Sectorrapport: ALGEMEEN AANNEMER

Transcriptie

1 Sectorrapport: ALGEMEEN AANNEMER 1

2 Inhoudsopgave 1. Beschrijving van de markt Vestigingsvereisten Trends, economische situatie en vooruitzichten Bouwbarometer En de toekomst? Vooruitzichten Opdrachtgevers, klanten en andere partners Interessante websites Financiële sectorgegevens Disclaimer

3 1. Beschrijving van de markt De bouw is de economische sector of bedrijfstak die zich bezighoudt met het produceren van woningen en andere bouwwerken. In de Belgische bouwsector zijn zo n bouwbedrijven actief waarvan een werkgevers. De bouw telt ruim rechtstreekse jobs (loontrekkenden en zelfstandigen). Een groot aantal bedrijven in de bouw behoort tot de KMO s en er zijn erg veel zeer kleine bedrijven. Er bestaat een klein aantal grote concerns. Veel bedrijven in de bouw gaan voor grote opdrachten tijdelijke samenwerkingsverbanden aan. Ook onderaanneming komt veel voor. De bouw is een conjunctuurgevoelige sector. Als de economie begint te groeien, wordt de vraag naar grotere en nieuwe gebouwen groter, bij economische krimp vindt het tegenovergestelde plaats. Een algemene aannemer is een onderneming die de verantwoordelijkheid op zich neemt om bouwactiviteiten te realiseren en te coördineren. De algemene aannemer verzorgt, voor een in het contract bepaalde prijs en binnen een overeengekomen termijn, de levering van een volledig voltooid bouwwerk. Het kan gaan om nieuwbouw of om renovatiewerkzaamheden. De algemene aannemer doet hiervoor meestal een beroep op diverse onderaannemers. Een algemene aannemer is niet hetzelfde als een projectontwikkelaar. Projectontwikkelaars laten op eigen initiatief kantoren, bedrijfspanden en wooncomplexen ontwerpen en bouwen om die naderhand te kunnen verkopen. In onderstaande tabel vind je een aantal kerncijfers van de sector algemeen aannemer in België in 2011 gebaseerd op NACE-code 41 (de NACE codes van een algemene aannemer beslaan voornamelijk 41202, 41203, , en ) Tabel 1: Aantal actieve algemeen aannemers Aantal actieve ondernemingen in Aantal starters in Aantal stopzettingen in (Waarvan faillissementen) (397) Evolutie sectoraantal in Aantal actieve ondernemingen in (Bron: Graydon, Gebaseerd op NACE: 41) 3

4 Het aantal algemene aannemers kent een sterke stijging. Hieronder zie je de evolutie van 2008 tot en met Aantal algemene aannemers in België (Bron: Graydon, Gebaseerd op NACE: 41) 4

5 2. Vestigingsvereisten Om te starten als algemeen aannemer en je in te schrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen zijn er een aantal vereisten. Wie de activiteit van algemeen aannemer wil uitoefenen, moet naast de basiskennis bedrijfsbeheer ook de sectorale beroepsbekwaamheid bewijzen. Dit laatste moet je bewijzen voor één van de andere gereglementeerde activiteiten uit de bouwsector. Het Zenito ondernemingsloket gaat na of de onderneming aan de voorwaarden voldoet. Sectorale beroepsbekwaamheid voor één van de volgende activiteiten: - Ruwbouwactiviteiten - Stukadoor-, cementeer- en dekvloeractiviteiten - Tegel-, marmer- en natuursteenactiviteiten - Dakdekkers- en waterdichtingsactiviteiten - Plaatsen/herstellen van schrijnwerk glazenmaker - Algemeen schrijnwerk - Eindafwerkingsactiviteiten - Installatieactiviteiten voor centrale verwarming, klimaatregeling, gas en sanitair - Elektrotechnische activiteiten De sectorale beroepsbekwaamheid kan op twee manieren bewezen worden: Een akte: artikel 30 van het koninklijk besluit van 29/1/2007 bepaalt welke akten in aanmerking komen. Voor akten die je niet onmiddellijk terugvindt, kan je de diplo-databank raadplegen. Enkel akten van het hoger onderwijs komen in aanmerking. Voldoende praktijkervaring: je moet binnen de laatste vijftien jaar een praktijk bewijzen van: - Drie jaar indien je zelfstandige in hoofdberoep was of voltijds en effectief als bediende in een leidende functie werkte. - Vijf jaar indien je zelfstandige in bijberoep was of deeltijds als bediende in een leidende functie werkte. 5

