Onderwijs en examinering voor het dossier Dienstverlening. Vier scenario s

Transcriptie

1 Onderwijs en examinering voor het dossier Dienstverlening Vier scenario s Uitgewerkt tijdens een tweedaagse, maart 2015

2 Titel : Project/Werkgroep : btg Zorg, Welzijn en Sport btg Voedsel, Groen en Gastvrijheid Auteur(s) : Marloes Zewuster (CINOP) Bert Bennink (projectleider) MBO Raad : Houttuinlaan 6 Postbus DB Woerden T: E: info@mboraad.nl I: Woerden : April 2015 Versienummer : 1.0 SSI/241645/2015 2/34

3 SSI/241645/2015 3/34

4 Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 2 Vraagstukken voorafgaand aan opleidingsontwerp 7 3 Examinering & examenleveranciers 9 4 Scenario's voor examinering en onderwijs Scenario 1: de profielspecialist Kenmerken van scenario Voorbeeld uitwerking onderwijs- en examenplanning scenario Scenario 2: de specialist met brede basis Kenmerken van scenario Voorbeeld uitwerking onderwijs- en examenplanning scenario Scenario 3: de allrounder Kenmerken scenario Voorbeeld uitwerking onderwijs- en examenplanning scenario Scenario 4: de allrounder in de gildeleeromgeving Kenmerken scenario Voorbeeld uitwerking onderwijs- en examenplanning scenario 4 25 Bijlage 1: werkopdrachten tweedaagse 26 Bijlage 2: Evaluatie tweedaagse 31 SSI/241645/2015 4/34

5 1 Inleiding Op 11 en 12 maart 2015 vond een tweedaagse plaats rond het nieuwe kwalificatiedossier Dienstverlening. De bedrijfstakgroepen Zorg, Welzijn en Sport (btg ZWS) en Voedsel, Groen en Gastvrijheid (btg VGG) initieerden deze tweedaagse waarbij ruim veertig medewerkers van roc s aanwezig waren. De opleidingen voor Helpende zorg en welzijn, Medewerker sport en recreatie en Facilitair medewerker waren evenredig vertegenwoordigd. Samen hebben de tweedaagsedeelnemers gewerkt aan vier scenario s voor de vertaalslag van het nieuwe kwalificatiedossier Dienstverlening naar examinering en onderwijs. In dit document vindt u hiervan het resultaat. Dit document kunt u inzetten als handreiking bij de keuzes die gemaakt moeten worden bij het vormgeven van examinering en onderwijs van de nieuwe opleiding Dienstverlening. Tweedaagse De deelnemers aan de tweedaagse hebben de vier scenario s op de eerste dag stevig verkend. Onder andere in termen van kansen en risico s, het type student dat ermee wordt bediend, de relaties met het werkveld en de arbeidsmarkt en vormen van examinering. Voor dat laatste hebben vier examenleveranciers in een half uur hun visie op het nieuwe dossier gepresenteerd. Dit waren Consortium MBO, Examenwerk, Edu Actief en Prove2move. Goede voorbeelden van producten konden ze nog niet tonen. Met de input uit de presentaties konden de verschillende werkgroepen uitspraken doen over de examinering passend bij de scenario s. Deze helpen uw school om uw keuze voor één van de scenario s te onderbouwen. Na afloop van de tweedaagse hebben de examenleveranciers een matrix (zie hoofdstuk 3) ingevuld. Daarmee kunt u de examenproducten makkelijk met elkaar vergelijken. Het lijkt zaak om via de btg s contact te houden met de exameninstellingen om op de hoogte te blijven van de verdere inkleuring van het dossier en de plaats die de examinering daarin krijgt. Op de tweede dag hebben de tweedaagsedeelnemers de scenario s verder uitgewerkt tot een grof ontwerp voor een standaard geprogrammeerde tweejarige opleiding. De basis-, profiel- en keuzedelen en ook de beroepspraktijkvorming (bpv) hebben in dit ontwerp een plaats gekregen. Dit alles met het eindpunt voor ogen: Waar positioneren we de examinering, en hoe vindt dat plaats?'. Van hieruit kan iedere school de opleiding verder ontwerpen, met examinering en een curriculum die passen bij de eigen situatie. Het kwalificatiedossier Dienstverlening Het kwalificatiedossier Dienstverlening bestaat uit een brede basis en drie profielen. Deze zijn samengesteld op basis van een hernieuwd breed beroepsbeeld van een niveau 2-medewerker in de werkvelden van zorg en welzijn, sport en recreatie, en facilitaire dienstverlening. Op het eerste gezicht doet de brede basis sterk denken aan de werkprocessen in het huidige kwalificatiedossier van Facilitair medewerker. De profieldelen zijn herkenbaar binnen de huidige niveau 2-opleidingen Zorg en welzijn, Sport en recreatie (nu nog twee aparte opleidingen: sport en bewegingsbegeleider en leisure en hospitality assistent) en Facilitaire dienstverlening. De keuzedelen zijn herkenbaar voor en inpasbaar in een nieuw vorm te geven brede opleiding. Scholen die deze SSI/241645/2015 5/34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

6 nieuwe niveau 2 opleiding gaan aanbieden hebben richting de paritaire commissie de wens uitgesproken voor meer keuzedelen en een bredere/logischere/wenselijkere koppeling van keuzedelen aan profielen of het kwalificatiedossier (profieloverstijgend). Hiermee willen ze een bredere integratie van de drie profielen mogelijk te maken. De vier uitgewerkte scenario s zijn zo neergezet dat ze tegemoet komen aan alle mogelijkheden om de opleiding Dienstverlening te kunnen programmeren (de examinering én het onderwijs). Van drie separaat uit te voeren opleidingen, met eventueel een integratie van basis en profiel, tot volledig geïntegreerde opleidingsprogramma s, waarbij roc s zo veel en lang mogelijk breed opleiden met een late uitstroom richting afstuderen in het profiel. De uitwerking van de vier scenario s komt tegemoet aan de wens om per profiel het nut en de noodzaak tot opstromen te waarborgen (met name de wens in zorg en welzijn, en sport). Hoewel het dossier bedoeld is om de breder opgeleide medewerker op niveau 2 meer kans op werk te bieden, stuurt het dossier daar niet op. Het blijft namelijk mogelijk geheel verticaal op te leiden zonder dat er in de opleiding aandacht is voor de andere profielen. De tweedaagsedeelnemers vinden vooral scenario drie (de allrounder) kansrijk (zie uitslag enquête in de bijlage). Uiteraard zijn er naast onderwijskundige redenen ook meer pragmatische redenen om in eerste instantie voor scenario 1 (profielspecialist) of 2 (specialist met brede basis) te kiezen. Daarom zouden scholen op termijn kunnen toewerken naar een meer geïntegreerd scenario. Vooral de kansen voor studenten op de arbeidsmarkt zouden bij de keuze leidend moeten zijn. En niet praktische overwegingen, zoals de uitvoerbaarheid. Verantwoording Het materiaal in dit document is met grote zorgvuldigheid gescreend en bewerkt tot leesbare producten die roc s direct kunnen inzetten. Deskundigen van de drie onderscheiden richtingen hebben hiervoor input geleverd. Ook hebben ruim dertig tegenlezers de eerste conceptversie beoordeeld. De tegenlezers zijn medewerkers van roc s die door de enorme toeloop niet konden deelnemen aan de tweedaagse. Zij hebben geen bijzondere opmerkingen op de inhoud geleverd maar wel vragen gesteld. Hun vragen hebben wij beantwoord. Wij hopen dat dit product een zinvolle bijdrage levert aan de discussie binnen uw school om te komen tot een weloverwogen implementatie van het kwalificatiedossier Dienstverlening. Mede namens de beleidsmedewerkers voor de btg ZWS en btg VVG, Karin Lukassen en Rico Vervoorn, Marloes Zewuster (CINOP) Bert Bennink (projectleider) April 2015 SSI/241645/2015 6/34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

