La Dette de l Etat fédéral. De Federale Staatsschuld

Transcriptie

1 La Dette de l Etat fédéral De Federale Staatsschuld Marc Monbaliu Administrateur général Administrateur i t generaal Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 1

2 Inhoud / Aperçu Introduction Strategie van het schuldbeheer Risicobeheer federale Staatsschuld Septembre 2008 La Crise financière iè Printemps La crise grecque Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 2

3 Inhoud / Aperçu Introduction Strategie van het schuldbeheer Risicobeheer federale Staatsschuld Septembre 2008 La crise financière iè La crise grecque Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 3

4 Introduction A. QUELQUES CONCEPTS dette résulte du déficit budgétaire constaté en fin d année (insuffisance des recettes par rapport aux dépenses); en cours d année, fluctuations dues à l asynchronisme entre la perception des recettes et le calendrier des dépenses dette de l Etat belge (ou dette du secteur des administrations publiques) = dette du pouvoir fédéral + dette de la sécurité sociale + dette des pouvoirs subordonnés (Communautés/Régions, provinces, villes et communes) dette à court terme (dette flottante) = maximum 1 an dette à moyen terme/long terme = au-delà de 1 an dette de l Etat fédéral + de 90 % de la dette du secteur des administrations publiques Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 4

5 Introduction B. RAPPEL HISTORIQUE déficits publics élevés et croissants (mesures d assainissements de 1982) dette en croissance importante en termes de PIB depuis mi années 70 gestion peu dynamique ( consortium des banques ) et instruments obsolètes conscience de la nécessité de réformes profondes (1988) loi du 2 janvier 1991 relative au marché des titres de la dette de l Etat 120 Evolution de la dette ( ) In % of GNP Net total debt (excluding Treasury investments) Gross total debt Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 5

6 Introduction C. MODERNISATION DE LA GESTION DE LA DETTE. nouveaux instruments de la dette (liquides/fongibles/négociables) : - OLO (obligation linéaire / lineaire obligatie) à moyen et long terme - Certificats de trésorerie avec une maturité de maximum 1 an primary dealers (groupes d établissements financiers) pour animer le marché des titres de la dette belge et les promouvoir + recognized dealers marché primaire (= émission) marché secondaire (= trading) avec la création d un marché réglementé hors bourse instruments de gestion minimiser les coûts pour un niveau de risques acceptable ( directives générales ) ressources humaines (création de l Agence de la dette au sein de la Trésorerie) Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 6

7 Introduction D. DEVELOPPEMENTS DEPUIS 1988 Jusque 1993 : déficits budgétaires / hausse du niveau d endettement Depuis 1993 jusque 2007 : diminution régulière du taux d endettement Depuis 2008 : impact de la crise financière entraînant hausse de l endettement mais taux d intérêt au plus bas Evolution du taux d endettement de 1993 à 2009 (en % du PIB) 140 % 120 % % PIB 100 % 80 % 60 % Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 7

8 Inhoud / Aperçu Introduction Strategie van het schuldbeheer Risicobeheer federale Staatsschuld Septembre 2008 La crise financière iè Printemps La crise grecque Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 8

9 Strategie van het Schuldbeheer De introductie van de Euro op 1 januari 1999 leidde tot de creatie van een grote Eurozone zonder wisselkoersrisico. Voor markten was dit een enorme uitdaging maar tegelijkertijd een opportuniteit. Voor de Belgische Schatkist als emittent stelden zich de volgende Opportuniteiten Grote nieuwe markt van investeerders internationalisering van de basis van investeerders ruimere vraag verbetering van de financieringskost Ontstaan van een grote derivatenmarkt in Euro een meer gediversifieerd beheer van de staatsschuld Globalisering van de financiële markten verder professionalisering : - fusie van banken - efficiëntere systemen - harmonisering Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 9

10 Strategie van het Schuldbeheer en uitdagingen In België verliest de Staat zijn status als enige soevereine ontlener Concurrentie van ander soevereine ontleners in de eurozone Belgische investeerders die nu Belgisch investeren zullen Europees diversifiëren De Schatkist, die bijna uitsluitend een Belgische investeerdersbasis heeft zal moeten diversifiëren Diversificatie van de investeerders voor obligaties in België en de andere landen in 1998 België Oostenrijk Nederland Spanje Duitsland Frankrijk Italië 10 % 34 % 25 % 24 % 48 % 9 % 25 % Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 10

