Bietplanter. Bietplanter DAAROM KIEZEN BIETENTELERS VOOR BTS-RASSEN: Evenwicht. RHIZOMANIE BTS 110: 107,2 % Nr.1 BTS 520: 104,9 % Nr.

Transcriptie

1 DECEMBER 2014 N ste jaargang Phil Hogan heeft sinds 1 november Dacian Ciolos opgevolgd als Europees Landbouwcommissaris voor een periode van vijf jaar. Gedurende het eerste mandaatjaar wil Phil Hogan werk maken van een vereenvoudiging van het nieuwe GLB en de nieuwe vergroeningsmaatregelen in het bijzonder. Bietplanter De MAANDBLAD VAN DE CONFEDERATIE VAN DE BELGISCHE BIETENPLANTERS vzw CBB Anspachlaan 111 Bus Brussel T F P Hoofdartikel door Mathieu Vrancken, Voorzitter van de CBB Waals MR-Parlementslid, Willy Borsus, volgt Sabine Laruelle op als federaal minister van Middenstand, Zelfstandigen, KMO s, Landbouw en Sociale Integratie. Willy Borsus defi nieert zichzelf als wereldburger en vooral als plattelandsmens en wil de landbouwstem laten horen op federaal niveau. Zambia gaat geen suiker meer uitvoeren naar Europa. Volgens Zambia Sugar, een filiaal van de Zuid-Afrikaanse groep Illovo Sugar (leider in Afrika voor suiker), zal het quotumeinde in 2017 het bedrijf dwingen zijn export naar de EU te stoppen, want door de hoge logistieke kosten zal het niet langer concurrentieel zijn. Een keerpunt voor Zambia dat momenteel ton suiker per jaar produceert. Een derde hiervan wordt naar de EU geëxporteerd. Door de enorme suikervoorraden in het Verenigd Koninkrijk en in Europa, heeft de suikergroep British Sugar, na overleg met de vereniging van de Engelse landbouwers (NFU), besloten om de productiecontracten voor 2015 met 20% te verminderen en de campagneprijs 2015/16 te verlagen tot plusminus 37 euro per ton. Indien bietentelers dat willen, zullen ze zelfs de mogelijkheid hebben om gedurende een seizoen geen bieten uit te zaaien. Evenwicht Eind november, dagen worden korter, nachten langer. Oogsten zijn binnen. Deze periode van het jaar is voor velen van ons het moment om de balans op te maken van het afgelopen jaar. Als akkerbouwer, hebben we afgelopen jaar een bijna droomscenario gehad. Vroeg in het voorjaar mooi en stabiel weer, tijdens het groeiseizoen voldoende regen en de oogst is probleemloos verlopen in een rustige herfst. Dit alles, samen met onze vakkennis, heeft geleid tot mooie en zelfs schitterende opbrengsten in onze suikerbietenteelt. Maar ook voor de andere gewassen, zoals tarwe, maïs, aardappelen,... zien we topopbrengsten. Kilo s zijn er voldoende. De uitbetaalde prijs echter is barslecht: zowel de Europese als de wereldmarktprijs van suiker zit in een diep dal, de graanprijzen zijn slecht, de aardappelprijzen zijn catastrofaal,... Zo goed is 2014 dan toch niet, verre van. Dit leert ons nogmaals dat we de combinatie nodig hebben van een goede prijs samen met een goede opbrengst. Evenwicht is nodig. Evenwicht. Misschien is dit wel het sleutelwoord van ons leven. Evenwicht is nodig in ons familiale leven en bevordert onze innerlijke gemoedsrust. Evenwicht is ook nodig op het vlak van inkomsten en uitgaven. Evenwicht hoort er ook te zijn in onze (landbouw)politiek, zowel in België als in Europa. De beslissing om in 2017 het suikerquotum, samen met de gegarandeerde minimumprijs af te schaffen, dreigt een evenwicht in het gedrang te brengen. Jarenlang hebben zowel de suikerfabrikanten als de planters goed geboerd. Vanaf 2017 verandert er een heleboel: geen minimumprijs meer en geen rem meer op hoeveelheden. Dit laatste heeft een aantal maanden geleden geleid tot ongekende expansiedromen bij vele van onze Europese suikerfabrikanten. Is dit realistisch? De prijssituatie van vandaag leert ons dat we misschien iets rustiger moeten reageren op de nieuwe situatie na Uitbreiden en groeien heeft alleen zin als het tot iets positiefs leidt. Een ander nieuw evenwicht waar we straks naar op zoek gaan is de suikerbietenprijs vanaf Er moet en zal een evenwicht nodig zijn tussen het rendement van onze suikerfabrikanten en het rendement van onze suikerbietvelden. Partners zijn is de nieuwe leuze. Ik wil graag een partner zijn in onze suikerbusiness, maar alleen op een correct niveau. Evenwicht, weet u nog. Volgens het Amerikaanse ministerie van Landbouw nemen de productiekosten wereldwijd toe: van ongeveer 250 dollar tot 400 dollar per ton. De productiekost steeg ook in landen zoals India, Thailand en China als gevolg van de economische ontwikkeling. De arbeidskost groeit ook. Met de suikerprijsdaling heeft de Indiase suikerindustrie 340 miljoen euro verloren. In Thailand steeg de productiekost van suiker in 5 jaar van 220 tot 460 dollar per 100 kg. De Bietplanter MAANDBLAD VAN DE CONFEDERATIE VAN DE BELGISCHE BIETENPLANTERS vzw CBB Anspachlaan 111 Bus Brussel T F P Verantwoordelijke uitgever: Mathieu VRANCKEN, Voorzitter CBB Directeur van de publicatie: V. VERCAMMEN Uitgave en publiciteit Bernadette Bické - Martine Moyart Verantwoordelijke voor de suikerbiettechniek: KBIVB Tienen Druk: Corelio Printing Jaarabonnement 12,00 EU-land 22,00 niet EU-land 27,00 IBAN : BE BTW BE Tel. 02/ Fax 02/ lebetteravier@cbb.be DAAROM KIEZEN BIETENTELERS VOOR BTS-RASSEN: Verdeeld door Clovis Matton RHIZOMANIE BTS 110: 107,2 % Nr.1 BTS 520: 104,9 % Nr.2 NEMATODEN BTS 990: 108,1 % Nr.1 RHIZOCTONIA BTS 605: 100,7 % Nr.1 Kijk snel binnenin voor de volledige resultaten! BETASEED. SIMPLY DIFFERENT. FINANCIEEL INKOMEN KBIVB De Bietplanter 12/2014 1

2 Afdekken van ladingen: veiligheid is voor de bietsuikerketen een prioriteit! Tijdens de week van 26 oktober laatstleden werden een aantal transporteurs van bieten tegengehouden door de wegpolitie aan de afrit van de suikerfabriek van Fontenoy (Groep ISCAL). Ze kregen een waarschuwing dat hun lading verplicht moest worden afgedekt en dat vanaf 3 november boetes zouden worden uitgeschreven voor nietafgedekte vrachtwagens. Bij navraag bij de FOD Mobiliteit bleek dat de wetgeving over het afdekken van ladingen niet is gewijzigd, doch dat het eerder om een te strenge interpretatie van de wegcode door de verbalisanten ging. Naar aanleiding van deze feiten vroeg de CBB een onderhoud aan bij de nieuwe minister van Mobiliteit, mevrouw Galant, om één en ander uit te klaren. Onderhoud met Minister Galant Op 4 november bezocht een delegatie van suikerfabrikanten en bietplanters Minister Galant. Het doel van dit bezoek was tweeledig. Enerzijds wilden we de aandacht van de Minister vestigen op het feit dat de wet niet altijd op dezelfde, éénduidige manier wordt toegepast en dat het verplicht afdekken van bietenladingen een hoge kost voor de sector zou meebrengen in een periode waarin de keten volop inspanningen doet om haar concurrentiepositie te verbeteren met het zicht op de volledige liberalisering van de Europese suikermarkt in Anderzijds wilden we aan Minister Galant ook herhalen dat veiligheid voor de sector altijd al een prioriteit is geweest en dat de bietsuikerketen tal van inspanningen levert om inbreuken op deze wet te vermijden. Wetgeving mbt het afdekken van ladingen: FOD Mobiliteit en Vervoer bevestigde dat er geen nieuwe richtlijn bestaat inzake het afdekken van bieten. De Wegcode van 1975 is nog steeds van toepassing. Artikel 45. Lading van de voertuigen: algemene voorschriften De lading van een voertuig moet zodanig geschikt zijn dat ze bij normale wegomstandigheden: 1 de zichtbaarheid van de bestuurder niet kan hinderen; 2 geen gevaar voor de bestuurder, de vervoerde personen en de andere weggebruikers kan vormen; 3 geen schade kan veroorzaken aan de openbare weg, zijn aanhorigheden, aan de erin liggende kunstwerken of aan de openbare of privé-eigendommen; 4 niet op de openbare weg kan slepen of vallen; 5 de stabiliteit van het voertuig niet in het gedrang kan brengen; 6 de lichten, de reflectoren en het inschrijvingsnummer niet onzichtbaar kan maken De ladingen van graangewassen, vlas, stro, paarden- of veevoeder in bulk of in balen, moeten overdekt worden met een dekzeil of met een net. Deze bepaling geldt echter niet voor vervoer binnen een straal van 25 km van de plaats van lading, voor zover het niet langs een autosnelweg geschiedt. Afdekken van bieten is niet verplicht. De lading moet evenwel op een veilige manier worden aangebracht zodat hij geen gevaar kan vormen voor andere weggebruikers en niet op de openbare weg kan vallen. Het afdekken van pulp is wel verplicht (buiten een straal van 25 km). Subjectieve interpretatie van de wegcode is mogelijk Art en kunnen op een subjectieve manier worden geïnterpreteerd. De omschrijvingen van een potentieel gevaar en van het niet op de openbare weg kunnen vallen zijn zeer vaag en zullen door iedereen op een andere wijze worden beoordeeld en ingevuld, afhankelijk van de eigen interpretatiewijze. De CBB wees Minister Galant op het gevaar van een subjectieve interpretatie van de wegcode. De bietsuikerketen leverde de laatste jaren inspanningen om te zorgen voor een veilig transport van de bieten De bietsuikerketen herinnerde de Minister eraan dat veiligheid voor hen altijd al een prioriteit is geweest en dat zij er zich van bewust zijn dat ladingverlies op de openbare weg slecht wordt gepercipieerd door de burgers en bijgevolg nefast is voor het imago van de hele keten. De sector verschafte Minister Galant uitleg omtrent de talrijke inspanningen die genomen worden opdat het transport van bieten op een veilige manier kan gebeuren. Zo worden de weegbruggen die de geladen vrachtwagens wegen bij het wegrijden geblokkeerd om te vermijden dat overbelaste vrachtwagens de weg op kunnen en wordt, wanneer een vrachtwagen die bieten aanlevert overbelast is, het overgewicht niet betaald, noch aan de vervoerder, noch aan de lader. De suikerfabrikanten plegen bovendien ook regelmatig overleg met de transportfi rma s om hen te sensibiliseren rond veiligheid. De Minister die zelf uit een landbouwgezin afkomstig is, had begrip voor onze bezorgdheid en ze beloofde dit dossier aan te kaarten bij haar collega van Binnenlandse Zaken om een juiste interpretatie van de wetgeving te garanderen. Zaad behandeld met Poncho Beta de ideale start voor een zorgeloze bietenteelt Een homogene en snelle opkomst van gezonde bietenplantjes Optimale bestrijding van bodem- en bladinsecten Een totale bescherming vanaf de zaai tot na het sluiten van de rijen Gedep. merk Bayer AG - Bevat 400 g/l clothianidin + 53,3 g/l beta-cyfluthrin. Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie. Voor verdere productinformatie met inbegrip van gevaarzinnen en symbolen, raadpleeg Bayer SeedGrowth 2 12/2014 De Bietplanter

