2 VERANTWOORD BELEGGEN
|
|
- Gabriël de Veen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 VER ANT WOORD BELEGGEN Samenvatting jaarverslag 2009
2 VERANTWOORD BEL Verantwoord beleggen loont en financieel en maatschappelijk rendement gaan heel goed samen. Verantwoord beleggen is het geheel van beleggingsactiviteiten waarbij bewust rekening wordt gehouden met de invloed van milieu-, sociale en corporate governance factoren. 2 VERANTWOORD BELEGGEN
3 EGGEN LOONT PGGM Vermogensbeheer B.V., de beleggingsorganisatie van uitvoeringsorganisatie PGGM N.V., en hierna PGGM genoemd, werkt voor de volgende pensioenfondsen: Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn, Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Particuliere Beveiliging, Stichting Beroepspensioenfonds voor Zelfstandige Kunstenaars AENA, Stichting Pensioenfonds voor de Architectenbureaus en Stichting Pensioenfonds Cultuur (per 1 maart 2010). Onze klanten zijn zelf eigenaar van hun vermogen en bepalen hun eigen beleggingsbeleid. PGGM geeft hen daarbij advies en beheert hun vermogen. Het vermogen van onze klanten willen wij zo verantwoord mogelijk beleggen. Wij sturen de beleggingen op basis van fundamentele risicofactoren in financiële markten. Zes overtuigingen vormen de leidraad voor ons handelen en onze toegevoegde waarde: geen hoog rendement zonder risico; risicodiversificatie is essentieel; toegevoegde waarde is haalbaar; kostenefficiëntie heeft impact; benut onze kracht als langetermijnbelegger; verantwoord beleggen loont. Verantwoord beleggen Verantwoord beleggen loont en financieel en maatschappelijk rendement gaan heel goed samen. Met verantwoord beleggen bedoelen wij het geheel van beleggingsactiviteiten waarbij bewust rekening wordt gehouden met de invloed van milieu-, sociale en corporate governance factoren (ESG). Dit is vastgelegd in ons Beleid Verantwoord Beleggen. Wij brengen verantwoord beleggen op verschillende manieren in de praktij. Zo nemen wij bij onze beleggingen ESG-factoren mee in onze beleggings beslissingen (ESG-integratie). Bovendien doen wij gerichte ESG-beleggingen waarbij wij beleggingen niet alleen beoordelen op het financiële rendement, maar ook op hun maatschappelijke relevantie. Ook bredere beleggingsactiviteiten als het stemmen namens onze klanten, het voeren van juridische procedures, het opzetten en uitvoeren van engagementprojecten en ons uitsluitingenbeleid zijn onderdeel van verantwoord beleggen. Verantwoord beleggen PGGM Juridische procedures VERANTWOORD BELEGGEN Uitsluitingen In dialoog met ondernemingen en markten ESG-integratie Gerichte ESGbeleggingen Stemmen op aandeelhoudersvergaderingen Beleid en transparantie Wij focussen op de volgende aandachtsgebieden: gezondheid, ondernemingsbestuur, klimaatverandering, mensenrechten en wapens. Deze thema s zijn tot stand gekomen na uitvoerige raadpleging van onze klanten, hun achterban en diverse maatschappelijke organisaties. PGGM, toen nog deel uitmakend van het huidige Pensioenfonds Zorg en Welzijn, is al sinds 1985 bezig met verantwoord beleggen. De financiële crisis heeft ons geleerd dat wij hier goed aan doen. Wij zijn allemaal gewezen op onze verantwoordelijkheden. Verder past verantwoord beleggen bij onze identiteit en die van onze klanten. PGGM wil graag een goede en dus verantwoorde belegger zijn. Daarbij past transparantie van het beleid en in de uitvoering. Deze samenvatting en ons Jaarverslag Verantwoord Beleggen zijn belangrijke uitingen daarvan. Wij willen ons blijven ontwikkelen. Reacties op deze publicatie en ons jaarverslag zijn zeer welkom. Johan van der Ende, CIO PGGM N.V. SAMENVATTING JAARVERSLAG VERANTWOORD BELEGGEN
4 Strategisch belang Verantwoord beleggen is voor PGGM van strategisch belang. Wij hebben daarom ons beleid in zes kernpunten geformuleerd, die voor alle beleggingscategorieën en -activiteiten gelden. Daarbij laten wij ons leiden door de Principles for Responsible Investment die de VN heeft opgesteld. Deze kernpunten zijn: financieel en maatschappelijk rendement gaan goed samen; benut rendementsbronnen waarbij de invloed van ESG-factoren van belang is; draag bij aan de kwaliteit en de continuïteit van ondernemingen door aandeelhouders actief te vertegenwoordigen; stel grenzen en bepaal keuzes op basis van onze identiteit; stimuleer partners in de financiële sector om verantwoord te beleggen; leg verantwoording af over doelen, activiteiten en resultaten op het gebied van verantwoord beleggen. Transparantie Verantwoord beleggen hangt nauw samen met transparantie. Wij willen een betrouwbare partner zijn en besteden daarom veel aandacht aan het rapporteren over ons beleid en de resultaten die wij behalen. Als het gaat om verantwoord beleggen is hierbij ons Jaarverslag Verantwoord Beleggen het belangrijkste document. Daarnaast publiceren wij periodiek het PGGM Kwartaalverslag Actief Aandeelhouderschap op onze website. Ook geven wij onze klanten de mogelijkheid om jaarlijks inzage te geven in de beleggingsportefeuille en in de partijen waarmee zij zaken doen via PGGM. Deelnemers van onze klanten hebben het recht om te weten hoe hun pensioengelden worden belegd. Daarom ondersteunen wij onze klanten bij hun communicatie hierover. Verder geven wij