Inhoudsopgave. Hoe dit boek te gebruiken? 15 Voorwoord bij de tweede druk 19 Voorwoord bij de eerste druk 20. Deel I 23

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoudsopgave. Hoe dit boek te gebruiken? 15 Voorwoord bij de tweede druk 19 Voorwoord bij de eerste druk 20. Deel I 23"

Alexander de Croon
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Hoe dit boek te gebruiken? 15 Voorwoord bij de tweede druk 19 Voorwoord bij de eerste druk 20 Deel I 23 Hoofdstuk 1. Samenlevingsvormen Rechtsgeschiedenis Samenwonenden en/of echtgenoten Fiscaal partner en toeslagpartner Overeenkomsten tussen echtgenoten, geregistreerde partners en samenwonenden Menselijke overeenkomsten: het drie-pilarenmodel Zakelijke overeenkomsten: financiële verstrengeling Juridische overeenkomsten: ouderlijke zorgplicht en fiscale eenheid Samenloop: een praktijkvoorbeeld Verschillen tussen echtgenoten, geregistreerde partners en samenwonenden Vermogenspositie Woonsituatie Kinderen Pensioen Erf-, schenk- en successierecht Zorgplicht en inkomensverdeling Overige verschillen Schijn- en verstandshuwelijken Verwijs door als er hulp nodig lijkt Huwelijk en echtscheiding 41 Hoofdstuk 2. Ontbinding van het huwelijk: drie processen waar de cliënt in verkeert Rechtsgeschiedenis: de veranderde positie van de advocaat in een echtscheiding Rechtsgeschiedenis: duurzame ontwrichting, wat is dat? Scheidingsmelding Het menselijk proces van scheiden Dynamiek van een systeem: de verlater en de verlatene Rouw 47 Maklu 7

4.2 Zakelijke overeenkomsten: financiële verstrengeling 32 1.4.3 Juridische overeenkomsten: ouderlijke zorgplicht en fiscale eenheid 33 1.4.4 Samenloop: een praktijkvoorbeeld 33 1.

2 Inhoudsopgave Geschiedenis van een relatie Welke kenmerken en signalen vertoont een slecht huwelijk? Ondergang van een huwelijk (wanneer is scheiden onvermijdelijk?) Hoe pak je dit menselijke probleem aan als advocaat? Hoe ver gaat de advocaat in het benoemen van de menselijke relatieproblematiek? Het zakelijke proces van scheiden Specifieke sterkten en zwakten van het huwelijk als financieel systeem Schrik bij de cliënt: economische gevolgen van een scheiding Betrokkenheid van de advocaat Machtsongelijkheid Uitdagingen Voorkom zakelijke ondergang of: wat moet er geregeld worden? Waar gaat de cliënt van leven? Het juridische proces van scheiden Rigiditeit van het formele recht Rigiditeit van het materiële recht Gebrek aan kennis Voorkom escalatie Vervreemding Het scenario: de aanpak van een scheiding Inhoudelijke relatie tussen kennis en vaardigheden Noodzakelijk instrumentarium 63 Hoofdstuk 3. Kind en scheiding Geschiedenis: van rechtsobject naar rechtssubject Menselijk Misschien komen ze weer bij elkaar (verzoeningsfantasie) Pluriform gezinsleven Rouwproces van het kind De verwarring na de scheiding Het onschuldige kind Van eerste naar tweede generatie Een gebalanceerde aanpak Zakelijk Maatschappelijke ontwikkelingen Kinderbijslag en kindgebonden budget Netto gezinsinkomen Kinderalimentatie De Wet Studiefinanciering 2000 (WSF) Kinderrekening Sparen voor de kinderen, kinderverzekeringen en schenking 84 8 Maklu

5.2 Schrik bij de cliënt: economische gevolgen van een scheiding 56 2.5.3 Betrokkenheid van de advocaat 57 2.5.4 Machtsongelijkheid 57 2.5.5 Uitdagingen 58 2.5.6 Voorkom zakelijke ondergang of: wat moet er geregeld worden?

