Inhoudsopgave. Maklu 5

Transcriptie

1 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1. De familie- en kinderrechter, een duizendpoot? Inleiding Maatwerk in de rechtspraak en finale geschilafdoening Processuele factoren Menselijke factoren Wantrouwen Timing Passende oplossing en deelgeschillen Het geschil van partijen Waaraan moet een goede familie- en kinderrechter voldoen? Nadere inleiding op deze praktijkgids 24 Hoofdstuk 2. Procesrecht Procesrecht De verzoekschriftprocedure Het verzoekschrift De partijen Gemeenschappelijk verzoek Samenhangende verzoeken De advocaat Bevoegdheid Minderjarige en meerderjarig wordende kinderen Minderjarige kinderen Eigen rechtsingang minderjarigen Jongmeerderjarigen Verklaring van recht Uitvoerbaar bij voorraad verklaren Hoger beroep en cassatie Hoger beroep Cassatie Proceskosten Litispendentie Dwangmiddelen 45 Maklu 5

2 Praktijkgids familie- en jeugdrecht Hoofdstuk 3. De enkelvoudige zitting, het kort geding en de meervoudige kamer Samenstelling van de enkelvoudige zitting Voorbereiding van de zitting, bijvoegen andere dossiers Gang van zaken tijdens de zitting Pleitnota s Toelating van derden op de zitting Tolken Rechtzoekenden in gezichtsbedekkende kleding Onpartijdigheid Wraking Aanhouding Mediationverwijzing via de rechtspraak Deskundigenbericht met toepassing van mediation (voorheen forensische mediation) Datum beschikking Het kort geding Onderwerpen in kort geding Procedure Spoedaanvragen kort geding De meervoudige kamer Verstekken en refertes en gemeenschappelijke verzoeken 56 Hoofdstuk 4. Huwelijk, voorlopige voorzieningen, echtscheiding en nevenvoorzieningen Huwelijk en geregistreerd partnerschap In het buitenland gesloten huwelijken Consulaire huwelijken Aangaan van een huwelijk Procedures rond de huwelijkssluiting Stuiting Nietigverklaring Rechtsgevolgen van een huwelijk Geregistreerd partnerschap Echtscheiding inleiding Voorlopige voorzieningen Processuele aspecten Beslissingen over de kinderen Het gebruik van de woning Alimentatie Afgifte van goederen strekkend tot dagelijks gebruik Echtscheiding en nevenvoorzieningen Echtscheidingsgrond 65 6 Maklu

3 Inhoudsopgave Internationale aspecten Geldigheid en bewijs van een buitenlands huwelijk Consulaire huwelijken Rechtsmacht Toepasselijk recht Een paar van de belangrijkste bijzondere regels Nevenvoorzieningen bij echtscheiding Nevenvoorzieningen over de woning Beslissingen over de gemeenschap Overige nevenverzoeken: sub f Ingangsdata nevenvoorzieningen Echtscheiding en pensioenen Pensioenverweer Scheiding van tafel en bed; ontbinding van het huwelijk na scheiding van tafel en bed Ontbinding geregistreerd partnerschap 75 Hoofdstuk 5. Gezag, ontheffing, ontzetting en voogdij Inleiding gezag Gezag van rechtswege Gezagsregister Procedures over het gezag Gezag na echtscheiding Gezag van ongehuwde ouders Gezag van een ouder met een ander dan een ouder Gezag na overlijden Gezagswijziging Geschillen over de uitoefening van het gezag (art. 1:253a BW) De ouder zonder gezag Inleiding ontheffing van het gezag Rechtspositie ouders ontheven of ontzet uit gezag Draagmoederschap Afstandsbaby s Voogdij Inleiding Benoeming van een voogd Gezamenlijke voogdij van twee personen (niet-ouders) Rechten en plichten van een voogd Voogdij en Schipholkinderen Einde van de voogdij Voorlopige voogdij (zie ook hoofdstuk 10 paragraaf ) Tijdelijke voogdij 93 Maklu 7

4 Praktijkgids familie- en jeugdrecht Hoofdstuk 6. Naamrecht, burgerlijke stand, afstamming en adoptie Algemene opmerkingen over de overige boek 1 zaken Naamrecht Geslachtsnaamkeuze en -wijziging Gezamenlijk gezag met een ander dan een ouder en geslachtsnaam Voornaamswijziging (art. 1:4 lid 4 BW) Bevoegdheid Toepasselijk recht Algemeen Buitenlandse geboorteakte De burgerlijke stand Wijziging kunne Doorhaling, verbetering en aanvulling aktes burgerlijke stand Art. 1:27 tot en met art. 1:27b BW (weigering opmaken akte burgerlijke stand) Afstamming en adoptie Afstamming Erkenning (art. 1:204 BW) Erkenning door een met een andere vrouw dan de moeder gehuwde man (art 1:204 lid 1, aanhef en onder e BW) Vernietiging erkenning (art 1:205 BW) Ontkenning vaderschap (art 1:200 BW) Gerechtelijke vaststelling vaderschap (art 1:207 BW) DNA-onderzoek Adoptie Adoptie van een in Nederland verblijvend kind Adoptie door mensen van buiten Nederland van een kind dat in Nederland woont Stief- of partneradoptie Duo-moeder adoptie Buitenlandse adopties Kinderen die reeds in het land van herkomst zijn geadopteerd Kinderen die nog niet in het buitenland zijn geadopteerd Inschrijving geboorteakte Vaststelling geboorteakte Voornaamswijziging Afstandsbaby s Maklu