via een website inzicht in ons stemgedrag op aandeelhoudersvergaderingen. Doelstellingen 2009 De doelstellingen voor 2009 op het gebied van verantwoord beleggen heeft PGGM ruimschoots behaald. Ook namen wij onze verantwoordelijkheid tijdens vele aandeel houdersvergaderingen: zo stemden wij namens onze klanten wereldwijd op aandeelhoudersvergaderingen op meer dan agendapunten. In onze dialoog met ondernemingen hebben wij mooie successen geboekt. Een ander positief resultaat is dat ons uitsluitingenbeleid op minimaal 98% van de totale portefeuille daadwerkelijk wordt toegepast. Gezien de diversiteit van de beleggingscategorieën waarin wij beleggen is dit zeer hoog. Enkele activiteiten uitgelicht PGGM heeft een structureel plan opgesteld voor het integreren van ESG-factoren. Per beleggingscategorie zijn wij de ESG-factoren aan het inventariseren, implementeren en internaliseren. In 2009 hebben wij op dit gebied grote vooruitgang geboekt. De inventarisatietrajecten uit 2008 zijn in 2009 grotendeels geïmplementeerd. Dit heeft bijvoorbeeld geresulteerd in het beleid Responsible Investment policy for Real Estate. Op het gebied van engagement hebben wij een aantal concrete stappen gezet, onder andere in het kader van klimaatverandering en de schending van mensenrechten. Wij hebben op 99% van de aandeelhoudersvergaderingen gestemd namens onze klanten. Wij sloten in ondernemingen en 5 staatsobligaties uit. Ook hebben wij een begin gemaakt met het toepassen van ons uitsluitingenbeleid op hedge funds. Vooruitblik 2010 In 2010 willen wij de ESG-factoren in alle beleggingsactiviteiten inventariseren. Verder willen wij doorgaan met het wereldwijd stemmen namens onze klanten en willen wij het aantal engagementprojecten dat wij zelf uitvoeren verder laten toenemen. Ook streven wij naar een constante hoge dekking van het uitsluitingenbeleid. Daarbij blijven wij het belangrijk vinden om zo transparant mogelijk te communiceren over ons beleid en onze resultaten, onder meer via onze website. Daarom zullen wij het Beleid Verantwoord Beleggen en de beleidsdocumenten die hierbij horen verder actualiseren. De aanbevelingen uit het rapport Pensioen: Onzekere Zekerheid nemen wij mee in ons beleid. Kerngegevens Omvang totaal beheerd vermogen ( miljard, jaareinde) Omvang totaal beheerde aandelenportefeuille ( miljard, jaareinde) Aantal ondernemingen in de totale aandelenportefeuille (jaareinde) VERANTWOORD BELEGGEN
5 ACTIVITEITEN Gerichte ESG-beleggingen PGGM belegt in een aantal gevallen gericht in ESG-thema s. De totale omvang van deze gerichte ESG-beleggingen is gegroeid naar 2,6 miljard euro. Deze beleggingen hebben in principe altijd zowel een financieel als een maatschappelijk rendement en zijn binnen alle categorieën mogelijk. Een selectie van de gerichte ESG-beleggingen: Met de Responsible Equity Portfolio (REP) streeft PGGM naar een verantwoord rendement, dat minimaal gelijk is aan de benchmark. PGGM heeft in miljoen belegd in acht ondernemingen. Een goed voorbeeld is Geberit, een Zwitserse producent van toe- en afvoersystemen voor huishoudelijk water met een sterke focus op duurzaamheid. Binnen structured credit heeft PGGM een transactie afgesloten met Banco Santander. Het gaat om een belegging waarmee onder andere alternatieve energieprojecten op het gebied van zonne- en windenergie worden gefinancierd. AlpInvest (waarvan PGGM N.V. voor 50% eigenaar is) investeert namens PGGM in schone technologie (cleantech) via private equity. Daarbij wordt gezocht naar fondsen die een bijdrage leveren aan het verbeteren van het duurzame en efficiënte gebruik van natuurlijke bronnen en het verminderen van de impact op het milieu. Sinds 2008 investeert AlpInvest bijvoorbeeld in Quench USA via het fonds Element Partners, een onafhankelijke distributeur van drinkwaterzuiveringssystemen. PGGM investeert ook in infrastructuurfondsen die beleggen in duurzame energieprojecten vanwege het aantrekkelijk en stabiele rendement. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om het Nederlandse Ampèrefonds, dat belegt in onder andere windparken, zonne-energie en biomassacentrales. Andere voorbeelden zijn Hg Renewable Power Partners, dat belegt in onshore windparken en waterkracht projecten, en Fortis Clean Energy Fund, dat belegt in diverse vormen van duurzame energie. Via gespecialiseerde fondsmanagers belegt PGGM indirect in microkredieten. Met behulp van microkredieten kunnen families en kleine bedrijven zelf een beter bestaan opbouwen. PGGM belegt onder andere in een nieuw fonds van Grassroots Capital (USD 49 miljoen), gericht op microfinanciering in India. De strategische portefeuille van PGGM bestaat uit beleggingen met een strategisch karakter, zoals het belang van 6% in Triodos Bank. Verder belegt PGGM in Albright Capital Management ( 212 miljoen), gericht op opkomende markten. Actief stembeleid Het stemrecht is voor PGGM een van de belangrijkste rechten van aandeelhouders. Wij streven ernaar om wereldwijd altijd goed geïnformeerd namens onze klanten te stemmen. Dat hebben wij in 2009 gedaan op 99% van de aandeelhoudersvergaderingen. Het beleid Aandeelhouderschap Beursgenoteerde Ondernemingen fungeert hierbij als basis. Vanuit een eigen oordeel stemmen wij op alle