3 NEMATODE TOLERANT De Excellentie in uw handen: alles zit in het zaad. LISANNA KWS Nr.1 * Topper in financieel inkomen Passe partout Lage grondtarra Zeer goede weerstand tegen bladziekten * IRBAB / KBIVB 2012 / 2013 / 2014 besmet perceel KWS BENELUX B.V. /// Rue Edmond Courault Kain +32 (0) thierry.devillers@kws.com De Bietplanter 12/2014 3

4 ACTUALITEIT Tot nu toe een vlotte campagne in goede omstandigheden Met een gemiddeld suikergehalte van 17,52 % in Fontenoy en 17,22 % in de TS, gekoppeld aan een verwacht gemiddeld rendement van meer dan 82 ton, wordt het wellicht een recordproductiejaar voor planters én fabrikanten. Tot heden deden ook de fabrieksinstallaties het vrij behoorlijk met een gemiddelde verwerking van ton in Fontenoy en ton in Tienen, wat het verwachte campagne-einde brengt op respectievelijk 15/01/15 voor Iscal en 08/01/15 voor de TS. Vakbondsacties In Tienen bleven de gevreesde syndicale acties op maandag 24/11 achterwege, in Fontenoy daarentegen werd de fabriekspoort gedurende 24 uur geblokkeerd, waardoor geen biet binnen kon en geen pulp buiten raakte! Dankzij de inzet van een beperkte groep kaderpersoneel kon de fabriek er op een vertraagd tempo verder werken. Een volledige fabrieksstilstand zou ernstige gevolgen gehad hebben voor het vervolg van de campagne. Het is nu afwachten hoe de aangekondigde acties tijdens de komende weken de campagnes al dan niet ernstig zullen verstoren. Receptiecontrole De ontvangst van de bieten wordt, zoals steeds, 24/24 uur van dichtbij opgevolgd door onze controleurs. De hoge koptarra roept bij sommige planters een wrang gevoel op (zie ook de vorige Bietplanter en op maar wordt desalniettemin zeer nauwgezet opgevolgd en bijgestuurd waar nodig. De door het syndicaat gevraagde verbeteringen en gedane suggesties na afloop van de campagne 13/14 hebben ertoe geleid dat het receptieproces meer stabiel verloopt en de controle er op verschillende plaatsen op een meer praktische wijze kan uitgevoerd worden. Er rest nu, vooral in Fontenoy, het probleem op te lossen van de regelmatig vastgestelde té grote verschillen tussen de resultaten van de suikergehaltemetingen met de koude en de warme digestiemethode (overschrijdingen van 0,01 tot 0,05 Z). Het blijft zoeken naar de redenen waarom deze overschrijdingen zich voordoen, maar indien nodig worden er correcties gevraagd van de vastgestelde resultaten. TopTex Ondertussen zijn we begin december en gelden er nu duidelijke afspraken i.v.m. het beschermen van de bietenhopen tegen vorst. De planters van Iscal kunnen op eigen initiatief én vrijwillig hun bietenhopen afdekken tot het moment dat de fabrikant een advies tot afdekken verstuurt, waarna de afdekking verplicht wordt. De planter moet de fabriek hiervan binnen de 24 uur na het afdekken van de bieten verwittigen per , fax of post (formulier op De sanctie voor niet afgedekte bieten na een vorstwaarschuwing bedraagt 5/ton netto bieten à 16 Z. Voor de planters van de TS geldt nu (vanaf 1/12) de afdekplicht voor al de bietenhopen. Zij moeten de fabrikant vóór 5/12 (via het portaal of per post) verwittigen dat de bietenhoop is afgedekt. Mocht de Tiense een sms versturen met de vraag tot dubbele afdekking, dan moet de dubbele afdekking gebeuren binnen de 48 uur na de ontvangst van de sms, en moet dit gemeld worden binnen de zeven dagen. Er zijn verschillende sancties voorzien die rekening houden met de aard van de overtreding (niet afgedekt/niet dubbel afgedekt) en de toestand van de bieten (niet aangetast/aangetast/bevroren/rottend). De sancties gaan van 2,2 tot 5 per ton netto bieten, verplaatsing van de levering naar het einde van de campagne, verlies van de late leveringspremie, bijdrage in de extra verplaatsingskosten van de bietenreiniger tot zelfs de weigering om de bieten te ontvangen die niet meer gezond en van een normale handelskwaliteit zijn. Meerpijs 2013 Het is steeds wachten tot het einde van het volledige campagnejaar (einde september) vooraleer de meerprijs defi nitief kan berekend worden. Dat de meerprijs voor de in 2013 geproduceerde quotumbieten niet meer het niveau van 2012 en 2011 zou bereiken was, gezien de Zowel bij Iscal als bij de TS gelden er duidelijke afspraken i.v.m. Toptex. prijsevoluties van de suiker op de Europese markt, reeds langer duidelijk. De planters van de Tiense ontvangen voor de in 2013/14 geleverde quotumbieten (inclusief de overdracht van 2012 naar 2013 en de in 2013/14 gecompenseerde buiten quotum bieten) 6,58 per ton netto à 16 Z. De planters van Iscal ontvangen een meerprijs van 10,09 per ton leveringsrecht waarover zij beschikken in de campagne Dit bedrag moet evenwel nog defi nitief bevestigd worden. Daar bovenop is er ook nog een kleine nabetaling, afkomstig van de meerprijs op de laatste schijf geherklasseerde suiker in Uitzaai 2015 De uitzaai 2015 is reeds het voorwerp geweest van diverse omzendbrieven. Voor de planters van Iscal is de situatie zeer duidelijk: de in 2014 geproduceerde overschotbieten moeten verplicht overgedragen worden naar de volgende campagne. Er is geen verantwoorde afzetmogelijkheid voor buiten quotum suiker! De fabrikant vraagt de planters om zich in 2015 te richten op dezelfde uitgezaaide oppervlakte als in Wat dan in 2015 te veel zal geproduceerd worden kan op dat ogenblik prioritair vrijwillig overgedragen worden naar 2016 (tot 10 % van het individuele quotum). Hetgeen daarboven nog overblijft, zal verkocht worden aan de dan geldende marktprijs (hoe laag of hoe hoog ook!). Ons advies: produceer uw quotum, desnoods met een kleine marge (die later vrijwillig kan overgedragen worden) hou hierbij zeker rekening met de verplichte overdracht van 2014 naar 2015! De planters van de TS kunnen een deel van hun buitenquotumbieten, via het collectief contract dat werd afgesloten met de plantersorganisatie, verkopen aan 14,5 euro/ton. Wat boven dit contract nog over blijft, moet verplicht overgedragen worden naar Opgelet: de planters hebben wel het recht om eerst zelf een vrijwillige overdracht te doen (tot max. 12 % van hun quotum). Deze keuze geniet de absolute voorkeur! De fi nanciële meerwaarde van maximaal vrijwillig overgedragen bieten bedraagt immers 3 à 4 % in vergelijking met niet overgedragen bieten. Daarbovenop komt oppervlakte vrij door deze reeds geproduceerde quotumbieten 2015! Participatie Iscal: bruto rendement van 3,4 % Op 25/11 had de Algemene Vergadering plaats van de Coöperatieve Vennootschap Sopabe en werd het Beheersverslag 2013/2014 goedgekeurd. Er werd beslist per aandeel S een dividend van 0,034 euro te betalen, wat neerkomt op 0,3 euro per ton bietenquotum waarvoor men participeert. De participatiewaarde per ton bieten bedraagt 8,8 euro, wat betekent dat het betaalde dividend goed is voor een brutorendement van 3,4 %. Eric Van Dijck, Coco Vlaanderen en Verbond Suikerbietplanters De bietenoogst loopt op zijn einde. Verbond Suikerbietplanters: tweede studiedag 18/12/2014 De toekomst van onze suiker(biet)productie is hét hoofdthema voor de tweede studiedag van het Verbond Vlaamse Suikerbietplanters Tiense vzw. Er rest nog plaats voor 30 aanwezigen - snel inschrijven is de boodschap! Datum studiedag: donderdag 18 december 2014 van 9.00 tot uur Plaats studiedag: Holiday Inn Hotel Hasselt - Kattegatstraat 1 011/ Inschrijven: bij Eric Van Dijck secretaris bij voorkeur via van. dijck.eric@gmail.com of telefonisch: 0475/ Deelnameprijs: 25 euro voor leden van het Verbond Suikerbietplanters vzw 55 euro voor niet leden en externe deelnemers - vooraf te storten op van Verbond Suikerbietplanters vzw (onthaal met koffie, twee koffiepauzes en warm middagmaal zijn inbegrepen) Programma 1) Opening van de studiedag Jean-Paul Vanelderen Voorzitter 2) Stand van zaken huidige suikerbietcampagne en systemen van koptarrabepaling in Europa - Eric Van Dijck secretaris 3) Resultaten rassenproeven André Wauters KBIVB 4) Toespraak door Joke Schauvliege - Vlaams Minister van Landbouw 5) Voorbereiding postquotumperiode in de TS - Thomas Hubbuch Gedelegeerd Bestuurder en Guy Paternoster Directeur 6) Voorbereiding postquotumperiode in de CBB - Valerie Vercammen - Secretaris-generaal CBB 7) Besluiten - Mathieu Vrancken - Voorzitter CBB Het Verbond dankt de volgende fi rma s voor de fi nanciële ondersteuning van deze studiedag: BASF Belgium, Bayer CropScience, Belchim Crop Protection NV en Semzabel. 4 12/2014 De Bietplanter

