Beeldkwaliteitplan Het Nieuwe Landgoed Gemeente Ede - 1 november 2012

Transcriptie

1 Beeldkwaliteitplan Het Nieuwe Landgoed Gemeente Ede - 1 november 2012

2

3 Beeldkwaliteitplan Het Nieuwe Landgoed Gemeente Ede - 1 november 2012

4 1 Beeldkwaliteitplan Het Nieuwe Landgoed Gemeente Ede

5 Voorwoord 2 Beste lezer, Met dit nieuwe/herziene beeldkwaliteitsplan staan we nu écht aan de vooravond van de realisatie van Het Nieuwe Landgoed. Ik ben zeer content met het resultaat. Het Consortium Het Nieuwe Landgoed en de gemeente Ede hebben hard gewerkt om tot het voorliggende plan te komen. In een tijd dat de bouwwereld het zwaar te verduren heeft, is het gelukt om tot een realistisch nieuwbouwplan voor Ede te komen. De voorzieningen en de woningbouw vormen een lang verwachte schakel tussen de twee bestaande wijken Kernhem en Veldhuizen. Ondanks de economische tegenwind en het inleveren aan kwantiteit, wisten partijen hun kwalitatieve ambities hoog te houden. Ik ben heel blij dat we nu zover zijn dat de uitvoeringsfase kan starten. Marije Eleveld, wethouder Ruimtelijke Ontwikkeling

6 3 Beeldkwaliteitplan Het Nieuwe Landgoed Gemeente Ede

7 Inhoud INLEIDING 1.1 Doel van het beeldkwaliteitplan 1.2 Relatie met het bestemmingsplan 1.3 Relatie met de welstandsnota 1.4 Opzet van het beeldkwaliteitplan 2.0 PLAN OP HOOFDLIJNEN 2.1 Concept in hoofdlijnen 2.2 Landschap en inrichting 2.3 Bebouwingscomponenten: hiërarchie in beeldtaal 2.4 Bebouwingscomponenten: Het Nieuwe Landgoed 2.5 Infrastructuur. 3.0 BEELDKWALITEIT BEBOUWING 3.1 Cluster: stedenbouwkundige aspecten 3.2 Cluster winkels: beeldkwaliteitvoorschriften 3.3 Cluster wijkcentrum: beeldkwaliteitvoorschriften 3.4 Cluster appartementen: beeldkwaliteitvoorschriften 3.5 Carré: stedenbouwkundige aspecten 3.6 Omzoming: stedenbouwkundige aspecten 3.7 Omzoming 2 onder 1kap en villa s: beeldkwaliteitvoorschriften 3.8 Omzoming rijwoningen: beeldkwaliteitvoorschriften 3.9 Omzoming appartementen: beeldkwaliteitvoorschriften 3.10 Omzoming wijkvoorziening: beeldkwaliteitvoorschriften 3.11 Parkrand & vijverrand: stedenbouwkundige aspecten 3.12 Parkrand: beeldkwaliteitvoorschriften 3.13 Vijverrand: beeldkwaliteitvoorschriften 3.14 Onderdoorgang: stedenbouwkundige aspecten 3.15 Onderdoorgang: 3D beelden 3.16 Het motief de rode draad 4.0 BEELDKWALITEIT OPENBARE RUIMTE 4.1 Ruimtelijk concept 4.2 Hoofdstructuur: lanen & omzoming -open ruimten Hoofdstructuur: lanen & omzoming Hoofdstructuur: open ruimten Hoofdstructuur: boszone Specials: de verbindingsas en verbinding N Specials: vijvers Specials: accenten & kunst Facetten: beplanting Facetten: ecologie & water Facetten: verharding Facetten: meubilair & verlichting Facetten: erfafscheiding Facetten: spelen 4.5 Hoofdaspecten: Beeldkwaliteit Openbare Ruimte