11 Strategie van het Schuldbeheer Strategie voor het beheer van de schuld... is gebaseerd op 4 grote pijlers 1. Gestandaardiseerde en liquide Schuldinstrumenten1. 2. Stabiele en voorspelbare financieringsbehoeften Transparante communicatie Strategie voor het beheer van de schuld 3. Internationale plaatsing - Pi Primary + recognized dd dealers - Secundaire markt en prijstransparantie 4. Voortdurende monitoring van de risico s Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 11

12 Strategie van het Schuldbeheer 1. Gestandardiseerde en liquide schuldinstrumenten Totale schuld : 334 miljard (april 2010) 1.1.Lange termijn : OLO : Obligations Lineaire / Lineaire Obligaties 250 miljard of 75 % van totale schuld OLO = Obligatie lijn die terug heropend wordt met zelfde maturiteit en een prijs aangepast aan de marktprijs, alle uitgiften van dezelfde lijn zijn fungibel 25 lijnen met maturiteiten van maart 2010 tot maart 2041, m.i.v. 1 OLO FRN Beperkt aantal lijnen met een gemiddeld uitstaand bedrag van 10 miljard 2 verval- en coupondata : 28 maart en 28 september Jaarlijkse uitgiften in 10 en 5 jaar, eventueel 3 en 15 of 30 jaar Vervaldagen kalender lange termijn schuld Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 12

13 Strategie van het Schuldbeheer 1.2. Korte termijn : Schatkistcertificaten / Certificats de Trésorerie 44 miljard uitstaand op 30 april 2010 of 13 % van totale schuld Schatkist certificaat = lijn die terug heropend wordt met zelfde maturiteit en een prijs aangepast aan de marktprijs, alle uitgiften van dezelfde lijn zijn fungibel 12 lijnen met één vervaldag per maand uitstaand bedrag per lijn : minimum 5 miljard 2 uitgiften per maand via aanbesteding in 3, 6 en 12 maand Uitstaand bedrag per lijn (EUR miljard, op 30 april 2010) May - 10 J un- 10 J ul - 10 A ug- 10 S ep- 10 Oc t - 10 Nov - 10 Dec - 10 J an- 11 Feb- 11 Mar - 11 A pr Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 13

14 Strategie van het Schuldbeheer De Belgische obligatiemarkt staat 6 de in de eurozone Uitstaande bedragen per 31/12/2009: nominaal bedrag, en in % van het totaal van de eurozone Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 14

15 Strategie van het Schuldbeheer De Belgische markt van korte termijn staat 6 de in de eurozone Uitstaande bedragen per 31/12/2009: nominaal bedrag, en in % van het totaal van de eurozone Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 15

16 Strategie van het Schuldbeheer 2. Stabiele en voorspelbare financieringsbehoeften Transparante communicatie. Vervaldagen kalender lange termijn schuld Vervaldagenkalender heeft de vorm van een annuïteiten lening : stabiliteit m.b.t. jaarlijks te herfinancieren bedrag Aankondiging van uitgifte bedrag + kalender : voorspelbaarheid Maar toch flexibiliteit : markt bepaalt welke maturiteiten zullen worden uitgegeven Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 16

17 Strategie van het Schuldbeheer 3. Internationale plaatsing - Primary Dealers + Recognized dealers - Secundaire markt en prijstransparantie 15 banken : 3 met een meer Belgisch karakter : KBC, BNP Paribas Fortis en ING 6 Europese banken : Barclays, Calyon, Deutsche Bank, The Royal Bank of Scotland, Société Générale en UBS 2 Angelsaksische banken : Goldman Sachs International en Morgan Stanley 4 universele banken : Citigroup, HSBC, JP Morgan en Nomura Plichten : Rechten : bevorderen van plaatsing bevorderen van liquiditeit Market Maker op één van de geselecteerde platformen quotaties op vraag en op scherm minima op primaire en secundaire markten informatie aan Schatkist promotie titel aanbesteding (met en buiten mededinging) bevoorrechte tegenpartij Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 17

