Samen werken aan de kwaliteit van het bestaan voor de inwoners van Hoogeveen. Jaarverslag. Samen Werken aan Welzijn

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Samen werken aan de kwaliteit van het bestaan voor de inwoners van Hoogeveen. Jaarverslag. Samen Werken aan Welzijn"

Transcriptie

1 Samen werken aan de kwaliteit van het bestaan voor de inwoners van Hoogeveen Jaar Samen Werken aan Welzijn

2 Voorwoord 3 Gebieden Centrum 4 De Weide/Erflanden 6 Krakeel/Wolfsbos/Zuid 8 Dorpen 10 Diensten Algemeen Maatschappelijk Werk 11 School- en Jeugd Maatschappelijk Werk 15 Voor- en vroegschoolse educatie Stap-in 17 Opbouwwerk 19 Ouderenwerk 20 Jeugd- en jongerenwerk 21 Team centraal 25 Organisatie Leeswijzer: het jaar is opgebouwd uit 3 delen. In het eerste deel een korte introductie van de 4 gebiedsteams. Dit wordt gevolgd door een overzicht van de diensten van de SWW gerangschikt naar werksoorten. Ook de werkzaamheden van het Team Centraal worden hier toegelicht. In beide delen wordt het over het jaar begeleid door casussen die het effect van onze inzet laten zien. Deel 3 van het jaar bevat kengetallen over onze organisatie en het financieel overzicht over. De organisatie in 33 Financieel overzicht 34 Locaties en adressen 35 Colofon 36 2

3 Voorwoord Mensen in hun kracht Het motto Samen werken aan welzijn van de Stichting Welzijnswerk (SWW) drukt uit waarvoor de SWW wil staan; samen met burgers werken aan de verbetering van de kwaliteit van bestaan. Ook in is hieraan op veel verschillende manieren vorm gegeven. Kenmerkend hierbij was de grote inzet waarmee vrijwilligers en medewerkers van de SWW dit hebben gedaan. Om de inwoners van Hoogeveen nog beter van dienst te zijn, hebben wij in de traditionele indeling in werksoorten losgelaten en is het merendeel van de SWW medewerkers ondergebracht in een van de vier gebiedsteams en één centraal team. In dit jaar willen wij vooral laten zien wat goed welzijnswerk is. Een van onze belangrijkste taken is het helpen voorkomen van problemen of eraan bijdragen dat bestaande problemen niet groter worden. Goede preventie kost relatief weinig, maar kan tot enorme besparingen leiden. Als er toch problemen zijn, dan zijn medewerkers van de SWW in staat mensen te helpen oplossingen te vinden. Samen zoeken wij naar mogelijkheden en wij helpen bij het maken van keuzes of het vinden van antwoorden. De SWW biedt individuele hulpverlening op maat. In de buurten, wijken en dorpen zijn wij de sociale huisarts. Iedereen kan gebruik maken van onze diensten; een verwijzing is niet nodig. De SWW is er ook voor vrijwilligers die activiteiten willen organiseren en die anderen willen helpen deel te nemen aan het leven in buurt of dorp. Hierbij zorgen wij ervoor dat vrijwilligers en mantelzorgers zo goed mogelijk hun belangrijke werk kunnen doen. Als laatste zijn de medewerkers vaak de netwerker en de verbinder. Onze medewerkers kennen de lokale situatie en weten vaak als geen ander de juiste persoon aan het goede idee of de beste organisatie te koppelen. Maatschappelijke vraagstukken worden hierdoor aangepakt en mensen worden gemotiveerd om iets voor elkaar te betekenen. Wij geloven in de kracht en talenten van mensen. Samen werken aan welzijn betekent dat mensen zo lang mogelijk op eigen benen kunnen staan en met hun talenten een bijdrage leveren aan de gemeenschap. Samen werken aan welzijn betekent ook dat er oplossingen gevonden worden die vaak weinig geld kosten en uiteindelijk zelfs tot een besparing leiden. Dát is het geheim van goed welzijnswerk. Wij wensen u veel leesplezier. Johan Bosman, directeur Stichting Welzijnswerk Hoogeveen 3

4 Centrum De Weide/Erflanden Krakeel/Wolfsbos/Zuid Dorpen Team Centrum Het gebiedsteam Centrum heeft te maken gehad met veel aanmeldingen voor het relatief kleine team, waardoor er meerdere malen sprake was van het instellen van een wachtlijst. Uiteindelijk zijn 280 casussen afgesloten bij het AMW. Een andere bijzondere ontwikkeling is het inzetten van 3 voormalige stagiaires bij het jongerenwerk. SWW wil hiermee een bijdrage leveren aan het opdoen van ervaring in het werkveld. Buurtjeugdcafé In het centrumgebied is het afgelopen jaar gestart met het buurtjeugdcafé. Dit wordt in samenwerking met het CJG georganiseerd. Het is de plaats waar werkers uit het gebied informatie met elkaar uit kunnen wisselen en een thema behandeld wordt. Opbouwwerk Naar aanleiding van de enquête van de Smederijen komen de Zeeheldenbuurt en de Verzetsbuurt in aanmerking voor de Lange Klap sociaal. Uitwerking hiervan in de vorm van een project volgt in In de Zeeheldenbuurt, Oranjebuurt en Verzetsbuurt wordt het project Smeedwerk positief gewaardeerd. Vooral de inzet van de smeedwerkers en de klussen die zij klaren worden als meerwaarde gezien. In de Oranjebuurt wordt sinds een jaar gewerkt met straatvertegenwoordigers. Hierdoor is de betrokkenheid van de gehele buurt versterkt en zijn er een aantal straatactiviteiten georganiseerd. In de Zeeheldenbuurt is veel aandacht uitgegaan naar het stimuleren van bewoners mee te doen in hun eigen buurt. In sociaal opzicht is de buurt zorgelijk te noemen: achter de voordeur hebben de mensen het niet gemakkelijk. Meer aandacht moet uitgaan naar contactleggen met de bewoners. In de Verzetsbuurt zijn spanningen merkbaar en ontbreekt samenhang. Het sociaal investeren vraagt om een actieve benadering en het stimuleren van bewoners om meer verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen welzijn. In West geeft de verjonging van de wijk soms spanningen in de onderlinge contacten. Een preventieve aanpak hiervan is van groot belang. In het Molukse deel van Venesluis is 50 jaar Molukse wijk gevierd met grote betrokkenheid van de buurt. Veel aandacht ging uit naar het verder zelfstandig maken van de Molukse mannengroep en het nieuwe bestuur van Salawaku. 4

5 Kymmellstraat Gluren bij de buren Stukje uit de brief van de Bewonersgroep Kymmellstraat aan de straatbewoners: Beste buurtgenoten, Gluren bij de Buren. Het versterken van de saamhorigheid en het bevorderen van het omzien naar elkaar. U zult wel denken, Gluren bij de Buren, wat bedoelen ze hiermee? Gluren bij de Buren is bedoeld om als buren nader met elkaar kennis te maken. De afgelopen jaren hebben wij als buurtgroep een straatbarbecue en een straatspeeldag georganiseerd ter bevordering van de saamhorigheid in onze straat. / De indruk bestaat dat de meesten van u wel de buren kennen, maar dat u lang niet alle bewoners uit de andere delen van de straat kent. Misschien kent u uw overburen niet eens. Op deze wijze werd Gluren bij de Buren geïntroduceerd. De bewonersgroep kondigde hiermee aan een attentie te komen brengen bij de bewoners van de Kymmellstraat. De deelnemende buurtbewoners werd gevraagd de attentie aan te bieden aan een mede-buurtbewoner en daarmee een kort gesprekje aan te gaan voor een nadere kennismaking en ze uit te nodigen voor een afsluitende feestelijke straatavond met een hapje en een drankje. In mei heeft ruim 70% van de bewoners meegedaan aan de buurtactie. Onderling zijn er op deze manier leuke gesprekken gevoerd en contacten tot stand gebracht ter versterking van de saamhorigheid in de buurt. Om nieuwe ideeën voor de wijk Centrum te krijgen, zijn in een eerder stadium de zgn. parasolgesprekken georganiseerd door het wijkteam. Daaruit kwamen vooral aandachtspunten naar voren op het gebied van grijs, groen en verkeersveiligheid in de wijk. Gezien het belang van het versterken van de saamhorigheid en het belang van naar elkaar omzien in de buurt, is samen met de bewonersgroep Gluren met de Buren ontwikkeld. 5 foto: Smederijen van Hoogeveen

6 Centrum De Weide/Erflanden Krakeel/Wolfsbos/Zuid Dorpen Team De Weide/Erflanden Het relatief kleine gebiedsteam De Weide/ Erflanden kent enkele leuke ontwikkelingen in het kader van integraal werken. Met name projecten zoals Jeugdoverlast De Weide, de WMO-pilot met het Gezondheidscentrum en een project vanuit de Zomerschool van het Oranjefonds (doelgroep gescheiden vrouwen) maken dat medewerkers elkaar goed weten te vinden. Het team kent nagenoeg geen wachtlijsten voor AMW en SMW en werkt steeds intensiever samen met het Gezondheidscentrum. Opbouwwerk De inzet van het opbouwwerk was gericht op ondersteuning van de initiatiefgroepen van de Smederijen om de omslag van fysiek naar sociaal te maken. Parasolgesprekken en bezoeken achter de voordeur in buurten en wijken leidden tot nieuwe contacten en activiteiten zoals een buurtkoor. Vanuit het gebiedsteam is een wijkanalyse gemaakt waaruit blijkt dat er erg veel activiteiten (vooral door ouderen) plaatsvinden. Het OW weet steeds vaker mensen naar deze activiteiten te verwijzen. Door zichtbaar te zijn in de wijk komen bewoners steeds vaker naar De Weideblik met welzijnsvragen. Het opbouwwerk en jongerenwerk hebben ondersteuning geboden bij de organisatie van de Vrede Express in De Weide. De rijdende expositie over thema s als pesten, macht, democratie en vrede trok ruim 700 kinderen uit De Weide en werd ook goed bezocht door volwassen bewoners. Er is een samenwerking tot stand gebracht tussen het woonzorgcentrum van het Jannes van der Sleedenhuis en de wijk Kattouw Schutlanden. Bewoners uit de wijk hebben in samenwerking met het Jannes een aanbod van activiteiten ontwikkeld waaraan nu zowel wijkbewoners als bewoners van het Jannes deelnemen. WMO-pilot De maatschappelijk werker is betrokken bij de WMO-pilot in De Weide en zal hier in 2014 verder in gefaciliteerd worden, in samenwerking met het gebiedsteam. Binnen de pilot krijgt elke bezoeker van het Gezondheidscentrum die 75 jaar of ouder is, een vragenlijst mee. Als iemand meer dan 4 vragen met ja beantwoordt, dan wordt hij of zij als kwetsbaar aangemerkt. Ongeveer 500 patiënten zijn 75-plus. Het doel van de signaleringslijst is om mensen zo lang mogelijk zelfstandig te laten leven door kwetsbaarheid vroegtijdig te signaleren. De meerwaarde van vroegsignalering zit in bijvoorbeeld het bieden van praktische hulp of tips. Maatschappelijk werk heeft in de zomer van een groot aantal thuisbezoeken gebracht aan ouderen in de wijk. 6

