Ongewenste reclame in de brievenbus: overweeg graag-reclame-stickers

Transcriptie

1 27 november Rapport b Ongewenste reclame in de brievenbus: overweeg graag-reclame-stickers

2 Managementsamenvatting Ongewenste reclame in de brievenbus: overweeg graag-reclame-stickers 27 november Naar aanleiding van het klachtenbeeld rond ongewenste reclame in de brievenbus, beveelt de Vlaams ombudsman de Vlaamse gemeenten aan om, in navolging van wat Amsterdam nu ook gaat doen, de groene graagreclame-sticker te overwegen. De ombudsman erkent het ecologisch streven achter de strijd tegen ongewenste reclame, maar denkt tegelijk dat de start van de komende lokale legislatuur op 1 januari 2019, een goed moment zal zijn om de logica achter de aanpak van het probleem om te draaien. Vandaag leggen de Vlaamse gemeenten inderdaad de inspanning bij de persoon die de reclame weigert. Zo n reclameweigeraar moet een rode antireclamezelfklever aanvragen en brengen en klacht indienen als de zelfklever genegeerd wordt. Het moet lokaal ook mogelijk zijn om te experimenteren met de omgekeerde aanpak, waarbij ongeadresseerd drukwerk enkel in brievenbussen mag met een groene graag-reclame-sticker. 27 november Rapport b 2

3 Situering Dit rapport heeft aandacht voor het klachtenbeeld afkomstig van burgers, die vaststellen dat hun anti-reclamesticker op hun brievenbus niet gerespecteerd wordt. Bij wijze van voorbeeld is er een verzoeker (zaak ombudsman ), die najaar 2016 een folder van een nieuw geopende charcuteriezaak in zijn brievenbus vindt, niettegenstaande zijn anti-reclamesticker. Gaandeweg het onderzoek van de ombudsman, ontvangt verzoeker nog ongeadresseerd reclamedrukwerk van o.a. een halloweentocht, een garage, een school, 2 restaurants, de opkoop van oud ijzer en antiek, een feestcomité en een traiteurdienst. Wanneer verzoeker melding doet van het niet-respecteren van zijn sticker, legt zijn stad (Aalst) hem uit dat hij naar de politie moet voor een proces-verbaal, waarna de GAS-ambtenaar de verdeler een boete kan opleggen. Verzoeker vindt dit omslachtig. Gent maakt de zaken wat makkelijker voor de burger: daar volstaat een mailtje naar de milieudienst. Onderzoek De ombudsman erkent dat er mogelijkheden zijn om de regeling te verbeteren; zo is Gent hier meer klantvriendelijk dan Aalst. Maar dit rapport maakt een ander punt, met name inzake artikel VLAREMA (drukwerkafval), dat luidt: Stickers die de OVAM heeft geaccepteerd en die worden gebruikt om aan te geven dat in een brievenbus al dan niet reclamedrukwerk of gratis regionale pers mag worden gestoken, worden gerespecteerd. Het hoeft weinig betoog dat de strijd tegen ongewenste reclame in de brievenbus een ecologisch doel dient, nog versterkt door de shift naar verdere digitalisering en de grotere gevoeligheid voor het milieuthema (zie onder andere de discussie rond de papieren telefoongidsen enkele jaren geleden). De ombudsman stelt echter vast dat de OVAM, en vervolgens de gemeenten, de strijd slechts op één manier voeren en dat is door de inspanning te leggen bij de burger die geen reclame wenst (de zogenaamde opt out ). Zo n reclameweigeraar moet immers zowel (1) de rode sticker(s) aanvragen en aanbrengen op zijn brievenbus; als (2) klacht indienen wanneer de rode sticker(s) genegeerd wordt(en). 27 november Rapport b 3

4 De Stad Amsterdam ziet recent ruimte voor een andere aanpak, waarbij de inspanning terechtkomt bij de burger die wel reclamedrukwerk of gratis pers wenst (de ombudsman viseert overigens uitdrukkelijk niet het reclamedrukwerk van de nonprofit, noch verkiezingsdrukwerk). Vertaald naar Vlaanderen, denkt de ombudsman m.a.w. aan een aanbod richting gemeenten die bereid zijn om de situatie om te keren via hun eigen lokaal GAS-reglement. Een gemeentelijk reglement zou dan dus ook kunnen uitgaan van een verbod op reclamedrukwerk en/of gratis pers in de brievenbus; een verbod dat dan niet geldt voor brievenbussen met een groene graag-reclame-sticker, die dus JA zegt tegen gratis pers en/of reclamedrukwerk (de zogenaamde opt in ). In die lezing verdwijnen, m.a.w., de rode stickers. Graagreclamestickers zijn immers louter groene JA-stickers. Als bijlage bij dit rapport gaan de bekommernissen van de OVAM bij de redenering van de ombudsman. Het zijn behartenswaardige bekommernissen, die maken dat verdere discussie nodig is. Gelet echter op de recente berichten over Amsterdam, maakt de ombudsman vandaag toch de volgende aanbeveling bekend: Aanbeveling - De Vlaamse Ombudsman vraagt gemeenten om stil te staan bij hun ervaring over de jaren heen met de strijd tegen ongewenste reclame in de brievenbus. Die evaluatie kan leiden tot het besluit dat het ook mogelijk is om de huidige regelingen om te draaien. De ombudsman is er, met andere woorden, voorstander van dat proefprojecten zouden vertrekken vanuit de situatie waarbij de gemeente enkel ongeadresseerd drukwerk in de brievenbus toelaat, wanneer een burger met een sticker aangeeft dat ongeadresseerd drukwerk welkom is. Bart Weekers Vlaams Ombudsman 27 november Rapport b 4

5

6

7 +32 (0) (0)