TIEN OP TIEN VOOR COMMUNICATIE. Ze zijn jong en ze willen... werken: 10 tips STERKE SCHAKELS
|
|
- Femke Vos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 TIEN OP TIEN VOOR COMMUNICATIE Ze zijn jong en ze willen... werken: 10 tips Jongeren op de werkplek. Een aangename samenwerking kan voor alle partijen (jongere, bedrijf, school) vruchten afwerpen op lange termijn. Enerzijds krijgt een jongere de kans om een werkervaring op te doen die hem professioneel redzamer maakt en meer inzicht geeft bij het zoeken naar een job. Anderzijds krijgt u als bedrijf (-sleider) de kans om uw expertise te delen met een jong en beloftevol iemand. Wie weet wordt deze jongere ooit wel één van uw vaste werknemers? Van de jongere die in uw bedrijf aan de slag gaat, mag u binnen het kader van het arbeids- of stagecontract dat vooraf is afgesproken, verwachten dat de jongere zich volledig inzet en zijn werktaken naar behoren uitvoert. Uw beslissing om een jongere in het bedrijf op te nemen, betekent dat u zich engageert om de jongere professionele vaardigheden aan te leren. Om van de werkomgeving een krachtige leeromgeving te maken, zijn er een aantal randvoorwaarden te vervullen. Eén van die voorwaarden is taal en communicatie. Met een vlotte communicatie zet uw bedrijf een grote stap naar een vruchtbare samenwerking met de jongere. Dit instrument bevat 10 concrete tips die u zullen helpen om de communicatie in uw bedrijf met de jongere vlot te laten verlopen. De tips kunt u direct in de praktijk toepassen. STERKE SCHAKELS 1
2 1 De jongere in het bedrijf introduceren U weet dat de manier waarop de jongere wordt ontvangen, een grote invloed zal hebben op de tijd die de jongere nodig heeft om gewend te raken in een bedrijf. Het kan een groot verschil maken als u: rustig de tijd neemt om belangrijke afspraken binnen het bedrijf met de jongere te overlopen (bv. afspraken rond feestdagen, afwezigheden, werktijden, ). ook informatie over gewoonten binnen het bedrijf geeft zoals bv. over de organisatie van maaltijden, pauzes, verjaardagen, personeelsfeest, privé-gebruik van computer en telefoon, overuren, informele pauzes, erover waakt dat de geschikte persoon de jongere wegwijs maakt bij de praktische dingen (bv. een vrouwelijke collega die een meisje rondleidt in de kleedkamer, die haar een uniform e.d. geeft). collega s op de hoogte brengt over specifieke dingen in de achtergrond van de jongere die belangrijk zijn om mee rekening te houden (bv. ouders gescheiden, agressie in de thuissituatie). Zo voorkomt u dat er ongewild pijnlijke grapjes worden gemaakt die ertoe zouden kunnen leiden dat de jongere dichtslaat en in zichzelf keert. Persoonlijke informatie over de jongere wordt vanzelfsprekend wel steeds met de grootste discretie behandeld. de jongere een rondleiding geeft in het bedrijf: zo krijgt de nieuwe medewerker een beeld van de organisatie als geheel en van zijn taak binnen dat geheel. de jongere voorstelt aan de collega s. 2 Een aangename en veilige werksfeer creëren Een jongere die zich goed voelt in uw bedrijf, zal zich meer openstellen om van u te leren, zal beter kunnen omgaan met kritische opmerkingen en zal meer vragen durven te stellen als er iets niet duidelijk is. Het gaat namelijk niet alleen over kunnen, ook karakter speelt mee. Sommige jongeren durven niks te vragen, anderen denken alles al te weten. Om te komen tot een aangename werksfeer kunt u: met de jongere vooraf duidelijke afspraken maken (over zijn takenpakket, over de werkuren, over melden van afwezigheden, enz.). Zo weet de jongere wat de grenzen zijn. werken aan een open sfeer waarin talige fouten maken mag en dat uit fouten geleerd kan worden. Het gaat niet om het opsporen en aantikken van fouten, maar om het rechtzetten ervan. ervoor zorgen dat u consequent reageert als de jongere de regels overtreedt en dat uw feedback constructief en concreet is. vragen van de jongere duidelijk en gestructureerd beantwoorden. Het is goed om steeds positief te blijven ook al lijken de vragen voor u overbodig. de jongere regelmatig aanspreken om te peilen hoe het gaat. de jongere die zijn werk goed doet, nu en dan een compliment geven. Daardoor zal hij zich zeker geapprecieerd voelen, wat bijdraagt tot de motivatie. 3 Nood aan taalgebruik creëren Om zijn taalvaardigheid verder op te krikken heeft de jongere baat bij veel oefening. Iemand die voortdurend alleen (bv. in een aparte ruimte) moet werken of die nooit moet overleggen met een collega, heeft weinig communicatieve oefenkansen. De jongere zou op de werkplek in situaties moeten terechtkomen waar hij taal kan gebruiken. STERKE SCHAKELS 2
