Transcriptie

1 Jaarverslag FEC 2011

2 Voorwoord Met ieder financieel schandaal, iedere zweem van fraude, ieder stukje gebrekkige communicatie over misstanden wordt het vertrouwen van consumenten in de integriteit van de financiële sector ondermijnd. Er zijn geen geschiedenisboeken nodig om te weten hoe schadelijk dit is. De financiële crisis en de schuldencrisis hebben weer eens goed laten zien hoe belangrijk vertrouwen is in de financiële sector, en hoe snel dat vertrouwen kan verdwijnen. Dat is slecht voor de sector zelf, maar zeker ook voor de economie als geheel. Vooral in een land als Nederland, dat met een grote financiële sector voor veel omzet en werkgelegenheid zorgt. Als het om onvoorspelbaarheid gaat, zijn er volgens Donald Rumsfeld, voormalig minister van Defensie van de VS, drie categorieën: 1. Er zijn zaken waarvan we weten dat we ze weten; 2. Er zijn zaken waarvan we weten dat we ze niet weten; 3. Er zijn zaken waarvan we niet weten dat we ze niet weten. Het FEC richt zich vooral op de laatste twee categorieën. Om fraude en oplichting, misbruik en risico s op te kunnen sporen. Om snel te kunnen reageren op schendingen van de integriteit van de financiële sector. Om te weten te komen wat we niet weten, ook als het zaken zijn waarvan we niet weten dat we ze niet weten. Door samen te werken, door kennis en kunde, informatie en inzichten uit te wisselen en te delen, kan de integriteit van de financiële sector worden versterkt. Hierbij is duidelijkheid en vertrouwen tussen de FEC-partners onontbeerlijk. Daarom is er afgelopen jaren hard gewerkt aan de totstandkoming van het Informatieprotocol FEC Hiermee zijn de afspraken tussen de FEC-partners over de manier waarop informatie met elkaar wordt gedeeld geformaliseerd. Met dit protocol is een transparant platform voor de uitwisseling van informatie tussen de FEC-partners gecreëerd. Informatie die nodig is om misstanden aan te pakken. De FEC-raad is trots op deze nieuwe mijlpaal in onze samenwerking. Joanne Kellermann, voorzitter FEC-raad Jaarverslag FEC

3 Inhoudsopgave Voorwoord 2 Het FEC in het kort 4 1 Organisatie en inrichting FEC-raad FEC-eenheid FEC-contactpersonen Samenwerking 6 2 Resultaten FEC Resultaten taken FEC FEC-informatieplatform Kenniscentrum 2.2 Resultaten onderwerpen van samenwerking Informatie-uitwisseling National Threat Assessment Witwassen Hypotheekfraude Integriteitrisico s pensioenfondsen Terrorismefinanciering Afpakken van crimineel (verworven) vermogen Facilitators Identiteitsfraude Cybercrime Money transfers 2.3 Resultaten overige activiteiten Beleggingsfraude Handel in rechtspersonen 3 Communicatie 18 4 Financiering 20 Jaarverslag FEC

4 Integriteit financiële sector Partners en waarnemers Het FEC in het kort Het financiële stelsel is kwetsbaar voor financieel-economische criminaliteit. Een doeltreffende samenwerking en gegevensuitwisseling zijn onontbeerlijk om deze bedreigingen het hoofd te kunnen bieden. Daarom is in 1998 het FEC opgericht. Het FEC wil de integriteit van de financiële sector versterken. Het FEC is een samenwerkingsverband tussen autoriteiten met een toezicht-, controle-, vervolgings- of opsporingstaak in de financiële sector en bestaat op basis van het Convenant FEC uit de volgende partners: a) de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD); b) de Stichting Autoriteit Financiële Markten (AFM); c) de Belastingdienst; d) De Nederlandsche Bank NV (DNB); e) de Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst (FIOD); f) de Regiopolitie Amsterdam-Amstelland; g) het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD); h) het Openbaar Ministerie (OM). De Raad van Korpschefs i.o. neemt op basis van artikel 1 lid 3 van het Convenant FEC 2009 deel aan het FEC. Het ministerie van Financiën en het ministerie van Veiligheid en Justitie zijn op basis van artikel 4 lid 3 van het Convenant FEC 2009 bij het FEC betrokken als waarnemers. Doel FEC Het gezamenlijke doel van de FEC-partners is het versterken van de integriteit van de financiële sector, door bedreigingen voor en inbreuken op de integriteit van de financiële sector te voorkomen en te bestrijden. De missie luidt dan ook: Het versterken van de integriteit van de financiële sector door de onderlinge samenwerking tussen de partners te stimuleren, te coördineren en te vergroten door het uitwisselen van informatie en het delen van inzicht, kennis en vaardigheden. Taken FEC De taken van het FEC zijn als volgt geformuleerd: (i) het creëren van structurele informatie-uitwisseling tussen de partners; (ii) het realiseren van een kenniscentrum van, voor en door de partners op de voor het FEC relevante kennisgebieden; (iii) het uitvoeren van projecten met het oog op concrete, operationele bruikbare resultaten. 1 Convenant houdende afspraken over de samenwerking in het kader van het Financieel Expertise Centrum, Staatscourant 2009, nr. 71. Jaarverslag FEC