5 Winst van euro De actief- en passiefrekeningen op 30 juin 2014 evenals de resultatenrekeningen zijn terug te vinden in de twee tabellen. Het boekjaar 2013/14 van SOPABE werd afgesloten met een winst van Deze winst wordt hoofdzakelijk verklaard door de betaling van een dividend van 0,066 per aandeel zoals vorig jaar, hetzij een bedrag van ; Betreffende de winstverdeling van , stelde de Raad van Bestuur voor om ongeveer 50 % aan dividenden uit te keren ( ) en om het saldo ( ) toe te voegen aan de reserve op basis van volgende verdeelsleutel: aan de wettelijke reserve (volgens de statuten) teneinde 10 % van het kapitaal van Sopabe te bereiken en de rest, hetzij een bedrag van , aan de reserve complementair aan de wettelijke. Dividend van 0,034 euro per aandeel S na reserve De houders van aandelen S, die eigenaar zijn van deze aandelen op 31 december 2013, hebben recht op een dividend. Op die datum wordt het aandeelhoudersbestand afgesloten om tot de betaling van het dividend van het afgelopen jaar 2013 over te gaan. Op waren er exact aandelen S met een waarde van 1,00. Gezien het dividend 0,034 bedraagt, beloopt het totaal toe te kennen bedrag aan dividenden x 0,034 = ,82. De dividenden werden op 30 november betaald. Gezien Sopabe een erkende cooperatieve vennootschap is, blijft de eerste schijf van 190,00 dividenden belastingvrij voor elke individuele aandeelhouder (natuurlijke persoon). Boven het bedrag van 190,00 wordt er 25 % roerende voorheffing ingehouden voor de vennootschappen. Na de oproep tot kandidaatstelling duidt de Algemene Vergadering Paul Godin aan als controleur der rekeningen van Sopabe voor de Waalse ledenkringen om dhr Albert Mullie te vervangen. Hij zal dit mandaat volmaken. Perspectieven bij Iscal Sugar Na de vergadering maakte Robert Van Gaever, directeur van Iscal, de balans op van de campagne. Op basis van huidige resultaten, zou Fontenoy ongeveer ton suiker produceren, waarvan PARTICIPATIE ISCAL Dividend van 3,4 % na reserve Op 25 november jongstleden vond in Vichte de Algemene Vergadering plaats van de coöperatieve vennootschap SOPABE om de rekeningen van het boekjaar 2013/14 goed te keuren ton binnenquotum en ton buitenquotum. Rekening houdend met de ton suiker overgedragen van vorig jaar, zou de fabriek ton buitenquotumsuiker hebben na afloop van de campagne 2014/15. Aangezien de suikerprijzen zeer laag zijn, zowel in Europa als op de wereldmarkt, is het niet interessant om dit overschot te verkopen als industriële suiker of om het te exporteren. De suiker zal dus worden gestockeerd om gevaloriseerd te worden tijdens de campagne 2015/16. Olivier Lippens, directeur van Iscal en van Finasucre, sprak vervolgens over de toekomst van Iscal na Olivier Lippens vindt dat Iscal over voldoende troeven beschikt om met vertrouwen het postquotumtijdperk in te gaan. In vergelijking met zijn Europese concurrenten is de groep klein, doch flexibel en reactief. Dit is een troef voor na 2017 gelet op de verwachte hogere volatiliteit van de suikerprijzen. Een ander pluspunt is dat Iscal kwaliteitssuiker produceert en dat de productiekosten tot de meest concurrentiele in Europa behoren, dankzij een uitstekend team van experten. Olivier Lippens verwees ook naar de internationale economische context (lagere olieprijzen, ontwikkeling van exportmarkten,...) en eindigde met een beschrijving van de wijze waarop de contracten (verkoop en prijzen bepaald op basis van de wereldmarkt) worden gesloten met de rietsuikerplanters in Australië, waar Finasucre verschillende suikerfabrieken exploiteert. Tabel 1: RESULTATENREKENING VAN SOPABE VOOR 2013/2014 Ontvangsten Dividenden ISCAL Intresten bankrekeningen beleggingen Emolumenten (RvB, ) Uitgaven Personeel Bureelkosten (huur, tel, ) Expert, notaris, Vergaderingen Financiële kosten 87 Allerlei (taksen, ) Winst van het boekjaar /14 Productievelden - sesvanderhave zuid-frankrijk al generaties lang kwaliteitszaden MOHiCan Ouragan Tabel 2: Balans van SOPABE op 30 juni 2014 Actief = Passief = Vaste activa Eigen vermogen Participatie ISCAL Kapitaal Aandelen Iscal Aandelen A Aandelen B Aandelen S kapitaal uitgiftepremies Reserve Vlottende activa Schulden Beleggingen Te betalen dividenden aandelen S Liquiditeiten Te ontvangen facturen Te recupereren voorheffingen Te ontvangen intresten vervallen bankrekeningen op amarok * * onder voorbehoud van inschrijving op het ministerie w w w. s e s V a n d e r H a V e. C O M De Bietplanter 12/2014 5

6 Omdat u de familietraditie voortzet... ondersteunen wij u met meer dan 75 jaar ervaring in de landbouwsector. Bankieren met gezond verstand 6 12/2014 De Bietplanter