3 Daartoe kunt u bijvoorbeeld: de jongere laten samenwerken met een Nederlandstalige medewerker. Zo hoort hij vaak Nederlands en is er iemand aan wie hij dingen kan vragen. de jongere aan u of aan een collega mondeling verslag laten doen van wat hij die dag gedaan heeft. De jongere kan deze informatie noteren in zijn werkboekje/ stageschrift. U kunt vervolgens nakijken of de informatie duidelijk en volledig is genoteerd. de jongere betrekken bij de dagdagelijkse gesprekken en collega s stimuleren om dit ook te doen. 4 Beeld samen met taal gebruiken Wanneer u de jongere instructies of werkopdrachten geeft, is het belangrijk dat u dat doet op de plaats waar de opdracht moet worden uitgevoerd. Omdat u het werkmateriaal* dicht bij de hand hebt, kunt u veel duidelijker uitleggen wat u bedoelt. *Bv. bouw/ hout: gereedschap, cementmolen, zaag, machine *Bv. horeca: dranken, bestek, servies, voorraadkast *Bv. land- en tuinbouw: gereedschap, planten, zaden De jongere zal beter begrijpen wat u bedoelt als zijn oren en ogen worden aangesproken. 5 Elkaar goed begrijpen Ploegbaas: Ik heb het toch al uitgelegd? Waarom verstaat hij mij niet? Ik spreek toch geen Chinees? Misschien is deze situatie herkenbaar voor u? Om uw instructies goed te laten overkomen, kunt u: erover waken dat u logisch bent in uw instructie. Dat kan bijvoorbeeld door woorden als eerst, dan, daarna, als laatste,... te gebruiken. ervoor zorgen geen onnodige informatie te geven. Leg alleen uit wat op dat moment belangrijk is. uw instructie niet te lang maken. Het is beter om een lange instructie op te delen in stappen. uw instructies niet nodeloos ingewikkeld maken. In plaats van: Het is de bedoeling dat je gaat kijken of er nog voorraad is in het magazijn, kunt u eenvoudiger zeggen: Kijk of er nog voorraad is in het magazijn. Of in plaats van: De machine moet gecontroleerd worden, zegt u: Controleer de machine. Let wel op: korter is wel niet altijd gelijk aan duidelijker. Bv. Knoop touw er rond is wel korter, maar Knoop een touw rond het pakket, is duidelijker. uw woorden steeds ondersteunen met gebaren. 6 Begrip checken U hebt waarschijnlijk al gemerkt dat een jongere niet altijd om uitleg vraagt als hij iets niet heeft begrepen. Dat kan zijn omdat hij het niet durft te vragen, of omdat hij denkt dat hij alles weet. Controleer dus zeker of uw instructie duidelijk was door bijvoorbeeld te vragen om de instructie in eigen woorden te herhalen of door de handeling te laten uitvoeren. STERKE SCHAKELS 3
4 U kunt het best: vragen vermijden waar het volstaat om met ja of nee te antwoorden. In plaats van Begrijp je wat je moet doen? is een alternatief: Kan je mij tonen wat je moet doen? Of: Kan je mij zeggen wat je eerst moet doen? u niet te snel laten misleiden door jongeren die alsmaar ja-knikken terwijl u vertelt. Het kan gewoon een manier zijn om sympathie, welwillendheid, beleefdheid of enthousiasme te tonen. 7 Werk en Woorden U bent een expert uit de praktijk. U spreekt vanuit een grote voorkennis en kent de vakterminologie door en door. Bij de jongere is dat niet het geval. Het is dan ook goed om de jongere niet te overstelpen met vaktermen. Als u ze toch gebruikt, dan kunt u er extra aandacht aan schenken dat: u telkens dezelfde begrippen gebruikt om iets aan te duiden; u de termen ook visueel ondersteunt of aanwijst; u de termen gebruikt in een zin die de betekenis duidelijk maakt, of voldoende voorbeelden geeft. 8 Nederlands spreken Waarom nu al Nederlands? Het gaat sneller als ik het in het Engels zeg... of als ik het door een collega met dezelfde taalachtergrond laat zeggen... Het is niet gemakkelijk om gewoontes af te leren. Daarom is het zaak dat u vroeg genoeg ingrijpt: vanaf het begin kunt u in situaties waar Nederlands de communicatietaal is, het juiste woord bij het juiste materiaal of de juiste actie gebruiken. Een muur metsel je met mortel en een truweel. Dat zijn woorden die in de context van een aannemersbedrijf een paar keer per dag voorkomen. Door dit steeds te herhalen in dezelfde context begrijpt de jongere deze zin al na zeer korte tijd. Op een werkplaats wordt nu en dan dialect gesproken. Ook bepaalde vaktermen worden in het dialect gebruikt. Het is belangrijk dat de jongere vertrouwd wordt gemaakt met de vaktermen die gangbaar zijn op de werkplek, ook al zijn bepaalde termen dialect. Maar omdat het gaat om jongeren die nog leren, is het voor de jongere waardevol om naast het dialectwoord ook steeds de standaardvariant aan te brengen. Enkele andere tips zijn: Tracht steeds Nederlands te spreken met de jongere. Spreek niet luider, maar wel duidelijker en langzamer indien nodig. Gebruik korte eenvoudige taal, maar vermijd om onjuist taalgebruik of babytaal te hanteren Zeg bijvoorbeeld niet: Jij plaatsen stopcontact hier, maar wel: Plaats het stopcontact hier. Herhaal veel. Ondersteun wat u zegt met gebaren, aanwijzen van voorwerpen. Leg nadruk op belangrijke woorden. STERKE SCHAKELS 4
