Onafhankelijkheid van de commissaris. Agenda

Transcriptie

1 Onafhankelijkheid van de commissaris One to oneregel Praktische benadering Pierre P. Berger, Voorzitter IBR David Szafran, SecretarisGeneraal IBR Nathalie Houyoux, Adjunct Adviseur IBR Agenda IBR Internationaal kader Wet corporate governance Onafhankelijkheid Coolingoff period Nonauditdiensten Bekendmaking van vergoedingen Normen onafhankelijkheid Advies en Controlecomité Toepassing van de wettelijke bepalingen 2 1

2 IBR Wet van Bedrijfsrevisoren Commissariaat Andere wettelijke opdrachten Verenigbare opdrachten 3 Deontologie & Onafhankelijkheid Wet van Art. 133 en volgende van het Wetboek van vennootschappen K.B. van Tuchtprocedures 4 2

3 Agenda IBR Internationaal kader Wet corporate governance Onafhankelijkheid Coolingoff period Nonauditdiensten Bekendmaking van vergoedingen Normen onafhankelijkheid Advies en Controlecomité Toepassing van de wettelijke bepalingen 5 Internationaal kader FEE Common Core of Principles IFAC Code of Ethics SarbanesOxley Act; SEC Independence Requirements Europese Commissie Aanbeveling van Mededelingen van Europese Audit Richtlijn van

4 FEE Common Core of Principles (1998) Conceptual approach Scope: all Statutory Audits 7 IFAC Code of Ethics Independence of Statutory Auditors Scope: all Statutory Audits 8 4

5 USA SarbanesOxley Act 2002 SEC New Independence Requirements January 2003 Amending Rules of Nov Scope: listed and publicly traded companies PCAOB Registration requirements 9 Europese Commissie Aanbeveling ( ) (onafhankelijkheid wettelijke auditor) Mededelingen ( ) versterking van de audit vennootschapsrecht en corporate governance 10 5

6 Europese Commissie Europese Richtlijn audit ( ) Onafhankelijkheidsprincipes: theoretische aanpak Risico van zelfcontrole Financiële belangen Zakelijke relaties Arbeidsrelaties Familiale banden Risico van familiariteit Vrijwaringsmaatregelen Comitologie 11 Europese Commissie Europese Richtlijn audit ( ) (vervolg) Organisaties van openbaar belang Definitie (genoteerde vennootschappen, banken, verzekeringen, enz.) Auditcomité Uizonderingen alternatieven Samenstelling (1 onafhankelijk bestuurder, bekwaam in boekhoudkunde en audit) Deelname aan de benoeming van een commissaris Beoordeling van de onafhankelijkheid van de commissaris (bevestiging, beoordeling van de risico s en genomen vrijwaringsmaatregelen) Interne rotatie (7 jaar) 12 6

7 Agenda IBR Internationaal kader Wet corporate governance Onafhankelijkheid Coolingoff period Nonauditdiensten Bekendmaking van vergoedingen Normen onafhankelijkheid Advies en Controlecomité Toepassing van de wettelijke bepalingen 13 Wet van corporate governance Onafhankelijkheid van de commissaris Auditcomité Directiecomité Belangenconflicten Aansprakelijkheid van de bestuurders Algemene vergadering Maatschappelijk kapitaal Bekendmaking van belangrijke participaties 14 7

8 Agenda IBR Internationaal kader Loi corporate governance Onafhankelijkheid Coolingoff period Nonauditdiensten Bekendmaking van vergoedingen Normen onafhankelijkheid Advies en Controlecomité Toepassing van de wettelijke bepalingen 15 Onafhankelijkheid Coolingoff period Art. 133 W. Venn. ( 2 en 3) Toepassingsgebied: commissaris Verbod: mandaat of functie binnen een gecontroleerde vennootschap + verbonden vennootschappen Duur: 2 jaar Art. 170 W. Venn.: strafsancties Europese Aanbeveling 16 8