5 Inhoudsopgave Hoofdstuk 7. Verdeling van zorg- en opvoedingstaken Inleiding Wetswijziging (Wet bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding) Verdeling van de zorg- en opvoedingstaken na echtscheiding Verdeling van de zorg- en opvoedingstaken bij gezamenlijk gezag (1:253a BW) Informatie en consultatie bij gezamenlijk gezag (1:253a, lid 2, sub c BW) Omgang tussen kind en (niet-gezags)ouder en degene die in een nauwe persoonlijke betrekking tot het kind staat(1:377a BW) Informatie en consultatie bij eenhoofdig gezag Ontzeggingsgronden (1:377a lid 3 BW) Dwangmiddelen/ sancties bij niet naleven omgang Family life/ nauwe persoonlijke betrekking Raad voor de Kinderbescherming Omgangshuis Wijziging van omstandigheden (art. 1:377e BW) De praktijk van de kinderrechter bij omgangskwesties en geschillen over de verdeling van zorg- en opvoedingstaken 120 Hoofdstuk 8. Alimentatie Algemene bepalingen en andere regelgeving Procesrecht Rechtsgrond van alimentatie Wijziging van alimentatie Wijzigingsgronden Nihilstelling Niet-wijzigingsbeding Het einde van alimentatie Algemeen Limitering Huwelijk en samenwoning: art. 1:160 BW Voorlopige voorzieningen en voorlopige alimentatie Alimentatie bij voorlopige voorzieningen Voorlopige alimentatie bij tussenbeschikking Behoefte Behoefte en behoeftigheid Behoefte van een voormalige echtgenoot Behoefte van een kind Draagkracht Inkomen en inhoudingen Aftrekposten en heffingskortingen 147 Maklu 9

6 Praktijkgids familie- en jeugdrecht Gezinssituatie en bijstandsnorm Woonlasten Overige lasten Bijzondere onderwerpen Verwijtbare inkomensdaling: de 90%-norm Alimentatie en bijstand Alimentatie en schuldsanering Co-ouderschap en kinderalimentatie Grievend gedrag Fiscale aspecten van alimentatie Algemene opmerkingen Indexering Ingangsdatum Executiekosten Verhaal van bijstand Inleiding Bijstandsverhaal alleen bij onderhoudsplicht Behoefte en draagkracht Vaststelling en afdwinging van een verhaalsbijdrage Wijziging van een verhaalsbijdrage Bijstandsverhaal en bestuursrecht 159 Hoofdstuk 9. Huwelijksvermogensrecht Inleiding Procedures Internationaal privaatrecht Basisbegrippen De verdeling van een gemeenschap De totstandkoming van een verdeling De omvang van de gemeenschap De waarde van de bestanddelen Toescheiding en andere vormen van verdeling De schulden Reprises en récompenses Benadeling van de gemeenschap (art. 1:164 BW) Andere vergoedingsvorderingen Huwelijkse voorwaarden De koude uitsluiting Wettelijke stelsels In de praktijk ontwikkelde huwelijksgoederenstelsels Gemeenschappen bij huwelijkse voorwaarden Periodieke verrekenbedingen Finale verrekenbedingen Maklu

7 Inhoudsopgave Vergoedingsvorderingen wegens vermogensverschuivingen Natuurlijke verbintenissen Vorderingen in verband met kosten huishouding Bijzondere onderwerpen De eigen woning De huurwoning De inboedel Bankrekeningen Levensverzekeringen Beleggingsleer of nominale vergoeding Ontslagvergoedingen Stamrechten De waarde van bedrijven Belastinglatenties Wettelijke rente Convenanten Pensioenen Praktische tips Voorbereiding verdeling gemeenschap Voorbereiding afwikkeling huwelijkse voorwaarden Voorbereiding zaken met Internationaal Privaatrecht Het dictum 193 Hoofdstuk 10. Ondertoezichtstelling, uithuisplaatsing, aanwijzing Kinderbeschermingsmaatregelen Bijzonderheden rond de ondertoezichtstellingszitting De zitting Wat is een ondertoezichtstelling (art. 1:254 BW)? Wat is het wettelijke criterium van de ondertoezichtstelling? Welke instellingen kunnen een gezinsvoogd toevoegen? BJZ ( William Schrikker Groep Het Leger des Heils Stichting Gereformeerde jeugdbescherming Stichting Joods Maatschappelijk Werk Stichting Nidos Wat doet een gezinsvoogd? (doel ondertoezichtstelling) Voorlopige ondertoezichtstelling (vots; art. 1:255 BW) De (definitieve) ondertoezichtstelling Einde van de ondertoezichtstelling De machtiging uithuisplaatsing Wat houdt een machtiging uithuisplaatsing in de praktijk in? Het crisisverzoek machtiging uithuisplaatsing 203 Maklu 11