7 KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT TOT VERBETERING VAN DE BIET VZW Molenstraat 45, B-3300 Tienen F De suikerbiet en haar teelttechniek PVBC PROGRAMMA VOORLICHTING BIET CICHOREI, IN HET KADER VAN DE PRAKTIJKCENTRA Rubriek opgesteld en medegedeeld onder de verantwoordelijkheid van het KBIVB, J.-P. Vandergeten Directeur KBIVB, met de financiële steun van de Vlaamse overheid. Resultaten van de rassen in 2014 A. Wauters KBIVB vzw - IRBAB asbl Vroege zaai Na een bijzonder zachte winter, was het voorjaar 2014 een van de warmste. Maart en april waren warmer dan de norm, maar ook droger. De ontwikkeling van de bieten werd tijdens de koelere maand mei enigszins vertraagd. De zomer was erg vochtig, gevolgd door een herfst met opnieuw warme temperaturen. Gemiddeld werd er 10 dagen eerder gezaaid dan normaal, met uitstekende veldopkomsten. De bieten van alle rassen kenden gedurende de hele vegetatieperiode een ontwikkeling zonder stress (water of warmte). Er was zelfs een te sterke bladgroei op het einde van het seizoen. Schieters Ondanks de vroege zaai bleef het aantal schieters zeer laag. Onder de commerciële rassen telde men meer dan 200 schieters/ha in het ras AnnelauraKws. Bladziekten 2014 zal zeker gekenmerkt blijven door het vroeg verschijnen van de ziekten (voornamelijk witziekte en roest) en een late maar zeer intense ontwikkeling van zowel cercospora als ramularia. In de meeste streken was de fungicidebehandeling tijdens de laatste week van juli verantwoord, met uitzondering van de Condroz en tussen Samber en Maas, waar de ontwikkeling later verscheen en minder intens was. Vanaf einde augustus, gevolgd door de zomerse temperaturen tijdens de maand september, ontwikkelde cercospora zich snel. Er konden tussen de rassen grote verschillen worden waargenomen, sommige rassen vertoonden een sterke gevoeligheid voor witziekte (Mercator, Stanley, Okapi, Carreau, Drafter, Solumax, Acacia) of voor cercospora (TimotheaKws, BanderaKws, BTS370). De algemene gevoeligheid voor de verschillende ziekten kon in meerdere sites, al dan niet behandeld, vastgesteld worden. Onder de rassen met een bijzonder interessant ziekteprofiel, kunnen we de rassen GondolaKws, AnnelauraKws, BTS110, BTS605, Vedeta en LisannaKws bevestigen. Wij herinneren u dat de fungicidebehandeling in functie van het verschijnen van de ziekten in de proeven uitgevoerd wordt. Ter bevordering van de rasresistentie wordt de behandeling een week uitgesteld na het bereiken van de ziektedrempel. Een tweede behandeling wordt niet uitgevoerd indien de rooi in de volgende 45 dagen gepland is. Alle proeven werden behandeld in de laatste decade van juli, twee sites gerooid na 20 oktober kregen eind augustus een tweede fungicidebehandeling. Grondtarra De rooiomstandigheden waren, in vergelijking met 2013, relatief gemakkelijk. De geëxporteerde grondtarra bedroeg ongeveer 3 tot 5 ton/ ha. Het raskenmerk kon in verschillende proeven worden vastgesteld. In deze omstandigheden konden rassen als Goodwood, Escault, Casanova en Barents, Carreau, Catamaran, 1 tot 2 ton minder grond per hectare exporteren. Wij herhalen dat bij het gepubliceerde financieel potentieel de boete voor grondtarra aan 10 per ton grond verrekend is. Nematoden Ondanks de goede groei van de bieten kon het effect van de aanwezigheid van de nematoden reeds zeer vroeg in juni waargenomen worden, zelfs in licht besmette percelen. De invloed van nematoden in de diepere lagen is nogmaals bevestigd, met een significant effect op de opbrengst. De rassen LisannaKWS en BTS990 hebben hun resultaten zowel voor opbrengstpotentieel als voor inkomen in sterk besmet perceel bevestigd. Bij afwezigheid van nematoden, is er nu slechts 1 punt verschil tussen de «rhizomanie getuige» en de «nematode referentie». Door het gebruik van de best presterende rassen van deze tweede categorie worden de opbrengsten, zelfs bij zeer lichte nematodenbesmettingen, niet bestraft. De opbrengsten Het rooien van de proeven begon op 18 september in goede omstandigheden en werd beëindigd op 10 november. Vanaf de eerste rooi overschreed de tonnage ruimschoots 100 ton wortels per hectare. De suikerrijkheid daarentegen bleef,g edurende de hele campagne, stabiel rond 17,4 S. kg suiker/ha Fig 1. Suikeropbrengst in func e van de groeiperiode in In het groen, de sites met nematodenrassen, in het blauw de sites met rhizomanierassen! Rhizoctonia bruinwortelrot Gemiddelde opbrengst proeven 2014 groeidagen Er werd in de leveringen aan de suikerfabrieken veel wortelrot waargenomen, helaas vaak te wijten aan rhizoctonia violetwortelrot waarvoor geen enkele rasresistentie bestaat. De proeven aangelegd om de resistentie voor rhizoctonia bruinwortelrot te bepalen hebben een goede resistentie van het ras BTS180 aangetoond. Het KBIVB dankt de landbouwers die de studie van de rassen in 2014 mogelijk maakten. De rhizomanie rassen werden bestudeerd in de sites van Jeuk, Saint- Gérard, Vaudignies, Sint-Blasius Boekel en Kortrijk. De «nematoden rassen» werden bestudeerd te Jeuk, Gingelom (2), Jandrain, Acosse, Obaix, Kortrijk, waarvan 4 sites sterk besmet waren door het nematode. De rhizoctonia rassen werden gezaaid te Kortemark, Luttre, Orcq, Maaseik en Loupoigne. De Bietplanter 12/2014 7

8 Resultaten van de rhizomanie rassen Resultaten in 2014 De resultaten van de «rhizomanie» rassen, die in 2014 in «niet of weinig besmet met nematoden» percelen beproefd werden, worden weergegeven in figuur 2. Deze grafiek geeft het financieel potentieel en de suikerrijkheid weer ten opzichte van de getuige. 100 = gemiddelde van de getuigerassen TimotheaKws, Goodwood, GondolaKws, Escault Suikerrijkheid % getuige Rhizomanie proeven BTS370 BTS880 BernadettaKws Goodwood AnnelauraKws Bizet BanderaKws GondolaKws Stanley BTS520 TimotheaKws Courlis Mohican Escault GeorgettaKws Ouragan Barents Magellan RosalindaKws Texel Husky Pasteur Mercator Financieel potentieel % getuige Fig 2. : resultaat van de rassen in 2014 Meerjarige resultaten Gemiddelden van 3 jaar, financieel potentieel en suikerrijkheid van de rassen beproefd in 2012, 2013 en De meerjarige resultaten van de «rhizomanie» rassen beproefd in «niet of weinig besmet met nematoden» percelen, worden getoond in de figuren 3 en = gemiddelde van de rassen TimotheaKws, Goodwood, GondolaKws, Escault 105 Rhizomanie rassen 3 jaar ( ) Gemiddelden van 2 jaar, financieel potentieel en suikerrijkheid van de nieuwe rassen beproefd in 2013 en Suikerrijkheid % getuige BernadettaKws Goodwood GondolaKws TimotheaKws Magellan Texel Escault Pasteur RosalindaKws Mercator Financieel potentieel % getuige Suikrrijkheid % getuige Rhizomanie rassen 2 jaar ( ) BTS AnnelauraKws BTS BanderaKws Stanley 101 BTS Mohican 98 GeorgettaKws 97 Ouragan Financieel potentieel % getuige Fig 3. : resultaat van de rassen beproefd over 3 jaar Fig 4. : resultaat van de rassen beproefd over 2 jaar Stabiliteit van het nancieel poten eel potentiel financier Fig 5. : variatie van het financieel potentieel tussen /2014 De Bietplanter

9 Resultaten van de nematodentolerante rassen Resultaten in 2014 De resultaten van de «nematoden» rassen, die in 2014 in percelen «met nematodenbesmetting» werden beproefd, worden weergegeven in figuur 6. Deze grafiek geeft het financieel potentieel en de suikerrijkheid weer ten opzichte van de getuige. 100 = gemiddelde van de rassen LisannaKws, Adler, Steel, Baribal suikerrijkheid % referentie Nematoden besmette velden Baribal LisannaKws SympaticaKws EssentiellaKws Loriquet Perry Siromax Bora Drafter AdlerBach Acacia Catamaran Steel Rentamax BTS Financieel inkomen besmet % referentie Fig 6. : resultaten van de «nematoden» rassen in 2014 Meerjarige resultaten Gemiddelden van het financieel inkomen en suikerrijkheid van de rassen, hergroepering van de besmette proeven in Suikerrijkheid % referentie Nematoden (2) 3 jaar (2012) (8) 12 besmette proeven Carreau Perry Siromax Adler Drafter Catamaran Rentamax Steel Bach Baribal Bora Acacia SympaticaKws LisannaKws EssentiellaKws BTS Financieel inkomen besmet % referentie Fig 7. : resultaat van de «nematoden» rassen beproefd over 3 jaar (volle blauwe markering) en 2 jaar (lege blauwe markering) in BESMET perceel De meerjarige resultaten van de beproefde «nematoden» rassen worden getoond in de figuren 7 en = gemiddelde van de rassen LisannaKws, Adler, Steel, Baribal Gemiddelden van het financieel inkomen en suikerrijkheid van de beproefde rassen in , hergroepering van ALLE proeven besmet + gezond suikerrijkheid % referentie Nematoden (2) 3 jaar (2012) ALLE velden besmet + onbesmet (15) 21 Carreau Siromax Perry Drafter Adler Bach Bora Acacia Catamaran Rentamax Steel Baribal LisannaKws SympaticaKws EssentiellaKws BTS Financieel inkomen ALLE velden % referentie Fig 8. : resultaat «nematoden» rassen beproefd over 2 jaar (volle blauwe markering) en 2 jaar (lege blauwe markering) in ALLE velden (besmet + gezond) Resisten e en poten eel van de tolerante rassen Figuur 9 rechts geeft de resultaten weer van de «nematoden» rassen beproefd in 2014, in besmette percelen vergeleken met het potenteel in gezonde grond. Fig 9 : De resultaten in besmette grond worden uitgedrukt ten opzichte van de nematode referentie (verticale as). Het potentieel in gezonde grond wordt uitgedrukt ten opzichte van de rhizomanie getuige (horizontale as). Financieel inkomen besmet % referentie NEMATODEN Gedrag van de nematodentolerante rassen 2014 onbesmet/ besmet SympaticaKws LisannaKws Loriquet BaribalAcacia EssentiellaKws Bora Bach Ref NEM Rentamax Adler Siromax Steel Catamaran Perry Drafter Carreau BTS990 St RHIZO Financieel potentieel onbesmet % getuige RHIZOMANIE De Bietplanter 12/2014 9

