Hilleshög suikerbieten

Transcriptie

1 De Bietplanter M A A N D B L A D VA N D E C O N F E D E R AT I E VA N D E B E L G I S C H E B I E T E N P L A N T E R S vzw CBB Anspachlaan 111 Bus Brussel T F P Hoofdartikel door Victor Sneessens, Voorzitter van de CBB Eind goed, al goed De campagne in Iscal liep lang uit en eindigde op 14 januari. Deze van de TS eindigt normaal op 21 januari. Iedereen zal een enorme zucht van opluchting slaken. Ten aanzien van de overvloedige oogst en van de onbetrouwbare aanpassingen van de bedrijfsapparatuur in de fabrieken, was het wachtwoord duidelijk: tijdig rooien, de oogst beschermen, alles binnenbrengen in de suikerfabriek. Ondanks een grote bezorgdheid op het eind van de campagne, lijkt alles goed te eindigen. De aanhoudende vorst was onze bondgenoot. In vergelijking met het wisselvallige weer dat wij normaal in België kennen, hebben wij geluk gehad. Globaal genomen is de balans positief. De opbrengst per ha is buitengewoon (13 t witsuiker per ha, hetzij 1,3 kg sucre per m 2 ); zij is bijna 25 % hoger dan het gemiddelde De kwaliteit is fantastisch, met een uitzonderlijk hoog suikergehalte. De prijs van de overschotten is goed, dankzij de verbetering van de wereldmarkt. Enkel één negatief punt, maar dan wel één dat kan tellen: de valorisatie buiten quotum blijft beperkt door het plafond van onze uitvoer; dit noopt ons tot een belangrijke overdracht. Deze limiet treft vooral de grote ondernemingen. In België is het vooral de TS die getroffen wordt (nagenoeg de helft buiten quotum moet overgedragen worden). Maar uiteindelijk ook Iscal Sugar (overdracht van ca 25 % van de totale productie buiten quotum). Sinds oktober vraagt de CBB om het door de WTO vastgestelde plafond voor onze gesubsidieerde export (1,374 Mt) op te trekken. Moeilijk om vol te houden dat het nog om gesubsidieerde export gaat wanneer de wereldprijs het niveau van de Europese Referentieprijs (404 e/t) bedraagt. De Commissie had aangekondigd dat zij de kwestie aan een juridische analyse zou onderwerpen. Begin januari laaide de wereldmarkt verder op tot een prijsniveau van ongeveer 500 e/t, hetzij hoger dan de prijs van de IN DIT NUMMER p. 2 : Actualiteit p. 4 : Coco Vlaanderen p. 6 : Weekresultaten campagne 2009 p. 7 : Participatie TS p. 9 : KBIVB p. 16 : Verbond Suikerbietplanters Tiense p. 18 : Zaadprijzen 2010 Uitnodiging vergaderingen Coco Vlaanderen: zie p. 4 Uitnodiging vergaderingen Verbond Tiense: zie p. 15 Europese markt. Omwille van dit feit werden verdere stappen ondernomen om bijkomende hoeveelheden te kunnen uitvoeren (zie p. 2). De valorisatie van productie buiten quotum is des te meer wenselijk omdat het jaar 2009 rampzalig was voor de landbouwbedrijven (zeer lage prijs voor melk, granen,...). Dankzij de extra wereldprijs voor suiker, zou deze een beetje kunnen compenseren. Dat de Commissie zich op internationaal vlak behoedzaam opstelt is begrijpelijk, het is zelfs noodzakelijk voor het belang van de sector. Maar overdreven voorzichtigheid zou onbegrijpelijk zijn. Wat ook de eindbeslissing van de Commissie moge zijn; in 2010 moeten wij ons quotum (overdracht inbegrepen) nastreven en niet meer. De campagne 2009 wees ons op de risico s van een te lange campagne. FEBRUARI 2010 nr ste jaargang Hilleshög suikerbieten Betrouwbaarheid bewezen Voor toonaangevende suikergehaltes, hoge wortelopbrengsten en lage tarra De nieuwe standaard in suikerbieten Hilleshög is hét merk van Syngenta Seeds wat suikerbieten betreft. Het merk staat wereldwijd synoniem voor een hoge suikeropbrengst, m.a.w. een maximaal rendement voor de landbouwer én de suikerindustrie. Dit alles maakt dat Hilleshög suikerbieten de nieuwe standaard vormen.

2 ACTUALITEIT Longchamps: te lange campagne Deze campagne was uitzonderlijk op tal van vlakken: suikergehalte, opbrengst, duur, temperatuur. Eind december werd het ergste op het nippertje voorkomen. De enkele dagen van dooi zorgden voor een paniekgolf bij de TS die u een brief stuurde om uw door de vorst aangetaste bietenhopen op te halen. Hun aanvoer naar de fabriek had de fi ltratie kunnen blokkeren en de suikerfabrieken voortijdig doen sluiten. De vertegenwoordigers van de planters hebben gereageerd op deze brief (zie hiernaast). Gelukkig dat de natuur er anders over besliste en alle bieten in de diepvries stak, waardoor het aantastingsproces werd gestopt. Het risico was groot. In de mate dat de campagnes zo lang blijven duren, zou men er kunnen mee te maken hebben in de komende jaren. Zelfs in deze moeilijke omstandigheden, bleef de fabriek normaal draaien. De resultaten blijven normaal evolueren: de suikergehaltes dalen langzaam (18,30 Z de week van 5 januari) en de tarra s stijgen langzaam (totale tarra ongeveer 17 % dezelfde week). Bij de receptie overschreden enkele wasverliezen de norm van maximum 1 %. Zij zullen verbeterd worden volgens de voorziene procedure. Pascale Tychon, Fédération RT De wereldmarkt kent een groot suikertekort PERSBERICHT: 10 % van de Belgische suikerbietproductie wacht op afzet De beschikbare voorraden slinken, de prijzen zijn hoog,... maar in Europa gaan de producenten verplicht worden om een gedeelte van hun productie te stockeren tegen hoge kosten. In België gaat het om ongeveer ton suiker, hetzij 10 % van de suikerbietenoogst. De Commissie verbiedt de uitvoer ervan omdat zij vreest dat dit nog zou gezien worden als gesubsidieerde export. Zij vergeet haar eigen suikerhervorming (drastische suikerprijsdaling met 36 % in Europa). Zij merkt niet dat de wereldprijs (bijna 500 e/t voor de termijn van maart) momenteel hoger is dan de Europese referentieprijs (404 e/t). Sedert begin januari steeg de prijs zelfs tot boven de Europese marktprijs. Geen enkele regel bij de Wereldhandelsorganisatie