Actualiteiten Personen- en Familierecht

Transcriptie

1

2 Actualiteiten Personen- en Familierecht Henry van Halen (notaris) Jolanda Steenhuis (juridisch medewerker) Sabine Kerver (juridisch assistent) 2 2 april 2019

3 Onderwerpen - Levenstestament - Huwelijksvermogensrecht/Europese verordening huwelijksvermogensrecht - Europese erfrechtverordening - Eigen bijdrage Wet langdurige zorg - Belastingvrees 3

4 Levenstestament - Een (algehele) volmacht - Zowel voor zakelijke als medische aangelegenheden - De volmacht blijft werken ook nadat de volmachtgever wilsonbekwaam wordt - Geeft de mogelijkheid om zelf de gevolmachtigde te kiezen (dit is niet het geval indien een kantonrechter een bewindvoerder, mentor of curator aanwijst) - Kan onder andere de mogelijkheid tot het doen van schenkingen openhouden (met het oog op een verlaging van de erfbelasting na overlijden of van de eigen bijdrage in de zorgkosten) 4

5 Verschil tussen testament levenstestament Testament Werkt na overlijden Levenstestament Werkt juist bij leven 5 Bijvoorbeeld bij: Langdurige afwezigheid Ziekte Wilsonbekwaamheid/dementie

6 Aanwijzing gevolmachtigde In het levenstestament dient een gevolmachtigde te worden aangewezen Het is mogelijk meerdere gevolmachtigden te benoemen 6

7 Ingang volmacht Volmacht gaat meteen in. Soms houdt de volmachtgever de afschriften nog zelf Volmacht gaat in op vaste datum Volmacht gaat in na verklaring arts-deskundige dat de volmachtgever zijn wil niet meer kan bepalen 7

8 Bevoegdheden gevolmachtigde Regelen bankzaken Regelen belastingzaken Rechtshandelingen in verband met de eigen woning (aangaan hypothecaire geldlening, verkoop en levering) NIET: Maken van een testament Schenking op papier 8

9 Schenkingen Het is mogelijk op te nemen dat de gevolmachtigde ook schenkingen mag doen. Redenen hiervoor kunnen zijn: Toekomstige besparing erfbelasting Verlaging eigen bijdrage Wet langdurige zorg 9

10 Medische volmacht Aanwijzing gevolmachtigde(n) Niet-behandelverklaring/euthanasie/palliatieve sedatie Medische beslissingen 10

11 Einde volmacht Volmacht eindigt bij overlijden, faillissement, onder bewindstelling van het vermogen of curatele van volmachtgever en/of gevolmachtigde Herroeping volmacht via notaris die het levenstestament heeft verleden 11

12 Inschrijving Centraal Levenstestamentenregister Het is mogelijk het levenstestament in te laten schrijven 12

13 Belangrijk Het is belangrijk een levenstestament tijdig te laten opstellen 13

14 Huwelijksvermogensrecht per 1 januari 2018 (1) - De algehele gemeenschap van goederen is afgeschaft. Voor huwelijken die na 1 januari 2018 zijn/worden gesloten geldt een beperkte gemeenschap van goederen - Aanbrengsten vóór het huwelijk blijven privé - Schenkingen en erfenissen blijven privé - Vermogensopbouw tijdens huwelijk wordt bij helfte gedeeld bij het einde van het huwelijk (echtscheiding/overlijden van een echtgenoot) - Geldt ook voor geregistreerde partnerschappen 14

15 Huwelijksvermogensrecht per 1 januari 2018 (2) Indien niet gewenst dan: - Huwelijksvoorwaarden maken Mogelijkheden: - Uitsluiting van gemeenschap van goederen (geheel of gedeeltelijk) - Algehele gemeenschap van goederen (wettelijke regeling tot 1 januari 2018) - Verrekenbedingen (bij echtscheiding of overlijden) - Rechtskeuze mogelijk - Mogelijk om tijdens huwelijk huwelijksvoorwaarden te maken 15