7 2 Vraagstukken voorafgaand aan opleidingsontwerp Bij de voorbereiding op het implementeren van het nieuwe dossier Dienstverlening spelen voor roc's en opleidingsteams diverse vraagstukken. Zij moeten strategische en onderwijskundige keuzes maken voordat zij een bruikbaar opleidingsontwerp hebben. Bewustzijn over die vraagstukken is van belang om gedegen te kunnen onderzoeken wat de situatie in de eigen regio en organisatie is. Hieronder staat een aantal van die vraagstukken. Deze kunt u gebruiken in het gesprek over het ontwerpen van een opleiding voor het nieuwe dossier Dienstverlening op uw school. Opleidingsvisie Welke (onderwijskundige) visie heeft uw roc, de opleiding of het herontwerpteam op goed opleiden en goed examineren in de branche gerelateerd aan de doelgroep niveau 2? Hoe stelt u de student centraal en bedient u hem 1 het beste? Studentaantallen Hoeveel studenten bedient uw roc op dit moment, hoeveel kúnt u er bedienen en hoeveel wilt u er bedienen? Wat is mogelijk gezien huisvesting, personeelsbestand en studentpopulatie? Zijn er op dit vlak verschillen tussen locaties binnen uw roc? Wat is de verwachting over de aantrekkingskracht van een nieuw te ontwerpen opleiding binnen het dossier Dienstverlening? Verwacht u te gaan werken met smalle groepen, brede groepen of allebei? Studiekeuzegedrag Hoe ziet de doelgroep voor niveau 2 Dienstverlening er uit in uw roc? Kiest de doelgroep in het bestaande dossier gericht of ongericht voor de opleiding Facilitair medewerker, Helpende zorg en welzijn of Medewerker sport en recreatie? Is het voor uw doelgroep van belang om een specialisatierichting snel aan te brengen, of juist de profielkeuze wat langer uit te stellen? Wat is er over de doelgroep en het studiekeuzegedrag af te leiden uit gegevens over bijvoorbeeld uitval, instroom, doorstroom, afstroom en JOB-enquêtes? Doorstroom en afstroom Zijn er mogelijkheden voor studenten om (binnen uw roc) door te stromen of af te stromen waarmee u rekening wilt houden bij het vormgeven van de niveau 2-opleiding? Welke opties zijn er voor horizontale en verticale doorstroom? Hoe kunnen de studenten de keuzedelen in het nieuwe dossier benutten in de eventuele voorbereiding op doorstroom? Arbeidsmarktperspectief Hoe ziet de arbeidsmarkt eruit in de regio? Welke kansen zijn er voor gediplomeerden met een niveau 2-diploma? 1 Overal waar hij staat, kunt u ook zij lezen. SSI/241645/2015 7/34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

8 Wat vergroot de kansen van de afstudeerder op de arbeidsmarkt in uw eigen regio? De opleiding verbreden of juist smal blijven opleiden? Aansturen op zoveel mogelijk doorstroom naar niveau 3? Wat is er bekend over de wensen en eisen van het werkveld? Strategie roc en bekostiging Zijn er strategische keuzes gemaakt of in de maak die bepalend zijn voor de mogelijke samenwerking tussen Facilitair medewerker, Helpende zorg en welzijn en Medewerker sport en recreatie? Hoe ziet het opleidingsportfolio van uw roc er nu en straks uit? Wat is er af te leiden uit de visie en kaders? Hoe ziet de interne bekostigingsstructuur eruit voor de bestaande opleidingen die binnen dit dossier vallen, maar die wellicht binnen roc's onder verschillende afdelingen vallen? In hoeverre bepaalt die structuur mede hoe uw roc dit dossier zal aanbieden? SSI/241645/2015 8/34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

9 3 Examinering & examenleveranciers Bij het ontwerpen van een nieuwe opleiding is het van belang om in een vroeg stadium aan de slag te gaan met vraagstukken rondom examinering. Vanuit het principe van reversed engineering begint de koninklijke route voor herontwerp van een opleiding bij het vormgeven van de einddoelen en examenvormen. De introductie van basisdeel, profiel- en keuzedelen in de nieuwe kwalificatiestructuur vraagt om een heroverweging van de inhoud en vorm van opleiden én examinering. De publicatie 'Examinering en herziening kwalificatiestructuur: van basis- tot keuzedeel' van het Servicepunt examinering mbo kunt u als basis gebruiken om een beeld te vormen van de mogelijke examenscenario's bij het dossier Dienstverlening. U vindt deze publicatie op Het dossier bevat horizontaal geclusterde kwalificaties: drie kwalificaties van hetzelfde opleidingsniveau (niveau 2) met een gemeenschappelijke basis van het beroep. De context waarin beroepsbeoefenaren hun werkzaamheden uitvoeren bepaalt grotendeels het verschil tussen de kwalificaties. Voor de profielen Medewerker facilitaire dienstverlening, Helpende zorg en welzijn en Medewerker Sport en recreatie zijn kerntaken benoemd die beroepsspecifiek worden ingekleurd. Er zijn diverse mogelijkheden om de examinering in te richten op basis van het nieuwe dossier. Optie 1: basisdeel gemeenschappelijk examineren Een roc mag het basisdeel gemeenschappelijk examineren in een examenvorm die voor Medewerker facilitaire dienstverlening, Helpende zorg en welzijn en Medewerker sport en recreatie exact hetzelfde is. Optie 2: basisdeel profielgericht examineren Een roc mag het gemeenschappelijke basisdeel profielgericht examineren. De kerntaak voor het basisdeel examineert het roc dan door specifieke inkleuring voor Medewerker facilitaire dienstverlening, Helpende zorg en welzijn of Medewerker sport en recreatie. Optie 3: basis- en profieldeel los van elkaar examineren Een roc richt aparte examenmomenten in voor de examinering van het basis- en profieldeel. Hierbij geldt nog steeds de keuze of u het basisdeel profielgericht wilt examineren, of in de vorm van een breed gezamenlijk examen. Optie 4: kerntaken basis- en profieldeel gelijktijdig examineren Een roc kleurt de examinering van het basisdeel automatisch profielgericht in. Belangrijk is dat een roc wel per kerntaak een examenresultaat moet kunnen geven. Binnen deze opties kan een roc een aantal variaties maken: Inhoudelijk: welke (clusters van) werkprocessen examineert u per examen? Zijn er elementen van kennis en/of vaardigheden die u los wilt examineren? Timing: op welk moment in de opleiding examineert u welke onderdelen? Vorm: welke examenmethode of methodemix kiest u voor welke onderdelen (bijvoorbeeld proeven van bekwaamheid, vaardigheidsexamen, kennisexamen, portfoliobeoordeling)? Plaats: waar examineert u? Op school, in het werkveld, of allebei? SSI/241645/2015 9/34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