7 Mevrouw heeft moeite met hulp vragen. Ze wil haar kinderen niet belasten met haar zorgen maar weet Gesprekken met ouderen in De Weide ook niet goed bij wie ze terecht moet. Mevrouw K. is een alleenstaande mevrouw. Haar man heeft in 1981 zelfmoord gepleegd. Mevrouw heeft twee zonen en heeft veel contact met haar zus in Dordrecht. Mevrouw spreekt de buren regelmatig maar is het liefst op haar eigen. In september gaat ze voor het eerst naar de ouderengroep Kattouw. Hier ziet ze erg tegenop maar ze vindt het wel het proberen waard. Daarnaast vindt ze het belangrijk om één keer in de maand er even uit te zijn. De bijdrage van 7,50 vindt ze wel aan de hoge kant, ze heeft alleen een AOW. Mevrouw K. heeft jarenlang op twee kinderen gepast uit de Erflanden, zij zijn nu pubers en hier is ze o.a. vanwege gezondheidsklachten mee gestopt. Vorig jaar heeft haar jongste zoon enkele weken in coma gelegen na een koolstofmonoxide vergiftiging en daarna een half jaar gerevalideerd bij haar thuis. Deze gebeurtenis heeft veel indruk op haar gemaakt en ze geeft aan de laatste tijd erg moe te zijn, zowel lichamelijk als geestelijk. Ze heeft moeite met opstaan en heeft het huishouden niet meer op orde. In het verleden heeft ze na een ziekenhuisopname thuiszorg gehad. Dat lijkt haar nu ook erg fijn. Ik spreek met mevrouw af dat ze contact opneemt met haar huisarts om dit aan te vragen. Mevrouw K. heeft moeite met hulp vragen. Ze wil haar kinderen niet belasten met haar zorgen maar weet ook niet goed bij wie ze terecht moet. Mevrouw krijgt hulp van Stichting One om haar belastingaangifte te doen. Na twee weken nogmaals bij mevrouw K. langs geweest. Ze heeft ondertussen hulp voor de thuiszorg aangevraagd en heeft bericht gekregen dat er binnen zes weken iemand langs komt om de aanvraag te bespreken. Mevrouw heeft ook bij haar kinderen aangegeven dat het haar allemaal wat te veel wordt. Haar zoon is gekomen om haar een handje te helpen met het huishouden en gaf aan dat best wat vaker te willen doen. Mevrouw heeft uitslag gekregen van het ziekenhuis dat haar rug versleten is. Ik heb haar aangeboden om de klussendienst in te zetten voor hulp bij tuinonderhoud. Hier is ze blij mee, en ze neemt contact op indien nodig. 7

8 Centrum De Weide/Erflanden Krakeel/Wolfsbos/Zuid Dorpen Team Krakeel/Wolfsbos/Zuid Het gebied Krakeel/Wolfsbos/Zuid heeft in bijna 400 aanmeldingen gekregen voor het algemeen maatschappelijk werk. Door de enorme toename van vraag naar hulp, waarbij vaak sprake is van multi-problematiek, is er in het najaar een wachtlijst ingesteld. Door de stijgende werkloosheid neemt vooral het aantal aanmeldingen van mensen met financiële problemen toe. Er wordt onderzocht of bewoners die hun baan hebben verloren behoefte hebben aan groepswerk. In anticipatie op het groeiend aantal mensen met financiële vragen en problemen is een cursus Budgetteren kan je leren op basis van de Nibud Budgetteringscursus opgezet in samenwerking met Humanitas Thuisadministratie. De cursus wordt in het voorjaar van 2014 gegeven en heeft als doel deelnemers in staat te stellen zelfstandig hun financiële huishouding te kunnen voeren. Er wonen veel ouderen in de wijken Wolfsbos en Zuid; de vraag naar ondersteuning voor deze groep neemt toe. Voetbal voor Turkse jongens Jongerenwerkster Kimberley In 2010 was er een groep jongeren die veel overlast veroorzaakte. Vooral het pesten van andere kinderen en het vertonen van provocerend gedrag op straat. Een paar van deze jongens die ik wel kende, benaderden mij ergens halverwege. Ze waren toen eigenlijk al een hele poos rustig. Ze vertelden mij dat ze graag ergens wilden voetballen. Ik ben ermee aan de slag gegaan en inmiddels is er om de 2 weken een voetbalmoment waar gemiddeld zo n 15 jongens aan meedoen, jongens van allerlei verschillende nationaliteiten. Het gaat hartstikke goed. Het mes snijdt aan twee kanten: zij kunnen lekker voetballen en ik probeer ze warm te krijgen om als vrijwilligers bij het sportmoment voor jongere kinderen in de wijk mee te gaan draaien. Zo komen ze in de wijk positief in beeld. Opbouwwerk In het kader van de Smederijen zijn zowel in Wolfsbos als in Zuid elk 10 bewonersbijeenkomsten georganiseerd waarin bewoners initiatieven op het sociale vlak naar voren konden brengen. Dit heeft geresulteerd in een groot aantal ideeën, die in 2014 verder zullen worden uitgewerkt. In Krakeel was veel te doen rondom het winkelcentrum De Grote Beer. Het fiat voor de renovatie is er nu. Er wordt gestart met een wijkkrant voor het gebied Krakeel/Wolfsbos/Zuid, gemaakt door een redactie van bewoners. Het opbouwwerk ondersteunt de redactie. In Krakeel gaat veel aandacht uit naar de invulling van het MFC voor verschillende doelgroepen uit de wijk. Het versterken van de samenhang tussen verschillende werkgroepen blijft een punt van zorg. De wijk wordt meer betrokken bij de Kinderboerderij. Dit gaat in de eerste helft van 2014 zijn beslag krijgen onder een nieuw bestuur en met nieuwe vrijwilligers. 8

9 Ouderen De opdracht van Woonconcept om onderzoek uit te voeren naar eenzaamheid in de drie Alteveerflats heeft geresulteerd in een Burenhulpcentrale, een Breitafel en de conclusie dat er op dit moment geen sprake is van opvallende gevallen van eenzaamheid. De methodiek wordt beschreven in de rapportage Samengaan in de Pelikaan. Training Psychisch welbevinden Met de Icare verpleegkundigen is een project gestart waarbij in Krakeel, Wolfsbos en Zuid een training is gegeven aan thuiszorgmedewerkers rond het psychisch welbevinden bij ouderen. Klanten waarbij sprake is van zorgen rond psychisch welbevinden zijn bezocht. De training wordt in 2014 verder uitgerold voor Icare verpleegkundigen in andere wijken. Samenwerking De Trans Samenwerking met de Trans in Krakeel heeft in december geresulteerd in een beschreven werkmethode. Dit project krijgt een vervolg in 2014 waarbij alle organisaties uitgenodigd worden die persoonlijke begeleiding bieden aan mensen met een beperking, verslavingsproblematiek en GGZ-problematiek. Breitafel en burenhulp Mevrouw heeft zelf mensen in de flat gevraagd om deel te nemen aan de breitafel en heeft ook zelf de uitnodigingen rondgebracht. In een aantal straten in de wijk Zuid waar veel ouderen wonen, heb ik een groot aantal huisbezoeken gebracht aan bewoners. Mevrouw T. gaf tijdens mijn bezoek aan dat zij zich vaak eenzaam voelt en dat zij weinig tot geen contacten heeft in de flat. We hebben tijdens een tweede gesprek samen gekeken wat zij zelf graag zou willen doen om verandering in haar situatie te brengen: het idee van de breitafel was geboren! Mevrouw T. heeft zelf mensen in de flat gevraagd om deel te nemen aan de breitafel en heeft ook zelf de uitnodigingen rondgebracht. De breitafel is inmiddels een feit; een keer per maand komen er ongeveer 7 vrouwen breien. De breitafel is als Breiclub De Pelikaan aangemeld bij het Nationaal Ouderfonds en via het project Samen Breien ontvangen zij nu breipatronen en wol. Mevrouw T. geeft aan nu meer mensen te kennen die bij haar in de flat wonen. Tijdens het breien passeren allerlei onderwerpen de revue: zo ook klusjes voor elkaar doen. De man van mevrouw T. heeft een schilderij opgehangen voor mevrouw B. Inmiddels is in deze wijk de burenhulpcentrale van start gegaan en zijn de eerste matches tussen vraag en aanbod gemaakt. 9

10 Centrum De Weide/Erflanden Krakeel/Wolfsbos/Zuid Dorpen Team Dorpen Het gebiedsteam Dorpen is voortvarend te werk gegaan in. Mede door het project Opgroeien in Elim worden zaken steeds meer integraal opgepakt. Twee nieuwe medewerkers van Stap-in hebben er voor gezorgd dat er meer aanmeldingen vanuit de dorpen komen. Daarnaast zijn de contacten met de peuterspeelzalen en de scholen versterkt. Aanmeldingen worden breed opgepakt en er wordt gezamenlijk gekeken wie het beste (voor de klant) de aanmelding kan oppakken. In zijn er 100 casussen afgesloten voor het AMW. Binnen het gebiedsteam was geen sprake van wachtlijsten. De projecten voor dagontmoeting voor ouderen blijven nog steeds toenemen, waarbij de ouderenwerker steeds vaker aansluit bij het gebiedsteam. Project Opgroeien in Elim Opgroeien in Elim is een project gericht op ouders met kinderen tot 12 jaar. Het team brengt een bezoek aan deze ouders. De gesprekken zijn erop gericht om samen met de ouders en hun kinderen activiteiten te ontwikkelen voor het beter, leuker en veiliger maken van het opgroeien in Elim. Opbouwwerk In alle dorpen hebben de initiatiefgroepen van de Smederijen in drie sessies de omslag gemaakt naar een andere wijze van activering en ideeën verzamelen in het kader van de Korte Klap. Zeven dorpen hebben een dorpsavond met dorpsbewoners georganiseerd waarbij de nieuwe aanpak van de Korte Klap is uitgelegd en er is gebrainstormd en geoefend om te komen tot nieuwe sociale activiteiten / projecten. Het opbouwwerk biedt hierbij ondersteuning en zal in 2014 mogelijkheden verkennen tot het ontwikkelen van projecten ten behoeve van ouderen en kinderen die dorpsoverstijgend kunnen worden opgepakt. In Elim is veel geïnvesteerd op overlast in en rondom de Carstenswijk. Opgroeien in Elim Opgroeien in Elim ging na een uitgebreide voorbereiding in oktober van start. Het project duurt circa een jaar en is een samenwerking tussen de SWW, de Smederijen en CJG Hoogeveen. Het project komt voort uit de Lange Klap en het basisdocument Elim. In Elim wordt het project ondersteund door de basisscholen, sportverenigingen, de drie verenigingen Elim, huisartsen, wijkverpleegkundigen, kerken, de peuterspeelzaal en de jeugdsoos Elim. Het projectteam voert gedurende dit jaar gesprekken met ouders van kinderen tot 12 jaar. Uit de eerste 75 gesprekken is het signaal gekomen dat veel ouders zich zorgen maken over de mogelijke aanwezigheid van en verhalen over drank- en druggebruik. In 2014 gaan we voorlichting over dranken druggebruik onder jongeren aanbieden bij ouders thuis. In overleg met een preventiemedewerker is hiervoor een programma ontwikkeld voor aan de keukentafel met een groep ouders of buurtbewoners. 10

