De bedrijfsrevisor en de. vennootschapswetgeving: nieuwe. ontwikkelingen

Transcriptie

1 De bedrijfsrevisor en de vennootschapswetgeving: nieuwe ontwikkelingen Alain François - Philippe Mulliez Eubelius

2 De bedrijfsrevisor en de vennootschapswetgeving: nieuwe ontwikkelingen Alain François - Philippe Mulliez Eubelius Eul>eNI Adwcaten - 1 I. WETGEVING Eubellul Advocaten - 2 KB dd. 12 oktober 2004 inzake administratieve geldboete wegens laattijdige neerlegging van de jaarrekening EubekJl Advoaten - 3 1

3 enkele cijfers (info Craydon): Jaar Totaal aantal Buiten % balansen termijn +7 maand ,0% ,4% ,5% ,3% ,2 % ,3% ,5% Eubellul Ad","I"n - 4 trendbreuk in 2003: -+strafsancties bij niet-tijdige neerlegging werden vervangen door administratieve boetes (Programmawet dd. 8 april 2003) Eubeliul Advocaten 5 artikel 129bis W. Venn.: +grote vennootschap: 200 Im. vertraging met max. van kleine vennootschap: 60 Im. vertraging met max. van 360 +bestuur is hoofdelijk aansprakelijk voor de betaling van de geldboetes +KB zal de modaliteiten van betaling en inning bepalen Eubeku"l Advocaten 6 2

4 KB dd. 12 oktober 2004 tot uitvoering van artikel 129bis W. Venn. (BS 15/ ) +betaling van de administratieve geldboete dient te gebeuren < 30 d. na kennisgeving per aangetekende zending door de bevoegde ambtenaar +geen betaling: dwangbevel FOO financién +vennootschap kan overmacht inroepen tot 15 d. na het verstrijken van de termijn van 7m.: vermelding van het verwachte uitstel bewijsstukken die overmacht kunnen inroepen Eub... Adwalen 1 VVetdd.14juni2004:verhoogde kapitaalverplichting voor één persoons-bvba Eubekul Advocaten ~ a Wet dd. 14 juni 2004 verhoogt de volstortingsplicht voor een EBVBA van tot MK volstorting BVBA EBVBA Eubdvs Advocaten - 9 3

5 ratio: ~EBVBA vaak gebruikt bij belastingontwijking of fraude ~groter onderpand voor SE overgangsbepalingen: ~nieuwe EBVBA's: vanaf 2 augustus 2004 ~bestaande EBVBA's: uiterlijk op 2 augustus 2005 Eubeliul Advocaten. 10 te nemen maatregel voor bestaande EBVBA's: ~volstorten tot ~ontbinden ~ 1 aandeel overdragen? BVBA's die 1-hoofdig worden, kunnen aan de volstortingsplicht ontkomen door een tweede vennoot aan te trekken, waarom dan EBVBA's niet? EubeMul Advocaten - '1 sanctie: ~enige vennoot wordt geacht hoofdelijk borg te staan voor alle verbintenissen van de vennootschap die ontstaan zijn sinds het 1-hoofdig worden van de vennootschap Eubeiul Adwcaten

6 Programmawet dd. 9 juli 2004: wijzigingen op de VZW-Wet Eubeloul Advocaten - 13 alle leden van een VZW kunnen op de zetel (i) het register van de leden raadplegen. (ii) alle notulen en beslissingen van de AV en RvB en van mandatarissen en (iii) alle BH stukken (artikel 10 2 VZW-Wet) wijziging bij Programmawet dd. 9 juli 2004: -+inzagerecht is niet mogelijk wanneer de vereniging een commissaris heeft benoemd Eubeliul Advocaten - 14 volgende artikelen zijn mutatis mutandis van toepassing: ~algemene bepalingen inzake controle (artikelen W. Venn.) ~bezoldiging commissaris (artikel 134 W. Venn.) ~ontslag commissaris (artikelen 135 en 136 W. Venn.) ~bevoegdheden commissaris (artikelen 137 en 139 W. Venn.) ~aansprakelijkheid commissaris (artikel 140 W. Venn.) Eul>elul Adwcaten. 15 5