10 Visies examenleveranciers Als startpunt van de tweedaagse hebben vier examenleveranciers hun visies op examinering en ideeën over het dossier Dienstverlening gepresenteerd. Zij hebben nog geen kant-en-klaarpakket voor examinering in de aanbieding, maar zijn hier wel mee bezig. Belangrijk is te realiseren dat een aantal zaken voor alle aanbieders gelijk is: Het bedrijfsleven en docenten zijn betrokken bij de ontwikkeling van de examens. Het inspectiekader vormt de leidraad voor de kwaliteitsborging van de exameninstrumenten. De leveranciers werken vanuit voldoende tot volledige dekking van het kwalificatiedossier. Alle leveranciers gebruiken een methodemix in hun instrumentarium. In de vergelijkingstabel hieronder vindt u de antwoorden van de examenleveranciers op een checklijst. Uw opleiding bepaalt zelf om met een mogelijke leverancier de diepte in te gaan en concreet materiaal te bekijken. Op basis van het beoogde opleidingsontwerp kunt u vervolgens een inhoudelijke check doen met de vraag welke leverancier het beste past bij wat uw opleiding beoogt. Elementen examinering School kan basis- en profieldeel los van elkaar examineren School kan basis- en profieldeel gezamenlijk examineren Consortium Examenwerk Edu'Actief Prove2Move Ja Ja Ja Ja Ja Ja Nee Ja Eenheid van examinering Werkproces of clusters van werkprocessen Clusters van werkprocessen Werkproces Clusters van werkprocessen Voorkeur timing examens Geen voorkeur aangegeven Geen voorkeur aangegeven Tweede semester per studiejaar Geen voorkeur aangegeven Aantal examenmomenten Drie momenten, met daarbinnen twaalf opdrachten Kan de school zelf bepalen Twee momenten, met daarbinnen diverse opdrachten Niet aangegeven Examenvormen Methodemix, geen losse kennisgerichte examens Observatie gedrag, verantwoordingsverslag, authentiek product en examengesprek Methodemix, geen losse kennisgerichte examens Observatie gedrag, uitgewerkte producten met verantwoording en eindgesprek Methodemix, geen losse kennisgerichte examens. Kennis geïntegreerd in de proeves Schriftelijke voorbereiding, observatie gedrag, verantwoording achteraf Methodemix, geen losse kennisgerichte examens Observatie gedrag, mondeling examen en uitgewerkte producten SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

11 Plaats van examinering (school of bpv) Keuze aan de school Keuze aan de school Keuze aan de school Keuze aan de school Typering beoordelingsinstrument Gedetailleerde criterialijst O/V/G met omrekentabel naar cijfers Portretbenadering met criteria O/V/G met omrekentabel naar cijfers Portretbenadering met criteria O/V/G met omrekentabel naar cijfers Niet aangegeven O/V/G met omrekentabel naar cijfers Geschikt voor scenario's Scenario 1 Scenario 2 Scenario 3 Scenario 4 Scenario 1 Scenario 2 Scenario 3 Scenario 4 Scenario 1 Scenario 2 Scenario 3 Scenario 4 Scenario 1 Scenario 2 Scenario 3 Scenario 4 SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

12 4 Scenario's voor examinering en onderwijs 4.1 Scenario 1: de profielspecialist Kenmerken van scenario 1 vanaf dag 1 specialistisch opleiden; basis- en profieldeel gespecialiseerd; keuzedeel kan leiden tot verbreding; examinering van basis- en profieldeel is ingekleurd volgens de kwalificatie en kan tegelijkertijd worden afgenomen (basis en profiel gelijktijdig examineren). Keuze facilitair verdieping, verbreding of doorstroom Keuze zorg en welzijn verdieping, verbreding of doorstroom Keuze sport en recreatie verdieping, verbreding of doorstroom Profiel facilitair Profiel zorg en welzijn Profiel sport en recreatie Basis facilitair Basis zorg en welzijn Basis sport en recreatie Scenariotabel 2 Voor welke student? In dit scenario worden studenten voornamelijk smal / specialistisch opgeleid. Het is bij uitstek geschikt voor de volgende studentgroepen: De student die doelgericht gekozen heeft voor deze niveau 2-opleiding. De student die specialistisch opgeleid wil worden. De student die uit is op doorstroom richting niveau 3. Let op: dit is niet mogelijk in een verwante richting bij Facilitaire dienstverlening. Voor deze doelgroep kan een doorstroommodule of keuzedeel gericht op doorstroom goed werken. De student die 'afstroomt' vanuit niveau 3 Werkveld en arbeidsmarkt 2 De kleuren in de scenariotabellen geven de invulling van de opleidingen weer. Hierbij staat blauw specifiek voor facilitair, oranje voor zorg en welzijn. Groen staat voor sport en recreatie. Daar waar in een scenario een gemeenschappelijke, brede invulling gewenst is, wordt geel gebruikt. SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