18 Strategie van het Schuldbeheer PD zorgen voor de internationale plaatsing van de OLO s Een nieuwe lijn wordt uitgegeven via syndicaties Dit waarborgt voldoende omvang vanaf de start en een internationale plaatsing De lijn wordt heropend en verhoogd via aanbestedingen Geografische plaatsing 100.0% 90.0% 80.0% 70.0% 60.0% 50.0% 40.0% 30.0% 20.0% 10.0% 0.0% OLO 41 (10s) OLO 42 (5s) OLO 43 (10s) OLO 44 (30s) OLO 45 (5s) OLO 46 (10s) OLO 47 (10s) OLO 48 (15s) OLO 49 (10s) OLO 50 (5s) OLO 51 (FRN) OLO 52 (10s) OLO 54 (5s) OLO 55 (10s) OLO 56 (5s) OLO 57 (3s) OLO 58 (10s) OLO 59 (5s) OLO 60 (30s) Opsplitsing per investeerderstype Belgium Other Euro Europe non-euro Asia incl. Japan US & Canada Other 100.0% 90.0% 80.0% 70.0% 60.0% 50.0% 40.0% 30.0% 20.0% 10.0% 0.0% OLO 41 (10s) OLO 42 (5s) OLO 43 (10s) OLO 44 (30s) OLO 45 (5s) OLO 46 (10s) OLO 47 (10s) OLO 48 (15s) OLO 49 (10s) OLO 50 (5s) OLO 51 (FRN) OLO 52 (10s) OLO 54 (5s) OLO 55 (10s) OLO 56 (5s) OLO 57 (3s) OLO 58 (10s) OLO 59 (5s) OLO 60 (30s) Customer Banks Asset Managers & other Funds Insurance Companies Pension Funds Central Banks & Public Entities Other Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 18

19 Strategie van het Schuldbeheer...PD zorgen voor een liquide secundaire markt en prijstransparantie PD zijn verplicht om prijzen te quoteren aan de investeerders PD zijn verplicht om continu aan- en verkoop prijzen te quoteren op een elektronisch platform Doorheen de crisis : stabiele volumes met investeerders Grotere volatiliteit in interbank volumes turnover (billion euro) turnover (billion euro) Jan-07 Feb-07 Mar-07 Apr-07 May-07 Jun-07 Jul-07 Aug-07 Sep-07 Oct-07 Nov-07 Dec-07 Jan-08 Feb-08 Mar-08 Apr-08 May-08 Jun-08 Jul-08 Aug-08 Sep-08 Oct-08 Nov-08 Dec-08 Jan-09 Feb-09 Mar-09 Apr-09 May-09 Jun-09 Jul-09 Aug-09 Sep-09 Oct-09 Nov-09 Dec-09 Jan-10 Feb-10 Mar-10 Interdealer(lhs) Customer (rhs) Sterke verbetering van de bid-offer spreads, maar recentelijk weer een verslechtering 0 4-May May May-09 5-Jun Jun Jun-09 9-Jul Jul Jul Aug Aug-09 3-Sep Sep Sep-09 7-Oct Oct Oct Nov Nov-09 2-Dec Dec Dec Jan Jan-10 2-Feb Feb Feb-10 8-Mar Mar Mar Apr Apr-10 5-May-10 5 year benchmark (OLO 56) 10 year benchmark (OLO 55 - OLO 58 as of Jan 13th 2010) 30 year benchmark (OLO 44) Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 19

20 Strategie van het Schuldbeheer Resultaat van deze strategie van liquiditeit :. INTERNATIONALISERING van het HOUDERSCHAP 100.0% 90.0% 12/2009: Lange termijn OLO 80.0% 70.0% 60.0% 50.0% 40.0% 30.0% 20.0% 10.0% 0.0% Dec-98 Dec-99 Dec-00 Dec-01 Dec-02 Dec-03 Dec-04 Dec-05 Dec-06 Dec-07 Dec-08 Dec-09 Korte termijn TC 100.0% 90.0% 80.0% 70.0% 60.0% 0% 50.0% 40.0% 30.0% 20.0% 10.0% 0.0% Belgium Non-Belgium Dec-98 Dec-99 Dec-00 Dec-01 Dec-02 Dec-03 Dec-04 Dec-05 Dec-06 Dec-07 Dec-08 Dec-09 12/2009: 57.3% niet- België 81.8% niet- België B elgium Non-Belgium Bron : Nationale Bank van België Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 20

21 Strategie van het Schuldbeheer Cross-Country spreads Belgian cross-country spreads, 10 year-benchmark bp /05/ /06/ /07/ /08/ /09/ /10/ /11/ /12/ /01/ /02/ /03/ /04/ /05/2010 German 10 year France 10 year Italy 10 year Netherlands 10 year Spain 10 year Page 21