7 Nieuwe wetgeving - Europese vennootschap ("SE") Eube... AdYouten 16 Europese vennootschap ("SE") KB 1 september 2004 (BS 9 september 2004) "houdende tenuitvoerlegging van verordening (EG) nr van de raad van 8 oktober 2001 betreffende het statuut van de Europese vennootschap" Eubek\ls Advocaten 17 kenmerken KB 1 september 2004:.. voegt nationale bepalingen SE in W. Venn. in.. volgt enerzijds structuur W. Venn... voegt anderzijds nieuw Boek XV gewijd aan SE in.. maakt keuze voor bestuurstructuur mogelijk.. streeft naar concurrentieel vennootschaprecht.. bedrijfsrevisor vaak onafhankelijk deskundige "echte" duale en aantrekkelijk aangeduid als Eubekus ~ten

8 unieke keuze tussen echt monisme of echt dualisme:.. monisme raad van bestuur bestuur en facultatief dagelijks.. dualisme directieraad: zelfde bevoegdheden als raad van bestuur; facultatief dagelijks bestuur raad van toezicht benoemt lidileden directieraad en controleert bestuur directieraad keuze voor directiecomité (artikel 524bis W. Venn.) uitgesloten in SE Eubelu. Adwuten 19 bevestiging commissarislbedrijfsrevisor/accountant bovendien: commissarislbedrijfsrevisor/accountant "onafhankelijk deskundige" rol als ~onderzoek oprichtingsvoorstel (artikel 887 W. Venn.) ~vaststelling netto-activa bij omzetting van een NV in een SE en omgekeerd (resp. artikel 892 en artikel 944 W. Venn.) Eubelilul AdvOCaten 20 Komende wetgeving en pseudowetgeving - bekendmaking bezoldiging bestuurders Eubewl AdYocalen

9 Wetsvoorstel openbaarmaking bezoldigingen bestuurders wetsvoorstel senator Vankrunkelsven e.a. dd. 20 oktober herneemt voorstel Van Quickenborne (aangenomen door Senaat op 13/03/03).. uitbreiding tot vennootschappen van publiek recht doelstelling:.. aliniêren op (strengere) standaarden Corporale Govemance + controle op verband bezoldiging met prestatie + misbruik van meerderheid en van voorkennis tegengaan Eubflu. Advocaten 22 voorstel:.."passende openbaarmaking" van rechtstreekse en onrechtstreekse bezoldiging en tantièmes individuele bestuursleden van beursgenoteerde vennootschappen elke verwerving of overdracht van stemrechtverlenende effecten van zulke individuele bestuursleden.. openbaarmaking: kennisgevingsplicht aan raad van bestuur cfr. reglement CBFA bekendmaking in jaarverslag Eubeiu. Advocaten 23 Komende wetgeving en pseudowetgeving - Lippens Code Eubewl Ad'vouwn

10 Commissie Corporate Governance commissie van bedrijfsleiders en academici - voorzitter: M. Lippens ontwerpcode voorgesteld op 18 juni 2004 definitieve code op 9 december 2004 EulHIlul """"""ten. 25 kenmerken Code: -+principle based -+comply or explain ~ Corporate Governance verklaring -+beursgenoteerde vennootschappen -+vervangt bestaande aanbevelingen CSF AlEuronexWSO -+van toepassing vanaf 1 januari 2005 (reeds verklaring in jaarverslag 2004) Code richt zich vooral op bestuur en aandeelhouders bijzondere aandacht bedrijfsrevisoren voor: -+aanbevelingen m.b.t. audilcomilé (inz ) -+aanbevelingen m.b.t. hoofdstuk Corporale Governance in jaarverslag (pt. C) Eubelul """"""len. 27 9

