De zorg kan zó veel beter

Transcriptie

1 De zorg kan zó veel beter elmaat voorlichting afstemming zelfredza oeting bewustwording Therapietrouw

2 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw

3 Woord vooraf Goed gebruik = doelmatige zorg Probeert u zich de gezondheidszorg eens zonder geneesmiddelen voor te stellen. Ondenkbaar, nietwaar? De voortdurende aanvoer van nieuwe medicatie geeft artsen elke keer opnieuw de modernste wapens in handen om ziektes en aandoeningen te bestrijden. Zo hebben we voor steeds meer zorgvragen een passend antwoord paraat. Farmabedrijven hebben als makers en leveranciers van die middelen alle reden om het goede gebruik ervan te bevorderen. Maar ze kunnen dat niet alleen. Op allerlei plekken en op uiteenlopende manieren werken zij met andere partijen in en buiten de zorg samen om patiënten te helpen bij het nauwgezet volgen van de instructies van hun arts. De dokters en de geneesmiddelen kunnen echter nog zó goed zijn, het succes van een behandeling staat of valt bij het juiste en trouwe gebruik van de voorgeschreven medicatie door de patiënten zelf. En daar wringt nogal eens de schoen; verschillende onderzoeken laten zien dat ongeveer de helft (!) van de chronische patiënten de voorgeschreven medicijnen niet, niet volledig of verkeerd inneemt. Een pijnlijke constatering. Zeker in een tijd waarin doelmatigheid het grote speerpunt is in het zorgbeleid, verdient het tegengaan van verkeerd geneesmiddelengebruik ieders aandacht. Eerder in 2012 verscheen onder de titel Patiëntenservice het eerste deel van een brochurereeks met als motto De zorg kan zó veel beter. Daarin hebben we verschillende initiatieven opgenomen van zorgpartijen die hun krachten en kennis hebben gebundeld om patiënten zo goed mogelijk van dienst te zijn. In deze tweede uitgave hebben we van therapietrouw het centrale thema gemaakt. Ik nodig u graag uit uzelf te laten inspireren door de goede ideeën en praktijkvoorbeelden uit dit boekje en om met ons te werken aan een optimaal gebruik van al die mooie middelen. Dr. Michel A. Dutrée, arts algemeen directeur Nefarma

4 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 7 Inhoud Therapietrouw Betere zorg voor hetzelfde (of mínder) geld Inleiding: Betere zorg voor hetzelfde (of mínder) geld 7 Therapietrouw in kaart 8 Opgelucht ademhalen Boehringen Ingelheim, Pfizer, GSK en AstraZeneca richten zich samen met Achmea op voorlichting aan patiënten met astma en COPD. 11 Farmacotherapeutisch Thuisconsult Apothekers gaan in gesprek met ouderen die minimaal vijf geneesmiddelen op een dag gebruiken. Een initiatief van AstraZeneva en BENU apothekers. 17 Pillcoach Een door Janssen ontwikkelde beveiligde applicatie voor HIV-patiënten. 23 MySupport Een zorgprogramma voor MS-patiënten gericht op persoonlijke begeleiding van Merck Serono (onderdeel van Merck B.V.). 29 Mijnpijncoach Huisarts Vos heeft samen met Curavista een online zelfmanagementprogramma ontwikkeld voor mensen met zenuwpijn. 35 Brunchpoli Een prettige omgeving om een injectie te komen halen. Dat is de Brunchpoli, opgericht door Arkin samen met farmaceut Janssen. 41 Richtlijn Check Astma (RCA) & COPD Controle Check (CCC) Voor mensen met astma en COPD heeft GSK samen met de KNMP en SFK een computerprogramma ontwikkeld voor betere zorg. 47 Mijnmedicijncoach Mijnmedicijncoach biedt mensen die chronisch medicijnen gebruiken uitgebreide informatie. Een initiatief van 2Comply en diverse farmaceutische bedrijven. 53 Samen met zorginstellingen een aangename omgeving creëren waar patiënten zonder tegenzin naartoe komen om hun tweewekelijkse injectie te halen. Met de hulp van ICT-bureaus applicaties ontwikkelen die medicijngebruikers herinneren aan hun innamemomenten en herhaalrecepten. Verpleegkundigen instrueren zodat zij weer hun patiënten kunnen ondersteunen. Of een coördinerende rol vervullen in de totstandkoming van vruchtbaar overleg tussen (huis-) artsen en apothekers rond het geneesmiddelengebruik van hun patiënten. Het is zomaar een greep uit de initiatieven die farmaceutische bedrijven als ontwikkelaars van medicijnen ontplooien om bij te dragen aan een optimaal gebruik ervan. Dat is natuurlijk in de eerste plaats in het belang van de patiënt, voor wie de kansen op een goed behandelresultaat groeien naarmate de therapietrouw groter wordt. Maar het is óók in het belang van de samenleving en de schatkist, omdat meer therapietrouw leidt tot betere zorg, terwijl de kosten niet toenemen. Sterker nog: die nemen áf. Immers: de kansen op herhaald doktersbezoek of zelfs ziekenhuisopnamen slinken als patiënten zich beter aan het voorgeschreven gebruik houden. Bovendien kunnen ze vaak sneller weer aan het werk als een behandeling goed aanslaat. Vanzelfsprekend hebben farmabedrijven ook zelf een groot belang. Zij willen niets liever dan dat de middelen die zij tegen aanzienlijke investeringskosten en over lange periodes hebben ontwikkeld een zo groot mogelijk effect sorteren. Dat lukt alleen als artsen de juiste middelen voorschrijven bij de juiste patiënten en als die patiënten trouw zijn in toediening en gebruik. Redenen te over dus voor farmabedrijven om de handen ineen te slaan met andere partijen in en buiten de zorg. Hun verantwoordelijkheid houdt namelijk niet op als een nieuw geneesmiddel eenmaal op de markt is. Wel is het zo dat de hele regie rond voorschrijven, financiering en gebruik van deze middelen dan bij andere partijen ligt, zoals artsen, apothekers, zorgverzekeraars en natuurlijk vooral de patiënten zelf. Vandaar dat de bedrijven in nauwe samenwerking met al die partners in de zorg projecten opzetten om bijvoorbeeld de informatievoorziening te verbeteren, de toediening te vergemakkelijken en de kans op fouten in geneesmiddelengebruik te verkleinen. In deze brochure komen acht van die projecten uitgebreid aan bod. Vanuit verschillende perspectieven, waarbij de voordelen voor de patiënten steeds centraal staan. Zij vertellen hoe ze worden geholpen in hun behandeling. Maar ook huisartsen, apothekers, zorgverzekeraars en andere betrokkenen vertellen wat deze initiatieven bijdragen aan het verbeteren van de zorg en waarom ze brede navolging verdienen. Want zolang de helft van de (met name) chronische patiënten zich blijft bezondigen aan verkeerd of ontrouw gebruik van geneesmiddelen, hebben we in de zorg nog een wereld te winnen.

5 8 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 9 Therapietrouw in kaart TherapietrouwMonitor Percentage therapietrouwe patiënten (2010) Therapietrouw is de mate waarin de patiënt zijn behandeling uitvoert in overeenstemming met de afspraken die hij heeft gemaakt met zijn behandelaar. Definitie in het eindrapport van de kwartiermaker Therapietrouw, in opdracht van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, juni 2008 Om het optimale rendement uit een behandeling te halen, is een hoge therapietrouw van groot belang. Patiënten die hun medicatie op de juiste momenten (blijven) innemen, zullen het meeste baat hebben bij het voorgeschreven medicijn. Op dat punt valt nog heel wat winst te behalen, blijkt bijvoorbeeld uit de TherapietrouwMonitor. Die brengt gegevens in kaart over het gedrag en de ervaringen van (chronische) medicijngebruikers. Opvallend zijn de grote verschillen tussen de uiteenlopende aandoeningen. Zo zijn negen van de tien diabetespatiënten therapietrouw, terwijl bij astmapatiënten en mensen die lijden aan ADHD slechts zes van de tien personen zich aan het voorgeschreven gebruik houden. Verschillen tussen mannen en vrouwen zijn er niet of nauwelijks; wel blijken oudere mensen zich beter aan de voorschriften te houden dan jongeren. Een andere constatering is dat het aantal stoppers groter is onder de nieuwe gebruikers. Dat fenomeen doet zich onafhankelijk van de aandoening voor. Bij astma- en COPD-patiënten stopt zelfs meer dan dertig procent van de nieuwe gebruikers al in het eerste jaar met de medicatie. Astma/COPD Depressie Diabetes 1 Hart- en vaatziekten 2 ADHD Astma/COPD Depressie Diabetes 1 Diabetes 2 Hart- en vaatziekten 3 ADHD nb. betreft orale antidiabetica 2. nb. exacte percentages zijn afhankelijk van geneesmiddelgroepen Percentage stoppers onder nieuwe gebruikers in % De TherapietrouwMonitor is een initiatief van de % Landelijke taakgroep Goed Medicijngebruik. Naast het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport werken daarin onder meer koepels van apotheken, zorgverzekeraars, huisartsen, patiënten en innovatieve farmaceutische bedrijven samen. 1. nb. betreft orale antidiabetica 2. nb. betreft orale antidiabetica in combinatie met een cholesterolverlager 3. nb. exacte percentages zijn afhankelijk van geneesmiddelgroepen bron: Monitor Therapietrouw/SFK/Vektis

