als individuele burger ben je vaak onmachtig tegen processen die, vaak ook door hun ingewikkeldheid, schade toebrengen. Wat iedereen dus in ieder geval van de overheid, ook de lokale, mag verwachten is dat deze waakt over de veiligheid. Bepaalde zaken moeten op orde zijn. Daar ligt een taak voor het openbaar bestuur: burgemeester, wethouders, volksvertegenwoordigers en ook ambtenaren. Daarnaast ligt er een belangrijke taak voor cliëntenorganisaties, adviesorganen en ook de (lokale) onafhankelijke journalistiek om het openbaar bestuur scherp te houden. D66 heeft niet vooraf de mening klaar, maar laat zich altijd breed informeren. Dat is van belang om te weten waar het nu echt over gaat, of het probleem werkelijk is zoals voorgesteld en wat mogelijke oplossingen zijn. Een belangrijk uitgangspunt voor D66 is wat betrokkenen er zelf van vinden. D66 is voor een zo transparant en duidelijk mogelijke manier van communiceren. Slechte communicatie creëert namelijk wantrouwen en maakt dat noodzakelijke veranderingen moeizaam verlopen. Met het uitbreiden van de verantwoordelijkheden van de gemeente op het gebied van langdurige zorg, jeugdzorg en participatie (de transities) zijn die nadruk op veiligheid en transparantie wat D66 betreft des te belangrijker. Veel is nog onduidelijk, maar dat de gemeente in de toekomst veel meer taken krijgt op het gebied van langdurige zorg, jeugdzorg en participatie is zeker. Bij de overdracht van taken vanuit het Rijk en de Provincie heeft D66 een duidelijke visie met een aantal belangrijke uitgangspunten. Bij discussies over de transities wordt vaak gesproken over een samen-redzame samenleving met zelfredzame burgers. Er wordt veel van de eigen kracht van burgers verwacht. Ook voor D66 staat gebruik maken van die eigen kracht van mensen voorop, maar dan wel met de bijbehorende zeggenschap, keuzevrijheid en vooral ook oog en een goed vangnet voor de minder/niet zelfredzame burgers in onze samenleving. In verkiezingstijd beloven partijen veel wat niet in vier jaar te realiseren is. D66 doet dat anders. Wij zijn een realistische partij die met beide benen op de grond staat en vertrouwt op de eigen kracht en ontwikkeling van mensen en wij verliezen daarbij de korte termijn niet uit het oog. Onze ideeën en lange termijnvisie zijn terug te vinden in onze verkiezingsprogramma s. Eerder ingenomen standpunten kunnen echter door omstandigheden of nieuwe inzichten wijzigen. Bij de besluitvorming zijn wij nuchter en baseren we ons op feiten. We laten ons leiden door het sociaalliberale gedachtegoed van D66 en onze kijk op de mens en maatschappij die verwoord worden in vijf sociaal-liberale richtingwijzers. Onze visie op het lokale bestuur, de transities en de gemeentefinanciën zijn dan ook gebaseerd op deze richtingwijzers. Programmacommissie D66 Geldermalsen Januari

11 Sociaal- liberale richtingwijzers 4

12 > Eigen kracht van mensen > Over grenzen heen kijken > Beloon prestatie, deel welvaart > Duurzaamheid en harmonie > Grondrechten en waarden D66 benadert de mens en maatschappij op een positieve manier. Wij vertrouwen erop dat mensen veel van de problemen die ze tegenkomen zelf kunnen oplossen, maar reiken de helpende hand als dat niet lukt. Wij hebben en tonen respect voor onze medemens en uit zorg voor komende generaties staan we voor duurzaamheid. We zijn niet bang om verder te kijken dan onze eigen gemeente. Ook zijn we bereid om lastige keuzes te maken. En dat is hard nodig. Het zijn in veel opzichten zware tijden. Dan is voor velen de verleiding groot om hun heil te zoeken in oude patronen van schijnveiligheden en in schijnoplossingen. Wij hanteren een vijftal richtingwijzers waarin elke D66-er zich herkent en waarmee de manier waarop we in het leven en de politiek staan beknopt is samengevat. Elk van de richtingwijzers afzonderlijk is zeker niet uniek voor het D66 gedachtegoed, maar het is de combinatie van juist deze vijf denkrichtingen die de mens- en maatschappijvisie van 5