aandelen van ondernemingen die op de Stemfocuslijst staan. Dit zijn onder meer ondernemingen die voor onze klanten van strategische waarde zijn, alle Nederlandse ondernemingen en ondernemingen waarin wij in financiële en/of procentuele zin grote belangen beheren. In 2009 voldeden 98 beursgenoteerde ondernemingen aan deze criteria. Bij het stemmen op aandelen van andere ondernemingen gebruiken wij een gespecialiseerde dienstverlener die stemt op basis van onze eigen stemrichtlijnen. Wij monitoren deze stemuitvoering vooraf en stemmen waar nodig zelf. Wij brengen ieder kwartaal een rapportage uit over ons stemgedrag en communiceren hier ook over op onze website. Engagement PGGM stimuleert ondernemingen en markten om hun beleid en activiteiten op ESG-vlak waar nodig aan te passen. Deze vorm van engagement is gericht op het tot stand brengen van een dialoog met onder andere ondernemingen, toezichthouders en beleidsmakers. Op basis van de thema s ondernemingsbestuur, mensenrechten, klimaatverandering en gezondheid hebben wij actieplannen gemaakt. In 2009 zijn 53 nieuwe engagementtrajecten gestart en hebben wij 81 engagementprojecten zelf uitgevoerd. Namens PGGM heeft het Britse F&C projecten uitgevoerd, gericht op 495 ondernemingen. Wij hebben alle ondernemingen in onze portefeuille die actief zijn in Soedan en Myanmar (Birma) gewezen op het risico van mensenrechtenschendingen. Wij willen deze ondernemingen bewust maken van deze risico s. Verder hebben wij intensief gesproken met Europarlementariërs over klimaatverandering en hebben aangedrongen op een krachtig akkoord in Kopenhagen. Wij richten ons daarbij op een klimaatbeleid in Europa en Nederland. SAMENVATTING JAARVERSLAG VERANTWOORD BELEGGEN
6 Ook hebben wij ons gericht op het verbeteren van de corporate governance richtlijnen en het uitoefenen van stemrecht, onder meer in Azië. Met de farma ceutische industrie zijn wij in gesprek over de toegang tot medicijnen. Daarnaast hebben wij de beleggersverklaring van de Access to Medicine Index ondertekend. Juridische procedures Binnen en buiten Nederland is PGGM betrokken bij juridische procedures. Wij maken onderscheid tussen actieve en passieve (zogeheten Class Actions) procedures. Wij gaan pas over tot een actieve juridische procedure als wij hiervoor duidelijk aanwijsbare redenen hebben, zoals fraude of vormen van ondeugdelijke corporate governance. De meeste juridische procedures betreffen ondernemingen in de Verenigde Staten, omdat wij daar een relatief groot deel van het vermogen van onze klanten hebben belegd. Beleggers hebben in de Verenigde Staten relatief weinig aandeelhoudersrechten om veranderingen in ondernemingen te realiseren. Dan is een juridische procedure een effectief en tactisch instrument om met ondernemingen in dialoog te gaan. Wij voeren een procedure: om een schadevergoeding te verkrijgen; om op lange termijn waarde te creëren; Gerichte ESG-beleggingen vanwege de continuïteit van de activiteiten van de onderneming; om goede corporate governance en goed ondernemingsgedrag te realiseren. In 2009 waren wij onder meer betrokken bij juridische procedures rond AIG, Shell en Bank of America. In totaal zijn de opbrengsten van passieve procedures in 2009 opgelopen tot 16,6 miljoen (cumulatief sinds 2004). Uitsluitingenbeleid Verantwoord beleggen betekent dat wij niet in alle entiteiten willen beleggen. Wij willen voorkomen dat wij namens onze klanten beleggen in ondernemingen die niet bij hen en ons passen. Zo sluiten wij ondernemingen uit die substantieel betrokken zijn bij de productie van en handel in controversiële wapens (zoals nucleaire wapens en landmijnen). Als er gevallen van mensenrechtenschendingen zijn vastgesteld binnen de invloedssfeer van een bepaalde onderneming, gaan wij in gesprek met die onderneming om te streven naar een verbetering van de situatie. Indien verbetering uitblijft, en verbetering ook niet meer te verwachten is, sluiten wij de onderneming uit. Doelstelling Omvang ESG-gerichte beleggingen/commitments ( miljoen) Percentage gerichte ESG-beleggingen in totaal beheerd vermogen 1,9% 3,3% 2,9% Stemmen Doelstelling Aantal aandeelhoudersvergaderingen (AVA s en BAVA s) waarop is gestemd Aantal uitgebrachte stemmen Aantal gestemde (B)AVA s als percentage van het totale aantal (B)AVA s 41% 92% 99% 95% Aantal gestemde (B)AVA s als percentage van de Stemfocuslijst 70% 99% 99% 99% Engagement Doelstelling Aantal ondernemingen waarmee indirect (via F&C) engagement is gevoerd Aantal ondernemingen waarmee direct engagement is gevoerd Waarde van de ondernemingen waarmee engagement is gevoerd als percentage van de beheerde aandelenportefeuille 41% 48% 48% 6 VERANTWOORD BELEGGEN
