DELEGATIE VAN BEVOEGDHEDEN DOOR DE RAAD VAN BESTUUR

Transcriptie

1 v DE BIBLIOTHEEK HANDELSRECHT LARCIER VOORWOORD BIJ DE REEKS VENNOOTSCHAPS- EN FINANCIEEL RECHT i iii TEN GELEIDE DEEL I. DELEGATIE VAN BEVOEGDHEDEN DOOR DE RAAD VAN BESTUUR IN DE NAAMLOZE VENNOOTSCHAP INLEIDING HOOFDSTUK I. HET ORGAAN VAN DAGELIJKS BESTUUR Afdeling 1. Terminologie Dagelijks bestuurder orgaan van dagelijks bestuur Gedelegeerd bestuurder Algemeen directeur directeur-generaal CEO Afdeling 2. Kwalificatie van de contractuele verhouding met de vennootschap Algemeen De dagelijks bestuurder is een orgaan van de vennootschap Intuitu personae-karakter van het mandaat Afdeling 3. Benoeming en ontslag Bevoegdheid tot benoeming Duur en beëindiging van het mandaat A. Beëindiging van het mandaat door de dagelijks bestuurder B. Beëindiging van het mandaat van de dagelijks bestuurder door de vennootschap C. Overige beëindigingsgronden Openbaarmaking tegenwerpelijkheid Afdeling 4. Hoedanigheidsvoorwaarden Bestuurder of niet, al dan niet aandeelhouder Zelfstandige of werknemer De dagelijks bestuurder-rechtspersoon Geen beroepsverbod Afdeling 5. Bezoldiging/vergoeding Bezoldigd karakter van het mandaat van de dagelijks bestuurder Specifieke regels in de aandelengenoteerde vennootschappen A. Transparantie omtrent de remuneratie B. Structuur van de remuneratie C. Maximaal bedrag van de vertrekvergoeding

2 vi 3. Enkele praktische problemen in het kader van de toekenning van aandelengerelateerde vergoeding van de dagelijks bestuurder die geen arbeidsovereenkomst heeft met de vennootschap A. Uitdrukkelijke vermelding van de identiteit bij opheffing van het voorkeurrecht bij de uitgifte van warrants B. Kortere duurtijd van warrants C. Geen uitgifte van warrants onder het toegestaan kapitaal D. Uitzondering op de strenge procedurele omkadering van financial assistance is niet van toepassing Afdeling 6. Bevoegdheden Bevoegdheidsomschrijving A. Definitie door het Hof van Cassatie B. Uitwerking Beoordeling in concreto van de dagelijkse noden van de vennootschap Bevoegdheden vs. opdracht C. Voorbeelden uit de rechtspraak Arbeidsrecht Fiscale bezwaarschriften Handelstransacties Beslissing tot instellen van gerechtelijke procedures Vertegenwoordiging van de rechtspersoon in rechte Passieve vertegenwoordiging van de vennootschap Beslissingsbevoegdheid vs. vertegenwoordigingsmacht A. Het Prokura-systeem B. Enkele nuances inzake de vertegenwoordigingsproblematiek Niet elke derde kan de onbevoegdheid van de vertegenwoordiger zomaar inroepen Bijzondere volmachten Schijnvertegenwoordiging Bekrachtiging C. De gedelegeerd bestuurder D. Doeloverschrijdende handelingen van de dagelijks bestuurder De praktijk: een interne definitie van dagelijks bestuur? Toekenning van het dagelijks bestuur aan het directiecomité? Afdeling 7. Werking Concurrentiële bevoegdheidsuitoefening Meerdere dagelijks bestuurders Bewijs van de beslissingen van dagelijks bestuur Belangenconflicten A. Belangenconflictprocedure voor de persoonlijke belangen van de dagelijks bestuurder B. Groepsinterne belangenconflicten (art. 524 W.Venn.)