13 D66 definiëren. Deze vijf richtingwijzers maken ook dat onze standpuntbepaling voor u als inwoner voorspelbaar is: onze standpunten komen voort uit één of meerdere van onze richtingwijzers. 1 Wij vertrouwen op de eigen kracht en ontwikkeling van mensen. Daarom zien we de toekomst met optimisme tegemoet. Mensen zijn zo creatief dat ze steeds opnieuw zelf oplossingen vinden. Wij willen dat de overheid deze kracht, vindingrijkheid en creativiteit van mensen ondersteunt en ruimte geeft. De sleutel voor verandering ligt bij mensen zelf en wij willen dat de overheid daarbij aansluit. Wat mensen voor zichzelf en anderen kunnen doen is veel belangrijker en effectiever dan wat de overheid kan doen. 2 Denk en handel internationaal Samenlevingen zijn op steeds meer verschillende manieren met elkaar verbonden. Wij staan open voor de gehele wereld en sluiten niemand uit. Bij alles wat we doen, vragen we ons steeds af welke effecten dat heeft op anderen in deze wereld. Wij onderkennen dat Europa steeds meer ons binnenland wordt. Internationale samenwerking en economische vooruitgang zijn de sleutels naar een wereld met minder oorlog en conflicten. Daarbij handelen wij steeds pragmatisch, nuchter en op basis van feiten. 3 Beloon prestatie en deel de welvaart Mensen zijn niet gelijk, wél gelijkwaardig. Mensen zijn verschillend en wij willen dat de overheid ruimte laat voor die verschillen. Wij streven naar economische zelfstandigheid voor zoveel mogelijk mensen en vinden dat mensen die uitmuntend presteren daarvoor een beloning verdienen. Wij willen een dynamische, open samenleving waarin iedereen de ruimte krijgt om zijn eigen beslissingen te nemen en iedereen zich op zijn eigen manier kan ontwikkelen. Wij vinden het vanzelfsprekend om welvaart met elkaar te delen. We willen dat zoveel mogelijk mensen meedoen in het maatschappelijk en economisch proces, want daar worden we allemaal beter van. Voor mensen die zichzelf niet kunnen redden dragen we een gezamenlijke verantwoordelijkheid. 4 Streef naar een duurzame en harmonieuze samenleving Wij willen de wereld om ons heen tegemoet treden met respect en mededogen. Dat geldt voor de mensen om ons heen en voor onze omgeving. De aarde is niet van ons en dus geen gebruiksartikel. We willen stoppen met het uitputten en vervuilen van onze leefomgeving. We willen dat in de discussie over natuur en milieu niet het behoud, maar de aantasting van natuur en milieu beargumenteerd wordt. 5 Koester de grondrechten en gedeelde waarden De fundamentele waarden van onze samenleving zijn vrijheid voor en gelijkwaardigheid van ieder mens, ongeacht opvattingen, geloof, seksuele geaardheid, gerichtheid of herkomst. Lichamelijke integriteit, geweldloze oplossing van belangenconflicten en een respectvol gehanteerde vrijheid van meningsvorming en -uiting, inclusief respect voor onze democratische rechtsstaat, zijn voor ons centrale waarden. Die waarden zijn universeel en zonder meer bovengeschikt. Wij beschermen de grondrechten van onszelf en anderen. 6

14 Wat hebben we bereikt 4

15 > Wat hebben we bereikt > In de coalitie > In de oppositie In ons verkiezingsprogramma hebben wij stelling genomen en ook specifieke zaken genoemd die wij als D66 Geldermalsen wilden bewerkstelligen. We hebben deze gemeenteraadsperiode een duidelijk stempel weten te drukken op een aantal zaken en ook de aanzet gegeven tot diverse belangrijke veranderingen. Dit was mede mogelijk omdat de gemeenteraadsfractie van D66 sinds 2010 uit twee personen bestaat (Jan de Geus en Rita Boer Rookhuiszen-de Joode) en ook ondersteund wordt door actieve burgercommissieleden en steunfractieleden. Twee jaar lang maakte D66 deel uit van het college, met Annelies Brand-Boom als wethouder met onder andere de belangrijke onderwerpen onderwijs, zorg en welzijn in haar portefeuille. Na de val van de coalitie van Dorpsbelangen, VVD en D66 in april 2012 heeft D66 met een positieve inbreng meeonderhandeld aan een nieuwe coalitie en kon daardoor ook een groot deel van het nieuwe coalitieakkoord ondersteunen. Voorstellen zijn en worden door D66 op hun inhoud beoordeeld. 5

16 Behaalde successen: De coalitieonderhandelingen in 2010 vonden mede op verzoek van D66 in de openbaarheid plaats onder voorzitterschap van een onafhankelijke voorzitter. Een unicum in Geldermalsen. Onder verantwoordelijkheid en aansturing van onze D66 wethouder is door de gemeenteraad de belangrijke visie op de eerstelijnszorg in Geldermalsen vastgesteld (zie bijlage 4). Er zijn onder leiding van onze wethouder belangrijke stappen gezet ten aanzien van de realisatie van het voor onze lokale verenigingen zo belangrijke multifunctionele centrum (MFC) in Geldermalsen. Dit in combinatie met een voor de inwoners zo mogelijk nog belangrijker eerstelijns gezondheidscentrum (EGC) waarin diverse lokale zorgondernemers gaan samenwerken. Daarnaast is onder verantwoordelijkheid van onze wethouder de kanteling van de WMO ingezet waarbij, geheel indachtig de D66 visie, veel meer wordt uitgegaan van de eigen kracht van mensen. Deze kanteling liep bijna synchroon aan bezuinigingen waardoor de veranderde werkwijze, met onder andere keukentafelgesprekken om de hulpvraag goed te duiden, vaak gezien wordt als een bezuinigingsmaatregel in plaats van het op een logische manier helpen oplossen van zorgvragen. Bezuinigen was en is helaas noodzakelijk om de gemeente Geldermalsen financieel gezond te houden. Een goed en actueel zicht op de financiën is daarvoor een eerste vereiste. D66 heeft geijverd voor duidelijkheid en transparantie. Het invoeren van de bloesem- en oogstrapportages, waarbij de raad geen dikke pakken papier hoeft door te spitten, maar in een duidelijke visuele presentatie de financiële stand van dat moment met de mogelijke (financiële) risico s te zien krijgt, is een grote vooruitgang. Niet alleen spaart dit de organisatie en de raadsleden tijd, het geeft ook een duidelijker en transparanter beeld. D66 heeft bezuinigingsvoorstellen gesteund, waarbij het tot nu gelukt is om juist de kleinere vrijwilligersorganisaties zoveel mogelijk buiten schot te laten. Het huidige voorzieningenniveau voor onze inwoners zien te behouden en eventueel zelfs te versterken stond en staat bij D66 voorop. D66 heeft in 2010 ook opgeroepen tot het bijstellen van diverse grootschalige ambities en plannen in de gemeente. Plannen zijn gestopt, gefaseerd of naar de verre toekomst doorgeschoven omdat financiering daarvan niet nodig of onverantwoord was. De in onze ogen grootstedelijke ambities zijn bijgesteld. Mede op initiatief van D66 is door de gemeenteraad gediscussieerd over wat voor gemeente Geldermalsen zou moeten zijn en aan de hand daarvan is de visie Malsen aan de Linge vastgesteld (zie bijlage 2). De aanleg van een Tweede Lingebrug, als mogelijk laatste fase van de Randweg, is uiteindelijk van de gemeentelijke agenda en begroting gehaald. Nut en noodzaak was wat D66 betrof niet aangetoond, en dat blijkt nu nog meer het geval te zijn vanwege de economische crisis. De besluitvorming hierover heeft in onze ogen veel te lang geduurd, waardoor andere zaken uitgesteld zijn die eerder hadden moeten worden aangepakt: probleem oversteek bij de Aldi en overweg Rijksstraatweg, de kruising van de Willem de Zwijgerweg met de Randweg en de aanleg van riolering en de reconstructie van de Rijksstraatweg/stoplichten in het centrum. D66 heeft zich hard gemaakt voor het goed en in samenspraak met de belanghebbenden aanleggen van het vrij liggende fietspad Buurmalsen. Op initiatief van D66 heeft de gemeenteraad samen met het college van B&W bij de Provincie op een veiligere uitvoering aangedrongen, met name op het deel tussen Geldermalsen en de kom Buurmalsen. Verder hebben we gewaakt voor een betere verkeersroutering van auto s en vrachtverkeer in Geldermalsen-Zuid (dankzij onze inbreng blijft een deel van de J.F. Kennedylaan vrachtwagenvrij). D66 heeft ook opgeroepen tot integraal en eenduidig beleid inzake vrachtverkeer en vrachtwagen parkeren. 6