7 Verder sluiten wij staatsobligaties uit van een aantal landen. Wij baseren ons hierbij op uitspraken en sancties van de VN Veiligheidsraad en oproepen van de International Labour Organisation (ILO). Daarnaast gaan wij ook af op ons eigen oordeel als staten de bepalingen van ons uitsluitingenbeleid op grote schaal schenden, zonder positieve recente ontwikkelingen of uitzicht daarop in de nabije toekomst. Wij passen ons uitsluitingenbeleid ook op illiquide beleggingen toe. Omdat de lijst van uitgesloten aandelen en staatsobligaties alleen betrekking heeft op beursgenoteerde beleggingen, is het beleid zelf voor illiquide beleggingen het meest relevant. Ook in 2009 zijn de bepalingen uit het uitsluitingenbeleid opgenomen in contracten met onze beleggingspartners. Eind 2009 hebben wij vastgesteld dat 98% van onze portefeuille het uitsluitingenbeleid niet schendt. Dit wil niet zeggen dat de overige 2% dit beleid wel schendt, maar wij kunnen dit niet met zekerheid vaststellen. Eind 2009 stonden 33 ondernemingen op onze lijst van uit te sluiten aandelen: 32 vanwege de wapens die zij produceren en 1 vanwege de mensenrechten. Op de lijst van uitgesloten staatsobligaties stonden op dat moment 5 landen: Soedan, Somalië, Myanmar (Birma), Iran en Noord-Korea. Juridische procedures Actieve procedures Opbrengsten Class Actions Uitsluitingen Doelstelling Aantal uitgesloten ondernemingen Percentage van totaal beheerd vermogen dat door het uitsluitingenbeleid is gedekt 90% 98% 98% 98% Omvang uitsluitingen t.o.v. FTSE All World benchmark 0,9% 1,2% 1,2% SAMENVATTING JAARVERSLAG VERANTWOORD BELEGGEN
8 Colofon Deze samenvatting van het Jaarverslag Verantwoord Beleggen 2009 is een uitgave van PGGM. Het volledige jaarverslag kunt u lezen op onze website of opvragen bij de afdeling Responsible Investment. Dr. Marcel Jeucken Hoofd Responsible Investment PGGM Investments Kroostweg Noord DV Zeist Postbus AC Zeist Telefoon: Responsible.Investment@PGGM.nl Website: Disclaimer Wij bieden de samenvatting van het PGGM Jaarverslag Verantwoord Beleggen 2009 aan als een vorm van dienstverlening aan onze klanten en daarnaast aan overige geïnteresseerden. Hoewel wij de grootst mogelijke zorgvuldigheid in acht hebben genomen bij de samenstelling van deze samenvatting, kunnen wij niet garanderen dat deze informatie altijd volledig en/ of juist is. Evenmin garanderen wij dat het gebruik ervan leidt tot de juiste analyses voor specifieke doeleinden. Wij kunnen derhalve nimmer verantwoordelijk worden gehouden voor onder andere maar niet uitsluitend eventuele onvolkomenheden, onjuistheden en/of op een later tijdstip aangebrachte wijzigingen. Zonder onze voorafgaande schriftelijke toestemming is het gebruik van deze rapportage niet toegestaan anders dan het genoemde doel waarvoor wij deze rapportage hebben opgesteld maart 2010
Beleid Verantwoord Beleggen
Beleid Verantwoord Beleggen 23-10-2018 Vastgesteld 23-10-2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Wat is verantwoord beleggen?... 3 3. Waarop richten wij ons in het kader van verantwoord beleggen?... 4
Nadere informatie11. Bijlage 2: Beleidsdocument Verantwoord Beleggen
11. Bijlage 2: Beleidsdocument Verantwoord Beleggen INLEIDING Wereldwijd wordt meer en meer de gedachte omarmd dat bij beleggen in ondernemingen rekening gehouden moet worden met de gevolgen van het handelen
Nadere informatieVerantwoord beleggen 2012
Verantwoord beleggen 2012 Verantwoord beleggen Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW) is verantwoordelijk voor een goede fi nanciële uitvoering van de pensioenregeling. Tegelijkertijd hebben we een maatschappelijke
Nadere informatieBeleid voor Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Stichting Pensioenfonds voor de Architectenbureaus
Beleid voor Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Stichting Pensioenfonds voor de Architectenbureaus Juni 2014 1. Inleiding Dit Beleid voor Maatschappelijk Verantwoord Beleggen dient als leidraad en toetssteen
Nadere informatieVerantwoord beleggen 2011
Verantwoord beleggen 2011 Verantwoord beleggen Pensioenfonds Zorg en Welzijn is verantwoordelijk voor een goede fi nanciële uitvoering van de pensioenregeling. Tegelijkertijd heeft het pensioenfonds een
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Beleggen en Corporate Governance
Maatschappelijk Verantwoord Beleggen en Corporate Governance Uitgave mei 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds SABIC, gevestigd te Sittard (het pensioenfonds
Nadere informatieVerklaring inzake de beleggingsbeginselen
Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfspensioenfonds AVH 1. Introductie 1.1 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft beknopt de uitgangspunten weer van het
Nadere informatieMaatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance
Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance Uitgave april 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds DSM Nederland, gevestigd te Heerlen (het
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandel en Maatschappelijk Verantwoord Beleggen In dit document wordt het Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid (MVB-beleid) van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds
Nadere informatieMaatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance. Versie
Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance Versie 29-05-2017 Versie 29-05-2017 Maatschappelijk verantwoord Beleggen en Corporate governance Deze brochure gaat over Maatschappelijk Verantwoord
Nadere informatiePopulair beleggingsplan
Populair beleggingsplan versie oktober 2015 1 Inhoudsopgave Waarom belegt het pensioenfonds? 4 Wat is het doel van beleggen? 4 Wat levert beleggen op? 4 Er gaan toch ook risico s gepaard met beleggen?