22 Strategie van het Schuldbeheer Financieringsbehoeften en financieringsinstrumenten in mia FINANCIERINGSBEHOEFTEN 28,79 42,78 Terugbetalingen van schulden (LT / KT) 17,91 25,85 Federaal begrotingstekort 7,77 14,10 Buy backs 3,09 2,83 Andere financieringsbehoeften 0,02 0,00 FINANCIERINGSMIDDELEN 38,27 39,32 OLO-uitgiften (inclusief FRN's) 34,99 32,75 EMTN 2,52 4,50 Staatsbons Saasbo s 0,67 0,50 Andere 0,09 1,57 Netto-evolutie van de kortetermijnschuld in deviezen -1,38-0,40 Wijziging in het uitstaand bedrag van de SC -4,04 1,49 Netto-evolutie e ol tie van anandereandere KTschulden ldenenfinacti activa a -4,06 2,37 Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 22

23 Inhoud / Aperçu Introduction Strategie van het schuldbeheer Risicobeheer federale Staatsschuld Septembre 2008 La Crise financière iè Printemps La crise grecque Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 23

24 Risicobeheer federale staatsschuld Welke risico s i : - Wisselkoersrisico; i i - Herfinancieringsrisico; - renterisico (cashflows); - Kredietrisico s Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 24

25 Risicobeheer federale staatsschuld 1. Wisselkoersrisico Volledige eliminatie: aanhouden van deviezenschuld geeft geen voordeel op lange termijn Aandeel niet-gedekte deviezenschuld: 0,30% 2. Herfinancieringsrisico = Risico van stijging van de financieringskost ten opzichte van de marktrente In de limiet: kans op het niet meer bekomen van om het even welke financiering Wordt beheerd door: Beperking van het op vervaldag komende bedrag aan schuld Een zekere regelmaat in de vervaldagenkalender Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 25

26 Risicobeheer federale staatsschuld 35 Vervaldagenkalender van de langetermijnschuld in euro (30 april 2010) miljarden euro :OLO lijnen : 2009 nieuwe uitgiften : Andere schuldinstrumenten : 2010 nieuwe uitgiften Vanaf 2010 t/m 2015 komt jaarlijks een bedrag van 25,8 tot t 31,3 miljard euro LT-schuld op vervaldag. Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 26

27 Risicobeheer federale staatsschuld 30,00 % Evolutie en prognose herfinancieringsrisico op 12 maanden 27,50 % 25,00 % 22,50 % 20,00 % 17,50 % 15,00 % Limiet Limiet ,50 % 10,00 % Crisis 7,50 % Jan-08 Feb-08 Mar-08 Apr-08 May-08 Jun-08 Jul-08 Aug-08 Sep-08 Oct-08 Nov-08 Dec-08 Jan-09 Feb-09 Mar-09 Apr-09 May-09 Jun-09 Jul-09 Aug-09 Sep-09 Oct-09 Nov-09 Dec-09 Jan-10 Feb-10 Mar-10 Apr-10 May-10 Jun-10 Jul-10 Aug-10 Sep-10 Oct-10 Nov-10 Dec-10 Refinancing 12 months (6m-rolling average) Short-term debt (as % of total net debt) Refinancing 12 months (spot) Het herfinancieringsrisico op 12 maanden is als zesmaandelijks voortschrijdend gemiddelde beperkt tot 25,0% (Algemene Richtlijnen). Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 27

28 Risicobeheer federale staatsschuld Evolutie en prognose herfinancieringsrisico op 60 maanden 67,50 % 65,00 % 62,50 % 60,00 % Limiet S2009 Limiet 2S ,50 % 55,00 % 52,50 % 50,00 % 47,50 % 45,00 % Jan-08 Feb-08 Mar-08 Apr-08 May-08 Jun-08 Jul-08 Aug-08 Sep-08 Oct-08 Nov-08 Dec-08 Jan-09 Feb-09 Mar-09 Apr-09 May-09 Jun-09 Jul-09 Aug-09 Sep-09 Oct-09 Nov-09 Dec-09 Jan-10 Feb-10 Mar-10 Apr-10 May-10 Jun-10 Jul-10 Aug-10 Sep-10 Oct-10 Nov-10 Dec-10 Refinancing 60 months (spot) Refinancing 60 months (6m-rolling average) Het herfinancieringsrisico op 60 maanden is als zesmaandelijks voortschrijdend gemiddelde beperkt tot 62,50% (Algemene Richtlijnen). Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 28