6 10 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 11 Initiatief: Opgelucht ademhalen Gericht op: patiënten met astma en COPD Bedrijf: Boehringer Ingelheim, Pfizer, GlaxoSmithKline en AstraZeneca in samenwerking met Achmea De zorg kan zó veel beter: voorlichting Het verbeteren van de gezondheid en de kwaliteit van leven van mensen met astma en COPD door hun medicamenteuze therapietrouw te verhogen. Dat is het hoofddoel van het pilotproject Opgelucht Ademhalen. Het project, dat zich zowel richt op zorgverleners als op patiënten, zet in op bewustwording over de aandoening en vaardigheden met betrekking tot goed geneesmiddelengebruik. Kennis is bepalend voor de houding van mensen ten aanzien van hun aandoening en de rol van hun medicatie, en dat vertaalt zich weer in gezonder gedrag. Naast kennis en vaardigheden wordt ook ingezoomd op de rol van zelfmanagement in de zorg en de waarde van goede communicatie tussen de zorgverlener en patiënt. Kennisoverdracht Voorlichting vervult een sleutelrol in het project. De projectgroep organiseert samen met longverpleegkundigen een aantal informatiebijeenkomsten voor patiënten, huisartsen, apothekers, assistenten en praktijkondersteuners om hun kennis en vaardigheden rondom de behandeling van astma en COPD te vergroten. Alle betrokken zorgverleners volgen een informatiebijeenkomst om beter beslagen ten ijs te komen in hun contact met de patiënt. Er is een enorme variatie aan medicatie en inhalatoren en ze hebben allemaal hun eigen toedieningsvorm. Daarom krijgen de zorgverleners een koffer mee Voorlichting vervult een sleutelrol met de meest gangbare inhalatoren en medicijnen, zodat ze patiënten tijdens het spreekuur makkelijk kunnen laten zien hoe ze hulpmiddelen moeten gebruiken. Daarnaast zijn er twee avonden speciaal voor patiënten. Naast kennisoverdracht en de mogelijkheid om vragen te stellen, is er tijdens deze bijeenkomsten veel gelegenheid om uitgebreid te oefenen met de inhalatieapparatuur. De patiënten leren niet alleen van de professionals, maar ook van elkaar. Juist omdat ze allemaal lotgenoten zijn, wisselen ze veel praktische tips uit. Een onderdeel van het project is de zorgknipkaart, een speciaal voor het project ontwikkelde versie van de Zorgstandaard. Op deze kaart kunnen de patiënten afvinken welke stappen ze al hebben gezet en wat ze nog moeten doen. Na zes en twaalf maanden worden de deelnemers uitgenodigd voor een consult om te kijken hoe het er dan met hun gezondheid voor staat.

7 Femmie Bakker Verbetering in het toedienen Ik heb sinds twee jaar last van astma en COPD. Dat zit in de familie: mijn grootmoeder was erg astmatisch, evenals mijn vader, een tante en een zoon. Het uit zich vooral in moeheid en ik moet altijd rustig aan doen als ik begin met bewegen. Daarvoor neem ik elke dag twee pufjes. Een aantal maanden geleden werd ik via de huisarts uitgenodigd mee te doen aan twee patiëntenavonden van Opgelucht Ademhalen. Ik had daar wel interesse in, omdat ik mijn medicatie heel serieus neem. Tijdens de eerste avond gaven verschillende longverpleegkundigen uitleg over de ziekte en de werking van de verschillende medicijnen. Ik ben echt geschrokken toen ik hoorde dat zoveel mensen hun medicijnen niet innemen en dat er zoveel verspild wordt. Veel van wat ik hoorde, wist ik overigens al. De tweede avond vond ik interessanter, omdat het daarbij specifiek ging over het gebruik van de medicijnen. De verpleegkundigen lieten ook echt zien hoe je de inhalatoren moet gebruiken. Dat vond ik heel erg nuttig, want tijdens die demonstratie zag ik duidelijk dat ik dat niet goed deed. Ik heb toen direct een afspraak gemaakt met de praktijkondersteuner voor verdere uitleg. Inmiddels weet ik dat het erg belangrijk is dat ik de inhalator rechtop houd, in plaats van schuin, zoals ik altijd deed. Anders krijg je niet voldoende medicatie binnen en dat heeft een negatief effect op de behandeling, en een risico op terugval. De praktijkondersteuner heeft me dat vast wel uitgelegd toen ik de medicatie ging gebruiken, maar dat is toen niet tot me doorgedrongen, dus ik was blij dat het op die avond nog eens duidelijk werd gedemonstreerd. Veel van wat ik hoorde was een aanvulling op wat ik al wist, maar wat het me in elk geval heeft opgeleverd is een echte verbetering in het toedienen van de medicatie. Ik weet nu zeker dat ik het goed doe!

8 14 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 15 Luchtwegaandoeningen zoals astma en COPD komen in Nederland veel voor. Onjuiste behandeling kan tot veel onnodige gezondheidsschade leiden. Dat is voor ons als zorgverzekeraar een relevant gegeven. Daarom hebben wij het initiatief genomen voor het pilotproject Opgelucht Ademhalen. Dit project is gericht op het ontwikkelen van een aanpak om therapietrouw bij gebruikers van luchtwegmedicatie te verhogen. Dat doen we door het vergroten van kennis over de aandoening en vaardigheden voor goed geneesmiddelengebruik bij zowel patiënten als zorgverleners. Michiel Hinkofer, Beleidsadviseur Achmea divisie Zorg & Gezondheid Samen sterk voor de best mogelijke zorg Dit project stimuleert en faciliteert patiënten en zorgverleners om onderling goede afspraken te maken over de aanpak van de aandoening. Het zet patiënten aan het stuur als het gaat om de kwaliteit van hun eigen leven en maakt ze hier bewust medeverantwoordelijk voor. Dat past helemaal in ons streven om een bijdrage te leveren aan patiëntparticipatie in een duurzaam betaalbaar zorgstelsel van hoge kwaliteit. Luchtwegaandoeningen hebben veel impact op het dagelijks functioneren van patiënten en hun directe omgeving. Een toename van kennis en kunde bevordert gezond gedrag, waardoor onnodige complicaties uitblijven. Tevens vergroot de toename van kennis en kunde de mate waarin patiënten verantwoordelijkheid kunnen én durven nemen voor hun aandoening. Goed geïnformeerde patiënten zijn beter in staat de juiste keuzes in de zorg te maken. En goed ingestelde patiënten zijn langer in staat om zorg dichtbij huis te genieten, ondersteund door zorgverleners in de eerste lijn. Die vertrouwde zorg is niet alleen goed voor de patiënt als zorggebruiker, maar ook voor de patiënt als premiebetaler, aangezien het goedkoper is dan soortgelijke zorg in de tweede lijn. Dat wij als zorgverzekeraar en farmaceuten hierin zo nauw samenwerken, komt omdat we gelijksoortige doelen nastreven. Beide branches maken zich sterk voor de best mogelijk zorg, gericht op een optimale kwaliteit van leven. De trainingen van Opgelucht Ademhalen zijn gebaseerd op de meest recente, relevante richtlijnen en protocollen en waar mogelijk op beschikbare Zorgstandaarden. De standaarden schrijven voor op welke wijze het zorgproces moet worden ingericht en welke inspanning van wie mag worden verwacht. Daarmee creëren we samen toegevoegde waarde voor patiënten met astma en COPD en werken we heel concreet aan een doelmatige en toegankelijke zorg. Boehringer Ingelheim: De patiënt écht centraal Innovatieve geneesmiddelen zijn onmisbaar voor de patiënt. Door de veranderingen in het zorgstelsel wordt het succes van innovaties in toenemende mate bepaald door de samenwerking tussen zorgverleners, zorgverzekeraars en de farmaceutische bedrijfstak. Boehringer Ingelheim ziet haar verantwoordelijkheid breder dan uitsluitend het ontwikkelen van innovatieve geneesmiddelen. Door kennis te delen, knelpunten te analyseren en op het gebied van zorgoptimalisatie passende interventies te ontwikkelen, dragen wij bij aan betere integrale zorg voor chronische patiënten. Als we dit sneller bereiken door samen te werken, dan doen we dat. Opgelucht Ademhalen is een mooi voorbeeld van hoe farmaceuten samen deze extra verantwoordelijkheid invullen. De patiënt echt centraal stellen is een uitdaging maar vooral een uitstekende manier om onze focus te houden op wat ons bindt: het borgen van gezondheidswinst. Medicijnen sorteren het beste effect wanneer ze op het juiste moment, op de juiste manier gebruikt worden. Bij therapieontrouw doet de patiënt zichzelf te kort en bovendien kost het de samenleving veel geld. Verhoging van therapietrouw is dus een belangrijk instrument om de zorg als geheel te verbeteren en doelmatigheid te bevorderen. Dat is waar we ons sterk voor maken in dit project.