5 9 Een krachtige leeromgeving Een werkomgeving is zeer rijk aan beeld en taal. De kunst is om die rijkdom volledig te benutten. U kunt bijvoorbeeld: zorgen voor schrijfgelegenheid op alle plaatsen: pen of potlood en een notitieblok. voldoende aandacht schenken aan woorden op de werkvloer. Etiketten op voorwerpen en apparaten zijn waardevol. Indien nodig kunt u een basiswoordenlijstje samenstellen met de meest relevante termen op de werkvloer. ervoor zorgen dat de jongere in de buurt werken van een Nederlandstalige collega die bereid is om uitleg te geven indien nodig. zorgen voor voldoende visuele ondersteuning bij taken aan de hand van beelden of foto s aan de muur. 10 Vooroordelen en cultuur Het is mogelijk dat er in een bedrijf een aantal vooroordelen bestaan. Het is niet gemakkelijk om precies na te gaan óf het wel degelijk om vooroordelen gaat, en zo ja, wat voor vooroordelen het dan zijn. Een pasklare oplossing zal er dan ook in de meeste gevallen niet zijn. Dat betekent echter niet dat er geen aandachtspunten kunnen zijn, zodat vooroordelen zoveel mogelijk vermeden kunnen worden. Voorbeeld: Wat wanneer de jongere niets zegt of vraagt? Het is niet gemakkelijk en het vraagt veel energie voor de anderstalige jongere om zich te integreren in een groep mensen die een andere taal spreken. Het kan dan ook goed zijn om in eerste instantie zelf initiatieven te nemen naar de jongere toe. Voorbeeld: Wat met de moedertaal van de jongere op het werk? Onderonsjes tussen twee anderstalige medewerkers worden door de Nederlandstalige collega s vaak als bedreigend ervaren. Andersom zal de anderstalige jongere zich ook uitgesloten voelen als hij niet begrijpt wat Nederlandstalige collega s tegen elkaar vertellen in hun dialect. Er kan bijvoorbeeld afgesproken worden dat Nederlands de algemene omgangstaal is op het werk, maar zerotolerantie t.a.v. de moedertaal heeft alleen het tegenovergestelde effect. Het kan beter zijn om een compromis te sluiten en af te spreken in welke situaties er Nederlands gesproken wordt en wanneer de moedertaal aan bod kan komen. Terugvallen op de moedertaal is soms heel normaal, bijvoorbeeld wanneer iemand geëmotioneerd is, moppen wil tappen of opgebeld wordt door een familielid. Voorbeeld: Wat met het vooroordeel dat de anderstalige jongere geen moeite doet om Nederlands te kunnen? Het leren van een taal duurt jaren. Voor gealfabetiseerde laaggeschoolde anderstaligen duurt het gemiddeld 180 tot 240 lesuren om een basisniveau in een taal te verwerven. Om het basisniveau in een niet-europese taal te halen (bv. Chinees of Arabisch) zou een Vlaming 480 lestijden nodig hebben. STERKE SCHAKELS 5
6 Bronnen Unizo Jobkanaal, Centrum voor Taal en Onderwijs (CTO) en de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (VDAB) (2006), Nederlands op de Werkvloer, prikkels waarop je een discussie kan bouwen. Padmos, T. (2003), Taaltips voor lesgevers. Handleiding. Opvang Anderstalige Cursisten Ondernemersopleiding, Centrum voor Taal en Migratie VIZO Syntra, pp De nieuwsbrief Taal en Arbeidsmarkt (nr. 44), januari 2006, uitgegeven bij ITTA. Roppe, S. & Wijnants, L. (2004), Nederlands op de Werkvloer voor KMO s, Centrum voor Taal en Onderwijs, Leuven (niet gepubliceerd). Jordens, K. & Wijnants, L. (2006), Nederlands op de Werkvloer voor KMO s, Centrum voor Taal en Onderwijs, Leuven (niet gepubliceerd). Vives-Comito (2005), Bege-leidraad, een handreiking voor de stagementor. ITTA i.o.v. Servicepunt Arbeidsmarkt MKB, Taalkit MKB voor werkgevers (www. servicepuntmkb.nl). Padmos, T. & Lombaerts, A. (1995), De ongekende kracht van een goudvis. Actieve werkvormen in de zaak- en praktijkvakken, in LES (138), 23e jaargang december 2005, pp Depauw, V. & Van Nuffel, H. (2000), VangNED voor de opleiding industrieel of residentieel elektro-technisch installateur, VDAB en Centrum voor Taal en Onderwijs, Leuven Interne documenten centra. Gesprekken met TWB s, leerkrachten, interne janusbegeleiders, leerlingenbegeleiders. STERKE SCHAKELS 6
Communiceren met een zorgvrager met de ziekte van Parkinson
OPDRACHTFORMULIER Communiceren met een zorgvrager met de ziekte van Parkinson Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met
Nadere informatieInleiding. Autisme & Communicatie in de sport
Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?