Nadere informatieBrochure. Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance
Brochure Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance Deze brochure gaat over Maatschappelijk Verantwoord (MVB) Beleggen en
Nadere informatiepggm.nl PGGM Overtuigingen en Uitgangspunten ten aanzien van Verantwoord Beleggen
pggm.nl PGGM Overtuigingen en Uitgangspunten ten aanzien van Verantwoord Beleggen Mei 2014 PGGM Overtuigingen en Uitgangspunten ten aanzien van Verantwoord Beleggen Inleiding Dit document beschrijft de
Nadere informatieStichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Beleid voor verantwoord beleggen
Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties Beleid voor verantwoord beleggen Inhoudsopgave 1. Doel van verantwoord beleggen... 3 2. De pijlers van het beleid voor verantwoord beleggen... 3 3. Integratie
Nadere informatieJaarverslag verantwoord beleggen 2015
Jaarverslag verantwoord beleggen 2015 Ook in 2015 heeft Pensioenfonds Vervoer in het beleggingsbeleid en de uitvoering ervan weer een impuls kunnen geven aan maatschappelijke verantwoord beleggen. Nadat
Nadere informatieSeminar 'Aandeelhouderschap op de schop'
Seminar 'Aandeelhouderschap op de schop' Case study collectief engagement 11 februari 2013 Ger Fehrenbach Senior Advisor Responsible Investment Stelling Institutionele beleggers dragen een grotere verantwoordelijkheid
Nadere informatieStichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandelindustrie september 2015
Maatschappelijk verantwoord beleggen Stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandelindustrie september 2015 Beleid ten aanzien van Maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding BPF Houthandel draagt
Nadere informatieBeleid Duurzaam Beleggen. Stichting Pensioenfonds Delta Lloyd
Beleid Duurzaam Beleggen Stichting Pensioenfonds Delta Lloyd 28 maart 2018 1. Inleiding Dit document beschrijft het beleid van Delta Lloyd Pensioenfonds op het gebied van duurzaam beleggen. Het fonds heeft
Nadere informatieVerslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016
Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2016 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers
Nadere informatieJaarverslag Verantwoord Beleggen 2008
Jaarverslag Verantwoord Beleggen 2008 Jaarverslag Verantwoord Beleggen 2008 1 Jaarverslag Verantwoord Beleggen 2008 Inhoudsopgave Voorwoord 4 1. Profiel van PGGM Investments 6 1.1 PGGM is een uitvoeringsorganisatie
Nadere informatieJaarverslag 2017 van Pensioenfonds Vervoer Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Jaarverslag Maatschappelijk verantwoord beleggen
Jaarverslag 2017 Maatschappelijk verantwoord beleggen 1 INLEIDING Pensioenfonds Vervoer vindt het belangrijk beleggen op een maatschappelijk verantwoorde manier in te richten. Het fundament van het beleid
Nadere informatieDe leden van de beleggingscommissie. 10 januari 2011 Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen
NOTITIE Van Aan CC Datum Betreft Sjoerd Hoogterp De leden van de beleggingscommissie 10 januari 2011 Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Inleiding Het pensioenfonds Werk en (re)integratie (PWRI)
Nadere informatieVerslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017
Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2017 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers
Nadere informatieVerantwoord beleggen beleid Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten
Verantwoord beleggen beleid Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten Inleiding Fysiotherapeuten heeft als eerste doelstelling zorg te dragen voor een goed en betaalbaar pensioen. Binnen deze fiduciaire
Nadere informatieBrochure. Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate Governance
Brochure Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate Governance Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate Governance Deze brochure gaat over Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (MVB) en
Nadere informatieEerste halfjaarverslag 2018 Maatschappelijk Verantwoord Beleggen
eerste halfjaarverslag 2018 maatschappelijk verantwoord beleggen 1 INLEIDING vindt het belangrijk beleggen op een maatschappelijk verantwoorde manier in te richten. Het fundament van het beleid op gebied
Nadere informatieVerslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014
Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2014 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers
Nadere informatieBeleid verantwoord beleggen Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn
Beleid verantwoord beleggen Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn Juni 2014 Inleiding In juni 2013 heeft het bestuur van Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn, hierna te noemen PFZW of het pensioenfonds,
Nadere informatiePopulair beleggingsplan
Populair beleggingsplan versie 22 november 2013 1 Inhoudsopgave Wat belegt het pensioenfonds? 4 Wat is het doel van beleggen? 4 Wat levert beleggen op? 4 Er gaan toch ook risico s gepaard met beleggen?
Nadere informatieStichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in Bouwmaterialen (Bpf HiBiN) ESG Beleid
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in Bouwmaterialen (Bpf HiBiN) ESG Beleid 1 Versie Datum Door Status Omschrijving wijziging incl. aanleiding 1.0 17-01-2018 BVC Voorlopig 2 Inhoudsopgave
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid
SPMS en Maatschappelijk Verantwoord Beleggen In dit document wordt het Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid (MVB-beleid) van Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten (SPMS) uiteengezet. Dit
Nadere informatieVer ant woord Beleggen Jaarverslag 2009
VER ANT WOORD BELEGGEN Jaarverslag 2009 Ver ant woord Beleggen Jaarverslag 2009 Inhoud Managementverklaring 4 Voorwoord 5 1. Profiel 6 1.1 PGGM N.V. is een uitvoeringsorganisatie 7 1.2 Onze activiteiten
Nadere informatieVerslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016
Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2016 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers
Nadere informatieStichting Spoorwegpensioenfonds. Beleid voor betrokken aandeelhouderschap
Stichting Spoorwegpensioenfonds Beleid voor betrokken aandeelhouderschap Algemeen Het Spoorwegpensioenfonds (SPF) belegt het pensioenvermogen van haar deelnemers. Een belangrijk onderdeel van deze beleggingen
Nadere informatieMaatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance. Versie 14-04-2016
Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance Versie 14-04-2016 Versie 14-04-2016 Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance Deze brochure gaat over Maatschappelijk Verantwoord
Nadere informatieVerslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016
Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2016 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers
Nadere informatieVerslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014
Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2014 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers
Nadere informatieVerslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017
Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2017 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers
Nadere informatieVerslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2013
Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2013 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2013 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers
Nadere informatieVerantwoord beleggen: inspirerende noodzaak voor mens, milieu en onderneming.