5 1 Organisatie en inrichting Convenant FEC Het FEC bestaat uit een FEC-raad en een FEC-eenheid. Dit is neergelegd in het Convenant FEC 2009, dat is gepubliceerd in de Staatscourant van 2009, nr. 71 en tevens is terug te vinden op de website: Naast de in het convenant genoemde FEC-raad en FEC-eenheid spelen ook de FEC-contactpersonen een cruciale rol in het samenwerkingsverband. Het FEC heeft geen rechtspersoonlijkheid en aan het FEC zijn geen afzonderlijke (wettelijke) bevoegdheden toegekend. Binnen het FEC werken de partners (en waarnemers) samen op basis van hun eigen bevoegdheden en verantwoordelijkheden. FEC-raad = beslissend orgaan 1.1 FEC-raad De FEC-raad bestaat uit vertegenwoordigers van de partners en waarnemers op bestuurlijk niveau (hierna: leden van de FEC-raad). De FEC-raad fungeert als beslissend orgaan binnen het samenwerkingsverband en geeft sturing aan de FEC-eenheid. De voorzitter van de FEC-raad is mevrouw mr. A.J. Kellermann, directeur van DNB. De FECraad heeft Kellermann medio 2011 unaniem herbenoemd tot voorzitter voor een periode van drie jaar. In 2011 heeft de FEC-raad vier vergaderingen gehouden. Daarnaast zijn twee werkbezoeken afgelegd: aan de politie en de FIOD. Bij de politie heeft de FEC-raad van de Bovenregionale Recherche uitleg gekregen over het FINEC-programma van de politie. Met de FIOD heeft de FEC-raad gesproken over een geanonimiseerde casus waarin FEC-partners met elkaar hebben samengewerkt. De casus was een goed voorbeeld van wat FEC-partners samen kunnen bereiken. De leden van de FEC-raad informeren de eigen organisatie over de besluiten die de FEC-raad heeft genomen en zorgen ervoor dat de eigen organisatie is aangesloten op de prioriteiten en werkzaamheden van het FEC. Jaarverslag FEC

6 FEC-eenheid = spil tussen partners en waarnemers 1.2 FEC-eenheid De FEC-eenheid speelt een centrale rol binnen het FEC-samenwerkingsverband. Zij coördineert en stuurt op de uitvoering van de werkzaamheden die in het FEC-jaarplan zijn genoemd. De FEC-eenheid is van de partners, verricht werkzaamheden voor de partners en wordt door de partners bemand. De FEC-eenheid vormt de spil tussen de FEC-partners en -waarnemers. Het hoofd van de FEC-eenheid geeft leiding aan de FEC-eenheid, legt verantwoording af aan de FEC-raad en is daarnaast regisseur. De regisseur heeft tot taak te waarborgen dat de FEC-partners op een zorgvuldige wijze uitvoering geven aan de Wbp-taken voor de samenwerking in FEC-verband. De FEC-eenheid bestaat uit zes fte die vanuit de FEC-partners en -waarnemers voor bepaalde tijd bij het FEC zijn gedetacheerd en uit één fte die vanuit het OM/Functioneel Parket aan het FEC is toegevoegd. In 2011 bestond de FEC-eenheid uit medewerkers van de volgende partners en waarnemers: AFM, FIOD, DNB, OM/Functioneel Parket, Regiopolitie Amsterdam-Amstelland en ministerie van Financiën. FECcontactpersonen = liaison 1.3 FEC-contactpersonen De FEC-partners en -waarnemers hebben ieder afzonderlijk een FEC-contactpersoon aangewezen die als liaison fungeert tussen het betreffende lid van de FEC-raad, de organisatie van de betreffende FEC-partner of -waarnemer en de FEC-eenheid. De FECcontactpersoon vertegenwoordigt de FEC-partner of -waarnemer op managementniveau. Mede ter voorbereiding van de vergaderingen van de FEC-raad hebben, onder voorzitterschap van het hoofd van de FEC-eenheid, vier bijeenkomsten plaatsgevonden tussen de FEC-contactpersonen en de FEC-eenheid. Samenwerking met externe initiatieven 1.4 Samenwerking In 2011 heeft het FEC bijdragen geleverd aan initiatieven en samenwerkingsverbanden die het doel en de missie van het FEC raken, zoals de versterkingsprogramma s FINEC van de politie en van het Openbaar Ministerie, de Financial Action Task Force (FATF), de Regiegroep Aanpak Misbruik Vastgoed en het Vastgoed Intelligence Centre (VIC). Dit heeft geleid tot een goede samenwerking op vlakken waar overlap dreigde te ontstaan. Jaarverslag FEC