belet de uitvoer in dat geval, integendeel. Voor de Belgische landbouw was 2009 een echt annus horribilis : catastrofale prijzen voor melk, graangewassen, enz. De suikerbietteelt vormde een gelukkige uitzondering hierop: de rendementen waren uitstekend en dit ging bij toeval samen met een gunstige wereldmarkt. Voor de schatkist van de Belgische landbouwbedrijven, zou het verlies aan onmiddellijke inkomsten als gevolg van het exportverbod gelijk zijn aan ongeveer 13 miljoen euro. Daarbovenop komt nog 1 miljoen euro voor deelname in de opslagkosten,... Dit is nog maar de helft van het verlies voor België. Er zijn inderdaad ook nog de verliezen die de suikerfabrikanten zullen lijden. Gezien de recente evolutie vraagt de Confederatie van de Belgische Bietenplanters de Commissie met aandrang om zo vlug mogelijk de export toe te laten. Die beslissing moet dringend worden genomen. Tot ongeveer midden februari kunnen de landbouwers de uitzaai van graangewassen nog aanpassen. Na die periode zullen zij rekening hebben gehouden met de absurde overdracht van 10 % van hun productie 2009 naar 2010 (wat inhoudt dat het bietenareaal afneemt met 10 %). Een versoepeling van het standpunt van de Commissie zou bijna geen praktisch voordeel meer opleveren voor hen. Zij zullen tevergeefs hun oogst beschermd hebben tot in het midden van een strenge winter (bescherming van de bietenhopen aan de rand van de akker, afdekking,...) in de hoop op een extra inkomen. De te voorzichtige houding van de Commissie zou dan op weinig begrip kunnen rekenen. Persbericht Confederatie van de Belgische Bietenplanters Mijnheren, Begin december stuurde de TS een omzendbrief of mail naar de planters waarin gevraagd werd om de door vorst beschadigde bieten te verwijderen. Met haar schrijven wil de TS onderbrekingen in de fabrieken, door een te grote levering van rotte bieten met alle fi ltratieproblemen die daaruit kunnen voortvloeien, voorkomen. Net als alle planters van de TS staat het Coördinatiecomité achter deze doelstelling. In de fabrieken moet kunnen worden doorgewerkt tot de volledige oogst die nog aan de kant van de akkers ligt verwerkt is. Naast deze gedeelde doelstelling, vereist dit schrijven evenwel een reactie van onzentwege op twee niveaus: enerzijds, wordt op een nogal brutale manier zaken geëist, die meestal onuitvoerbaar zijn in de praktijk; anderzijds, wordt de volledige verantwoordelijkheid van de problemen bij de planters gelegd, terwijl die problemen in de eerste plaats het gevolg zijn van beslissingen genomen door de TS. Voor wat de eerste reactie betreft, iedereen weet dat de (nieuwe) eis, waarbij de planter eerst zelf de bieten moet wegnemen van de bietenhoop die risico s inhouden voor de werking van de fabrieken, moeilijk uitvoerbaar is in de praktijk en zelfs onmogelijk. Meestal ontbreken de technische middelen om dit werk te realiseren, om nog maar te zwijgen van de weersomstandigheden. De chantage om de bieten niet op te halen verhoogt de woede of de wrevel van de planters die de brief hebben ontvangen. Bevroren bieten verwarren met bieten die ongeschikt zijn om te verwerken in de fabriek doet het gevoel van onrecht toenemen dat door deze brief is ontstaan. Voor wat de tweede reactie betreft, iedereen weet ook dat naast de weersomstandigheden een deel van de verantwoordelijkheid bij de TS ligt. Wij wensen hierbij de volgende punten in herinnering te brengen: * de fabriekssluiting en de aanzienlijke verlenging van de campagne; * een effectieve capaciteit van de fabrieken in 2009/10 die ten opzichte van de aangekondigde capaciteit lager is; * geen advies voor extra afdekking met plastiek voor de reeds met Toptex afgedekte bieten; * slecht uitgewerkte individuele planningen in 2009/10; Tijdens de interprofessionele besprekingen, hadden de planters de aandacht gevestigd op de klimatologische risico s die zouden spelen bij een campagneverlenging. Zij hadden onder meer het voorbeeld genomen van de eerste dagen van januari Zij kregen als antwoord dat het hier een uitzonderlijke situatie betrof die zich maar eens om de 10 of 20 jaar voordoet. Een jaar later, herhaalt die uitzonderlijke situatie zich. Wij wensen de aandacht te vestigen op het feit dat het temperatuurgemiddelde misschien nog aanvaardbaar is, maar dat in België en vooral in de zone van de TS, de mogelijkheid bestaat dat een periode van zeer lage temperaturen (-10 tot -15 ), gevolgd wordt door een periode van relatief zachte temperaturen (+10 ). Gelukkig, in 2010, zijn wij tot nog toe van het tweede fenomeen min of meer gespaard gebleven. Samen met u hopen wij dat campagne 2009 goed eindigt en dat de volledige oogst verwerkt kan worden. Ieder jaar opnieuw dergelijke risico s nemen moet absoluut worden vermeden. Hoogachtend. Mathieu Vrancken, Ondervoorzitter M. Thomas Hubbuch en M. Guy Paternoster Tiense Suikerraffi naderij Aandorenstraat Tienen Betreft: Omzendbrief TS aan de planters, vorstschade. Brussel, 7 januari 2010 Jean-Jo Rigo, Voorzitter AANBEVOLEN DOOR HET KBIVB 2008 AANBEVOLEN DOOR HET KBIVB 2009 AANBEVOLEN DOOR HET KBIVB 2010 IGUANE HET MEEST GEZAAIDE RAS IN 2008 ÉN 2009! N 1 fin. opbrengst 08-09: 94,2 % N 1 fin. opbrengst : 93,6 % Zeer lage grondtarra: 77,7 % Uitstekend suikergehalte: 99,8 % Bron: KBIVB /2010 De Bietplanter