9 16 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 17 Initiatief: Farmacotherapeutisch Thuisconsult Gericht op: patiënten met minimaal vijf medicijnen, waaronder bloeddrukverlager of glucoseverlager Bedrijf: AstraZeneca in samenwerking met BENU Apotheken De zorg kan zó veel beter: afstemming Op verschillende plekken in Nederland is vorig jaar proefgedraaid met het Farmacotherapeutisch Thuisconsult. Voor dit programma gaat de apotheker in gesprek met ouderen die minimaal vijf verschillende medicijnen krijgen, waaronder een bloeddrukverlager of een glucoseverlager. Het doel: kijken of het medicijngebruik nog wel in orde is. De apotheker speelt een sleutelrol bij het Farmacotherapeutisch Thuisconsult. Hij selecteert patiënten op basis van leeftijd, medicatie en risicofactoren, op zoek naar signalen die mogelijk aangeven dat zij hun medicijnen niet meer gebruiken zoals ooit bedoeld was. Zeker bij ouderen die gedurende langere tijd verschillende medicijnen slikken, is het een reëel risico dat daar fouten in geslopen zijn. Vervolgens legt de apotheker deze lijst voor aan de huisarts. Als die ook vindt dat er reden is tot zorg, krijgen de patiënten een uitnodiging voor een medicatiebeoordeling. In een persoonlijk gesprek nemen ze dan samen hun medicijngebruik door en wordt bijvoorbeeld de inhalatieapparatuur bekeken op juist gebruik. Mensen krijgen daarbij alle ruimte om te vertellen waar ze tegenaan lopen. Daarbij kunnen allerlei dingen boven tafel komen, variërend van wit uitgeslagen voorzetkamers van de Patiënten meer bewust maken van medicijngebruik inhalatieapparatuur, tot een gebrek aan therapietrouw omdat patiënten niet begrijpen waarvoor het medicijn wordt gebruikt. Zeker bij meervoudig medicijngebruik is samenwerking tussen zorgverleners een belangrijk punt. Indien noodzakelijk wordt de patiënt doorgestuurd naar de huisarts voor een aanvullend consult, extra controles of aanpassing van de medicatie. De gesprekken zorgen ervoor dat patiënten zich meer bewust worden van hun medicijngebruik en een praktisch handvat krijgen om dat beter te managen. Dat vertaalt zich duidelijk in een toename van de therapietrouw.

10 Mijn vrouw en ik zijn allebei slikkers. Ik heb een aantal jaren geleden een hartinfarct gehad, waarna ik gedotterd ben. Daarna voelde ik me weer helemaal gezond, maar ik moet nog wel steeds vijf soorten pillen gebruiken. Aangezien ik zelf apotheker ben geweest, weet ik precies waar ze voor nodig zijn en dat ik weer last van mijn hart krijg als is ze niet gebruik. Dus eet ik ze braaf op. Maar ik weet ook dat veel mensen moeite hebben met het innemen van hun medicijnen. Vaak worden ze niet eens afgehaald. Dat is niet alleen slecht uit oogpunt van gezondheid, maar ook financieel: het is een ongelofelijke verspilling. Als je ziet wat er in de afvalton terechtkomt Dat is echt schrikbarend. doorgenomen, van werking en bijwerkingen tot een juist gebruik. Gezien mijn achtergrond had ik dat niet echt nodig, maar ik kan me voorstellen dat zo n gesprek voor heel veel mensen enorm nuttig is, juist omdat er veel wordt gerommeld met medicijnen. Het is heel belangrijk dat medicijnen die worden voorgeschreven ook echt gebruikt worden, en daar draagt het thuisconsult zeker aan bij doordat het mensen inzicht geeft in de noodzaak van hun medicatie. Bovendien krijg je in zo n gesprek fouten in de medicatie boven tafel, zoals overbehandeling of verkeerd gebruik van medicijnen. Vroeger kwam je als apotheker dergelijke zaken alleen bij toeval op het spoor, maar tegenwoordig zitten ze er bovenop. Dirk Jansen, chronisch medicijngebruiker Persoonlijke zorg is een kostbaar gegeven Daarom vind ik het Farmacotherapeutisch Thuisconsult een mooi project. In een gesprek bij mij thuis heb ik samen met apotheker Paul Jansema alle aspecten van medicatie Ook het persoonlijke contact is een belangrijk pluspunt van het thuisconsult. Ik ben nog opgeleid als chemisch analist, maar tegenwoordig is het vak meer patiëntgericht en dat is een goede zaak. Thuisbezoek is tijdrovend en die tijd moet natuurlijk wel betaald worden, maar het heeft absoluut meerwaarde, omdat het patiënten duidelijk maakt dat met hen meegedacht wordt en dat er echt aandacht aan hen wordt geschonken. Die persoonlijke zorg is juist in deze tijd een kostbaar gegeven.

11 20 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 21 Het Farmacotherapeutisch Thuisconsult is een mooi project omdat het een oplossing biedt voor een serieus probleem bij een groep die vaak moeite heeft met therapietrouw vanwege de vele medicijnen. Hoe meer medicijnen mensen innemen, hoe groter de kans op vergissingen en op een ongewenste wisselwerking tussen de verschillende medicijnen. Dat brengt serieuze risico s met zich mee voor de gezondheid. Als mensen lang achter elkaar verschillende medicijnen slikken, bestaat bovendien het risico dat de medicatie op een gegeven moment niet meer aansluit bij de actuele situatie. Het kan bijvoorbeeld zijn dat mensen steeds een herhaalrecept krijgen, terwijl hun labwaarden inmiddels zodanig veranderd zijn dat een andere dosering nodig is. Of mensen gebruiken medicijnen al zo lang dat ze niet meer weten waarvoor. Dan kan het lastig zijn om je aan het behandelschema te houden. Paul Jansema, Lloyds Apotheken in Hoogeveen Periodieke sanering AstraZeneca: Bijdragen aan een effectieve behandeling Wij streven als farmaceut naar een goed gebruik van geneesmiddelen. Medicijnen moeten zo ingezet worden dat ze ook echt verschil maken. Dat is waar wij voor staan. Daarom is onze maatschappelijke verantwoordelijkheid nauw verweven met de algemene bedrijfsvoering. Er is ons alles aan gelegen om te zorgen dat patiënten hun medicatie op de juiste manier innemen. Dat is nogal eens een probleem, zeker bij ouderen die gedurende langere tijd verschillende soorten medicijnen gebruiken. Het Farmacotherapeutisch Thuisconsult is een nuttig instrument om de therapietrouw van deze groep te verbeteren, omdat er in een persoonlijk gesprek gekeken wordt naar zaken als dosering, de interactie tussen medicijnen en de uitkomsten van de behandeling. Het gaat er uiteindelijk om dat de behandeling effect heeft en dit project helpt om de dingen die het goede medicijngebruik verhinderen, uit de weg te ruimen. Dat is iets waar wij graag onze steun aan verlenen. Met medicijnen die op een goede, rationele manier worden ingezet, kunnen we mensen uit het ziekenhuis houden. Dat is goed voor de patiënten, het kan de kostenexplosie in de zorg beteugelen en dat is uiteindelijk ook goed voor ons. Het Farmacotherapeutisch Thuisconsult is erop gericht om dat soort dingen op het spoor te komen. Het is een soort periodieke sanering waarbij we samen met de patiënt kritisch naar het medicijngebruik kijken en dat, waar nodig, aanpassen. De grote winst van dit programma is wat mij betreft dat patiënten bewuster met hun medicijngebruik omgaan, doordat we heel gericht kijken wat ze gebruiken en ze er echt bij betrekken. Het ligt voor de hand dat dat een positieve uitwerking heeft op hun therapietrouw, dus als apotheker ben ik daar zeer enthousiast over. Wel vind ik het jammer dat het thuisbezoek in de nieuwe opzet is ingeruild voor een telefoongesprek of een bezoek in de apotheek, want een blik in het medicijnkastje bij mensen thuis geeft veel inzicht in hoe ze met hun medicijnen omgaan, en dat is met het oog op therapietrouw bijzonder waardevol.

12 22 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 23 Initiatief: Pillcoach Gericht op: HIV-patiënten Bedrijf: Janssen Zie ook: De zorg kan zó veel beter: regelmaat De Pillcoach is een digitale service voor artsen en verpleegkundigen om de therapietrouw bij de behandeling van HIV te bevorderen. Therapietrouw is een essentieel onderdeel in de behandeling van een aandoening. Dat geldt in het bijzonder voor de behandeling van HIV, omdat het HIVvirus bij onjuiste of onregelmatige inname van medicatie snel muteert, waardoor resistentie tegen de behandeling ontstaat. Maar het correct en tijdig innemen van antivirale therapie bij HIV is niet eenvoudig. Meestal gaat het om therapieën waarbij de patiënt meerdere keren per dag verschillende tabletten in moet nemen. Het moment en de wijze van inname luisteren zeer nauw, maar door belastende bijwerkingen en het feit dat patiënten zich vaak niet ziek voelen, is de drempel hoog om consequent de medicijnen in te nemen. Aangezien leven met HIV en de behandeling erg belastend is, is het begrijpelijk dat therapietrouw soms moeilijk vol te houden is. Met alle risico s van dien. Overzichtelijk Vandaar dat Janssen de Pillcoach in het leven heeft geroepen. Deze service bestaat uit een beveiligde webbased applicatie die twee dingen doet. Ten eerste biedt de service een overzichtelijke weergave van de medicijnen die dagelijks moeten worden ingenomen. Aangegeven wordt wanneer Hulp bij de behandeling en hoe de medicijnen ingenomen dienen te worden. Deze informatie kan desgewenst op een hard plastic kaartje worden afgedrukt. Ten tweede krijgt de patiënt een herinnering per sms of voor de innamemomenten en volgende afspraken. In de tweede fase wordt de service uitgebreid met een speciale Pillcoach-app voor smartphones. Deze app maakt het HIV-patiënten mogelijk om aan te geven of de medicijnen daadwerkelijk zijn ingenomen en die informatie terug te koppelen naar de behandelaar. Dit zal de therapietrouw nog verder verhogen. De Pillcoach is in het najaar van 2011 geïntroduceerd en wordt inmiddels in bijna alle HIV-centra in Nederland en België gebruikt.