VER ANT WOORD BELEGGEN Samenvatting jaarverslag 2010 Verantwoord beleggen: inspirerende noodzaak voor mens, milieu en onderneming. 2 In de beleggingsactiviteiten houdt PGGM Vermogensbeheer B.V. (PGGM)
Nadere informatieVerslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2015
Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2015 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2015 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers
Nadere informatieVERANTWOORD beleggen
VERANTWOORD beleggen Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW) is verantwoordelijk voor een goede financiële uitvoering van de pensioenregeling. Tegelijkertijd heeft het pensioenfonds een maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Nadere informatieVerslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2012
Achmea Pensioen- en Levensverzekering inzake gesepareerd beleggingsdepot Stichting Pensioenfonds Achmea Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2012 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2012
Nadere informatieFONDS SLUYTERMAN VAN LOO. Formulering van een verantwoord beleggingsbeleid
FONDS SLUYTERMAN VAN LOO September 2015 Verantwoord Beleggingsbeleid Formulering van een verantwoord beleggingsbeleid FONDS SLUYTERMAN VAN LOO V E R A N T W O O R D B E L E G G I N G S B E L E I D INHOUDSOPGAVE
Nadere informatieVerslag verantwoord en betrokken aandeelhouderschap 2018 en implementatie Nederlandse Stewardship Code
Verslag verantwoord en betrokken aandeelhouderschap 2018 en implementatie Nederlandse Stewardship Code In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2018 2. Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid
SPMS en Maatschappelijk Verantwoord Beleggen In dit document wordt het Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid (MVB) van Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten (SPMS) uiteengezet. Dit document
Nadere informatiebeleggen BPL pensioen belegt maatschappelijk verantwoord
beleggen BPL pensioen belegt maatschappelijk verantwoord hoe belegt BPL Pensioen Ons maatschappelijk verantwoord beleggingsbeleid BPL Pensioen wil een duurzaam en betrouwbaar pensioenfonds zijn dat de
Nadere informatieBetrokkenheidsbeleid Aegon Nederland
Betrokkenheidsbeleid Aegon Nederland Betrokkenheidsbeleid Aegon Nederland 1. Reikwijdte Dit betrokkenheidsbeleid is van toepassing op Aegon Nederland N.V., Aegon Schadeverzekering N.V., Aegon Levensverzekering
Nadere informatieToelichting beleggingsbeleid Triodos Bank Private Banking
Toelichting beleggingsbeleid Triodos Bank Private Banking Heeft u vragen? Neemt u dan telefonisch contact op met Triodos Bank Private Banking via 030 693 65 05. Of stuur een e-mail naar private.banking@triodos.nl.
Nadere informatieDoubleDividend Management B.V.
Management B.V. Best practices voor betrokken aandeelhouderschap Amsterdam, januari 2015 Management B.V. Herengracht 252 1016 BV Amsterdam Tel: +31 20 520 7660 contact@doubledividend.nl KVK nr. 30199843
Nadere informatieStichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten
9-1-2018 Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten ESG-beleid Over dit document Dit document beschrijft het ESG-beleid (Environmental, Social en Governance) van Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten
Nadere informatieBeleid Verantwoord Beleggen van Pensioenfonds Vervoer versie mei eloni. Beleid Verantwoord Beleggen
eloni Beleid Verantwoord Beleggen 1 Inhoud 1. Introductie... 3 2. Opzet van het beleid Verantwoord Beleggen... 3 2.1. Doel van het beleid Verantwoord Beleggen... 3 2.2. Implementatie van het beleid...
Nadere informatieVerantwoord beleggen bij ABN AMRO Pensioenfonds
Verantwoord beleggen bij ABN AMRO Pensioenfonds Versie 2016 Inhoud 1. Inleiding 2. Uitgangspunten 3. Reikwijdte van de strategieën 4. Uitsluitingsbeleid 5. Integrale waardenanalyse 6. Stembeleid 1. Inleiding
Nadere informatieBeleidsdocument Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten januari 2017
Beleidsdocument Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten januari 2017 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. MVB en de relatie met algemene beleggingsbeginselen 4 2. Uitgangspunten
Nadere informatieINFORMATIE BELEGGINGSFONDSEN (NETTO) WERKNEMERS PENSIOEN
INFORMATIE BELEGGINGSFONDSEN (NETTO) WERKNEMERS PENSIOEN Informatie voor werkgevers Ingangsdatum 1 januari 2016 Als uw werknemer niet kiest voor een gegarandeerde uitkering wordt zijn premie belegd. Dit
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid
SPMS en Maatschappelijk Verantwoord Beleggen In dit document wordt het Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid (MVB-beleid) van Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten (SPMS) uiteengezet. Dit
Nadere informatieCode maatschappelijk verantwoord beleggen 1 januari 2010 PF-B-2009 / 324
Code maatschappelijk verantwoord beleggen 1 januari 2010 PF-B-2009 / 324 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen... 3 2.1. Maatschappelijke verantwoordelijkheid...
Nadere informatieDoubleDividend Management B.V. Stembeleid
DoubleDividend Management B.V. Stembeleid Amsterdam, 1 januari 2019 DoubleDividend Management B.V. Herengracht 320 1016 CE Amsterdam Telefoon: +31 20 5207660 contact@doubledividend.nl www.doubledividend.nl
Nadere informatieConsumentenbrief beleggingen van. Tielkemeijer & Partners Vermogensbeheer
Consumentenbrief beleggingen van Tielkemeijer & Partners Vermogensbeheer Introductie Een groot aantal brancheorganisaties waaronder DSI, DUFAS, NVB, VBA en VV&A hebben het initiatief genomen om Consumentenbrief
Nadere informatie2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG
2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het Jaarverslag 2013 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen
Nadere informatie1 e Halfjaarverslag 2017
1 e Halfjaarverslag 2017 Maatschappelijk verantwoord beleggen 1 INLEIDING Pensioenfonds Vervoer vindt het belangrijk beleggen op een maatschappelijk verantwoorde manier in te richten. Het fundament van
Nadere informatieWelke beleggingen sluiten wij uit?
Ons verantwoord beleggingsbeleid Wij hebben de taak om het beste beleggingsresultaat te behalen in het belang van onze deelnemers. Beleggen doen wij graag verantwoord. Daarom houden wij rekening met milieu,
Nadere informatie10 oktober 2014. Beleid Verantwoord Beleggen
10 oktober 2014 Beleid Verantwoord Beleggen Beleid Verantwoord Beleggen SPW Verantwoord beleggen is voor SPW een belangrijk onderdeel van de beleggingsfilosofie en een integraal onderdeel van de beleggingsbeginselen.
