Beleggen in de Belgische Staatsschuld. Opportuniteiten voor de particuliere belegger

Transcriptie

1 Kingdom of Belgium - Federal Public Service FINANCE - Treasury - Debt Agency Beleggen in de Belgische Staatsschuld Opportuniteiten voor de particuliere belegger 9 November 2011

2 Inhoudstafel Deel 1 De Belgische kredietwaardigheid Deel 2 Financieringsbehoeften van de federale Staat Deel 3 Beleggen in Belgische staatsschuld Appendix Kerncijfers van de federale staatsschuld Page 2

3 Inhoudstafel Deel 1 De Belgische kredietwaardigheid Deel 2 Financieringsbehoeften van de federale Staat Deel 3 Beleggen in Belgische staatsschuld Appendix Kerncijfers van de federale staatsschuld Page 3

4 Belgische kredietwaardigheid De Belgische economie doet het goed in een Europees perspectief BBP per hoofd van de bevolking (2010) als percentage van het EU27-gemiddelde In 2010 stond België net boven Duitsland in termen van BBP per capita. Dit was 19% hoger dan het EUgemiddelde. België staat hiermee op de 7 de plaats in the EU en op de 5 de plaats in de eurozone. Percentage van EU-27 gemiddelde 160% 150% 140% 130% 120% 110% 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 276 Luxemburg 133 Netherlands Ireland Austria Denmark Sweden Belgium Germany Finland United Kingdom 107 France Spain Italy Cyprus 89 Greece 86 Slovenia Malta Portugal Czech rep. 74 Slovakia EU-27= 100.0% Estonia Hungary Poland Lithuania Latvia Romania Bulgaria : België : Euro zone : EU niet euro Page 4 Bron: Eurostat

5 Belgische kredietwaardigheid Integratie in de Europese economische cyclus, met een sterkere groei In de periode kende België een economische groei die 3,82% hoger lag dan in de eurozone BBP-groei in in België en en in in de de eurozone (Q/Q-4) Q1 1997Q1 1998Q1 1999Q1 2000Q1 2001Q1 2002Q1 2003Q1 2004Q1 2005Q1 2006Q1 2007Q1 2008Q1 2009Q1 2010Q1 2011Q1-2.0 Groeipercentages eurozone-landen Q Q2 Cumul atief BE -2.7% 2.3% 1.0% 0.5% 1.04% DE -4.7% 3.6% 1.3% 0.1% 0.11% AT -3.9% 2.0% 0.8% 1.0% -0.21% De laatste 2,5 jaar was de cumulatieve groei van België verreweg de beste van de 11 economisch meest belangrijke Europese landen Bron: NBB Belgium Euro zone BBP-groei in in België en en in in de de eurozone (Y/Y) FR -2.7% 1.5% 0.9% 0.0% -0.35% NL -3.9% 1.8% 0.8% 0.1% -1.29% EA17-4.1% 1.8% 0.8% 0.2% -2.17% PT -2.5% 1.3% -0.6% 0.0% -1.83% 4,0 % 3,0 % 2,0 % 1,0 % 0,0 % -1,0 % -2,0 % -3,0 % -4,0 % -5,0 % 3,1 2,2 2,0 1,4 1,7 0,9 0,8 0,8 2,7 3,1 2,82,9 2,3 1,6 1,6 0,8 1,2 0, e -2,7-4,1 Belgium Euro-zone ES -3.7% -0.1% 0.4% 0.2% -3.22% IT -5.2% 1.3% 0.1% 0.3% -3.97% FI -8.2% 3.1% 0.3% 0.6% -5.35% GR -2.0% -4.5% 0.2% -6.41% IE -7.6% -1.0% 1.3% -8.52% Page 5 Bron: NBB, Planbureau (2012) Bron: Eurostat, NBB