3 Mededeling aan alle suikerbietplanters Jan Van Cauwenberghe, KWS Benelux, Het wordt stilaan tijd om Uw suikerbietrassen voor 2010 te kiezen. Spijtig genoeg, verspreiden sommige firma s, die het niet zo nauw nemen met correcte informatievoorziening, slechts gedeeltelijke of onvolledige proefresultaten. Om een goede rassenkeuze te maken, is het belangrijk rekening te houden met volgende punten: Alleen de volledige resultaten van de rassen, getest bij het KBIVB op 2 of 3 jaar zijn een betrouwbare basis bij Uw keuze * Gegevens uit het buitenland hebben geen waarde in België (voor de niet geteste rassen) Resultaten op basis van proefveldzaden moeten worden bevestigd door beproeving op basis van commerciële partijen Diverse promotie-acties (gratis fyto, gratis zaden, ) tonen dikwijls aan dat de in een dergelijk kader aangeboden rassen niet competitief zijn Op basis van de proeven van het KBIVB, komt een toename van het financieel inkomen met 1 % overeen met een meeropbrengst van ca. 30 per hectare Voor de goede verstaander, met de groeten van Rosalinda KWS! Jan Van Cauwenberghe, KWS Benelux *De bietplanter van december pagina 9 tot 12 of veldopkomst extraheerb. veldopkomst Resultaten van de bevestigde rassen schieters schieters wortel netto wortel netto geleverde grond geleverde grond totale tarra totale tarra witziekte cercosporia bodembedekking suikergehalte witziekte cercosporia bodembedekking suikergehalte extraheerb. witsuiker witsuiker potentieel financieel (1) (4) (4) (5) n/ha (1) (1) (1) (1) (1) (1) (1) bevestigde rassen Angeliqua ,8 Zanzibar ,3 Resimax ,8 Calgarhi ,6 Ardamax ,5 Coyote ,1 Klarina ,1 Charme ,0 Koala ,4 Cadenza ,5 Niclas ,8 Balthazar ,7 Malvina ,7 Integral ,6 Ruveta ,3 specifieke rassen; productiepotentieel in gezonde grond Theresa Kws² ,4 112* Julietta² ,7 116* Iguane³ ,6 Zorro³ ,3 Piranha³ ,0 Francina Kws³ ,8 Vedeta³ ,2 Rivolta³ ,2 1,2 0,5 6,1 3,7 0,2 1,2 1,2 *in besmette grond Resultaten van de nieuwe rassen potentieel financieel (1) (4) (4) (5) n/ha (1) (1) (1) (1) (1) (1) (1) nieuwe rassen Rosalinda Kws ,6 Rubens ,1 Benno ,5 Sabrina Kws ,4 Eleonora Kws ,7 Debora Kws ,7 Jakota ,7 Exacta ,1 Jupital ,8 specifieke nieuwe rassen; productiepotentieel in gezonde grond Correcta² ,6 Gecko³ ,9 1,6 0,7 12 5,4 0,1 1,4 1,4 * relatief, tov getuigen ² : dubbeltolerante variëteiten rhizomanie-nematoden ³ : dubbeltolerante variëteiten rhizomanie-rhizoctonia (1) relatief, tov getuigen (4) een hoog cijfer duidt op gezond blad (5) hoe hoger cijfer, hoe sneller de bodembedekking De Bietplanter 02/2010 3

4 COCO VLAANDEREN Einde campagne Op het moment dat u deze Bietplanter ontvangt is de campagne 2009 reeds enige tijd afgesloten. Op dit moment zijn we een drietal dagen voor het einde van de campagne (13 januari 2010). Opnieuw zijn we, net als vorige campagne, ontsnapt aan een pak problemen. Naar eind 2009 begon het er werkelijk gevaarlijk uit te zien voor de bieten welke nog tevelde lagen. Gelukkig was er dit jaar veel minder wind tijdens de vriesperioden waardoor het aantal bevroren bieten toch iets minder erg was. Anderzijds, indien bepaalde berichtgevingen juist geweest waren en we de laatste weken van de campagne effectief met dooi hadden gezeten, was het een drama geworden. We houden ons hart vast voor de campagne dat we hier inderdaad mee te maken zouden hebben, dit zal problemen geven. Met dit in het achterhoofd moeten we duidelijk beseffen dat TE lange campagnes een enorm risico inhouden. Vroeg of laat zal het wel eens voorvallen dat we te maken krijgen met deze problematiek. In dit opzicht moeten we er inderdaad voor zorgen dat we de campagne niet nodeloos verlengen. Dit jaar kunnen we moeilijk in rekening brengen. Wie had ooit durven verwachten dat zulke topopbrengsten mogelijk zouden zijn. Planters met 16, zelfs meer dan 20 ton suiker per ha.. Dit bewijst nogmaals dat we het einde nog niet gezien hebben. De stijgende opbrengstcurve voor de bietenteelt gaat verder zoals we dit reeds verschillende decennia na elkaar vast stellen, meer dan 2 % gemiddelde stijging per jaar. Het belang van een tijdige uitzaai in een bodem die er klaar voor is manifesteert zich meer en meer, evenals de structuur van de grond die de laatste paar jaar zeer goed hersteld is van de natte en moeilijke jaren voorheen. In dit verband begrijpen we toch de planters niet welke midden december nog bieten moesten rooien, dit is voor niets goed. Met zorg onze bieten behandelen in elke fase van de ketting zal zich meer en meer uitten in onze bedrijfsresultaten. Men moet ervan uitgaan dat elke minderopbrengst die men in gelijk welk stadium of moment kan voorkomen een nettowinst uitmaakt! Diversificatiesteun voor het aanschaffen van Toptexafdekzeilen ==> CORRECTIE!! Dit project wordt gefinancierd met steun van de Europese Unie In vorige Bietplanter hebben we gepoogd om het project zo goed als mogelijk uit te leggen volgens de stand van zaken op dat moment.intussen zijn er echter door het bestuur enkele kleine aanpassingen ingevoerd teneinde het voor alle planters praktischer te maken en vooral, iedereen te laten mee profi teren volgens de eigen behoefte. Meer bepaald betreft het de keuzemogelijkheid inzake hoeveelheid Toptex die men ter beschikking wil hebben. Wat is er veranderd? In vorig artikel was er sprake dat, wie zelf wenst af te dekken automatisch voor 80 % van zijn bietenquotum aan toptex zou ter beschikking krijgen, waarvoor hij in deze verhouding dan ook een bijdrage zou betalen. De wijziging bestaat erin dat men nu zelf zal kunnen kiezen hoeveel procent van uw bietenquotum dat u aan Toptex ter beschikking wenst te hebben, dit met een minimum van 30 % en een maximum van 100 %! Dit heeft uiteraard voor gevolg dat uw bijdrage in verhouding zal zijn tot de door u bestelde hoeveelheid rollen. U moet er van uitgaan dat er 50 % gesubsidieerd is van de gevraagde Toptexrollen welke bij u ter beschikking zullen blijven. Wat is de volgende stap? In de loop van januari krijgen alle planters een schrijven met: 1 - de uitleg omtrent de KEUZES welke u moet maken; 2 - een invulformulier waarop je uw keuzes invult ==> dit formulier ben je verplicht terug te sturen met de bijgevoegde, gefrankeerde, omslag uiterlijk tegen 25 februari 2010! Is het u niet duidelijk of hebt u nog vra- Gewestelijke vergaderingen Coco-Vlaanderen, vzw Agenda gewestvergaderingen: 1 - J.