! PROViMGIAlE STATED I VAN OVERIJSSEL \

Transcriptie

1 Provinciale Staten! PROViMGIAlE STATED I VAN OVERIJSSEL \ Reg.nr. Dat. ontv,: 2 2 SE 200R Routing Luttenbergstraat 2 Postbus GB Zwolle Telefoon Fax provincie.overijssel.nl postbus@overijssel.nl RABO Zwoiie Inlichtingen bij dhr. N. de Boer telefoon N.d.Boer@overijssel.nl AanvuIIing op het provinciaal ruimtelijk beleid (Handreiking en beoordeling ruimtelijke plannen) betreffende "afhankelijke woonruimte" in het buitengebied per 1 oktober Datum Kenmerk 2008/ Pagina Uw brief Uw kenmerk Hierbij zenden wij u een afschrift van onze brief aan de Overijsselse gemeenten. Deze brief gaat over de aanvulling van de Handreiking en beoordeling ruimtelijke plannen per 1 oktober 2008 op het onderdeel mantelzorg in het buitengebied door middel van "afhankelijke woonruimte". AanieSding beieidsaanpasssng Er komen steeds meer verzoeken bij de provincie om (tijdelijke) uitbreidingen van woonruimte toe te staan ten behoeve van mantelzorg. Ook in het coalitieakkoord is ingegaan op het bieden van ruimte ten behoeve van mantelzorg. De provincie speelt op deze ambitie in door een beleidsverruiming die voorziet in een oplossing voor deze tijdelijke behoefte. Onder de noemer van "afhankelijke woonruimte" kunnen gemeenten toestemming geven bijgebouwen en bestaande recreatiewoningen en gastenverblijven (bestaande oppervlakte) behorend bij burgerwoningen in het buitengebied, zolang er behoefte is aan mantelzorg, te gebruiken als woonruimte. In de Handreiking wordt hiertoe de nieuwe subparagraaf opgenomen als onderdeel van paragraaf "Wonen in het buitengebied". Inhoud beseidsaanpassing Voor de exacte inhoud van de beleidsaanpassingen verwijzen wij u naar de bijgevoegde brief aan de Overijsselse gemeenten (bijlage). Samengevat betreft het beleid voor de afhankelijke woofiruimte een tijdelijk gebruik van een bijgebouw, gastenverblijf of recreatiewoning ten behoeve van een woonfunctie voor een gedeelte van het huishouden. Het is dus niet de bedoeling dat een zelfstandige woning ontstaat. Ook dient de noodzaak voor een mantelzorgsituatie te zijn aangetoond. Voor wat betreft de ruimtelijke invloed zijn de afstand tot het hoofdgebouw, de ruimtelijke uitstraling en de handhaving van het gebruik belangrijk. Na het verdwijnen van de noodzaak wordt het bijgebouw, gastenverblijf of recreatiewoning niet meer voor wonen gebruikt. Door voor deze afhankelijke woonruimte geen extra ruimte/bijgebouwen te bieden, wordt gestimuleerd om het bijgebouw na gebruik ten behoeve van mantelzorg weer als bijgebouw in gebruik te nemen. Enerzijds wordt zo het belang van mantelzorg gediend en anderzijds wordt het doel om het buitengebied zo min mogelijk aan te tasten veiliggesteld. Bijlagen 2 Datum verzending 19. SEP verijssel

2 Wro en OmgevSngsvisIe Op 1 juli 2008 is de nieuwe Wro in werking getreden. Vanaf dat moment speelt het "provinciaal belang" een belangrijke rol. De provincie heeft invloed op ruimtelijke ontwikkelingen als zij dit kan motiveren vanuit het provinciale belang. Totdat de Omgevingsvisie van kracht is (naar verwachting voorjaar 2009), is het provinciale belang terug te vinden in het Streekplan en de Handreiking. De beleidsaanvulling voor de "afhankelijke woonruimte" biedt ruimte voor het faciliteren van mantelzorg met oog voor het laatstgenoemde provinciale belang. Wij zijn dan ook van mening dat het beleid met betrekking tot de "afhankelijke woonruimte", gezien het provinciale belang om onnodige verstening in het buitengebied tegen te gaan en het coalitieakkoord "&Overijssel!", een gewenste aanvulling is op de Handreiking. In het kader van de Omgevingsvisie zullen ten aanzien van mantelzorg en wonen en zorg in het buitengebied opnieuw afwegingen gemaakt worden. Het beleid zal dan ook van toepassing zijn tot de Omgevingsvisie in werking treedt. Datum Kenmerk 2008/ Pagina 2 Uw brief Deze aanvulling van de Handreiking zal na publicatie in de Staatscourant en diverse Overijsselse bladen op 1 oktober 2008 in werking treden. Gedeputeerd^^faten^/an j^verijssel, voorzitter, Uw kenmerk secretaris, Overijssel