17 Belangrijk aandachtspunt was en is ook het toewerken naar een veilige ontsluiting van Tricht bij de aanleg van een derde spoor, met vooral oog voor fietsers en voetgangers. Onder verantwoordelijkheid van onze wethouder, en gesteund door onze fractie en een meerderheid in de raad, is als locatie voor de bouw van de nieuwe gymzaal voor Meteren het Dorpshuis Meteren gekozen. Daarmee werd het ook mogelijk het Dorpshuis te verbouwen en heeft Meteren nu een prima multifunctioneel te gebruiken ontmoetings- en sportgelegenheid ter beschikking. D66 heeft met volle overtuiging ingestemd met de fusie tussen de Geldermalsense Scholengemeenschap de Lingeborgh met Scholengemeenschap Lek en Linge uit Culemborg. De fusie was noodzakelijk om de onderbouw van het HAVO en VWO onderwijs voor jongeren uit onze gemeente dicht bij huis te behouden. D66 heeft actief meegedacht en denkt nog steeds actief mee in werkgroepen van de raad, sommige aangevuld met collegeleden, ambtenaren en steunfractieleden. De werkgroep Malsen aan de Linge is een initiatief van D66 om te komen tot een duidelijkere visie op hoe wij (de toekomst van) de gemeente Geldermalsen zien. Mede op basis van de uiteindelijk door de gemeenteraad vastgestelde Visie Malsen aan de Linge kunnen (betere) besluiten voor de toekomst genomen worden (zie bijlage 2: Malsen aan de Linge) De werkgroep Solide begroting, om tot breed gedragen bezuinigingsvoorstellen te komen De werkgroep GREX (grondexploitatie), om duidelijker inzicht te krijgen in de problematiek van de gemeentelijke financiën die voorvloeien uit de grondposities van de gemeente en de problemen op de woningmarkt en van daaruit tot oplossingen te komen. De werkgroep sturende raad, die als doel heeft het kaderstellende (sturende) werk van de gemeenteraad te verbeteren en de bewoners meer en beter bij de besluitvorming te betrekken De werkgroep transities, ter voorbereiding op de overheveling van rijkstaken naar de gemeente op gebied van langdurige zorg, jeugdzorg en participatie. Op aandringen van D66 is het gebruik van de ipad, eerst door de gemeenteraad en vervolgens ook door college en ambtelijke top, versneld ingevoerd. Daarmee het papierloos werken door de gemeenteraad een feit geworden. Naast kostenbesparing draagt dit ook bij aan duurzaamheidsdoelstellingen. Mede op initiatief van onze fractie is in de gemeenteraad van Geldermalsen in deze periode begonnen met vergaderen op een wekelijkse vaste vergaderdag (op dinsdag) en volgens het BOB model. Eerst beeldvormend (B) vergaderen, waarbij zoveel mogelijk input van burgers/betrokkenen/organisaties gevraagd wordt, daarna opiniërend (O) en vervolgens besluitvormend (B). Hiermee willen we de belanghebbenden en belangstellenden in een vroegtijdig stadium bij de planvorming betrekken. Daarnaast wordt ervoor gezorgd dat er door raadsleden meer inhoudelijk gediscussieerd wordt, voorafgaande aan de uiteindelijke besluitvorming en dat deze discussie ook in alle openbaarheid plaats vindt. We doen in de gemeente Geldermalsen nu veel ervaring op met beeldvormende bijeenkomsten, waar mensen en organisaties met een bepaalde deskundigheid voor worden uitgenodigd. Het begin van de cultuuromslag is er en moet in de volgende periode vooral verder doorgezet worden. Wat ons betreft worden onderwerpen ook integraal behandeld en niet meer op afzonderlijke onderdelen in verschillende raadscommissies. Er dient met een zo compleet mogelijk beeld van het onderwerp voor ogen te worden gesproken en uiteindelijk besloten. In het kader van transparantie is er op aandringen van D66 sinds 2012 een openbaar aanbestedingsregister dat elk kwartaal op de website van de gemeente gepubliceerd wordt. Hier kan iedereen kennis nemen van welke werken en/of diensten door de gemeente zijn aanbesteed, voor welke bedragen en naar welke ondernemer/ leverancier het werk of de dienst is gegaan en of dit een lokaal/regionaal/landelijk gevestigd bedrijf betreft. Eveneens in het kader van transparantie en zeker ook ten behoeve van de verenigingen en organisaties die subsidies (willen) aanvragen komt er, op aandringen van D66 een openbaar subsidieregister, waarin wordt opgenomen welke organisaties/ verenigingen ten behoeve van welk doel subsidie hebben ontvangen en om hoeveel geld dit gaat. Tevens zal op de website van de gemeente duidelijk worden aangegeven hoe men, en onder welke voorwaarden, voor subsidies in aanmerking kan komen. Het in een vroeg stadium laten meedenken, meepraten en meedoen door inwoners en 7