29 Risicobeheer federale staatsschuld 3. Renterisico = Risico op stijging van de interestkosten als gevolg van een stijging van de marktrente Beheerd door herzettingsrisico : = percentage schuld dat een interestherziening zal kennen binnen 12 of 60 maand Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 29

30 Risicobeheer federale staatsschuld Evolutie en prognose herzettingsrisico op 12 maanden 35,00 % 32,50 % Limiet S ,00 % 27,50 % 25,00 % 22,50 % 20,00 % 17,50 % 15,00 % 12,50 % 10,00 % Limiet Limiet S ,50 % Jan-08 Feb-08 Mar-08 Apr-08 May-08 Jun-08 Jul-08 Aug-08 Sep-08 Oct-08 Nov-08 Dec-08 Jan-09 Feb-09 Mar-09 Apr-09 May-09 Jun-09 Jul-09 Aug-09 Sep-09 Oct-09 Nov-09 Dec-09 Jan-10 Feb-10 Mar-10 Apr-10 May-10 Jun-10 Jul-10 Aug-10 Sep-10 Oct-10 Nov-10 Dec-10 Refixing 12 months (spot) Short-term debt (as % of total net debt) Refixing 12 months (6m-rolling average) Het herfinancieringsrisico op 12 maanden is als zesmaandelijks voortschrijdend gemiddelde beperkt tot 32.5 %(Algemene Richtlijnen). Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 30

31 Risicobeheer federale staatsschuld Evolutie en prognose herzettingsrisico op 60 maanden 72,50 % Limiet 2009S ,00 % 67,50 % Limiet S1 65,00 % 62,50 % 60,00 % 57,50 % 55,00 % 52,50 % 50,00 % Jan-08 Feb-08 Mar-08 Apr-08 May-08 Jun-08 Jul-08 Aug-08 Sep-08 Oct-08 Nov-08 Dec-08 Jan-09 Feb-09 Mar-09 Apr-09 May-09 Jun-09 Jul-09 Aug-09 Sep-09 Oct-09 Nov-09 Dec-09 Jan-10 Feb-10 Mar-10 Apr-10 May-10 Jun-10 Jul-10 Aug-10 Sep-10 Oct-10 Nov-10 Dec-10 Refixing 60 months (spot) Refixing 60 months (6m-rolling average) Het herfinancieringsrisico op 60 maanden is als zesmaandelijks voortschrijdend gemiddelde beperkt tot 70,00% (Algemene Richtlijnen). Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 31

32 Risicobeheer federale staatsschuld Evolutie en prognose interestkosten 14,000 13, % 12,643 12, % 12,062 12,050 12,232 12, % 11,461 11, % EUR Millions 10,000 8,000 6, % 3.81% 3.70% 3.49% 3.39% 3.33% 4.00% 3.50% % of GDP 4, % 2, % e 2009e 2010e 2.00% TOTAL interest expenditure In terms of GDP (rhs) De stijging van de schuld(graad) leidde tot nu toe niet tot hogere interestkosten. Ook in 2010 zouden de interestkosten slechts beperkt toenemen in nominale termen, en nog steeds afnemen in functie van het BBP. Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 32

33 Risicobeheer federale staatsschuld Interest rate projection budget 5,00% 4,50% 4,00% 3,50% 3,00% 2,50% 2,00% 1,50% 1,00% 0,50% 0,00% Oct-09 Nov- 09 Dec- 09 Jan-10 Feb- 10 Mar- 10 Apr-10 May- 10 Jun-10 Jul-10 Aug- 10 Sep- 10 Oct-10 Nov- 10 Dec month Nochtans houden we rekening met een stijging van de marktrentevoeten op zowel de lange als de korte termijn Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 33

34 Risicobeheer federale staatsschuld Interest expenditure according to term ,438 1, EUR millions ,406 11,871 11,050 10,928 10,439 10,410 10,534 10, e Long-term debt Short-term debt Other institutions De daling van de interestkosten in 2008 en 2009, en de quasi- stabilisatie ervan in 2010, is te wijten aan de schuld op korte termijn Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 34

35 Inhoud / Aperçu Introduction Strategie van het schuldbeheer Risicobeheer federale Staatsschuld Septembre 2008 La Crise financière iè Printemps La crise grecque Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 35