Nadere informatieSelectie-instrument HARRIE
Selectie-instrument HARRIE 1 Inleiding Voor u ligt het selectie-instrument HARRIE ; een vragenlijst die u als collega van een medewerker met autisme kan invullen om voor uzelf inzichtelijk te maken of
Nadere informatiewerkbladen, telefoons en opnametoestel
DE BAAN OP! De jongeren organiseren zelf één of meerdere bedrijfsbezoeken. Ze verzamelen informatie over verschillende bedrijven en op basis hiervan kiezen ze met de hele klas het meest interessante bedrijf
Nadere informatieChecklist duidelijk geschreven taal
Checklist duidelijk geschreven taal Woorden Korte woorden gebruikt of samengestelde woorden gesplitst? o OK Enkel alledaagse en internationale woorden gebruikt? o OK Gewone en geen moeilijke woorden gebruikt?
Nadere informatieLESBRIEF BIJ STAGE LOPEN
LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN WAAROM DIT BOEKJE? 1. Denk jij, na het lezen van deze bladzijde dat dit boekje nuttig voor jou kan zijn? a. Ja,.. b. Nee, want c. Dat weet ik nog niet, omdat 2. Wat hoop jij na
Nadere informatieDE BAAN OP! Een bedrijfsbezoek voorbereiden. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS
DE BAAN OP! De jongeren organiseren zelf één of meerdere bedrijfsbezoeken. Ze verzamelen informatie over verschillende bedrijven en op basis hiervan kiezen ze met de hele klas het meest interessante bedrijf
Nadere informatiemaandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING...
maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING... 1 Gegevens leerling Naam Adres Postcode Woonplaats Geboortedatum Telefoon Afdeling/leerweg Gegevens school Naam Schoolbegeleider Adres Plaats Telefoon
Nadere informatieFiche 4: Hoe verhoog je je interculturele competentie?
Fiche 4: Hoe verhoog je je interculturele competentie? In deze fiche vind je instrumenten om de interculturele competenties van personeelsleden op te bouwen en te vergroten zodat het diversiteitsbeleid
Nadere informatiekalender 2012 Kant-en-klare tips voor klare taal
kalender 2012 Kant-en-klare tips voor klare taal Schakel niet te snel over op een andere taal. Wees geduldig. Laat blijken dat je de inspanning van de anderstalige apprecieert. Geef oefenkansen. Een anderstalige
Nadere informatieIk ben. Eerlijk. Geduldig. Creatief. Gestructureerd. Communicatief. Geïnteresseerd. Geeft aandacht WWW.IKBENHARRIE.NL
Ik ben Geïnteresseerd Creatief WWW.IKBENHARRIE.NL Communicatief Geeft aandacht Eerlijk Gestructureerd Geduldig Harrie is ontwikkeld door CNV Jongeren en Vilans, met dank aan de support van UWV en Instituut
Nadere informatieSPOT EEN JOB! Later wil ik worden. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS
SPOT EEN JOB! Wie zoekt die vindt! Er zijn veel manieren om vacatures te vinden. In dit lespakket worden de jongeren aan het werk gezet om via verschillende kanalen vacatures te vinden: kranten, internet,
Nadere informatieCreatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus
Creatief en flexibel toepassen van Triplep Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Programma Overzicht Kennismaking Persoonlijke werving van ouders Een goede relatie opbouwen met de ouders
Nadere informatieHelp! Verzuim voorkomen
TIP: dit is een interactieve pdf. de inhoudsopgave en het menu onder aan de pagina s zijn clickable. Help! Verzuim voorkomen Een leidraad voor werkoverleg met medewerkers over verzuim Deze publicatie is
Nadere informatieTaalstimulering voor kinderen en volwassenen. Taal en taalbeleid 3 februari 2014
Taalstimulering voor kinderen en volwassenen Taal en taalbeleid 3 februari 2014 Enkele stellingen Taalontwikkeling 1. Voortalige fase: van 0 tot 1 jaar 2. Vroegtalige fase: van 1 tot 2,5 jaar Eentalige
Nadere informatieMAGDA? REGELS OP SCHOOL EN DE WERKVLOER. Magda op school? Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. materialen. Doelen STERKE SCHAKELS
MAGDA? REGELS OP SCHOOL EN DE WERKVLOER Jongeren krijgen op school, op de werkplek, in de klas met allerlei regels en afspraken te maken. Zijn de afspraken en regels duidelijk genoeg voor hen? Wat vinden
Nadere informatieAfasie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Afasie Afasie is een taalstoornis ontstaan door hersenletsel. Iemand met afasie heeft moeite met het uiten en het begrijpen van de taal. In deze brochure leest u wat afasie inhoudt en vindt u een aantal
Nadere informatieGroot gelijk?! Gelijke onderwijskansen in Vlaanderen 23 november 2004
Groot gelijk?! Gelijke onderwijskansen in Vlaanderen 23 november 2004 Praktijklessen als kansrijke leeromgevingen voor vak én taal: een aanzet tot geïntegreerde scholing Goedele Vandommele Heidi De Niel
Nadere informatieAflevering 2: Solliciteren
Aflevering 2: Solliciteren Vragen vooraf: Heb je wel eens gesolliciteerd naar een baan? Hoe deed je dat? Heb je een curriculum vitae? Hoofditem Fragment 1 Korte inhoud: Milouska en Bayu kijken hoe je kunt
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?
Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een
Nadere informatieLeerlijn werken Pedologisch Instituut, CED-Groep
WERKEN In deze leerlijn wordt onder werken verstaan het werken in een dagverblijf, een sociale werkplaats of in het vrije bedrijf. Daarbij is de verwachting dat wat onder niveau 11 en 12 staat met name
Nadere informatieCURRICULUM VITAE. Ken jezelf! Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS
CURRICULUM VITAE In dit lespakket maken jongeren hun cv. Vermits sommige jongeren al van bij het begin van het schooljaar op zoek gaan naar een job of stageplaats, maken ze zeer snel een eerste exemplaar
Nadere informatieIn gesprek met medewerkers over verzuim
TIP: dit is een interactieve pdf. de inhoudsopgave en het menu onder aan de pagina s zijn clickable. In gesprek met medewerkers over verzuim Inhoud 1. verzuim bespreken met medewerkers Het is belangrijk
Nadere informatieDe spreekbeurt. In welke groepen wordt een spreekbeurt gehouden? De spreekbeurt wordt gehouden in de groepen 5 t/m 8.
De spreekbeurt mei 2011. Wat is een spreekbeurt? Onder een spreekbeurt verstaan we een vertelbeurt voor de klas. De leerling leert in het openbaar voor een groep te durven spreken over een bepaald onderwerp.
Nadere informatieTOETSTAAK 4: IK BEN IETS KWIJT
TOETSTAAK 4: IK BEN IETS KWIJT Vaardigheid: spreken. Doelstelling: eindterm 2 beheersen: de cursist kan een uitnodiging, een voorstel en een oproep verwoorden en erop reageren. Verwerkingsniveau: beschrijvend.
Nadere informatieWees duidelijk tegen je klanten
Ronald Dingerdis Wees duidelijk tegen je klanten 3 In onze training Klantgerichtheid en communicatie vroeg een cursist me onlangs of je tegen je klant kan zeggen dat hij extreem vervelend is. Dat hij onredelijk
Nadere informatieHoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten
Hoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten Enkele tips 1. Goed begonnen is half gewonnen! Zorg van bij het begin voor een zo open en positief mogelijke klassfeer
Nadere informatieWerk. Omdat een andere blik je leven verrijkt
Werk vanuit bekeken Omdat een andere blik je leven verrijkt (Samen)werken met autisme Autisme heeft invloed op het hele leven, dus ook op de werkplek. Autisme brengt talenten en kwaliteiten met zich mee
Nadere informatieFeedback Project Ergonomisch Ontwerpen
Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7
Nadere informatieOmgaan met klachten volgens de BOOS-formule
Omgaan met klachten volgens de BOOS-formule Een klacht is een kans. Wanneer een klant de moeite neemt om zijn onvrede te laten blijken, biedt dat je de mogelijkheid de klant alsnog tevreden te stellen
Nadere informatie6 Coaching van de cliënt
6.1 6 Coaching van de cliënt De begeleiding of coaching op de werkvloer is afhankelijk van de noden van de cliënt, collega s en werkgever. Samen starten op de stage/ tewerkstelling Als coach kan je samen
Nadere informatieMeertaligheid als kerncomponent van internationale competentie. Lies Sercu KU Leuven
Meertaligheid als kerncomponent van internationale competentie Lies Sercu KU Leuven Overzicht Meertaligheid als kerncompetentie van internationale competentie Meertaligheid in het Hoger Onderwijs Welke
Nadere informatieOPBOUW ZELFSTANDIGE BASISHOUDING BIJ KINDEREN
OPBOUW ZELFSTANDIGE BASISHOUDING BIJ KINDEREN Afspraak 1. Maak samen met de kinderen afspraken over wat zelfstandig gedaan mag worden met betrekking tot naar de wc gaan, handen wassen, drinken, eten, de
Nadere informatieTOETSTAAK 24: ONGEVALLENVERZEKERING
TOETSTAAK 24: ONGEVALLENVERZEKERING Vaardigheid: schrijven. Doelstelling: de cursist kan op beschrijvend niveau een beschrijving geven aan een onbekende taalgebruiker. Verwerkingsniveau: beschrijvend.
Nadere informatieAflevering 1: Oriëntatie op de arbeidsmarkt
Aflevering 1: Oriëntatie op de arbeidsmarkt Vragen vooraf: Heb je wel eens werk gezocht in je eigen land? Hoe deed je dat? Welke manieren ken je om in Nederland werk te zoeken? Hoofditem Fragment 1 Korte
Nadere informatie4 INZICHTEN. De vier inzichten in dit boekje zijn gebaseerd op de uitkomsten van het Trainer-Kind-Interactieonderzoek,
4 INZICHTEN De vier inzichten in dit boekje zijn gebaseerd op de uitkomsten van het Trainer-Kind-Interactieonderzoek, waarbij 37 trainers en coaches een seizoen lang intensief zijn gevolgd. Dit onderzoek
Nadere informatieBeroepsgerichte Vorming, opleiding handel en administratie of Project Algemene Vakken
ONTBIJT OP SCHOOL De jongeren organiseren zelf een ontbijt op school. Ze bepalen hoe het ontbijt er zal uitzien en staan ook in voor de praktische organisatie. Hiervoor moeten ze een heel aantal zaken
Nadere informatieDE BAAN OP! Een interessant bedrijf kiezen. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS
DE BAAN OP! De jongeren organiseren zelf één of meerdere bedrijfsbezoeken. Ze verzamelen informatie over verschillende bedrijven en op basis hiervan kiezen ze met de hele klas het meest interessante bedrijf
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema.
