EFFECT VAN DE EVOLUTIE VAN HET KLIMAAT VAN DE LAATSTE JAREN OP ONZE SUIKERBIETENTEELT

Transcriptie

1 EFFECT VAN DE EVOLUTIE VAN HET KLIMAAT VAN DE LAATSTE JAREN OP ONZE SUIKERBIETENTEELT 14 Januari 216 LEGRAND Guy & WAUTERS André KBIVB/IRBAB Evolutie Belgisch klimaat op bietenteelt 2 Effect van warmere lente op bietenteelt Zaaidatum : vroegere zaai geeft hogere suikeropbrengst! Risico s van vroege zaai? Effect van warmer einde van bietencampagne Sterstadium op 15% bladeren=spuitdrempel witziekte bereikt Hoeveelheid bewaringsdagen? = volgens de graaddagen Hogere temperaturen met Toptex? 1

2 Oog voor het Klimaat (KMI, 215) 3 Gemiddelde jaarlijkse temperatuur (Ukkel, ) Sterstadium op 15% bladeren=spuitdrempel witziekte bereikt +1 C vanaf ± C vanaf ±1989 nu ±11 C Oog voor het Klimaat (KMI, 215) 4 Datum van de laatste vorstdag (Ukkel, ) Sterstadium op 15% bladeren=spuitdrempel witziekte bereikt ±15/4 tot 198 ±1/4 tot 2 ±2/3 tot C op 5/3 in 215 2

3 Oog voor het Klimaat (KMI, 215) 5 Jaarlijkse hoeveelheid neerslag (Ukkel, ) Sterstadium op 15% bladeren=spuitdrempel witziekte bereikt ±75 mm tot ±191 ±81 mm nu, maar niet op een egale manier verdeeld tussen de maanden Sedert paar jaar lijken Maart en April droger te worden Neerslag 21 (Ukkel, KMI) 6 14 mm J F M A M J J A S O N D 3

4 Neerslag 211 (Ukkel, KMI) 7 14 mm ,3 152,1 J F M A M J J A S O N D Neerslag 212 (Ukkel, KMI) 8 mm ,7 J F M A M J J A S O N D 4

5 Neerslag 213 (Ukkel, KMI) 9 14 mm ,5 J F M A M J J A S O N D Neerslag 214 (Ukkel, KMI) 1 14, 13, 12, 11, 1, 9, 8, mm 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1,, J F M A M J J A S O N D 5

6 Neerslag 215 (Ukkel, KMI) 11 14, 13, 12, 11, 1, 9, 8, mm 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1,, J F M A M J J A S O N D Besluiten voor de warmere lente 12 Jaarlijkse temperatuur is warmer geworden : 9 C => 11 C Effect op N mineralisatie in bodem, nematode ontwikkeling, Licht effect op jaarlijkse neerslag Geen effect op jaarlijkse instraling Lente is zachter geworden, laatste vorstdag 215 = ±5/3 Maart & April lijken droger te worden! => uitzaai : beter vroeger dan later Vanaf 15/3 (zodra mogelijk! = 6 dagen zonder regen + 2 na) OK Voor RT en RT-NT rassen, niet voor RT-RR rassen (schieters!) Zaaibed vochtiger in Maart dan in April: betere ontwikkeling van het jonge wortelsysteem => positief effect op wortelopbrengst! 6

7 Vroege zaai : effect op suikeropbrengst 13 KBIVB Vroege zaai proeven in 211, 212, 214 en rassen (1 rijk ras, 1 zwaar ras, 1 evenwichtig ras) 2 à 3 zaaidata gecombineed met 2 à 3 rooidata Suikeropbrengst uitgedrukt volgens hoeveelheid groeidagen NB : Maximum groeidagen voor België (voorlopig) = zaai op 1/3 en rooi op 15/11 = 25 groeidagen Vroege zaai : effect op suikeropbrengst : 3 Zaaidata : 11/3 ( ) 27/3 ( ) 7/4 ( ) 3 Rooidata : 6/9 4/1 29/1 => 9 combinaties groeidagen y = 78,858x ,3 R² =,

8 Vroege zaai : effect op suikeropbrengst : 2 Zaaidata : 16/3 ( ) 6/4 ( ) 2 Rooidata : 21/9 9/11 => 4 combinaties groeidagen y = 71,984x y = ,7 + R² = R²,9898 =, Vroege zaai : effect op suikeropbrengst : 3 Zaaidata : 1/3 ( ) 26/3 ( ) 11/4 ( ) 2 Rooidata : 15/9 16/1 => 6 combinaties groeidagen y = 81,6x ,7 R² =,

9 Vroege zaai : effect op suikeropbrengst (PIBO-Vechmaal): 2 Zaaidata : 14/3 ( ) 1/4 ( ) 3 Rooidata : 21/9 21/1 6/11 => 6 combinaties groeidagen y = 68,195x ,7 R² =, Vroege zaai : effect op suikeropbrengst (PIBO-Vechmaal) Verschil tussen zaai op 15/3 en zaai op 1/4 : Rooi op 21/9: 2,16 t Sha = 13,52 t Wha aan 16% S Rooi op 21/1: 1,88 t Sha = 11,83 t Wha aan 16% S Rooi op 6/11: 2,52 t Sha = 15,76 t Wha aan 16% S Positieve effect van de warmere November maanden op einde wortelopbrengst 9