11 11. ACTUELE TENDENSEN IN DE RECHTSLEER Eubeiul AdYocaten 28 Wat leeft in de rechtsleer? Afbakening bevoegdheden directiecomité - raad van bestuur Eube"'" AdVOC~I.n. 29 Wat leeft in de rechtsleer? levendige discussie rond directiecomité in NV (artikel 524bis W. Venn.) bevoegdheden directiecomité - raad van bestuur: ~afbakening exclusief? concurrerend? -+uitoefening mandaat in directiecomité onder arbeidsovereenkomst? Eut>e~1 Advocaten 30 10

12 111. RECHTSPRAAK Eubeflul Advocaten. 31 De opportuniteit van de managementvennootschap in vraag gesteld (Gent, 2 juni 2003) Euber.u. AdYoc.ten - 32 managementvennootschap die bestuurder is, werd reeds geviseerd door de Corporate Governance Wet: ~verplichte benoeming van een vaste vertegenwoordiger opdrachten uitgevoerd in het kader van een managementovereenkomst dienen duidelijk te worden onderscheiden van het bestuurdersmandaat E ubellu. Advocaten

13 risico: enlof -vergoeding ~opzeggingstermijn worden beschouwd als een inbreuk op de ad nutum herroepbaarheid van een bestuurder (= openbare orde) (artikel W. Venn.) Eubelfus Advoaten 3" Gent, 2 juni 2003: Mlndien een bestuurder ook een "managementovereenkomst" heeft met de NV, maar op geen enkele wijze kan bewijzen in uitvoering van deze overeenkomst ook maar één commerciële opdracht te hebben ontvangen of uitgevoerd, is aan deze voorwaarde (onderscheiden opdracht) niet voldaan. De bestuurder is dan ook niet gerechtigd tot een vergoeding voor de verbreking van de "managementovereenkomst. " Eubekus Advocaten 35 Tussentijdse dividenduitkering door AV Eube!ru'l AdYoc.alen J6 12

14 Cass. 23 januari 2003 beslecht controverse: -+R. Tas: enkel jaarvergadering kan dividenduitkering beslissen -+M. Wauters: dividenduitkering kan gedurende het boekjaar stelling Wauters wordt bevestigd Eubelou. Adwca~n 37 Verbod van een bedrijfsrevisor om deel te nemen aan het bestuur (Cass., 27 februari 2004) Eube"ul A4v0caten. Je wettelijk kader: -+BR mag geen taak van bestuurder of zaakvoerder uitoefenen in een handelsvennootschap (artikel 7bis Wet 22 juli 1953) -+evenmin enige rechtstreekse of onrechtstreekse deelname aan het bestuur van een onderneming (artikel 4 KB 10 januari 1994) Eubeloul A<IvoQlOn 39 13

15 voorbeelden: ~BR neemt bestuursfuncties waar bij verschillende vennootschappen ~BR ondertekent verschillende brieven van een BVBA als gevolmachtigde ~BR neemt deel aan dagelijks bestuur I deelname aan werkvergaderingen I ontvangen en schrijven van brieven I bankvolmachten ~BR treedt op als erevoorzitter van de RvB en neemt deel aan het beleid (Cass., 27 februari 2004) Eulleiu. Adwcaten.40 Waardebepaling in geschillenregeling Eubeiul Advoclten 41 Waardebepaling in geschillenregeling stiefmoederlijke behandeling van prijs en waardering in de wet -tvoorzitter bepaalt de prijs (artikels 338/341 eerste lid en 640/643. eerste lid W. Venn.) -tindeplaatsstelling bij prijsbepaling in voor1(oopdausules (artikels 337 en 639 W. Venn.) -tgevolg: zeer ruime appreciatie bevoegdheid voorzitter toch grenzen: bv. geen prijsbepaling in functie van financieringsmogelijkheden E ulle'-. Adwcaten