-P. Vandergeten (KBIVB): Toptex 2 - Directie Iscal Sugar: - Actualiteiten en praktische mededelingen. 3 - Alain Van Dorpe: - Het Interprofessioneel Akkoord Iscal Sugar, De verschillende elementen van de totale prijssamenstelling en uitbetaling bieten. - Toelichting omtrent het Diversifi catieplan afdekken met Toptex. gen, kom dan naar een van onze Gewestvergaderingen waar nog meer uitleg gegeven zal worden, zowel wat de inhoud betreft als de technische uitleg omtrent hoe, wanneer, waarom, enz... afdekken! Datum uur Zaal Dinsdag, 19/01 20 u. Gildenhuis, Gildenstraat Londerzeel Dinsdag, 26/01 20 u. Hotel St.-Jan, Bloemmolenkaai Diksmuide Donderdag, 28/01 20 u. Salons Rembrandt, Oudenaardsestwg Vichte Donderdag, 4/02 20 u. Salons Mantovani, Doorn Oudenaarde Dinsdag, 9/02 20 u. Avowest, Schipvaartweg Poperinge Donderdag, 11/02 20 u. Zaal Centrum, Beukenlaan Kieldrecht Donderdag, 18/02 20 u. Café De Vrede Zaal De Carina, Vissersstraat Moerkerke Opbrengstresultaten per regio campagne 2009 (zie tabel hieronder) Alain Van Dorpe, Secretaris Coco Vlaanderen Rendementen per streek voor Iscal Sugar, campagne 2009 Aantal Ton Streek percelen Ha Bieten Ton/Ha % Suiker S./ha Brabant , ,16 18, Région des Collines , ,46 18, Eeklose polders , ,52 18, France/Frankrijk , ,43 18, Limon , ,75 18, Midden West-Vl , ,80 17, Poperinge , ,03 18, Quévy , ,38 18, Sable Péruwelz , ,10 18, Schelde Polders , ,26 18, Zeepolder , ,82 19, Zandleem Oost-Vl , ,21 18, Zandleem West-Vl , ,34 18, Zand Oost-Vl , ,68 17, Zuid West-Vl , ,06 18, CLIENTEEL , ,82 18, /2010 De Bietplanter

5 BRIEF Suikerfabriek, IS: leveringen campagne 2009 vooruitzichten We kregen redelijk wat telefonische oproepen vanwege planters die moeilijkheden hadden om de inhoud ervan juist te begrijpen in functie van hun eigen situatie. We doen een poging om een en ander iets te verduidelijken en eenvoudig voor te stellen: Wat is het probleem? Aanvankelijk was het de bedoeling alle overschotsuiker te verkopen op de Wereldmarkt doch daar heeft de EU-Commissie een stokje voor gestoken (zie uitleg bietenplanter van januari). Het gevolg is dat een aantal planters met zeer veel overschotbieten (bv. 50 % van hun quotum), hun deel dat niet verkocht kon worden, zullen moeten overdragen naar de volgende campagne. Deze overdracht wordt de eerste levering van volgende campagne Anderzijds zijn er ook planters met minder overschotsuiker, bv. 20 % van hun quotum. Deze planters zouden mogelijks vragende partij kunnen zijn om een gedeelte van hun overschotbieten toch nog over te dragen naar volgend jaar, omdat dit hen bv. goed uitkomt voor de teeltplanning voor volgende campagne! ==> De brief is voornamelijk gericht naar deze planters, ofwel kiest u in dit geval om: - al uw overschotbieten te laten betalen aan 20 e/t à 16 ; - eerst een percentage (max. 10 %) over te dragen naar volgende campagne (als dit u goed uitkomt voor uw uitzaai 2010!!!) Wat betekent dit voor uw betaling? In de veronderstelling dat het percentage verkochte overschotsuiker 25 % bedraagt, geven twee voorbeelden: Planter A heeft ==> 50 % overschotbieten 1- hij beslist om 10 % vrij over te dragen 2- de volgende 25 % wordt betaald à 20 e/ton à blijft dan 15 % verplichte overdracht DUS = in totaal 25 % overdracht!!! Voor deze planter heeft het geen zin vooraf 10 % over te dragen. Hoe dan ook zit hij met 25 % overdracht! Het maakt niets uit of het nu vrije of verplichte overdracht is. In beide gevallen betaalt hij dezelfde stockagevergoeding van 2 e/ton. Planter B heeft ==> 20 % overschotbieten Indien hij beslist om niets over te dragen, dan worden zijn 20 % overschotbieten betaald aan 20 e/ton à 16. Indien het voor deze planters goed past in zijn teeltplanning om 10 % vrij over te dragen (= eertse levering 2010) dan kan hij daarvoor kiezen en dit melden aan de fabriek. Zijn resterende 10 % overschotbieten zullen uitbetaald worden aan 20 e/ton à 16. Alain Van Dorpe TS: moeilijke bietencampagne Op dit ogenblik resten ons nog 4 tot 5 dagen receptie in de fabriek. Receptie die zonder problemen zou moeten verlopen dankzij de aanhoudende voorspelling van koud weer. Alles zou dus goed eindigen; we zullen hopelijk aan het ergste ontsnapt zijn. Het begin van de campagne was chaotisch voor de fabriek van Longchamps. Tal van aanpassingen waren niet klaar. Bovendien, weigerde de TS omwille van logistieke redenen Tienen in het voorseizoen te doen starten. Door deze 2 fenomenen samen, verloren wij een tiental dagen. Daar bovenop kwam de dwaze planning van de leveringen. Op 23 december hadden 520 planters nog steeds geen enkele quotumbiet geleverd. Een onaanvaardbare onverantwoordelijke toestand. In 2010 moeten er evenwichtige planningen komen. Op het eind van de campagne vroeg de TS ons per brief om de slechte bieten uit onze bietenhopen te verwijderen. Niet te pruimen briefwisseling die de woede alleen maar deed toenemen en een gevoel van onrechtvaardigheid deed ontstaan. Zie ons antwoord p. 17. In de strijd tegen de vorst, hebben de planters zich uitstekend ingezet om hun oogst te vrijwaren. Met de hulp van het KBIVB moeten lessen getrokken worden. Waanzinnige campagne ook op Europees vlak, waar een overtollige productie niet mag uitgevoerd worden, terwijl de wereldmarktprijs hoger is dan onze referentieprijs. Naast al deze zorgen, zijn er bepaalde punten waarover we ons kunnen verheugen. Na de startproblemen, hebben de twee fabrieken, in tegenstelling tot wat wij vreesden, mooi werk geleverd. Felicitaties aan de heren Koopman en Ruytings en aan de productiechefs. Met de hulp van hun technici, hebben ze waarschijnlijk verscheidene technische