10 Alle cijfers van de rassen Rhizomanietolerant of rhizomanie rhizoctonia tolerant 2 jaar 3 jaar 2 jaar 3 jaar Veldopkomst Schieters / ha Wortelgewicht Suikerrijkheid Financieel 2014 Schieters / ha resistantie rhizoctonia getuigerassen Tolerantie witziekte Tolerantie cercospora Bodembedekking Grondtarra Totale tarra Wortelgewicht Suikerrijkheid Witsuiker / ha Financieel (12) resistantie rhizoctonia Rhizomanie 2014 (2) (1) Rhizomanie RosalindaKws RosalindaKws BernadettaKws BernadettaKws Pasteur Pasteur Husky Husky Magellan Magellan TimotheaKws T TimotheaKws Goodwood T Goodwood Mercator Mercator Escault T Escault Texel Texel GondolaKws T GondolaKws Rhizomanie Rhizomanie BanderaKws BanderaKws BTS BTS880 BTS BTS370 Stanley Stanley AnnelauraKws AnnelauraKws GeorgettaKws GeorgettaKws BTS BTS520 Mohican Mohican Ouragan Ouragan Rhizomanie 2014 (kleine loten) (kleine loten) Rhizomanie Casanova Casanova BTS BTS110 Rhizomanie 2014 Rhizomanie C ourlis Bizet Barents Rhizoctonia 2014 (1) Rhizoctonia Zorro % % Zorro Iguane % % Iguane Vedeta % % Vedeta IsabellaKws % % IsabellaKws Rhizoctonia 2014 Rhizoctonia BTS % % BTS605 BTS % % BTS108 Okapi % % Okapi 3 jaar 2 jaar 3 jaar 2 jaar opbrengstcijfers zijn relatief ten opzichte van getuigerassen (1) : een hoog cijfer voor tolerantie of bodembedekking wijst op een positieve karakteristiek (2) : percentage van gezonde en leverbare bieten in proeven besmet met Rhizoctonia solani Rhizomanie nematodentolerant 3 jaar 2 jaar Veldopkomst Schieters / ha Wortelgewicht Suikerrijkheid Financieel 2014 Wortelgewicht Suikerrijkheid Besmet 2014 referentierassen Schieters / ha Tolerantie witziekte Tolerantie cercospora Grondtarra Bodembedekking Totale tarra Wortelgewicht Suikerrijkheid Witsuiker / ha Wortelgewicht Financieel (12) Suikerrijkheid Witsuiker / ha Besmet (12) Nematoden 2014 alle proeven BESMET (1) alle proeven BESMET Nemat oden Rentamax Rentamax LisannaKws R LisannaKws Steel R Steel Adler R Adler Nematoden 2014 alle proeven BESMET alle proeven BESMET Nemat oden Carreau Carreau Drafter Drafter Catamaran Catamaran Perry Perry Baribal R Baribal Bora Bora EssentiellaKws EssentiellaKws SympaticaKws SympaticaKws Bach Bach BTS BTS990 Siromax Siromax Acacia Acacia Nematoden 2014 (kleine loten) BESMET (kleine loten) BESMET Nemat oden Solumax Solumax Nematoden 2014 BESMET Nemat oden Loriquet opbrengstcijfers zijn relatief ten opzichte van referentierassen (1) : een hoog cijfer voor tolerantie of bodembedekking wijst op een positieve karakteristiek 3 jaar 2 jaar 10 12/2014 De Bietplanter

11 CICHOREI Nieuws van Cosucra halfweg de campagne Al vanaf de start van de campagne op 9 september jongstleden verloopt de cichoreiverwerking in de fabriek met ups en downs. Technische interventies en raffinage van de cichoreisappen zijn de twee belangrijke oorzaken van deze onregelmatigheid. De opgelopen achterstand wordt op een week geschat. Maar blijkbaar zou de fabriek deze achterstand nog kunnen inhalen. Een kenmerk van deze campagne is de hoge opbrengst per hectare. De Directie van Cosucra is verrast door het tot op heden bereikte niveau. Het praktische gevolg is nu bekend bij alle telers, de gecontracteerde oppervlakte zal volgend jaar met 12 procent moeten worden verminderd. De strategie van de industrieel is duidelijk: door de toegenomen competitiviteit op de inulinemarkt (prijzenoorlog) en een beperkte toename van de verkopen, is het niet wenselijk om belangrijke voorraden afgewerkte producten aan te houden. Wij, telers, herinneren ons allemaal nog die pijnlijke jaren tijdens dewelke een daling van de oppervlakte gepaard ging met een daling van de contractprijs. Voor 2015 blijft de prijs behouden op 65 euro per ton, niettegenstaande de daling van de oppervlakten. Bovendien zal, om verspilling en verplaatsing van zaad te vermijden, een nieuwe aanpak van toepassing zijn volgend jaar. Maar ingevolge een wijziging van de prijzen buiten contract (boven 100%), zal elke teler waakzaam moeten zijn bij de berekening van zijn oppervlakte wil hij vermijden cichorei aan bradeerprijzen te leveren. Het comité is door het vertrek van Guillaume Vaucant op zoek naar een nieuwe controleur voor het tarralokaal. Sinds het begin van de campagne worden de telers binnen de fabriek op een uitermate professionele manier vertegenwoordigd door Ludwig Watté, een pas afgestudeerde landbouwkundige uit Maulde, en Eric Christiaens, landbouwer in Mourcourt. De ontvangstmodaliteiten in het tarralokaal blijven nog altijd een twistpunt tussen de industrieel en het planterscomité. De enige parmentière werd speciaal onder handen genomen door Cosucra vóór de campagne en wij moeten melden dat de verliezen, die op geregelde tijdstippen door onze controleurs gemeten worden, zich op een aanvaardbaar niveau situeren sinds het begin van de campagne. Maar uit ervaring, weten wij eveneens dat de parmentière, in de komende weken, verliezen zal noteren die constant stijgen. Het is op dat ogenblik dat wij op de goede wil van Cosucra zullen rekenen om de parmentière technisch bij te stellen zodat de verliezen tot een aanvaardbaar peil worden teruggebracht. Betreffende de toepassing van de forfaitaire koptarra (4 en 7 procent) is er helaas niets veranderd sinds vorige campagne. Niettegenstaande het comité met cijfers het excessieve karakter van de forfait kan bewijzen, werd enkel het aantal metingen inzake koptarra die manueel worden uitgevoerd verhoogd, gaande van 10 tot 16 per dag. Op praktisch vlak en op korte termijn, moet nog een belangrijke tonnage aan de fabriek geleverd worden. Met de winter voor de deur, hopen wij dat alle partijen van de keten alles in het werk zullen stellen om de aan de gang zijnde campagne zo snel mogelijk en op een veilige manier af te ronden. Pierre Dubuisson, voorzitter OPPCW Oreye: cichoreicampagne klaar midden december De campagne 2014 loopt ten einde. De fabriek draaide zeer goed gans het seizoen door en te velde waren de oogstomstandigheden vrij gunstig dit jaar. SESVandErHaVE, av EcHtE BElgiScHE zaden Snelle en homogene opkomst N 1 in bodembedekking Kleine kop Te velde waren de oogstomstandigheden vrij gunstig dit jaar. De contractvoorwaarden voor 2015 werden naar de planters gestuurd nu enkele weken geleden. Gezien de wortelopbrengst in 2014 hoger was dan verwacht, heeft dit gevolgen voor het prijsniveau van de contracten voor 2015 dat globaal met zowat 5 procent zal verminderd worden. Een vermindering van de volatiliteitspremie werd unilateraal beslist door de fabriek (2 euro in plaats van 3,5 euro per ton). De maximumprijs per ton cichorei zal bijgevolg 60 euro in plaats van 61,5 euro per ton bedragen (basisprijs 53 euro + premie voor logistieke efficiëntie 5 euro + volatiliteitspremie 2 euro). De transportkosten blijven onveranderd in 2015: minder dan 31 km 4,35 euro per ton, tussen 31 en 60 km 5,17 euro, tussen 61 en 90 km 5,98 euro, tussen 91 en 120 km 7,89 euro, meer dan 120 km 9,25 euro. Tijdens de campagne bleef de fabriek de afdekkingssystemen voor silo s testen op basis van verschillende technieken en in verschillende omstandigheden. Naar verwachting zal de campagne in de derde week van december afgerond worden. OPCO (Organisatie van de cichoreiproducenten van Oreye) - opco@skynet.be w w w. S E S V a n d E r H a V E. c o m De Bietplanter 12/