18 ondernemers is voor D66 een speerpunt. Zij zijn voor D66 medeverantwoordelijk voor het creëren van een prettige en leefbare omgeving. Particulier initiatief (vrijwilligers, verenigingen) en burgerinitiatieven richting gemeente dienen dan ook te worden gestimuleerd en beloond. Burgers kunnen veel en vaak ook zonder of slechts met een beetje hulp van de gemeente voor elkaar krijgen. Een populaire term hiervoor is cocreatie. Een mooi voorbeeld hiervan is het door D66 tijdens een politiek café opgepakte onderwerp plantsoen in Geldermalsen. Samen met inwoners (jong en oud), ambtenaren, collegeleden en gemeenteraadsleden heeft het plantsoen langs de Linge en in het centrum van Geldermalsen een flinke opknapbeurt gekregen. Dit initiatief sloot ook prima aan bij ons speerpunt Linge weer openbaar maken voor de inwoners. Uitgangspunt daarbij is onder andere dat dorpshuizen een belangrijke rol spelen in de lokale samenleving als centrale ontmoetingsplek en dat die rol in de toekomst alleen maar belangrijker zal worden. In het kader van transparantie worden mede op voorstel van D66 de officiële schriftelijke vragen die de fracties aan het college van burgemeester en wethouder stellen tegenwoordig op de website vermeld. Ook de officiële antwoorden worden daarbij geplaatst. D66 heeft zelf vragen gesteld over onder andere: > Weigerambtenaar > Huisvesting en het opnemen buitenlandse werknemers in de GBA > Huurwoningenbeleid Begin juli 2013 werd de motie Social return en prestatieladder socialer ondernemen (SROI/PSO) van D66 gesteund door een ruime meerderheid van de raad. Hiermee wilden wij het al bestaande SROI beleid aanscherpen door deze ook bij kleinere aanbestedingen te gaan toepassen en het gebruik van de PSO niet alleen in Geldermalsen maar ook in de regio stimuleren. Mede op voorstel van D66 zijn en worden er werkbezoeken afgelegd om raadsleden en collegeleden kennis te laten maken met doelgroepen waarvoor in het kader van de transities de gemeente verantwoordelijk wordt. Er is nu soms nog te weinig kennis over die doelgroepen. Het huidige voorzieningenniveau in ieder geval behouden en waar mogelijk versterken en het slechts beperkt verhogen van de lokale belastingen voor de inwoners van Geldermalsen stond en staat nog steeds bij D66 voorop. D66 heeft zich hard gemaakt om bij bezuinigingen de verenigingen zoveel mogelijk te sparen. Met een grote percentuele verhoging van de jaarlijkse OZB (WOZ) hebben we ingestemd om de begroting financieel gezond te houden. Ook omdat andere gemeentelijke lasten voor onze inwoners, de kosten voor de afvalverwijdering door de Avri, omlaag gingen. Daardoor zijn de totale gemeentelijke lasten voor onze inwoners niet veel hoger geworden. De in de raadsvergadering van oktober 2013 door D66 ingediende motie Dorpshuizen werd door de gehele gemeenteraad ondersteund. In de motie wordt het college gevraagd om tot een brede discussie en besluitvorming te komen over de positie van dorpshuizen in de gemeente Geldermalsen. 8

19 Wat was en is verder van belang vi

20 > Cultuurhistorie > Onderzoek grondexploitatie > Spoor Tricht De aanpak van onveilige verkeerssituaties zoals bij de kruising van de Randweg en de Willem de Zwijgerweg hadden bij ons prioriteit. Dit heeft helaas vertraging opgelopen door uitstel van besluitvorming rond het project Tweede Lingebrug. We hebben geprobeerd dit proces te versnellen, maar dat is helaas niet gelukt. Gelukkig is nu uiteindelijk wel besloten om het kruispunt aan te pakken. Ook de aanpak van de onveilige oversteek bij de Aldi, die afhankelijk was van de ontsluiting van het MFC heeft in onze ogen onnodig vertraging opgelopen door uitstel van de besluitvorming over de bouw van het MFC. Samen met andere partijen hebben we provinciaal en landelijk de aandacht gevestigd op de problematiek in Tricht in het kader van de spoorverbreding en alle bijkomende problemen voor wat betreft de verbindingen binnen het dorp en de overlast van geluid en trillingen. De Gelderse Statenfractie is op uitnodiging van de lokale vii