16 niet bindend advies van een deskundige (artikel 962 Ger. W.) kan, maar moet niet worden gevraagd.. onenigheid over gebondenheid aan conventionele prijsbepalingen "doorgaans onvoldoende gegevens om prijs te bepalen bij gebrek aan "markt".. bij voorkeur nauwkeurige opdracht aan deskundige: tijdstip waardering aanwijzing waarderingsmethode(s) of gewogen gemiddelde daarvan correcties? minderheidsdécote of controlepremie? termijn voor rapportering Eubeliu. Adwçaten - 43 waarderingsmethodes.. zeer divers met zeer diverse waarderingsresultaten.. meeste gehanteerde methodes: netto-kasstroomwaarde ("discounted cash f1ows") rentabiliteitswaarde intrinsieke (vermogens)waarde (eventueel gecorrigeerd, bv. voor potentiêle claims).. gewogen gemiddelde kan aangewezen zijn Eubekul Adwçaten. 44 tijdstip van waardering ("peildatum").. kan grote impact hebben op waardering (vnl. bij uittreding).. aanvankelijk: ogenblik uitspraak (geen schadevergoeding).. rechtspraak zeer divers: geeil peildatum verslag deskundige datum van inleiding datum ontstaan conflict afsluiting laatste jaarrekening... Eubews Adwcaten

17 voorschot op de prijs? (Vz. Kh. Tongeren, 30 september 2003, onuitg.) quid bij tegenvallende prijs? ~slechts afstand van vordering cfr. artikel 825 Ger. W. quid als de prijs nihil is? (Vz. Kh. Marche, 17 april 2000, T.B.H. 2001, 758) moratoire intresten pas toe te kennen vanaf in vonnis vastgestelde datum van levering (Ca ss. 30 oktober 2003, T.R. V. 2004, 344) Eubelul Advocaten 46 Aansprakelijkheid van een voorlopig bewindvoerder (Luik, 24 oktober 2003) Eubeiul Advocaten ~ 47 zijn bestuurders aansprakelijk voor door de vennootschap onbetaald gebleven bedrijfsvoorheffing? -+doorstorting bedrijfsvoorheffing is s.s. geen plicht voor de bestuurders, wel voor de vennootschap Eubekn Advocaten

18 +bestuurders kunnen in dit geval enkel aansprakelijk gesteld worden indien geen enkele andere bestuurder, geplaatst in dezelfde omstandigheden, dergeiijke beslissing zou genomen hebben +Luik, 24 oktober 2003 komt tot 'analoog resultaat via de theorie van de noodtoestand Eulleilul AdWc;.Iten Alain François Eubelius Advocaten Goedheidsstraat BRUSSEL tr: mj: Q: Eubellul AdWc;.Iten Philippe Mulliez Eubelius Advocaten Pres, Kennedypark KORTRIJK tr: ~: Q: Eube... _alen

19 I ", VERGELIJKENDE TABEL VAN WETTELIJKE ACTIEMIDDELEN BIJ CONFLICTEN IN NV EN BVBA 1 Actiemiddel Rechterlijke (Vorderlngs) Drempel- Gronden tussenkomst gerechtigde voorwaarden Resultaat Bijzonderheden Subsidiariteit 1 Verplichte bijeenroeping Venno(o)t(en)! 20% van het AV (artt en aandeelhouders maatschappelijk --- W. Venn.) kapitaal 2 Vraagrecht VennooUaan- (artt. 274 en deelhouder W. Venn.) 3 Individuele onderzoeksen controlebevoegdheid --- VennooU aandeelhouder van vennoten 2 4 Herroeping van Gewone meerderheid Bij statutaire zaakvoerders! -- AV Uitz. bij statutaire zaakvoerder in BVBA: bestuurders zaakvoerder BVBA: gewichtige redenen, éénparigheid of 3!4 tenzij éénparigheid meerderheid (art. 256 W. Venn.) 5 Uitkoop Aandeelhouder(s) 95% van de (art. 513 W. Venn.) --- stemrechtverlenende --- effecten 6 Vennootschaps- Niet voor Gewone meerderheid Gronden van vordering (artt. 289 en principiêle AV bestuurders! 561 W. Venn.) beslissing, commissarisaanspradaarna kelijkheid " Rechtbank van Ad hoc Ad hoc Ad hoc Ad hoei structureel Structureel (uitz. niet verzekerd in nietpublieke NVweigeringsrecht ex art W. Venn.) Ad hoc Strafrechtelijke sancties (artt. 345,1 oen - 647, 1 W. Venn.) Ter AV uit te oefenen! zie wettelijke - beperkingen antwoord plicht Geen commissaris benoemd! bijstand of - vertegenwoordiging door accountant mogelijk Hoorrecht? - Enkel voor NV; onderscheiden procedure vgl. - publieke NV of niet Verjaring na 5 jaar (art W. - Venn.) -- I I Tabel is beperkt tot voornaamste actiemiddelen; geen rekening is gehouden met actiemiddelen onder het strafrecht 2 Rechtsleer en rechtspraak erkennen ook een informatie- en controlerecht in hoofde van individuele bestuurders