13 Het werkveld en de arbeidsmarkt per regio kunnen enorm verschillen. Daar waar voldoende werkgelegenheid is voor afstudeerders met een smal of specialistisch profiel is dit scenario zeer geschikt. In de samenwerking met het werkveld hoeven de huidige opleidingen in dit scenario niet veel aan te passen. Met name de keuzedelen vergroten waarschijnlijk de kansen op de arbeidsmarkt voor de afstudeerders. Voor studenten ligt de verbreding vooral in de keuzedelen van de drie onderscheiden richtingen. Voor studenten Helpende zorg en welzijn is dit een goede route om door te stromen naar niveau 3, uitstroom vanuit niveau 2 is gebaat bij een bredere uitstroom. Voor studenten Medewerker sport en recreatie geldt dat afhankelijk van de regio aansluiting gevonden kan worden bij grote sportbedrijven, en kan een aanvulling facilitair nuttig zijn. Datzelfde kan gelden voor het profiel Facilitair met een aanvulling Zorg en welzijn. Vorm examinering en onderwijs Afhankelijk van de onderwijsvisie passen kennisexamens (theorie), vaardigheidsexamens, proeven van bekwaamheid en portfoliobeoordelingen goed bij dit scenario en bij de doelgroep. De visie op onderwijs is ook leidend voor de uiteindelijke invulling van dit scenario. De ontwikkelingsgerichte, opdrachtgestuurde, praktijkgestuurde, beoordelingsgestuurde en vakdisciplinaire onderwijsconfiguraties kunt u in dit scenario allemaal toepassen. Kansen In dit scenario leidt u vak mensen op. Het onderwijs en de examinering zijn specifiek en aantrekkelijk. U kunt het werkveld gericht betrekken. De motivatie van de student is naar verwachting hoog, omdat hij heel bewust kiest voor het profiel. De doorstroming naar niveau 3 is doelgericht. Het werk en beroepsperspectief zijn herkenbaar voor instromende studenten en het werkveld: de marketing is eenvoudig te realiseren. De bpv (en daaraan gekoppeld de examinering) wordt ingekleurd vanuit het profiel. Een roc kan dit scenario intern (binnen de school) eenvoudig organiseren. Het is mogelijk om als roc te kiezen om alle profielen of juist één of twee profielen aan te bieden. Bij de opleiding Medewerker facilitair kunt u een keuzedeel voor Helpende zorg en welzijn en Medewerker sport en recreatie aanbieden en vice versa. Het ontwikkelen van een keuzedeel Zorgsupportmedewerker is wenselijk en biedt de afstudeerder meer kansen op de arbeidsmarkt. Risico's De vraag is of er in deze profielrichtingen in de toekomst voldoende werk is en of smal opleiden dan verstandig is. Doorgaan in het model dat we nu hanteren, waar scenario 1 veel op lijkt, verbetert de kansen van studenten op de arbeidsmarkt niet. Dit geldt in het bijzonder voor Helpende zorg en welzijn. Het handhaven van de oude werkwijze belemmert vaak ook de gelegenheid om vernieuwend aan het werk te gaan. SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

14 Studenten moeten voordat ze starten in de opleiding al een goede beroepskeuze maken. Hierdoor is het risico op voortijdig schoolverlaten groter dan wanneer studenten eerst breed kennis maken met verschillende profielen. Bovendien zijn keuzes gebaseerd op oude beroepsbeelden. Bij een kleine opleiding is scenario 1 praktisch niet te realiseren vanwege de benodigde omvang van de studentgroep voor de bekostiging. Het aanbieden van dit scenario op verschillende plekken vereist veel onderlinge afstemming, om overstapmogelijkheden te waarborgen. Het afnemen van producten bij verschillende examenleveranciers (per profiel) kan verwarrend zijn voor het werkveld en extra kosten met zich meebrengen. Daarbij staat het een eventuele verdere integratie of verbreding in de weg Voorbeeld uitwerking onderwijs- en examenplanning scenario 1 Hieronder vindt u voorbeelden van uitwerkingen 3 van de onderwijs- en examenplanning van scenario 1. De voorbeelden zijn gemaakt voor het profiel Sport en recreatie. Er is een variant met lintstages en een met blokstages. Variant blokstages Examinering van het basisdeel is na een jaar. De school kiest zelf in welke periode de blokstage plaatsvindt, afhankelijk van de wensen van het werkveld en wat past bij het profiel. De blokstage is twintig weken. Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 Onderdeel Generieke vakken STUDIEJAAR 1 Oriënterend Onderwijsaanbod basis Onderwijsaanbod profiel Onderwijsaanbod keuze Bpv (vier dagen + terugkomdag) Examenplanning generiek Examenplanning basis Examenplanning profiel Examenplanning keuze 3 In alle voorbeeld scenario-uitwerkingen zijn voor de verschillende onderdelen (generiek, basis, profiel, keuze en bpv) dezelfde kleuren gebruikt. SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

15 STUDIEJAAR 2 Periode 5 Periode 6 Periode 7 Periode 8 Onderdeel Generieke vakken Onderwijsaanbod basis Onderwijsaanbod profiel Onderwijsaanbod keuze Bpv (vier dagen + terugkomdag) Examenplanning generiek Examenplanning basis Examenplanning profiel Examenplanning keuze Variant lintstages STUDIEJAAR 1 Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 Onderdeel Oriënterend Generieke vakken Onderwijsaanbod profiel Onderwijsaanbod keuze Bpv (een dag per week) Examenplanning generiek Examenplanning basis Examenplanning profiel Examenplanning keuze STUDIEJAAR 2 Periode 5 Periode 6 Periode 7 Periode 8 Onderdeel Generieke vakken Onderwijsaanbod basis Onderwijsaanbod profiel Onderwijsaanbod keuze Bpv (twee dagen) Examenplanning generiek Examenplanning basis Examenplanning profiel Examenplanning keuze SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

16 4.2 Scenario 2: de specialist met brede basis Kenmerken van scenario 2 Het basisdeel is breed ingericht (uitstel van profielkeuze), waardoor er ruimte is voor oriëntatie, verbreding op inhoud en verbreding in groepssamenstelling. Vanaf het profieldeel wordt er gespecialiseerd gewerkt. De examinering van het basisdeel is losgetrokken van het profieldeel. U kunt een heel breed examen vormen voor het basisdeel. Dat kan bijvoorbeeld dienen als basis voor de profielkeuze. Keuze verdieping, verbreding of doorstroom Keuze verdieping, verbreding of doorstroom Keuze verdieping, verbreding of doorstroom Profiel facilitair Profiel zorg & welzijn Profiel sport & recreatie Basis breed Voor welke student? In scenario 2 worden studenten specialistisch opgeleid maar met een brede basis. Dit scenario is bij uitstek geschikt voor de volgende studentgroepen: De student die nog twijfelt over de profielen in dit dossier en de student die een vaag idee heeft van wat hij wil. Het is de vraag of deze groep er straks nog is, omdat het vmbo veranderingen heeft ingezet. Die veranderingen moeten ervoor zorgen dat vmbo-leerlingen veel gerichter kunnen kiezen. De student die doelgericht kiest voor deze niveau 2-opleiding, omdat hij zijn keuze nog even kan uitstellen, maar wel aan de slag wil binnen een van deze drie richtingen. De student die wil doorstromen naar niveau 3 Werkveld en arbeidsmarkt Hoe langer de periode is waarin de student werkt aan het basisdeel, hoe breder hij wordt opgeleid. Er blijft dan minder tijd over voor het profieldeel. Met als gevolg dat de diepgang in het profieldeel minder kan worden. Werkvelden die diepgang willen worden minder goed bediend, werkvelden die breder opgeleide werknemers willen worden beter bediend. Voor de beroepsbegeleidende leerweg (bbl) is dit scenario wellicht minder voor de hand liggend. Een bedrijf wil liever een beroepsspecifieke scholing. Kansen in verwante branches worden beter door de verbreding van een profieldeel met een keuzedeel, kansen in verwante branches worden wellicht minder door de brede basis. De brede basis kan de student in zijn algemeenheid wel sterker maken als werknemer waardoor zijn kansen op de SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

