Transcriptie

1 DE ANDER

2

3 CELĂLALT DE ANDER

4 Celălalt Proiectul denumit Celălalt conține o colecție de poezii scrise de autori neerlandezi consacrați, traduse în limba română de studenți ai Secției de Neerlandeză din cadrul Facultății de Limbi şi Literaturi Străine a Universității din București și ilustrate de studenți ai Secției de Grafică din cadrul Universității Naționale de Arte București. Poeziile neerlandeze selectate și ilustrațiile aferente tematizează, fiecare în felul său, relația dintre eu și celălalt. Proiectul este o tentativă de a înțelege ce înseamnă celălalt, cine este și ce vrea el de la noi. Pentru că un lucru nu poate fi negat: celălalt este mereu prezent în viața noastră, fie că vrem sau nu, și vrea să se facă auzit, fie că vrem sau nu. Este imposibil să vorbim despre celălalt fără să ne raportăm la sine. Sau, mai bine zis, este imposibil să vorbim despre sine dacă nu suntem conștienți de celălalt. În acest sens, volumul de poezie ilustrată are și un aspect foarte personal pentru fiecare dintre noi. Am fost puși în poziția de a negocia cu un altul, atât într-un mod abstract, în relația cu textul original ca traducător și textul tradus ca ilustrator, cât și într-un mod cât se poate de concret, unii cu ceilalţi. Din fericire, volumul nu se dorește a fi un răspuns la vreuna dintre întrebări. Este doar o ocazie de a intra în dialog cu celălalt, cu autori dintr-o altă cultură și din alte vremuri, cu traducători și ilustratori și cu tine.

5 De Ander Het project De Ander bevat een verzameling gedichten geschreven door bekende Nederlandstalige schrijvers. De gedichten zijn in het Roemeens vertaald door studenten van de Afdeling Nederlands, Faculteit Vreemde Talen van de Universiteit van Boekarest en geïllustreerd door studenten van de Afdeling Grafische Vormgeving van de Nationale Kunstacademie in Boekarest. De gekozen Nederlandstalige gedichten en de bijbehorende illustraties thematiseren, elk op hun eigen manier, de verhouding tussen het ik en de ander. Het project is een poging om te begrijpen wat de ander betekent, wie hij is en wat hij van ons vraagt. Want één aspect kan niet worden ontkend: de ander is altijd aanwezig in ons leven, of we dat willen of niet, en hij laat zijn stem horen, of we dat willen of niet. Het is onmogelijk over de ander te praten zonder naar het eigen zijn te verwijzen. Preciezer nog, het is onmogelijk om te praten over het eigen zijn als we ons van de ander niet bewust zijn. Zo bekeken, heeft deze bundel van geïllustreerde poëzie ook een uiterst persoonlijk belang voor elk van ons. Wij moesten met een ander onderhandelen, niet alleen op een abstracte manier als vertaler, in de verhouding tot de originele tekst en als illustrator tot de vertaalde tekst. Ook op een zo concreet mogelijke manier: onder de deelnemers bij de totstandkoming van dit project. Gelukkig pretendeert deze bundel geen antwoord op een van de vragen te leveren. Hij is alleen een gelegenheid om met de ander in dialoog te treden, met auteurs uit een andere cultuur en een andere tijd, met vertalers en illustratoren en met jou.

6 Hendrik Marsman ( ) Lex barbarorum Dă-mi un cuțit. această parte neagră, războlită. vreau din corpul meu s-o tai. m-am ridicat încet în capul oaselor. am auzit cum am spus cu un tremur sumbru, înfiorător: doar o lege recunosc: viața. toți ce-n durere se zvârcolesc o trădează, ș-asta nu-mi doresc.

7 Hendrik Marsman ( ) Lex barbarorum Geef mij een mes. ik wil deze zwarte zieke plek uit mijn lichaam wegsnijden. ik heb mij langzaam recht overeind gezet. ik heb gehoord, dat ik heb gezegd in een huiverend, donker beven: ik erken maar één wet: léven. allen, die wegkwijnen aan een verdriet, verraden het en dat wil ik niet.

8 Lucebert ( ) Sonet eu mie eu mie mie eu mie eu eu eu al meu al meu al meu eu

9 Lucebert ( ) Sonnet ik mij ik mij mij ik mij ik ik ik mijn mijn mijn ik

10 Joke van Leeuwen (1952-) 6 am șase ani nasul meu are șase ani. bărbia mea are șase ani. părul meu are șase ani. burtica mea are tot șase ani. nasul meu nu știe. nici bărbia mea nu știe. părul meu nu știe. nici burtica mea nu știe. nu-i nimic, le-o spun eu. că avem șase ani.

11 Joke van Leeuwen (1952-) 6 ik ben zes. mijn neus is zes. mijn kin is zes. mijn haar is zes. mijn buik is ook zes. mijn neus weet dat niet. mijn kin weet dat ook niet. mijn haar weet dat niet. mijn buik weet dat ook niet. ik zeg het ze wel. dat wij zes zijn.