krachttoeren moeten uithalen om hun bedrijfsapparaat zo te doen draaien. Tienen verwerkte vaak ton (in plaats van ton) en Lonchamps overschreed regelmatig ton (in plaats van ton). Dit laat ons het beste verhopen voor de campagne 2010/11. Bovendien, als het moederbedrijf zich ontvankelijk wil opstellen en nog enkele aanpassingen zoals de wascapaciteit wil aanvaarden, zouden wij volgend seizoen een veel minder stresserende campagne tegemoet gaan. Ander positief punt voor de planters, zijn de twee nieuwe identieke recepties die voor volgende campagne geïnstalleerd zullen worden. Wij adviseren u, heren Suikerfabrikanten, om uw bedrijf onverwijld klaar te maken voor volgende campagne, zodat u ten volle van uw zomervakantie kunt genieten en een nieuwe campagne sereen en ontspannen kunt aanvatten. Dank aan u allen. Jean-Jo Rigo, Voozitter Coördinatiecomité van Haspengouw NEW BALOO BERESTERK TEGEN NEMATODEN! Dé enige nieuwigheid (KBIVB-tests 08-09)! Zeer goede grondbedekking Uitstekende opkomst Uitstekende weerstand tegen schieters (0 %) Zeer lage koptarra N 1 nematodenrassen niet besmette grond! Dé topper op geïnfecteerde grond! Fin. opbrengst 98,1 % 113,5 % Suikergehalte 99,8 % 101 % Wortelopbrengst 98 % 112,7 % Bron: KBIVB De Bietplanter 02/2010 5

6 WEEKRESULTATEN CAMPAGNE 2009 Weken t/dag Bieten Suiker- Totale tarra Grondtarra Groentarra Koptarra gehalte /Bruto /Bruto /Bruto /Bruto /Netto Pulp NP PP DP Fontenoy (Iscal) 14/09/ /09/ ,26 8,59 1,73-6,86 7,15 14,44 23,92-21/09/ /09/ ,24 9,02 1,93-7,09 7,34 10,08 21,97-28/09/ /10/ ,37 8,97 1,8-7,17 7,39 12,05 23,02-05/10/ /10/ ,29 9,90 3,08-6,82 7,20 11,37 23,33 91,33 12/10/ /10/ ,82 10,91 3,93-6,98 7,36 10,66 23,72 90,41 19/10/ /10/ ,45 11,71 4,3-7,41 7,81 10,94 23,17 90,40 26/10/ /11/ ,60 11,47 4,33-7,14 7,56 10,62 23,28 90,07 02/11/ /11/ ,46 12,49 5,61-6,88 7,38-22,89 90,90 09/11/ /11/ ,35 13,58 6,14-7,44 8,05 9,68 22,61 90,36 16/11/ /11/ ,26 12,68 5,69-6,99 7,50 12,57 23,16 90,87 23/11/ /11/ ,17 13,97 7,01-6,96 7,62 11,25 23,54 90,33 30/11/ /12/ ,07 15,28 8,01-7,27 8,01 12,23 23,61 89,89 07/12/ /12/ ,97 15,27 7,80-7,47 8,32 10,26 22,91 88,01 14/12/ /12/ ,95 14,54 7,48-7,06 7,86 10,82 22,91 89,54 21/12/ /12/ ,96 14,88 7,76-7,12 7,87 8,75 21,87 88,44 28/12/ /01/ ,98 13,95 6,79-7,16 7,77 10,19 23,23 90,06 04/01/ /01/ ,76 14,54 7,25-7,29 7,98 11,43 22,35 90,43 Campagne ,44 12,64 5,45-7,19 7,68 11,06 23,04 90,08 Longchamps (TS) 07/09/ /09/ ,80 12,09 5,79 0,93 5,37 5, /09/ /09/ ,89 11,23 4,70 0,61 5,92 6,33 17,14 26,97-21/09/ /09/ ,24 9,79 3,88 0,55 5,36 5,64 11,57 23,05-28/09/ /10/ ,71 9,33 3,05 0,50 5,78 5,98 10,14 22,91 87,60 05/10/ /10/ ,62 11,70 5,42 0,47 5,81 6,22 11,39 23,84 88,08 12/10/ /10/ ,32 13,56 7,40 0,44 5,72 6,28 11,44 22,93 86,92 19/10/ /10/ ,33 12,74 6,39 0,41 5,94 6,41 11,70 23,57 87,66 26/10/ /11/ ,24 12,02 5,60 0,34 6,08 6,52 11,76 24,15 88,14 02/11/ /11/ ,11 13,28 7,05 0,39 5,84 6,38 11,60 24,23 88,62 09/11/ /11/ ,98 14,53 8,15 0,28 6,10 6,75 11,28 22,94 88,26 16/11/ /11/ ,82 14,14 7,62 0,35 6,17 6,77 11,84 24,23 88,56 23/11/ /11/ ,88 15,47 9,26 0,34 5,87 6,59 11,24 22,71 88,04 30/11/ /12/ ,68 16,14 10,07 0,31 5,76 6,51 11,45 23,40 87,77 07/12/ /12/ ,48 16,45 10,11 0,34 6,00 6,82 10,99 22,96 88,61 14/12/ /12/ ,50 16,45 10,02 0,49 5,94 6,77 11,49 23,30 88,62 21/12/ /12/ ,45 17,11 10,35 0,63 6,13 7,02 11,61 22,63 88,79 28/12/ /01/ ,34 17,90 11,50 0,40 6,00 6,96 12,37 24,38 88,17 04/01/ /01/ ,28 16,97 10,58 0,39 6,00 6,88 11,43 24,72 88,37 Campagne ,94 14,21 7,81 0,41 5,99 6,53 11,59 23,60 88,15 Tienen (TS) 07/09/ /09/ ,13 9, /09/ /09/ ,63 9, ,23 22,99-21/09/ /09/ ,02 9, ,70 23,92-28/09/ /10/ ,15 9, ,55 23,80-05/10/ /10/ ,26 11, ,46 23,91-12/10/ /10/ ,67 13, ,70 24,14-19/10/ /10/ ,82 12, ,21 25,22-26/10/ /11/ ,95 11, ,48 24,61-02/11/ /11/ ,82 12, ,52 24,63-09/11/ /11/ ,53 12, ,18 24,70-16/11/ /11/ ,54 12, ,05 24,71-23/11/ /11/ ,40 14, ,20 24,84-30/11/ /12/ ,39 14, ,49 23,97-07/12/ /12/ ,36 15, ,09 23,70-14/12/ /12/ ,50 15, ,81 25,17-21/12/ /12/ ,17 15, ,29 25,33-28/12/ /01/ ,16 16, ,34 24,67-04/01/ /01/ ,19 17, ,82 24,81 - Campagne ,62 13, ,92 24,42 - NB: Alle tarra is in % van de bruto bieten uitgedrukt. Koptarra bij IS: groen en rotte bieten inbegrepen. Reiniging: ± 70% bij Iscal en 4 kranen op 12 bij de TS. 6 02/2010 De Bietplanter

7 Suiker + Opbrengst + Lage grond tarra =. ELEONORA KWS Rijk type met zeer hoog financieel inkomen Super voor de suikergehalte premie Zeer goede bladziektetolerantie KWS BENELUX B.V. Suikergehalte ehalte%* %* 10 1 % Financieel inkomen 10 2 %* *KBIVB-IRBAB Participatie TS: quotumoverdrachten in 2010 en participatie: wat doen? In het participatiesysteem moet het aantal in bezit zijnde effecten in verhouding staan tot het bietenquotum. De planter die quotum afstaat kan zijn participatie verminderen; hij die quotum overneemt moet ze verhogen. De eenvoudigste oplossing is een rechtstreekse overdracht tussen overlater en overnemer. Hiervoor zijn speciale formulieren voorzien. In de praktijk, zijn het de planters die hun bietenquotum in 2010 verhogen, die hun effecten aan het nieuwe quotum moeten aanpassen. Als u bietenquotum overneemt, adviseren wij u om ook met de planter overlater over de overname van de overeenstemmende effecten SOPABE-T te onderhandelen. Vul naast het formulier van de quotumoverdracht ook het formulier inzake overdracht van effecten in. Dit formulier houdt rekening met de volgende toe te passen evenredigheidsregels: - 1ste participatieschijf ( ): 1 maatschappelijk aandeel T van 8,24 e per begonnen schijf van 2,802 ton bietenquotum. geschatte waarde: ongeveer 2,94 e per ton quotum. - 2de participatieschijf ( ): 5 obligaties van 0,5 e per begonnen schijf van 0,91 ton bietenquotum. geschatte waarde: 2,75 e per ton quotum. - 3de