6 Belgische kredietwaardigheid De Belgische schuldratio stabiliseerde zich nagenoeg in 2010 Eind 2007 was de Belgische schuldratio goed op weg om het gemiddelde van de eurozone te halen, en benaderde tevens de Maastricht norm van 60%. De reddingsoperatie voor de financiële sector zorgde in 2008 echter voor een terugval. In 2009 werd het verschil ten opzichte van het eurozonegemiddelde opnieuw kleiner en op het einde van 2010 lag de Belgische schuldratio zo n 10,8% hoger dan het gemiddelde. In 2010 was de aangroei van de Belgische schuld één van de allerlaagste van de eurozone. 160% 140% 120% 100% 80% 60% 40% 20% 0% 100% 137,8 90% 135,9 130,2 127,2 122,5 80% 117,2 113,6 +0.3% 107,8 106,5 70% 67,8 103,4 98, ,9 96, ,3 60% 85,4 84,1 79,3 50% 69,9 66,3 66,2 40% 30% 18,2 19,4 16,6 20% 10,8 10% 0% België (linkerschaal) Euro-zone (linkerschaal) Verschil (rechterschaal) Page 6 Bron: Eurostat

7 Belgische kredietwaardigheid Indrukwekkende convergentie van de schuldratio naar die van AAA-landen 160 Schuldratio s van België, Duitsland en Frankrijk Deze grafiek toont aan dat de hoge Belgische schuldgraad zijn oorsprong vindt in een verder verleden Belgium Germany France Page 7 Source: Eurostat, NBB

8 Belgische kredietwaardigheid De begroting van 2011 mikt op een tekort van 3,6%. Het nieuwe Belgische stabiliteitsprogramma gaat uit van een overheidstekort dat in 2012 lager is dan 3,0%. Tegen 2015 zou men er in moeten slagen om een overschot te realiseren. Volgens het stabiliteitsprogramma zou in 2011 de schuldratio toenemen als gevolg van de deelname van België in de financiering van Griekenland, Ierland en Portugal. In juni voorzag de Nationale Bank echter in een afname van de schuldratio in De overname van Dexia Bank België (1,0% van het BBP) zal echter leiden tot een kleine stijging van de schuldratio. Page 8 Een ambitieuzer stabiliteitsprogramma als gevolg van de bemoedigende resultaten Overheidstekorten (Stabiliteitsprogramma ) 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% -1,0% -2,0% -3,0% -4,0% -5,0% -6,0% -7,0% 100,0% 99,0% 98,0% 97,0% 96,0% 95,0% 94,0% 93,0% 92,0% 91,0% 90,0% 89,0% 88,0% 87,0% 86,0% 85,0% -5,8% -2,2% -4,1% -0,7% -3,6% -0,1% 0,7% -2,8% 1,8% -1,8% 2,9% -0,8% Geraamde schuldgraad (Stabiliteitsprogramma ) 96,2 95,9 97,5 96,8 96,2 96,6 96, ,5 95,4 95,1 Stabiliteitsprogramma Realizaties Projectie NBB juni ,2 Overheidsterkort Primair tekort/overschot

9 Belgische kredietwaardigheid De kostprijs (rentekosten) van de federale schuld in termen van het BBP is blijven dalen, ondanks de stijging van de schuldratio in 2008 en In 2011 zal de kostprijs 3,07% van het BBP bedragen. Op basis van de forward rentevoeten van 8 september 2011 zou de kostprijs in verhouding tot het BBP in 2012 wel licht toenemen. miljarden euros De financiële kostprijs van de schuld is constant gedaald Rentelasten (federale schuld): realisaties en begroting 16,00 15,00 14,00 13,00 12,00 11,00 10,00 9,00 13,48 13,22 12,59 12,66 12,26 12,08 12,24 12,08 11,46 11,40 3,98% 11,06 3,79% 3,65% 3,25% 3,15% 3,54% 3,16% 3,08% 3,37% 3,07% 3,12% 5,50 % 5,00 % 4,50 % 4,00 % 3,50 % 3,00 % % van BBP 8,00 2,50 % e 2012e 2013e 2014e 2015e 3mth-rate 1.18% 1.69% 2.72% 2.53% 2.02% 10-yr rate 4.11% 4.28% 4.52% 4.88% 4.95% Page 9