9 Agenda IBR Internationaal kader Wet corporate governance Onafhankelijkheid Coolingoff period Nonauditdiensten Bekendmaking van de vergoedingen Normen onafhankelijkheid Advies en Controlecomité Toepassing van de wettelijke bepalingen 17 Nonauditdiensten Schrapping van de precoolingoff period (2 jaar) Commissaris + Arbeidsovereenkomst Samenwerkingsverband Verbonden vennootschappen en personen (art. 11 W. Venn.) Gecontroleerde vennootschap + Moedervennootschap(pen) in België Dochtervennootschappen (belgische en buitenlandse) met uitzondering van de prestaties door het buitenlandse netwerk ten opzichte van de buitenlandse dochtervennootschappen 18 9

10 Nonauditdiensten Wettelijke opdrachten Onverenigbare extralegale opdrachten (K.B.) Verenigbare extralegale opdrachten 19 Nonauditdiensten K.B (art. 183bis en volgende K.B ) Principes Toepassingen: Beslissing Boekhouding Informatica Waardering Interne audit Vertegenwoordiging Aanwerving 20 10

11 Onverenigbare nonauditdiensten Moeder (buitenlands) Gecontroleerde moeder (Belgisch) Commissaire A Zuster (buitenlands) Dochtervennootschap (Belgisch) Commissaire A Dochtervennootschap (Belgisch) Kleindochtervennootschap (Belgisch) Kleindochtervennootschap (buitenlands) Kleindochtervennootschap(Belgisch) Kleindochtervennootschap (buitenlands) 21 Onverenigbare nonauditdiensten Moeder (buitenlands) Gecontroleerde dochtervenn. (Belgisch) Commissaris A Moeder (Belgisch) Commissaris A Zuster (buitenlands) Dochtervennootschap (Belgisch) Kleindochtervennootschap (Belgisch) Kleindochtervennootschap (buitenlands) Kleindochtervennootschap (Belgisch) Kleindochtervennootschap (buitenlands) 22 11

12 ACCOM (on)verenigbare opdrachten K.B ICT ( ) Controle toepassing van de standaarden «Intrusion testing» «Compliance» kredietinstelling ( ) Fiscaal advies ( ) Waardering ( ) Interne Audit ( ) 23 1/1Regel Toepassingsgebied: Genoteerde vennootschappen (art. 4 W. Venn.) Vennootschappen behorende tot een groep gebonden tot het opstellen en publiceren van een geconsolideerde jaarrekening (wet van ) Beperking nonauditdiensten (behalve acquisitieaudits) = vergoedingen wettelijke controles (art. 134 W. Venn.): Gecontroleerde vennootschappen Dochtervennootschappen 24 12

13 1/1Regel (vervolg) Berekeningswijze Geglobaliseerd Per boekjaar Op basis van prestaties (accrual basis) 25 1/1Regel (vervolg) Uitzonderingen Auditcomité (statutair) Conform artikel 562bis W.Venn. Voor genoteerde vennootschappen (art. 4 W.venn.) (Wet van ) Betrokken vennootschap Moedervennootschap (België, EU of OESO) Afgeschaft door de wet van Heringevoerd door de wet van

14 1/1Regel (vervolg) Uizonderingen (vervolg) Raad van bestuur met goedkeuring van de onafhankelijke bestuurder (of de meerderheid onder hen) Ingevoerd door de wet van Behouden door de wet van /1Regel (vervolg) Uizonderingen ACCOM College van van elkaar onafhankelijke commissarissen Afgeschaft door de wet van Heringevoerd door de wet van voor niet genoteerde vennootschappen in de zin van art. 4 W. Venn. Publicatie van de afwijking en van de motivatie in de bijlage aan de jaarrekening ACCOM of Auditcomité 28 14