13 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 25 Sandra de Wit, patiënt Het is net alsof je een afspraak hebt met het sms-je Sinds ik HIV heb, is mijn leven drastisch veranderd. Ik heb veel in het ziekenhuis gelegen en ben heel vaak ziek geweest: de ziekte van Pfeiffer, longontsteking, chronische bronchitis - allemaal gevolgen van de verzwakking van het immuunsysteem. Gelukkig gaat het de laatste tijd een stuk beter. Ik ben redelijk stabiel. Het enige waar ik nog serieus last van heb, is een constante vermoeidheid als gevolg van de medicijnen. Ik ben er inmiddels niet meer elke dag mee bezig, maar de ziekte brengt wel veel beperkingen met zich mee. Omdat ik al zo lang ziek ben, is het voor mij helaas niet mogelijk om 1 pil per dag te slikken. Ik heb tien pillen per dag nodig die ik tweemaal daags in moet nemen, met een tussentijd van twaalf uur. Die innametijd luistert nauw, want als ik ze niet op tijd inneem, raak ik ontregeld en loop ik kans op resistentie. Dat is een serieus probleem, want omdat ik al zo lang medicijnen gebruik, zijn de mogelijkheden om te switchen van medicijnen inmiddels zeer beperkt. Het is voor mij dus van groot belang dat ik die pillen op tijd inneem. Dat is best lastig. Ten eerste moet ik er s avonds echt voor wakker blijven, terwijl ik vaak doodmoe ben. Ten tweede denk ik er soms niet aan. Zeker als er iets onverwachts gebeurt waardoor mijn routine doorbroken wordt, bijvoorbeeld doordat er plotseling bezoek voor de deur staat of de kat ziek is, loop ik echt het risico om het te vergeten. Daarom ben ik erg blij met de Pillcoach. Ik krijg sinds een paar maanden tweemaal daags een herinnering voor mijn medicijnen. Dat helpt mij om te onthouden wanneer ik ze in moet nemen en het dan ook echt te doen. Het is net alsof je een afspraak hebt met het sms-je! Een app waarmee je kunt aangeven dat je je medicijnen ook echt ingenomen hebt, lijkt me best handig. Als je elke dag medicijnen slikt, is het namelijk soms best lastig om je te herinneren of je ze die dag al ingenomen hebt. Soms twijfel ik echt. Dan zou het heel handig zijn als ik dat op de telefoon kon controleren. Maar dan zou ik wel de keuze willen hebben om die optie zelf uit en aan te zetten. Als je er even geen zin in hebt, moet dat ook kunnen! Om privacyredenen is de naam van Sandra de Wit gefingeerd

14 26 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 27 Het comfort rondom de medicatie is enorm verbeterd. In plaats van de vijftien pillen die mensen vroeger moesten slikken, hebben ze er nu nog maar vier of vijf, of in het beste geval een. Maar dan is het ook wel cruciaal dat je die inneemt en dat dat op tijd gebeurt. Het is een hele klus om dat elke dag trouw te doen. De Pillcoach is net het steuntje in de rug dat mensen nodig hebben. Dat blijkt ook uit de vele enthousiaste reacties van gebruikers. De Pillcoach is tot stand gekomen in nauw overleg tussen de farmaceutische industrie en mensen uit de praktijk. Door die aanpak is een service ontstaan die goed bruikbaar is tijdens de consulten. Er was echt behoefte aan een eigentijdse, digitale tool ter bevordering van de therapietrouw. De Pillcoach is een praktisch instrument dat echt op de patiënt is toegesneden. Het programma is zeer gebruiksvriendelijk en biedt heel veel mogelijkheden om patiënten te informeren en die informatie te visualiseren. Voor ons als hulpverleners is het een handige service, omdat alle benodigde informatie in één programma zit. Ik heb de website tijdens een consult standaard openstaan, zodat mensen mee kunnen kijken. Daarnaast zijn er diverse manieren om de patiënt eraan te herinneren dat hij medicijnen moet innemen. Zo kunnen we de richtlijnen voor de medicatie uitprinten of afdrukken op een plastic kaartje in het formaat van een bankpas en meegeven aan de patiënt bij wijze van reminder. Ook de herinneringsservice via sms voor het innemen van medicijnen of een afspraak is nuttig. Het aantal patiënten dat niet op komt dagen bij een afspraak is in deze doelgroep best groot, en de Pillcoach brengt dat aantal flink omlaag. Ik kijk ook uit naar de introductie van de app waarmee gebruikers kunnen aangeven of ze hun medicatie ook Marjolein Heitmuller, HIV-consulent MC Zuiderzee en Pillcoach-expert Echt toegesneden op de patiënt daadwerkelijk ingenomen hebben. Dat is een waardevolle aanvulling. Enorme investering Dat een bedrijf hierin investeert, vind ik heel bijzonder, juist omdat het niet hoeft. De service is niet herkenbaar terug te voeren, terwijl het wel een enorme investering is. Dat je je als farmaceutisch bedrijf, in dit geval Janssen, dan niet beperkt tot het maken van medicijnen, maar een stapje verder wilt gaan en echt meedenkt met de gebruikers, daar heb ik enorm veel waardering voor. Janssen: Digitale service verhoogt therapietrouw Nieuwe, verbeterde behandelmethoden hebben er in de afgelopen tien jaar toe geleid dat infectie met HIV is veranderd van een diagnose met een zekere dood tot gevolg, in een chronische aandoening. De grootste uitdaging binnen de behandeling van HIV is niet langer alleen het ontwikkelen en op de markt brengen van effectievere HIV-therapieën, maar vooral ook het verbeteren van therapietrouw bij patiënten. De Pillcoach past prima in dat streven. Ons doel is de behandeling van diverse ziektebeelden, waaronder infectieziekten, in brede zin te ondersteunen. Dat doen we door het ontwikkelen en maken van innovatieve geneesmiddelen en zorgen dat deze beschikbaar zijn voor artsen en patiënten wereldwijd. Maar ook door services aan te bieden die voor en door verschillende doelgroepen ingezet kunnen worden om de patiëntenzorg te verbeteren. Vanuit dat perspectief is de Pillcoach ontwikkeld. Dat is gebeurd in nauwe samenwerking met artsen en verpleegkundigen. Vandaar dat de tool goed aansluit op de praktijk.

15 28 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 29 Initiatief: MySupport Gericht op: MS-patiënten Bedrijf: Merck Serono, een onderdeel van Merck B.V. Zie ook: De zorg kan zó veel beter: begeleiding MySupport is een zorgprogramma dat mensen met MS helpt om hun voorgeschreven therapie zo goed mogelijk uit te voeren. Het programma biedt in de eerste plaats persoonlijke begeleiding, praktische informatie en uitleg over alles wat met de therapie te maken heeft, van uitleg over de werking tot bijwerkingen en ervaringen van lotgenoten. Hiervoor komt een instructieverpleegkundige bij de patiënt thuis of vindt telefonisch contact plaats, als aanvulling op de reguliere zorg. Na elk contact vindt er terugkoppeling plaats naar de neuroloog en de MS-verpleegkundige in het ziekenhuis. Voor de meeste mensen met MS die met een therapie gestart zijn, is het eerste jaar het lastigste. Vaak hebben ze recent de diagnose gekregen waardoor hun leven drastisch verandert. En de medicijnen kunnen vanaf de start bijwerkingen geven, terwijl van de effectiviteit niet direct veel te merken valt. Daarom kan de patiënt vooral tijdens het eerste jaar rekenen op intensieve begeleiding en veel (gedoseerde) informatie over noodzaak en werking van de medicatie en het omgaan met bijwerkingen. Ook is er aandacht voor het wegnemen van dingen die een juiste inname van de medicatie in de weg staan. Zo kan een persoonlijk prikschema dat rekening houdt met de activiteiten van de patiënt, de therapietrouw flink bevorderen. Later ligt het accent vooral op het monitoren van een goed Persoonlijke begeleiding en praktische informatie medicijngebruik. Bij chronisch medicijngebruik bestaat namelijk altijd een reële kans dat mensen op termijn hun medicatie minder trouw innemen, wat, in het ergste geval, tot een terugval van de MS kan leiden. MySupport beoogt de therapietrouw te bevorderen doordat de instructieverpleegkundige steeds de vinger aan de pols houdt. Vraagbaak MySupport wordt zoveel mogelijk op de patiënt toegesneden. Er kan veel, maar niets hoeft. Het programma biedt patiënten precies die ondersteuning die ze nodig hebben en prettig vinden. De instructieverpleegkundige fungeert vooral als vraagbaak. Doordat hij of zij echt tijd en aandacht voor de patiënt heeft, komen eventuele knelpunten snel boven water. Dat heeft een positieve uitwerking op de therapietrouw.