6 3. Trends, economische situatie en vooruitzichten De bouw speelt een belangrijke rol in de economie. Het gaat trouwens ook om binnenlandse omzet en binnenlandse tewerkstelling. De vooruitzichten voor de nabije toekomst zijn op economisch vlak nog altijd iets somberder gekleurd maar ogen op langere termijn beter. De sector staat ook voor een aantal uitdagingen. Sommigen bieden opportuniteiten, anderen vormen bedreigingen. De evolutie naar een duurzame economie waarin gebouwen en woningen hun energieverbruik efficiënter beheren biedt de bouwsector heel wat opportuniteiten. Energiezuiniger bouwen en verbouwen heeft ook een weerslag op een verhoogde nood aan aangepast onderwijs en aan specifieke opleidingen voor de bouwbedrijven (zaakvoerder en medewerkers). De toename van de oneerlijke concurrentie, in het bijzonder vanwege buitenlandse personen en ondernemingen, vormt een bedreiging voor de sector, in het bijzonder voor de bouwbedrijven die met eigen personeel werken. In de toekomst zal het veel meer nog dan nu van belang zijn dat de bouwbedrijven er hun klanten van kunnen overtuigen dat zij kwaliteitsvol werk leveren. Dit is uiteraard van groot belang met het oog op het energiezuinig bouwen, maar ook in de andere disciplines van de bouw. Dit vraagt bijzondere aandacht voor de uitvoering, de producten waarmee de aannemer werkt en het resultaat dat hij aflevert. Het vinden van geschikt en geschoold personeel is geen sinecure voor de bouwsector. De algemene aannemer dient heel wat technologische en andere innovaties op te volgen. Bijscholing is en blijft dus bijzonder belangrijk Bouwbarometer Na de kortstondige opflakkering van de bouwconjunctuur in het najaar van 2010 en het voorjaar van 2011 daalde de bouwbarometer die Bouwunie elk kwartaal publiceert, in het derde kwartaal van 2011 spectaculair en steeg sindsdien niet meer tot boven de gezonde grens van 100,0 punten uit. De Vlaamse KMO s en zelfstandige ondernemers uit de bouwsector zijn pessimistisch gestemd. Het werkvolume is gedaald en de bouwbedrijven zijn ook negatief gestemd over de prijzen die ze kunnen aanrekenen en dus over hun winstgevendheid. Op een jaar tijd verdwenen in de bouw jobs en werkgevers. Ook de algemene economische situatie stemt tot ongerustheid. Nochtans is en blijft investeren in vastgoed en vooral in een eigen woning, een erg goede beslissing, zeker ook in economisch onzekere tijden. 6

7 3.2. En de toekomst? 2014 zou het jaar van de start van een herstel van de sector moeten zijn. Op langere termijn heeft de woningbouw alvast gunstige vooruitzichten. De demografische evolutie doet de volgende jaren de vraag naar nieuwe woningen serieus toenemen. Er zal wel anders gebouwd worden dan nu: compacter, meer woningen op een beperktere oppervlakte en ook meer kleinere woningen, De renovatiemarkt houdt ondanks de crisis beter stand en ook hier zijn de vooruitzichten eerder rooskleurig. Heel wat mensen willen hun woning moderniseren, het comfort verhogen en vooral ook energie-efficiënter maken. De bouw en de renovatie van niet-woongebouwen lag door de crisis op een laag niveau maar zou moeten herstellen zodra de economie en het ondernemersvertrouwen opnieuw toenemen. De overheidsinvesteringen branden momenteel op een erg laag pitje. Vooral de lokale besturen laten het in deze post-gemeenteraadsverkiezingen afweten. Deze verkiezingscyclus wordt nog versterkt door de crisis en de besparingen die de besturen moeten doorvoeren Vooruitzichten Na een woelig periode lijkt de conjunctuur wereldwijd aan de beterhand en ook de Belgische economie vertoont prille indicaties van een conjunctuurverbetering. De bouwsector reageert evenwel altijd wat later dan de andere sectoren op economische schommelingen. Belangrijke factoren die roet in het eten gooien, zijn: een verminderd aanbod van (ver)bouwstimuli (en de Belgische regering moet nog enkele structurele hervormingen uitvoeren én strikte begrotingsdoelstellingen halen), de onzekerheid over de over te hevelen bevoegdheden van het federale naar het gewestelijke niveau zoals de woonbonus, de strengere kredietvoorwaarden van de banken (wat een impact heeft op de ontleningscapaciteit van (ver)bouwlustigen maar ook op de eigen ontleningscapaciteit voor investeringen), het blijvende tekort aan vaklui, de invoering van het eenheidsstatuut arbeiders-bedienden en de mogelijke extra kosten ervan voor de sector die veel meer arbeiders dan bedienden telt, én de toename van de oneerlijke concurrentie en de sociale dumping op de Belgische bouwmarkt. (Bron: Bouwunie, september 2013) 7