11 Algemeen Maatschappelijk Werk De sterke groei van het aantal aanmeldingen bij AMW vindt zijn belangrijkste oorzaak in de slechte sociaal economische omstandigheden: de economische crisis maakte dat het AMW ook in weer te maken had met een forse stijging van het aantal casussen, ca. 23%. In werden in totaal 1124 casussen maatschappelijk werk afgesloten, tegen 866 in Van de 1124 casussen had 78% minder dan 10 contactmomenten. Van de overige 22% varieerde het aantal contacten tussen 10 en meer dan 50. De werkdruk op het maatschappelijk werk neemt steeds meer toe. Het aantal vragen rond financiën betreft bijna de helft van het totaal. Financiële problemen zijn vaak de aanleiding voor contact met het maatschappelijk werk, onderliggende problematieken komen daarbij aan het licht. Psychosociale problematiek, problemen met instanties, huisvestingsproblemen en (huiselijk) geweld vormen de top 5 van de aanmeldingen. De in 2012 ingezette trend van mensen met een middeninkomen die door de economische crisis in de problemen zijn gekomen, heeft zich in voortgezet. In de categorie is ook een stijging te zien van jongeren zonder inkomen (onder 27 jaar, thuiswonend). Het grote aantal aanmeldingen kon niet anders betekenen dan dat er in sommige gebieden wachtlijsten ontstonden. Het is aan de enorme inzet van medewerkers en tijdelijke uitbreiding van formatie te danken dat deze op een aanvaardbaar niveau gehouden konden worden. 11

12 Het werk is voor mij nooit af Interview met maatschappelijk werker Geralda Drent Crisis, hoge werkdruk en veel administratieve taken. Geralda Drent, maatschappelijk werker bij SWW in Hoogeveen, heeft in de afgelopen elf jaar veel zien veranderen. Tijdens haar lunchpauze heeft ze even de tijd om erover te vertellen. Het is duidelijk dat het aantal klanten en de zwaarte van hun problematiek in de afgelopen jaren is toegenomen. Er is meer sprake van huiselijk geweld en de mate van agressie en geweld wordt heviger. De crisis heeft er in Hoogeveen flink ingehakt. Financiële problemen leiden dikwijls tot relatieproblematiek en vechtscheidingen en ook alcohol- en drugsverslavingen zijn aan de orde van de dag. Eigen Kracht Snel schenkt ze even een kop thee in waarna ze haar verhaal vervolgt: Vorig jaar ben ik begonnen als thuiscoach voor het project Eigen Kracht. Ik begeleid huishoudens met meervoudige problematiek: multiproblemgezinnen. Het project is erop gericht om het netwerk van deze gezinnen in te zetten. Het zijn dikwijls lastige casussen waarbij ook de hulp van andere samenwerkingspartners ingezet wordt. De thuiscoach is bij Eigen Kracht het aanspreekpunt dat alles coördineert. Zo heeft de klant niet met allemaal verschillende hulpverleners te maken en zijn de lijnen korter. Welzijnswerk in de wijk In de wijken werken we met multidisciplinaire teams van SWW. In zijn alle welzijnswerkers getraind in het coachen van hun cliënt/groep. Binnen de hulpverlening aan cliënten maken we gebruik van de kwaliteiten van de welzijnswerkers van SWW binnen het gebiedsteam. Dit heeft als voordeel dat wachtlijsten grotendeels voorkomen worden. Daarnaast werken we samen met vrijwilligers van SWW, het Diaconaal Platform en Schuldhulpmaatjes. Zij kunnen de werkdruk bij het maatschappelijk werk verlichten door orde in de financiële chaos te scheppen, maar aan de andere kant hebben wij, doordat we iemand anders de zaak laten oppakken, minder overzicht. jaar Samenwerkingspartners Ik werk met veel partijen samen, zoals huisartsen, Bureau Jeugdzorg, wijkagenten, justitie, Gemeenschappelijke Kredietbank, et cetera. Sinds ik thuiscoach ben, heb ik bijna geen tijd meer om zomaar de wijk in te gaan. Dat knaagt aan me, maar de tijd ontbreekt gewoon. Soms verloopt de samenwerking met andere partijen wat stroef. Alle instanties hebben nu eenmaal hun eigen belangen. Helaas kosten dergelijke voorvallen wel veel tijd en energie en dat kan wel eens frustrerend zijn. Ik zie het belang om er aandacht aan te schenken, zodat er een daadwerkelijke verandering op gang gebracht kan worden. We hollen vaak te snel door omdat er weer een volgende situatie ligt te wachten. Betrokkenheid Al mijn collega s werken knetterhard en zijn betrokken bij hun klanten. Onze tijd is beperkt en we boksen continu tegen een enorme stroom aanmeldingen op. Eigenlijk is ons werk nooit af. Zelfs als ik s avonds thuis ben, zit ik vaak stukken te lezen of beantwoord ik een mailtje van een klant. Maar toch vind ik het vak nog steeds even fantastisch als toen ik eraan begon, besluit ze na een blik op haar horloge. Mijn pauze is om, ik moet gaan want er wacht een klant op mij. 12

13 Maatschappelijk werk en Eigen Kracht Een alleenstaande moeder met 3 kinderen van 3 verschillende vaders meldt zich aan bij het maatschappelijk werk. Moeder geeft aan dat haar draagkracht ernstig opraakt. Als oplossing ziet zij dat de kinderen bij haar worden weggehaald. Ze heeft een erg kort lontje en bij het minste of geringste barst de bom. Er zijn veel ruzies tussen de ex-partners en tussen moeder en de kinderen. De kinderen voelen zich onveilig en voelen zich verantwoordelijk voor moeder en de situatie. Vooral de oudste zoon (11) heeft behoorlijke zorg voor zijn moeder. Het tweede kind (9) ontvlucht het gezinsleven en is vaak tot laat op straat te vinden. Het jongste kind (5) is erg druk. Hij gaat zijn eigen gang en moeder kan hem niet corrigeren. Er zijn veel schulden en de uitkering loopt nog niet goed. Het huis is vuil en verwaarloosd, maar moeder zegt er geen energie meer voor te hebben. Moeder krijgt een nieuwe vriend wat ook weer de nodige problemen met zich meebrengt. Vader 3 krijgt een verhouding met een vriendin van moeder die aan de overkant van de straat woont. Ex-partners houden elkaar elk moment van de dag in de gaten en vechten dit soms letterlijk op straat uit. Er is veel hulp en toch gaat de situatie steeds verder achteruit en is er sprake van een neerwaartse spiraal. De ouders maken keer op keer (impulsieve) keuzes waarmee de onrust vergroot wordt en ook de problemen groeien. De GKB kan geen traject starten omdat er nu geen stabiel inkomen is. Als dit er eindelijk is, stopt de gemeente de uitkering van moeder, omdat zij samenwoont met haar nieuwe vriend. Moeder en kinderen verhuizen naar het huis van de vriend. Na de verhuizing gaat het wel beter met de kinderen. Er komt een onderzoek van de Raad en dit wordt positief afgesloten. Ze stemmen er mee in om ambulante gezinsbegeleiding te gaan volgen. Ze gaan werken aan hun relatie en het vormen van een samengesteld gezin. Resultaat inzet: er is 1 aanspreekpunt vertrouwensband met het gezin moeder krijgt meer inzicht in haar handelen en wat de gevolgen zijn van impulsiviteit kinderen zijn niet uit huis geplaatst een positief onderzoek van de Raad er is meer rust in het gezin moeder, kinderen en nieuwe partner hebben ambulante gezinsbegeleiding waardoor alles beter verloopt binnen het gezin. Het project Eigen Kracht is gericht op huishoudens die te maken hebben met veel problemen en die daar geen grip meer op hebben of die de grip erop dreigen te verliezen. Het optimaal inzetten van de eigen kracht van deze gezinnen en hun omgeving is leidend. In de gemeente Hoogeveen werken nu elf thuiscoaches, waaronder medewerkers van de SWW Moeder en kinderen stemmen er mee in om ambulante gezinsbegeleiding te gaan volgen. Hulp Online Noord Twee SWW-medewerkers zijn betrokken bij het project Hulp Online Noord. Zij hebben een cursus gehad, zodat zij het programma beheersen. Er is gekozen voor een groeimodel, waarbij medewerkers in 2014 ook mee gaan draaien in de uitvoering. Bij Hulp Online Noord kunnen bewoners van de provincies Groningen en Drenthe terecht op de website en tijdens de chatspreekuren voor informatie en hulp op het gebied van welzijn, ondersteuning en maatschappelijke dienstverlening. SWW is vanaf medio aangesloten bij Hulp Online Noord. Vrijwilligers Algemeen Maatschappelijk Werk/ Informatie en advies Door de vrijwilligers van het AMW werden 920 hulpvragen beantwoord, in meer dan 95% van de gevallen was 1 contact voldoende om cliënten weer op weg te helpen. Meer dan 80% van de vragen betroffen financiële kwesties. De overige vragen betroffen o.a. problemen met instanties en vragen over PGB (WMO en ABWZ). 13

14 Vrijwilliger algemeen maatschappelijk werk Mevrouw G. komt op de één of andere manier in financiële problemen. Een (te dure) lening lijkt aanvankelijk een oplossing. Toch valt dat tegen en ondertussen zijn er ook (negatieve) blauwe enveloppen door de brievenbus gevallen en moest helaas behoorlijk wat geld terugbetaald worden. Vervolgens blijkt ook dat het toetsingsinkomen voor de toeslagen niet goed berekend is met als gevolg dat er een groot gedeelte van de huur- en zorgtoeslag terugbetaald moet worden. Resultaat: de bankrekening in het rood. Gevolg was dat de spanning steeds meer toe nam bij mevrouw G. Omdat de partner van mevrouw G. zich totaal niet bemoeit met de financiële situatie, nemen deze spanningen zelfs ernstige vormen aan. Dit uit zich in lichamelijke klachten en zij gaat Ik was en ben nog wel een beetje het overzicht kwijt maar ik weet dat jij me helpt en dat geeft me een rustig gevoel. naar de huisarts. Deze vindt geen lichamelijke afwijkingen en stuurt haar door naar de psychiater. Als mevrouw in contact komt met het maatschappelijk werk constateert deze dat er veel mis is met de financiën en dat er echt hulp nodig is op dit gebied. Een eerste gesprek met de GKB geeft al wat opluchting bij mevrouw. Omdat er op het gebied van de financiën wat zaken uitgezocht moeten worden, schakelt maatschappelijk werk hiervoor een vrijwilliger algemeen maatschappelijk werk in. Na een tweede bezoek bij mevrouw G. thuis was er al een hele last van haar afgevallen en ze vertelt dat ze de feestdagen vrij rustig doorgekomen is. Bij het derde bezoek zegt ze dat de rust bijna teruggekeerd is omdat er nu iemand naast haar staat die haar echt helpt. Ik was en ben nog wel een beetje het overzicht kwijt maar ik weet dat jij me helpt en dat geeft me een rustig gevoel. Maar ik heb nog wel een ander probleem. Ik heb nog afspraken lopen bij twee psychiaters en alleen al de gedachte daaraan maakt me ontzettend nerveus. Mevrouw G. vraagt de vrijwilliger of hij die afspraken voor haar kan afzeggen. Mevrouw G. heeft de komende tijd nog wel wat extra steun nodig. De grootste spanning is gelukkig verdwenen. Heel veel mensen zitten tijdelijk even verlegen om praktische hulp. Deze casus is beschreven door Henk Slot, vrijwilliger bij het Algemeen Maatschappelijk Werk. De naam van de cliënte is vanwege privacy redenen gewijzigd. Henk Slot: Het gaat er toch om elkaar eenvoudigweg te helpen in een periode dat het even nodig is. Om daarna weer op eigen kracht verder te kunnen. De hulp die ik kan verlenen, geeft mij enorm veel voldoening. 14