7 Daarnaast heeft samenwerking plaatsgevonden met afzonderlijke FEC-partners, - waarnemers en externe publieke organisaties (derden). Het FEC is om input gevraagd voor projecten op het gebied van tussenpersonen, betaalsites, handel in rechtspersonen en identiteitsfraude. Jaarverslag FEC

8 2 Resultaten FEC De FEC-eenheid voert de taken van het FEC uit in samenwerking met de FEC-partners en -waarnemers. De FEC-eenheid is bij de uitvoering van deze taken voor een belangrijk deel afhankelijk van bijdragen van de FEC-partners en -waarnemers. In 2011 hebben de FEC-partners en -waarnemers, onder sturing en coördinatie van de FEC-eenheid, uitvoering gegeven aan de taken van het FEC en het Jaarplan FEC Preventie en handhaving Het FEC streeft ernaar activiteiten te initiëren die zorgen voor een preventieve werking en zichtbare versterking van de handhavingsketen, met als doel het versterken van de integriteit van de financiële sector. 2.1 Resultaten taken FEC Om de taken van het FEC goed uit te kunnen voeren, zijn de taakgebieden structureel ondergebracht in de FEC-eenheid FEC-informatieplatform In het FEC-informatieplatform, dat onderdeel is van de FEC-eenheid, wordt binnen de bestaande wettelijke kaders informatie uitgewisseld. Het gaat om informatie op het gebied van (actuele) ontwikkelingen, bedreigingen voor de integriteit van de financiële sector of om casusposities van een FEC-partner waarvoor een besluit tot handhaving gewenst is. Informatiegroep FEC Het FEC-informatieplatform fungeert als spil bij de informatie-uitwisseling2 tussen FECpartners onderling en werkt samen met de Informatiegroep FEC. In de Informatiegroep FEC zitten medewerkers van elke FEC-partner. Zij brengen informatie die relevant is voor de FEC-samenwerking naar het FEC-informatieplatform. Deze informatie kan zowel specifiek als meer algemeen van aard zijn en wordt aangeduid als signaal. De informatie betreft vooral onderwerpen die, onder andere in het Jaarplan FEC, door de FEC-partners als gezamenlijk onderwerp zijn geformuleerd. De uitwisseling van informatie in het FECinformatieplatform is een doorlopend proces. 2 Operationele informatie, waar onder persoonsgegevens, wordt enkel tussen de partners in het FEC uitgewisseld (dus niet aan de waarnemers). Jaarverslag FEC

9 Het FEC-informatieplatform heeft in 2011 vijf bijeenkomsten georganiseerd voor alle leden van de Informatiegroep FEC. Tijdens deze bijeenkomsten is onder andere gesproken over specifieke thema s, signaalbehandeling en trends. Binnen het FEC-informatieplatform is door de FEC-partners concrete informatie gedeeld Signalen via de beveiligde internetapplicatie Colleges Collaboration Tool3. In 2011 zijn diverse signalen van de verschillende FEC-partners binnengekomen. Deze signalen varieerden van eenvoudige tot complexe vragen van FEC-partners, die door het FECinformatieplatform zelf zijn beantwoord of bij één of meerdere FEC-partners zijn uitgezet. De complexe vragen, die de grootste categorie vormden, hebben onder andere geresulteerd in het organiseren van datarooms4, kennisbijeenkomsten en het opstellen van FEC-adviezen5. De FEC-adviezen leiden bij de FEC-partners onder meer tot aangiften die een strafzaak tot gevolg hebben, bestuurlijke maatregelen (boetes) die door toezichthouders worden opgelegd, beëindiging van overtredingen, het onbetrouwbaar verklaren van bestuurders bij een financiële onderneming(en) en afwijzing van vergunningen door toezichthouders. FEC-advies Wanneer het FEC-informatieplatform signalen heeft afgehandeld en een FEC-advies heeft opgesteld, eindigt de rol en de verantwoordelijkheid van het FEC. Het FEC-advies gaat altijd naar één of meerdere FEC-partners, die onder eigen verantwoordelijkheid met dit advies aan de slag gaan met de verkregen inzichten/informatie. De meerwaarde van de FEC-samenwerking zit dan ook duidelijk in het verrijken van de informatie van de afzonderlijke FEC-partner(s) en het opstellen van een niet vrijblijvend FEC-advies Kenniscentrum De activiteiten van het kenniscentrum zijn gericht op versterking van de onderlinge samenwerking door kennisdeling tussen FEC-partners en -waarnemers. 3 CoCoTo = Colleges Collaboration Tool. Betreffende tool is ontwikkeld en wordt onderhouden door DNB. 4 Bijeenkomst met experts van de FEC-partner(s) om een signaal te analyseren en een FEC-advies op te stellen. 5 Gezamenlijk advies van de betrokken FEC-partner(s) en het FEC-informatieplatform, aan de desbetreffende FECpartner(s), over een signaal. Jaarverslag FEC