12 ea n-a rămas ea nu mai este ea mai mult nu este nici mai puțin nu este mai puțin ea ea nu ea nu mai ea nu mai este zij is over zij is niet meer zij meer is zij niet niet minder is zij zij is niet minder zij zij is zij is niet zij is niet meer zij wat blijft wat blijft er wat blijft er over ce ce rămâne ce mai rămâne ea wat wat er wat er over wat er over blijft ce ce-a ce-a mai ce-a mai rămas Ce /// Wat Bert Schierbeerk ( )

13

14 Ball; say: ball. Trebuie să zici bilă, Hai zi odată. (Say). Hai zi odată bilă, delfine. Ball; bilă. Trebuie. (Bilă; zi: bilă). Trebuie să zici bilă. Delfine, hai zi bilă. B/i/l/ă: bilă. Hei, delfine. Hei, delfine: bilă. Hai zi odată: bilă. (Ball; say: ball). Bilă; zi: bilă. B/i/l/ă. Bilă. Hei: trebuie să zici bilă. Ball; bilă. Delfine, zi bilă: bilă. Zi odată Hei delfine: zi odată bilă. Bilă: b/i/l/ă. Bilă ; zi odată: bilă. Trebuie să zici bilă. Zi odată: a zice. Bilă. (Say). Zi: (ball). B/i/l/ă. Zi odată. Hei, delfine. delfine, hai zi odată bilă. Zi odată bilă. B/i/l/ă. bilă. (Ball). Delfine: bilă. (Ball; say: ball). Bilă, delfine. Bilă. Bilă. Bilă). Hans Faverey ( ) Man & dolphin / omul & delfinul /// Man & dolphin / mens & dolfijn Ball; say: ball. Je moet bal zeggen, Zeg nou eens. (Say). Zeg nou eens bal, dolfijn. Ball; bal. Je moet. (Bal; zeg: bal). Je moet bal zeggen. Dolfijn, zeg eens bal. B/a/l: bal. Hé, dolfijn. Hé, dolfijn: bal. Zeg nou eens: bal. (Ball; say: ball). Bal; zeg: bal. B/a/l. Bal. Hé: je moet bal zeggen. Ball; bal. Dolfijn, zeg bal: bal. Zeg eens Hé dolfijn: zeg eens bal. Bal: b/a/l. Bal ; zeg eens: bal. Je moet bal zeggen. Zeg eens; zeggen. Bal. (Say). Zeg: (ball). B/a/l. Zeg nou eens. Hé, dolfijn. dolfijn, zeg nou eens bal. Zeg eens bal. B/a/l. bal. (Ball). Dolfijn: bal. (Ball; say: ball). Bal, dolfijn. Bal. Bal. (Bal).

15

16 În străfundul sufletului meu, care din piatră e făcut, ca incolor, nepătat minereu chipul tău împietrit s-a născut. De tine nu mă pot elibera, din piatră doar tu ai înflorit. Vechile bogății s-au risipit, dar nimic nu ne va mai separa. În străfundul sufletului meu M. Vasalis ( ) In de oudste lagen van mijn ziel... In de oudste lagen van mijn ziel, waar hij van stenen is gemaakt, bloeit als een gaaf, ontkleurd fossiel de stenen bloem van uw gelaat. Ik kan mij niet van u bevrijden, er bloeit niets in mijn steen dan gij. De oude weelden zijn voorbij maar niets kan mij meer van u scheiden.

17

18 Niciunde nu da frâu liber mâinilor tale și caută să nu mă pierzi. Vorbele izvorâte din a ta ardoare, cântând, vor să devină eterne, astfel, liberându-se de moarte. Mâinile Gerrit Achterberg ( ) Handen Ergens moeten uw handen nog bezig zijn te zorgen dat ik niet verloren ga. Woorden, aan dit besef ontstaan, willen zingend en eeuwig zijn, en zo den dood ontgaan.

19

20 Hans Andreus ( ) Arbore Boom Ești pământul meu cald, ești solul meu negru. Exist în tine și cresc și fac din toate mult sau uneori chiar nimic, nimic fiindcă atunci nu mai aștept nimic, nimic fiindcă atunci vreau mai puțin decât nimic, exist doar în aerul luminat și în pământul cald, solul întunecat. Je bent mijn warme aarde, je bent mijn zwarte grond. Ik sta in jou en groei en doe van alles veel of soms ook niets, niets want dan wacht ik nergens meer op, niets want dan wil ik minder dan niets, besta alleen in de verlichte lucht en de warme aarde, donkere grond.

21

22 Traducători/Vertalers: Adelina Borlescu Andrei Bîrsan Laura Comănescu Ana Dunca Iulia Dodu Sabina Puchin Alexa Stoicescu Ilustratori/Illustratoren: Luminița Dumitrache Claudia Ilea Răzvan Hogea Radu Pop Bogdan Topîrceanu Ana Tudor Andra Vlăsceanu Mulțumiri profesorilor / Met dank aan de docenten: Anca Boeriu, Universitatea Națională de Arte București Gheorghe Nicolaescu, Facultatea de Limbi şi Literaturi Străine, Universitatea din București Hans Verschoor, Facultatea de Limbi şi Literaturi Străine, Universitatea din București

23

24