15 School- en jeugd Maatschappelijk Werk Sinds enige jaren heeft zowel iedere basisschool in Hoogeveen als het voorgezet onderwijs de beschikking over School Maatschappelijk Werk (SMW). Het doel van het SMW is een bijdrage leveren aan het welbevinden van leerlingen en het voorkomen en/of vroegtijdig signaleren van (ernstige) opgroei- en opvoedproblemen. Zo kunnen kinderen op school het beste uit zichzelf halen. Bij het Jeugd- en schoolmaatschappelijk werk zagen we in wederom een stijging van ca. 15% in het aantal casussen ten opzichte van Psychosociale- en opvoedingsproblematiek waren veruit de meest voorkomende casussen, gevolgd door problemen ten gevolge van (echt)scheidingen, (huiselijk) geweld en aanmeldingen voor hulp bij het verwerven van betere sociale vaardigheden/assertiviteit. Aangezien het SMW steeds meer geconfronteerd wordt met de gevolgen van echtscheidingsproblematiek voor kinderen, heeft een aantal medewerkers de nascholing KIES (Kinderen in echtscheidingssituaties) gevolgd. Hiermee hebben de school maatschappelijk werkers kennis in huis met betrekking tot individuele begeleiding aan kinderen in echtscheidingssituaties. Op basis van de KIES-methode worden begeleidingstrajecten sneller en effectiever en levert het ook meer duidelijkheid voor de ouders op. Aanmeldingen voor het SMW komen voor het overgrote deel via de onderwijsinstellingen, waarvan ca. 2/3 deel via basisscholen. De korte lijnen die de School Maatschappelijk Werkers hebben met leerkrachten maken preventieve interventies mogelijk. Groepswerk Groepswerk is ook een onderdeel van het Algemeen Maatschappelijk Werk. In waren er 145 deelnemers aan groepstrainingen. Hiervan was de helft deelnemer aan de assertiviteitstraining Opkomen voor jezelf, de andere helft betrof trainingen voor jeugd- en jongeren zoals sociale vaardigheden 12+, Tim & Flapoor en Plezier op school. 15

16 Positief Opvoeden Drenthe (POD) De leerkracht op de basisschool meldt aan de schoolmaatschappelijk werker dat een jongetje van 6 jaar enorme driftbuien heeft. Dit heeft zij van de moeder vernomen. De leerkracht herkent het gedrag echter niet en ervaart het kind als lief. De moeder zit met de handen in het haar en weet er zich geen raad meer mee. De schoolmaatschappelijk werker maakt een afspraak voor een huisbezoek met beide ouders en start met POD. Positief Opvoeden Drenthe is een bewezen methode voor een goede ontwikkeling van het kind. Het helpt om opvoeden leuker en makkelijker te maken en daardoor een betere band met het kind op te bouwen. De ouders reageerden boos op de driftbuien van hun zoontje. De schoolmaatschappelijk werker laat een DVD voor de ouders achter met herkenbare filmpjes en tips over het gedrag van kinderen en hoe daarmee om te gaan. Tijdens het volgende huisbezoek reageren de ouders enthousiast over de DVD en geven aan dat zij de tips van de schoolmaatschappelijk werker en uit de DVD gebruiken. De keer daarna geven ouders aan dat het veel beter met hun zoontje gaat en de sfeer in huis een stuk verbeterd is. Graag willen zij de DVD nog even houden om deze nog eens te bekijken. Resultaat inzet POD: POD maakt de problemen beter hanteerbaar. Er is veel aandacht voor het positieve gedrag van kinderen. De inzet van POD is kortdurend en levert snel resultaat op. Preventie begint op school door de korte lijnen met het schoolmaatschappelijk werk. De 5 basisprincipes van POD 1. Denk ook aan jezelf 2. Geef positieve aandacht 3. Zorg voor een kindvriendelijke omgeving 4. Zorg voor duidelijke regels 5. Wees realistisch Kindgesprek op school De schoolmaatschappelijk werker ontvangt een aanmelding voor een training sociale vaardigheden voor een leerlinge uit groep 7. Een 10-minuten-gesprek met de ouders is hiervoor de aanleiding. Tijdens het gebruikelijke intakegesprek voor de training (met moeder en dochter) blijkt dat het omgaan met andere kinderen uit de klas en daarbuiten eigenlijk geen probleem is. Het meisje blijkt erg zenuwachtig te zijn bij toetsmomenten in de klas, voor het doen van spreekbeurten etc. Het advies van de schoolmaatschappelijk werker is dan ook het voeren van enkele kindgesprekken op school en niet het volgen van een training sociale vaardigheden (deze is meer gericht om de omgang met andere kinderen). Na een uitgebreid kennismakingsgesprek met het meisje gaat de schoolmaatschappelijk werker samen met haar aan de slag met het kleuren en vertellen over emoties, aan de hand van een blad met smileys: wanneer voel jij je vrolijk, boos, angstig etc. Zo werken ze samen toe naar het invullen van het GGGGG-schema. 2 Met de gebeurtenis ik moet een spreekbeurt houden in het hoofd, is ik kan het de helpende gedachte. Het meisje leert de helpende gedachte in het hoofd te houden, in plaats van de niet-helpende gedachte: ik kan het toch niet. Van de twee eigenwijsjes, kaartjes met helpende gedachtes die ze mocht uitkiezen, hangt er één thuis aan de spiegel en zit de andere in haar etui. Dit alles koppelt de schoolmaatschappelijk werker terug naar de ouders en de school, zodat zij het meisje hierbij kunnen helpen en coachen. Het meisje snapt het allemaal goed, maar heeft soms even een herinnering nodig. Resultaat inzet: In samenwerking met ouders en school leiden vier kindgesprekken tot een meisje met meer zelfvertrouwen en met het inzicht hoe ze zich beter kan voelen in stressvolle situaties. 2 Een model waarin de gebeurtenis centraal staat en de gedachten, gevoel, gedrag en gevolg die daarop van invloed zijn, worden benoemd. De essentie van de techniek helpende en niet-helpende gedachten is dat iemand leert niet-helpende gedachten te vervangen door helpende gedachten die het gevoel en gedrag positief kunnen beïnvloeden. 16

17 Voor- en vroegschoolse educatie Stap-in De programmadoelen van Stap-in zijn het vergroten van onderwijskansen en talentontwikkeling, het verkleinen van laaggeletterdheid en het stimuleren van de ontwikkeling van jonge kinderen. Stap-in heeft in veel geïnvesteerd in de samenwerking met vrijwilligersorganisaties rondom jonge gezinnen, o.a. met de voorleesouders van Humanitas. De aansluiting met programma s op scholen en peuterspeelzalen is versterkt door de programma s Puktas en Taaltas. Puktas sluit aan op het VVE programma Uk en Puk dat binnen peuterspeelzalen in Hoogeveen wordt gebruikt. Inzet van het Stap-in programma is in alle wijken en in de dorpen gerealiseerd in. Stap-in sloot in 68 casussen af. Voornaamste redenen voor aanmelding waren achterstand in taalontwikkeling, ontwikkelingsstimulering en aanmeldingen voor de jonge moedergroep. Kinderen stmuleren in hun talenten begint al op jonge leeftijd 17

18 Stap-in Shafqat Ahmed, medewerker Stap-in vertelt. Het Somalische gezin bestaat uit vader, moeder en 4 kinderen in de leeftijd van 10, 7, 4 en 2 jaar. Als Stap-in medewerker kom ik via een leerkracht van de basisschool in contact met het gezin. De kinderen van 7 en 4 jaar zitten op deze basisschool, de oudste gaat naar het speciaal onderwijs. De hulpvraag is voor het kind van 4 jaar, dat in groep 1 zit en ondersteuning kan gebruiken bij de Nederlandse taal. Ik stel de ouders voor om mee te gaan doen met het Taaltas thuisprogramma en na mijn uitleg gaan zij daarmee akkoord. Tijdens mijn eerste huisbezoek signaleerde ik nog een aantal zaken waarbij het gezin mogelijk ook hulp zou kunnen gebruiken: het kind van 2 jaar was nog niet ingeschreven bij een peuterspeelzaal vanwege de zwakke financiële situatie van de ouders. Ook merkte ik dat de ouders de Nederlandse taal onvoldoende beheersen en daardoor ook hun kinderen niet kunnen voorlezen en helpen. Waar de bibliotheek zit en hoe een bibliotheek werkt, daar hadden ze geen idee van. Voor mij de kans diverse zaken in gang te zetten voor en samen met het gezin: de ouders stonden open voor mijn ondersteuning. Het jongste kind is aangemeld bij de peuterspeelzaal. Voor ondersteuning bij financiën heb ik de ouders doorverwezen naar het maatschappelijk werk. Ik heb contact gelegd met Humanitas en een voorleesmedewerker geregeld die een keer per week bij het gezin langs komt en voorleest aan de kinderen en spelletjes met ze doet. De ouders zien dan hoe belangrijk dit is voor de kinderen en ze worden gestimuleerd het ook zelf te gaan doen. Samen met de moeder ben ik naar de bibliotheek in Hoogeveen geweest: moeder en kinderen hebben daar een rondleiding Het was voor mij de kans om diverse zaken in gang te zetten voor en samen met het gezin. gekregen en de kinderen mochten ook direct boeken uitzoeken. Daar waren ze heel blij mee. Resultaat inzet: Moeder gaat regelmatig naar de bibliotheek met haar kinderen. Beide ouders hebben het voorlezen en spelen met de kinderen goed opgepakt. Goede taakverdeling tussen de ouders: vader doet het Taaltas-programma met het kind van 4, moeder doet Puktas met de peuter van 2. Moeder gaat naar TOP (Taal Oefen Plaats) als het jongste kind naar de peuterspeelzaal gaat: zo werkt de moeder aan haar Nederlandse taal en ondersteunt en stimuleert haar kinderen. Adviezen ter harte genomen en ouders werken er dagelijks mee om de kinderen in hun ontwikkeling te steunen. 18

19 Opbouwwerk Het opbouwwerk ondersteunt mensen bij initiatieven in de eigen woonomgeving. Het opbouwwerk is geïntegreerd in de 4 integrale gebiedsteams waarmee de SWW sinds is gaan werken. Deze zijn gelijk aan de 4 Smederijen gebiedsteams en daarin neemt de opbouwwerker in het gebied een stevige positie in. De eigen kracht van wijkbewoners staat centraal. Wat kunnen bewoners zelf doen in hun wijk en waarbij hebben zij hulp van een professional uit het wijkteam nodig? Samenwerking met ketenpartners is een speerpunt van de wijkteams. Het opbouwwerk is nadrukkelijk aanwezig in de wijk, met veel aandacht voor de kwetsbare burger. Samen met het jongerenwerk, de straatcoach en maatschappelijk werk worden knelpunten in beeld gebracht en daar waar nodig worden snel plannen gemaakt en uitgevoerd. Speerpunten zijn daarbij de rol als sociale huisarts in de wijk en de preventieve inzet van professionals om signalen als eenzaamheid bij ouderen, vandalisme, jeugdoverlast tijdig aan te pakken. Het activeren van bewoners om zich in te zetten voor hun eigen wijk in de vorm van vrijwillige inzet is een belangrijke taak. In de buurt Krakeel Op het spreekuur van het wijkteam meldt zich de buurvrouw van de heer Van W. Zij maakt zich zorgen over de buurman: de luxaflex zit potdicht, de tuin maakt een verwaarloosde indruk en de deur wordt niet open gedaan als er wordt aangebeld. Dat is ook de ervaring van de opbouwwerker en de wijkbeheerder als zij zelf een kijkje bij de woning gaan nemen. Een week later, op herhaling, beweegt er eindelijk iets en meldt de heer Van W. (75 jaar) zich bij de deur: de kat mag niet naar buiten dus de deur gaat maar op een klein kiertje. Na even praten, mogen we binnenkomen. De woning ziet er binnen redelijk verzorgd uit. In het gesprek bespreken we dat de buren zich zorgen maken over meneer Van W. We stellen voor een koffieochtend te organiseren met de buren. Meneer stemt toe, maar komt uiteindelijk niet als het zover is. Dan nemen we contact op met de dochter van de heer Van W. Zij vertelt dat zij een keer per week de boodschappen voor haar vader doet. We geven aan dat het eigenlijk niet voldoende is en dat de buurt best bereid is haar vader een handje te helpen, bijvoorbeeld in huis of met de tuin. Op de volgende koffieochtend zijn meneer Van W. en zijn dochter wel aanwezig; meneer is nog wel wat brommerig, maar accepteert de hulp van de buren. De buurvrouwen maken zijn keuken schoon. Ook helpen de buren als meneer last heeft van jeugd die achter zijn huis staat te schreeuwen. Onze suggesties om via de WMO één keer per week huishoudelijke hulp te krijgen, maaltijdvoorziening via tafeltje-dek-je aan te vragen en om te zien naar een vrijwilliger die af en toe eens langskomt voor een praatje en een kopje koffie worden aanvaard. De volgende koffieochtend vindt plaats in het huis van meneer Van W. De gordijnen zijn tegenwoordig open. 19