8 Praktijkgids familie- en jeugdrecht Hoor- tevens verlengingszitting, voor wat betreft de crisismachtiging uithuisplaatsing Beëindiging van de uithuisplaatsing Wet gesloten jeugdzorg Toelichting op de wetswijziging Wettelijke criteria Vereisten Duur van de machtiging uithuisplaatsing gesloten jeugdzorg Voorlopige machtiging Criteria voor een voorlopige machtiging Verhoor Indicatiebesluit Geldigheid van het indicatiebesluit Aanwijzingen Voorbeelden van aanwijzingen Omgang als aanwijzing Omgang tussen een uithuisgeplaatst kind en ouder met gezag Omgang tussen een uithuisgeplaatst kind en anderen Vervallenverklaring aanwijzing Ontvankelijkheid van het verzoek tot vervallen verklaring van de aanwijzing Behandeling op zitting van het verzoek tot vervallen verklaring van de aanwijzing Hoger beroep Voorlopige voogdij Voorlopige voogdij verzoek ex art. 1:241 lid 1 BW door de Raad Voorlopige voogdij ex art. 1:272 BW Gang van zaken bij voorlopige voogdij Bevoegdheden gezinsvoogdij-instelling bij uitoefening van een voorlopige voogdij Duur van de voorlopige voogdij Beslissingen van BJZ in het kader van de voorlopige voogdij Verhoor 220 Hoofdstuk 11. Internationaal Privaatrecht Inleiding Bevoegdheid Nederlandse rechter en toepasselijk recht bij voorlopige voorzieningen Toevertrouwing kinderen en omgang Alimentatie als voorlopige voorziening Maklu

9 Inhoudsopgave Echtelijke woning, persoonlijke goederen van partijen of van de kinderen Echtscheiding met nevenvoorzieningen Echtscheiding Scheiding van tafel en bed en ontbinding na scheiding van tafel en bed Ontbinding geregistreerd partnerschap Nevenvoorzieningen Verblijfplaats kinderen, gezag en omgang Alimentatie Echtelijke woning (voortgezet gebruik en huurrecht) Verdeling Zelfstandige verzoeken Ouderlijk gezag, voogdij, omgang, verblijfplaats, 1:253a, ondertoezichtstelling, uithuisplaatsing, ontheffing en ontzetting Alimentatie Afstamming Juridisch vaderschap (art. 1 WCA) Moederschap (art. 1 en 3 WCA) Ontkenning vaderschap (art. 2 WCA) Erkenning (art. 4 WCA) Vernietiging van de erkenning (art. 5 WCA) Gerechtelijke vaststelling vaderschap (art. 6 WCA) Wettiging door huwelijk (art. 7 WCA) Erkenning buitenlandse akten en rechterlijke beslissingen (art. 9 en 10 WCA) Naamrecht Meerdere nationaliteiten Erkenning, wettiging, adoptie, vaststelling vaderschap Vluchtelingen Erfrecht Toepasselijk recht Afwikkeling van de nalatenschap Uiterste wilsbeschikkingen Verdeling (bij dagvaarding) Erkenning Erkenning afstamming Erkenning huwelijk Erkenning echtscheiding Erkenning beslissingen inzake de kinderen Erkenning alimentatiebeslissingen Openbare orde 266 Maklu 13

10 Praktijkgids familie- en jeugdrecht 11.9 Diverse onderwerpen in verband met internationaal privaatrecht Meervoudige nationaliteit (effectiviteitstoets) Verwaterde nationaliteit (realiteitstoets) Kwalificatie Voorvraag Terugverwijzing naar Nederlands recht of verderverwijzing (renvoi) Litispendentie Lijst verdragen en aangesloten landen 270 Hoofdstuk 12. Marokkaans familierecht Huwelijk Echtscheiding Afstamming Gezag, verblijfplaats en omgang Onderhoud Huwelijksvermogensrecht 289 Hoofdstuk 13. Bijzondere verzoeken: orgaandonatie, paspoorten en tijdelijk huisverbod Orgaandonatie De paspoortwet Wet tijdelijk huisverbod 297 Bijlagen Alfabetische lijst van afkortingen Alimentatie en jaarstukken Welk inkomen is redelijk bij een eenmanszaak? Welk inkomen is redelijk bij een besloten vennootschap? Correctie van de jaarrekening Liquiditeit Solvabiliteit Een holding en een werkmaatschappij Betekent toepassing van het EVRM binnen het familierecht meer dan alleen het gebruik van het begrip family life? 309 Bibliografie 319 Trefwoordenlijst Maklu