10 Stageprogramma Stages Een van de activiteiten van het FEC is het coördineren van een stageprogramma, waarbij stagiairs tussen de FEC-partners en -waarnemers worden uitgewisseld. Alle FECpartners én -waarnemers6 hebben in 2011 ten minste twee stageplaatsen ter beschikking gesteld en de bereidheid getoond om op verzoek aan specifieke stageverzoeken te voldoen. In totaal zijn er 21 stageplaatsen ter beschikking gesteld. Na overleg met FEC-partners en -waarnemers heeft het FEC het stageoverzicht geactualiseerd en verspreid onder de FEC-partners en -waarnemers. Daarnaast heeft een tiental keer individueel overleg plaatsgevonden met (mogelijke) stagekandidaten. Ook met een aantal FEC-partners heeft, onder andere wegens reorganisaties binnen verschillende organisaties, overleg plaatsgevonden over beschikbare stageplaatsen en beschikbare stagekandidaten. Dit heeft ertoe geleid dat in 2011 één stagekandidaat is geplaatst en zes stagekandidaten zich in de plaatsingsprocedure bevonden. Vraagbaak FEC Via de FEC- zijn door zowel FEC-partners en -waarnemers als door derden (publiek en privaat) vragen gesteld aan het FEC. Deze vragen gingen onder meer over de reikwijdte van het Convenant FEC 2009 en over financieeleconomische criminaliteit. Presentaties De FEC-eenheid heeft verschillende presentaties over het FEC gehouden. Zo zijn presentaties gegeven op het KoninkrijksSeminar tussen de Meldpunten van het Koninkrijk der Nederlanden en aan de nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit, de Financial Authorities Singapore, de hoofden van de Bovenregionale Recherche van de politie, verschillende hoofdofficieren van Justitie en het Bureau Financieel Toezicht. Kennisdeling FECademy In 2011 is het FEC gestart met de FECademy. De FECademy heeft als doel het instigeren, organiseren en faciliteren van kennisbijeenkomsten voor FEC-partners en - waarnemers. Het FEC heeft in 2011 één bijeenkomst georganiseerd met behulp van DNB over het toezicht op trustkantoren en betaalinstellingen. Hieraan hebben veertig personen van de FEC-partners en -waarnemers deelgenomen. 6 Met uitzondering van de AIVD; het creëren van stageplaatsen is hier praktisch niet realiseerbaar. Jaarverslag FEC