36 La crise financière 1. Actions du Gouvernement. 2. La recapitalisation (participations et prêts) des institutions financières opérations de financement depuis décembre quantification des instruments utilisés charges d intérêts. Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 36

37 La crise financière Renforcer la stabilité du système financier 1. Actions du gouvernement selon 3 axes: restaurer la confiance des particuliers dans le secteur financier 1.1. recapitalisation des institutions financières en difficulté; 1.2. l octroi de garantie à certaines opérations interbancaires afin de faciliter le refinancement des institutions financières entre elles; 1.3. augmenter la protection des dépôts de à Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency

38 La crise financière 2. La recapitalisation (participations et prêts) des institutions financières en difficulté. Par le biais de la Société Fédérale de Participation et d Investissement à qui les fonds ont été mis à disposition par le Trésor. Intervention du Trésor : trouver rapidement (quelques heures) les fonds sur les Marchés donc à CT: opérations interbancaires. B.T.B. certificats de tresorerie. Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 38

39 La crise financière 2.1. Opérations de financement depuis décembre 2008 Date Institution Montant en et devises (millions) Contre valeur en euro (millions) Type 29/09/08 Fortis EUR participation 01/10/08 Dexia EUR participation 06/10/08 Fortis EUR participation 27/10/08 Ethias EUR participation 02/12/08 KBC EUR prêt 04/12/08 Fortis SPV EUR participation 04/12/08 Fortis SPV + holding USD * prêt 04/12/08 Fortis SPV GBP * prêt 04/12/08 Fortis SPV AUD 6 3* prêt Total 20,020 27/04/09 Fortis SPV EUR 137,4 137,4 participation 09/07/09 Luxembourg EUR, Prêt (Kaupthing) Total ,8 participation 20,020 milliards de besoins supplementaires = +/- 5,7% du PNB en Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 39

40 La crise financière 2.2. Quantification par instruments utilisés Dans un premier temps, utilisation des instruments à CT ou TCT - emprunts interbancaires - Certificats de trésorerie (en euros) via des adjudications supplémentaires - B.T.B. (Belgian Treasury bills) en euros ou principales devises de l OCDE (USD, GBP, CHF, NOK) swappées - Ultérieurement, le refinancement des financements précités peut se faire en plusieurs fois par des instruments de même nature. Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 40

41 La crise financière Le refinancement du montant de 20,02 milliards se présente comme suit: Au 31/03/2009 Produits Montants en milliard % OLO 8,35 41,72% Bon d Etat 0,12 0,61% EMTN 0,31 1,54% Certificats de Trésorerie 5,00 24,99% BTB (euro) O,12 0,61% BTB (devises) 5,06 25,28% Interbancaires 1,05 5,25% Total 20,02 Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 41

42 La crise financière Au Produits Montants en milliard % OLO 13,28 86,85% Bons d Etat 0,12 0,78 % EMTN 0,63 4,12 % Certificats de Trésorerie 1,26 8,24% BTB (euro) 0,00% BTB (devises) - - TOTAAL 15, % Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 42

43 La crise financière 2.3. Charges d intérêts. Charges d intérêts du 29/09/08 au (en mio ) OLOS : 394,4 Bons d Etat 4,6 EMTN 11,5 Certificats Trésorerie : 3 M 26,3 6 M 31,6 12 M 69,1 BTB Euro 27,6 Interbancaire 6,6 Devises CT 19,76 591,6 Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 43

44 Inhoud / Aperçu Introduction Strategie van het schuldbeheer Risicobeheer federale Staatsschuld Septembre 2008 La Crise financière iè Printemps La crise grecque Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 44

45 La crise grecque Avec des taux d intérêt dépassant les 8% pour ses financements sur 2 à 10 ans, la Grèce allait droit vers un défaut Il fallait donc aider le gouvernement grec; Après des semaines de négociations au niveau européen, il a été opté pour un ensemble d emprunts bilatéraux des 15 membres de la zone euro restants ( action coordonnée sous l égide de l UE ) Le montant total prêté sur trois ans sera au maximum m de 80 milliards d euros, et le taux sera flottant Euribor 3 mois + 300/400 bp. Les pays de la zone euro y prennent part selon leur participation dans le capital de la BCE. Pour la Belgique, il s agit de 3,576%. La participation totale de la Belgique sera alors de 2,861 milliards d euros sur les trois années à venir. (.) Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Page 45