16 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 31 Daisy van der Heiden, MS-patiënt Informatie op mijn eigen tijd MS is een onvoorspelbare ziekte. De MS-patiënten in Nederland hebben verschillende ziektebeelden. Bij mij begon het zo n anderhalf jaar geleden met klachten die veel op griep leken. Maar het werd snel erger. Evenwichtsproblemen, gewrichtsklachten, duizeligheid Ik kon de trappen naar mijn woning bijna niet meer op. Gelukkig was vrij snel duidelijk wat ik had. De diagnose MS is niet iets waar je blij mee bent, maar je kunt er wel mee leren leven. MySupport helpt daar absoluut bij. De begeleiding is erg goed. Toen de beslissing over de behandeling eenmaal genomen was, kwam er snel een verpleegkundige thuis die uitleg gaf over de omgang met de medicatie, hoe het apparaatje werkte en hoe ik moest prikken. Het klikte goed en er was alle gelegenheid om vragen te stellen. Die persoonlijke begeleiding is juist in die eerste hectische periode heel erg belangrijk. Ook nu ik eenmaal weet hoe alles moet, kan ik nog steeds bellen of mailen als dat nodig is. Dat vind ik een prettig idee. Deze service biedt een paar dingen waar ik echt enthousiast over ben. Ik werk veel met computers en hou van gadgets, dus zo n digitaal apparaatje om te injecteren is aan mij wel besteed. Het apparaat verricht onder andere de handeling om te prikken en geeft ook informatie over waar je kunt prikken. Verder vind ik het prettig dat allerlei praktische informatie online beschikbaar is, bijvoorbeeld over hoe je de batterijen moet vervangen. Ik vind het fijn dat ik dat soort informatie op mijn eigen tijd op de site kan opzoeken. Over MS bestaan veel vooroordelen en je hebt snel een stempel. Maar ik ben niet zielig. Ik heb deze ziekte nu eenmaal, en ik moet verder. Het prikken hoort er gewoon bij en mede dankzij deze service heb ik bijna weer een normaal leven. Om privacyredenen is de naam van de patiënt op haar verzoek gefingeerd

17 32 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 33 Monique Booy, nurse practitioner en MS-verpleegkundige in het Amphia Ziekenhuis Zo maken we samen de perfecte zorgcirkel MySupport is een mooie aanvulling op de zorg die vanuit het ziekenhuis geboden wordt, doordat het mensen heel praktisch helpt om in de thuissituatie te starten met injecteren. We hebben allemaal onze eigen expertise. Vanuit het ziekenhuis begeleiden wij als MS-verpleegkundigen het totale proces, terwijl de instructieverpleegkundige van MySupport de praktische begeleiding voor haar rekening neemt. Een goede prikinstructie is belangrijk om bijwerkingen van de huid te voorkomen. Zo komen we samen in nauw overleg tot de best mogelijk zorg. Wij proberen mensen te begeleiden in het leven met MS, maar ze merken toch pas thuis of ze het injecteren echt kunnen toepassen in hun dagelijks leven. Goede begeleiding kan daarbij helpen. Het mooie aan deze service is dat mensen in hun eigen veilige omgeving op een praktische manier leren hoe ze met hun medicatie kunnen omgaan. Het is echt zorg op maat. Dat is belangrijk, want eenmaal thuis worden patiënten geconfronteerd met een hoop onzekerheid. Jezelf injecteren is voor de meeste mensen een hoge drempel. Dan is het prettig als je met iemand kunt praten over waar je tegenaan loopt. De instructieverpleegkundige kan precies laten zien hoe ze de autoinjector moeten houden en helpt mensen stap voor stap om het zelf te doen. Ook als ze de techniek van het prikken eenmaal onder de knie hebben, gaat de begeleiding door. Nazorg is belangrijk, omdat therapietrouw iets is dat eigenlijk in elk gesprek aan de orde zou moeten komen, zodat je patiënten daar goed op kunt coachen. MySupport helpt ons als hulpverleners om zicht op het proces te houden, waardoor we hiaten in de zorg of gebrek aan therapietrouw snel kunnen signaleren en daar adequaat op kunnen reageren. Zo maken we samen de perfecte zorgcirkel. Merck Serono: Veel aandacht voor informatie en begeleiding MS begint vaak al op jonge leeftijd. Juist daarom is therapietrouw voor deze patiënten zo cruciaal: ze moeten lang vooruit kunnen met hun medicatie. Helaas is een groot obstakel dat het effect van MS-medicijnen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld maagzuurremmers of hoofdpijnpillen, voor de patiënt niet altijd voelbaar is. Om mensen gemotiveerd te houden, hebben we op basis van onderzoek onder patiënten en MS-zorgverleners een programma ontwikkeld dat veel tijd en aandacht besteedt aan informatie en begeleiding. Dat is precies wat deze groep patiënten kan helpen. Wij steken tijd en geld in MySupport omdat dit programma de therapietrouw aantoonbaar verbetert. Behandelresultaten zijn in hoge mate afhankelijk van de vraag of mensen hun medicatie ook daadwerkelijk innemen. Wij staan voor goede resultaten, dus alles wat eraan meewerkt om die resultaten te verbeteren, kan op onze steun rekenen. Juist omdat deze groep patiënten lang vooruit moet kunnen met de behandeling, willen wij onze expertise graag gebruiken om te zorgen dat onze medicijnen echt gebruikt worden op de manier zoals bedoeld is. MySupport is daarvoor een fantastische service.

18 34 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 35 Initiatief: Mijnpijncoach Gericht op: mensen met zenuwpijn Bedrijf: Pfizer Zie ook: De zorg kan zó veel beter: motivatie Mijnpijncoach is een online zelfmanagementprogramma voor mensen met langdurige zenuwpijn. Het programma, dat is ontwikkeld door huisarts Kees Vos samen met Curavista, helpt deze patiënten meer controle te krijgen over hun situatie en daardoor de kwaliteit van leven te verbeteren. Verwachtingsmanagement Behandeling van zenuwpijn kan patiënten voor een lastig probleem stellen. Het kan namelijk één of meer weken duren voordat de medicijnen werken, terwijl er mogelijk snel na de start al wel bijwerkingen optreden. Bovendien nemen medicijnen de pijn niet altijd volledig weg. Daardoor is de verleiding groot om te stoppen met de medicatie, omdat het lijkt of de behandeling niet aanslaat. Een meer realistische verwachting van de werking van de medicijnen kan daar verandering in brengen. Als je precies weet wat een medicijn doet en wat je kunt verwachten, ben je meer gemotiveerd om de behandeling vol te houden. Daarom zet Mijnpijncoach in de eerste plaats in op verwachtingsmanagement. Meer motivatie dankzij zelfgestelde doelen en werking van de verschillende medicijnen. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om online een pijndagboek bij te houden. Als de patiënt dat wil, kan de eigen huisarts meekijken en coachend optreden, bijvoorbeeld doordat de patiënt een uitdraai van het pijndagboek meeneemt of via een zogeheten econsult. Een vragenlijst op diverse momenten in het traject maakt de kwaliteit van leven en de functionele beperkingen inzichtelijk. Dat biedt niet alleen meer inzicht in de factoren die van invloed zijn op de pijn, maar ook in de eventuele vooruitgang. Doordat mensen hun eigen doelen kunnen stellen en er ook evaluatiemomenten zijn ingebouwd, is de motivatie om die doelen ook daadwerkelijk te halen bijzonder groot. econsult Het uitgangspunt is dat patiënten zelf aan het stuur zitten. Om dat mogelijk te maken, biedt het programma uitgebreide informatie over chronische pijn en de noodzaak Mijnpijncoach zorgt ervoor dat mensen niet meer met al hun vragen bij de huisarts hoeven aan te kloppen, maar veel zelf kunnen afhandelen. Zo krijgen patiënten meer grip op hun pijn en daardoor op hun leven.

19 Wil van Hoogland, patiënt Een stimulans om mijn doel te bereiken Ik heb al een jaar of acht zenuwpijn. Dat is een gemene, scherpe, altijd aanwezige pijn die moeilijk te onderdrukken is. Ik heb van alles geprobeerd, maar niets hielp of hooguit eventjes. Op een gegeven moment ben je daar wel klaar mee. Als je altijd pijn hebt, is het enige dat telt dat je leert om er zo goed mogelijk mee om te gaan. Mijnpijncoach helpt daarbij. Ik vind het fijn dat ik gewoon thuis op de computer allerlei informatie kan vinden die voor mij belangrijk is, bijvoorbeeld over het belang van bewegen. Als ik lig heb ik minder pijn dan als ik loop, dus het gevaar is dat ik dan helemaal niets meer doe. Maar als ik dan lees hoe belangrijk het is om actief te blijven, ben ik toch sneller geneigd om naar buiten te gaan. Mijnpijncoach vind ik een fantastische uitvinding. Er heerst veel onbegrip in de buitenwereld over zenuwpijn. Omdat het niet zichtbaar is, krijg je vaak te horen dat het wel tussen je oren zal zitten. Met deze site voel ik mij serieus genomen en dat is me erg veel waard. Het is ook handig dat ik concrete doelen kan stellen en dingen terug kan lezen. Door het opschrijven van de dagelijkse bezigheden en hoe ik me voel, word ik me bewust van de dingen die invloed hebben op mijn pijn. Dat ik zelf iets kan doen, voelt heel erg goed. Als je zenuwpijn hebt, heb je over heel veel dingen geen controle. Dat is frustrerend. Dankzij Mijnpijncoach heb ik het idee dat ik de regie weer een beetje in eigen hand heb. Hier heb ik acht jaar op gewacht. Heerlijk dat je zelf met iets aan de slag kunt! Echt een zaligheid. Mijnpijncoach stimuleert mij ook om doelen te stellen en daaraan te werken. Zo heb ik voor moederdag een fiets gekregen. Mijn eerste doel was: op de fiets zitten. Vervolgens: een klein stukje fietsen. En het einddoel: een heel stuk fietsen. De eerste twee doelen heb ik inmiddels gehaald, het laatste komt er op termijn ook wel. Dat het zwart op wit staat werkt motiverend, net als het feit dat de huisarts meekijkt. Dat is voor mij echt een grote stimulans. Het is heerlijk als je op een dag smileys met een blij mondje in kunt vullen. Dan denk ik: Dat heb ik toch maar mooi voor elkaar gekregen!