20 Ouderenwerk In waren er 14 Vrijwillige ouderenadviseurs (VOA s) actief. Zij hebben aan 137 ouderen ondersteuning geboden. In het najaar zijn 2 VOA s gestart met een maandelijks inloopspreekuur in Gezondheidscentrum de Weide en in het Jannes van der Sleedenhuis. Het verder inbedden van de VOA s bij netwerkpartners en het opzetten van samenwerking met huisartsenpraktijken wordt ook in 2014 voortgezet. Ook het werven en trainen van nieuwe VOA s wordt voortgezet. Samen Sportief Halverwege heeft de overdracht plaatsgevonden van de verantwoordelijkheid voor Samen Sportief van de SWW naar de Stichting Samen Sportief. Dit is in overleg gebeurd met Sport Drenthe en de Stichting Sport en Beweeg. Klussendienst De klussendienst draait steeds zelfstandiger. Er zijn 6 vrijwilligers voor de klussendienst actief: 3 zijn flexibel inzetbaar voor de technische en grotere klussen, 2 vrijwilligers doen vooral tuinonderhoud. Er is een vrijwilligster die de planning van de klussen als taak heeft. Het beoogde resultaat van 120 uitgevoerde klussen in is behaald, nl Er blijft aandacht voor het werven van vrijwilligers voor tuinonderhoud, waarnaar veel vraag is. Het bevorderen van samenwerking met verschillende burenhulpcentrales blijft ook in 2014 een aandachtspunt. Burenhulpcentrale Een Burenhulpcentrale is een georganiseerd vrijwilligersaanbod van burenhulp. De opzet van de Burenhulpcentrale kan per wijk/straat/buurt verschillen, het doel is echter hetzelfde. In zijn de bestaande contacten met de Maatjes Agenda Pesse, Sterrendienst Krakeel en de klussendienst vanuit de diaconie in de Weide versterkt met als doel dat ze elkaar weten te vinden en/of kunnen samenwerken. De Burenhulpcentrale in Zuid is een feit geworden en eind van start gegaan. De mogelijke ontwikkeling van burenhulpcentrales in de wijken Centrum, Wolfsbos Erflanden en Krakeel heeft in 2014 de aandacht. Dagontmoeting De dagontmoeting is voor zelfstandig wonende senioren die graag wat meer contact met leeftijdsgenoten willen, gecombineerd met een prettige en zinvolle dagbesteding. De SWW heeft dagontmoetingen in Hollandscheveld, Elim, Nieuwlande, Pesse en Hoogeveen. Er zijn 2 nieuwe dagontmoetingen gestart: Saluwaku, voor met name de Molukse gemeenschap en Hoogeveen-centrum. Bij de dagontmoetingen zijn ca. 50 vrijwilligers betrokken. Maaltijdvoorziening In werden maaltijden verstrekt via de individuele maaltijdvoorziening (Tafeltje dek je). Dit is een lichte daling ten opzichte van Gemiddeld maakten 120 klanten per maand gebruik van de maaltijdvoorziening. Het aantal eetgroepen in was 12 bij de start van het jaar en 10 aan het eind van. Ondanks het stoppen van twee groepen, zagen we in Hoogeveen dat het aantal deelnemers bij de bestaande groepen toeneemt. De maaltijdvoorziening ondersteunt en begeleidt vrijwilligers om de eetgroepen te organiseren. Blijvende aandacht gaat uit naar het vroegtijdig signaleren van problemen bij cliënten, dit in overleg met de professionele bezorgers en frontoffice van de maaltijdleverancier. 20

21 Jeugd- en jongerenwerk Het jongerenwerk richtte zich op hangjongeren in de verschillende wijken en dorpen en ondersteunde verschillende jeugdhonken. Daarnaast richtte de straatcoach zich vooral op overlastgevende groepen en individuen. Het jongerenwerk en de straatcoach werken intensief samen met de wijkteams van de Smederijen, maar ook met de opbouwwerker en de schoolmaatschappelijk werker. Zowel bij het jongerenwerk als bij de inzet van de straatcoach is het werk gericht op eigen verantwoordelijkheid en het verzelfstandigen van de verschillende groepen. De speerpunten lagen in bij: De Weide, Centrum, Krakeel/Wolfsbos/Zuid en Elim. Uiteraard waren de jongerenwerkers in meer wijken en dorpen actief. Jongeren aanspreken op eigen verantwoordelijkheid 21

22 Sport jij ook? Samen met de combinatiefunctionaris en de scholen is een start gemaakt met het project Sport jij ook in de wijken Centrum en Krakeel/Wolfsbos/Zuid. In de bovenbouw van diverse basisscholen zijn enquêtes gehouden over het doen van sport. De ouders van niet-sportende kinderen zijn benaderd en er is bekeken wat mogelijke belemmeringen zijn voor de kinderen om niet aan sport te doen. Een aantal kinderen is gaan sporten, is naar een kennismakingsles van een sport gegaan of er is een beroep gedaan op het jeugd sportfonds voor een financiële bijdrage. Kinderen die sporten hebben minder kans op overgewicht, zijn sociaal met andere kinderen bezig en verbeteren hun motoriek. SWW medewerkers komen bij de gezinnen en kunnen ook andere signalen oppakken. In de wijk Centrum is via scholen een campagne gevoerd om vrijwilligers te vinden voor ondersteuning bij kinderactiviteiten na schooltijd. Scholen geven aan behoefte te hebben aan naschoolse activiteiten in hun gebied. De bereidwilligheid van ouders is echter onvoldoende. Het opzetten van een meidengroep (10-14 jaar) in de Zeeheldenbuurt is gelukt: de meiden hadden zelf aangegeven daar behoefte aan te hebben. Sportief spelen Een activiteit voor kinderen van de basisscholen in Zuid. Er zijn kinderen van 4 tot 14 jaar aanwezig onder begeleiding van stagiaires. In het 3e kwartaal zijn er 11 sportmomenten geweest, waaraan in totaal 145 kinderen hebben meegedaan. De reacties zijn positief: kinderen leren elkaar kennen, er ontwikkelen zich vriendschappen en kinderen komen graag terug. Sport en Speel Iedere dinsdagmiddag is er in de sporthal in Krakeel een sportieve inloopmiddag voor kinderen van de basisschool, bij mooi weer kan het Krajicek Court gebruikt worden. Wekelijks zijn er 20 tot soms wel 50 kinderen onder begeleiding van een opgeleide vrijwilligster en stagiaires. Vanuit het jongerenwerk en de combinatiefunctionaris van de gemeente wordt het project in 2014 gecontinueerd omdat het van groot belang voor de wijk is. Jeugdsoos Krakeel Naar aanleiding van overlast door jongeren in de wijk Krakeel is het organiseren van jongerenavonden ter hand genomen in het MFC de Magneet. De avonden worden begeleid door vrijwilligers. Begin 2014 zal er een voorlichting over alcohol en drugs gegeven worden, op eigen verzoek van de jongeren. Het jongerenwerk blijft in nauw contact met de jongeren en omwonenden in de wijk uit preventieve voorzorg. Kennismaken met de Zoembus op de jaarlijkse Pulledagen in Hoogeveen Zoembus In is voor een nieuw concept gekozen. De speelkar werd omgetoverd naar een Zoembus. Het concept van de Zoembus werd aangepast. Buurten en bewoners kunnen de bus reserveren, waarna vrijwilligers ingezet worden om de bus op de plaats van bestemming te krijgen. Het concept is goed aangeslagen, zodat de bus meer dan 30 keer ingezet kon worden in de periode april t/m september. 22

23 Jeugdoverlast De Weide Vanuit de gemeente is de medewerker jeugd belast met het in beeld brengen van overlastgevende jeugd in de wijk De Weide. Het jongerenwerk en opbouwwerk zijn hierbij betrokken. De jongerengroepen zijn in beeld gebracht en een pilot met betrekking tot jeugdoverlast is medio gestart. In het kader hiervan zijn verschillende activiteiten ondernomen: persoonlijk contact met verschillende jongeren over hun problemen, het organiseren van drugsvoorlichting samen met VNN voor de jongeren van de hangout, het opzetten van een alcoholvrij discofeest in Het Oor. Dit heeft 3 keer plaatsgevonden, met wisselend succes. Ook in de wijk Centrum wordt door het jongeren- en opbouwwerk, samen met Urban Unity, de plaatselijke horeca en jongeren uit het centrum de eerste stappen gezet om een alcoholvrije disco te organiseren. Deze zal begin 2014 voor het eerst plaatsvinden. Jeugd in de dorpen In Hollandscheveld blijft het voor het jongerenwerk een aandachtspunt het jeugdcentrum te bezoeken om overlast te beperken. In Elim draait een jeugdsoos voor jarigen en een voor de 15+ leeftijd. De avonden worden gedraaid door een groep vrijwilligers samen met het jongeren- en /of opbouwwerk en voorzien in een grote behoefte. Signalen over drugsgebruik die ook in de soos merkbaar waren, worden opgepakt binnen het project Opgroeien in Elim. In Pesse verlopen de maandelijkse soos-avonden prima onder leiding van een groep betrokken vrijwilligers en het jongerenwerk. In oktober is een avond georganiseerd over grooming samen met de kerken. Hierbij waren maatschappelijk werk en jongerenwerk aanwezig en zo n 70 bezoekers. In Nieuwlande is een groep jongeren veel in een keet ter ontspanning: er is geen overlast. Een groot oud en nieuwfeest in het oude dorpshuis is probleemloos verlopen. Kracht van Sport Op initiatief van de wijkregisseur zijn een aantal partijen in Elim (plaatselijk belang, de korfbal- en voetbalvereniging, scholen de Palm en Vogelvlucht) en de combinatiefunctionaris, bij elkaar geroepen om de coalitie in Elim te vormen. Eind is de subsidieaanvraag naar het Oranjefonds gegaan en in december werd bekend dat de projectaanvraag gehonoreerd is. Elim is nu 1 van de 24 landelijke coalities die van start mogen gaan om via sport andere talenten aan te boren. Projectleider van de kracht van sport in Elim is de jongerenwerkster van de SWW. 23

