OP WAARDESTURING GEBASEERDE PRIJSSTELLING

Transcriptie

1 Trsury mgmt Risk-bs pricig vr bk OP WAARDESTURING GEBASEERDE PRIJSSTELLING Wr cyicus vrl prijs rgs wr v kt, is ht vr bk tgwrig uitgig m wrsturig bsis t lt zij vr prijsstllig. H z wrgstuur prijsstllig ruitzit, wt rlti is mt Bsl II wlk stpp bk k rlp m tt vrtwr prijs t km, zt Flpmrs i it rtikl uit. Hij gt hirbij vrl i p ht vrwrk v risickst. DOOR MARCO FOLPMERS Agzi pricig irct smhgt mt strtgi v bk vrlig v mrkt, is ht it vrbzigwkk t bk hu frmuls vr risk-bs pricig zrgvulig ghimhu g sts ig rzichtighi hhv bij ht cmmuicr v hu prijz. 1 Tch b ik v mig t ht wl mglijk is m i lgm zi t bschrijv h risk-bs pricig ruitzit. Wt is vrtwr kstprijs vr bcir pruct? Ht prcs m tt vrtwr prijs t km is fgbl i figuur 1 (Zi blz. 44). Ht prcs zls hir fgbl is kstgrv, t wil zgg t rst wrt tgwrkt r itgrl kstprijs vrvlgs r cmmrciël vrkpprijs. I prktijk wrt r k wl truggrk, wrbij uitgg wrt v hlbr cmmrciël prijs, wr wrt gg f z prijs vl kkig gft vr hrrig v ll pructifctr. Dz pk is zkr t vrig i mrktvrm wri bk prijsvlgr is i spcifik pruct-mrktsgmt bij (bij) vllig migig (ll bk bi htzlf pruct ) ligpli (klir bk vlg rttriv v Rbbk f ABN Amr). Ht l v z brig is chtr t z wllicht g richtig gft vr flt rt, mr vl huvst gft m prijsiffrtiti t brg fhklijk v ht risic v klt. Er tstt gvrlijk situti wr bk, bi cmptitiv pruct-mrktcmbiti, ls ltst v ll birs risk-bs pricig gt ivr: z bk zl ht mst t pri vll vrs slcti: prtfuill v z bk bvt slchtst risic s. D itgrl kstprijs v krit k wr pgvt ls rt i bk zlf btlt vr fuig ht prctg pslg t hirp wrt ghtr tr kkig v ll bcir kst, iclusif rmtsis v vrmgsvrschffrs (hirp g ik hir i). Dz spr bstt primir uit kkig v prtil kst. Vr zvr ht hir irct (f irct twijsbr) kst btrft (bijvrbl ffrtkst), i z irct i spr t wr vrwrkt. Bij bcir pruct zl ht hir i rgl g m irct rbi i h v ur ml (vrclcultrisch) trif ku wr vrwrkt. D iirct rbiskst vrig iirct kst wr h v lgm pslg vrwrkt i spr. Dz pslg wrt gbsr p gbugttr vlums 2 iirct kst. Wr mglijk k gtrcht APRIL

2 Pructifctr /cst rivrs Apk Itgrl kstprijs Cmmrciël prijs Fuig rt Fuig rt Fuig rt Dirct prtil kst M.. irct rbiskst (ur ml trif) Iirct prtil kst Dirct t t l prtil kst Icsskst zwrr rblst hgr risicklss Ovrig iirct prtil kst Bugt vrig iirct kst, gbugttr vlum Risic-pslg Kritrisic: xpct lss Vrlp EAD, PD, LGD i tij Spr vr fuig Itgrl kstprijs Kritrisic: uxpct lss Rgultry cpitl f cmic cpitl ml hurl rt Tijsfhklijk pricig: tsr rts Opslg vrig risictyps Ttl RC (f EC) vr it-kritrisic Discuts vwg crss-sllig, tc. Opti kst Huiig prijs vr mb ptis Mrk-up Liquiititskst Schttig v utilisti gtrkk l: limit v lig Cmmrciël prijs Prstti v cmmrciël prijs Gvrc, bijsturig, IT-ifrstructuur Figuur 1 Ht pricigprcs wr m iirct kst mr irct t llcr bcir pruct mt bhulp v bijvrbl ctivitybs cstig (ABC). Mt ABC wr kst v ctivitit bpl, wr z wr tgwz lk pruct fhklijk v mt wri vr it pruct gbruikgmkt wrt v i ist. E typisch vrbl i bcir sfr zij icsskst. D kst v z flig ku ls lgm pslg vr lig wr gspri, mr ht is btr m z kst juist i lig t