12 Certificering VEGAPLAN Voor de planters van Iscal is het VEGAPLAN certificaat (vroeger IKKB) reeds verplicht sinds Bij de TS, is het VEGAPLAN certificaat verplicht voor alle TS bietenplanters vanaf Er resten dus nog maar enkele weken om de nodige stappen te zetten. De TS heeft het recht om de bietenplanters die geen auditaanvraag tot certificering voor het standaard VEGAPLAN indienden een audit op te leggen op hun kosten. Hierna volgen enkele praktische tips in verband met de certificering. Hoe je voorbereiden? Stap nr. 1: één van de 10 erkende certifi ceringsorganismen contacteren om de audit van het bedrijf uit te voeren en een certifi caat VEGAPLAN af te leveren: B&S Qualicert te Colfontaine. Tel: 065/ CARAH asbl te Ath. Tel: 068/ Certalent vzw te Heverlee. Tel: 016/ CKCert vzw te Zwijnaarde. Tel: 09/ Comité du Lait te Battice. Tel: 087/ Integra bvba te Berchem. Tel: 03/ AIB Vinçotte te Loncin. Tel: 04/ Promag asbl te Marche-en-Famenne. Tel: 084/ Quality Partner SA te Herstal. Tel: 04/ SGS Belgium nv te Antwerpen. Tel: 03/ Het kan interessant zijn om meerdere certifi ceringsorganismen te contacteren om de vraagprijs voor de audit te vergelijken. Daarna wordt een contract ondertekend met het certifi ceringsorganisme en wordt een afspraak vastgelegd voor de eerste audit. Deze moet uitgevoerd worden binnen de negen maanden volgend op de aanvraagdatum. De meeste certifi ceringsorganismen sturen met het contract de checklist van de eisen die tijdens de audit zullen gecontroleerd worden. Stap nr. 2: zelf controleren op basis van de checklist VE- GAPLAN wat in overeenstemming is met de activiteiten van het bedrijf (conformiteit van het fytolokaal, materiaal, registraties, facturen, enz.). Deze cheklist kan gedownload worden op de site van VEGAPLAN ( door in de rubriek LANDBOUWERS te klikken op documenten. NIEUW! De checklist kan gemoduleerd worden door te antwoorden op bepaalde vragen betreffende het type aangevraagde certificaat, de locatie van uw bedrijf en door de op uw bedrijf uitgevoerde teelten/activiteiten uit de voorgestelde lijst (Granen met of zonder opslag, Bieten, enz) aan te stippen. De aan het eind van deze vragenlijst opgemaakte checklist bevat enkel de eisen die nuttig zijn voor uw bedrijf. BELANGRIJK! De VEGAPLAN checklist moet elk jaar aangevuld en bewaard worden als de audit slechts om de 3 jaar plaatsvindt. Stap nr 3: Als het bedrijf voldoet aan de eisen van de standaard VEGAPLAN, wordt een certifi caat voor een geldigheidsduur van 3 jaar afgeleverd. Als aan bepaalde eisen niet voldaan wordt, beschikt men over maximaal 3 maanden om verbeteringen aan te brengen. De non-conformiteiten die tijdens de controle ten opzichte van de checklist worden vastgesteld kunnen tijdens de daaropvolgende weken worden verbeterd hetzij via het opsturen van bewijzen per briefwisseling, fax,... hetzij via een nieuwe controle om te verifiëren dat de problemen wel degelijk werden opgelost. De 5 meest voorkomende problemen tijdens de audits Niet gecertificeerde loonwerker Als bepaalde werkzaamheden door een loonwerker worden uitgevoerd, moeten deze gecertifi ceerd zijn voor het VEGAPLAN van loonwerkers. Zijn VEGAPLAN-certifi caatnummer moet dit staven. De lijst van gecertifi ceerde loonwerkers kan geraadpleegd worden op of telefonisch bij Vegaplan op 02/ Het transport van granen, van oliehoudende zaden en eiwithoudende gewassen naar een GMP onderneming mag alleen door een VEGAPLAN-gecertifi ceerde landbouwer, of door een gecertifi ceerde loonwerker of door een gecertifi ceerde GMP-transporteur gebeuren. Te bewaren etiket van zaadpartijen Dit betreft de teelten van granen, oliehoudende zaden en eitwithoudende gewassen. Als gecertifi ceerd zaad wordt Alle spuittoestellen moeten om de 3 jaar gecontroleerd zijn met als bewijs de zelfklever die door het controleorganisme wordt aangebracht. gebruikt, moet een etiket per zaadpartij bewaard worden. Niet tegen brand beschermd fytolokaal Het fytolokaal (of kast) moet uit brandwerend materiaal bestaan. De elektrische leidingen moeten in goede staat zijn en de materialen brandwerend: isolatie, gyproc,... Eventueel mag brandwerende verf worden gebruikt. Een ander probleem dat vaak voorkomt in het fytolokaal betreft de rekken. De legplanken van de rekken moeten in niet absorberend materiaal zijn (metaal, plastic of geplastifi ceerd hout of vernis). Ongevallenprocedure In geval van een ongeval is het nuttig om over een procedure te beschikken met minstens de noodnummers van brandweer, dokters, spoedgevallen,... nabij de telefoon of in het fytolokaal. Vervallen fytoproducten De vervallen of niet meer erkende fytoproducten of waarvan het etiket onbestaande is moeten apart opgeslagen worden in het fytolokaal met aanduiding vervallen. Vervallen pesticiden en lege verpakkingen moeten aan Phytofar Recover terugbezorgd worden (gratis ophaling elk onpaar jaar). Het attest van terugname door Phytofar en/of de stempel aangebracht op de lijst van de door het ophalingsbedrijf teruggenomen producten zijn documenten die moeten bewaard worden omdat zij het bewijs van hun ophaling door Phytofar Recover uitmaken. De vervallen producten mogen niet langer dan 2 jaar in het fytolokaal of kast worden bewaard! Andere veel voorkomende problemen zijn : Beschermkledij die voor spuiten gebruikt wordt (laarzen, overalls, ) moet buiten het fytolokaal geplaatst worden. Beschermingsmaskers of filters tegen producten of stof moeten in een doos bewaard worden. Glasbreuk van een lamp of van glas (raam, lamp, acheruitkijkspiegels) bij opslaglokalen en rooimaterieel. Onvolledige perceelsfiche of onvoldoende registratie De registratie van gebruikte pesticiden en biociden is wettelijk verplicht. De gegevens die minstens moeten geregistreerd worden zijn: - handelsnaam van het gebruikte product; - toepassingsdatum; - behandelde teelt; - lokalisatie van de behandelde teelt (perceelnummer); VEGAPLAN certificaat : voor 3 jaar in orde zijn met één enkele audit Voor de landbouwers, is het belang van het VEGAPLAN certifi caat dat alle plantaardige teelten gedekt zijn door één enkele controle (audit) om de 3 jaar waarbij aan een maximum aantal verwachtingen voldaan wordt: deze van FAVV, van de regionale overheden, van de kopers aan de sector plantaardige producten, van de distributie en van de consumenten. Het VEGAPLAN certifi caat wordt erkend door FAVV op federaal vlak evenals door de regionale overheden voor controle van de IPM wetgeving. Het wordt eveneens als een pluspunt beschouwd voor controle van de eco-conditionaliteit. Met als gevolg, een reductie, een verminderd aantal controles door de verantwoordelijke overheden (FAVV en Waals Gewest). Voor de kopers, staat het Vegaplan certifi caat garant voor een productieproces dat de eisen inzake voedselveiligheid, kwaliteit en duurzaamheid in acht neemt. Momenteel, zijn bedrijven gecertifi ceerd voor het standaard VEGAPLAN. Aan Phytofar Recover moeten alle niet erkende of vallen producten onverwijld terugbezorgd verworden. De legplanken van de rekken in het fytolokaal moeten in niet absorberend materiaal zijn (metaal, plastic of geplastifi ceerd hout of vernis). - gebruikte dosis per ha of per ton; Voor bepaalde teelten zoals groenten, aardappelen, enz., vraagt VEGAPLAN bijkomende registraties (gebruik van meststoffen,...). Alle spuittoestellen moeten om de drie jaar gecontroleerd zijn, zelfs als het materieel pas verworven werd (nieuw of tweedehands). De door de controledienst aangebrachte zelfklever is onmisbaar. Duurzaamheid van de biomassa van agrarische oorsprong: Conformiteitsverbintenis, Vegaplan certificatie? Geen dubbele controles! Sinds enkele jaren, ondertekenen de TS planters, in het kader van de productie van biobrandstoffen door BioWanze, elk jaar een conformiteitsverbintenis met de duurzaamheidscriteria voor biomassa van agrarische oorsprong die door de EU geëist worden. Op vraag van de sectoren werden vier eisen betreffende de duurzaamheid van de biomassa, die in de conformiteitsverbintenis voorkomen, in de Vegaplan Standaard opgenomen met als doel een bijkomende controle door de afnemer te voorkomen en te vermijden dat de landbouwer de individuele verbintenis elk jaar opnieuw zou moeten ondertekenen. Geen dubbele controles De Vegaplan Standaard is momenteel nog niet erkend door de standaarden die Europees gevalideerd zijn voor het certifi ceren van biobrandstoffen (RED-Cert, 2BS). Om deze reden blijft de controle door de afnemer noodzakelijk. Het vermijden van dubbele controles vanwege de afnemer en/of een overheidsinstelling enerzijds en een certifi ceringsinstelling anderzijds is een basisprincipe van de Vegaplan Standaard. De sectoren hebben dus beslist de Vegaplan certifi cering van deze vier eisen betreffende de duurzaamheid van de biomassa tijdelijk op te schorten, en een aanvraag tot erkenning van de Vegaplan Standaard rechtstreeks op het niveau van de Europese Commissie in te dienen. Dezelfde aanpak wordt door de schakel «verzameling en verwerking» gevolgd met als doel een officiële erkenning te krijgen van de keten biomassa van agrarische oorsprong/biobrandstoffen. Praktisch In afwachting van de erkenning door de Europese Overheid zullen de certifi ceringsinstellingen de 4 eisen betreffende de duurzaamheid van de biomassa niet meer controleren tijdens de Vegaplan audits. De jaarlijkse ondertekening van de conformiteitsverbintenis evenals de controle door de afnemers blijven dus van toepassing /2014 De Bietplanter