8 5 Beeldkwaliteitplan Het Nieuwe Landgoed Gemeente Ede 1.1 Doel van het beeldkwaliteitplan Een beeldkwaliteitplan is een integrale visie die een nadere uitwerking geeft van het Masterplan met betrekking tot de bebouwing en de inrichting van het openbare gebied. Het vormt een inspiratiebron bij het ontwerpen van bouwplannen en een leidraad bij het opstellen van inrichtingsplannen voor de openbare ruimte. Een hoge mate van eigenheid en een goede afstemming op de aanwezige stedenbouwkundige en architectonische structuur worden als kwaliteitsaspecten opgevat. Bij afstemming gaat het om de specifieke schaal van de architectuur ten opzichte van de huidige omgeving en tussen de projecten onderling. Bij eigenheid gaat het om kleurrijke, warme, genuanceerde en sprekende architectuur. Het beeldkwaliteitplan geeft de randvoorwaarden aan voor het ontwikkelen van diverse onderdelen, die vanuit het Masterplan kunnen worden afgeleid. Het beeldkwaliteitplan gaat vooral over ruimtelijke en architectonische kwaliteitsaspecten, zoals de maatvoering van gebouwen, de plaatsing van gebouwen en de architectonische uitvoering van gebouwen. Het beeldkwaliteitplan bevat bovendien spelregels voor het inrichten van het openbare gebied. Deze spelregels hebben betrekking op de bestrating, de inpassing van groen, het aanbrengen van verlichting en de keuze van meubilering. Het beeldkwaliteitplan schetst een ideaal beeld. Waar dit ideaal niet haalbaar is, vanwege maatschappelijke, functionele en technische factoren, dient te worden gehandeld in de geest van het beeldkwaliteitplan. Wat betreft de maatvoering en het programma kennen het Masterplan en het beeldkwaliteitplan een zekere marge omwille van flexibiliteit tijdens de realisatieperiode. 1.2 Relatie met het bestemmingsplan Het bestemmingsplan vormt een juridisch en planologisch kader waarin staat welke ruimtelijke ontwikkelingen waar en op welke manier worden toegestaan. In een bestemmingsplan kunnen ook ontwikkelingen uitgesloten worden. Het bestemmingsplan vormt het beoordelingskader bij bouwaanvragen. Het beeldkwaliteitplan wordt vastgesteld door het college van B&W. In het beeldkwaliteitplan staan de beoordelingscriteria voor Het Nieuwe Landgoed.

9 1.0 Inleiding Relatie met de welstandsnota Wanneer de gemeente bouwprojecten wil kunnen beoordelen op welstand is zij verplicht om een welstandsnota op te stellen. De welstandsnota geeft informatie over de architectonische uitgangspunten voor de ontwikkeling van gebouwen. De welstandsnota van de gemeente vormt het beoordelingskader voor de welstandscommissie over de architectuur van de bouwaanvragen. Het beeldkwaliteitplan vervangt de welstandsnota voor het deel van het grondgebied waarop het beeldkwaliteitplan betrekking heeft. Het vormt een toetsingskader voor de welstandcommissie die haar advies op grond van het beeldkwaliteitplan objectief kan maken. Op die manier kunnen de beoogde ontwikkelingen ook op esthetische gronden worden beoordeeld. 1.4 Opzet van het beeldkwaliteitplan Het beeldkwaliteitplan is eenvoudig van opzet. In hoofdstuk 2 wordt het plan Het Nieuwe Landgoed op hoofdlijnen beschreven. In hoofdstuk 3 worden de bebouwingscomponenten afzonderlijk behandeld, eerst de stedenbouwkundige omschrijving en vervolgens de richtlijnen voor de beeldkwaliteit. Dit wordt voorafgegaan door een aantal overkoepelende richtlijnen.in hoofdstuk 4 wordt het landschap met de inrichtingselementen behandeld.

10 7 Beeldkwaliteitplan Het Nieuwe Landgoed Gemeente Ede Kaart omgeving Ede 1830 Kernhem landgoed Kernhem Het nieuwe landgoed N224 Proosdijerveldweg/Lunterseweg Google earth 2007 Veldhuizen A

11 2.1 Concept in hoofdlijnen 8 Het Nieuwe Landgoed is de naam voor een nieuwe ontwikkeling binnen Ede waarin landschap, voorzieningen en woningen een sterk samenhangend geheel vormen. Het is een buurt waar de auto vooral op eigen terrein wordt ondergebracht en waar veel ruimte is voor groen. De ambitie van dit plan is het realiseren van een aantrekkelijke verbinding voor langzaamverkeer tussen beide wijken, in combinatie met wijkfuncties, ingebed in een nieuw type landgoed. Een aantal uitgangspunten zijn leidend geweest voor het ruimtelijk concept zoals; - De ruimtelijke en functionele verbinding van beide wijken door het integreren van de N224 en het clusteren van voorzieningen. -Het realiseren van een aangename en veilige ongelijkvloerse verbinding voor langzaam verkeer tussen de twee wijken. -Versterken van de wijkvoorziening. -Het realiseren van een sterk landschappelijk/stedenbouwkundig plan dat maximaal gebruik maakt van de reeds bestaande kwaliteiten, zoals de bomenlaan van de N224 en de singel, met een eigen te herkennen sfeer in een parkachtige opzet. -Het handhaven en versterken van de ecologische structuur. Juist door de parkachtige opzet en de bomenrijen kan de ecologische structuur, die voor dit gebied belangrijk is, worden versterkt. De ruimtelijke opbouw van het landgoed Kernhem dient als uitgangspunt voor het ontwerp van Het Nieuwe Landgoed. Het landschap de groene kamer als verbinding. N224 Langzaam verkeer Groene kamer N224 Doorsnede Groene kamer