10 Vroege zaai : effect op suikeropbrengst 19 Simulatie volgens opbrengstdata 215 Maximum = 25 groeidagen = 1% Hoe vroeger gezaaid en later gerooid Hoe beter! Vroege zaai : andere effecten? 2 Geen effect op: Veldopkomst (215?) Bladschimmelziekten Extraheerbaarheid Effect op: Sluiten van de rijen Schietersrisico Onkruidbestrijding : meestal 1 behandeling meer Nematodenvermeerdering 1

11 Vroege zaai : andere effecten? 21 Geen effect op: Veldopkomst (215?) Bladschimmelziekten Extraheerbaarheid Effect op: Sluiten van de rijen Schietersrisico Onkruidbestrijding : meestal 1 behandeling meer Nematodenvermeerdering % opkomst VECHMAAL VECHMAAL 14-mars 1-avr pl/ha % pl/ha % LisannaKws Steel Perry Vroege zaai : andere effecten? 22 Geen effect op: Veldopkomst (215?) Bladschimmelziekten Extraheerbaarheid Effect op: Sluiten van de rijen Schietersrisico Onkruidbestrijding : meestal 1 behandeling meer Nematodenvermeerdering 11

12 Vroege zaai : andere effecten? 23 Geen effect op: Veldopkomst (215?) Bladschimmelziekten Extraheerbaarheid Effect op: Sluiten van de rijen Schietersrisico Onkruidbestrijding : meestal 1 behandeling meer Nematodenvermeerdering zaai 14 maart 1 april schieters/ha 47 Vroege zaai : andere effecten? 24 Geen effect op: Veldopkomst (215?) Bladschimmelziekten 9 aantal schieters per duizend planten 1 8 Extraheerbaarheid Effect op: 4 Sluiten van de rijen 3 Schietersrisico 2 1 Onkruidbestrijding : meestal 1 behandeling meer Nematodenvermeerdering Schieters per periode - Zaai in maart verschenen voor 15/7 verschenen tussen 15/7-15/8 verschenen na 15/8 TimotheaKws Goodwood GondolaKws Escault AnnelauraKws GeorgettaKws BTS52 BTS11 Barents Criquet Tisserin Amarok MagnefiquaKws Canorix Carimba BTS75 Clairamax Zorro Iguane Vedeta IsabellaKws BTS65 BTS18 Okapi HendrikaKws Curtis GwennaKws LisannaKws Steel Baribal SympaticaKws BTS99 Acacia Loriquet Paxy Bonsai Eucalyptus Gauss Lumiere LeonellaKws Cazoo Callas BTS265 rhizomanie rhizoctonia nematoden 12

13 Vroege zaai : andere effecten? 25 Geen effect op: Veldopkomst (215?) Bladschimmelziekten Extraheerbaarheid 465 graaddagen (>8 C) Effect op: Sluiten van de rijen Schietersrisico Onkruidbestrijding : meestal 1 behandeling meer Nematodenvermeerdering Vroege zaai : andere effecten? 26 Geen effect op: Veldopkomst (215?) Bladschimmelziekten Extraheerbaarheid Effect op: Sluiten van de rijen Schietersrisico Onkruidbestrijding : meestal 1 behandeling meer Nematodenvermeerdering 13

14 Vroege zaai : andere effecten? 27 Geen effect op: Nematodenproef Dhuy 215 Veldopkomst (215?) Bladschimmelziekten Extraheerbaarheid Effect op: Sluiten van de rijen 15 Schietersrisico 14 Onkruidbestrijding : meestal 1 behandeling meer Lisanna Baribal Sympatica BTS99 Acacia Loriquet Paxy Nematodenvermeerdering Bonsai Eucalyptus Gauss Lumiere Leonella Cazoo Callas Timothea Gondola Escault Annelaura Georgetta BTS52 BTS11 Amarok Canorix BTS75 Claimarmax Vroege zaai : andere effecten? 28 Warmer eindseizoen en warmere maand November (geen koude periode meer sedert 211) laten wortelopbrengst en suikergehalte stijgen Opbrengst stijgt als een lineaire lijn en niet als een asymptotische curve 2 dagen verschil bij zaai = > +2 t Sha bij rooi Men verdient meer met zaaien een maand eerder dan rooien een maand later! De gezonde en vroege gezaaide velden houden voor late rooi! 14

15 Evolutie van het klimaat bij de bietencampagne 29 Tot 21: winter met koude + sneeuw + vorst Sedert 211: geen (echte) vorst meer KBIVB Jupettes proef 21 Evolutie van het klimaat bij de bietencampagne 3 Op 2 jaar tijd ( ) : Belang van de vorstdagen (Ukkel) op 2 jaren Meestal koudste periode tussen ±Kerstmis en ±Nieuwjaar Meestal dooiperiode rond 15 Januari! 26/1 2/11 9/11 16/11 23/11 3/11 7/12 14/12 21/12 28/12 4/1 11/1 18/1 25/1 > +5 C C => +5 C C => -3 C -3 C => -6 C -6 C => -1 C -1 C =>... 15