17 arbeidsmarkt kunnen toenemen. Vorm examinering en onderwijs Afhankelijk van de onderwijsvisie passen vooral proeven van bekwaamheid en portfoliobeoordelingen goed bij dit scenario en bij deze doelgroep. De visie op onderwijs is ook leidend voor de uiteindelijke invulling van dit scenario. De ontwikkelingsgerichte, opdrachtgestuurde, praktijkgestuurde, beoordelingsgestuurde en vakdisciplinaire onderwijsconfiguraties kan een roc in dit scenario allemaal toepassen. In het brede basisdeel is vooral de ontwikkelingsgerichte configuratie geschikt. Kansen Er is ruimte voor oriëntatie waardoor een student een breder perspectief aangereikt krijgt en gerichter kan kiezen. Het biedt de student meer kansen op de arbeidsmarkt. Het biedt mogelijkheden voor clustering door groepen samen te voegen in het basisdeel. Dit is voor scholen goedkoper dan aparte groepen handhaven. Er ontstaan mogelijkerwijs meer heterogene klassen (jongens/meisjes, allochtoon/autochtoon). Dit kan de groepsdynamiek positief beïnvloeden. Risico's Er kunnen grote cultuurverschillen zijn tussen de verschillende studentgroepen en docententeams. Dat vraagt afstemming. De student die goed weet wat hij wil kan gedemotiveerd raken door een breder aanbod. Er vanuit gaande dat de passie van de student ligt in één van de profielen, sluit de brede opleiding hier niet vanaf dag één bij aan. Een opleiding kan niet op dag één starten met een keuzedeel, omdat dan nog niet helder is in welk profiel studenten uitstromen. Dit belemmert mogelijk de vrijheid om te programmeren. Een student komt mogelijk pas later in aanraking met de beroepsspecifieke bedrijfscultuur dan wanneer een roc gelijk profielgericht werkt. Er moeten pakkende en passende namen komen voor de functies en taken voor de dienstverlener om in het werkveld herkenbaar en aantrekkelijk te zijn. Bijvoorbeeld Zorgsupporter in Rotterdam of Medewerker gastenservice in het Slingerland Ziekenhuis in Doetinchem. Studenten in de sport en recreatie-sector moeten vanaf het begin twee moderne vreemde talen aangeboden krijgen om doorstroom naar niveau 3 mogelijk te maken. SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

18 4.2.2 Voorbeeld uitwerking onderwijs- en examenplanning scenario 2 De onderwijsuren voor het basisdeel neemt de school af gedurende de opleiding. De eerste periode in het eerste studiejaar bevat de voorbereiding op de profielkeuze die ingaat vanaf periode 2. De uren van het profieldeel nemen toe gedurende de opleiding. Het profiel krijgt steeds meer nadruk. De start en het einde van de keuzedelen is sterk afhankelijk van het aanbod. De vorm van de bpv is sterk afhankelijk van de profielkeuze (sport en recreatie voorkeur voor blokstage) en van de wensen van het werkveld en de regio. In het eerste studiejaar zijn er waarschijnlijk minder uren bpv dan in het tweede studiejaar 2. Afhankelijk van de visie van de school kan het roc de basis en het profiel gelijktijdig examineren. De planning is afhankelijk van de visie, het exameninstrument en de bpv. Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 Onderdeel Generieke vakken Onderwijsaanbod basis STUDIEJAAR 1 Onderwijsaanbod profiel Onderwijsaanbod keuze Bpv (een/twee dagen) Examenplanning basis Examenplanning profiel Examenplanning keuze Periode 5 Periode 6 Periode 7 Periode 8 Onderdeel Generieke vakken Onderwijsaanbod basis Onderwijsaanbod profiel STUDIEJAAR 2 Onderwijsaanbod keuze Bpv (een/twee dagen) Examenplanning generiek Examenplanning basis Examenplanning profiel Examenplanning keuze SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

19 4.3 Scenario 3: de allrounder Kenmerken scenario 3 De opleiding blijft zo lang mogelijk breed en profieloverstijgend. De student kiest pas vlak voor examinering voor een profiel. Er is een nieuwe opleiding dienstverlening. Een roc laat de bestaande opleidingen los en leidt op tot dienstverlener. Een roc biedt een opleiding waarin studenten zich breed oriënteren, hun passie en ambitie ontdekken en daardoor een gedegen keuze maken. Welke context past bij de student? Op basis van deze vraag stemt een roc een flexibele leerroute af op de student. Keuze verdieping, verbreding of doorstroom Keuze verdieping, verbreding of doorstroom Keuze verdieping, verbreding of doorstroom Profiel zo breed mogelijk Profielkeuze dichtbij moment voor examinering Basis breed De student In scenario 3 worden studenten zo lang mogelijk breed opgeleid en zij specialiseren zich pas vlak voor de examinering. Dit scenario is bij uitstek geschikt voor de volgende studentgroepen: De student die geen of een vaag idee heeft weet van wat hij wil. De student die zo breed mogelijk opgeleid wil worden. De student die wil doorstromen naar niveau 3. Werkveld en arbeidsmarkt De arbeidsmarktkansen in de facilitaire dienstverlening en verwante branches zijn groter wanneer een roc kiest voor een breed scenario. De arbeidsmarktkansen zijn sterk regio-afhankelijk voor de profielen Medewerker sport en recreatie en Helpende zorg en welzijn. Het 'nieuwe' werkveld voor dienstverlening wordt optimaal bediend. Dit scenario speelt in op de arbeidsmarkt die behoefte heeft aan breed opgeleide medewerkers en daarmee krijgen studenten meer arbeidsmarktperspectief. Met deze brede opleidingsvorm kan een roc goed inspelen op de regio en de behoeftes van het werkveld. Mogelijk geeft dit scenario ook een betere werkgelegenheid voor de echte niveau 2-student. SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

20 Vorm examinering en onderwijs Afhankelijk van de onderwijsvisie passen vaardigheidsexamens, proeven van bekwaamheid, kennisexamens (theorie) en portfoliobeoordelingen goed bij dit scenario en bij de doelgroep. De visie op onderwijs is ook leidend voor de uiteindelijke invulling van dit scenario. De ontwikkelingsgerichte, opdrachtgestuurde en praktijkgestuurde configuratie passen waarschijnlijk het beste bij de leerstijlen van studenten in dit scenario. Kansen In dit scenario kan een roc groepen van de profielen samenvoegen, waardoor het ook geschikt kan zijn voor kleine locaties. Er zijn dus kansen voor kleinere scholen (door volumetoename betere uitvoerbaarheid). Binnen dit scenario is het mogelijk om breed op te leiden en tijdens de opleiding naar de context te kijken die bij de student past. Ook is het goed mogelijk om in te spelen op nieuwe ontwikkelingen binnen het werkveld. Twijfelaars kunnen hun keuze uitstellen en beter onderzoeken wat ze willen door brede oriëntatie en mogelijkheid op brede ontwikkeling binnen flexibele leerroutes. Dit scenario leidt op voor flexibeler inzetbare werknemers. Dat leidt tot meer arbeidsmarktperspectief, en meer kans op geschikte bpv-plekken. Uniformiteit in het aanbieden van de opleiding vergroot de herkenbaarheid voor de studenten. Voor scholen is het gemakkelijker om het onderwijs in te plannen (inzet personeel, op verschillende momenten vakken aanbieden). Een roc kan meerdere keuzedelen aanbieden (wederom: volume en logistiek). Profieldelen ook geschikt maken en erkennen als keuzedeel, zodat er wederzijds tussen de profielen veel keuzemogelijkheden zijn. Risico's Dit scenario is minder geschikt voor studenten die specifiek opgeleid willen worden of die smal willen kiezen. Een hele brede opleiding kan ook juist studenten trekken die niet kunnen of willen kiezen. Breed opleiden kan ook 'vaag' worden. Dat zorgt voor minder herkenbaarheid voor de studenten en het werkveld. Er kunnen grote cultuurverschillen zijn tussen de verschillende studentgroepen en docententeams. Dat vraagt afstemming. Er is een risico dat er weinig mogelijkheden zijn voor verdieping. Dit scenario vergroot wellicht het gat tussen niveau 2 en 3. Ook bestaat het risico dat de opleiding lijkt op een soort vmbo+ in plaats van een echte beroepsopleiding. Het aantal studenten op grote roc s kan een negatieve invloed hebben op het pedagogischdidactisch klimaat. De vraag is hoe u omgaat met de studenten die hun opleiding kunnen versnellen. Studenten in de recreatie moeten vanaf het begin twee moderne vreemde talen aangeboden krijgen om doorstroom naar niveau 3 mogelijk te maken. SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