11 In november is de FEC-eenheid gestart met de organisatie van de volgende kennisbijeenkomst, die in 2012 wordt gehouden. 2.2 Resultaten onderwerpen van samenwerking De FEC-raad heeft een aantal onderwerpen van samenwerking benoemd, die zijn opgenomen in het Jaarplan FEC 2011, waaraan door het FEC uitvoering is gegeven Informatie-uitwisseling Binnen het FEC wisselen de FEC-partners informatie uit. De uitwisseling van persoonsgegevens gebeurt in overeenstemming met de wettelijke kaders van de verschillende FEC-partners. Het is van groot belang dat helder is welke persoonsgegevens in FEC-verband kunnen worden uitgewisseld, hoe met deze gegevens moet worden omgegaan en welke verplichtingen dit met zich meebrengt. Informatieprotocol FEC 2011 Het afgelopen jaar heeft het FEC voor de informatie-uitwisseling in FEC-verband veel tijd besteed aan het opstellen van het Informatieprotocol FEC 2011, om zodoende een efficiënte en effectieve informatie-uitwisseling tussen FEC-partners tot stand te brengen. Ter afronding van het Informatieprotocol FEC 2011 hebben drie expertmeetings plaatsgevonden. Het doel van het Informatieprotocol FEC 2011 is drieledig. Het informatieprotocol formaliseert afspraken tussen de FEC-partners over de wijze waarop informatie met elkaar wordt gedeeld. Hierbij gaat het grotendeels over de verwerking van persoonsgegevens. Daarnaast draagt het protocol bij aan een zorgvuldige verwerking van persoonsgegevens binnen de FEC-samenwerking. Dat wil zeggen dat persoonsgegevens in overeenstemming met de wet en op behoorlijke en zorgvuldige wijze worden verwerkt. Tevens draagt het informatieprotocol bij aan een transparant FEC. Transparantie richting de betrokkene wiens persoonsgegevens worden verwerkt en transparantie naar de buitenwereld. De FEC-raad heeft unaniem ingestemd met het informatieprotocol. Verder is een format besluit artikel 20 Wet politiegegevens (Wpg) opgesteld. Dit besluit is nodig zodat ook de FIOD, Regiopolitie Amsterdam-Amstelland en het KLPD uitvoering kunnen geven aan het Informatieprotocol FEC Artikel 20 Wpg rechtvaardigt het delen van informatie door opsporingsdiensten met externe partners voor zover de informatie wordt gebruikt conform de doelstellingen van het convenant (doelbinding), zoals het Convenant FEC Jaarverslag FEC

12 Het Informatieprotocol FEC 2011 en de besluiten artikel 20 Wpg zijn officieel ondertekend door bevoegden van de FEC-partners en waarnemers. Het informatieprotocol is terug te vinden op de website van het FEC ( In nauwe samenwerking met de FEC-contactpersonen en de communicatieadviseurs heeft het FEC een draaiboek ter implementatie van het Informatieprotocol FEC 2011 opgesteld. De FEC-contactpersonen hebben voor de verspreiding van dit draaiboek gezorgd. Onder verantwoordelijkheid van de leden van de FEC-raad vindt de implementatie plaats binnen de eigen organisaties. Naast het draaiboek is er een instructiefolder Informatieprotocol FEC 2011 voor de overige betrokken medewerkers van de FEC-partners opgesteld. Beide documenten heeft de FEC-raad goedgekeurd National Threat Assessment (NTA) Witwassen De FEC-waarnemers, het ministerie van Financiën en het ministerie van Veiligheid en Justitie hebben het FEC gevraagd om een NTA Witwassen uit te voeren. Tevens is het FEC verzocht om een voorstel te formuleren voor het periodiek uitvoeren van een NTA Witwassen. Het NTA Witwassen vloeit voort uit het Global Threat Assessment project van de FATF. Jaarverslag FEC

13 Witwasmethoden en -technieken Begin 2010 is het project NTA Witwassen van start gegaan onder leiding van een projectleider uit het FEC, die is bijgestaan door een externe adviseur. Doel van het project is het in kaart brengen van de technieken en methoden die in Nederland nu en in de (nabije) toekomst worden gebruikt om geld wit te wassen. In 2010 heeft het projectteam twee witwasmethoden (contante geldstromen en gefingeerde omzet) en één sector (milieu) geprioriteerd voor nader onderzoek. In 2011 heeft een tweede projectteam hieraan uitvoering gegeven. Naar aanleiding van het nader onderzoek is geconcludeerd dat er op het gebied van witwassen (toekomstige) kwetsbaarheden en risico s bestaan in Nederland. De uitkomsten van het NTA Witwassen, met daarbij enige aanbevelingen, zijn namens de FEC-raad aangeboden aan het ministerie van Financiën en het ministerie van Veiligheid en Justitie. Overleg met koepelorganisatie SFH Hypotheekfraude In 2009 hebben enkele FEC-partners in samenwerking met een derde partij, zoals genoemd in artikel 1 lid 3 van het Convenant FEC 2009 (in casu: de FIU-Nederland), onderzoek gedaan naar de rol van aanbieders bij hypotheekfraude in de particuliere woningmarkt. Naar aanleiding van dit onderzoek is het FEC in overleg getreden met de koepelorganisatie van hypotheekverstrekkers (Stichting Fraudebestrijding Hypotheken) over het onderwerp hypotheekfraude in de particuliere woningmarkt om hun rol bij de bestrijding hiervan te versterken. Het FEC zal samen met de koepelorganisatie tweemaal per jaar een expertmeeting houden om: (i) concrete acties te benoemen en uit te voeren die de publieke en private partijen, afzonderlijk en gezamenlijk, vanuit hun eigen verantwoordelijk kunnen nemen om hypotheekfraude tegen te gaan; (ii) de laatste ontwikkelingen op het gebied van hypotheekfraude te bespreken. Eind 2011 is het FEC gestart met de organisatie van de eerste expertmeeting, die gepland staat voor begin Integriteitrisico s pensioenfondsen In het verleden waren enkele pensioenfondsen betrokken bij fraude met vastgoed. Deze fraudes raken aan de integriteit van de financiële sector. Het terugdringen van integriteitbedreigingen bij pensioenfondsen is vanuit FEC-oogpunt van groot belang. Het doel van dit project is dan ook het zicht krijgen op de mate waarin vastgoedtransacties door pensioenfondsen een bedreiging vormen voor de integere bedrijfsvoering van pensioenfondsen. Jaarverslag FEC