15 1/1Regel Auditcomité Adviserende comités (art. 522 W.Venn) binnen de raad van bestuur samenstelling opdracht Auditcomité (art. 133 W. Venn.) voor de wet van /1 Regel statuten binnen de raad van bestuur (afgeschaft) permanent toezicht op de taken van de commissaris 29 1/1Regel Auditcomité Auditcomité (art. 133 W.Venn.) volgens de wet van Voorafgaande goedkeuring auditcomité betrokken vennootschap (of moedervennootschap OESO Wet van ) Goedkeuring van de onafhankelijke bestuurder of de meerderheid onder hen (als de raad van bestuur de functies van het auditcomité uitoefent) 30 15

16 1/1Regel Auditcomité Overgangsperiode Wet van : taken en verantwoordelijkheden van het auditcomité: boekjaar beginnend 10 dagen na de bekendmaking (B.S ) Wet van krijgt slechts uitwerking op de datum van inwerkingtreding van de wet van Auditcomité Auditcomité (art. 526bis W. Venn.) volgens de wet van Toepassingsgebied Niet genoteerde vennootschap: facultatief, maar van toepassing wanneer het auditcomité op vrijwillige basis bestaat Genoteerde vennootschap (art. 4 W.Venn.): verplicht Vrijstelling (2/3 criteria) 250 werknemers Balanstotaal van minder dan 43 miljoen EUR Jaarlijkse nettoomzet van minder dan of gelijk aan 50 miljoen EUR Het Auditcomité voert de functies uit (ten minste 1 onafhankelijk bestuurder en een niet uitvoerende voorziter) 32 16

17 Auditcomité Toepassingsgebied Verplicht: Genoteerde vennootschap (art. 4 W. Venn.) Kredietinstellingen Verzekeringsmaatschappijen Andere vrijstellingen Openbare instellingen voor collectieve belegging met een veranderlijk aantal effecten Vennootschappen waarbij de enige activiteit bestaat uit het uitgeven van door activa gedekte waardepapieren (Europese Verordening 809/2004) + motivatie 33 Auditcomité Samenstelling Niet uitvoerende bestuurders Ten minste 1 onafhankelijk bestuurder (art. 526ter W.Venn.) en bekwaam in boekhoudkunde en audit 34 17

18 Auditcomité Bekwaamheden Het opvolgen van het uitbreidingsproces van de financiële informatie Het opvolgen van de efficiëntie van de systemen Interne controle Risicomanagement Interne audit (in voorkomend geval) Het opvolgen van de wettelijke controle van de jaarrekening Het opvolgen van de onafhankelijkheid van de commissaris/revisoren van de geconsolideerde jaarrekening (met inbegrip van de bijkomende diensten) Regelmatige rapportering aan de raad van bestuur Voorstel benoeming van de commissaris 35 Auditcomité Commissaris Rapportage aan het auditcomité van belangrijke vragen ( voornamelijk kenmerkende zwaktes van de interne controle) Zonder afbreuk te doen aan andere verplichtingen (art. 138 W. Venn., 633 W. Venn., etc.) Jaarlijkse bevestiging van de onafhankelijkheid Jaarlijkse mededeling van de aanvullende diensten Beoordeling van risico s en vrijwaring (onafhankelijkheid) 36 18

19 1/1 Regel (voorbeeld 1) M Commissaris A A A B NA D1 Commissaris A A A A NA D2 Commissaris B B A B NA /1 Regel (voorbeeld 1) A A B B Audit Nonaudit Audit Nonaudit M D D

20 1/1 Regel (voorbeeld 2) MBu Commissaris X X A 100 X NA 30 DBe1 CommissarisX X A 50 X NA 0 DBe2 Commissaris Y Y A 50 NA 70 X NA 10 KDBe Commissaris X X A 60 X NA 80 KDBu Commissaris Y Y A 30 X NA /1 Regel (voorbeeld 2) X X Y Y Audit Nonaudit Audit Nonaudit MBu DBe1 50 DBe KDBe KDBu