3 Luttenbergstraat 2 Postbus GB Zwolle Telefoon Fax provincie.overijssel.nl postbus@overijssel.nl RABO Zwolle Burgemeester en Wethouders van alle gemeenten in Overijssel Iniichtingen bij dhr. N. de Boer telefoon N.d.Boer@overijssel.nl Aanvulling op het provinciaal ruimtelijk beleid (Handreiking en beoordeling ruimtelijke plannen) betreffende "afhankelijke woonruimte" in het buitengebied per 1 oktober Datum / uw brief Uw kenmerk Inieiding Hierbij berichten wij u over de aanvulling van de Handreiking en beoordeling ruimtelijke plannen (hierna: Handreiking), waartoe wij op 8 September 2008 hebben besloten. Deze aanvulling betreft het beleid voor de "afhankelijke woonruimte" en treft u aan in de bijlage. Bij brief van 10 april 2008 hebben wij u reeds gemformeerd over de voorgenomen aanvulling met de mogelijkheid op het voorstel te reageren. De naar aanleiding daarvan ingekomen reacties zijn betrokken in onze besluitvorming. Ook heeft de Provinciale Commissie voor de Fysieke Leefomgeving over het voorstel advies uitgebracht. De gewijzigde Handreiking wordt van kracht op 1 oktober Het beleid met betrekking tot de "afhankelijke woonruimte" komt er samengevat op neer dat in situaties waarin de noodzaak voor een mantelzorgsituatie is aangetoond, een afhankelijke woonruimte in gebruik kan worden genomen. Dit geldt voor bijgebouwen (tot maximaal 75 m2) bij (bedrijfs-)woningen in het buitengebied en bestaande recreatiewoningen en gastenverblijven (bestaande oppervlakte) behorend bij burgerwoningen in het buitengebied. Na het verdwijnen van de noodzaak wordt het bijgebouw, de recreatiewoning of het gastenverblijf niet meer voor wonen gebruikt. Door voor deze afhankelijke woonruimte geen extra ruimte/bijgebouwen te bieden, wordt gestimuleerd om het Bijgebouw na gebruik ten behoeve van mantelzorg weer als bijgebouw in gebruik te nemen. Enerzijds wordt zo het belang van mantelzorg gediend en anderzijds wordt het doel om het buitengebied zo min mogelijk aan te tasten veiliggesteld. Het beleid met betrekking tot de "afhankelijke woonruimte" wordt in de Handreiking in de nieywe subparagraaf opgenomen als onderdeel van paragraaf "Wonen in het buitengebied". Wro en Omgeviragsvisie Op 1 juli 2008 is de nieuwe Wro in werking getreden. Vanaf dat moment speelt het "provinciaal belang" een belangrijke rol. De provincie heeft invloed op ruimtelijke ontwikkelingen als zij dit kan motiveren vanuit het provinciale belang. Totdat de Omgevingsvisie van kracht is (naar verwachting voorjaar 2009), is het provinciale belang terug te vinden in het Streekplan en de Handreiking. De beleidsaanvulling "afhankelijke woonruimte" biedt ruimte voor het faciliteren van mantelzorg met oog voor het provinciale belang. Bijlagen 1 Datum verzending 10, SEP provincie verijssel

4 Wij zijn dan ook van mening dat het beleid met betrekking tot de "afhankelijke woonruimte", gezien het provinciale belang om onnodige verstening in het buitengebied tegen te gaan en het coalitieakkoord "&Overijssel!", een gewenste aanvulling is op de handreiking. In het kader van de Omgevingsvisie zullen ten aanzien van mantelzorg en wonen en zorg in het buitengebied opnieuw afwegingen worden gemaakt. Het beleid zal dan ook van toepassing zijn tot de Omgevingsvisie in werking treedt. Gedeputeerde St issel, voorzitter, Datum Kenmerk 2008/ Pagina 2 secretaris, Uw brief Uw kenmerk provincie verijssel