21 Erkenning van bpv-plekken gebeurt per kwalificatie (op basis van de huidige kwalificatiedossiers) en nog niet op het gehele herziene kwalificatiedossier Voorbeeld uitwerking onderwijs- en examenplanning scenario 3 Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 Onderdeel Generieke vakken Onderwijsaanbod basis STUDIEJAAR 1 HZW / FM / SR HZW / FM / SR HZW / FM / SR Onderwijsaanbod profiel Onderwijsaanbod keuze Bpv (twee dagen) Examenplanning basis Examenplanning profiel Examenplanning keuze Periode 5 Periode 6 Periode 7 Periode 8 Onderdeel Generieke vakken Onderwijsaanbod basis STUDIEJAAR 2 HZW / FM / SR HZW / FM / SR HZW / FM / SR Uitstroomprofiel Onderwijsaanbod profiel Onderwijsaanbod keuze Bpv (twee dagen) Examenplanning generiek Examenplanning basis Examenplanning profiel Examenplanning keuze SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

22 4.4 Scenario 4: de allrounder in de gildeleeromgeving Kenmerken scenario 4 De opleiding blijft zo lang mogelijk breed en opleiden vindt bijna volledig plaats in de praktijk. De keuze voor het profiel vindt vlak voor examinering plaats. Het leren vindt plaats op een instelling die alle profielen gelijktijdig aan kan bieden. Zorg en welzijn: afdeling, kleinschalig wonen. Facilitair: keuken, schoonmaak, linnenkamer. Sport en recreatie: revalidatie, dagbesteding, restaurant, kinderopvangcentra binnen de instelling (indien van toepassing), e.d. Keuze verdieping, verbreding of doorstroom Keuze verdieping, verbreding of doorstroom Keuze verdieping, verbreding of doorstroom Profiel zo breed mogelijk Profielkeuze dichtbij moment voor examinering (in werkveld) Basis breed (in werkveld) Voor welke student? In scenario 4 worden studenten zo lang mogelijk in de praktijk breed opgeleid en specialiseren zich pas vlak voor de examinering. Dit scenario is bij uitstek geschikt voor de volgende studentgroepen: De student die geen idee of een vaag idee heeft van wat hij wil. De student die zo breed mogelijk opgeleid wil worden. De student die wil doorstromen naar niveau 3. Werkveld en arbeidsmarkt De breedte van de opleiding én het karakter van de gilde-omgeving zorgen ervoor dat studenten breed ervaring opdoen. De werkvelden voor facilitair, zorg en welzijn, en sport en recreatie worden daarmee optimaal bediend. Het breed opleiden in de praktijk verhoogt de arbeidsmarktkansen in deze en verwante branches. Vorm examinering en onderwijs Afhankelijk van de onderwijsvisie passen vooral vaardigheidsexamens en proeven van bekwaamheid goed bij dit scenario en bij de doelgroep. De visie op onderwijs is ook leidend voor de uiteindelijke invulling van dit scenario. De ontwikkelingsgerichte, opdrachtgestuurde, praktijkgestuurde, SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

23 beoordelingsgestuurde en vakdisciplinaire onderwijsconfiguraties kunt u in dit scenario allemaal toepassen. De gilde-omgeving In een gildeleeromgeving leren studenten op de werkplek. Dit is een instelling die de inhoud en werkzaamheden uit hetbasisdeel van het dossier kan aanbieden, bijvoorbeeld een zorginstelling. De voorkeur gaat uit naar het werken in carrouselonderwijs (rouleren over de verschillende afdelingen). De klas wordt opgesplitst in subgroepen en in buddysystemen (subgroepen ondersteunen elkaar). Subgroepen werken elkaar in op de afdeling. Groepen studenten starten gezamenlijk als klas. Na de gezamenlijke basis kiezen ze ieder een eigen uitstroomprofiel. Dit gebeurt pas laat in de opleiding. Roc s geven onderwijs en bpv in het uitstroomprofiel vorm als maatwerk en studenten kunnen er dan ook voor kiezen om in kleinere instellingen te werken, zoals gastouderservice, basisscholen, sportcentra. Een roc koppelt een bpv-docent of studieloopbaanbegeleider bij voorkeur aan de instelling. Docenten werken als (individueel) jobcoach. Lessen kunnen zij geven in een ruimte dichtbij de werkplek of op de werkplek. Als de afstand tussen school en werkplek niet te groot is, kunnen zij lessen ook vanuit school realiseren. Kansen Leren binnen een reële context met veel praktijk leidt tot breed opgeleide, gemotiveerde beginnende beroepsbeoefenaren op niveau 2. Studenten werken in een krachtige leeromgeving. Studenten krijgen een beter beeld van het beroep en zijn daardoor in staat tot gefundeerde keuzes. Ze maken keuzes op basis van ervaring. De werkwijze biedt ook mogelijkheden voor kleinere instellingen, omdat studenten van verschillende groepen gecombineerd worden. Doorstroomopties zijn voor studenten breder. School en bpv komen samen; er zijn korte lijnen. Onderwijs krijgt betekenis door de ervaring tijdens de bpv. Studenten werken veel samen en steunen elkaar. Een roc levert breed opgeleide dienstverleners en studenten hebben daardoor meer kans op de arbeidsmarkt. Het is mogelijk om samenwerkingsverbanden te realiseren tussen verschillende roc's. Risico's Medewerking van het werkveld is cruciaal. Een opleiding is afhankelijk van grotere instellingen, om zo te kunnen werken op verschillende afdelingen en werkterreinen en voldoende volume te kunnen creëren voor een groep/klas. De plek van het leerhome is ook van belang. Het leerhome is de plaats die de instelling biedt waar de klas of subgroep kan leren. Kleinere bpv-adressen benut een roc in het begin van de opleiding minder. SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