21 1/1 Regel (voorbeeld 3) MBu Commissaris X X A 100 X NA 30 DBe1 Commissaris X X A 50 X NA 0 DBe2 Commissaris Y Y A 50 NA 70 X NA 10 KDBe Commissaris X X A 60 X NA 80 KDBu CommissarisY Y A 30 X NA BEREKENING X X Y Y Audit Nonaudit Audit Nonaudit MBu DBe1 50 DBe KDBe KDBu

22 1/1 Regel (voorbeeld 4) MBu Commissaris X X A 100 X NA 30 DBe1 Commissaris X X A 50 X NA 0 DBe2 Commissaris Y Y A 50 NA 70 X NA 10 KDBe Commissaris X X A 60 X NA 80 KDBu Commissaris Y Y A 30 X NA BEREKENING X X Y Y Audit Nonaudit Audit Nonaudit MBu DBe1 50 DBe KDBe KDBu

23 BEREKENIGSWIJZE Wet van Preciseert dat de berekening globaal verricht wordt op het niveau van de groep Laat toe een versnipperde toepassing op niveau van elke individuele dochtervennootschap of kleindochtervennootschap te vermijden (en die overigens reeds in rekening werden gebracht op het niveau van de groep) 45 ACCOM «one to one» Regel Auditcomité van de betrokken vennootschap vs. de moedervennootschap ( ) Individuele vs. globale basis ( ) Facturatie honoraria nonaudit vs. prestatie; betaling ( ) Boekjaar vs. Algemene Vergadering ( ) Eerste benoeming vs. Boekjaar ( ) Berekening 1 boekjaar vs. 3 boekjaren ( ) 46 23

24 Agenda IBR Internationaal kader Wet corporate governance Onafhankelijkheid Coolingoff period Nonauditdiensten Bekendmaking van vergoedingen Normen onafhankelijkheid Advies en controlecomité Toepassing van de wettelijke bepalingen 47 Bekendmaking van de vergoedingen Jaarverslag > toelichting bij de jaarrekening Erelonen audit Genoteerde vennootschappen Vennootschappen gehouden tot consolideren + andere gecontroleerde vennootschappen (K.B ) 48 24

25 Bekendmaking van de vergoedingen Uitzonderlijke prestaties commissaris arbeidsovereenkomst samenwerkingsverband verbonden personen Prestaties Gecontroleerde vennootschap (jaarrekeningen) Gecontroleerde vennootschap +Belgische of buitenlandse dochtervennootschappen Geconsolideerde jaarrekeningen, of Jaarrekeningen (indien vrijstelling tot consolidatie art. 112 en 113 W. venn.) 49 Bekendmaking van de vergoedingen Categorieën: Andere controleopdrachten ex.: Inbrengen in natura en quasiinbrengen; fusiessplitsingen Aandelenopties Fost+ ValIPack Fiscaal adviesopdrachten Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten ex.: Due diligence Duurzame ontwikkeling 50 25

26 Agenda IBR Internationaal kader Wet corporate governance Onafhankelijkheid Coolingoff period Nonauditdiensten Bekendmaking van vergoedingen Normen onafhankelijkheid Advies en Controlecomité Toepassing van de wettelijke bepalingen 51 Normen onafhankelijkheid Advies HREB Normen ( ) Conceptueel kader: Identificatie van de risico s Vrijwaringsmaatregelen 52 26

27 Normen onafhankelijkheid Toepassingsgebied (algemeen) Commissarismandaat Andere certificeringsopdrachten van rekeningen verslag gepubliceerd of neergelegd Toepassingsgebied rotatie = organisaties van openbaar belang Genoteerde vennootschappen Banken Verzekeringsmaatschappijen 53 Normen onafhankelijkheid Principe van onafhankelijkheid: geestelijke en schijnbare onafhankelijkheid Precooling off periode van 2 jaar Risico s en vrijwaringen Verbod: Opstellen van de jaarrekeningen Aanwerving van leidinggevende personeel 54 27