10 Belgische kredietwaardigheid De financiële toestand van de privé-sector in België is zeer goed en het vermogen van de huishoudens heeft zich hersteld van de crisis, dankzij de hoge spaarquote die in ,6% bedroeg. De privé-sector compenseert voor de hoge overheidsschuld Netto financiële toestand van de private en openbare sector (miljarden EUR ) De Belgische huishoudens kunnen in theorie de overheidsschuld terugbetalen (uniek in de EU) II 2007-III 2007-IV 2008-I 2008-II 2008-III 2008-IV 2009-I 2009-II 2009-III 2009-IV 2010-I 2010-II 2010-III 2010-IV 2011-I 2011-II Het totaal netto vermogen van de huishoudens (inclusief vastgoed) wordt geschat op EUR 1800 miljard Bron: Nationale Bank van België Netto financieel vermogen van de huishoudens (30 juni 2011) Huishoudens Overheid Niet-financiële ondernemingen Totaal 250 Netto financieel vermogen van de huishoudens in een % van het BBP (cijfers voor 2009) Assets: billion 800 Verzekeringsproducten; 240, Collectieve beleggingsfondsen; 108,6 EUR billion 400 Aandelen; 190,0 Vastrentend; 83,6 % of GDP Spaarboekjes; 200,5 0 Zichtrekeningen en termijnrekeningen; 78,7 Cash; 23, Page Hypotheekleningen; -158,1 Andere leningen; -35,6 Bron: National e Bank van België Liabilities: billion 0 BE IT NL FR GE PT AU SL ES GR FI Bron: Eurostat

11 Belgische kredietwaardigheid België heeft dan ook nog steeds hoge ratings Standard & Poor s bevestigde zijn AA+ rating op 14 december 2010, maar veranderde de vooruitzichten van stabiel naar negatief omwille van de politieke impasse. De kortetermijn-rating bleef onveranderd op A-1+. Moody s Investors Service veranderde de vooruitzichten van zijn Aa1 rating van stabiel naar negatief op 7 oktober Fitch Ratings bevestigde zijn AA+ rating op 20 oktober 2011 maar behield de negatieve vooruitzichten. Tot slot bevestigde het Japanese Credit Rating Agency zijn AAA rating op 30 juni Page 11

12 Belgische kredietwaardigheid Heel wat landen kenden immers recentelijk een ratingverlaging Land S&P Moody s Fitch Duitsland AAA/Stabiel Aaa/Stabiel AAA/Stabiel Frankrijk AAA/Stabiel Aaa/Stabiel AAA/Stabiel Nederland AAA/Stabiel Aaa/Stabiel AAA/Stabiel Finland AAA/Stabiel Aaa/Stabiel AAA/Stabiel Oostenrijk AAA/Stabiel Aaa/Stabiel AAA/Stabiel België AA+/Negatief Aa1/review down AA+/Negatief Slovenië AA-/Stabiel Aa3/review down AA-/Negatief Slowakije A+/positief A1/Stabiel A+/Stabiel Italië A/Negatief A2/Negatief A+/Negatief Spanje AA-/Negatief A1/Negatief AA-/Negatief Portugal BBB-/Negatief Ba2/Negatief BBB-/credit neg. Ierland BBB+/Stabiel Ba1/negatief BBB+/Negatief Griekenland CC/Negatief Ca/Developing CCC Page 12

13 Inhoudstafel Deel 1 De Belgische kredietwaardigheid Deel 2 Financieringsbehoeften van de federale Staat Deel 3 Beleggen in Belgische staatsschuld Appendix Kerncijfers van de federale staatsschuld Page 13

14 Financieringsbehoeften van de federale Staat Voor 2011 is de financiering bijna afgewerkt In 2011 zal de Schatkist minder OLO s uitgeven dan in 2010 (39 miljard vs. 40,85 miljard). Tot op heden werd reeds 96,2 % van de geplande OLO-uitgiften gerealiseerd. (in miljarden EUR) 2011 Plan 09/2011 real. Financieringsbehoeften Federaal begrotingstekort Terugbetaling schulden (MT/LT) Prefinanciering (buy backs) Andere financieringsbehoeften Financieringsmiddelen OLO-uitgiften EMTN-uitgiften Staatsbons Schatkistbons - Zilverfonds Andere Realisatie 07/11: 37,52 miljard Realisatie 07/11: 0,68 miljard Realisatie 07/11: 1,53 miljard Evolutie uitstaand bedrag SC Evolutie KT-schuld in deviezen Evolutie van andere KT-schulden en financiële activa Page 14