24 Wanneer een student een bewuste keuze heeft gemaakt en zich daarop focust, moet hij ook stage lopen op een afdeling die hij niet heeft gekozen. Dat is een afspraak die een roc voor de start op een gilde moet doorspreken met de student om uitval te voorkomen. Studenten in de sport en recreatie-sector moeten vanaf het begin twee moderne vreemde talen aangeboden krijgen om doorstroom naar niveau 3 mogelijk te maken. De erkenning van bpv-plekken is nog niet op het niveau van het kwalificatiedossier maar op de kwalificatie. Dit kan een risico zijn voor het vinden van geschikte bpv-plekken. Vraagstuk over de verantwoording van de begeleide onderwijstijd (bot): wat geldt als bot? En wat niet? SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

25 4.4.2 Voorbeeld uitwerking onderwijs- en examenplanning scenario 4 De bpv start vanaf de vijfde week in het eerste studiejaar. Aan het einde van periode 7 start het bpv-deel van het gekozen profiel (kan ook buiten de gildeleeromgeving zijn). Een roc biedt de basis en het profiel in carrousel aan gericht op HZW / FD / S&R. Een roc kan de basis en het profiel eventueel gelijktijdig examineren aan het einde van de opleiding. Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 Onderdeel Generieke vakken Onderwijsaanbod basis SUTDIEJAAR 1 HZW / FM / SR HZW / FM / SR HZW / FM / SR Onderwijsaanbod profiel Onderwijsaanbod keuze Bpv (gilde-omgeving) Examenplanning basis Examenplanning profiel Examenplanning keuze Periode 5 Periode 6 Periode 7 Periode 8 Onderdeel Generieke vakken Onderwijsaanbod basis STUDIEJAAR 2 HZW / FM / SR HZW / FM / SR HZW / FM / SR Uitstroomprofiel Onderwijsaanbod profiel Onderwijsaanbod keuze Uitstroomprofiel Bpv (gilde-omgeving) Examenplanning generiek Examenplanning basis Examenplanning profiel Examenplanning keuze SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

26 Bijlage 1: werkopdrachten tweedaagse Werkopdracht dag 1: Typering scenario onderzoeken en onderbouwen Doel: Het onderzoeken van de scenario's is de eerste stap om uiteindelijk op dag 2 concreet te gaan werken aan een onderwijs- examenmodel. Voor deze middag gaan jullie als scenariogroep met elkaar in gesprek om te komen tot een stevige typering en onderbouwing. Tijd: Jullie werken aan deze opdracht ongeveer tussen uur en uur. Om uur is er een snackpauze en daarna krijgt iedere scenariogroep nog 30 minuten om een presentatie voor te bereiden aan de andere scenariogroepen. Hiervoor ontvangt jullie gespreksleider in de pauze een digitaal formulier. Aanpak: Omdat jullie ruim 2 uur aan de slag gaan helpt het wellicht om wat stappen te onderscheiden voor jullie werkproces: Stap 1: individueel beeldvorming Stap 2: gespreksleiders Stap 3: groepsgesprek & filmpjes Stap 4: presentatie voorbereiden Neem de tijd om individueel te kijken naar het bespreekformulier scenario's. Schrijf je eerste ideeën op voor jezelf. Wijs in de groep 1 of 2 gespreksleiders aan. Zij zorgen ervoor dat jullie gesprek een beetje gestructureerd verloopt en dat iedereen gelegenheid krijgt om zijn of haar visie en/of vragen te delen. Ga met elkaar in gesprek over het bespreekformulier scenario's. Neem de tijd om een echte inhoudelijke discussie of uitwisseling te houden. Neem indien gewenst de tijd om met elkaar de korte filmpjes over de onderwijsconfiguraties van ECBO te bekijken. (Zoek op YouTube naar Configuraties mbo. Of ga naar: Er zijn 6 filmpjes) Na de snackpauze krijgen jullie als groep nog 30 minuten om een korte presentatie van jullie scenario voor te bereiden. Tussen 18 en 19 uur vinden de presentaties plaats in de plenaire zaal. Iedere groep vult ook het digitale formulier in, verdere presentatievorm is vrij.

27 Bespreekformulier scenario's Gespreksthema's Welke student wordt het beste bediend in dit scenario? Wordt het werkveld optimaal bediend in dit scenario? Worden de arbeidsmarktkansen voor studenten in dit scenario verhoogd t.o.v. de huidige situatie? Beeldvorming rondom thema (meerdere opties aankruisen mag) 0 de student die geen idee of een vaag idee heeft weet van wat hij wil 0 de student die doelgericht gekozen heeft voor deze niveau 2 opleiding 0 de student die specialistisch opgeleid wil worden 0 de student die zo breed mogelijk opgeleid wil worden 0 de student die uit is op doorstroom richting niveau 3 0 de student die 'afstroomt' vanuit niveau 3 0 het werkveld voor facilitair wordt wel / niet optimaal bediend 0 het werkveld voor zorg/welzijn wordt wel / niet optimaal bediend 0 het werkveld voor sport/recreatie wordt wel / niet optimaal bediend 0 alle werkvelden worden optimaal bediend 0 geen van de werkvelden wordt optimaal bediend 0 verhoogt de kansen in de facilitaire dienstverlening 0 verhoogt de kansen in de zorg/welzijn 0 verhoogt de kansen in de sport/recreatie 0 verhoogt de kansen in de verwante branches 0 verhoogt de kansen in geen van de verwante branches Toelichting bij beeldvorming Beschrijf eventuele verschillen tussen regio's indien dit relevant is. Welke onderwijsconfiguratie komt in dit scenario 0 ontwikkelingsgerichte configuratie 0 opdrachtgestuurde configuratie 0 praktijkgestuurde configuratie SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

28 waarschijnlijk het beste tot zijn recht? 0 beoordelingsgestuurde configuratie 0 vakdisciplinaire configuratie 0 alle configuraties 0 geen van de configuraties Gespreksthema's Beeldvorming (meerdere opties aankruisen mag) Toelichting bij beeldvorming Welke examineringsvormen komen in dit scenario waarschijnlijk het beste tot hun recht? 0 kennisexamens (theorie) 0 vaardigheidsexamens 0 proeven van bekwaamheid 0 portfoliobeoordelingen 0 andere examenvormen, te weten:... Gespreksthema's Beeldvorming & toelichting Wat zijn sterke punten van dit scenario? Welke kansen biedt dit scenario? SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

29 Wat zijn zwakke punten van dit scenario? Welke risico's zijn er in dit scenario? Welke overige vragen of opmerkingen zijn er ten aanzien van dit scenario? SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