14 Nadere onderzoeken integriteitbedreigingen Op verzoek van het ministerie van Veiligheid en Justitie heeft het FEC in 2011 een bijdrage geleverd aan de zogenoemde preventieve doorlichting van de pensioensector. Voor deze preventieve doorlichting hebben het Vastgoed Intelligence Centre (VIC)7 en het FEC een data-analyse uitgevoerd naar vastgoedtransacties binnen de pensioensector. Op basis van risico-indicatoren zijn casusposities geïdentificeerd waarin nader onderzoek door het FEC wenselijk is om te bezien of er sprake is van integriteitbedreigingen bij pensioenfondsen. De casusposities met mogelijke integriteitbedreigingen zijn in het FEC-informatieplatform gebracht. Daarnaast is het FEC in 2011 een eigen onderzoek gestart naar de beheersing van integriteitrisico s bij vastgoedbeleggingen door pensioenfondsen. Dit onderzoek zal leiden tot een rapportage met handvatten ter voorkoming van betrokkenheid bij vastgoedfraude voor de pensioensector. Tevens wordt in het onderzoek aandacht besteed aan aspecten van corporate governance en gedrag en cultuur. Eventuele signalen die voortkomen uit het onderzoek worden in het FEC-informatieplatform gebracht. Expertsessies Terrorismefinanciering Terrorismefinanciering Tijdens de in 2010 gehouden FEC-themadag over terrorismefinanciering kwam naar voren dat er bij de FEC-partners en -waarnemers behoefte bestaat aan meer samenwerking en kennis over de werkzaamheden van de verschillende FEC-partners en -waarnemers op het terrein van bestrijding van terrorismefinanciering. Om deze samenwerking en kennis te vergroten, heeft het FEC een project opgestart. Aan dit project neemt, naast de FEC-partners en waarnemers, ook een aantal externe publieke partijen, zoals genoemd in artikel 1 lid 3 van het Convenant FEC 2009, deel. Het betreft de FIU-Nederland, de Douane en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid. In het kader van het project zijn twee expertsessies gehouden. Tijdens één van deze expertsessies heeft de AIVD een presentatie gegeven over de functies en voorwaarden voor een gezamenlijk te ontwikkelen interventiestrategie. Daarnaast heeft hoogleraar Marieke de Goede (UvA) de belangrijkste bevindingen uit haar literatuurstudie naar terrorismefinanciering gepresenteerd. Tot slot heeft een private bank het thema monitoring van transacties behandeld. In de expertsessies is tevens stilgestaan bij de vraag: hoe nu verder om te kunnen komen tot een gezamenlijke interventiestrategie ter 7 Om beter zicht te krijgen op criminele activiteiten in en rond vastgoed heeft het OM samen met de Belastingdienst in 2008 het initiatief genomen tot het vormen van het VIC. In dit landelijke platform werken het OM en de Belastingdienst samen met de FIOD, de FIU-NL en de politie. Het VIC houdt zich binnen de programma s aanpak georganiseerde misdaad en FINEC bezig met het thema Vastgoed. Jaarverslag FEC