20 38 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 39 Mijnpijncoach is een online hulpmiddel dat patiënten meer de regie geeft over hun leven met de ziekte. Daardoor verbetert de kwaliteit van de behandeling. Eindelijk een programma waarin de patiënt centraal staat. Door de dubbele vergrijzing komen er steeds meer mensen met chronische ziekten. Zenuwpijn is een veel voorkomende klacht bij diabetes. Juist voor deze groep is het belangrijk om een gevoel van controle te krijgen over deze moeilijk te bestrijden pijn. Het inzetten op zelfmanagement is belangrijk omdat het leidt tot minder behoefte aan zorg, meer vrijheid en meer regie. e-health kan daar een belangrijke rol in spelen. Medebehandelaar Het is een andere manier van met elkaar omgaan. De patiënt krijgt een actievere rol en wordt medebehandelaar. Hulpverleners worden partners in plaats van probleemoplossers. Dat is niet meer dan logisch, want de patiënt is 365 dagen van het jaar bezig met zijn ziekte en de hulpverlener hooguit een paar uur per jaar. Het programma helpt patiënten om hun gedrag te veranderen op punten waar ze invloed op hebben, zoals gezond eten, voldoende bewegen, stress verminderen en het verhogen van de therapietrouw. Het pijndagboek helpt om de vooruitgang te signaleren en inzicht te krijgen in factoren die bepalen of de pijn toe- of afneemt. Dat versterkt het gevoel van empowerment. Met Mijnpijncoach kunnen patiënten zelf doelgericht en gestructureerd aan het werk. Doordat de doelen door henzelf worden gesteld, is de kans dat ze gehaald worden een stuk groter dan wanneer een hulpverlener zegt welk doel behaald dient te worden. Het dagboek is ook een bron van informatie voor de hulpverlener en dat vergemakkelijkt de communicatie met de patiënt. Een ander voordeel is dat patiënten in hun eigen tempo en op hun eigen tijd betrouwbare informatie tot zich kunnen nemen. Dat geeft vrijheid. Marja Immerzeel, praktijkverpleegkundige huisartsenpraktijk Atrium Patiënt wordt medebehandelaar Kwaliteit van leven Het mooie van Mijnpijncoach vind ik dat het patiënten helpt om op een positieve manier actief een bijdrage te leveren aan hun eigen gezondheid. Als je over meer kennis beschikt, kun je betere beslissingen nemen en keuzes maken die bij je passen, waardoor de kwaliteit van leven toeneemt. Voor patiënten met chronische zenuwpijn is dit programma een goed werkende aanvulling op de behandeling. Pfizer: Realistische verwachtingen scheppen Wij steken veel tijd en geld in de ontwikkeling van goede medicijnen en dan wil je natuurlijk graag dat medicijnen ook daadwerkelijk worden ingenomen. En op de juiste manier. Bij zenuwpijn is het gevaar groot dat dat niet gebeurt, omdat medicijnen meestal niet dezelfde dag effect hebben. Het kan één tot enkele weken duren voordat pijnverlichting optreedt, terwijl er mogelijk al wel bijwerkingen optreden. Het is belangrijk dat de patiënt dat weet. Bewustwording is een cruciale schakel als het gaat om therapietrouw, en daarom zetten wij met Mijnpijncoach sterk in op het verstrekken van informatie. Vanwege de grote bezoekersaantallen op onze website Stop de pijn weten we dat juist bij zenuwpijn een enorme behoefte aan informatie bestaat, gezien de grote impact op de kwaliteit van leven. Mensen willen alles proberen om de pijn te managen en er beter mee om te gaan. Realistische verwachtingen kunnen daarbij helpen. Door patiënten in een vroeg stadium beter voor te lichten over wat ze kunnen verwachten en tijd te nemen voor informatie en motivatie, kunnen we de therapietrouw positief beïnvloeden. Als mensen weten dat het enige tijd kan duren voordat het medicijn werkt, is het makkelijker om die tijd door te komen. Daar willen wij graag ons steentje aan bijdragen.

21 40 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 41 Initiatief: Brunchpoli Gericht op: patiënten met chronische psychotische stoornis, met name schizofrenie Bedrijf: Janssen, in samenwerking met Arkin De zorg kan zó veel beter: ontmoeting Als je ziek bent, heb je medicijnen nodig. Maar wat nu als een kenmerk van je ziekte is dat je niet beseft dat je ziek bent, zoals bij mensen met schizofrenie vaak het geval is? Dan is iets extra s nodig om je over de drempel te helpen bij de inname van de medicatie. De Brunchpoli is een mooi voorbeeld van zo n laagdrempelig initiatief: hier kunnen mensen in een gastvrije sfeer hun langwerkende medicatie halen onder het genot van een broodje en een kopje koffie. Huiskamer Cliënten die in een prettige omgeving hun injectie kunnen komen halen, zijn sneller geneigd om trouw te blijven komen. Dat is de gedachte achter de instelling van de Brunchpoli bij GGZ-instelling Arkin in Amsterdam. In plaats van wachten in een wachtkamer kunnen cliënten direct terecht in een gezellige huiskamer met gedimd licht, kaarsjes op tafel, wat vrolijke lijstjes aan de muur en levensliederen op de radio. Ze worden opgevangen door een gastvrouw en kunnen een praatje maken met lotgenoten, waarna ze zich op een afgesproken tijdstip melden bij de verpleegkundige voor de noodzakelijk prik. De gastvrouw schenkt koffie en thee met wat lekkers en zorgt dat alle gasten zich op hun gemak voelen. Gastvrijheid om prik te verzachten Ontmoetingsplek Doordat het bezoek plaatsvindt in een sfeer van gastvrijheid en gezelligheid, komen de mensen graag. De hele omgeving helpt zo mee om de benodigde medicijnen in te nemen en te blijven nemen. Juist omdat de medicatie onderdeel is van een groter geheel, is het makkelijker vol te houden. Sterker nog: de Brunchpoli is populair. Ook mensen die niet wekelijks een injectie hoeven te halen, komen toch elke week even langs voor een bakje koffie en een praatje. Het beste bewijs dat het werkt. En omdat goed voorbeeld doet volgen: inmiddels zijn op twee andere plekken in Amsterdam Brunchpoli s opgericht.

22 42 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 43 Johan Klidas, cliënt op de Brunchpoli Dit is echt een warme plek Ik gebruikte heel lang hasj en wiet. Daardoor moest ik op een gegeven moment medicijnen gaan gebruiken tegen psychoses. Sinds negen maanden ben ik gestopt met hasj en wiet, waardoor ik nu ook mijn medicijnen aan het afbouwen ben. Ik wil er graag helemaal vanaf, vandaar dat ik naar de Brunchpoli ga. Daar heb ik een afspraak met de psychiatrisch verpleegkundige en krijg ik mijn injectie. We praten dan over hoe het gaat en hoe ik het beste kan stoppen met de medicatie. Die gesprekken zijn wel belangrijk. Ik heb best een heftig leven achter de rug, en dan heb je hulp zoals je die hier krijgt, hard nodig. Zonder de begeleiding had ik het niet gered en was ik zeker niet zo ver gekomen. Ik ben echt bezig om iets van m n leven te maken. Zo ben ik lid geweest van de Cliëntenraad van Arkin, heb ik meegewerkt aan twee boekjes en ben ik kunstenaar. Ik maak pointillistische schilderijen: met streepjes en stipjes. Er hangt er hier eentje in de wachtkamer van de Brunchpoli. Inmiddels heb ik een nieuw huis, een partner en huisdieren. Mijn basis is op orde. Dat je hier voor je injectie kunt komen en tegelijk een kopje koffie kunt drinken en een lekker broodje krijgt aangeboden, is wel effectief. Je moet je medicatie nu eenmaal nemen, en op deze manier wordt dat wat makkelijker, omdat het hier leuk en gezellig is. Je hebt mooie ontmoetingen en je krijgt altijd iets lekkers dat gemaakt is door Ria, de gastvrouw. Zij is een belangrijke reden dat ik hier kom. Zij weet echt een gezellige sfeer te creëren. Dan drinken we lekker een bakkie koffie en roken we samen een sigaretje. Het is heel belangrijk in een instelling dat er een gastvrouw aanwezig is die een sfeer weet te scheppen waarin je je thuisvoelt. Dat is hier absoluut het geval. Het is echt een warme plek. Nu krijg ik nog een keer per maand een injectie, maar binnenkort hoeft dat niet meer. Na 23 jaar gebruiken is stoppen echt een feessie. Dan hoef ik eigenlijk ook niet meer naar de Brunchpoli, maar ik weet nu al dat ik blijf komen. Voor Ria. Hoewel samen een sigaretje roken er straks niet meer bij is, want ik hoop in de toekomst ook te stoppen met roken. Maar ik kan niet alles tegelijk!