28 Normen onafhankelijkheid Ondergeschikte erelonen Verbod voor audit en nonaudit diensten(gecontroleerde entiteit) Risico s en vrijwaringen (andere entiteiten) Economische onafhankelijkheid Drempel van 20% (3 jaar; 5 jaar bij aanvang van uitoefening van het beroep) Merkbare invloed op de benoeming van de commissaris Verband erelonen audit et non audit Onbetaalde erelonen 55 Normen onafhankelijkheid Rotatie Risico van familiariteit Organisaties van openbaar belang en belangrijke filialen Rotatie (6 jaar) extern of intern (permanente vertegenwoordiger(s)) Cooling off period (2 jaar) Evaluatie van risico (audit team) 56 28

29 Normen onafhankelijkheid Van kracht op (Auditrichtlijn) Economische onafhankelijkheid (20%): Boekjaren van de commissaris beginnende vanaf en de 2 voorgaande boekjaren Rotatie: commissarismandaten vanaf indien vaste vertegenwoordiger(s) sinds 6 jaar op die datum 57 Agenda IBR Internationaal kader Wet corporate governance Onafhankelijkheid Coolingoff period Nonauditdiensten Bekendmaking van vergoedingen Normen onafhankelijkheid Advies en Controlecomité Toepassing van de wettelijke bepalingen 58 29

30 Controle Kwaliteitscontrole Europese Aanbeveling (nov. 2000) Tuchtprocedures: Inleiding: Kamer van verwijzing en instaatstelling Raad IBR Procureur Hoge Raad voor de Economische Beroepen ACCOM (onafhankelijkheid van de commissaris) Beslissing: Tuchtcommissies Commissies van Beroep Hof van Cassatie 59 Advies en Controlecomité Samenstelling Leden onafhankelijk van het beroep Benoemd door de Koning voor 5 jaar Beroepsgeheim Bevoegdheden Advies Afwijking op de one to oneregel Advies omtrent individuele aanvragen tot afwijking op onverenigbaarheden Functie van bediende (bij een nietbedrijfsrevisor en buiten het onderwijs) Handelsactiviteit Inleiden van een tuchtdossier K.B Voorstelling van het Advies en Controlecomité Website 60 30

31 ACCOM Bevoegdheden Vraag gesteld door een bedrijfsrevisor vs. financieel directeur ( ) Ondernemingsraad Belgisch bijkantoor ( ) Andere revisorale opdrachten ( ) 61 Inwerkingtreding : samenstelling van het Advies en Controlecomité : bevoegdheden m.b.t. advies en tucht van het Advies en Controlecomité : art. 4 5 wet corporate governance (coolingoff period; publiciteit; 1/1regel; nonauditdiensten) K.B onverenigbare nonauditdiensten 62 31

32 Inwerkingtreding Wet van 20 juli 2006 Boekjaar 2006 (afgesloten op of later) Prestaties en situaties voortkomende uit boekjaren afgesloten na de inwerkingtreding ( ) K.B tot wijziging Wet ( ) K.B tot wijziging W. venn ( ) 63 Neerlegging ontslag Auditrichtlijn & de Wet gestemd op (art. 16) art. 135, 2, W. Venn. (nieuw) Te vroege neerlegging van ontslag Informatie (+redenen) bestemd aan de HREB door: Gecontroleerde vennootschappen, en Commissaris HREB informeert (binnen de maand) de autoriteiten van publiek toezicht (art. 43 van de wet van ) KVI? Procureur generaal? ACOM? 64 32

33 Agenda IBR Internationaal kader Wet corporate governance Onafhankelijkheid Coolingoff period Nonauditdiensten Bekendmaking van vergoedingen Normen onafhankelijkheid Advies en Controlecomité Toepassing van de wettelijke bepalingen 65 Toepassing van de wettelijke bepalingen Interne controle in het kantoor CRME voorstel van de Raad Kwaliteitscontrole Toezicht 66 33

34 Besluit IBR Internationaal kader Wet corporate governance Onafhankelijkheid Coolingoff period Nonauditdiensten Bekendmaking van vergoedingen Normen onafhankelijkheid Advies en Controlecomité Toepassing van de wettelijke bepalingen 67 34