llcr wrbij kritmr hgr ks p wbtlig (prbbility f fult (PD)) hft. D klt mt hgr fultrisic s mk immrs i hgr mt gbruik v ist v icssflig. Nst risic-pslg (wrp ik hir g ig) zij ptikst liquiititskst v blg. Optikst zij rlvt bij bcir pruct wrbij bk mb pti shrt is. Vrbl v it srt ptis bi hypthkpruct zij ptis m pr jr l v hfsm btvrij f t lss (vk 10% à 20% pr jr) ffrtpti ( klt btlt lgst rt v gffrr rt hypthkrt t tij v ht pssr bij tris). Dr z mb ptis t spcificr i trm v pruct wrvr mrkt bschikbr is (mrk-t-mrkt) f ml (mrk-t-ml) k bk z ptis wrr. D gm rtptis ku z uitgrukt wr i 44 APRIL 2008

3 trm v rtrivt ls cps, flrs swptis. D liquiititskst t sltt, hbb btrkkig p bcir pruct wrbij r sprk is v pmmglijkh tt bpl limit. Nt ischttig is gmkt v vrwcht buttig v z limit i vr vrwcht buttig risic-pslg brk t wr i ht kr v Bsl II. Echtr, mt btrkkig tt ht vrwcht it-gtrkk l tt limit, bstt ks t klt it l tch gt pm. Hirvr it bk liquiitit t hu wrvr ht pprtuity csts i rkig brgt. Vwg Bsl II-rgls zij bk vrplicht m kpitl t hu tr kkig v ht uxpct lss Zr spr brk is vlgt prcs m v itgrl kstprijs tt cmmrciël prijs t km. Brucht zij i it prcs tsr rts v Amriks (subprim-) hypthk: z pricigstrtgi bst ruit t r tt rsttum hl lg triv wr btl, wr pltslig prijs zilijk k stijg. Ar pssig p itgrl kstprijs zij krtig i ku wr tgpst ls r sprk is v crss-sllig. Bcir pruct mt glikt vrzkrigspruct ku z r kstprijs i mrkt wr gzt. Tvs is ht mglijk t r kruissubsiiërig wrt tgpst zt, wr t mglijk is, mrk-ups wr ghtr, i gw wr vr tkrt lrs f t bhv v ficirig v gpl gri. 3 I it kr splt k strtgic pricig: trkklijk triv i grisgmt. Ht prcs stpt it bij ht vststll v cmmrciël prijs. Mt m i ht rtilsgmt wr prijz vk vuit mrktigvrwgig zig vrpkt, t prijs lg lijkt (ht qut v vfprijz ) f t r schijbr hlml g rt wrt btl (bijvrbl bij hll-hypthk 4 ). Pricig v risic Vr pricig v ht risic it rschi gmkt t wr tuss rst risic-pslg: ~ pslg vr kritrisic, xpct lss cmpt; ~ pslg vr kritrisic, uxpct lss cmpt; ~ pslg vr vrig risic s. Om ht xpct lss (EL) t bpl p ggv mmt zij ri prmtrs big, mlijk uitst hf- sm (xpsur t fult (EAD) 5 ), ks p wbtlig (prbbility f fult (PD), vstgstl p jrbsis) lssgiv fult (LGD). D LGD gft wlk prctg v uitst hfsm it gkt wrt r wr v ht rp; bij blc ficirig is LGD glijk 100%, trwijl bij hypthk LGD rgs rg lg is ( pr prct). Ht vrwcht vrlis vr ggv m is glijk (mt M lptij i m 6 ): EL t = EAD t x PD t x LGD t / 12,t = 1,K,M Agzi uitst hfsm gur lptij v lig k vrr, it ht EL us priik vstgstl t wr. I vrglijkig g ik uit v vststllig pr m. D uitst hfsm k vrr fhklijk v flssig i pltsvi (bgimmt v flssig flssigsptr: bullt, liir f uïtir). Ok PD LGD ku vrr gur lptij v lig. Lg PD s tr r bv (PDmigrti; zr lg risic s vrslchtr rgs i tij), trwijl hg PD s r b tr vwg survivlffct. D LGD is fhklijk v twikklig i wr v ht rp. Figuur 2 lt lig zi mt hfsm v 100 lptij v 3 jr i vf m 25 liir wrt fbtl. D wr v ht rp is i it vrbl glijk 55 z vrrt it tijs lptij v lig. E A D c ll t r l EAD clltrl pr mth Tim (mths) Figuur 2 Uitst hfsm (zwrt lij) wr rp (r lij) APRIL