21 D66-fractie meerdere malen ter plaatse geweest en ook de Tweede Kamerfractie is door ons op de hoogte gebracht en wordt nog steeds op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen. Het door onze fractie gesteunde en voor de gemeente Geldermalsen uitgevoerde trillingsonderzoek heeft de trillingsproblematiek bij andere gemeenten en ook landelijk onder de aandacht gebracht en kan uiteindelijk wellicht bijdragen aan oplossingen. Het RIVM is inmiddels een onderzoek gestart naar de gevolgen van spoorvervoer voor omwonenden van spoorlijnen. Heet hangijzer tijdens de vorige raadsperiodes, en belangrijk onderwerp tijdens de vorige gemeenteraadsverkiezingen, waren de bouwplannen van Dura Vermeer voor een woonwijk met 100 woningen bij het station van Geldermalsen. Deze worden ook wel als Stationsomgeving oost aangeduid. D66 is altijd tegen grootschalige woningbouw op die plek geweest. Enerzijds vanwege de plek zelf, een belangrijk groengebied in de uiterwaard langs de Linge, anderzijds omdat woningbouw parasiteert op de bouwplannen in de Plantage. Het door D66 gevraagde raadsonderzoek Stationsomgeving over de hele gang van zaken rondom de jarenlange discussie en besluitvorming aangaande de stationsomgeving kreeg onvoldoende steun. D66 ijverde voor het afschaffen van de welstandscommissie. Toen het college voorstelde tot samenvoeging van de monumentencommissie en welstandscommissie tot de commissie ruimtelijke kwaliteit hebben wij in de gemeenteraad gepleit voor behoud van de monumentencommissie met een gemeentelijke dorpsbouwmeester, zoals in buurgemeente Tiel het geval is. Dit voorstel heeft het niet gehaald, maar wij zullen ons hier ook in de komende raadsperiode hard voor maken. D66 heeft gevraagd om een raadsonderzoek naar de grondexploitatie. Dit in het kader van de gemeentefinanciën, in het bijzonder de negatieve invloed die de grondexploitatie hierop heeft. Hiervoor was echter geen meerderheid in de gemeenteraad. De procedure rondom de bouwplannen op het terrein van de voormalige pastorie te Deil verdient wat D66 betreft geen schoonheidsprijs. Het maatschappelijk belang, namelijk het vinden van voldoende financiën om een gemeenschapruimte (het oude schooltje te Enspijk) te kunnen verbouwen, streed hier niet alleen met de individuele belangen van omwonenden maar ook met een ander maatschappelijk belang: het behoud van een uit cultuurhistorisch oogpunt belangrijke en bovendien groene plek in het dorp. D66 koos in haar afweging voor de cultuurhistorie, maar werd daarin niet gesteund door de meerderheid van de gemeenteraad. Eenzelfde probleem, de keus tussen maatschappelijke en cultuurhistorische belangen, doet zich nog steeds voor in de discussie rondom de door het kerkbestuur gewenste uitbreiding van de Centrumkerk in Geldermalsen. D66 is niet tegen uitbreiding, wel tegen aantasting van de cultuurhistorische waarden van het pand, een van de weinige bewaard gebleven monumenten van het dorp Geldermalsen. Daar willen we zuinig op zijn. viii

22 Burgers Bedrijven en Instellingen 12

23 > Bereikbaar > Betrouwbaar > Beschikbaar De hoofddoelstelling van de gemeentelijke organisatie moet zijn: dienstverlening aan de burgers, bedrijven en instellingen in de gemeente Geldermalsen. Het bestuur is er voor de burgers en niet andersom. Dat betekent dat de organisatie naar buiten toe gericht moet zijn, met zo laag mogelijke drempels. Dit kan bereikt worden door een heldere structuur met één entree. De één-loketgedachte en de één-contactpersoongedachte zijn hier voorbeelden van. Met de invoering van het Klantencontactcentrum is een stap in de goede richting gezet. Ook het werken op afspraak draagt bij aan service aan de burgers, al moet goed in de gaten gehouden worden of dit voor alle inwoners werkt. Wij zijn er voorstander van om afspraken op zaterdag mogelijk te maken. Wij zijn ook voor experimenteren met het nieuwe werken, op locatie in een dorpshuis 13