12 9 Beeldkwaliteitplan Het Nieuwe Landgoed Gemeente Ede

13 2.2 Landschap en inrichting 10 Landgoed Kernhem Het Landgoed Kernhem is aangewezen als beschermd gezicht in het kader van beschermd Stads- en Dorpsgezicht op gemeentelijk niveau. De tuinen en parken rondom het kasteel en later rond de buitenplaats zijn in de loop der eeuwen op onderdelen steeds aangepast. Grote delen kennen een strakke symmetrische inrichting, welke zijn gelieerd aan de formele Franse classicistische tuinstijl (18e eeuw). De Doolhoflaan en de Veenselaan zijn hiervan belangrijke voorbeelden. Andere elementen die in de loop der eeuwen getransformeerd zijn kennen een landschapachtige, natuurlijke inrichting, afgeleid van de Engelse landschapsstijl. Van de relicten is het 18e eeuwse lanenstelsel het meest kenmerkend, omdat deze de hoofdstructuur van het landgoed bepaalt. Van de lanen vormden de Doolhoflaan en de Kernhemse laan samen de hoofdas van het landgoed. Andere kenmerkende landschapselementen van landgoed Kernhem zijn de diverse bostypes, de formele beuken- en eikenlaanstructuren, de groene kamers omzoomd door bos en houtwallen en de functionele kamers omzoomd door beukenhagen. Op een lager schaalniveau vallen ook de kleinschalige hoogteverschillen, de diverse waterpartijen en de kronkelende padenstructuur van het landgoed op. Locatie google earth 2007 Het Nieuwe Landgoed Het landhuis Kernhem met de omliggende velden, de lanen structuren en de omringende bosgordel vormen een samenhangende, harmonieuze opbouw. Het Nieuwe Landgoed ligt in een open groene kamer die niet omsloten wordt door bos, maar door bebouwing in combinatie met een specifieke beplanting. Met het ontwerp wordt aangesloten op de centrale as van landgoed Kernhem. Het uitgangspunt voor Het Nieuwe Landgoed is een gelaagd landschap waarin verschillende verhaallijnen te ontdekken zijn. Het landschap is het bindend element van de bebouwingseenheden en speelt een zeer belangrijke rol in de beleving van het landgoed, uitgewerkt in een eigentijdse stijl. Een gelaagd landschap waarin de verschillende lagen van historische en nieuwe structurerende elementen zijn terug te vinden. Groen hiërarchie Het Nieuwe Landgoed

14 11 Beeldkwaliteitplan Het Nieuwe Landgoed Gemeente Ede Binnen het Het Nieuwe Landgoed zijn verschillende bebouwingscomponenten te onderscheiden. Voor de architectonische uitwerking moet duidelijk zijn welke componenten bij elkaar horen, welke op zich zelf staan of welke een uitwerking kunnen krijgen die past bij de omringende wijken. Een landgoed wordt veelal gekenmerkt door een samenhangend geheel van onderscheidende elementen die in verschillende perioden verrijkt en versterkt zijn. De configuratie van de bebouwing verwijst naar de ruimtelijke structuur zoals die zich in het verleden bij verschillende landgoederen heeft ontwikkeld. Een van de middelen is om een hiërarchie of een rolverdeling te organiseren. Een landgoed bestaat vaak uit een hoofdgebouw met een aantal bijgebouwen, die vroeger het landhuis bedienden. 1. Cluster De hiërarchie in het landgoed komt op verschillende manieren tot uiting. In beeldtaal wordt dit zichtbaar in de dynamiek van de contourlijnen, de korrelgrootte, de ornamentiek en de detaillering. Een beeldverhaal die door een ieder daardoor ook begrepen wordt, van rijk geornamenteerd tot rustiek ingetogen. 2. Carré 3. Omzoming 4. Parkrand/vijverrand