30 Werkopdracht dag 2: Onderwijs- en examenmodel bij scenario ontwikkelen Doel: Vandaag gaan jullie als scenariogroep aan de slag om te komen tot een beredeneerd onderwijs- en examenmodel. Tijd: Jullie werken aan deze opdracht tot de lunch. Na de lunch krijgt iedere scenariogroep nog 30 minuten om een presentatie voor te bereiden aan de andere scenariogroepen. Aanpak: De volgende stappen kunnen jullie helpen in het werkproces: Stap 1: lezen stappenplan Stap 2: gespreksleiders Stap 3: groepsgesprek Lees het document Stappenplan ontwerpen opleiding door. Dit is een concept van een servicedocument dat terug te vinden is op Wijs in de groep 1 of 2 gespreksleiders aan. Zij zorgen ervoor dat jullie gesprek een beetje gestructureerd verloopt en dat iedereen gelegenheid krijgt om zijn of haar visie en/of vragen te delen. Ga met elkaar in gesprek over het stappenplan en jullie ideeën voor een onderwijs- en examenmodel passend bij het scenario. Voor deze opdracht voer je in ieder geval stap 1, 2 en 3 uit: 1. faseer de opleiding 2. bepaal de inhoud van de opleiding per fase 3. bepaal examen- en voortgangsmomenten Ontwerp met elkaar een schets die straks mét inhoudelijke onderbouwing te presenteren is aan de andere groepen. Bekijk ook het voorbeeld; zo kunnen jullie ook het onderwijs- en examenmodel bij je scenario vormgeven, in Excel. Geef bij de vastlegging van jullie ontwerpen ook de onderbouwing en uitleg weer. Mochten jullie als groep verder komen in het stappenplan: dat mag! Stap 4: presentatie voorbereiden Na de lunchpauze krijgen jullie als groep nog 30 minuten om een korte presentatie van jullie onderwijs- en examenmodel en de onderbouwing ervan voor te bereiden. Tussen en vinden de presentaties plaats in de plenaire zaal. SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

31 Bijlage 2: Evaluatie tweedaagse Na afloop van de tweedaagse op 11 en 12 maart ontvingen de deelnemers een korte vragenlijst. Daarin is de deelnemers gevraagd om hun mening te geven over het nut en de opbrengsten van de bijeenkomst. Ook was er gelegenheid om tips en ideeën voor het vervolg mee te geven. De enquête is ingevuld door 23 deelnemers, als volgt verdeeld over de opleidingsprofielen en scenariogroepen: De totale populatie was verdeeld Verdeling van respondenten over de opleidingen Facilitair Medewerker Sport & Recreatie Helpende Zorg & Welzijn Totale aantal respondenten: 24 Reacties 17,39% (4 deelnemers) 26,09% (6 deelnemers) 56,52% (13 deelnemers) Er waren 45 deelnemers tijdens de tweedaagse. Een aantal brachten kennis en kunde mee vanuit meerderde disciplines. 13 Facilitair Medewerker 19 Sport & Recreatie 17 Helpende Zorg & Welzijn 4 All-round onderwijskundige medewerkers Verdeling van respondenten over de scenariogroepen scenario 1 scenario 2 scenario 3 scenario 4 Totale aantal respondenten: 24 Reacties 43,48% (10 deelnemers) 21,74% (5 deelnemers) 26,09% (6 deelnemers) 13,04% (3 deelnemers) Scenariovoorkeuren We hebben de deelnemers gevraagd naar welk scenario hun voorkeur uit ging toen ze begonnen aan de tweedaagse én na afloop van de tweedaagse. Op voorhand gaven de deelnemers aan dat hun voorkeur lag bij scenario 1 (smal opleiden) en scenario 2 (met enige verbreding opleiden).

32 Voorkeursscenario van deelnemers vooraf scenario 1 scenario 2 scenario 3 scenario 4 Totale aantal respondenten: 23 Reacties 43,48% (10 deelnemers) 39,13% (9 deelnemers) 13,04% (3 deelnemers) 4,35% (1 deelnemer) Na afloop van de tweedaagse is er een duidelijke verschuiving zichtbaar in de voorkeursscenario's van de deelnemers die de vragenlijst hebben ingevuld. De meerderheid van hen heeft na afloop van de tweedaagse een voorkeur voor scenario 3 (zo lang mogelijk zo breed mogelijk opleiden). SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening

33 Voorkeursscenario van deelnemers na afloop scenario 1 scenario 2 scenario 3 scenario 4 Totale aantal respondenten: 23 Reacties 13,04% (3 deelnemers) 26,09% (6 deelnemers) 56,52% (13 deelnemers) 4,35% (1 deelnemer) Opbrengsten tweedaagse In antwoord op twee open vragen hebben deelnemers benoemd wat de belangrijkste opbrengsten zijn van de tweedaagse. De antwoorden staan hieronder puntsgewijs en gecomprimeerd weergegeven. Wat is volgens jou de belangrijkste opbrengst van deze tweedaagse voor de roc's die dit dossier aanbieden? Met een andere, bredere blik kijken naar de mogelijkheden (12 x genoemd) Onderling contact tussen roc's: samenwerken, ervaringen en inzichten delen (10 x genoemd) Kunnen benutten van 4 mogelijke scenario's voor opleiden en examineren bij herontwerp (7x genoemd) Inzicht in het dossier en dienstverlening als mogelijk nieuw beroep (6x genoemd) Inzicht in de meerwaarde van een bredere benadering i.p.v. smal/profielgericht (6x genoemd) Uitgedaagd om de vertrekpunten / argumentatie voor keuzes helder in kaart te brengen (2x genoemd) Beeldvorming over regionale verschillen én het belang van het betrekken van het werkveld (2x genoemd) Wat is voor jou als individu je belangrijkste opbrengst, inzicht of voornemen na deze tweedaagse? voornemen om nieuwe inzichten te delen en een plan van aanpak te gaan maken (8x genoemd) beeldvorming en meningsvorming t.a.v. de invoering van het dossier (7x genoemd) er ligt een kans om een nieuwe opleiding op te zetten met dit nieuwe dossier, als roc s samen en samen met het werkveld (6x genoemd) verandering van mindset: loslaten van oude beelden (4x genoemd) inzicht in voors en tegens van verschillende scenario's (2x genoemd) inzicht dat je besluitvorming over de inrichting van de opleiding pas goed kunt doen nadat je voor jouw regio en voor jouw omstandigheden goed hebt afgewogen wat er speelt (1x genoemd) Gewenst vervolg op de tweedaagse Gedurende de tweedaagse zijn er in concept 4 scenario's voor examineren en opleiden ontwikkeld. De concepten zullen gedeeld worden met het bredere scholenveld. Aan de deelnemers is gevraagd welke tips of wensen zij hebben voor het vervolg. De antwoorden staan hieronder puntsgewijs en gecomprimeerd weergegeven. Welke tip of wens heb je voor het vervolg met de ontwikkelde scenario's? terugkommoment om te delen op welke wijze roc s aan de slag gaan en de uitgewerkte opleidingen/curricula met elkaar te delen (6x genoemd) in meer detail uitwerken van de scenario's richting concreet inzetbare curricula (6x genoemd) SSI/241645/ /34 Resultaten tweedaagse Dossier Dienstverlening