24 en/of bij de burger thuis. De website, en dan in het bijzonder de zoekfunctie daarvan, moet nog sterk verbeteren. Informatie moet voor iedereen makkelijk te vinden zijn. Ook aan de leesbaarheid van openbare stukken kan nog veel verbeterd worden. Efficiënt, effectief en transparant De gemeente krijgt vanuit de landelijke overheid steeds meer taken overgeheveld. Een efficiënt en effectief functionerende gemeentelijke organisatie wordt steeds belangrijker. Gemeentelijke beslissingen zijn te belangrijk om alleen aan de bestuurders over te laten. Om de burgers geïnformeerd en betrokken te houden is transparantie van het allergrootste belang. Transparantie betreft vooral de communicatie en beschikbaarheid van informatie voor de burger die de inzichtelijkheid in de materie, de procedures en het besluitvormingsproces vergroten. Om transparantie te bereiken dienen procedures versimpeld en de hoeveelheid regels drastisch gereduceerd te worden. Ook moet er aandacht worden besteed aan het uitleggen van ingewikkelde stukken op de verschillende beleidsterreinen. Communicatie Verder achten wij communicatie met de inwoners van het allergrootste belang. De burgers zullen pas echt bij de gemeente betrokken zijn, als ze goed geïnformeerd zijn, ze begrijpen wat er gebeurt en wat er van hen verlangd wordt en ze zelf het belang inzien. Meepraten Een goed gemeentebestuur weet wat onder de bevolking leeft en is bereid daar rekening mee te houden. Wij vinden het belangrijk om antwoorden op vragen te ontwikkelen in samenspraak met burgers, ondernemers en maatschappelijke organisaties. D66 vindt ook dat woningbouwverenigingen, instellingen, schoolbesturen, sportverenigingen, dorpsraden en verenigingen zó moeten zijn ingericht dat betrokkenen kunnen meepraten en meebeslissen. D66 is voor open gesprekken over onderwerpen die van lokaal belang zijn: raadsleden en wethouders gaan in discussie met (groepen van) burgers en maatschappelijke instellingen. Niet alleen om de visie uit te leggen en te verdedigen, maar ook om van gedachten te wisselen en te horen wat er leeft. Belanghebbenden moeten in een vroeg stadium worden uitgenodigd om mee te denken over beleid. Privacy Voor D66 Geldermalsen heeft de bescherming van de privacy van inwoners topprioriteit. Inperken van vrijheden of inbreuken op de privacy ter bevordering van de veiligheid dienen altijd verantwoord te worden. Dergelijke maatregelen moeten effectief, noodzakelijk en voldoende onderbouwd zijn en getoetst worden door de gemeenteraad. De gemeente heeft de beschikking over digitale persoonsgegevens, zoals de informatie uit de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA). Met het overhevelen van zorgtaken van het Rijk naar de gemeentes krijgt de gemeente beschikking over meer, vaak gevoelige, persoonlijke gegevens van de inwoners. Mensen moeten er op kunnen vertrouwen dat er op zorgvuldige wijze om wordt gegaan met hun gegevens en dat hun privacy dus wordt gewaarborgd. D66 zal er op toezien dat door de gemeente uw privacy wordt gewaarborgd en dat er zorgvuldig met uw gegevens wordt omgegaan. Vergaderstelsel Mede op initiatief van onze fractie is in de gemeenteraad van Geldermalsen in deze periode begonnen met de dinsdag als vaste wekelijkse vergaderdag en wordt er vergaderd volgens het BOB model. Eerst beeldvormend (B) vergaderen, waarbij zoveel mogelijk input van burgers/betrokkenen/organisaties geregeld wordt, daarna opiniërend (O) en vervolgens besluitvormend (B). Het belang van adviescommissies Gemeentebesturen hebben via onafhankelijke adviescommissies de mogelijkheid om (deskundig) advies van niet-gekozen burgers te krijgen. D66 is voorstander van deze onafhankelijke commissies. Commissies die het recht hebben zich gevraagd en ongevraagd uit te spreken over voorzien en wenselijk gemeentelijk beleid en die de daartoe noodzakelijke ambtelijke ondersteuning krijgen. Pleitten wij in ons vorige verkiezingsprogramma voor een brede WMO raad, die er inmiddels ook gekomen is, wij zien deze raad liefst uitgebreid naar een participatieraad die alle onderdelen van werk, welzijn en zorg bestrijkt. Die participatieraad dient in een vroegtijdig stadium, al in discussie en voorontwerpfase, betrokken te 14

25 worden bij de beleidsvorming. Ook invloed op regionale samenwerkingsverbanden, die in het kader van de transities nog meer een rol gaan spelen, dient op de een of andere manier goed geregeld te worden, wellicht met een regionale WMO/Participatieraad. Aanpak Laaggeletterdheid De samenleving levert steeds grotere problemen op voor mensen die om wat voor reden dan ook laaggeletterd, analfabeet dan wel niet goed kunnen lezen en schrijven maar vaak ook moeite hebben met het begrijpen van gesproken taal en/of digibeet zijn. Zij lopen tegen allerlei barrières op in de samenleving. Een gemeentelijke overheid dient hier rekening mee te houden en oplossingen te bieden. De ouderwetse mogelijkheden, zoals de telefoon, maar ook direct baliecontact moeten mogelijk blijven voor een ieder die niet kan omgaan met de schriftelijke/digitale wereld. De vestigingen van de openbare bibliotheek en andere digitale wijk- of dorpsservicepunten, waar men hulp kan krijgen bij internetgebruik kunnen hierbij een grote en vooral ook onafhankelijke rol spelen. Uiteraard dient blijvend de strijd aangegaan te worden met laaggeletterdheid om inwoners de kans te bieden te blijven participeren of opnieuw te laten participeren. Met laagdrempelige cursussen op het juiste niveau en waar essentiële taal- en andere basisvaardigheden aangeboden worden. Signalering is belangrijk. Naast welzijnswerk en vrijwilligerswerk kunnen ook werkgevers daarin een belangrijke rol spelen. Financiën De gemeentefinanciën zullen vanaf 2015 fors toenemen door de transities. Door de enorme toename van taken op sociaal gebied zullen gemeenten echter de komende jaren in de praktijk veel minder te besteden hebben. Er zullen keuzes gemaakt moeten worden. Wat is echt noodzakelijk en wat niet? Wat zijn de kerntaken van de gemeente? D66 wil in ieder geval waken voor al te forse en/of ingrijpende bezuinigingen op wegen, groen en het lokale vrijwilligerswerk. De keuzes moeten komen uit een dialoog met de inwoners en uitgaan van de eigen kracht van mensen. 15

26 Wonen in Geldermalsen 16

27 > Veilige straat > Betaalbaar en duurzaam > Visie op wonen en zorg Voor D66 staat voorop dat de gemeente Geldermalsen een landelijke gemeente dient te blijven, waarbij het karakter van de economische ontwikkeling zich dient aan te passen. Daarbij passen ontwikkelingen in de richting van de agrarische sector, recreatie en natuurontwikkeling. Zoals ook verwoord wordt in het mede op initiatief van D66 opgestelde en door de gemeenteraad vastgestelde visiedocument Malsen aan de Linge (zie bijlage 2). ) Geldermalsen dient te investeren in een duurzame samenleving, waarbij wij komende generaties niet belasten met huidige negatieve ontwikkelingen. Alle activiteiten moeten we baseren op duurzaamheid, ook economische ontwikkelingen zouden hierop moeten worden afgestemd. 17