15 Financieringsbehoeften van de federale Staat De vervaldagenkalender is de komende jaren vrij regelmatig Door de toegenomen prefinanciering zouden de terugbetalingen in 2012 en 2013 minder dan 30 miljard euro bedragen Vervaldagenkalender van de schuld op lange termijn in euro op 30 september 2011 (EUR miljarden) 30.0 Opmerking: In deze grafiek wordt rekening gehouden met de Schatkistbons- Zilverfonds die normaliter hernieuwd worden met nieuwe uitgiften bij hetzelfde fonds. Bijvoorbeeld voor 2012 staat onder Other 1,85 miljard euro vermeld in de vorm van Schatkistbons- Zilverfonds : OLO : Other Page 15

16 Financieringsbehoeften van de federale Staat In 2011 kon de Schatkist de voornaamste risico s afbouwen Herfinanciering op 12 maanden in termen van het BBP In termen van het BBP neemt het herfinancieringsrisico eveneens af. Eind 2011 zou het opnieuw vergelijkbaar zijn met het niveau uit de beginjaren % 40% 35% 30% 42.8% 38.0% 30.8% 28.0% 28.2% 27.5% 25% 20% 22.2% 20.0% 19.9% 19.1% 17.2% 16.5% 17.1% 18.0% 20.8% 22.0% 21.5% 19.2% 15% 10% 5% 0% e Page 16

17 Financieringsbehoeften van de federale Staat De financieringsbehoeften zullen afnemen indien het voorziene stabiliteitsprogramma uitgevoerd wordt De Schatkist stelt geen financieringsplan op voor de lange termijn. Toch is het leerzaam om te zien hoe toekomstige financieringsbehoeften zouden kunnen worden gefinancierd indien het huidige stabiliteitsprogramma uitgevoerd wordt. Meerjarenbegroting ingediend door het Agentschap van de Schuld in september 2011 Miljarden euro Kastekort Terugbetalingen Prefinanciering Zilverfonds Bruto financieringsbehoeften Langetermijnfinanciering Kortetermijnfinanciering (evolutie) Page 17

18 Financieringsbehoeften van de federale Staat In het 2de en 4de kwartaal van 2010 is het percentage van OLO s in Belgische handen gestegen. Buitenlandse investeerders houden echter nog steeds 54,1% van alle OLO s aan. Page % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% De belangstelling van buitenlandse investeerders blijft hoog. Toch is er een zekere trend naar meer binnenlandse plaatsing. Bron: NBB Dec-98 Mar-99 Jun-99 Sep-99 Dec-99 Mar-00 Jun-00 Sep-00 Dec-00 Mar-01 Jun-01 Sep-01 Dec-01 Mar-02 Jun-02 Sep-02 Dec-02 Mar-03 Jun-03 Sep-03 Dec-03 Mar-04 Jun-04 Sep-04 Dec-04 Mar-05 Jun-05 Sep-05 Dec-05 Mar-06 Jun-06 Sep-06 Dec-06 Mar-07 Jun-07 Sep-07 Dec-07 Mar-08 Jun-08 Sep-08 Dec-08 Mar-09 Jun-09 Sep-09 Dec-09 Mar-10 Jun-10 Sep-10 Dec-10 Mar-11 Jun-11 België Euro-zone Landen buiten de Euro-zone 54,1% buiten België

19 Inhoudstafel Deel 1 De Belgische kredietwaardigheid Deel 2 Financieringsbehoeften van de federale Staat Deel 3 Beleggen in Belgische staatsschuld Appendix Kerncijfers van de federale staatsschuld Page 19