participatieschijf ( ): 10 obligaties van 0,4 e per begonnen schijf van 0,88 ton bietenquotum.. geschatte waarde: 4,55 e per ton quotum. - 4de participatieschijf ( ): 4 obligaties van 0,4 e per begonnen schijf van 0,91 ton bietenquotum. geschatte waarde: 1,76 e per ton quotum. Samengevat: de vier tot nu toe gerealiseerde participatieschijven stemmen in 2010 overeen met een financiële inspanning die door elke planter geleverd wordt van 12 euro per ton quotumbieten. Als de planter van wie u het bietenquotum overneemt geen effecten zou bezitten, kunt u ze alsnog kopen bij SOPABE-T. De formulieren voor overdracht van effecten tussen planters of voor aankoop bij SOPABE-T kunnen bekomen worden bij: - de suikerfabriek (landbouwkundige dienst); - SOPABE-T (02/ ). Inlichtingen over de participatie? Contacteer Martine Moyart op 02/ NEW MAGELLAN* DÉ LIEVELING VAN ELKE TELER! N 1 107,7 % 98,3 % 109,7 % ( : 105,9 % ( * getest door het KBIVB in 2009 op basis van een proefstaal OPBRENGSTPROEVEN 2009 (GEMIDDELDE 5 PROEVEN ) Ras Firma Planten (n/ha) Bodembedekking Verwelking Schieters (n/ha) Wortels Netto (kg/ha) Grondtarra (kg/ha) Koptarra (%) Totale tarra (% brut) Top van de bevestigde rassen (Evenwichtig tot Productief) MAGELLAN* SESVDH 103,4 6,0 6, ,9 90,1 91,7 98,3 106,2 105,9 Rosalinda KWS KWS Benelux 103,1 5,1 7, ,4 114,8 97,6 98,7 97,4 105,9 105,6 ZANZIBAR SESVDH 101,3 5,6 6, ,3 92,3 90, ,6 105,4 Ardamax ERAUW 101,5 5,5 7, ,6 97,1 89,8 90,3 98,9 104,8 104,6 COYOTE SESVDH 101,9 5,7 6, ,5 90,1 90,7 98,6 104,8 104,5 Sabrina KWS KWS Benelux 102,1 4,9 6, ,2 109,3 103,2 103,2 98,8 104,2 104,1 Resimax ERAUW 102,3 5,9 6, ,4 97,8 91,2 91,1 98,6 104,2 104,0 Bevestigde rassen (Rijk) en Nieuwe rassen INTEGRAL SESVDH 102,6 6,6 6, ,7 90,3 94,9 101,3 98,9 98,5 JUPITAL SESVDH 99,7 4,6 7, ,3 91,2 91,6 101,7 96,8 97 Cadenza KWS Benelux 99,6 7,1 6,3 0 91,6 136,3 110,0 114,8 104,9 96,2 96,4 Balthazar MATTON 98,1 6,4 7, ,3 72,5 89,5 87,2 101,2 95,8 95,7 Ruveta SCAM 96,2 6,7 6,3 0 93,8 82,8 88,8 88,2 101,5 95,3 95,2 Malvina KWS Benelux 101,2 5, ,0 116,8 101,3 105,6 105,4 92,4 92,1 Suiker (%) Witsuiker (kg/ha) Bruto Financieel (%) De Bietplanter 02/2010 7

8 NIEUWE RASSEN Resultaten van de rassenproeven Op basis van de resultaten van de proeven aangelegd in 2008 en 2009 werden de volgende suikerbietenrassen toegelaten op de nationale rassencatalogus voor landbouwgewassen in de categorieën: - rhizomanietolerante rassen: Geraldina, Cellina KWS, SY Invincta, Bernadetta KWS, Simonetta KWS, Abondamax, Benemax, Simonta, Einstein, Touareg - rhizomanietolerante rassen met tolerantie tegen bietencystenematode: Baloo - rhizomanietolerante rassen met resistentie tegen rhizoctonia: Isabella KWS De CGW proeven (10) werden aangelegd in de Haspengouwse leemstreek te Avernas, Leuze, Nivelles, Remicourt, Luttre en Vieux-Genappe; in Henegouwen in Blandain en Brasmenil; in de zandleemstreek in Zwalm en Sint-Blasius-Boekel. De resultaten worden voorgesteld in de hierna volgende tabellen. De gemiddelde opbrengsten werden bekomen in kleine perceeltjes met beredeneerde toedieningen van meststoffen en van gewasbeschermingsmiddelen volgens de Belgische aanbevelingen. Wanneer de schaal van 1 tot 9 wordt gebruikt komt 9 overeen met de meest gunstige kwotering. Een korte beschrijving van de rassen volgt op het einde van dit artikel. Resultaten van de nieuwe suikerbietenrassen, die op de catalogus zijn opgenomen na deelgenomen te hebben aan de officiële proeven van 2008 en 2009 (gemiddelden van 10 onbesmette proeven) ras witziekte planten schieters wortels netto aanvraaggemachtigde kenmerk cercospora grondbedekking bladsteilheid grondtarra suiker K Na an extra-heerbaarheid bruto suiker witsuiker bruto financieel (1) (1) (1) (1) n/ha /1000 pl kg/ha kg/ha % mmol/100 g S % kg/ha kg/ha Euro/ha ,8 21,1 2,5 5,8 92, Zanzibar RT 2,2 5,1 5,8 5,6 100, ,8 105,2 99,0 104,7 100,7 91,1 100,0 103,0 103,0 102,9 Klarina RT 5,3 5,2 5,9 5,7 101, ,1 112,0 100,1 104,7 92,4 107,0 99,8 99,2 99,0 99,3 Ruveta RT 3,6 7,7 6,9 5,9 97,1 0 92,2 86,6 102,6 92,7 110,7 103,6 100,2 94,6 94,8 94,9 Angeliqua RT 4,9 5,7 4,6 7,6 101, ,9 96,2 98,3 97,9 96,2 98,4 100,1 103,1 103,2 102,9 4,0 5,9 5,8 6,2 100, ,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Gemiddelde standaard RT Geraldina KWS BENELUX RT 5,5 6,8 5,7 6,5 102, ,7 120,8 102,1 101,4 105,4 104,1 99,9 99,9 99,9 100,2 Cellina KWS KWS BENELUX RT 4,9 5,4 4,8 5,8 99,7 0 98,7 129,4 103,5 94,7 108,7 94,2 100,3 101,9 102,3 102,3 SY Invincta SYNGENTA SEEDS RT 1,7 4,9 6,2 5,6 99, ,4 89,8 99,3 101,3 91,0 99,9 100,0 100,8 100,8 100,7 Bernadetta KWS KWS BENELUX RT 5,1 5,3 6,0 5,5 100, ,2 114,8 106,0 92,0 88,9 95,0 100,5 104,0 104,6 104,7 Simonetta KWS KWS BENELUX RT 4,3 5,2 4,3 7,2 94,3 0 98,9 74,7 101,2 103,1 116,9 106,0 99,8 100,1 99,9 100,2 Abondamax ERAUW JACQUERY RT 2,9 6,7 6,7 5,6 101, ,8 100,8 97,2 104,3 109,1 97,8 99,8 104,0 103,8 103,4 Benemax ERAUW JACQUERY RT 3,3 5,3 6,0 4,7 102, ,7 122,7 99,6 102,1 71,8 99,9 100,0 101,2 101,3 101,1 Simonta SYNGENTA SEEDS RT 4,3 6,8 5,7 6,8 99, ,1 100,5 102,0 94,0 95,0 102,6 100,2 100,0 100,2 100,2 Einstein PYPE BVBA RT 2,1 6,8 6,5 5,3 102, ,7 93,2 100,6 90,8 74,2 94,0 100,5 100,4 100,9 100,6 Touareg RT 3,1 6,2 6,6 4,2 101, ,0 108,2 98,0 98,2 79,6 96,8 100,1 105,8 105,9 105,3 Zorro RTRR 1,7 5,8 7,2 4,5 102,1 0 92,5 90,1 100,8 101,6 110,3 99,0 100,0 93,3 93,2 93,5 Piranha RTRR 1,8 5,6 7,2 4,6 100, ,2 88,4 100,4 100,5 116,6 99,8 99,9 93,6 93,4 93,7 Iguane RTRR 1,3 6,0 6,4 4,6 100, ,6 83,0 100,8 100,4 108,2 99,9 100,0 93,4 93,4 93,6 Francina KWS RTRR 4,5 5,3 4,7 7,1 96,9 0 90,0 105,6 101,4 98,0 101,4 97,0 100,1 91,3 91,4 91,4 Vedeta RTRR 2,2 7,9 6,8 4,6 98, ,9 116,5 101,4 110,9 96,8 113,6 99,5 89,0 88,5 89,1 Rivolta RTRR 2,8 7,1 6,4 4,6 96,1 0 79,6 