Nadere informatieBeleggingsovertuigingen. Stichting Pensioenfonds Openbare Bibliotheken
Beleggingsovertuigingen Stichting Pensioenfonds Openbare Bibliotheken Beleggingsovertuigingen De missie van het Pensioenfonds Openbare Bibliotheken (POB) is een toekomstbestendig en verantwoord pensioen
Nadere informatieStrategisch Pensioenmanagement
Strategisch Pensioenmanagement Strategisch Pensioenmanagement is samenbrengen. Strategisch Pensioenmanagement De belangrijkste taak van Strategisch Pensioenmanagement is ervoor te zorgen dat u in control
Nadere informatieInvestment beliefs Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK
Investment beliefs 2017 Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK Mei 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 2. Investment beliefs 2014...4 3. Investment beliefs 2017...6 2 1. Inleiding Tijdens de strategiedag
Nadere informatiepggm.nl Verantwoord Beleggen Samenvatting jaarverslag
pggm.nl Verantwoord Beleggen Samenvatting jaarverslag 2017 Verantwoord Beleggen Highlights Amerikaanse standaard goed ondernemingsbestuur gepubliceerd Publicatie PGGMmensenrechtenbeleid Intentieverklaring
Nadere informatieDuurzaam beleggen. Een kleine positieve verandering bij een beursgenoteerde onderneming heeft een mondiale impact.
Duurzaam beleggen Een kleine positieve verandering bij een beursgenoteerde onderneming heeft een mondiale impact. Triodos Investment Management bv, dochteronderneming van Triodos Bank nv, is de beheermaatschappij
Nadere informatieBest practices voor betrokken aandeelhouderschap
Management B.V. Best practices voor betrokken aandeelhouderschap Amsterdam, april 2016 Management B.V. Herengracht 320 1016 CE Amsterdam Telefoon: +31 20 5207660 contact@doubledividend. AFM reg. nr. 15000358
Nadere informatieVerantwoord beleggen beleid
Verantwoord beleggen beleid Samenvatting Waarom verantwoord beleggen? PMT heeft als missie het zorgen voor een betaalbaar, duurzaam en waardevast pensioen voor alle deelnemers in de sector Metaal en Techniek.
Nadere informatieInvestment beliefs. Uitgangspunten vermogensbeheer. bpfhibin.nl. stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in bouwmaterialen
Investment beliefs bpfhibin.nl stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in bouwmaterialen Uitgangspunten vermogensbeheer Milieu, maatschappij en corporate governance zijn belangrijk Inhoudsopgave
Nadere informatieESG als vertrekpunt voor uw portefeuille
Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille 30 januari 2018 Annette van der Krogt Agenda 1. Algemene ontwikkelingen verantwoord beleggen 2. MVB Investment
Nadere informatieAddendum bij het Prospectus van Zwitserleven Beleggingsfondsen d.d. 1 december 2015
Addendum bij het Prospectus van Zwitserleven Beleggingsfondsen d.d. 1 december 2015 Betreft: I. Wijziging Hoofdstuk 2, Aanvullende Prospectussen, paragraaf 2.1 Zwitserleven Aandelenfonds... 2 II. Wijziging
Nadere informatiePersbericht. Jaarcijfers 2012 Triodos Investment Management. Triodos Beleggingsfondsen groeien met 7% in 2012
Persbericht Jaarcijfers 2012 Triodos Investment Management Triodos Beleggingsfondsen groeien met 7% in 2012 Zeist, 28 februari 2013 Het totaal aan vermogen van de door Triodos Investment Management beheerde
Nadere informatieVerantwoord beleggen bij het ABN AMRO Pensioenfonds
Verantwoord beleggen bij het ABN AMRO Pensioenfonds Versie 2014 Inhoud 1. Inleiding 2. Uitgangspunten 3. Reikwijdte van de strategieën 4. Uitsluitingsbeleid 5. Integrale waardenanalyse 6. Stemmen 1. Inleiding
Nadere informatiePersbericht. Triodos beleggingsfondsen houden stand in lastig beleggingsklimaat Geringe daling van 3% in eerste halfjaar 2011
Persbericht Triodos beleggingsfondsen houden stand in lastig beleggingsklimaat Geringe daling van 3% in eerste halfjaar 2011 Zeist, 26 augustus 2011 Ondanks het moeilijke klimaat voor beleggen is het volume
Nadere informatieCO2-voetafdruk van beleggingen
CO2-voetafdruk van beleggingen Beleggen en de uitstoot van broeikasgassen 1 WAAROM MEET ACTIAM DE CO 2 -UITSTOOT VAN HAAR BELEGGINGEN? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende
Nadere informatie11. Bijlage 2: Beleidsdocument Verantwoord Beleggen
11. Bijlage 2: Beleidsdocument Verantwoord Beleggen INLEIDING Wereldwijd wordt meer en meer de gedachte omarmd dat bij beleggen in ondernemingen rekening gehouden moet worden met de gevolgen van het handelen
Nadere informatieMEESMAN AANDELENFONDSEN WORDEN DUURZAAM EN BELASTINGEFFICIËNT
MEESMAN AANDELENFONDSEN WORDEN DUURZAAM EN BELASTINGEFFICIËNT 14 SEPTEMBER 2017 Inhoudsopgave Wat verandert er?... 3 Duurzaam beleggen... 4 Engagement... 4 Uitsluiting... 4 Duurzame indexen... 4 Hoeveel
Nadere informatieStembeleid ASR Nederland
Stembeleid ASR Nederland Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Nadere toelichting op het stembeleid van ASR Nederland 2.1. Algemene uitgangspunten van het stembeleid 2.1.1. Socially Responsible Investments (SRI)
Nadere informatie2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG
2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het Jaarverslag 2012 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Beleggen
Maatschappelijk Verantwoord Beleggen 1 Verantwoord beleggingsbeleid Wij vinden het belangrijk dat uw geld maatschappelijk verantwoord wordt belegd. Dit doen we op verschillende manieren: we sluiten bepaalde
Nadere informatieVerslag Verantwoord Beleggen 2007
2007 Verslag Verantwoord Beleggen 2007 Verslag Verantwoord Beleggen 2007 Inhoudsopgave Voorwoord: We staan voor een integrale aanpak 4 1. Profiel van de organisatie 6 1.1 Ten geleide 6 1.2 Activiteiten
Nadere informatieVerantwoord beleggen bij het ABN AMRO Pensioenfonds
Verantwoord beleggen bij het ABN AMRO Pensioenfonds Versie 2018 Inhoud 1. Inleiding 2. Uitgangspunten 3. Reikwijdte van de strategieën 4. Uitsluitingsbeleid 5. Stemmen 6. Engagement 7. ESG-integratie 1.