20 Beleggen in Belgische schuld De Schatkist geeft diverse types overheidseffecten uit De meeste schuldproducten zijn aangepast aan de internationale financiële markt waarop institutionele beleggers actief zijn. Toch dienen de particulieren zich niet te beperken tot de Staatsbon die exclusief voor hen bestemd is. OLO s, en Schatkistcertificaten voor wat de korte termijn betreft, zijn eveneens toegankelijk voor particulieren. Product Termijn Publiek/privé Particulier? OLO 1-30 jaar Publiek Mogelijk Staatsbon 3-8 jaar Publiek Exclusief EMTN 1-50 jaar Publiek/Privé Zelden Schatkistcertificaat Belgian Treasury Bill 1-12 maand Publiek Mogelijk 1 dag - 3 maand Privé Zelden Page 20

21 Beleggen in Belgische schuld Overzicht van de geboden rentes (7 november 2011, 10am CET) Op korte termijn is de rente die de federale overheid dient te betalen bijzonder laag. Maar van zodra de termijn meer dan één jaar bedraagt, verhoogt de rente gevoelig. Termijn Rente (mid) Product 3 maand 0,86% Schatkistcert. 16/02/ jaar 1,50% Schatkistcert. 18/10/ jaar 3,24% OLO 28/09/ jaar 3,90% OLO 28/03/ jaar 4,38% OLO 28/09/ jaar 4,85% OLO 28/03/2041 Page 21

22 Beleggen in Belgische schuld De rente op Belgische overheidseffecten was in 2011 één van de stabielste van de euro-zone. Page % 4.5% 4.0% 3.5% 3.0% 2.5% 2.0% 1.5% 1.0% 0.5% 0.0% De Belgische rente is al bij al relatief stabiel gebleven in /02/ /03/ /04/ /05/ /06/ /07/ /08/ /09/ /10/ /11/ /12/ /01/ /02/ /03/ /04/ /05/ /06/ /07/ /08/ /09/ /10/ /11/ /12/ /01/ /02/ /03/ /04/ /05/ /06/ /01/ /07/ /08/ /09/ /10/2011 Rente op 10 jaar Rente op 5 jaar

23 Beleggen in Belgische schuld Staatsbon tegenover OLO Door de plaatsingscommissie ligt de rente op de Staatsbon doorgaans lager dan die op de corresponderende OLO. Kenmerk Staatsbon OLO Termijnen 3-8 jaar 1-30 jaar (24 lijnen) Rente Gebaseerd op OLO, maar met plaatsingscommissie Bepaald door financiële markt Uitgifte 4 x per jaar Aankoop op secundaire markt steeds mogelijk Page 23

24 Beleggen in Belgische schuld Conclusies België behoort tot de meest kredietwaardige landen Toch is de rente relatief hoog omwille van de schokgolven in de perifere landen De nakende regeringsvorming, de politiek van renteverlagingen van de ECB en het Belgische spaarvermogen zullen neerwaartse druk zetten op de rente Beleggen in Belgische schuld kan evengoed of zelfs beter via OLO s t.o.v. Staatsbons Page 24

25 Inhoudstafel Deel 1 De Belgische kredietwaardigheid Deel 2 Financieringsbehoeften van de federale Staat Deel 3 Beleggen in Belgische staatsschuld Appendix Kerncijfers van de federale staatsschuld Page 25

26 Appendix De schuldportefeuille in cijfers (31 oktober 2011) Rating : S&P:AA+/A1+, Moody s: AA1/P1, Fitch: AA+/F1+ Federale overheidsschuld (bruto) : 355,27 miljard Belangrijkste verhandelbare instrumenten Lineare Obligaties (OLO s) : 266,8 miljard Schatkistcertificaten : 39,7 miljard EMTN-uitgiften: 7,2 miljard Belgian Treasury Bills in EUR: 8,9 miljard Opsplitsing In euro : 99,67 % In vreemde munt (na swaps) : 0,33 % Page 26 Duratie, gemiddelde looptijd (schuld in euro), gemiddelde termijn tot de volgende herzetting (totale schuld), gewogen gemiddelde rentevoet Duratie : 5,24 jaar Gemiddelde looptijd : 6,73 jaar Gemiddelde termijn tot de volgende herzetting: 5,99 jaar Gewogen gemiddelde rentevoet : 3,75 %