84,0 102,8 86,0 92,3 93,7 100,7 81,8 82,5 82,2 RTRR 2,4 6,3 6,5 5,0 99,1 10,8 89,3 94,6 101,3 99,6 104,3 100,5 100,0 90,4 90,4 90,6 Referentie Rhizoctonia resistent RTRR Isabella KWS KWS BENELUX RTRR 7,3 6,9 6,3 6,4 101, ,0 116,1 101,3 107,2 84,9 87,4 100,1 99,3 99,4 99,6 Julietta RTNT 2,5 6,1 6,2 5,8 101, ,5 91,4 96,1 123,1 128,0 144,6 98,3 94,5 93,0 93,7 Theresa KWS RTNT 4,6 5,8 5,4 6,6 100,7 0 93,9 108,7 103,0 99,0 86,8 107,7 100,0 96,6 96,7 97,0 RTNT 3,5 5,9 5,8 6,2 101,2 5,2 96,2 100,0 99,5 111,0 107,4 126,2 99,2 95,6 94,9 95,4 Referentie Nematoden tolerant RTNT Baloo RTNT 2,9 5,1 6,7 5,4 97,7 0 98,0 100,8 99,8 95,2 122,9 105,1 100,0 98,1 98,1 98,1 RT = Rhizomanie tolerant NT = Nematode tolerant NR = Nematode resistant RR = Rhizoctonia resistent (1) een hoog cijfer komt overeen met een gunstige kwotering. Resultaten van de nieuwe nematodentolerante suikerbietenrassen, die op de catalogus zijn opgenomen na deelgenomen te hebben aan de officiële proeven van 2008 en 2009 (gemiddelden van 8 onbesmette proeven) ras aanvraaggemachtigde kenmerk wortels netto grondtarra suiker K Na an extraheerbaarheid bruto suiker witsuiker bruto financieel kg/ha kg/ha % mmol/100 g S % kg/ha kg/ha Euro/ha ,3 18,1 2,6 5,0 93, Zanzibar RT 105,3 102,1 99,3 101,0 97,5 89,1 100,1 104,8 104,9 104,5 Klarina RT 97,5 110,2 100,1 106,2 90,7 106,5 99,8 97,7 97,5 97,8 Ruveta RT 94,3 93,1 101,6 92,5 120,9 101,5 100,1 95,8 95,9 95,9 Angeliqua RT 102,9 94,6 98,9 100,4 90,9 102,9 100,0 101,8 101,7 101,9 Gemiddelde standaard RT 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Julietta RTNT 118,5 87,3 98,6 125,7 107,4 156,6 98,5 116,6 114,7 115,9 Theresa RTNT 107,6 106,0 103,5 105,9 76,5 121,0 99,7 111,2 110,9 111,5 113,0 96,6 101,0 115,8 92,0 138,8 99,1 113,9 112,8 113,7 Referentie Nematoden tolerant RTNT Baloo RTNT 112,7 97,1 101,0 101,5 103,5 108,2 99,9 113,9 113,8 113,5 RT = Rhizomanie tolerant NT = Nematode tolerant 8 02/2010 De Bietplanter

9 KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT TOT VERBETERING VAN DE BIET VZW Molenstraat 45, B-3300 Tienen T F De suikerbiet en haar teelttechniek PVBC PROGRAMMA VOORLICHTING BIET CICHOREI, IN HET KADER VAN DE PRAKTIJKCENTRA Rubriek opgesteld en medegedeeld onder de verantwoordelijkheid van het KBIVB, J.-Fr. Misonne Directeur KBIVB, met de financiële steun van de Vlaamse overheid. Eerste overzicht van het bietenjaar ) Zal lang in ons geheugen blijven! Samenvatting De bietenopbrengsten van 2009 zullen 76,65 ton wortelopbrengst aan 18,57 % suikergehalte (hetzij 88,96 t aan 16 ) benaderen. Volgens de tendenscurven werden ze geschat op 68,99 ton aan 17,67 % suiker (hetzij 76,19 t aan 16 ) zal dus afgesloten worden met een productie hoger dan ± 16 % dan de theoretische prognoses. Het zal dus meteen het absolute record bereiken en zal de productiecapaciteiten van de suikerbiet in ons land bevestigen. Het zijn de weersomstandigheden van 2009, de teelttechnieken, de keuze van de gronden en de evolutie van de genetica die zullen toelaten om dit productiepotentieel van de bieten te behalen. Dit werd nog nooit geëvenaard of zelfs nog niet zo vroeg aan gedacht heeft twee zeer warme periodes gekend, één in de lente en de andere in de herfst, beide gunstig voor de uiteindelijke opbrengst. Het heeft eveneens een golf van hevige koude gekend in december, gevolgd door een periode van dooi tijdens de laatste dagen van de maand. Deze afwisseling van hoge temperaturen in november met vervolgens zeer lage in december en opnieuw positieve temperaturen zijn zeer nadelig voor de bewaring van de laat geleverde bieten of de bieten te leveren na Nieuwjaar. Guy LEGRAND KBIVB vzw - IRBAB asbl 1. Klimatologisch overzicht 2009 was zeer warm, vooral in de lente en de herfst. De neerslag en zonneschijnduur waren normaal. December werd gekenmerkt door een periode van hevige vorst, gevolgd door een periode van dooi (Tabel 1) en 2007 kenden talrijke recordtemperaturen kende de warmste herfst en 2007 de warmste lente, maar met in april geen enkele regenval (verschijnsel van opkomst in twee fasen) lag meer in de norm. In tegenstelling tot de vorige winters, kende de winter een periode van hevige vorst van eind december tott midden januari, met uiterste minimale temperaturen rond -12 C te Ukkel (> -20 C in Condroz). Deze koude periode was gunstig voor de structuur van de gronden. Maart was iets warmer dan normaal en had meer regen tijdens de eerste decade. April was zeer warm (gemiddelde temperatuur te Ukkel : 12,5 C; norm. : 9,0 C) en regelmatig regenachtig. Mei was eveneens zeer warm (gemiddelde temperatuur : 14,4 C; norm. : 12,7 C), met een regenachtige periode in de tweede decade. De lente van 2009 (maart tot mei) was de warmste na deze van 2007, met een gemiddelde temperatuur van 11,2 C (2007 : 12,3 C; norm. : 9,5 C). Er was voldoende neerslag (158,4 mm; norm. : 196,2 mm). De meteorologische zomer (juni tot augustus) was warm, met een bijzonder warme Temp ( C) J F M A M J J A S O N D Figuur 1. Evolutie van de maandelijkse gemiddelde (in het groen), maximum (in het rood) en minimum (in het blauw) temperaturen in 2009 en normale temperaturen (afgevlakte curven) te Ukkel (volgens de gegevens van het KMI). augustusmaand (gemiddelde temperatuur : 19,4 C; norm. : 16,8 C), maar met eveneens een tekort taan neerslag (172,3 mm; norm. : 210,4 mm), ondanks talrijke en plaatselijk hevige onweders (vooral in juni). Augustus was voor talrijke streken zeer droog (in het bijzonder in Henegouwen en Condroz). Gedurende de ganse zomer was de relatieve luchtvochtigheid bijzonder laag (zie hoofdstuk 4.3. Bladziekten). De meteorologische herfst (september tot november) was de warmste na deze van 2006, met een gemiddelde temperatuur van 12,3 C (2006 : 13,9 C; norm. : 10,4 