15 bestrijding van terrorismefinanciering? Naar aanleiding van de expertmeeting is door de FEC-raad besloten geen landkaart op te stellen. Doordat verschillende FEC-partners belast zijn met het toezicht op de naleving van de Sanctiewet 1977 en daarmee de sanctieregelgeving zoals opgesteld door de Verenigde Naties, de Europese Unie en de verantwoordelijke Nederlandse ministeries ter bestrijding van terrorisme(financiering) is het onmogelijk een landkaart op te stellen die te allen tijde up-to-date is. Sanctieregelingen kunnen namelijk op zeer korte termijn van kracht worden en/of wijzigen Afpakken van crimineel (verworven) vermogen Om ondermijning van de rechtsstaat te voorkomen, heeft het OM in 2010 het ketenprogramma Afpakken vastgesteld, dat als doel heeft meer, slimmer en effectiever crimineel vermogen af te pakken. Het FEC heeft verschillende overleggen van het OM over het ketenprogramma Afpakken bijgewoond. Hierbij is onderzocht hoe het FEC kan bijdragen aan het ketenprogramma en daarmee aan de doelstelling van het FEC. Dit onderwerp loopt nog Facilitators Bij hun taakuitvoering worden de FEC-partners regelmatig met (verschillende) facilitators geconfronteerd. Medio 2011 heeft hierover een expertmeeting plaatsgevonden. Tijdens deze expertmeeting werd duidelijk dat de definitie van facilitators moeilijk te preciseren is. Een aantal experts van de FEC-partners heeft in een vervolgbijeenkomst onderzocht hoe FEC-partners meer inzicht kunnen krijgen in het delict witwassen en de rol van facilitators hierbij. In dit kader is aangesloten bij het barrièremodel Witwassen dat is opgesteld door één van de FEC-partners. Het FEC zal op basis hiervan aandachtspunten formuleren die in breder verband worden gedeeld om zodoende meer signalen over facilitators in het FEC-informatieplatform te krijgen. Preventieve maatregelen Identiteitsfraude Het aannemen en gebruiken van een onjuiste identiteit door personen staat een adequate uitvoering van de taken van de FEC-partners in de weg. De integriteit van de financiële sector wordt aangetast door identiteitsfraude en de criminaliteit die daarmee gepaard gaat. Om misbruik of fraude met betrekking tot de identiteit van personen en identiteitsgegevens te verminderen, heeft het FEC in 2011 preventiemaatregelen tegen identiteitsfraude op de FEC-website ( geplaatst. Daarnaast heeft het FEC samengewerkt met de ketenregisseur identiteitsfraude van het ministerie van Jaarverslag FEC

16 Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De aanpak van één of meerdere vormen van identiteitsfraude in het kader van de onderwerpen genoemd in het Jaarplan FEC 2011 loopt nog Cybercrime Om samenwerking, awareness en communicatie tussen FEC-partners en -waarnemers op het gebied van FEC-gerelateerde vormen van cybercrime te versterken, heeft het FEC twee expertmeetings georganiseerd met programmamanagers cybercrime van de FECpartners en -waarnemers. Tijdens deze expertmeetings zijn presentaties gegeven door de politie, het ministerie van Veiligheid en Justitie (nationale en internationale ontwikkelingen) en de AIVD. Tijdens een van de meetings is besloten om een contactoverzicht Cybercrime op te stellen, zodat de FEC-partners en -waarnemers elkaar goed en snel kunnen vinden. Persbericht Money Transfers Money transfers Medio 2011 heeft het FEC een persbericht naar buiten gebracht waarin het de eindresultaten meldt van het project Misbruik Money Transfers. Hierin wordt aandacht gevraagd voor de circulaire die DNB heeft opgesteld voor de onder toezicht staande geldtransactiekantoren. Deze circulaire beschrijft de maatregelen die getroffen kunnen worden om het misbruik van money transfers tegen te gaan. Een ander resultaat is dat de Regiopolitie Amsterdam-Amstelland in samenwerking met het OM en DNB enkele opsporingsonderzoeken naar verdachte money transfers heeft verricht. De processen rond money transfers blijven, ondanks de recente aandacht, kwetsbaar voor misbruik door criminelen. De FEC-partners blijven gezamenlijk onderzoek doen naar en/of acties uitvoeren op dit gebied, om misbruik van money transfers door criminelen terug te dringen. 2.3 Resultaten overige activiteiten Naast het Jaarplan FEC 2011 heeft het FEC andere activiteiten verricht. Indicatoren beleggingsfraude Beleggingsfraude In 2011 heeft het FEC uitvoering gegeven aan de interventiestrategie, zoals opgesteld in De interventiestrategie is gericht op het vroegtijdig detecteren en aanpakken van malafide aanbieders van beleggingsproducten. Door de interventiestrategie hebben de FEC-partners in een vroeg stadium een aantal nieuwe aanbieders kunnen stoppen. Jaarverslag FEC