5 B&W van Almelo B&W van Borne B&W van Dalfsen B&W van Deventer B&W van Dinkelland B&W van Enschede B&W van Haaksbergen B&W van Hardenberg B&W van Hellendoorn B&W van Hengelo B&W van Hof van Twente B&W van Kampen B&W van Losser B&W van Oldenzaal B&W van Olst-Wijhe B&W van Ommen B&W van Raalte B&W van Rijssen-Holten B&W van Staphorst B&W van Steenwijkerland B&W van Tubbergen B&W van Twenterand B&W van Wierden B&W van Zwartewaterland B&W van Zwolle Postbus 5100 Postbus 200 Postbus 35 Postbus 5000 Postbus 11 Postbus 200 Postbus 102 Postbus 5000 Postbus 200 Postbus 18 Postbus 54 Postbus 5009 Postbus 90 Postbus 354 Postbus 16 Postbus 100 Postbus 140 Postbus 244 Postbus 2 Postbus 162 Postbus 30 Postbus 67 Postbus 43 Postbus 23 Postbus GC ALMELO 7620 AE BORNE 7720 AA DALFSEN 7400 GC DEVENTER 7590 AA DENEKAMP 7500 AA ENSCHEDE 7480 AC HAAKSBERGEN 7770 BA HARDENBERG 7440 AE NDVERDAL 7550 AA HENGELO OV 7470 AB GOOR 8260 GA KAMPEN 7580 AB LOSSER 7570 AJ OLDENZAAL 8120 AA OLST 7730 AC OMMEN 8100 AC RAALTE 7460 AE RDSSEN 7950 AA STAPHORST 8330 AD STEENWDK 7650 AA TUBBERGEN 7670 AB VRIEZENVEEN 7640 AA WIERDEN 8060 AA HASSELT 8000 GA ZWOLLE

6 Bijlage: regeiirsg "Afhankelijke woonruimte" in het buitengebied. In plaats van in zorginstellingen vindt steeds meer zorg en begeleiding aan huis plaats. Daarnaast blijven mensen langer zelfstandig thuis wonen. Dit zorgt ervoor dat mantelzorg in de schijnwerpers staat. Er wordt in dit kader dan ook een toenemende vraag geconstateerd. Voor het binnenstedelijke gebied is het van belang dat in kwalitatief en kwantitatief opzicht ingespeeld wordt op deze vraag. In het buitengebied geldt een stringenter beleid. Om zorgvuidig om te gaan met de ontwikkelingen in het buitengebied is het van belang terughoudend te zijn met het faciliteren van mantelzorg. Toch zijn er in het buitengebied diverse mogefijkheden om te kunnen voorzien in woonruimte ten behoeve van mantelzorg (zoals het beleid voor tnwoning, rood voor rood en vrijkomende agrarische bebouwing). Daarnaast kan in een "afhankelijke woonruimte" (een al dan niet vrijstaand bijgebouw) een gedeelte van het huishouden worden gevestigd ten behoeve van mantelzorg. Zowel de inwoonvorm als de "afhankelijke woonruimte" spelen in op het tijdelijke karakter van mantelzorg en zijn hierdoor een geschikte vorm orn de behoefte aan (een vorm van) mantelzorg te faciliteren. IMa het verdwijnen van de noodzaak kan het bijgebouw niet meer voor de woonfunctie in gebruik genomen worden. Door voor deze afhankelijke woonruimte geen extra ruimte/bijgebouwen toe te staan, wordt gestimuleerd om het bijgebouw na gebruik ten behoeve van mantelzorg weer als bijgebouw in gebruik te nemen. Het doel om het buitengebied zo min mogelijk aan te tasten wordt zo gediend. Daarnaast wordt met de afhankelijke woonruimte tegemoet gekomen aan de behoefte aan meer privacy. In het onderstaande wordt ge'illustreerd op welke wijze de "afhankelijke woonruimte" in het buitengebied van Overijssel wordt vormgegeven. Reikwijdte regeling De regeling is van toepassing op burgerwoningen en bedrijfswoningen in het buitengebied en geldt niet voor recreatiewoningen. Dit type woningen is niet bestemd voor permanente bewoning, noch is het mogelijk om hier bijgebouwen voor op te richten. Bestaande recreatiewoningen en gastenverblijven bij woningen zijn we! geschikt om tijdelijk ten behoeve van mantelzorg in gebruik genornen te worden. provincie