28 Verkeer en vervoer Op het gebied van verkeer en vervoer staat voor D66 het ruimte bieden aan voetgangers en fietsers voorop. Dit komt tot uiting in een autoluw centrum en voorrang voor fietsers en voetgangers boven gemotoriseerd verkeer (uitgezonderd openbaar vervoer). D66 vraagt ook aandacht voor de veiligheid van schoolroutes en de gevaarlijke mix van fietsverkeer en landbouwverkeer op sommige fietsroutes. Ruimte is schaars in Nederland. D66 kiest er in beginsel dan ook voor om geen nieuw asfalt aan te leggen, maar indien nodig te kiezen voor verbreding en/of verbetering van de doorstroming van bestaande wegen. Autogebruik en openbaar vervoer. D66 is een voorstander van autogebruik met verstand en met mate. Dat betekent enerzijds veilige infrastructuur met goede verbindingslijnen en voldoende parkeermogelijkheden, maar anderzijds het stimuleren van fietsgebruik door korte fietsroutes en voldoende en veilige stallingsmogelijkheden. Door middel van autoarme en zo mogelijk autovrije gebieden worden ook voor voetgangers aangename verblijfsgebieden gecreëerd. D66 is dan ook groot voorstander van het invoeren van een Geldermalsense vorm van shared space (gedeelde ruiimte) in het centrum van Geldermalsen. D66 is dan ook groot voorstander van het inrichten van een zogenoemde gedeelde ruimte, ofwel een verblijfsgebied zonder wegmarkeringen, verkeersborden en verkeerslichten in het centrum van Geldermalsen, waar verschillende weggebruikers ook automobilisten - op basis van gelijkwaardigheid gebruik van kunnen maken. Openbaar vervoer is voor iedereen van het grootste belang en moet daarom goed geregeld zijn. Lokaal openbaar vervoer, ook in de kleine kernen, moet in stand gehouden worden. Bovendien moet dit betaalbaar zijn en blijven. Openbaar vervoer op het platteland moet gezien worden als een sociale maatregel. Hier mag geld op toegelegd worden. D66 is dan ook groot tegenstander van (verdere) afkalving van het openbaar vervoer in het landelijk gebied. Voorzieningen mogen dan ten gevolge van krimp/ontgroening niet overal meer aanwezig zijn, ze moeten wel voor alle inwoners binnen redelijk korte tijd elders te bereiken, dus toegankelijk zijn. Fiets en voetgangersbeleid Het gebruik van de fiets moet nog steeds krachtig worden bevorderd. Ook wandelaars zouden zoveel mogelijk de ruimte moeten krijgen. Niet alleen vanuit milieuoverwegingen of omdat dit past binnen onze visie op recreatie. Onze eigen inwoners hebben daar baat bij. Het te fiets of te voet gaan speelt ook een belangrijke rol in het kader van meer bewegen wat de volksgezondheid ten goede komt. Het mogelijk maken en in stand houden van ommetjes in en nabij dorpen en wijken past daar bij. D66 vindt het belangrijk dat bij plannen voor de buitenruimte de veiligheid hiervan (bijvoorbeeld bij in het donker fietsen/lopen) en de specifieke behoeften van ouderen en kinderen aan de orde komen. Extra aandacht dient te worden besteed aan loop- en fietsroutes van kinderen naar scholen en sportvoorzieningen. D66 is voorstander van zo snel mogelijke uitbreiding van de nu al vaak overvolle fietsenstalling bij het station in Geldermalsen, zo dicht bij de traverse als mogelijk is, en daarnaast een gratis bewaakte fietsenstalling. De veilige straat Men moet zich veilig voelen in de straat, zonder angst voor het verkeer of voor agressie in enigerlei vorm. D66 vindt dat de gemeente ook hiervoor niet alleen verantwoordelijk is. Door samen met de bewoners integraal beleid te maken over 30 kmzones, verkeersremmende maatregelen, autovrije gebieden, honden uitlaatplekken, voldoende verlichting en voldoende toezicht moet men vanuit onderlinge betrokkenheid voor elkaars veiligheid willen opkomen. Het centrum van Geldermalsen Het meeste verkeer dat door het centrum van Geldermalsen gaat is ook daadwerkelijk bestemmingsverkeer. Het doortrekken van de Randweg en een tweede Lingebrug biedt daarom 18