http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 16. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden van les 12, 13, 14 en 15. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag
Nadere informatieLes 17 Zo zeg je dat (niet)
Blok 3 We hebben oor voor elkaar les 17 Les 17 Zo zeg je dat (niet) Doel blok 3: Leskern: Woordenschat: Materialen: Leerlingen leren belangrijke communicatieve vaardigheden, zoals verplaatsen in het gezichtspunt
Nadere informatieBEGELEIDINGSINSTRUMENT INDIVIDUELE BEROEPSOPLEIDING
BEGELEIDINGSINSTRUMENT INDIVIDUELE BEROEPSOPLEIDING De Individuele Beroepsopleiding (IBO) is bedoeld voor jobs waar ondernemers geen geschikte kandidaten voor vinden. De ondernemer kan via dat systeem
Nadere informatieCommuniceren is teamwork
Communiceren is teamwork Je werkt vaak zelfstandig, maar blijft altijd onderdeel van je team. Samen met je collega s zorg je zo goed mogelijk voor jullie cliënten. Samenwerken vereist veel communicatie.
Nadere informatieThema Op het werk. Demet TV. Lesbrief 8. De eerste werkdag
Thema Op het werk. Demet TV Lesbrief 8. De eerste werkdag Deze les gaat over de eerste werkdag. gaat voor het eerst werken bij een snoepfabriek. Hij komt binnen en maakt kennis met de chef. De chef vertelt
Nadere informatieMijn kind heeft een LVB
Mijn kind heeft een LVB Wat betekent een licht verstandelijke beperking nu precies? Informatie voor ouders van kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking in de leeftijd van 6 tot 23 jaar
Nadere informatieCommuniceren met de achterban
1 Communiceren met de achterban Je wilt weten hoe je het beste communiceert met de achterban. Je wilt direct aan de slag en snel resultaten. Je hebt een hoe-vraag. Zoals iedereen. Maar als je werkelijk
Nadere informatie7.5 HANDELINGSINSTRUCTIES AGRESSIE AAN DE TELEFOON
7.5 HANDELINGSINSTRUCTIES AGRESSIE AAN DE TELEFOON Onderdeel van de Arbocatalogus Agressie en Geweld 2.0, sector Gemeenten Doelgroep Inhoud Coördinator agressie en geweld, leidinggevenden en medewerkers
Nadere informatieNB: Alleen voor de gekleurde doelen zijn taakkaarten voor Stage/WEP. In LVS2000 staat taakkaart getypt achter betreffende doelen.
WERKEN In deze leerlijn wordt onder werken verstaan het werken in een dagverblijf, een sociale werkplaats of in het vrije bedrijf. Daarbij is de verwachting dat wat onder niveau 11 en 12 staat met name
Nadere informatieKlare taal rendeert. Over het belang van een taalbeleid voor bedrijven en organisaties
Klare taal rendeert Over het belang van een taalbeleid voor bedrijven en organisaties Taalbeleid: geen overbodige luxe Duidelijk en transparant taalgebruik vermijdt misverstanden, verbetert de samenwerking
Nadere informatieTOETSTAAK 25: NEDERLANDSE LES
TOETSTAAK 25: NEDERLANDSE LES Vaardigheid: schrijven. Doelstelling: de cursist kan op beschrijvend niveau een boodschap voor zichzelf noteren. Verwerkingsniveau: beschrijvend. Context: contacten met officiële
Nadere informatieLicht verstandelijke beperking. Praktische tips voor herkennen. voor professionals
Licht verstandelijke beperking Praktische tips voor herkennen voor professionals Begrijp je wat ik bedoel? Kinderen en jongeren zijn er bij gebaat wanneer vroegtijdig wordt herkend of er sprake is van
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieEen overtuigende tekst schrijven
Een overtuigende tekst schrijven Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Je mening geven over een andere manier van herdenken op school instructieles oefenlesles Lesdoel: Leerlingen kennen
Nadere informatieChecklist Gesprek voeren 2F - handleiding
Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de
Nadere informatieLEG HET UIT! EEN AGENDA DIE JE HELPT OM INSTRUCTIES TE GEVEN VOOR ROUTINEMATIGE TAKEN.
VOEDT U DE TALENTEN VAN UW PERSONEEL VOLDOENDE? JONAC NV LEG HET UIT! EEN AGENDA DIE JE HELPT OM INSTRUCTIES TE GEVEN VOOR ROUTINEMATIGE TAKEN. Dit project loopt met de steun van het Europees Sociaal Fonds
Nadere informatiewat is passend? naar aanleiding van Paulus brief aan de Kolossenzen wil ik dat uitwerken voor 4 categorieën vier kringen
vandaag wil ik dit gebod toepassen op het geloofsgesprek onderwerp van de gemeenteavond komende week onze overtuiging is dat zulke gesprekken hard nodig zijn voor de opbouw van onze gemeente tegelijk is
Nadere informatieDe meest gestelde sollicitatievragen
De meest gestelde sollicitatievragen Vertel eens iets meer over jezelf? Wat kan je vermelden: Naam Woonplaats Studies Werkervaring Motivatie Positieve eigenschappen Gebruik eventueel je cv als leidraad
Nadere informatieBijlage 4 De meterstanden-lijst voor begeleiders
7 Bijlage De meterstanden-lijst voor begeleiders De bijlagen in dit boek zijn invulformulieren, deze zijn ook te downloaden op: www.boomnelissen.nl/begeleid ontdekkendleren. Kijk eens in de spiegel De
Nadere informatieZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd 0 tot 4 jaar
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND Leeftijd 0 tot 4 jaar Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Toch is er heel wat voor nodig voordat uw kind goed praat. Soms gaat het niet zo vlot met
Nadere informatieLesbrief 14. Naar personeelszaken.
http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.