3 vii HOOFDSTUK II. HET DIRECTIECOMITÉ Afdeling 1. Terminologie Afdeling 2. Oprichting van het directiecomité Statutaire machtiging en beslissing van de raad van bestuur Publiciteit Afschaffing van het directiecomité Afdeling 3. Kwalificatie van de contractuele verhouding met de vennootschap Algemeen Intuitu personae-karakter van het mandaat Inhoud van de contractuele verbintenissen van het lid van het directiecomité 66 Afdeling 4. Benoeming en ontslag Bevoegd orgaan Duur en beëindiging van het mandaat Openbaarmaking tegenwerpelijkheid Afdeling 5. Hoedanigheid Bestuurder of niet, al dan niet vennoot Zelfstandige of werknemer A. Kwalificatie van het mandaat onder een arbeidsovereenkomst? B. Statuut in de sociale zekerheid Het lid van het directiecomité-rechtspersoon Beroepsverbod Bezoldiging/vergoeding A. Bevoegd orgaan B. Bezoldigd karakter van het mandaat van lid van het directiecomité C. Bezoldiging in aandelengenoteerde vennootschappen Praktische problemen in het kader van de toekenning van aandelengerelateerde vergoeding aan de leden van het directiecomité Afdeling 6. Beslissingsbevoegdheid Het directiecomité oefent zijn bevoegdheden uit als een orgaan Bevoegdheidsomschrijving een wettelijke negatieve definitie Uitwerking A. Algemeen beleid B. Toezicht C. Wettelijk voorbehouden bevoegdheden Interne bevoegdheidsafbakening Doeloverschrijdende handelingen Afdeling 7. Vertegenwoordigingsmacht Het directiecomité is een vertegenwoordigingsorgaan De plaats van het directiecomité in het Prokura-systeem Het bijzondere vertegenwoordigingsorgaan van artikel 524bis, 3 e lid W.Venn

4 viii 4. Enkele nuances inzake de vertegenwoordigingsproblematiek Afdeling 8. Werking Concurrentiële bevoegdheid met de raad van bestuur of niet? Het directiecomité is een collegiaal orgaan Aantal leden Belangenconflicten A. Belangenconflictprocedure voor de persoonlijke belangenconflicten van de leden van het directiecomité B. Groepsinterne belangenconflicten Bewijs van de beslissingen van het directiecomité en rapportering Afdeling 9. Evaluatie van 13 jaar directiecomité Elementen die pleiten tegen de invoering van een directiecomité Elementen die pleiten voor de invoering van een directiecomité HOOFDSTUK III. BIJZONDERE DELEGATIES Afdeling 1. Bevoegdheid tot verlenen van bijzondere volmachten Afdeling 2. Wie kan optreden als lasthebber? Afdeling 3. Bevoegdheden van de lasthebber Enkel bijzondere delegaties A. Definitie B. Interpretatie Bevoegdheden die niet kunnen worden gedelegeerd Tegenwerpelijkheid van de bevoegdheidsafbakening Afdeling 4. De praktijk van interne delegatiehandleidingen (over de hele (multinationale) groep heen) Rechtsgeldigheid Praktische werking A. Meerzijdige rechtshandelingen B. Eenzijdige rechtshandelingen Rol van de organen van de vennootschap DEEL II. COMITÉS IN DE RAAD VAN BESTUUR HOOFDSTUK I. HET BELANG TOT HET OPRICHTEN VAN BIJZONDERE COMITÉS BINNEN DE RAAD VAN BESTUUR HOOFDSTUK II. JURIDISCHE GRONDSLAG HOOFDSTUK III. AUDITCOMITÉ Afdeling 1. Inleiding Afdeling 2. Toepassingsgebied Genoteerde vennootschappen conform artikel 4 W.Venn

5 ix 2. Kleine en middelgrote vennootschappen zijn vrijgesteld Financiële instellingen Afdeling 3. Samenstelling Afdeling 4. Taken en bevoegdheden Monitoring van het financiële verslaggevingsproces Monitoring van de doeltreffendheid van het interne controlesysteem en risicobeheerssysteem A. Inleiding B. Definitie interne controle en risicobeheer C. Monitoringrol van het auditcomité Toezicht op interne audit Monitoring van de wettelijke controle van de jaarrekening Monitoring van de onafhankelijkheid van de commissaris Afdeling 5. De werking Afdeling 6. De relatie tussen het auditcomité en andere organen van de vennootschap HOOFDSTUK IV. REMUNERATIECOMITÉ Afdeling 1. Inleiding Afdeling 2. Toepassingsgebied Afdeling 3. Samenstelling Afdeling 4. Taken en bevoegdheden Voorstellen formuleren betreffende het algemeen en individueel remuneratiebeleid Voorbereiden van het remuneratieverslag als deel van het jaarverslag A. Het remuneratiebeleid B. Individuele remuneratie- of verloningspakketten C. Vertrekvergoedingen en terugvorderingsrecht Toelichting geven op de algemene vergadering van aandeelhouders Overige taken Afdeling 5. De werking Afdeling 6. De relatie tussen het remuneratiecomité en andere organen van de vennootschap HOOFDSTUK V. BENOEMINGSCOMITÉ Afdeling 1. Inleiding Afdeling 2. Toepassingsgebied Afdeling 3. Samenstelling Afdeling 4. Taken en bevoegdheden Afdeling 5. De werking HOOFDSTUK VI. OVERIGE ADVISERENDE COMITÉS