13 (M SUIKERINDUSTRIE Aandeel Südzucker daalt In minder dan een jaar daalde de koers van het aandeel Südzucker van 23 euro tot iets meer dan 14 euro eind november. In maart 2013 noteerde het aandeel Südzucker nog tegen 34 euro. Hoe is de koersdaling te verklaren en wat denken de beursanalisten hierover? Evolutie van het aandeel Südzucker tussen 2009 en SUIKERBIETEN Gamma Eerste verklaring: een te hoge koers in 2013 De resultaten van Südzucker en de aandelenkoers zijn in hoofdzaak gelinkt aan de suikerprijs. De waarde van het aandeel Südzucker in 2013 was toe te schrijven aan de extreem hoge suikerprijzen. Op de Europese markt bedroeg de verkoopprijs meer dan 700 euro per ton. Momenteel is de prijs teruggezakt tot 500 euro per ton. In 2012 bedroeg de suikerprijs op de wereldmarkt meer dan 500 euro per ton. Maar die prijs is nu gezakt tot bijna 340 euro per ton. Logisch dus dat ook de aandelenkoers daalt. Volgens die redenering zal een nieuwe prijsstijging, de aandelenpijs opnieuw doen stijgen. Tweede verklaring: de actuele koers anticipeert op het quotumeinde Niet alleen de lage suikerprijzen hebben een invloed. De sector moet zich voorbereiden op het einde van de quota en de openstelling van de Europese markt in Tot op heden, zorgde de referentiesuikerprijs van 404 euro per ton voor een zekere stabiliteit op de Europese markt zowel voor de bietsuikersector als voor de investeerders. Het zal niet meer het geval zijn na 2017, datum waarop de prijzen vrij zullen zijn en de Europese markt open zowel bij export als bij import. Met moet zich dus aan volatielere prijzen verwachten die gelinkt zijn aan de evolutie van vraag en aanbod van suiker na 2017 op wereldschaal. Volgens bepaalde analisten, anticipeerde de koers van het aandeel Südzucker reeds op dit verlies van stabiliteit. Derde verklaring: slechte resultaten voor het boekjaar 2014/15 Südzucker meldde op 9 oktober jongstleden een sterke winstdaling, op basis van de resultaten van de zes eerste maanden van het boekjaar (zie kader) snoeien. Het aandeel daalde toen met bijna 9% en zakte op een bepaalde dag zelfs tot onder de 10 euro. Er moet gezegd dat de vooruitzichten van de groep bijzonder somber zijn: een winst van 200 miljoen euro voor het boekjaar 2014/15 tegen 622 miljoen vorig jaar. Tijdens het eerste semester werden slechte prestaties geregistreerd in de meeste activiteitensectoren en vooral voor suiker. Südzucker verwacht voor het boekjaar 2014/15 een omzetdaling van 7 miljard euro tegen 7,5 miljard het jaar ervoor. De operationele winst van de groep over het eerste semester 2014/15 daalde met meer dan 60%. De sector Suiker die 46% van de operationele winst met 68 miljoen euro vertegenwoordigt, registreert een daling met 77% als gevolg van de daling van de suikerprijzen. Tegen het einde van het boekjaar verwacht het suikerconcern geen herstel, omdat ervan uitgegaan wordt dat de Europese suiker- en ethanolmarkten nog verder zullen verslechteren. Südzucker heeft zich nochtans de laatste jaren gediversifieerd in andere sectoren: bio-ethanol, preparaten op basis van fruit en andere speciale ingrediënten (BENEO,...). Trouwens, het geheel van deze activiteiten vertegenwoordigt momenteel bijna de helft van het omzetcijfer (zie kader). Hierna volgt een uittreksel van de analyse van de Belgische beursvennootschap Leleux Associated Brookers in mei 2014 als gevolg van de aanzienlijke daling van de resultaten aangekondigd door Südzucker na afloop van de drie eerste maanden van het boekjaar: Südzucker is slachtoffer van de lagere suikerprijs en komt onder druk te staan doordat de Europese Commissie besliste om vanaf 2017 alle quotaregelingen af te schaffen. (...) Bovendien kreeg Südzucker ook nog een boete opgelegd door de Duitse mededingingsautoriteiten. De analyse van Leleux gaf tenslotte voor het aandeel Südzucker een laag risicoprofiel, een dieptepunt rond 14 euro en een mogelijke waardetoename op min of meer lange termijn door het mogelijke herstel van de suikerprijzen. Volgens Leleux zat veel slecht nieuws al in de koers verwerkt. Het gemiddelde van de waarderingsmodellen gaf een intrinsieke waarde van het aandeel van 15,70 euro aan. Bepaalde andere analisten verwachten een dieptepunt van 7 euro per aandeel. DUBBELE TOLERANTIE RHIZOMANIE-NEMATODEN RHIZOCTONIA RESISTENT NIEUWS* MARIBO + STOP MET RHIZOCTONIA CAZOO, CARREAU, helemaal in de roos! ) Wortels: 102% ) Suiker: 100% ) Financieel: 102% KBIVB CATAMARAN, zet koers naar hogere opbrengsten! ) Wortels: 110% ) Suiker: 97% ) Financieel: 105% KBIVB DUBBELE TOLERANTIE RHIZOMANIE-NEMATODEN RAS MET HOGE OPBRENGSTEN CARIMBA & CANORIX, DE NIEUWE REFERENTIES IN RHIZOMANIE SEEDPLUS TECHNOLOGIE Alle zaaien MARIBO met SeedPlus technologie + VEDETA, Het rhizoctoniaresistente ras bij uitstek! * onder voorbehoud van opname in de Belgische catalogus VERZEKERING VOOR UW ZAAIZAAD De SCAM vervangt uw zaadgoed kosteloos! AANBEVOLEN DOOR KBIVB Nieuws * 2015 BORIUM ACTIE Action / Actie Betteraves sucrières Suikerbieten Collez ici chaque bon unique présent sur chaque boîte de semences de betteraves sucrières (MARIBO-SYNGENTA) SCAM. Kleef hier elke bon knipt uit elke doos suikerbietzad Per eenheid gekocht SCAM suikerbietenzaad 20% korting op Borium! Rue Bourie ANDENNE Tel. 085/ semences@scam-sc.be De Bietplanter 12/