16 Europese verordening huwelijksvermogensrecht (1) Inwerkingtreding: 29 januari

17 17 Internationaal privaatrecht Nederland Huwelijksvermogensrecht - Haags huwelijksvermogensverdrag Rechtskeuze: 1. Recht van nationaliteit van één van de echtgenoten 2. Recht van de gewone verblijfplaats van één van de echtgenoten 3. Recht van de nieuwe gewone verblijfplaats van de echtgenoten na het sluiten van het huwelijk - Geen rechtskeuze: dan 3 (recht gewone verblijfplaats na sluiten huwelijk) - Indien geen rechtskeuze dan bij uitzondering recht van de gemeenschappelijke nationaliteit - Geen rechtskeuze: dan 3, MAAR bij wijziging van de gewone verblijfplaats is het recht van de gewijzigde gewone verblijfplaats na 10 JAAR van toepassing.

18 Europese verordening huwelijksvermogensrecht (2) Rechtskeuze In huwelijksvoorwaarden kan een rechtskeuze worden gemaakt. Gekozen kan worden voor: - het recht van de nationaliteit, of - het recht van de gewone verblijfplaats, van één of beide echtgenoten ten tijde van het maken van de keuze 18

19 Europese verordening huwelijksvermogensrecht (3) Geen rechtskeuze: Als er geen rechtskeuze is gemaakt dan geldt het recht: - van de gezamenlijke eerste woon- en verblijfplaats na de huwelijkssluiting. Is deze er niet, dan - van de gezamenlijke nationaliteit ten tijde van de huwelijkssluiting. Hebben de echtgenoten op dat moment niet dezelfde nationaliteit, dan - van het land waarmee de echtgenoten samen op het tijdstip van de huwelijkssluiting de nauwste banden hebben, alle omstandigheden in acht genomen. 19

20 Europese erfrechtverordening (1) - In werking getreden op 17 augustus 2015 en is van toepassing op overlijdens na 17 augustus Bijna alle EU-landen nemen deel, waaronder Nederland en Duitsland - Is niet van toepassing op de erfbelasting 20

21 Europese erfrechtverordening (2) - Geen rechtskeuze uitgebracht: in beginsel is dan het recht van de gewone verblijfplaats van toepassing, tenzij er aantoonbaar nauwere banden zijn met een ander land. - Wel rechtskeuze uitgebracht (bij testament): het recht van de uitgebrachte rechtskeuze geldt. - Beperking rechtskeuze sinds 17 augustus 2015: Gekozen kan enkel nog worden voor het recht van het land van de nationaliteit van de testateur. Het is niet meer mogelijk te kiezen voor het recht van de gewone verblijfplaats van de testateur. - Rechtskeuzes gemaakt vóór 17 augustus 2015 blijven geldig Het kan, bij wijziging van een testament, aan te raden zijn een eerder gemaakte rechtskeuze te handhaven. 21

22 Eigen bijdrage Wet langdurige zorg (Wlz) (1) uitgangspunten - Betreft voornamelijk zorg met verblijf in een instelling - Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) stelt de hoogte van de zorgvraag vast - Zorgkosten worden gedeeltelijk voldaan vanuit WLZ (premieplicht via IB en LB) - Daarnaast sprake van een eigen bijdrage 22

23 Eigen bijdrage Wet langdurige zorg (Wlz) (2) uitgangspunten - Onderscheid tussen lage eigen bijdrage en hoge eigen bijdrage - Bij verblijf in zorginstelling vier maanden lage eigen bijdrage, daarna hoge eigen bijdrage - Lage eigen bijdrage: maximaal 862 per maand (circa per jaar) - Hoge eigen bijdrage: maximaal per maand (circa per jaar) 23

24 Eigen bijdrage Wet langdurige zorg (Wlz) (3) uitwerking - Eigen bijdrage afhankelijk van inkomen en vermogen - Peildatum: aangifte Inkomstenbelasting (IB) twee kalenderjaren voorafgaand aan opname instelling - Verzamelinkomen bepaalt hoogte eigen bijdrage - Verzamelinkomen is het totaal van het inkomen uit de boxen I, II en III voor de IB 24