Nadere informatieLes 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?"
Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer "Welkom:..." Introductiefase: 1. "We gaan vandaag proberen te voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?" 3. Discussie:...
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten
Thema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten Kofi is op het werk. De chef geeft opdrachten: zij zegt wat Kofi moet doen. De eerste opdracht is de rommel opruimen. Kofi moet de vloer vegen. Het is weer netjes
Nadere informatieUitgegeven: 3 februari 2010. 2010, no. 10 PROVINCIAAL BLAD VAN FRYSLAN
Uitgegeven: 3 februari 2010 2010, no. 10 PROVINCIAAL BLAD VAN FRYSLAN BELEIDSREGEL voor het verkrijgen van een partiële ontheffing voor het vak Fries in het primair en voortgezet onderwijs in de provincie
Nadere informatieDiscussiëren Kun Je Leren:
Chantal Deken Discussiëren Kun Je Leren: discussielessen voor groep 3 t/m 8; sluit aan bij referentieniveaus Mondelinge taal; versterkt 21 e -eeuwvaardigheden als communiceren en samenwerken; compleet
Nadere informatieAanvulling Woordenschat NT2
Aanvulling Woordenschat NT2 Woordenschat Kinderen die net beginnen met Nederlands leren, moeten meteen aan de slag met het leren van woorden. Een Nederlandstalig kind begrijpt in groep 1 minimaal 2000
Nadere informatieHerkennen van signalen op de werkvloer... Wat kun je ermee?
Herkennen van signalen op de werkvloer... Wat kun je ermee? Wie zijn wij? Samantha van Engeland & Marianne Stevens Even voorstellen... Maar dan net even anders... Knelpunten voor mensen met een licht verstandelijke
Nadere informatieFormeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam.
Formeel en informeel Tijdens je stage praat je veel met mensen. Soms is het een officieel gesprek, soms een gezellig praatje met een collega. Dit noem je formele en informele gesprekken. Formeel betekent
Nadere informatiePositief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang
Ronde 4 Ayse Isçi Onderwijscentrum, Gent Contact: ayse.isci@gent.be Positief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang Meertaligheid in het onderwijs en in de opvang
Nadere informatieOPZOEKEN IN HET WOORDENBOEK (1)
OPZOEKEN IN HET WOORDENBOEK (1) In de les leer je vaak nieuwe woorden. Je docent kan je helpen, maar je kan nieuwe woorden ook in het woordenboek opzoeken. Wat moet je doen? 1. Neem een woordenboek en
Nadere informatieTAAL IS LEUK. Adviezen om de taalontwikkeling te stimuleren
TAAL IS LEUK Adviezen om de taalontwikkeling te stimuleren 1 Inhoudsopgave Pagina Besteed extra aandacht aan de taal van uw kind 4 Adviezen die u kunt toepassen tijdens een gesprekje met uw kind 5 Maak
Nadere informatieSamen werken = samenwerken bij De Belvertshoeve
Themabundel Samen werken = samenwerken bij De Belvertshoeve Assistent medewerker Dit project is mede mogelijk gemaakt met een bijdrage uit het Europees Sociaal Fonds Voorwoord Deze themabundel is bedoeld
Nadere informatieOp welke manier spelen jullie in op de interesses van de leerlingen? Hoe komen afspraken en regels bij jullie in de klas en de school tot stand?
Vraag Afspraken maken Beter samen leven in de klas en in de school. Samen leven en samen leren kan niet zonder de nodige afspraken en regels. Ook hier zijn er tal van mogelijkheden om leerlingen inspraak
Nadere informatieEn, wat hebben we deze les geleerd?
Feedback Evaluatie Team 5 En, wat hebben we deze les geleerd? FEED BACK in de klas En, wat hebben we deze les geleerd? Leerkracht Marnix wijst naar het doel op het bord. De leerlingen antwoorden in koor:
Nadere informatieFormulier A. Inventarisatie takenpakket
Formulier A. Inventarisatie takenpakket Om met uw leidinggevende afspraken over werkhervatting of werkuitbreiding te kunnen maken is een globaal inzicht nodig in uw takenpakket. Op basis hiervan kunt u
Nadere informatieInhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!
1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,
Nadere informatieHet verkoop-adviesgesprek. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Verkopen
Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over verkopen aan en adviseren van gasten in horecabedrijven. Oftewel: het verkoopadviesgeprek. Wat wordt er van je verwacht? Na het bestuderen van deze kaart
Nadere informatieLucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn?
Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Bij deze preek is geen powerpoint
Nadere informatieSTERKE SCHAKELS. Samen werken aan functionele taalvaardigheid. Probleemstelling STERKE SCHAKELS 1
STERKE SCHAKELS Samen werken aan functionele taalvaardigheid Probleemstelling Jongeren in het deeltijds beroepssecundair onderwijs (DBSO) en het beroepssecundair onderwijs (BSO) stromen vaak uit zonder
Nadere informatieTOETSTAAK 28: IK BEN...EN IK HOU VAN...
TOETSTAAK 28: IK BEN...EN IK HOU VAN... Vaardigheid: schrijven. Doelstelling: de cursist kan op structurerend niveau voor zichzelf aantekeningen maken ter voorbereiding van een gesprek. Verwerkingsniveau:
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatieIK-DOELEN BIJ DE DALTONUITGANGSPUNTEN
IK-DOELEN BIJ DE DALTONUITGANGSPUNTEN 1 2 3 4 5 A Samen werken (spelen) Hierbij is het samenwerken nog vooral doel en nog geen middel. Er is nog geen sprake van taakdifferentiatie. De taak ligt vooraf
Nadere informatieGespreksrichtlijnen tussen goeden slechthorenden
Gespreksrichtlijnen tussen goeden slechthorenden Communiceren doe je met zijn tweeën Deze folder is bedoeld voor de goedhorenden die in hun omgeving iemand kennen die slechthorend is, en voor slechthorenden
Nadere informatieAlgemene instructies voor de strategie: Vragen stellen. Introductiefase bij de eerste les:
Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen "Welkom,." Introductiefase bij de eerste les: 1. "Vandaag gaan we weer een tekst lezen. Daarbij gaan we een nieuwe strategie leren. Deze strategie
Nadere informatiePraktijkwerkboek AKA. Dataverwerking. Mutaties doorvoeren... 8 In deze opdracht voer je mutaties door in een databestand.
Praktijkwerkboek AKA Dataverwerking 1 Inhoud Een ander woord voor gegevens is data. Elk bedrijf werkt met data. Dat kunnen bijvoorbeeld data zijn over klanten, zoals de naam en het adres. Het kan ook gaan
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,
Nadere informatieInhoudstafel Leermeermoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doelstelling van de activiteit... 2 Overzicht...
Inhoudstafel Leermeermoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doelstelling van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... 2 Tijd (duur)... 2 Locatie... 2 Materiaal...
Nadere informatieHandreiking werknemer Aan het werk blijven met een chronische aandoening
Handreiking werknemer Aan het werk blijven met een chronische aandoening Eén op de drie mensen krijgt te maken met een chronische aandoening. Werken met een chronische aandoening is goed mogelijk. Vaak
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieWerken met Paint 2014
Groep: 5 Lesdoelen: - - De leerlingen begrijpen dat je niet zomaar een plaatje van internet kan plukken, dat het plagiaat is De leerlingen kunnen met behulp van Paint zelf een tekening in Paint maken.
Nadere informatiePraktijkwerkboek AKA. Kopieën maken... 8 In deze opdracht maak je kopieën van documenten.
Praktijkwerkboek AKA Secretariaat 1 Inhoud In het onderdeel Secretariaat leer je uitgaande brieven en e-mails verzorgen en verschillende soorten kopieën maken. Je doet de opdrachten die hieronder vetgedrukt
Nadere informatieNieuwsbrief 3 De Vreedzame School
Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School Blok 3 Blok 3: We hebben oor voor elkaar Blok 3: Algemeen: In dit blok stimuleren we de kinderen om oor voor elkaar te hebben. De lessen gaan over communicatie, over praten
Nadere informatieRONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het KLEUTERONDERWIJS
CONFERENTIE STEUNPUNT GOK: De lat hoog voor iedereen!, Leuven 18 september STROOM KRACHTIGE LEEROMGEVINGEN RONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen
Nadere informatieTAALBELEID ZAVENTEM. Waarom een taalbeleid? Taalvisie (SC 8/2/2016) Infobundel voor het personeel oktober 2017
TAALBELEID ZAVENTEM Infobundel voor het personeel oktober 2017 Waarom een taalbeleid? - De diensten van de gemeente Zaventem worden dagdagelijks geconfronteerd met mensen die de Nederlandse taal onvoldoende
Nadere informatie3. Wat betekent dat voor de manier waarop lesgegeven zou moeten worden in de - voor jou - moeilijke vakken?
Werkblad: 1. Wat is je leerstijl? Om uit te vinden welke van de vier leerstijlen het meest lijkt op jouw leerstijl, kun je dit simpele testje doen. Stel je eens voor dat je zojuist een nieuwe apparaat
Nadere informatie3 Hoogbegaafdheid op school
3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?
Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een
Nadere informatieWERKBLADEN Seksuele intimidatie
WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker
Nadere informatieChina Pagina 1. - Wie nodig jij uit voor een Chinese maaltijd? -
China Pagina 1 Colofon Uitnodiging voor maaltijd in Chinees Les voor groep 6-8 150-180 minuten Handvaardigheid Let op! In deze les opzet werken leerlingen in tweetallen, en maken samen 1 werkstuk, maar
Nadere informatieEen sterk CV en motivatie
Een sterk CV en motivatie Een sollicitatie bestaat meestal uit een sollicitatiebrief en een Curriculum Vitae (CV). Soms vragen organisaties alleen nog naar een motivatie, die je al dan niet in een format
Nadere informatie