20 I I Koophandel (art 574, 1 0 Ger. W.) 7 Minderheidsvordering Rechtbank van Minderheids- Op jaarvergadering: Gronden van Vordering wordt (artt. 290 e.v. en 562 Koophandel (art. aandeelhouder(s) effecten die minstens bestuurders- Ad hoc voor rekening van e.v. W. Venn.) 574,1 0 Ger. W.) 1% aansprakelijkheid de vennootschap vertegenwoordigen ingesteld; van de stemmen Aandeelhouders of met stemrecht effecten die minimum mogen geen EUR van kwijting hebben het kapitaal verleend. - vertegenwoordigen Ve~aring na 5 jaar (art W. Venn.) 8 Vennootschappelijk Rechtbank van Venno(o)t(en)! 1 % van het geheel Aanwijzingen dat de Deskundige kan deskundigen Koophandel of aandeelhouder( s) aantal stemmen belangen van de Voorbereidend boeken en + onderzoek voorzitter of vennootschap op rekeningen nazien, (art. 168 W. Venn.) daarvan (kort effecten die minimum ernstige wijze in gevaar alsook geding) EUR van (dreigen te) komen verrichtingen van het kapitaal organen vertegenwoordigen 9 Aanstelling gerechtelijk Voorzitter Belanghebbende Ernstige (dringende) Afhankelijk van mandataris (bestuurder Rechtbank van --- aantasting van het Ad hoc bevoegdheid van + (+) (+) ad hocl sekwester! Koophandel (kort vennootschapsbelang gerechtelijk voorlopig geding) mandataris, bewindvoerder) drastische maatregel, risico aantasting kredietwaardigheid 10 Nietigverklaring! Rechtbank van Belanghebbende Opgesomd in art. 64 Vervaltermijn van 6 opschorting besluiten Koophandel en -- W. Venn. Ad hoc maanden (art. 198 A'J3 (artt. 64 en 178 e.v. voor opschorting 2 W. Venn.) W. Venn.) Voorzitter - daarvan (kort geding) 11 Uittreding (artt. 340 e.v. Voorzitter Vennoot/aandeelhouder Staat niet open in en 642 e.v. W. Venn.) Rechtbank van -- Gegronde redenen Structureel publieke NVs (art. +(+) koophandel 635 W.venn.) (zoals in kort geding) 3 Vorderen is ook mogelijk t.a.v. besluiten van de Raad van Bestuur, doch op grond van gemeen recht 2

21 I en I 12 Uitsluiting (artt. 334 e.v. Voorzitter Venno( 0 )t( en)/aandeel- BVBA: Staat niet open in 636 e.v. W. Venn.) Rechtbank van houder(s) Aandelen die 30% van Gegronde redenen Structureel publieke NV's (art. ++ Koophandel de stemmen 635 W.Venn.) (zoals in kort vertegenwoordigen of geding) aandelen waarvan nominale of fractiewaarde 30% van het kapitaal vertegenwoordigt NV: Effecten die 30% van de stemmen vertegenwoordigen (of 20% indien effecten die het kapitaal niet vertegenwoordigen zijn uitgegeven) of aandelen waarvan nominale of fractiewaarde 30% van het kapitaal vertegenwoordigt 13 Gerechtelijke ontbinding Rechtbank van VennooV Wettige redenen Meest drastische (artt. 343 en 645 W. Koophandel aandeelhouder - Structureel maatregel (vgl. artt. +++ Venn.) 333 en 634 W. Venn.) 3