14 BIOPLASTICS Stijging van de Europese vraag naar bioplastics tegen 2020 Volgens een studie van Rabobank zou door de groeiende Europese vraag naar bioplastics, 1,2 miljoen ton extra suiker nodig zijn in 2020, tegen ongeveer ton suiker op dit ogenblik. Bioplastics zijn interessant voor de producenten die hun drank en voeding willen verpakken met bioplastic-materiaal, maar ook voor landbouwers en industriëlen die de grondstof willen leveren om bioplastics te produceren. Volgens Rabobank zou meer dan 1,2 Mt suiker kunnen gebruikt worden in de bioplasticsector in Ter vergelijking, de Europese voedingsindustrie zou 14,3 Mt suiker en de Europese biobrandstoffenindustrie 2,7 Mt kunnen verbruiken. In haar rapport voorspelt Rabobank dat de groei van bioplastics vooral te verwachten is in de verpakkingssector, de grootste markt voor bioplastics. Er zijn twee grote ketens die bioplastics ontwikkelen. De eerste vrij klassieke en meest verspreide betreft bioplastics op basis van polyethyleen. Plastics op basis van polyethyleen zijn al goed ingeburgerd. Het zijn de traditionele basispolymeren zoals PET (polyethyleentereftalaat) van plastic flessen en van fleece jassen of PE (polyethyleen) van winkeltassen. Maar in het geval van bioplastics, komen de ethyleenmoleculen niet uit olie maar uit de landbouw of de plantenwereld. De tweede keten betreft bioplastics geproduceerd op basis van nieuwe polymeren gecreëerd op basis van nieuwe moleculen uit de landbouw of van polymeren uit bioplastics die nieuw zijn voor de markt. Het meest gekende voorbeeld is PLA (polymelkzuur), een polymeer op basis van melkzuur dat zelf op basis van zetmeel of suiker geproduceerd wordt. Bioplastics op basis van polyethyleen De meest verspreide bioplastics zijn deze op basis van polyethyleen geproduceerd aan de hand van hernieuwbare biomassa. Deze groene of biobased polyethyleen kan uit ethanol worden geproduceerd. Het voordeel van biobased polyethyleen is dat het kan verwerkt worden in dezelfde fabricagelijnen als plastics op basis van polyethyleen uit olie. Bioplastics op basis van polyethyleen worden al op grote schaal gebruikt. In Brazilië, in de drankensector, opende Coca-Cola de weg met haar PlantBottle fles, die voor 22,5 % uit plantaardig PET plastic is samengesteld, dat uit suikerriet geproduceerd wordt. De gedeeltelijk uit biobased bestaande PET-fles die Coca- Cola lanceerde in 2009, is vandaag beschikbaar in 25 landen waarvan de Benelux sinds Zij werd onlangs op de markt gebracht in China en was goed voor ongeveer 8 % van alle Coca- Cola PET-flessen in Coca-Cola beoogt om al haar PET-flessen uit het materiaal Plantbottle van de eerste generatie te fabriceren tegen De groep Tetrapak,wereldleider van verpakkingsmateriaal, gebruikt voor al zijn verpakkingen in Brazilië lage densiteit polyethyleen (LDPE) geproduceerd uit suikerriet-ethanol. Ook in Europa (Zwitserland) worden deze verpakkingen geproduceerd. Bij Danone zal de verpakking van de zuiveldrank Actimel voortaan voor 95% bestaan uit suikerriet. In Frankrijk, lanceerde de Danone groep in 2010 zijn Volvic flessen die voor 75 % gedeeltelijk uit biobased PET en voor 25 % gerecycleerde PET (PETr) bestaan. Een ander Frans voorbeeld is de suikergroep Cristal Union die zijn suiker commercialiseert onder de merknaam Daddy, en zijn poedersuiker verkoopt in uit rietsuiker gefabriceerde bioplastic dozen. Zo kan hij de commerciële slogan Bij Daddy: suiker verpakt in suiker hanteren. De doos bestaat voor 90 % uit plantaardig plastic. Bioplastics op basis van nieuwe moleculen De doos Daddy Suiker verpakt in suiker. Onder de meest recent ontwikkelde bioplastics, zijn bioplastics op basis van PLA (polymelkzuur) geproduceerd door gisting van zetmeel of van suiker het meest verspreid. De uit PLA afgeleide bioplastics worden in diverse sectoren aangewend, gaande van verpakking tot chirurgie. Onderzoekers van het Fraunhofer-Instituut (IFAM) hebben chirurgische schroeven van PLA ontworpen, die in 24 maanden tijd op natuurlijke wijze afbreken in het lichaam. Zo hoeft de patiënt na enkele weken niet opnieuw te worden geopereerd om het ingeplante materiaal te verwijderen, zoals bij titaanmateriaal wel het geval is. PLA werd gewijzigd om de weerstand ervan te verhogen. Om te voorkomen dat er na het verdwijnen van de Brazilië: nieuwe bio-ethanolfabriek op basis van stro en rietafval In Brazilië legde de onderneming GranBio de laatste hand aan de bouw van een bio-ethanolfabriek 2G. Ethanol 2G is ethanol van de tweede generatie geproduceerd op basis van non-food toepassingen van biomassa (teeltresiduen,...) in tegenstelling tot bio-ethanol van de eerste generatie geproduceerd op basis van food toepassingen van biomassa. De bouw van dergelijke fabriek in Brazilië is gerechtvaardigd door het feit dat energie produceren met afval de CO2-uitstoot vermindert en dus beter is voor het milieu. Een ander voordeel is dat ethanol 2G de Braziliaanse productiecapaciteit van ethanol met 50% verhoogt zonder nieuwe rietaanplantingen te moeten realiseren, wat op prijs gesteld wordt in een land waar 80% van het automobielpark op ethanol en/of een mengsel van ethanolbenzine rijdt. GranBio moest een specifiek systeem van oogst en opslag ontwikkelen om bijna ton stro per jaar te verwerken. Het fabricageproces bestaat in het extraheren van suiker die zich in de suikerrietstengels bevindt en De ethanol productie-eenheden 2G in de wereld deze door gisting in bio-ethanol om te zetten. De onderneming doet beroep op Europese technologieën: voorbehandeling van biomassa PROESA van het Italiaanse bedrijf Beta Renewables, enzymen van Novozymes in Denemarken en gist van DSM in Holland. Het PROESA proces van de italiaanse onderneming Beta Renewables is beschermd door een tiental patenten. Het kan fermenteerbare suikers produceren die goedkoper zijn dan suiker (tussen 50 à 60% van de suikerprijs) op basis van stroo of teeltresiduen om ethanol te verkrijgen. Naast de ethanolfabriek werd een stoom- en elekriciteitscentrale geïnstalleerd. Behalve de behoeftendekking van de twee fabrieken, zal de ketel Mwh/jaar extra elektriciteit kunnen produceren, hetzij de hoeveelheid om een stad van inwoners van energie te voorzien. De ethanol productie-eenheden 2G in de wereld Het is in Italië, dat de eerste productie-eenheid van bioetanol van de tweede generatie in 2013 werd gebouwd op initiatief van de Italiaanse onderneming Beta Renewables en van de Deense onderneming Novozymes. Verwacht wordt dat elk jaar 75 miljoen liter ethanol 2G op basis van stro en pijlriet (riet dat op nietlandbouwgronden groeit) deze fabriek verlaat. Aldus zal elk jaar ton biomassa nodig zijn. In Denemarken, plant Inbicom de bouw van een fabriek met een jaarlijkse productiecapaciteit van 80 miljoen liter bioethanol 2G. De investeerders wachten nog op een politieke GranBio moest een specifiek systeem van oogst en slag ontwikkelen om bijna ton stro per jaar te op- verwerken. beslissing om minimum 0,5% toevoeging van bio-ethanol van de tweede generatie aan benzine op te leggen om de fabriek op te starten. Het merendeel van de toekomstige fabrieken van de tweede generatie zal in de Verenigde Staten gelegen zijn. Een eerste fabriek van ethanol 2G op commerciële schaal werd zojuist afgewerkt in Iowa onder impuls van een partnerschap tussen de Amerikaanse onderneming POET en de Nederlandse onderneming Royal DSM. De fabriek werd trouwens ingehuldigd in aanwezigheid van koning Willem-Alexander. De fabriek heeft een productiecapaciteit van meer dan 90 miljoen liter ethanol per jaar voornamelijk op basis van maïsstro. Er zouden nog drie andere fabrieken worden gebouwd in de Verenigde Staten. In het zuidelijk halfrond is de fabriek GranBio de grootste productie-eenheid van ethanol 2G met een initiële productiecapaciteit van 80 miljoen liter ethanol per jaar. Andere fabrieken worden voorzien in Zuid-Amerika evenals in China /2014 De Bietplanter

15 Het aandeel van bioplastics zou 3 % kunnen bedragen in 2020 Volgens European Bioplastics, zou de productiecapaciteit van de biopolymeren 12 Mt halen tegen 2020 terwijl de totale verwachte polymerenproductie op 400 Mt wordt geschat in Het aandeel van biogebaseerde materialen zal 3 % bereiken in 2020 tegen 1,5 % in De sterkste groei wordt verwacht voor biogebaseerd PET (polyethyleentereftalaat) waarvan de verwachte capaciteit op ongeveer 5 Mt wordt geschat tegen 2020, door bio-ethanol te gebruiken op basis van suikerriet. Biogebaseerd PE (polyethyleen) en polypropyleen (PP), eveneens producten op basis van bio-ethanol, zijn de tweede sterkst groeiende markt. Een ander derivaat van bio-ethanol dat in de lift zit is 1,4-butaandiol waarvan de productie zou stijgen tot ton tegen Betreffende nieuwe op de markt biogebaseerde polymeren, voorziet men dat de PLA- (polymelkzuur) en PHA-productie (polyhydroxyalcanoaten) zal verviervoudigen tussen 2011 en schroef een holte overblijft, werd aan het PLA hydroxyapatiet toegevoegd, dat beenweefsel vormt. Dit materiaal versnelt de botvorming. Het voordeel van uit PLA afgeleide bioplastic ten opzichte van bioplastic uit polyethyleen (PET, PE ) is dat hij bioafbreekbaar of composteerbaar is. Daarentegen is de prijs voor PLA hoger. PLA is wel geschikt voor thermovormen, injectie, vormgieten en spuitgieten maar het probleem is dat kunststoffenverwerkingsmaterialen voor uit petroleum afgeleide plastics niet geschikt zijn voor PLA, wat investeringen vereist. Het Nederlandse bedrijf Purac, eerste wereldproducent van melkzuur, heeft zich geassocieerd met de Thaise groep Indorama, productieleider in plastics van het PET-type geproduceerd op basis van olie, voor de bouw van een fabriek voor PLA-productie op basis van plantaardige grondstoffen (suikerriet, manioc, maïs, plantaardig afval) als basismateriaal voor de fabricage van bioplastics. De voorziene productiecapaciteit bedraagt op termijn ton. In Nederland, kan Synbra, een pilooteenheid van Purac, t PLA per jaar produceren. In België, associeerde het bedrijf Galactic, een van de wereldleiders in de productie van melkzuur en filiaal van Finasucre, zich met de petrochemische groep Total om de onderneming Futerro op te richten. Gebouwd op de site van de voormalige suikerfabriek van Escanaffles, is Futerro een demonstratie-eenheid die jaarlijks ton PLA kan produceren op basis van suikerbieten. Globale productiecapaciteit van bioplastics in 2017 * Due to low production capacities Australia is not included (less than 0,1%) De investeringen in de productiecapaciteit van deze biogebaseerde polymeren zullen zich concentreren in Azië en in Zuid- Amerika omwille van de betere toegang tot de gebruikte grondstoffen evenals van de lagere productiekosten en van een gunstiger politiek kader. Nederland: plastics op basis van bietenpulp Cosun, de Nederlandse agrovoedingsgroep, filiaal van de suikergroep Suiker Unie, gaat samen met Philips, plastic stoffen vervaardigen op basis van bietenpulp. Cosun bestudeert de mogelijkheid om derivaten van de suikerfabricage of van andere niet of weinig voor voeding geschikte producten te gebruiken, voor allerhande diverse toepassingen zoals de fabricage van bioplastics. Steeds meer ondernemingen zijn op zoek naar hernieuwbare en meer duurzame grondstoffen om de grondstoffen van fossiele oorsprong te vervangen. Philips heeft tot doel meer hernieuwbare grondstoffen, en onder meer bioplastics, op te nemen in de fabricage van elektrohuishoudelijke toestellen om de carbon footprint van zijn producten te verminderen. Philips en Cosun hebben zich geassocieerd om te onderzoeken hoe polymeren op basis van bietenpulp als basismateriaal zouden kunnen dienen voor de fabricage van nieuwe kwaliteit plastics. Cruiser Force SB, de zaaizaadbehandeling die uw suikerbieten optimaal beschermt Cruiser Force SB zorgt vanaf het zaaien voor brede, langdurige bescherming van uw suikerbieten. Al jarenlang biedt Cruiser Force SB onder alle weersomstandigheden de bescherming tegen insecten waardoor uw kostbare zaden kunnen uitgroeien tot bieten met de hoogste opbrengst. Syngenta Crop Protection NV, Lange Ambachtstraat 16A, B-9860 Oosterzele. Tel , Fax CRUISER SB-bevattende 600 g/l thiamethoxam. Erkenningsnr. 9763P/B. FORCE CS-bevattende 200 g/l tefluthrin. Erkenningsnr. 7744P/B. CRUISER&FORCE: insecticide zaaizaadbehandelingscombinatie op bieten waarbij per eenheid bietenzaad 60 g thiamethoxam (op basis van CRUISER ) + 6 g tefluthrin (op basis van FORCE ) wordt aangebracht. Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie. /TM Registered Trademark of a Syngenta Group Company. TM De Bietplanter 12/