17 Daarnaast is bij de FEC-partners, met name bij de AFM, informatie (indicatoren) op de website geplaatst over hoe consumenten malafide aanbieders van beleggingsproducten kunnen herkennen. Tot slot heeft het FEC twee expertmeetings voor de FEC-partners georganiseerd op het gebied van beleggingsfraude. Tijdens deze expertmeetings is gesproken over de hoeveelheid signalen die zijn ingebracht bij het FECinformatieplatform en, op geanonimiseerd niveau, de uitkomsten hiervan. Ook zijn er concrete afspraken over de preventiemethoden gemaakt Handel in rechtspersonen Om misbruik van handel in rechtspersonen tegen te gaan, heeft het FEC organisaties gescand die op internet expliciet adverteren met de verkoop van rechtspersonen en het ontduiken van belasting, witwassen en het ontlopen van toetsing. Voor een nauwkeurige zoekopdracht hebben twee overleggen plaatsgevonden. Zodra de scan is afgerond, zal het FEC deze analyseren en bespreken met de FEC-partners. Jaarverslag FEC

18 3 Communicatie Om zijn doel te realiseren, maakt het FEC gebruik van in- en externe communicatie. Interne + externe communicatie Onder interne communicatie wordt verstaan: communicatie binnen het FECsamenwerkingsverband, zowel tussen de FEC-partners en -waarnemers onderling als binnen de afzonderlijke FEC-partners en -waarnemers. Deze vorm van communicatie wordt gezamenlijk door alle FEC-partners en -waarnemers en de FEC-eenheid uitgedragen. Met externe communicatie wordt bedoeld: communicatie voor het publiek. De externe communicatie wordt via de communicatievertegenwoordigers van de FECpartners en -waarnemers gerealiseerd. Op het gebied van communicatie zijn in 2011 de volgende resultaten behaald: presentaties bij FEC-partners en -waarnemers, andere samenwerkingsverbanden, et cetera om awareness voor het FEC-samenwerkingsverband te creëren; publicatie Jaarverslag FEC 2010; publicatie Jaarplan FEC 2011; Jaarverslag FEC

19 publicatie Informatieprotocol FEC 2011 met de bijhorende toelichting; publicatie van persberichten om een preventieve werking tegen integriteitschendingen in de financiële sector te bewerkstelligen (onder meer ten aanzien van money transfers en identiteitsfraude); publicatie van FEC-flyer met informatie over de FEC-partners en -waarnemers; publicatie van FEC-banner op de website en/of het intranet van de afzonderlijke FEC-partners en -waarnemers, die een snelle toegang biedt tot de websites van het FEC en alle afzonderlijke partners en waarnemers, zodat alle informatie met één klik binnen handbereik is; organiseren van en bijdragen aan (interne) expertmeetings en -sessies, zoals genoemd in hoofdstuk 2 van dit jaarverslag; uitgifte nieuwsbrief effect voor FEC-partners en -waarnemers (drie keer per jaar). FECcommunicatiestrategie De communicatieadviseurs van de FEC-partners en -waarnemers komen regelmatig bijeen onder voorzitterschap van de communicatieadviseur van DNB om de communicatie rondom het FEC vorm te geven en af te stemmen. In 2011 hebben de communicatieadviseurs een FEC-communicatiestrategie opgesteld. Hierin is onder andere opgenomen dat in 2014 de naam, taken en doelstellingen van het FEC bekend zijn bij de relevante doelgroepen. Deze doelgroepen weten wat het FEC is en doet en beschouwen het FEC als een kansrijk samenwerkingsverband om gestelde doelen te realiseren. Daarnaast moet voldoende duidelijk zijn dat de samenwerking binnen het FEC een belangrijke meerwaarde voor de deelnemende partners heeft. Het FEC is voor de deelnemende partijen een relevant samenwerkingsverband waarin zij graag willen samenwerken. Tot slot is een communicatiekalender opgesteld die continu wordt bijgehouden onder regie van de communicatieadviseur van DNB. Jaarverslag FEC

20 4 Financiering De activiteiten van de FEC-eenheid zijn gefinancierd via een doeluitkering van zes fte Doeluitkering van het ministerie van Financiën. In deze fte zit tevens een bedrag voor kantoorkosten en faciliteiten, werving, opleiding, en dergelijke. Daarnaast levert het OM structureel één fte. Er is een begroting gemaakt waarin de personeelskosten van de FEC-eenheid zijn opgenomen, de kosten van DNB (huisvesting, kantoormiddelen, ICT, et cetera) en de uitgaven van de FEC-eenheid. De begroting van het FEC maakt deel uit van de ZBObegroting van DNB. Via deze weg wordt verantwoording afgelegd aan het ministerie van Financiën over de daadwerkelijke uitgaven van het FEC. Capaciteit De FEC-partners en -waarnemers hebben volgens afspraak personele capaciteit ingezet voor FEC-activiteiten. Jaarverslag FEC