Nadere informatieAddendum. Prospectus van 1 mei 2018 RZL Beleggingsfondsen N.V.
Addendum Prospectus van 1 mei 2018 RZL Beleggingsfondsen N.V. 1 augustus 2018 Inhoudsopgave 1 Wijziging Hoofdstuk 11, Supplementen, paragraaf 11.2.1 Beleggingsbeleid RZL Azië Aandelenfonds' 2 Wijziging
Nadere informatieCO2-voetafdruk van beleggingen
CO2-voetafdruk van beleggingen Beleggen en de uitstoot van broeikasgassen 1 WAAROM MEET ACTIAM DE CO 2 -UITSTOOT VAN HAAR BELEGGINGEN? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende
Nadere informatieVastgoed en vastgoedfinancieringen
Vastgoed en vastgoedfinancieringen Dé strategisch vastgoedpartner voor pensioenfondsen Syntrus Achmea Real Estate & Finance is dé strategisch vastgoedpartner voor pensioenfondsen. Dankzij onze unieke
Nadere informatieVastgoed en vastgoedfinancieringen
Vastgoed en vastgoedfinancieringen Dé strategisch vastgoedpartner voor pensioenfondsen is dé strategisch vastgoedpartner voor pensioenfondsen. Dankzij onze unieke combinatie van pensioenexpertise en vastgoedexpertise
Nadere informatieBeleid. Verantwoord beleggen in de financiële sector
Beleid Verantwoord beleggen in de financiële sector September 2017 Inhoud 1 Introductie 3 2 ESG-beleid voor de Financiële Sector 4 INHOUD 2 1 Introductie ACTIAM is dé verantwoorde fonds- en vermogensbeheerder
Nadere informatieCO2-voetafdruk van beleggingen
CO2-voetafdruk van beleggingen Waarom meet ACTIAM de CO 2 -voetafdruk van haar beleggingen? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende decennia. Daarom steunt ACTIAM het klimaatakkoord
Nadere informatieAan de basis van onze dienstverlening. ligt een transparant en duurzaam beleid. Hoe gaan we met onze klanten om?
Because we care Onze missie is het realiseren van beleggingsdoelen voor onze klanten door het leveren van duurzame performance, service en advies. Verantwoord in alles wat we doen, blijven verrassen en
Nadere informatie2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG
2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het jaarverslag legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen
Nadere informatieKenmerk : B/09/2459/TW 21 december 2009 Onderwerp : Inventarisatie verantwoord beleggen
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. de heer mr J.P.H. Donner Postbus 90801 2509 LV DEN HAAG Kenmerk : B/09/2459/TW Onderwerp : Inventarisatie verantwoord beleggen Geachte heer Donner,
Nadere informatiepggm.nl Verantwoord Beleggen
pggm.nl Verantwoord Beleggen Jaarverslag 2011 Verantwoord Beleggen Jaarverslag 2011 Inhoud Managementverklaring 6 Voorwoord 7 Samenvatting 8 Uitvoering activiteiten verantwoord beleggen 10 Voorbeelden
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord beleggen Beleid
Maatschappelijk Verantwoord beleggen Beleid 8 januari 205 Inleiding In de Investment Policy Statement heeft SPT de volgende beleggingsovertuiging geformuleerd: Een pensioenfonds is een institutionele,
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Unisys Nederland in liquidatie
Vermogensbeheerrapportage 4e kwartaal 2017 In het vierde kwartaal van 2017 steeg wettelijke dekkingsgraad 1 met 1,4% punt van 108,1% naar 109,5%. De actuele dekkingsgraad 2 daalde met 0,1%-punt van 109,9%
Nadere informatie1/5. Stembeleid BNG Vermogensbeheer B.V. februari 2009
Stembeleid BNG Vermogensbeheer B.V. februari 2009 Inleiding In hoofdstuk 5.6 van de Wet op het financieel toezicht (Wft) zijn de bepalingen uit de Nederlandse corporate governance code (Code Tabaksblat)
Nadere informatieBeleggingsbeleid Ardanta Risicobewustzijn Doelstellingen Beleggingsbeleid
Beleggingsbeleid Ardanta Het beleggingsbeleid van Ardanta is uitbesteed aan de afdeling Financial Markets van ASR Nederland. Jaarlijks stellen wij het beleid in samenspraak met deze afdeling vast, waarna
Nadere informatiepggm.nl Verantwoord beleggen Samenvatting jaarverslag PGGM
pggm.nl Verantwoord beleggen Samenvatting jaarverslag 2015 1 PGGM Overzicht verantwoord beleggen 2015 AANDACHTSGEBIEDEN Klimaat en milieu Water Voedsel Gezondheid Mensenrechten Goed onderemings- Duurzaam
Nadere informatieKwartaalbericht 3e kwartaal 2009
Kwartaalbericht 3e kwartaal 2009 Dekkingsgraad 107% Belegd vermogen 81,9 miljard Rendement derde kwartaal 9,1% Premie- en indexatiebesluit in vierde kwartaal Het Pensioenfonds Zorg en Welzijn heeft in
Nadere informatie