4 0,25 Expct lss CC pr mth R is 0,35 Risk csts rvus pr mth E x p ct l ss C C 0,20 0,15 0,10 0,05 k c st s r v u s 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0,00 Tim (mths) 0,00 Tim (mths) Figuur 3 EL (zwrt lij) CC (r lij) Figuur 4 Risiclst (zwrt lij) risic-pbrgst (r lij) Uit figuur 2 blijkt t vf m 30 wr v ht rp hgr is wr v uitst sm. Vf t mmt hft r us g risic mr igprijs t wr. I ht vrbl hft z lig (i ht sgmt: Crprt ) PD v 5%, i w gur lptij v lig its lt tm ls gvlg v PD-migrti. Wij zij u i stt m vrglijkig 1 i t vull ht EL t bpl vr lk m tt mt ht i v lptij. Vwg Bsl II-rgls zij bk vrplicht m kpitl t hu tr kkig v ht uxpct lss. 7 Dit is ht vrlis t zich k vr wr r mr fults (wbtlig) ptr ht vrwcht tl. Ti slvbilitit v bk t wrbrg, i bk kpitl t hu i vrm v ig vrmg 8 m z vrliz t ku pvg. Ht hu v it kpitl is kstbr mt vrschffrs v ht ig vrmg rmtsis hbb i hgr ligt i v vrschffrs v vrm vrmg. Drgs stll bk miiml rmtsis vst i wrt gui ls hurl rt. 9 A h v risicprmtrs EAD, PD LGD k ht vrist Bsl II-kpitl rgultry cpitl vr ht kritrisic wr vstgstl: 10 B2_kp t = ƒ (EAD t,pd t,lgd t ),t = 1,K,M D kpitlslst vr ht kritrisic ku spcifik pr lig bpl wr. Er it chtr k kpitl t wr ghu vr prtil risic mrktrisic. D kpitlslst hirv zij mglijk spcifik éé bpl lig t t rk. Ht ligt rm i r m z itil kpitlslst t vrwrk ls pslg p kpitlslst vr ht kritrisic. Stl t m wt t ht ttl rgultry cpitl v bk vr 2/3 uit kritrisic bstt vr 1/3 uit prtil risic mrktrisic zij kpitlslst (csts f cpitl (CC)): CC t = B2_kp t x 1.5 x HR/12,t = 1,K,M Hiri is HR hurl rt (uitgrukt i cmpuig frquti v twlf m). I ht vrbl gbruik w hurl rt glijk 10%. Ht EL CC uit ht vrbl zij fgbl i figuur 3. Uit figuur 3 is uilijk p t mk t klt strt mt flss vf m 25 t r vf m 30 g kritrisic mr is (cfrm rr gcsttr; wr v ht rp is hgr ht uitst brg). D licht stijgig i bi lij tt m 25 is t wijt PD-migrti: bij pricig wrt rkig ghu mt ht vrslchtr v kritwrighi v klt gur lptij v lig. D risic-pslg i spr pr m is gmkklijk t bpl ls: (EL t + CC t )/EAD t,t = 1,K,M Omt prijs i s vrbl slchts ml bij vg v lptij v lig wrt vstgstl, it ht (gwg) gmil v z rti s t wr vstgstl, wrbij tvs rkig wrt ghu mt ht isctr v tkmstig kst pbrgst (mt isctrigsfctr i m t): M M Spr_risk = {(EL t + CC t ) x DF t }/ (EAD t x DF t ) t=1 t=1 46 APRIL 2008

5 Ht is gmkklijk t vrifiër t ht ttl v vrisctr risic-pbrgst ls gvlg v sprcmpt vr ht risic glijk is ht ttl v vrisctr risiclst (EL Bsl II-kpitlslst, kritrisic vrig risic s). I s vrbl is z sprcmpt vr ht risic glijk 0.29%, fwl 29 bsisput. I figuur 4 zij risiclst (ttl v bi lij v figuur 3) risic-pbrgst pr m uitgzt. D risiclst m licht t tt ht mmt wrp flssig strt (m 25). Tvs zi wij t m 30 risiclst gstpt zij. Dit sluit bij figuur 3. Agzi risic-pbrgst vst prctg zij v ht uitst brg zi w i lij vr risic-pbrgst htzlf ptr ls i figuur 2. Avklijk ligg risic-pbrgst lgr risiclst. Dit wrt chtr gcmpsr t lij lkr gkruist zij: t lig risicls is gwr strm r g risic-pbrgst bi. Mt brk spr wt w t ctt wrs v pbrgst kst lkr glijk zij. D isctrigsfctr zij gbsr p risiclz rtcurv i vlk is p 4%. Omt bi lij