3 3.3.8 De positie van kinderen na overlijden van (een van) de ouders Juridisch Gescheiden ouders houden in principe samen het ouderlijk gezag over hun kinderen WVO Ouderschapsplan: invulling van het gezamenlijke ouderlijk gezag Verblijf Omgang, informatie en consultatie na scheiding Stem van het kind Hoe dient een kind bij het ouderschapsplan betrokken te worden? Ouders kunnen hun kinderen maar één keer een jeugd geven: hulp van de bijzondere curator Geen ouderschapsplan? Dynamisch plan 95 Hoofdstuk 4. Good practices en de rol van de advocaat Rechtsgeschiedenis Deontologie Kantoororganisatie en kwaliteitsstandaarden Besprekingen met de cliënt Vaste routine Geprotocoliseerde behandeling De advocaat onderhoudt zijn deskundigheid Zelfkennis Een klacht of claim: beter voorkomen dan genezen Deze nieuwe cliënt bevalt me niet Contact en contractfase De werkrelatie met de cliënt De werkrelatie met vakgenoten en derden Van plaatselijke orde naar Hof van Discipline Conflict met de cliënt: amicabele oplossing heeft de voorkeur Hoe gaat de advocaat om met een klacht of claim? Vakbekwaamheid en deskundigheid Gestructureerde werkwijze: beeldvorming Informeer de cliënt De advocaat zorgt ervoor dat hij zo volledig mogelijk geïnformeerd is en blijft Betrokken distantie Voorkom juridische ondergang: inleiding bewijsrecht en stelplicht Gestructureerde werkwijze: oordeelsvorming Feiten van algemene bekendheid Bewijswaardering door de advocaat Tot persistit! 113 Maklu 9

5 Ouders kunnen hun kinderen maar één keer een jeugd geven: hulp van de bijzondere curator 93 3.6 Geen ouderschapsplan? 94 3.7 Dynamisch plan 95 Hoofdstuk 4.

4 4.6.4 Wie stelt, bewijst Tegenbewijs Is procederen een tombola? Meet het risicoprofiel van de cliënt Gestructureerde werkwijze: besluitvorming en strategiebepaling De advocaat is geen psycholoog (van de koude grond) doch procesbegeleider Behartigt de advocaat alleen het partijbelang? De advocaat adviseert, de cliënt beslist Bevestig de strategie 116 Hoofdstuk 5. Procedures Het familierechtelijk spectrum Procesmonopolie De vorm: hoe realiseert de advocaat een scheiding cum annexis (c.a.)? Basisregels echtscheidingsprocedure Rechtsmacht en competentie Rechterlijke herindeling Tegenspraakprocedures Eenzijdig verzoekschrift indienen (verzoekende partij) Verweer tegen een eenzijdig verzoekschrift (verweerder) Antidotaal request De zitting Ordemaatregelen: voorlopige voorzieningen en/of kort geding De uitspraak: rechtsmiddelen Arbitrage en bindend advies Samenspraakprocedures Onderhandelen Mediation Schikken, confraterneel overleg en/of viergesprek Collaborative Divorce (overlegscheiding) Gemeenschappelijk verzoekschrift Zelf doen Digitale scheiding Conservatoire maatregelen Duurzaamheid 143 Hoofdstuk 6. Financiële gevolgen van een scheiding Kosten scheiding Toevoeging Declareren op uurbasis Proceskosten Overige kosten Maklu

115 4.7.3 De advocaat adviseert, de cliënt beslist 115 4.7.4 Bevestig de strategie 116 Hoofdstuk 5. Procedures 119 5.1 Het familierechtelijk spectrum 119 5.2 Procesmonopolie 121 5.

5 6.2 Vermogensafwikkeling: de gemeenschap van goederen Materiële huwelijksvermogensrecht Formele huwelijksvermogensrecht: geconcentreerde behandeling Omvang van de gemeenschap Peildata Schulden Verdelingsvordering, zekerheid en wettelijke rente Fasering Verdelingswerkzaamheden Vermogensafwikkeling: huwelijkse voorwaarden Waar vindt de advocaat de regels voor afwikkeling van huwelijkse voorwaarden? Onbekende huwelijkse voorwaarden Koude uitsluiting Periodiek of finaal verrekenbeding? Kosten van de huishouding Wijziging huwelijkse voorwaarden Schulden en huwelijkse voorwaarden Bijzondere boedelbestanddelen Eigen echtelijke woning Verzwegen vermogen Polissen Roerende zaken Crisis en faillissement Effecten Financiële risico s Inkomensverdeling: partneralimentatie Hoofdregels Duur partneralimentatie Welstand staande huwelijk Behoefte c.q. behoeftigheid Draagkracht Menselijke factoren Vuistregels: alimentatienormen en hoe gaat de rechterlijke macht hiermee om? Inkomensverdeling: pensioen Rechtsgeschiedenis en toepasselijk recht Hoe herkent de advocaat in een oudedagsvoorziening pensioen in de zin van de wet VP? Standaardverevening Andere verevening ouderdomspensioen Conversie Wanneer eindigt het recht op verevening? Samenloop alimentatie en pensioen 175 Maklu 11

3 Vermogensafwikkeling: huwelijkse voorwaarden 158 6.3.1 Waar vindt de advocaat de regels voor afwikkeling van huwelijkse voorwaarden? 158 6.3.2 Onbekende huwelijkse voorwaarden 159 6.3.3 Koude uitsluiting 159 6.