Daarvoor gaat u naar Minters

Daarvoor gaat u naar Minters Opvoeden & Opgroeien Eigen functioneren & Relaties Een leefbare buurt Daarvoor gaat u naar Minters U weet zelf vaak het beste wat goed is voor uzelf of uw gezin. En u gaat voor goede raad of praktische

Nadere informatie

Rapportage Huisbezoek Allochtone Ouderen 60+ 2010-2012

Rapportage Huisbezoek Allochtone Ouderen 60+ 2010-2012 Rapportage Huisbezoek Allochtone Ouderen 60+ 2010-2012 Almelo, juli 2012 Rapportage Huisbezoek Allochtone Ouderen 60+ 2010-2012 In 2006 is Scoop gestart met het bezoeken van 75-plussers in de gemeente

Nadere informatie

Onderzoek POD en Sport

Onderzoek POD en Sport 2015 Onderzoek POD en Sport Inhoud Inleiding... 2 Conclusie... 3 Aanbevelingen... 6 Het bestuur... 7 Jeugdtrainers... 8 Jeugdleden... 9 Vrijwilligers... 10 Ouders... 11 Resultaten... 12 1 Inleiding Het

Nadere informatie

Onderzoek naar wensen en behoeften op het gebied van dagbesteding van (kwetsbare) ouderen en hun mantelzorgers in het Schilderskwartier in Woerden

Onderzoek naar wensen en behoeften op het gebied van dagbesteding van (kwetsbare) ouderen en hun mantelzorgers in het Schilderskwartier in Woerden Onderzoek naar wensen en behoeften op het gebied van dagbesteding van (kwetsbare) ouderen en hun mantelzorgers in het Schilderskwartier in Woerden Voor wie is dit onderzoek? 1) Zelfstandig wonende ouderen

Nadere informatie

&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN

&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN &Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN & & VOLWASSENEN Ondersteuning voor mensen met een beperking Heb je een beperking of heeft je zoon of dochter een beperking? Dan is wat ondersteuning soms erg welkom. Ons Tweede

Nadere informatie

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben

Nadere informatie

Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf

Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Vijf woensdagmiddagen kunnen jongens en meiden tussen de 10 en 14 jaar op avontuur naar zichzelf. Het kind leert zichzelf

Nadere informatie

Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond

Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond Verenigingen, stichtingen en instellingen barsten doorgaans van de ambities en toekomstplannen. Maar om ze te realiseren heb je financiële middelen

Nadere informatie

Welkom. Presentatie wijkteams in de gemeente Leeuwarden en hoe zij de financiële hulpverlening hebben ingericht

Welkom. Presentatie wijkteams in de gemeente Leeuwarden en hoe zij de financiële hulpverlening hebben ingericht Welkom Presentatie wijkteams in de gemeente Leeuwarden en hoe zij de financiële hulpverlening hebben ingericht Inhoud Inrichting werkwijze wijkteams Leeuwarden Verdieping in schuldhulpverlening Verdieping

Nadere informatie

Enquête onder de vrijwilligers van de Gemiva-SVG Groep 2010

Enquête onder de vrijwilligers van de Gemiva-SVG Groep 2010 Enquête onder de vrijwilligers van de Gemiva-SVG Groep 2010 De Gemiva-SVG Groep heeft ruim 900 vrijwilligers die op zeer uiteenlopende momenten hun diensten verlenen bij activiteiten voor mensen met een

Nadere informatie

De KrimpenWijzer is er voor al uw vragen en ondersteuning op het gebied van welzijn, zorg, opvoeden en opgroeien.

De KrimpenWijzer is er voor al uw vragen en ondersteuning op het gebied van welzijn, zorg, opvoeden en opgroeien. De KrimpenWijzer is er voor al uw vragen en ondersteuning op het gebied van welzijn, zorg, opvoeden en opgroeien. Zit u niet lekker in uw vel en wilt u hier wat aan veranderen? Vindt u het moeilijk om

Nadere informatie

Ik heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk...

Ik heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk... Ik heb een vraag over zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk... 1 Ik heb een laag inkomen en vind het moeilijk om werk te vinden... Ik wil me

Nadere informatie

Willem (59) Gerichte vraagverduidelijking, informatie en advies. Snel beeld van knelpunt, passende en gekantelde oplossing

Willem (59) Gerichte vraagverduidelijking, informatie en advies. Snel beeld van knelpunt, passende en gekantelde oplossing Willem (59) Willem heeft chronische rugklachten en kan niet meer werken. Hij is boos en neerslachtig omdat het hem niet lukt een hogere WAO-uitkering te krijgen. Hij vraagt MEE om hulp bij de aanvraag.

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

even VoorSTELLEN Met Cardea kun je verder!

even VoorSTELLEN Met Cardea kun je verder! even VoorSTELLEN Met Cardea kun je verder! Als we over cliënten praten, bedoelen we kinderen, jongeren en hun ouders. Als we over ouders praten, bedoelen we ook eenoudergezinnen, verzorgers, voogden en/of

Nadere informatie

Sportief. Hoogeveen. Sport JIJ ook? Wij zeggen: Het beste sportinitiatief van Nederland 2014-2015!

Sportief. Hoogeveen. Sport JIJ ook? Wij zeggen: Het beste sportinitiatief van Nederland 2014-2015! Sportief Hoogeveen Sport JIJ ook? Wij zeggen: Het beste sportinitiatief van Nederland 2014-2015! 1 De Hoogeveense sportfunctionarissen hebben in 2013 het project Sport JIJ ook? opgezet. Sport JIJ ook?

Nadere informatie

Eenzaamheid onder ouderen

Eenzaamheid onder ouderen Eenzaamheid onder ouderen Een inventarisatie van de stand van zaken en van een mogelijke aanpak in Ede (versie 31 oktober 2011) Op 3 februari 2011 heeft de gemeenteraad een motie aangenomen over eenzaamheid

Nadere informatie

&Ons Tweede Thuis KINDEREN

&Ons Tweede Thuis KINDEREN &Ons Tweede Thuis KINDEREN & & KINDEREN Inleiding Het liefst zorg je als ouder zelf voor je kind maar soms heb je hulp nodig. Bijvoorbeeld als je kind een achterstand in de ontwikkeling of een verstandelijke,

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Kortdurende hulpverleningstrajecten Maasland

Kortdurende hulpverleningstrajecten Maasland Kortdurende hulpverleningstrajecten Maasland 1. Individuele sociale vaardigheidstraining 2. Sociale vaardigheidstraining groep 12-/12+ 3. Gezinsbegeleiding (6+) 4. Gezinsbegeleiding (0-6 jaar) 5. Individuele

Nadere informatie

vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik

vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik OUDERS & OPVOEDERS Als er binnen uw gezin sprake is van seksueel misbruik, heeft dat grote invloed. Er is veel verdriet, boosheid, wantrouwen en schuldgevoel.

Nadere informatie

Begeleiding in de thuissituatie

Begeleiding in de thuissituatie Begeleiding in de thuissituatie Wie zijn wij? Profila Zorg is een evangelische zorgorganisatie die naast de mogelijkheid voor wonen en dagbesteding ook begeleiding en ondersteuning biedt in de eigen woonomgeving

Nadere informatie

OpGroeieN. OpGroeieN. DaT doen We in Best SaMen! Beste Betsy geeft antwoord op al je vragen over opvoeden en opgroeien

OpGroeieN. OpGroeieN. DaT doen We in Best SaMen! Beste Betsy geeft antwoord op al je vragen over opvoeden en opgroeien OpGroeieN OpGroeieN DaT doen We in Best SaMen! DaT doen We in Best SaMen! Beste Betsy geeft antwoord op al je vragen over opvoeden en opgroeien Beste Betsy is het Centrum voor Jeugd en Gezin in Best. Niet

Nadere informatie

Ik heb een vraag over: Voorwoord. Ik voel me thuis niet prettig, kan ik met iemand praten?

Ik heb een vraag over: Voorwoord. Ik voel me thuis niet prettig, kan ik met iemand praten? Ik heb een vraag...... over zorg, huiselijk geweld en kindermishandeling, hulp en ondersteuning, opvoeding en jeugdhulp, ziekenhuisopname, beschermd wonen, schulden, werkloosheid, mijn arbeidsbeperking

Nadere informatie

Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN

Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN HERKEN JE DIT? Heb je steeds het gevoel het net niet goed genoeg te doen voor iedereen? Zijn de dagen te kort voor

Nadere informatie

Opvoeding & Ontwikkeling

Opvoeding & Ontwikkeling MEE Utrecht, Gooi & Vecht Ondersteuning bij leven met een beperking Opvoeding & Ontwikkeling Opvoeding & Ontwikkeling MEE is een organisatie voor iedereen met een beperking of chronische ziekte. MEE biedt

Nadere informatie

Jaarrapportage Home-Start en Home-Start+ Schagen en Hollands Kroon 2018

Jaarrapportage Home-Start en Home-Start+ Schagen en Hollands Kroon 2018 Jaarrapportage Home-Start en Home-Start+ Schagen en Hollands Kroon 2018 Inleiding Home-Start is een programma voor opvoedondersteuning waarbij vrijwilligers gezinnen ondersteunen met minimaal één kind

Nadere informatie

24 uurshulp. Met Cardea kun je verder!

24 uurshulp. Met Cardea kun je verder! 24 uurshulp Met Cardea kun je verder! Met Cardea kun je verder! 24 UURSHULP De meeste kinderen en jongeren wonen thuis bij hun ouders totdat ze op zichzelf gaan wonen. Toch kunnen er omstandigheden zijn,

Nadere informatie

Iedereen heeft een eigen verhaal

Iedereen heeft een eigen verhaal informatie voor ouders Iedereen heeft een eigen verhaal > Goed om te weten als uw kind tijdelijk bij JJC verblijft Uw zoon of dochter gaat tijdelijk naar JJC in Den Haag. Wij gaan uw kind intensief begeleiden

Nadere informatie

Intensieve Gezinsbegeleiding

Intensieve Gezinsbegeleiding Intensieve Gezinsbegeleiding Samenwerken aan veranderingen binnen het gezin Sterk Huis is er voor iedereen die hulp nodig heeft. Wij bieden een warme en veilige omgeving waar je terechtkunt met grote opvoedings-

Nadere informatie

STAND VAN ZAKEN ONTWIKKELING SOCIALE WIJKTEAMS GEMEENTEN IN DRENTHE

STAND VAN ZAKEN ONTWIKKELING SOCIALE WIJKTEAMS GEMEENTEN IN DRENTHE STAND VAN ZAKEN ONTWIKKELING SOCIALE WIJKTEAMS GEMEENTEN IN DRENTHE Gemeente Naam Soort Inrichtingsvariant Ontwikkelingsfase Toelichting Aa en Hunze wijkteam Assen Buurtteams Ontwikkeling sociaal team

Nadere informatie

De lessen kunnen op elk gewenst tijdstip bekeken worden. Aantal deelnemers. Pedagoog. Jeugdverpleegkundige.

De lessen kunnen op elk gewenst tijdstip bekeken worden. Aantal deelnemers. Pedagoog. Jeugdverpleegkundige. 4.2.12. Digitale opvoedondersteuning voor ouders van het jonge kind Ondersteuning in de vorm van een aantal online lessen voor ouders met kinderen tot 4 jaar, om ze voor te bereiden op de (toekomstige)

Nadere informatie

HUMANITAS NULMETING COMPLEXITEIT VAN DE HULPVRAAG

HUMANITAS NULMETING COMPLEXITEIT VAN DE HULPVRAAG HUMANITAS NULMETING COMPLEXITEIT VAN DE HULPVRAAG Datum : 2 juni 2017 Auteur : Heleen de Boer Inhoud INTRODUCTIE... 2 SAMENVATTING... 3 1. INLEIDING... 4 1.1. Aanleiding en doel... 4 1.2 De vragenlijst...