i figuur 4 ruwwg htzlf vrlp hbb (zij ht t pbrgst lgr rlp), is brk sprcmpt vr ht risic rlijk gvlig vr vrschuivig v rtcurv. A h v s ml ku w k brk wt ivl is p sprcmpt vr ht risic wr klt rr f ltr strt mt flssig. Wr klt irct i m 1 strt mt flss, lt sprcmpt vr ht risic tt 14 bsisput. Arzijs, wr klt zij lig ht i v lptij ls bullt flst, lpt sprcmpt vr ht risic p tt 33 bsisput. Dus: h rr mt flss wrt bg, s t grigr zij risickst vr lptij v lig (ctris pribus) s t lgr k lig wr gprijs. Cclusi D hirvr bschrv lgic k wr rgbrcht i IT-pplicti f i tbllbk, wrbij vr strcmbitis v PD, LGD, lptij, strt v flssig flssigsmth spr wrt grpprtr vr ggv hurl rt; sprcmpt vr ht risic is ghl gvlig vr vrrig i hfsm ls LGD vstligt rlijk gvlig t pzicht v rtcurv. D implmtti v risk-bs pricig is chtr mr ll tchisch xrciti. Om pricig t vll t but- t it gvrcstructuur t wr igricht, wri uilijk is wi ivrtwrlijkhi rgt vr pricig (trivcmmissi f ALCO) wlk bijsturig rm k wr wr blijkt t bijvrbl clcultrisch triv fwijk v vrclcultrisch triv. Agzi i risk-bs pricig rkig wrt ghu mt ht rmt t vrschffrs v ig vrmg vris, pst z mth vllig i vrkpl prgrmm wri sturig p wr ctrl stt. Nst ht zgm risk-just prfrmc mgmt is risk-bs pricig ri sstil rl. Dr. M. Flpmrs FRM is ls pricipl csultt wrkzm bij Cpgmii Nrl Nt 1 Zi Prsbricht MyViw, 18 juli Agzi spr luit i prijs pr gl ur, ligt ht vr h m ttl grm uitst sm ls vlummtstf t gbruik it ht tl lig. 3 Dz mrk-ups bst ll wr bk ri slgt bpl mrktifficiëtis t xplitr zt r vrwist (rt) tstt. Dit fm wrt gui ls pprtuity pricig, trwijl ht rtil prijz v ht risic r fficit pricig vlt. 4 Hll-hypthk zij bl vr ms i strikt vlgs Kr lv. Rt btl wrt vrb i Kr. Er wrt cstructi gg wrbij bk ht huis kpt vr hgr prijs rvrkpt hypthkmr. Dz lst (hgr) hypthkschul f zr rt t btl. Ht Nrls blstigrgim wri btl hypthkrt ftrkbr is, stt itructi v hll-hypthk i Nrl g i wg. 5 EAD it tvs pslg t bvtt vr ht gtrkk l tt limit vr vtul t miss rtbtlig. I ctxt v it rtikl wrt hirv gbstrhr. 6 Wij g r hir vuit t r g mmt v rpricig is vrfg ht i v lptij. 7 Ht uxpct lss wrt brk tt ht 99.9st prctil. Er blijft us ks v 0.1% vr t bk i ggv jr mt kritvrliz t mk krijgt i rsrvrig vr ht EL ht rgultry cpitl t bv g. 8 Or strikt rgls zij k r vrmgscmpt (ls) tltbr zls Tir 2 chtrgstl lig mt lptij v t mist vijf jr. Hirv wrt i ht bstk v it rtikl gbstrhr. 9 Dz hurl rt it rkig t hu mt fiscl mstigh v bk. T bhv v pricig i wij gbruik t mk v pr-tx hurl rt: rmt wri pslg vr vtschpsblstig is pgm. 10 D prciz frmul vr crprt ls stt vrml i ht Bsl II-kpitlskkr, BIS, Itrtil Cvrgc f Cpitl Msurmt Cpitl Strs, Ju 2006, rt Gzi cmplxitit rv hb ik rvr gkz z i ht bstk v it rtikl it uit t schrijv. Ik g uit v itrl rtigs-bs pprch, zr gbruikmkig v migrti multiplir, gzi ht PD-migrtirisic l irct is mgm. I plts v ht rgultry cpitl htr bk k ht cmic cpitl ls bsis vr i t prijz kpitlslst. Litrtuur ~ BIS, Itrtil Cvrgc f Cpitl Msurmt Cpitl Strs, Ju ~ Elbrg, W., Risk-bs pricig f itrst rts i hushl l mrkts, FED, Dcmbr ~ Whit, A.M., Risk-bs mrtgg pricig: prst futur rsrch, Husig Plicy Dbt 15, 3, APRIL