23 44 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 45 Sam Smakman, sociaal-psychiatrisch verpleegkundige, Arkin Mensen zijn sneller geneigd om zich aan hun behandeling te houden Janssen: Positief verschil maken geeft voldoening Mensen met schizofrenie zijn voor farmaceutische bedrijven moeilijk te bereiken omdat ze meestal niet beseffen dat ze hulp nodig hebben. En als je de overtuiging hebt dat je niet ziek bent, waarom zou je dan medicijnen innemen? Dat is voor ons een grote uitdaging. Als je weet dat er goede medicijnen tegen deze aandoening bestaan, wil je ook dat die medicijnen terechtkomen bij de mensen die het nodig hebben om hun kwaliteit van leven te verbeteren. Het is mooi om te zien dat je door samenwerking daadwerkelijk meer voor elkaar krijgt. Dankzij het enthousiasme van de mensen die er beroepsmatig of als vrijwilliger bij betrokken zijn, is dit een groot succes. Cliënten ervaren het als een warm bad. Ze komen graag, en ook voor ons werkt het motiverend, omdat je ziet dat je iets doet wat echt een positief verschil maakt. Dat geeft voldoening. Op de Brunchpoli krijgen mensen één keer per twee of vier weken een injectie met antipsychotica toegediend. Het is van groot belang dat ze die injectie komen halen, anders lopen ze kans om psychotisch te worden. Het probleem is echter dat ze door hun stoornis meestal niet beseffen dat ze ziek zijn en dus ook het nut van hun medicatie niet inzien. Ze weten wel dat het nodig is, maar ze voelen het niet zo. Daarom hebben we met de Brunchpoli alles in het werk gesteld om de negatieve lading van de prik af te halen, en het leuk en gezellig te maken, zodat ze sneller geneigd zijn om te komen en zich beter aan hun behandeling houden. De grote kracht van de Brunchpoli zit hem vooral in de afleiding en de gezellige sfeer. Het sociale contact is een belangrijke succesfactor. Onze cliënten hebben vaak meer moeite met het onderhouden van sociale contacten dan andere mensen, en juist daarom is de Brunchpoli zo belangrijk voor hen. Mensen kunnen hier gewoon zichzelf zijn en in een ontspannen sfeer hun injectie halen. Ze worden hier echt hartelijk ontvangen en kunnen hun verhaal kwijt bij gelijkgestemden, en dat werkt. Soms komen ze niet voor de medicatie, maar gewoon voor een broodje of een praatje. Vaak zijn ze zo enthousiast dat ze ook weer anderen meeslepen. Afleiding Het mooie van de Brunchpoli vind ik dat de focus niet ligt op de prik die mensen moeten krijgen, maar op de gezelligheid en de ontmoeting. Het is al vervelend genoeg als je een psychiatrische aandoening hebt en geregeld een injectie moet halen, dus alles wat voor afleiding kan zorgen is welkom. En afleiding is hier genoeg. Mensen worden hartelijk ontvangen door Ria, de enthousiaste gastvrouw. Zij is een fenomeen op zich en doet er echt alles aan om te zorgen dat mensen zich hier op hun gemak voelen. Daarom waren we enthousiast over de Brunchpoli. Dat is een creatieve manier om met relatief lage kosten een grote verbetering in de zorg door te voeren.

24 46 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 47 Initiatief: Richtlijn Check Astma (RCA) & COPD Controle Check (CCC) Gericht op: patiënten met astma en COPD Bedrijf: GlaxoSmithKline De zorg kan zó veel beter: controle Het bevorderen van doelmatig geneesmiddelengebruik, het nastreven van behandeldoelen volgens de richtlijnen en standaarden, het verbeteren van de therapietrouw en het juist gebruik van inhalatoren. Dat is zijn de doelen van de Richtlijn Check Astma (RCA) en COPD Controle Check (CCC), twee projecten met toegevoegde waarde voor respectievelijk astma- en COPD-patiënten, en met een sleutelrol voor apothekers. Zorg verbeteren GlaxoSmithKline heeft in samenwerking met de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP) en Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) een computerprogramma ontworpen om de farmacotherapeutische zorg aan astma- en COPD-patiënten te verbeteren. Apothekers kunnen met dit programma makkelijk allerlei extra controles uitvoeren op juist en effectief medicijngebruik, bijvoorbeeld door patiënten op longmedicatie te selecteren. Vervolgens kijkt de apotheker of hij vreemde dingen ziet: of een patiënt bijvoorbeeld erg vaak of juist te weinig medicijnen haalt, of dat hij medicijnen gebruikt die slecht samengaan met zijn longmedicatie. Als dat zo is, geeft het programma suggesties om het probleem aan te pakken. Dat kan zijn dat extra uitleg Medicijngebruik in totaliteit bekijken nodig is over het juiste gebruik van de medicatie of dat een patiënt moet worden doorgestuurd naar de huisarts of andere zorgverleners, zoals fysiotherapeuten of diëtisten. Het mooie van deze projecten is dat ze niet alleen de therapietrouw vergroten, maar dat het medicijngebruik in zijn totaliteit wordt bekeken. Alle relevante dingen worden in het plaatje meegenomen: van de wisselwerking tussen medicijnen tot de overstap naar een ander medicijn. Dat vergemakkelijkt de communicatie tussen de verschillende zorgverleners en het nemen van afgewogen beslissingen.

25 Sippie de Vries, praktijkondersteuner bij huisartsenpraktijk Smink We kunnen problemen in vroeg stadium opsporen Met de COPD Controle Check selecteert de apotheker voor ons mensen die op grond van hun medicijngebruik in aanmerking komen voor een gesprek op de huisartsenpraktijk. Het kan bijvoorbeeld aangeven dat patiënten last hebben van toenemende benauwdheid of dat ze in korte tijd veel rescue medicijnen hebben besteld (medicijnen die snel verlichting moeten geven, red). Dat zijn indicaties dat er iets aan de hand kan zijn dat om aandacht vraagt. Zijn mensen al bij een specialist onder behandeling, dan hoeven wij geen actie te ondernemen. Als de huisarts de hoofdbehandelaar is, dan bel ik op om te vragen hoe het gaat en of ze langs willen komen voor een afspraak. Tijdens zo n gesprek hebben we het uitgebreid over de gezondheid en het medicijngebruik van de patiënt. Daar kunnen allerlei dingen uitkomen. Het kan bijvoorbeeld zijn dat ze teveel of te weinig medicijnen gebruiken, dat mensen niet op de juiste manier inhaleren of zonder overleg met een arts tussentijds gestopt zijn met de medicatie. Ook leefstijl komt aan de orde: gezond eten, voldoende bewegen en niet roken. Zo n gesprek kan mensen confronteren met het feit dat ze hun medicatie niet goed gebruiken of dat ze misschien toch niet zo gezond leven. Dat kan dan net het duwtje zijn dat patiënten nodig hebben om het anders te gaan doen. Indien mogelijk maak ik een vervolgafspraak om mensen in de toekomst beter in beeld te houden. De meeste patiënten reageren heel positief op dit initiatief. Zeker de ouderen vinden het prettig om te weten dat er iemand meekijkt, dat er naar hen wordt geluisterd en dat er belangstelling is voor hun gezondheid en hun medicijngebruik. De grote winst van de COPD Controle Check is dat we eventuele problemen in een vroeg stadium op kunnen sporen. Mensen met COPD krijgen meestal pas klachten als de schade al groot is. Dat maakt behandeling moeilijk. Deze service stelt ons in staat deze groep patiënten eerder in beeld te krijgen, waardoor we de achteruitgang beter kunnen tegengaan en problemen in de toekomst kunnen voorkomen.

26 50 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 51 Wij doen als apotheek mee aan de COPD Controle Check, omdat we zo beter in de gaten kunnen houden of de medicatie van bepaalde groepen patiënten wel optimaal is of dat er dingen anders en beter kunnen. Zo kunnen we bijvoorbeeld heel eenvoudig zien of sprake is van overmatig antibioticumgebruik, waaruit afgeleid kan worden dat COPD-patiënten hun behandeldoelen niet halen. Het is nog te vroeg om harde conclusies te trekken over de resultaten, maar ik verwacht dat we binnenkort kunnen constateren dat patiënten de therapie beter volgen en dat er betere zorg geleverd wordt tegen lagere kosten. Samenwerken De COPD Controle Check biedt ons ook de mogelijkheid om ervaring op te doen in het samenwerken met andere zorgdisciplines voor de zorg van specifieke patiëntengroepen. Die vorm van samenwerken heeft de toekomst, dus daar willen we graag aan meewerken. In de praktijk zijn het de praktijkondersteuners, doktersassistentes en een farmaceutisch consulent die het project uitvoeren. De huisarts en de apotheker begeleiden het op de achtergrond. De intensieve samenwerking zorgt ervoor dat schotjes tussen de verschillende beroepsgroepen verdwijnen en we meer gebruikmaken van elkaars expertise. Dat leidt tot meer effectiviteit en een betere inzet van de financiële middelen op het niveau van de zorggroep. Henk-Jan Buunk, apotheker, Apotheek Stellendam Betere zorg tegen lagere kosten Krachten bundelen De multidisciplinaire insteek spreekt mij zeer aan. Ik vind het een mooi voorbeeld van wat je kunt bereiken als je de krachten bundelt en bereid bent om breder en ruimer te denken. Met dit project is een platform ontstaan, waarin zorgverleners op een eenvoudige manier gegevens uit kunnen wisselen. Dat is zeer waardevol, omdat het leidt tot eigentijdse, integrale zorg. Dit is echt een praktisch stuk gereedschap, dat in allerlei overlegsituaties is te gebruiken en waar ik als apotheker zeer tevreden over ben. GlaxoSmithKline: Zorg betekent ook: nazorg Van een zorgstelsel dat wordt aangestuurd door te betalen voor verrichtingen, gaan we toe naar een stelsel, waarin wordt betaald voor geleverde waarde uitgedrukt in meer kwaliteit voor de patiënt. Dat is een goede zaak en daar wil GlaxoSmithKline (GSK) graag aan bijdragen. Dat doen we op verschillende manieren. Onze verantwoordelijkheid houdt niet op als mensen onze medicijnen bij de apotheek hebben opgehaald. Er is ook nazorg nodig. Het is namelijk ook belangrijk dat mensen medicijnen op de juiste wijze gebruiken en blijven gebruiken. Zeker voor inhalatiegeneesmiddelen geldt dat de werking sterk afhankelijk is van een goede inhalatietechniek. Daarom ontwikkelt GSK in samenwerking met zorgpartners zelfmanagementprogramma s voor patiënten en innovatieve zorgprojecten, die helpen om een juiste instelling op en juist gebruik van de medicatie te monitoren en te optimaliseren. De COPD Controle Check en de Richtlijn Check Astma passen prima in dat streven, omdat ze de multidisciplinaire samenwerking tussen de patiënt, apotheek, huisarts en praktijkondersteuner stimuleren, wat aantoonbaar leidt tot meer therapietrouw.