25 Eigen bijdrage Wet langdurige zorg Wlz (4) uitwerking - Box I inkomen is hoofdzakelijk salaris, pensioen en uitkering - Box II inkomen speelt geen rol - Box III inkomen: 4% van het vermogen na toepassing van de box III vrijstelling (grondslag sparen en beleggen) - Percentage van 4% was eerder 8% 25

26 Eigen bijdrage Wet langdurige zorg(wlz) (5) 26 Voorbeeld 1 A is weduwnaar, heeft een aow uitkering en een klein pensioen tezamen daarnaast heeft hij aan banktegoeden. Voor de berekening van de hoge eigen bedrage wordt het inkomen ad verhoogd met zijnde 4% van ( (box III vrijstelling)) Verzamelinkomen wordt hoger met als resultaat een hogere eigen bijdrage Men wordt geacht 8% inkomen uit vermogen te realiseren (4% Wlz en 4% Box III IB) Realistisch?

27 Eigen bijdrage Wet langdurige zorg (Wlz) (5) 27 Voorbeeld 2 - A weduwnaar, aow, box III vermogen: Hoge eigen bijdrage: circa 750 per maand - A weduwnaar, aow, box III vermogen: Hoge eigen bijdrage: circa 850 per maand - A weduwnaar, aow, box III vermogen: Hoge eigen bijdrage: circa per maand - A weduwnaar, aow, box III vermogen: Hoge eigen bijdrage: circa per maand

28 Eigen bijdrage Wlz (Wet langdurige zorg) 5 Oplossing Een tijdige planning maken teneinde het Box III vermogen te verlagen, door: - opzetten van een schenkingstraject - uitkeren van de erfdelen van de kinderen - aflossen van de hypotheekschuld - onderbrengen van het vermogen in Box II 28 - A weduwnaar, aow, box II vermogen: , box III vermogen : hoge eigen bijdrage: circa 750 per maand i.p.v. circa per maand

29 29 Belastingvrees (1)

30 30 Belastingvrees (2) Is deze belastingvrees gegrond? A en B zijn gehuwd (huwelijksvoorwaarden met koude uitsluiting). A bezit nagenoeg niets, terwijl B banktegoeden heeft ter grootte van A en B hebben twee kinderen die op hun beurt ieder ook weer twee kinderen hebben. A en B hebben geen testament. A overlijdt, B overlijdt een paar jaar later. Gevolgen voor erfbelasting: - Bij overlijden van A is er geen erfbelasting verschuldigd omdat er nagenoeg geen vermogen vererft; - Bij overlijden van B is er in totaal een bedrag ad circa aan erfbelasting verschuldigd. Belastingvrees lijkt dus gegrond, maar dat kan ook anders......

31 31 Belastingvrees (3) Een simpele oplossing - A en B wijzigen hun huwelijksvoorwaarden - A en B laten ieder een goed testament opstellen - A en B gaan op papier schenken aan hun (klein-) kinderen A overlijdt, B overlijdt een paar jaar later. Gevolgen voor erfbelasting: - Bij zowel het overlijden van A als het overlijden van B is er geen erfbelasting verschuldigd, door maximaal gebruik te maken van fiscale faciliteiten - Besparing erfbelasting Belastingvrees is vaak ongegrond!

32 Advies: - Wat heb ik? - Wat wil ik? - Tijdig plannen - Bestaande documenten (huwelijksvoorwaarden, (levens-)testament et cetera periodiek laten toetsen - Resultaat: maximale beperking van fiscaliteit zonder verlies van beschikkingsbevoegdheid ten aanzien van je eigen vermogen! 32

33 33 Hartelijk dank voor uw aandacht

34 Contact Henry van Halen Jolanda Steenhuis Notaris Juridisch medewerker T T henry.vanhalen@kienhuishoving.nl jolanda.steenhuis@kienhuishoving.nl Sabine Kerver Juridisch assistent T sabine.kerver@kienhuishoving.nl 34 Pantheon 25 Postbus AC Enschede T +31(0) F +31(0)

35