6 6.7 Fiscale aspecten Schets kader belastingrecht Welke kosten zijn aftrekbaar: inkomstenbelasting? Fiscaal partnerschap en scheiding Opheffing huwelijkse voorwaarden: overdrachtsbelasting Vooroverlijden na de scheiding: erfbelasting 177 Hoofdstuk 7. Overeenkomst, nakoming en executie De overeenkomst Regelend en dwingend recht in het familierecht Contracteervrijheid De Haviltexgenoot Genuanceerde uitlegmethode Vaststellingsovereenkomst Een duidelijk convenant Verhouding uitspraak en overeenkomst Executiemogelijkheden Nakoming Executoriaal beslag Betekening Overgang van conservatoir naar executoriaal beslag Maritaal beslag Executoriaal beslag in het buitenland Wel of niet uitvoerbaar bij voorraad Dwangmiddelen 191 Hoofdstuk 8. Internationaal privaatrecht Algemeen Wat is IPR? De advocaat, het scheidingsrecht en het IPR IPR-beginselen en vragen Samenloop Nederlands perspectief Welke bronnen raadpleegt de advocaat? Begrippen Bij twijfel De rechterlijke bevoegdheid: rechtsmacht en scheiding Bevoegdheid Nederlandse rechter betekent niet Aanknopingsladder bevoegde rechter Bevoegdheidsgronden Wat als de cliënt tijdens een procedure verhuist? Antidotaal verzoek (tegenverzoek) Relatieve bevoegdheid Maklu

1.3 De Haviltexgenoot 183 7.1.4 Genuanceerde uitlegmethode 184 7.1.5 Vaststellingsovereenkomst 184 7.1.6 Een duidelijk convenant 185 7.1.7 Verhouding uitspraak en overeenkomst 186 7.

7 8.2.7 Vorm van de scheiding Forum necessitatis Toepasselijk recht Van Brussel naar Rome Nederlands recht: altijd goed Rechtskeuze Aanknopingsladder: welk recht is van toepassing op deze scheiding? Openbare orde Erkenning en tenuitvoerlegging Erkenning Weigering erkenning Tenuitvoerlegging Epiloog 204 Deel II 207 Bijlage A. Voorblad dossier 209 Bijlage B. Benodigde gegevens 211 Bijlage C. Dossierformulier (notitieblad) 213 Bijlage D. Enkelvoudig verzoekschrift bodemprocedure 223 Bijlage E. Recapitulatie 229 Bijlage F. Verzoekschrift voorlopige voorzieningen 231 Bijlage G. Gemeenschappelijk verzoekschrift bodemprocedure 235 Bijlage H. Ouderschapsplan en zorgregeling 239 Bijlage I. Concept-convenant 247 Bijlage J. Behoefteplaatje 263 Bijlage K. Aanbieding eindbeschikking met akte van berusting 265 Bijlage L. Akte van berusting 269 Bijlage M. Sluitbrief 271 Bijlage N. Mediationovereenkomst 273 Bijlage O. Opdrachtbevestiging 279 Bijlage P. Tips voor het begeleiden van cliënten in scheidingszaken 283 Bijlage Q. Brief aan alle gescheiden ouders 287 Bijlage R. Vermogensafwikkeling 289 Literatuur en websites 291 Jurisprudentieregister 295 Trefwoordenregister 299 Overzicht figuren 315 Over de Auteur 317 Maklu 13

Voorblad dossier 209 Bijlage B. Benodigde gegevens 211 Bijlage C. Dossierformulier (notitieblad) 213 Bijlage D. Enkelvoudig verzoekschrift bodemprocedure 223 Bijlage E. Recapitulatie 229 Bijlage F.

Vergelijkbare documenten

Inhoudsopgave. Hoe dit boek te gebruiken? 13 Voorwoord 15 DEEL I 17. Hoofdstuk 1. Samenlevingsvormen 19

Inhoudsopgave. Hoe dit boek te gebruiken? 13 Voorwoord 15 DEEL I 17. Hoofdstuk 1. Samenlevingsvormen 19 Inhoudsopgave Hoe dit boek te gebruiken? 13 Voorwoord 15 DEEL I 17 Hoofdstuk 1. Samenlevingsvormen 19 1.1 Rechtsgeschiedenis 20 1.2 Samenwonenden en/of echtgenoten 20 1.3 Overeenkomsten tussen echtgenoten,