27 52 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 53 Programma: Mijnmedicijncoach Gericht op: mensen die chronisch medicijnen gebruiken Bedrijf: 2Comply in samenwerking met AstraZeneca, Boehringer-Ingelheim, GlaxoSmithKline, Pfizer Zie ook: De zorg kan zó veel beter: bewustwording Mijnmedicijncoach is een patiëntenportal waar van alles te vinden is over medicatie en het juiste gebruik daarvan. De portal biedt mensen grip op hun medicijngebruik door ze expert te maken over hun eigen medicijnen. Dat is patient empowerment bij uitstek. Weten waarom je medicijnen gebruikt, blijkt een belangrijke voorwaarde voor therapietrouw. Daar zet Mijnmedicijnoach op in. De werking van de portal is gebaseerd op drie pijlers: informeren, begeleiden en verbinden. Mensen moeten zich om te beginnen bewust worden van de noodzaak en de werking van hun medicijnen. Dat staat of valt met goede informatie. Daarbij spelen apothekers een sleutelrol. Via een link met apotheek.nl krijgt de patiënt onafhankelijke informatie, terwijl via de eigen apotheek een actueel overzicht van de medicatie steeds beschikbaar is. Daarnaast biedt de portal ook begeleiding. Met een speciale motivatiemodule wordt de gebruiker uitgenodigd om zelf dingen op een rijtje te zetten en afwegingen te maken over de therapie. Via vragenlijsten kunnen de verwachtingen die gebruikers hebben over medicijngebruik in kaart worden gebracht. Bij problemen worden ze doorverwezen naar de juiste zorgverlener. Verder zorgt een koppeling met de informatiesystemen van huisarts en apotheker voor de noodzakelijke professionele ondersteuning. Zij houden een vinger aan de pols en kun- nen direct op vragen of problemen inspelen. Ook kunnen patiënten via een forum in contact komen met lotgenoten en kunnen ze desgewenst de hulp van een buddy inroepen. Tot slot bevat de portal een slimme en efficiënte herhaalmodule, waarmee de patiënt automatisch medicijnen kan bestellen bij de eigen apotheek. Daarbij wordt optimaal gebruik gemaakt van de communicatiemogelijkheden binnen Mijnmedicijncoach. Zo kan een gebruiker bijvoorbeeld aangeven dat de medicatie nog niet op is, waarna direct enkele vragen worden gesteld om vast te stellen waarom dat het geval is. Daarmee is de herhaalmodule niet alleen een logistiek instrument, maar ook een zorgmodule geworden. Patiënten informeren, begeleiden en verbinden met zorgverleners Dat alles resulteert in 35 procent meer therapietrouw, zo is onderzocht. En het mooie is: het is nauwelijks meer werk voor de apotheker, omdat het systeem de meeste dingen automatisch afhandelt. Naar verwachting zijn eind 2012 zo n honderdduizend patiënten aangesloten op Mijnmedicijncoach en doet eenderde van de apotheken mee.

28 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 55 An van Cuijk Medicatie aangepast dankzij Mijnmedicijncoach Mijnmedicijncoach bevordert het bewustzijn rondom mijn eigen medicijngebruik en fungeert als handvat om er grip op te houden. Ik heb al jaren last van migraine. Ik gebruik Mijnmedicijncoach omdat ik het een mooi programma vind dat mij op een makkelijke manier precies die informatie geeft waar ik behoefte aan heb. Als patiënt ben je afhankelijk van wat artsen je voorschrijven, maar ik wil er wel graag zoveel mogelijk over weten, want het gaat wel om mijn eigen gezondheid. Mijnmedicijncoach bevordert het bewustzijn rondom mijn eigen medicijngebruik en fungeert als handvat om er grip op te houden. Ik heb wel wat opstartproblemen gehad, maar de met hulp van de helpdesk is dat snel opgelost en nu loopt het allemaal prima. Het belangrijkste voordeel is voor mij: gemak. Ik kan in een oogopslag zien wat ik gebruik en krijg automatisch een signaal dat ik nieuwe voorraad moet halen. Omdat ik niet elke dag slik, maar afhankelijk van de klachten, gaan mijn medicijnen niet altijd even hard. Vroeger haalde ik op vaste tijden een nieuwe voorraad, waardoor ik vaak met veel te veel medicijnen zat. Mijnmedicijncoach kijkt echt naar mijn persoonlijke gebruik en geeft pas een signaal als het echt noodzakelijk is. Het is ook prettig dat ik voor mijn chronische medicijnen niet meer langs de huisarts hoef, want dat was nogal omslachtig en tijdrovend. Dankzij Mijnmedicijncoach verloopt alles digitaal en hoef ik ze alleen maar op te halen. Dat scheelt tijd. Daarnaast vind ik het een prettig idee dat de apotheker meekijkt en het medicijngebruik goed in de gaten houdt. Dat is niet voor niets, want toen ik in het begin mijn medicatiegebruik invulde, nam de apotheker direct contact met mij op. Hij vertelde dat ik een bepaald medicijn gebruikte als preventie dat daar niet geschikt voor was, omdat een van de bijwerkingen juist was dat je er hoofdpijn van kreeg. Dus na overleg met mijn arts heb ik het preventieve gebruik van dat medicijn afgebouwd. Ik gebruik het nu alleen nog als ik echt een migraineaanval heb - precies zoals het bedoeld is. Ook het feit dat je altijd makkelijk toegang hebt tot je eigen gegevens is een groot voordeel. Als ik op vakantie naar het buitenland ga hoef ik nooit meer een medicijnpaspoort aan te vragen of bang te zijn voor gedoe met apothekers die geen Engels spreken. Dankzij Mijnmedicijncoach kan ik altijd een actuele status van mijn medicijnen uitprinten, zodat ik altijd en overal het juiste medicijn krijg.

29 56 De zorg kan zó veel beter Therapietrouw De zorg kan zó veel beter Therapietrouw 57 Als apothekers zien wij vaak dat mensen hun medicijnen vergeten op te halen of het niet zo nauw nemen met therapietrouw. Dat geldt zeker voor patiënten die preventief medicijnen gebruiken, omdat zij zich niet ziek voelen. Daarom besteden wij bij de uitgifte van medicijnen altijd aandacht aan het belang van de medicatie, maar de tijd die je daar aan de balie in kunt stoppen, is natuurlijk beperkt. Daarom ben ik erg blij met Mijnmedicijncoach. Voor therapietrouw geldt: hoe meer instrumenten je hebt om patiënten te herinneren aan het belang van de juiste medicatie, hoe groter de kans dat ze hun medicijnen daadwerkelijk innemen. Mijnmedicijncoach is een extra instrument dat gericht inzet op informatieverstrekking en bewustwording en dat patiënten helpt om actief bezig te zijn met hun medicatie. Als mensen interesse hebben voor Mijnmedicijncoach, zorgen wij voor de registratie. Daarna kunnen ze zelf aan de slag. Totaalconcept Het mooie van Mijnmedicijncoach is dat ze in hun eigen tijd in hun eigen omgeving precies die informatie tot zich kunnen nemen die zij belangrijk vinden, waardoor die beter blijft hangen. Het is een totaalpakket dat de informatie van alle relevante partijen bundelt en up-to-date Frank Wijffels, apotheker kringapotheek Laarhoeve, Lieshout Met Mijnmedicijncoach gaat het allemaal vanzelf houdt. Krijgt iemand bijvoorbeeld een nieuw recept van de specialist, dan staat dat de volgende morgen al in het medicatieoverzicht. De patiënt heeft dus altijd een actueel overzicht van zijn medicijnen. Dat vergemakkelijkt de communicatie met zorgverleners en schept duidelijkheid over het medicijngebruik. Nooit meer zonder medicijnen Zelf ben ik erg enthousiast over de herhaalmodule. Dit systeem geeft patiënten drie weken voordat hun medicijnen op zijn, automatisch een seintje per , om ze te laten weten dat er binnenkort nieuwe medicijnen voor hen klaarliggen in de apotheek. Het voordeel voor de patiënten is dat ze nooit meer de huisarts hoeven te bellen voor een herhaalrecept en dat ze nooit meer zonder medicijnen zitten omdat ze vergeten zijn die te bestellen. En ook de huisarts heeft er baat bij, want die wordt aanzienlijk minder gebeld. Met Mijnmedicijncoach gaat het allemaal vanzelf. AstraZeneca, Boehringer- Ingelheim, GlaxoSmithKline, Pfizer: Productoverstijgende zorg Farmaceutische bedrijven hebben een gezamelijke verantwoordelijkheid en agenda die verder gaat dan het produceren en distribueren van geneesmiddelen. Naast productie en levering van farmaceutische producten, ontwikkelen en bieden we in toenemende mate ook ondersteunende programma s of farmaceutische zorgconcepten, bijvoorbeeld voor de groeiende groep patiënten met chronische aandoeningen. Mijnmedicijncoach past in dat streven. Het is een manier om onze toegevoegde waarde verder vorm te geven, de waarde van onze medicijnen nog beter meetbaar te maken en als sector onze maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen. Door te investeren in instrumenten die zelfmanagement en therapietrouw bevorderen, werken we aan een optimalisering van de zorg voor de patiënt, aan een beter behandelresultaat en aan het beheersbaar houden van de kosten van de gezondheidszorg. We doen dat als farmaceutische bedrijven heel bewust met elkaar en met zorgverleners, omdat het bundelen van onze krachten voor alle partijen voordeel oplevert. Het delen van onze expertise en wetenschappelijke kennis, bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van een astma-copd-module voor Mijnmedicijncoach, laat duidelijk zien dat de farmaceutische bedrijfstak echt gedreven wordt door het streven naar gezondheidswinst in de volle breedte.