15 2.3 Bebouwingscomponenten: hiërarchie in beeldtaal Binnen Het Nieuwe Landgoed kan het cluster gezien worden als het architectonisch ensemble waarbij de omliggende gebouwen de bijgebouwen zijn. Het cluster vormt het epicentrum van Het Nieuwe Landgoed en krijgt een rijke en gevarieerde uitstraling. 1.. Cluster 2. Het carré zou gezien kunnen worden als een stedelijk hof, met een eigen besloten karakter. Het vormt de ruimtelijke tegenhanger van het cluster. Het beeld van het carré blijft gevarieerd, maar is minder rijk gedetailleerd dan het cluster. 2. Carré 3. De omzoming vormt de gordel rond het cluster en is opgenomen in de bosrand. Deze bebouwing is te karakteriseren als rustiek en landelijk en ingetogen, maar zeer zorgvuldig gedetailleerd. 3. Omzoming 4. De parkrand en vijverrand functioneren als de zoom rond Het Nieuwe Landgoed. Deze woningen hebben een afsluitende en inleidende functie. De architectuur is helder en ingetogen, maar heeft een ingetogen en subtiele detaillering. De vijverrand is gelijk aan de parkrand, met een extra verwijzing in de architectuur naar het carre. 4. Parkrand/vijverrand

16 13 Beeldkwaliteitplan Het Nieuwe Landgoed Gemeente Ede Omzoming Cluster Carré Uitloper Edesche bos Cluster Omzoming Parkrand Vijverrand

17 2.4 Bebouwingscomponenten: Het Nieuwe Landgoed 14 Cluster In het hart van Het Nieuwe Landgoed ligt het voorzieningencluster. Deze wordt doorsneden door de N224 en wordt door een onderdoorgang voor langzaam verkeer, voor Kernhem en Veldhuizen ontsloten. Het cluster bevat uiteenlopende voorzieningen als winkels voor dagelijks gebruik, woningen en wijkvoorzieningen. Het cluster is het belangrijkste element in de opzet van Het Nieuwe Landgoed. Het bevindt zich in het centrum van de groene kamer, Alle andere bebouwingselementen zijn ruimtelijk op dit cluster georiënteerd. 1.. Cluster Carré - gerealiseerd Het woonblok gesitueerd in de uitloper van het Edesche bos bestaat uit grondgebonden woningen rond een besloten hof. Dit hof krijgt een naar binnen gericht karakter met een beschutte ligging. Hierdoor vormt het de ruimtelijke tegenhanger van het meer naar buiten gerichte voorzieningencluster. 2. Carré De omzoming De bebouwing vormt een gordel rond het cluster. In deze gordel zijn woningen, bestaande uit twee-onder-één-kapwoningen, geschakelde vrijstaande woningen, rijwoningen en appartementen opgenomen. Deze zijn gegroepeerd in hofjes en opgenomen in de bosrand. Tevens zijn in deze omzoming wijkvoorzieningen opgenomen. De architectuur tezamen met de beplanting vormt de eenheid van de omzoming. 3. Omzoming 4. Parkrand/vijverrand Parkrand en vijverrand [parkrand= gedeeltelijk gerealiseerd] Aan de kant van Veldhuizen A zijn drie bouwblokken toegevoegd, twee gelegen aan het park en een aan de vijver. De twee blokken aan de parkrand worden doorsneden door de langzaam verkeer route die aansluit op de onderdoorgang, zijnde de verbinding tussen de twee wijken. De park- en vijverrand woningen verzorgen de overgang tussen Het Niewe Landgoed en Veldhuizen..

18 15 Beeldkwaliteitplan Het Nieuwe Landgoed Gemeente Ede

19 2.5 Infrastructuur 16 Hoofdontsluiting Wijkontsluiting Dwars door het plangebied loopt de provinciale weg N224. Deze weg is de hoofdontsluiting voor een groot deel van Ede richting het noorden, oosten en westen. Ook de wijk Kernhem wordt grotendeels ontsloten via deze weg. Om ervoor te zorgen dat de weg in de toekomst voldoende capaciteit behoudt, zal de weg verdubbeld worden over het traject tussen het kruispunt van de N224 met de Lunterseweg / Proosdijerveldweg en de A30. De woningen binnen het plangebied Het Nieuwe Landgoed worden ontsloten via Kernhem en Veldhuizen A. De voorzieningen binnen het voorzieningencluster worden met uitzondering van het wijkcentrum direct op de N224 ontsloten, zodat de wijken hiermee niet belast worden. De parkeerplaatsen in het voorzieningencluster zijn voor bezoekers bereikbaar via de N224. Het cluster is voor langzaam ver- keer vanuit Veldhuizen ontsloten door middel van een ongelijkvloerse verbinding; een onderdoorgang. Binnen het plangebied fungeren de wegen uitsluitend als ontsluiting van de woningen. Aansluiting op het openbaar vervoer wordt geregeld door een bushalte ter plaatse van de Stakenberg. Langzaam verkeer Hoofdontsluiting N224 / Lunterseweg Wijkontsluiting Openbaar vervoer Langzaam verkeer Openbaar vervoer