16 Evolutie van het klimaat bij de bietencampagne : Belang van de vorstdagen (Ukkel), enkel op 5 jaren! Geen koude periode meer tussen 24/12 en 1/1 Warmere maanden November en December 5 Op 5 jaar tijd ( ) > +5 C C => +5 C C => -3 C -3 C => -6 C -6 C => -1 C -1 C => Graaddagen bij einde van de bietencampagne 32 Warmere maanden November en December Evolutie graaddagen voor rooi op 15/11 Periode Periode Graaddagen Norm Norm 15/11 22/11 29/11 6/12 13/12 2/12 27/12 3/1 1/1 17/1 24/1 31/1 15/11 22/11 29/11 6/12 13/12 2/12 27/12 3/1 1/1 17/1 24/1 31/1 16

17 Graaddagen in hoop? 33 Proef KBIVB 211 : rooi 3/11/211, geleverd op 9/1/ bewaringsdagen Toptex : 18/11/211 Evolutie temperatuur in bietenhoop : aan oppervlakte (1 m diep) T ext T 1 m Surf 2 4/11/211 9/11/211 14/11/211 19/11/211 24/11/211 29/11/211 4/12/211 9/12/211 14/12/211 19/12/211 24/12/211 29/12/211 3/1/212 8/1/212 Graaddagen in hoop? 34 Proef KBIVB 211 : rooi 3/11/211, geleverd op 9/1/ bewaringsdagen Toptex : 18/11/211 Evolutie temperatuur in bietenhoop : in het hart! T ext T Centre 2 4/11/211 14/11/211 24/11/211 4/12/211 14/12/211 24/12/211 3/1/212 17

18 Graaddagen in hoop? 35 Proef KBIVB 211 : rooi 3/11/211, geleverd op 9/1/ bewaringsdagen Toptex : 18/11/211 Evolutie temperatuur in bietenhoop : in het hart >< graaddagen! T ext T Centre Graaddagen in hoop? 36 Evolutie graaddagen : op 9/1/212 (na 65 dagen bewaring) ±435 GD buiten ±46 GD aan 1 m diep ±555 GD in hart (gestegen vanaf 1/12, na ±3 GD in hoop) T ext T Centre T 1m Surf 4/11/211 9/11/211 14/11/211 19/11/211 24/11/211 29/11/211 4/12/211 9/12/211 14/12/211 19/12/211 24/12/211 29/12/211 3/1/212 8/1/212 18

19 Graaddagen : effect op suikerverliezen 37 Verliezen blijven onder 4-5% suikerhoeveelheid tot 3 GD Wordt exponentieel na 3 GD! Hoeveelheid suikerverlies in % Graaddagen KBIVB 29 3 Graaddagen => kalender rooidata 38 Hoeveelheid bewaringsdagen + leveringsdata per periode 5 jaar oct nov nov déc janv janv N Dagen Bewaring - N Jours Conservation /1 11/1 21/1 31/1 1/11 Rooidatum - Date arrachage 2/

20 Studiedag PIBO 14/1/216 Warmer weer bij einde campagne = kortere bewaring 39 Lijkt echt warmer geworden na 21 Voor een rooi op 2/11 : Tot 21: drempel 3 GD bereikt na ± 6 dagen (±2 maanden) Sedert 211: drempel bereikt na ± 45 dagen (±1,5 maand) In 215: drempel bereikt na 33 dagen (±1 maand) Na 215: niemand zou echt weersvoorspelling durven geven! Effect Toptex? 4 Meer hergroei onder Toptex? : Nee! Zuid kant >< Noord kant 2

21 Is het warmer onder Toptex? 13 plaatsen, 1 dag 41 1/12/215 : temperatuur gemeten van 9: tot 16:3, zon- en schaduwkant, met/zonder Toptex, op 13 plaatsen (1 m diep) Δ = +,5 C/-,5 C => niet warmer onder Toptex! T ext T ext nottx T ext nottx TTx Is het warmer onder Toptex? 1 plaats, 29 dagen 42 Bieten gerooid op 3/12/215 Toptex op 4/12/215 Levering op 2/1/216 = 29 bewaringsdagen = 225 graaddagen Temperatuur opgevolgd in het hart van de hoop Text Text 7 nottx Text nottx 6 TTx /12 6/12 8/12 1/12 12/12 14/12 16/12 18/12 2/12 2/12 22/12 22/12 24/12 24/12 26/12 26/12 28/12 28/12 3/12 3/12 1/1 1/1 21

22 Temperatuur in bietenhoop : Besluiten 43 Temperatuur in een bietenhoop is meer stabiel dan de buitentemperatuur Het is NIET warmer onder Toptex! Toptex laat de wind door. Toptex beschermt vooral tegen de regen en dient vooral om de hoop/grondtarra droger te maken Na 3 graaddagen stockageperiode: het hart van een hoop wordt warmer dan de buitentemperatuur 22