7 Afhankelijke woonruimte: Het uitgangspunt is dat er sprake blijft van een huishouden op het perceel waarbij een gedeelte van het huishouden in het bijgebouw is gehuisvest. Deze regeling voorziet niet in rnogelijkheden van een zelfstandige woning. Onder de volgende voorwaarden zou het gebruik van een "afhankelijke woonruimte" toegepast kunnen worden. 1, Er is sprake van mantelzorg. 2, Het gebruik wart de IbijgelboiiweBi bij een woning ten foehoewe wan mantelzorg vindt plaats foipnen de bestaande bebouwingsregeiing tot eemi maxsmym wars 75 m2. 3, Er is sprake van een feijgefboijw qua Sigging eera ryimteiijke eerasieid vormi met de woning* Het geforyik vars het ibsjgefooyw mag met leidera tot een onevenredige aantasting van de omgeving* 4, Het geibryik van foijgelbouwee tean foehoeve van mantelzorg krijgt JyrSdisch vorm met een binnenpiarase onthefffingsmogeiijkliesd (op basis van de Wro). Op deze wijze kan per s tyat e een goede afweging worden gemaakt. 5, Dat er sprake is van een tijdelijke sityatie dient oor alie betrokken partijen kenbaaren voidoende werzekerd te zijn met een privaatrectitelijke overeenkomst. 6, Indien de gemeente toepassing geeft aan deze regeling ziet zij nadrykkelijk toe op hand having na het et* aiien wan de noodzaak voor manteizorg«1. Er is sprake van mantelzorg Om een bijgebouw tijdelijk in te richten als "afhankelijke woonruimte" zal er sprake moeten zijn van mantelzorg. In dit kader wordt er voorgesteld om aan de begripsomschijvingen in het bestemmingsplan het begrip "mantelzorg" toe te voegen. Mantelzorg is "het bieden van zorg aan een ieder die hulpbehoevend is op het fysieke, psychische en/of sociaie viak, op vrijwillige basis en buiten organisatorisch verband". Het is mogelijk om de gemeenteiijk WMO-consulent hierin een rol te laten spelen. 2. Geen extra bouwmogelijkheden Er kan maximaal 75 m2 in gebruik genomen worden als afhankelijke woonruimte. Dit is gelijk aan het provinciaal beleid voor bijgebouwen bij (burger)woningen in het buitengebied. Het is niet de bedoeling dat voor het gebruik als "afhankelijke woonruimte" extra bouwmogelijkheden worden gecreeerd. In de bestaande recreatiewoningen en gastenverblijven zal uitgegaan moeten worden van de bestaande situatie. 3. Ruimtelijke eenheid/ onevenredige aantastlng Een bijgebouw komt als "afhankelijke woonruimte" in aanmerking als deze qua Isgging een ruimtelijke eenheid vormt met de woning. Dit komt terug in de begripsomschrijving van het bestemmingsplan. Daarnaast is het wenselijk om in de regeling een voorwaarde met betrekking tot de maximale afstand tussen de woning en het bijgebouw op te nemen. Uiteraard mag het gebruik van het bijgebouw als woonruimte niet leiden tot een onevenredige aantasting van de omgeving waarbij rekening gehouden wordt met aspecten zoals geur, geluid en veiligheid. De nieuwe woonruimte zal uit oogpunt van veiligheid en duurzaamheid vanzelfsprekend moeten voldoen aan de eisen uit het Bouwbesluit.

8 4. Juridische regeling. De "afhankelijke woonruimte" zal via een binnenplanse ontheffingsmogelijkheid (voor het gebruik) mogelijk gemaakt worden. Op deze manier kan per verzoek een optimale belangenafweging plaatsvinden. Aan de ontheffing wordt (onder andere) de voorwaarde verbonden dat van de ontheffing geen gebruik meer mag worden gemaakt en derhalve het gebruik van het bijgebouw als afhankelijke woonruimte dient te worden beeindigd, als de rnantelzorgsituatie is komen te vervallen. Op deze voorwaarde kan worden gehandhaafd. Onder punt 1 is ingegaan op het begrip mantelzorg. De regeling wordt aangevuld met een verbod bijgebouwen te gebruiken als woning. Zonder een verbod zou immers geen vrijstelling verleend kunnen worden. Uit de begripsomschrijving blijkt daarnaast dat het moet gaan om een bijgebouw dat qua ligging een ruimtelijke eenheid vormt met het hoofdgebouw. Daarnaast zal een gedeelte van het huishouden in dit bijgebouw zich mogen vestigen. Er kan dus nooit een zelfstandige woning ontstaan. Het is aan de gemeente om aanvullende voorwaarden te stellen (parkeren, beeldkwaliteit etc,)- 5. Tijdelijke situ a tie Het gebruik van het bijgebouw als "afhankelijke woonruimte" betreft een tijdelijke situatie. Zodra de noodzaak van mantelzorg is komen te vervallen zal het gebruik van het bijgebouw als woonruimte moeten worden beeindigd. Dit zal voor alle betrokken partijen kenbaar en voidoende verzekerd moeten zijn. In aanvulling op de ontheffing wordt een overeenkomst tussen gemeente en belanghebbenden afgesloten. Op basis van de verklaring zou geen bestuursrechtelijk handhavingstraject opgestart kunnen worden. In deze overeenkomst verklaren de betrokken partijen bekend te zijn met de randvoorwaarden en gevolgen van de regeling. De verklaring speelt een rol in het bewustwordingsproces voor alle partijen. 6. Handhaving Doordat deze regeling expliciet op het tijdelijke karakter van mantelzorg inspeelt is het van belang om op de handhaving van de regeling toe te zien. Wij verwachten van gemeenten dat indien zij gebruik maken van de regeling, zij de concrete situaties opnemen in hun handhavingsprogramma. Overijssel