Nadere informatie

Informatie en advies voor ouders

Informatie en advies voor ouders Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders 1 2 Wist u dat de gevolgen van het zien of horen van geweld in het gezin net zo groot zijn als zelf geslagen worden? Ook als het geweld gestopt

Nadere informatie

Nieuwsbrief Stichting Sport en Beweeg december 2015

Nieuwsbrief Stichting Sport en Beweeg december 2015 Nieuwsbrief Stichting Sport en Beweeg december 2015 Met deze nieuwsbrief wil de stichting Sport en Beweeg belangstellenden informeren en enthousiasmeren voor de stichting Sport en Beweeg. Voorwoord Het

Nadere informatie

SAMENVATTING BOUWSTENEN ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG

SAMENVATTING BOUWSTENEN ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG SAMENVATTING ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG INLEIDING ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG In samenwerking met de deelnemers van het De Bouwstenen zijn opgebouwd uit thema s die Bestuurlijk Akkoord GGZ zijn

Nadere informatie

Van de 459 respondenten was het merendeel vrouwelijk (75 procent).

Van de 459 respondenten was het merendeel vrouwelijk (75 procent). Bijlage 1 Enquête Opvoeden en opgroeien in Oisterwijk Januari 2015 1. Waarom deze enquête? De gemeente vindt het belangrijk dat kinderen zich goed kunnen ontwikkelen en gezond en veilig opgroeien. Kinderen

Nadere informatie

Psychisch verzuim voorkomen kán! Zo werk je prettiger!

Psychisch verzuim voorkomen kán! Zo werk je prettiger! Psychisch verzuim voorkomen kán! Zo werk je prettiger! Vooraf Psychisch verzuim Problemen. Op het werk of privé. Die Psychisch verzuim is ziekteverzuim vanwege hebben we allemaal wel eens. Uw psychische

Nadere informatie

Ondersteuning en hulp. in de gemeente Bunnik vanaf 1 januari 2015

Ondersteuning en hulp. in de gemeente Bunnik vanaf 1 januari 2015 Ondersteuning en hulp in de gemeente Bunnik vanaf 1 januari 2015 Voorwoord Dichtbij, bereikbaar en aanspreekbaar Het klinkt zo vanzelfsprekend en simpel: biedt mensen ondersteuning en hulp dichtbij, in

Nadere informatie

voor al uw vragen over opgroeien en opvoeden en voor gezondheidsonderzoeken

voor al uw vragen over opgroeien en opvoeden en voor gezondheidsonderzoeken voor al uw vragen over opgroeien en opvoeden en voor gezondheidsonderzoeken Het Centrum voor Jeugd en Gezin is er voor iedereen Kinderen zijn voortdurend in ontwikkeling. Zowel lichamelijk, geestelijk

Nadere informatie

Aanvullende notitie op het Beleidsplan schuldhulpverlening gemeente Menterwolde

Aanvullende notitie op het Beleidsplan schuldhulpverlening gemeente Menterwolde Aanvullende notitie op het Beleidsplan schuldhulpverlening gemeente Menterwolde Inleiding Met de invoering van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening zijn de minnelijke schuldsanering en de wettelijke

Nadere informatie

Sport- en beweegvragen van kwetsbare doelgroepen/ mensen met een beperking in het sociale wijkteam en de rol van MEE

Sport- en beweegvragen van kwetsbare doelgroepen/ mensen met een beperking in het sociale wijkteam en de rol van MEE Sport- en beweegvragen van kwetsbare doelgroepen/ mensen met een beperking in het sociale wijkteam en de rol van MEE Dordrecht 17 maart 2016 Nynke Tilstra, Sportconsulent Introductie MEE Uitleg Wijkteams

Nadere informatie

MEE: PARTNER IN HET CJG

MEE: PARTNER IN HET CJG 1e kwartaal 2016 MEE: PARTNER IN HET CJG MEE ondersteunt mensen met een beperking zodat zij mee kunnen doen in de samenleving. Wij helpen iedereen (weer) grip op hun leven te krijgen, onder andere door

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

amersfoort Hoe bereik ik CJG Amersfoort?

amersfoort Hoe bereik ik CJG Amersfoort? amersfoort Folder voor ouders van 0-8 jarigen Bezoekadres Heiligenbergerweg 36, 3816 AK Amersfoort T 033 47 94 000, E info@cjgamersfoort.nl I www.cjgamersfoort.nl carta U kunt binnenlopen bij CJG Amersfoort.

Nadere informatie

Begeleiding, wonen en dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking

Begeleiding, wonen en dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking Begeleiding, wonen en dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking Wij zíjn er voor jou Prezzent ondersteunt je om zo zelfstandig mogelijk te wonen, op onze woonlocaties of met ambulante begeleiding.

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Sociaal Plein voor inkomen, zorg en werk. Wat doet het Sociaal Plein voor u?

Sociaal Plein voor inkomen, zorg en werk. Wat doet het Sociaal Plein voor u? Sociaal Plein voor inkomen, zorg en werk Wat doet het Sociaal Plein voor u? Wat kan het Sociaal Plein voor u doen? Het Sociaal Plein is er voor alle inwoners in Hilversum. U kunt bij ons terecht met élke

Nadere informatie

De Budget Ster: omgaan met je schulden

De Budget Ster: omgaan met je schulden De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE

Nadere informatie

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid

Nadere informatie

Wijkplan Veens. Riad Agarroud. Willemieke Koudijs. Simone de Vreede. Monique ter Beeke (MEE)

Wijkplan Veens. Riad Agarroud. Willemieke Koudijs. Simone de Vreede. Monique ter Beeke (MEE) Wijkplan Veens Riad Agarroud Willemieke Koudijs Simone de Vreede Monique ter Beeke (MEE) Januari 2015 Inhoudsopgave Inleiding Wijk West 3 Wijkster 3 Team West 3 Bewonersparticipatie 4 Wijkplatforms 4 Buurtpreventie

Nadere informatie

4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen

4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen Alle ouders met kinderen tot 4 jaar die in ons werkgebied wonen. Pedagoog. 4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen Dit aanbod is gericht op kinderen die naar de basisschool gaan en hun ouders.

Nadere informatie

Opvoed aanbod. Dit is een uitgave van:

Opvoed aanbod. Dit is een uitgave van: Opvoed aanbod 058 Dit is een uitgave van: opvoedpunt Leeuwarden 2 Preventieve opvoedsteun Opvoeden en opgroeien, het is logisch dat ouders daar vragen over hebben. Het is fijn als iemand met je mee kan

Nadere informatie

Stichting Wel.kom - Holding Stichting Wel.kom - Venlo/Beesel Stichting Wel.kom - Roermond

Stichting Wel.kom - Holding Stichting Wel.kom - Venlo/Beesel Stichting Wel.kom - Roermond Stichting Wel.kom - Holding Stichting Wel.kom - Venlo/Beesel Stichting Wel.kom - Roermond Inhoudsopgave Welkomstwoord Missie en visie Organisatiestructuur Dienstverlening en aanbod Informatie voor vrijwilligers

Nadere informatie

llochtone meiden en vrouwen in-zicht

llochtone meiden en vrouwen in-zicht 2010 PROJECTEN Nieuwsbrief INHOUD Allochtone meiden & vrouwen in-zicht (Vervolg project) Kinderen aan zet (Onderzoek naar de gevolgen voor kinderen van het hebben van een moeder die seksueel misbruikt

Nadere informatie

VoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips

VoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips VoorleesExpress Samen met ouders aan de slag Praktische tips Samen met ouders aan de slag Ouders betrekken bij het voorlezen Je gaat straks via de VoorleesExpress twintig weken voorlezen bij een of meerdere

Nadere informatie

Iedereen heeft een verhaal

Iedereen heeft een verhaal informatie voor jongeren Iedereen heeft een verhaal > Goed om te weten als je tijdelijk naar JJC gaat Iedereen heeft een eigen verhaal. Veel verhalen gaan over waarom het niet allemaal gelopen is zoals

Nadere informatie

Schoolmaatschappelijk werk Blijf er niet mee rondlopen

Schoolmaatschappelijk werk Blijf er niet mee rondlopen Schoolmaatschappelijk werk Blijf er niet mee rondlopen FL 015-mei 2010 Blijf er niet mee rondlopen Bart (7) wordt regelmatig zomaar erg boos in de klas. Frida (9) trekt zich terug in haar eigen wereldje.

Nadere informatie

HULP BIJ OPVOEDING BEHANDELING BEGELEIDING OBSERVATIE DIAGNOSTIEK. kinderen

HULP BIJ OPVOEDING BEHANDELING BEGELEIDING OBSERVATIE DIAGNOSTIEK. kinderen HULP BIJ OPVOEDING BEHANDELING BEGELEIDING OBSERVATIE DIAGNOSTIEK kinderen Soms heeft een gezin extra begeleiding nodig. Bijvoorbeeld als uw kind een achterstand in de ontwikkeling of een verstandelijke,

Nadere informatie

Sociaal makelaar De vraag is leidend Organiserend vermogen. Sociaal Team Klanttevredenheid Omslag in denken en doen Expertise Sport en Bewegen

Sociaal makelaar De vraag is leidend Organiserend vermogen. Sociaal Team Klanttevredenheid Omslag in denken en doen Expertise Sport en Bewegen Jaarverslag 2017 Sociaal makelaar De vraag is leidend Effecten Organiserend vermogen Sociaal Team Klanttevredenheid Omslag in denken en doen Expertise Sport en Bewegen Samenwerking Burgerinitiatief Integratie

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Wijkplan Veenendaal-West. Arnout Bakker Willemieke Koudijs Simone de Vreede

Wijkplan Veenendaal-West. Arnout Bakker Willemieke Koudijs Simone de Vreede Wijkplan Veenendaal-West Arnout Bakker Willemieke Koudijs Simone de Vreede Februari 2016 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Analyse wijksterren 3 SPEERPUNTEN 4 Jeugd 4 Wijkteam 5 Vrijwilligers 5 AANDACHTSPUNTEN

Nadere informatie

Het keukentafelgesprek

Het keukentafelgesprek Het keukentafelgesprek Informatie over het keukentafelgesprek Waarom een keukentafelgesprek? De Wmo heeft andere uitgangspunten dan de AWBZ. De AWBZ kent een recht op zorg. Er zijn landelijke richtlijnen

Nadere informatie

Presentatie onderzoeksresultaten werkgroep zorg en welzijn Westerbeek

Presentatie onderzoeksresultaten werkgroep zorg en welzijn Westerbeek Presentatie onderzoeksresultaten werkgroep zorg en welzijn Westerbeek In het najaar van 2013 hebben wij 190 inwoners uit Westerbeek een vragenlijst gegeven over de thema's wonen, welzijn, zorg in hun omgeving.