8 4. Opdrachtgevers, klanten en andere partners De relatie tot de klanten, leveranciers en andere partners in het bouwproces kan in realiteit erg verschillen van aannemer tot aannemer. Er zijn algemene aannemers die zelf niets uitvoeren en alles in onderaanneming geven en er zijn algemene aannemers die uitvoerend personeel in dienst hebben en een deel of alle werken zelf, volledig in eigen beheer, uitvoeren Hun relatie met de opdrachtgevers, leveranciers e.d. verschilt dus ook erg. In het bouwproces moet de aannemer rekening houden met diverse partners. Zo zal hij zeker nauw overleg moeten plegen met de bouwheer (opdrachtgever/klant) en in de meeste gevallen ook met de architect (ontwerper). Als algemeen aannemer kan men zich op verschillende doelgroepen richten (particulieren, bedrijven, hoofdaannemers en/of overheden) of zich specialiseren in het werken voor een welbepaald marktsegment. Bij het bepalen van de leverancier of het materiaal weegt de betrouwbaarheid van het product veruit het zwaarst door. Verder speelt de leverancier/fabrikant (d.i. het merk) een grote rol: zijn flexibiliteit, reputatie, Daarnaast zijn de beschikbaarheid van het product, de prijs en de service (o.a. ook dienst na verkoop) van belang. 5. Interessante websites Voor alle informatie rond de opstart van je eigen onderneming: Voor alle informatie rond het Ondernemingsloket en het Sociale Verzekeringsfonds: Bouwunie: (Ondernemen van start tot stop Starten in de bouw + Bouw in cijfers) 8

9 6. Financiële sectorgegevens In de excel Algemeen aannemer vind je verschillende kerncijfers van ondernemers in de sector algemeen aannemer, meer bepaald NACE-code 41 Bouw van gebouwen: ontwikkeling van bouwprojecten. 7. Disclaimer UNIZO Startersservice levert grote inspanningen opdat de ter beschikking gestelde informatie volledig, juist, nauwkeurig en bijgewerkt zou zijn. Ondanks deze inspanningen kunnen onjuistheden zich voordoen in de ter beschikking gestelde informatie. Indien de in deze sectorstudie verstrekte informatie onjuistheden zou bevatten, zal UNIZO Startersservice de grootst mogelijke inspanning leveren om dit zo snel mogelijk recht te zetten. Indien je onjuistheden zou vaststellen in de informatie die op of via de portaalsite ter beschikking wordt gesteld, kan je de beheerder van de portaalsite contacteren. Deze sectorstudie bevat informatie van en links naar websites van overheden, instanties en organisaties waarover de UNIZO Startersservice geen enkele technische of inhoudelijke controle uitoefent. UNIZO Startersservice kan daarom geen enkele garantie bieden over de volledigheid of de juistheid van de inhoud noch over de beschikbaarheid van deze websites. UNIZO Startersservice aanvaardt geen aansprakelijkheid voor enige rechtstreekse of onrechtstreekse schade die voortvloeit uit het raadplegen of het gebruik van deze sectorstudie of van de ter beschikking gestelde info op de websites waarnaar op of via de portaalsite wordt verwezen. In samenwerking met: en 9