29 geen structurele oplossing. Alleen verkeer van en naar Culemborg zou van die tweede Lingebrug gebruik maken, dat is dan echter een kwestie voor de provincie. Voor D66 Geldermalsen was dit een belangrijke reden om tegen het zelf bouwen van een tweede Lingebrug te zijn. Het nemen van het officiële raadsbesluit hierover heeft lang geduurd. Hierdoor hebben een aantal andere zaken vertraging opgelopen zoals de aanpak van het kruispunt Randweg/Willem de Zwijgerweg en de in het centrum van Geldermalsen noodzakelijke vervanging van de riolering met tegelijkertijd de herinrichting van het centrum, evenals de aanpak van de onveilige oversteek bij de Aldi. D66 is in principe voor aanpassing en verbetering van lokale wegen om verkeersstromingen te regelen. In Tricht is in het kader van een voor het dorp acceptabele oplossing voor het verdwijnen van de twee spoorwegovergangen echter wel een nieuwe rondweg nodig. Wonen in Geldermalsen D66 is voor een gevarieerde woningbouw, met voldoende betaalbare koop- en huurwoningen voor starters en senioren en aandacht voor betaalbare kavels voor particuliere bouwers. Waar initiatieven van inwoners zoals casco bouw of groepswonen een kans krijgen. De gemeente heeft voor wat betreft de woningbouw een huisvestingstaak. Het is niet een middel om winst te maken. Helaas is de wachttijd voor sociale huurwoningen al ruim 6 jaar geworden en is er nog onvoldoende aandacht voor de starters/mensen die niet in aanmerking komen voor sociale huurwoningen en moeite hebben een hypotheek af te sluiten. D66 pleit dan ook voor meer vrije sector huurwoningen, ook om daarmee jongeren voor onze gemeente te behouden, wat weer van groot belang is voor de sociale infrastructuur. Betaalbaar en duurzaam Signaleerde D66 vier jaar geleden al een groot tekort aan betaalbare woningen voor starters in de gemeente Geldermalsen, dit probleem is helaas alleen maar toegenomen. De wachttijd voor sociale huurwoningen is inmiddels zes jaar. De landelijke politiek dient actie te ondernemen, maar lokaal moet ook gekeken worden of er maatregelen te nemen zijn die de woningmarkt in de gemeente Geldermalsen verbeteren kan. De gemeente moet samen met de woningbouwvereniging tot aanvaardbare oplossingen zien te komen. Jongeren moeten liefst ook in hun eigen dorpen binnen redelijke termijn aan betaalbare woonruimte kunnen komen. In de commissie Grex hebben wij meegedacht en mogelijke oplossingen aangevoerd. De starterslening is inmiddels uitgebreid naar kopers van buiten Geldermalsen maar geldt nog steeds alleen voor woningen op de Plantage. D66 wil deze uitbreiden naar bestaande woningen elders in de gemeente om zo de doorstroom op gang te brengen en ook kijken naar het inzetten van andere middelen zoals (tijdelijke) erfpacht. Het betreft een complexe materie waarbij allerlei soms tegenstrijdige belangen spelen. Ook de gemeente heeft een belang (en daarmee alle inwoners van de gemeente) gezien de financiële positie van de gemeente Geldermalsen. Hierin staan wij als gemeente overigens niet alleen: veel Nederlandse gemeenten hebben dezelfde problemen met hun grondexploitatie door het inzakken van de woningmarkt. Juist ook duurzaamheid voorop stellen werkt volgens D66 positief. Bijvoorbeeld door energieneutrale woningen te bouwen en ook nadruk te leggen op levensloop bestendige woningen: woningen in eerste instantie geschikt voor starters die later weer uit te breiden zijn bij meer inkomsten en/of het veranderen van de gezinssamenstelling zowel in de hoogte als op de begane grond zonder dat hier allerlei vergunningen voor nodig zijn. Snellere procedures en aanstellen van een gemeentelijk bouwmeester Een grote ergernis bij de bevolking zijn de procedures bij bouwvergunningen, bestemmingsplannen en adviescommissies. Deze duren te lang en adviezen wekken ook onbegrip. Invoering van de Wabo heeft de positie van burgers ten opzichte van de gemeente sterker gemaakt. D66 is nog steeds voor het verder vereenvoudigen van de aanvragen. De vergunningen voor lichte bouwvergunningen zouden direct aan de balie moeten kunnen worden verleend. De gemeente Geldermalsen heeft sinds kort een commissie ruimtelijke kwaliteit, een samenvoeging van de monumentencommissie en de welstandscommissie. D66 heeft een motie ingediend om, gezien het belang dat D66 hecht aan het behoud van Nederlands cultureel erfgoed, in plaats van van deze samenvoeging alleen de monumentencommissie in stand te laten en daarnaast een gemeentelijke bouwmeester aan te stellen. Deze kreeg geen meerderheid, maar wij zullen ons ook in de komende raadsperiode hiervoor hard blijven maken. Visie op wonen en zorg Het beleid van de landelijke overheid is erop gericht om een scheiding aan te brengen tussen de financiering van het wonen en de financiering van het leveren van zorg. Slechts mensen met zware zorgvragen komen nog in aanmerking voor intramurale opvang. Het streven is om zoveel mogelijk ouderen zo lang mogelijk in hun eigen huis 19

30 en woonomgeving te laten wonen. Met zo nodig professionele zorg en mantelzorg aan huis. Dat betekent dat er heel anders tegen ouderenhuisvesting aangekeken wordt. Initiatieven zoals groepswonen voor ouderen en kleinschalige woon/zorgvoorzieningen verdienen wat D66 betreft steun. Net als de ontwikkeling van de Kangaroowoning. De woningbouwcoöperatie kan hierbij een voortrekkersrol te spelen, met de gemeente als strategische stimulator en slechter van hinderende regelgeving. D66 vindt dat tot nu toe te veel nadruk is komen te liggen op voorkomen (angst voor overcapaciteit aan woningen voor zorg) en niet op bereiken van een goede woonzorg infrastructuur. De notitie Wonen en Zorg die begin 2014 in de gemeenteraad op de agenda stond is nog te veel gericht op de stenen (wat en waar mag in onze gemeente nog voor zorg gebouwd worden) en niet op de mensen (welke zorg vragen onze inwoners nu en vooral in de toekomst en hoe kunnen we dat het beste vorm geven). D66 pleitte dan ook voor het opstellen van een duidelijke visie op de woonzorginfrastructuur waarin we, in samenspraak met alle belanghebbenden, bepalen wat in de nabije en verdere toekomst nodig is in onze gemeente om aan de zorgbehoeften van onze inwoners goed vorm te geven (en dus ook waar eventueel wat en door wie gebouwd dan wel verbouwd zou kunnen worden). Met in die visie opgenomen duidelijke toetsingscriteria aan de hand waarvan beoordeeld kan worden of nieuwe initiatieven passen in de gemeente Geldermalsen. Dát biedt duidelijkheid voor initiatiefnemers, voor bestuurders en raadsleden en dat biedt duidelijkheid aan onze inwoners en iedereen daar omheen. Er zijn in onze gemeente een aantal initiatieven die al (enigszins) in gang gezet zijn. D66 vindt het prima zoals in de notitie wordt voorgesteld als de gemeente met deze als groen omschreven partijen verder gaat. Voor alle overige initiatieven (met uitzondering van kleinschalige wooninitiatieven) zou wat D66 betreft gesteld moeten worden dat hieraan voorlopig geen medewerking wordt verleend. Eerst dient een gemeentelijke visie op de woonzorginfrastructuur vastgesteld te worden. 20