6 x DEEL III. DE TOEZICHTSTAAK VAN DE RAAD VAN BESTUUR HOOFDSTUK I. INLEIDING HOOFDSTUK II. GEEN WETTELIJKE DEFINITIE VAN TOEZICHT HOOFDSTUK III. VERSCHILLENDE VORMEN VAN TOEZICHT Afdeling 1. Bepalen en opvolgen van de algemene strategie Afdeling 2. Verlenen van advies Afdeling 3. Toestemmingsvoorbehoud Afdeling 4. Evocatierecht Afdeling 5. Aansprakelijkheidsvordering Afdeling 6. Ontslag HOOFDSTUK IV. HET TOEZICHT INHOUDELIJK: VAN INTERNE CONTROLE NAAR ONDERNEMINGSRISICOMANAGEMENT Afdeling 1. Inleiding Afdeling 2. De begrippen ondernemingsrisico en ondernemingsrisicomanagement Afdeling 3. Voorbeeld van een raamwerk voor ondernemingsrisicomanagement: COSO ERM-raamwerk Afdeling 4. Ondernemingsrisicomanagement in het Belgisch vennootschapsrecht Ondernemingsrisicomanagement in het jaarverslag Het auditcomité Regels inzake de bewaking van de continuïteit A. Verantwoording van de toegepaste waarderingsregels bij aanhoudende verliezen B. Maatregelen om de continuïteit gedurende redelijke termijn te vrijwaren C. De alarmbelprocedure Besluit HOOFDSTUK V. DE TOEZICHTSTAAK VAN DE RAAD VAN BESTUUR IN DE RECHTSPRAAK Afdeling 1. Toezicht als actieve verplichting Afdeling 2. Verplichting voor niet-uitvoerende bestuurders om zichzelf te informeren Afdeling 3. Verplichting om een informatie- en verslaggevingssysteem te installeren Afdeling 4. Besluit

7 xi DEEL IV. GEVOLGEN VAN BEVOEGDHEIDSDELEGATIE EN TAAKVERDELING VOOR DE AANSPRAKELIJKHEID VAN BESTUURDERS HOOFDSTUK I. INLEIDING HOOFDSTUK II. AANSPRAKELIJKHEID VAN DE GEDELEGEERDE IN GEVAL VAN BEVOEGDHEIDSDELEGATIE Afdeling 1. Wie stelt de aansprakelijkheidsvordering in? Afdeling 2. Aansprakelijkheidsgronden Orgaan van dagelijks bestuur Directiecomité Bijzondere gevolmachtigde Afdeling 3. Kwijting Afdeling 4. Verjaring HOOFDSTUK III. AANSPRAKELIJKHEID VAN DE RAAD VAN BESTUUR IN GEVAL VAN BEVOEGDHEIDSDELEGATIE Afdeling 1. Zorgvuldige bevoegdheidsdelegatie als feitelijk verweer tegen een aansprakelijkheidsvordering Afdeling 2. Aansprakelijkheid van de bestuurders voor selectie, bijstand en toezicht Selectie van een bekwame gedelegeerde Bijstand aan de gedelegeerde Toezicht op de gedelegeerde HOOFDSTUK IV. AANSPRAKELIJKHEID IN GEVAL VAN INTERNE TAAKVERDELING. 234 Afdeling 1. Principe: collegiale besluitvorming leidt tot collectieve aansprakelijkheid Afdeling 2. Mogelijkheid tot differentiatie op het vlak van aansprakelijkheid? De aansprakelijkheid van de bestuurders die zich hebben gebaseerd op het advies van anderen De aansprakelijkheid van de gespecialiseerde bestuurders Afdeling 3. Besluit BIBLIOGRAFIE