Nadere informatie

Uitgevoerd door Dimensus Huishoudelijke Hulp gemeente Oosterhout 2016

Uitgevoerd door Dimensus Huishoudelijke Hulp gemeente Oosterhout 2016 Uitgevoerd door Dimensus Huishoudelijke Hulp gemeente Oosterhout 2016 Inleiding Met de transities in het sociale domein in 2015 zijn de voorwaarden en criteria voor het verkrijgen van huishoudelijke hulp

Nadere informatie

Belangrijk nieuws. voor alle inwoners van Leiden

Belangrijk nieuws. voor alle inwoners van Leiden Belangrijk nieuws voor alle inwoners van Leiden ONDERSTEUNING - ZORG - JEUGDHULP - WERK IN 2015 Meedoen en zelf aan zet Nieuwe taken voor de gemeente Iedereen doet mee Mensen gaan naar school, zijn aan

Nadere informatie

Ouders over kindcentra

Ouders over kindcentra Ouders over kindcentra Oberon, september 2015 Wat vinden ouders eigenlijk van kindcentra? Kennen zij de gedachte achter Kindcentra2020? We besloten om het maar eens aan ze te vragen. Onderzoeksbureau Oberon

Nadere informatie

zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm

zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm Mantelzorg is... Mooi De hulpvrager is je dankbaar, mantelzorg geeft veel voldoening Divers De taken lopen uiteen: huishoudelijke

Nadere informatie

Nieuwsbrief nr. 3, september 2013. Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen

Nieuwsbrief nr. 3, september 2013. Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen Nieuwsbrief nr. 3, september 2013 Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen Amstelveen, donderdagochtend 29 augustus om 7.45 uur s ochtends op het plein voor het raadhuis. Een vriendelijk

Nadere informatie

fluchskrift www.friesvrouwenpanel.nl

fluchskrift www.friesvrouwenpanel.nl Burenhulp: geven en ontvangen Fries vrouwenpanel over burenhulp Er verandert veel in de organisatie van de zorg in Nederland en Fryslân. De aandacht is in toenemende mate gericht op de participatiesamenleving,

Nadere informatie

Ondersteuning aan kind en gezin in Lelystad

Ondersteuning aan kind en gezin in Lelystad Ondersteuning aan kind en gezin in Lelystad Voor ouders, kinderen en jongeren Opvoeden is een mooie taak, maar niet altijd eenvoudig. Een peuter die bang of dwars is. Uw kind die niet goed meekomt op school.

Nadere informatie

Ondersteuning aan kind en gezin in Lelystad

Ondersteuning aan kind en gezin in Lelystad Ondersteuning aan kind en gezin in Lelystad Voor ouders, kinderen en jongeren Vragen over opvoeden en opgroeien? Veel ouders twijfelen of ze het juiste doen of hoe ze iets moeten aanpakken. Als ouder staat

Nadere informatie

ONDERSTEUNING VAN MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL

ONDERSTEUNING VAN MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL Ondersteuning bij wonen ONDERSTEUNING VAN MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL Voorpagina: Kjerke de Vries: Ik heb niet erg veel hulp nodig. Daarom verhuis ik van een

Nadere informatie

Veens trainingen. opkomen voor jezelf. samen leren. meer zelfvertrouwen. lotgenoten ontmoeten. durven vragen. een groter netwerk

Veens trainingen. opkomen voor jezelf. samen leren. meer zelfvertrouwen. lotgenoten ontmoeten. durven vragen. een groter netwerk Veens trainingen opkomen voor jezelf een groter netwerk samen leren lotgenoten ontmoeten 1 meer zelfvertrouwen durven vragen Wil je jezelf ontwikkelen? Omdat je meer uit jezelf wilt halen? Of omdat je

Nadere informatie

Wijkplan 2015 Veenendaal-Oost

Wijkplan 2015 Veenendaal-Oost Wijkplan 2015 Veenendaal-Oost Februari 15 De samenwerking van het Wijkteam Pagina 0 Inhoud Inleiding 2 Aandachtspunten Wijkster 3 Speerpunten 2015 5 Doelen 2015 6 Pagina 1 Inleiding Voor u ligt het Wijkplan

Nadere informatie

Blijf niet zitten. Algemeen Maatschappelijk Werk

Blijf niet zitten. Algemeen Maatschappelijk Werk Blijf niet zitten Algemeen Maatschappelijk Werk 1 2 BLIJF NIET ZITTEN WAAR U ZIT: KOM PRATEN OVER UW PROBLEMEN Ieder van ons krijgt wel eens met problemen te maken. Dat hoort gewoon bij het leven. Vaak

Nadere informatie

Hoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld:

Hoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: hoofdstuk 10 Hoe je je voelt Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: zenuwachtig wakker worden omdat je naar school moet, vrolijk

Nadere informatie

Oogst Netwerkborrel Samenwerkingspartners Nieuwland

Oogst Netwerkborrel Samenwerkingspartners Nieuwland Oogst Netwerkborrel Samenwerkingspartners Nieuwland 4 februari 2016 Thema: Hoe kunnen wij een stevigere sociale samenwerking en effectieve zorg in de wijk bevorderen? Op 4 februari 2016 werd een netwerkborrel

Nadere informatie

Wat doet NIM Maatschappelijk Werk?

Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Hulp, informatie en advies voor iedereen die het nodig heeft Bij NIM Maatschappelijk Werk kan iedereen die het nodig heeft (in Nijmegen en de regio) aankloppen voor gratis

Nadere informatie

Surplus Welzijn Drimmelen

Surplus Welzijn Drimmelen Gemeente Drimmelen Surplus Welzijn Drimmelen Geld & Recht: Sociaal Raadsliedenwerk Budgetcoaching Schuldhulpverlening Cursus Uitkomen met je Inkomen Notities Ontmoeting en ondersteuning Een prettige samenleving

Nadere informatie

Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling.

Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Leerzaam, leuk, nieuwe contacten opgedaan, nieuwe ideeën. Het open Space concept is geweldig. Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Ontspannen maar

Nadere informatie

STEVIG FUNDAMENT VOOR JEUGDZORG

STEVIG FUNDAMENT VOOR JEUGDZORG STEVIG FUNDAMENT VOOR JEUGDZORG ONZE MISSIE EN VISIE ONZE INZET Onze missie Wij beschermen in hun ontwikkeling bedreigde kinderen en zorgen ervoor dat zij de juiste zorg krijgen. Onze visie Wij komen in

Nadere informatie

Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering

Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering Albert Schweitzer ziekenhuis mei 2009 pavo 0202 Inleiding Als u last heeft van een burn-out door stress op het werk kunt u de therapiegroep werkstresshantering

Nadere informatie

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische

Nadere informatie

werkt voor en met bewoners in wijken en buurten

werkt voor en met bewoners in wijken en buurten werkt voor en met bewoners in wijken en buurten Oma Geertje vertelt. 2 Welbions: we werken er allemaal. Wij zijn dé woningcorporatie van Hengelo en verhuren meer dan 13.000 woningen aan in totaal 25.000

Nadere informatie

Eigen kracht. Projectopdracht en Plan van aanpak. Datum: 18 oktober 2011

Eigen kracht. Projectopdracht en Plan van aanpak. Datum: 18 oktober 2011 Projectopdracht en Plan van aanpak Eigen kracht Datum: 18 oktober 2011 Cluster Strategie, Beleid & Projecten Postbus 20.000, 7900 PA Hoogeveen Telefoon 14 0528 Fax 0528-291325 E-mailinfo@hoogeveen.nl Internet

Nadere informatie

ALGEMEEN WMO VEELGESTELDE VRAGEN OVER WMO EN JEUGDHULP

ALGEMEEN WMO VEELGESTELDE VRAGEN OVER WMO EN JEUGDHULP VEELGESTELDE VRAGEN OVER WMO EN JEUGDHULP Vanaf 2015 krijgt de gemeente er zorgtaken bij. Een deel van de zorg die nu via het zorgkantoor vanuit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) loopt, gaat

Nadere informatie

INFORMATIE FOLDER DE ZORG EN ONDERSTEUNING IN HOLLANDS KROON ALTIJD DICHTBIJ

INFORMATIE FOLDER DE ZORG EN ONDERSTEUNING IN HOLLANDS KROON ALTIJD DICHTBIJ DE ZORG EN ONDERSTEUNING IN HOLLANDS KROON ALTIJD DICHTBIJ INFORMATIE FOLDER U heeft een afspraak gemaakt bij het wijkteam. Wat kunt u van ons verwachten? En hoe kunt u zich zo goed mogelijk op deze afspraak

Nadere informatie

Jaarbericht 2018 Dongen

Jaarbericht 2018 Dongen Jaarbericht 2018 Dongen Contactgegevens De Cammeleur Hoge Ham 126 5104 JK Dongen 0162 314 138 infodongen@contourdetwern.nl In dit jaarbericht blikken we terug op het werk van Contourdetwern in de gemeente

Nadere informatie

Publiciteit en werving OSA

Publiciteit en werving OSA Publiciteit en werving OSA Bereik de ouders persoonlijk Het is belangrijk om veel aandacht aan werving en publiciteit te besteden. In het bijzonder als u met open inschrijving werkt. Denkt u hierbij aan

Nadere informatie

vooruitkomen OUDERS & OPVOEDERS

vooruitkomen OUDERS & OPVOEDERS > vooruitkomen + OUDERS & OPVOEDERS ! Via Bureau Jeugdzorg of uw huisarts bent u bij Rubicon jeugdzorg terecht gekomen. Soms zijn er problemen in het gezin die u niet zelf kunt oplossen. Uw kind is bijvoorbeeld

Nadere informatie

Schakelen naar het juiste recept

Schakelen naar het juiste recept Schakelen naar het juiste recept Onderzoek naar verwijswerkwijze van huisartsen en praktijkondersteuners in Amsterdam-Zuid Voorjaar 2013 Aanleiding onderzoek Er is veel aandacht voor de inzet van de wijkverpleegkundige

Nadere informatie

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Bij huiselijk geweld tussen (ex) partners worden KINDEREN vaak over het hoofd gezien. Toch hebben zij meer in de gaten dan u denkt. Dit kan

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

Weten wat er verandert in de jeugdhulp in 2015? Deze lijst geeft antwoord op de meest gestelde vragen.

Weten wat er verandert in de jeugdhulp in 2015? Deze lijst geeft antwoord op de meest gestelde vragen. Weten wat er verandert in de jeugdhulp in 2015? Deze lijst geeft antwoord op de meest gestelde vragen. Vanaf 1 januari 2015 zijn wij als gemeente verantwoordelijk voor de jeugdhulp in Hendrik-Ido- Ambacht.

Nadere informatie

Rapportage Huisbezoek 75+ Sluitersveld 2012

Rapportage Huisbezoek 75+ Sluitersveld 2012 Rapportage Huisbezoek 75+ Sluitersveld 2012 Almelo, juni 2012 Rapportage Huisbezoek 75+ Sluitersveld 2012 In 2006 is Scoop gestart met het bezoeken van 75-plussers in de gemeente Almelo. Wijk voor wijk

Nadere informatie

Promens Care GEZINSBEHANDELING

Promens Care GEZINSBEHANDELING GEZINSBEHANDELING Voor gezinnen waarvan ouders of kinderen met een verstandelijke en/of psychische beperking hulp zoeken bij opvoeden en opgroeien Promens Care We helpen u thuis! Opvoeden is een hele klus.

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich ervan bewust dat je altijd en overal communiceert Ouders wisselen ervaringen met elkaar uit over hoe de communicatie met hun pubers verloopt Ouders verwerven meer inzicht

Nadere informatie

Gespecialiseerde thuisbegeleiding

Gespecialiseerde thuisbegeleiding Gespecialiseerde thuisbegeleiding Als u ondersteuning nodig heeft om uw leven weer in goede banen te leiden, kunt u rekenen op de gespecialiseerde thuisbegeleiding van Savant Zorg. Als problemen uw leven

Nadere informatie