C) en een normale neerslaghoeveelheid (232,1 mm; norm. : 210,5 mm). November was bijzonder warm, met een gemiddelde temperatuur van 9,7 C (norm. : 6,1 C). Daarna werd zeer hevige vorst waargenomen tussen 14 en 21 december (van -10 tot - 15 C, op 19/12), gevolgd door een periode van dooi (maximum temperatuur : +10 C te Ukkel op 29-30/12). Deze laatse twee maanden waren zeer nadelig voor de bewaring van de bieten op lange termijn. De evolutie van de temperaturen in 2009 wordt voorgesteld in figuur 1. Gedurende de groeiperiode van de biet, hetzij van april tot oktober, was de totale neerslaghoeveelheid lager dan normaal (396,6 mm te Ukkel; norm. : 471,4 mm), vooral in augustus en september. De onweders in juni waren belangrijk, maar weinig gronden hebben geleden onder de overstromingen en tijdelijke verstikking van de bodem zoals dat het geval was in De zonneschijnduur tijdens deze periode was normaal. Augustus was bijzonder zonnig (258 u te Ukkel; norm. : 220 u). De bietencampagne is begonnen tijdens de droogte in september. De neerslag in oktober lag iets hoger dan normaal. Zoals in 2008 kan men vaststellen dat, vanuit klimatologisch oogpunt, de ontwikkeling van de biet in 2009 geen bijzondere stress heeft ondergaan op het niveau van hitte (hondsdagen) of droogte. De droogte is in de zomer echter plaatselijk opgetreden, in Henegouwen en Condroz. Het klimatologisch jaar 2009, van eind maart tot eind november, was bijzonder gunstig voor het productiepotentieel van de bieten. 2. De zaai 2.1. Raadgevingen voor stikstofbemesting Elk jaar in het begin van het seizoen, wijst het KBIVB op het belang van een stikstofadvies voor de bietenteelt. Gezien de aanzienlijke stijging van de kostprijs van de stikstofbemesting en een milieuwetgeving die strenger is inzake het gebruik van stikstof, moet het aanwenden van een adequaat advies inzake stikstofbemesting het mogelijk maken om de uitgaven in deze materie te beperken. Behalve een «theoretisch» advies, berekenbaar voor verschillende situaties, volgens een zeer eenvoudige module (beschikbaar op de website van het KBIVB), geeft het KBIVB de «gemiddelde» adviezen die elk jaar worden opgesteld door verschillende laboratoria van het land. 1) Dit eerste overzicht van het bietenjaar 2009 werd afgesloten op 31 december Op dat ogenblik leed de gehele beroepssector bieten-suiker onder de gevolgen van een lange en intense koudegolf rond midden-december, gevolgd door een periode van dooi gedurende de laatste dagen van het jaar. De fabrieken moesten nog gedurende 2 tot 3 weken bieten ontvangen. Een overzicht van de laatste weken van de bietencampagne 2009/2010 en de definitieve cijfers van de bietenopbrengsten zullen in de volgende «Bietplanter» verschijnen. De Bietplanter 02/2010 9

10 Tabel 1. Samenvatting van het klimatologisch jaar 2009 (volgens de gegevens van het KMI) Januari Koud, eerste decade zeer koud (plaatselijk < -20 C) Februari Koud, record van gebrek aan zonneschijnduur, regenachtig Maart Warm, zonnig, doortocht van regens op het einde van de maand April Zeer warm, zeer zonnig, een beetje droog (doortochten van regens op het einde van de maand) Mei Warm, een beetje droog (doortochten van regens op het einde van de maand) Warmste meteorologische lente (maart tot mei), na 2007 Juni Warm, zonnig, hevige plaatselijke onweders op het einde van de maand. Relatieve luchtvochtigheid vrij gering. Juli Zeer warm in het begin, daarna warm en zonnig, plaatselijke onweders. Relatieve luchtvochtigheid gering. Augustus Zeer warm en zeer zonnig, droog met plaatselijke onweders. Relatieve luchtvochtigheid zeer gering. September Warm, zonnig, droog Oktober Normaal, vrij regenachtig November Zeer warm, vrij regenachtig Warmste meteorologische herfst (september tot november), na 2006 December Zeer koud, hevige vorst vanaf 14 tot 21, gevolgd door een periode van dooi, van 22 tot 31. De «gemiddelde» stikstofadviezen 2009, opgemaakt voor verschillende situaties, waren over het algemeen gelijk aan die van de vorige jaren. Zoals in 2008 bleek de stikstof minder verdeeld in het profiel dan in 2007, waarschijnlijk j te wijten aan het succes van de bodembedekking in de herfst met een groenbedekker. De profielen in Luiks Haspengouw vertoonden echter een hoger niveau ten opzichte van de andere streken. Enkele bodemprofielen werden bij de rooi van de bieten door het KBIVB gerealiseerd in proefpercelen met verschillende stikstofdosissen. Deze vertoonden op dat ogenblik bijzonder lage niveau s aan reststikstof. Ondanks een geringe bladmassa op het einde van de groei in 2009, de zeer lage niveau s aan reststikstof en de afwezigheid van bladhergroei op het einde van het seizoen, leiden tot het besluit dat de assimilatie van stikstof op optimale wijze gebeurd is, met betrekking tot het moment van opname en de opgenomen hoeveelheden. Deze waarneming is eveneens te correleren met een hoog niveau aan extraheerbaarheid van de bieten bereikt in Deze hoge extraheerbaarheid volgde eveneens uit geringe gehaltes aan natrium en kalium in de biet, zoals bepaald in de rassenproeven van het KBIVB Evolutie van de uitzaai en bietenareaal In 2009 was de zaaiperiode gunstig, met een afwisseling van warme en regenachtige periodes. De allereerste zaai werd uitgevoerd aan de Kust rond 6 maart. Op 23 maart waren er ± ha gezaaid (12,3 % van de voorziene oppervlakte). In de week die hierop volgde (week 13) waren er talrijke stortbuien en regenbuien met een winters karakter. Op 31 maart waren er ± ha gezaaid. Vervolgens werd het terug droog en zonnig. Tijdens week 14 werden er ongeveer ha gezaaid (totaal : ± ha op 6 april, hetzij 54 % van de voorziene oppervlakte). Het werd opnieuw enigszins bewolkt, maar het weekend van Pasen (11-12/04) was zeer warm (> 20 C), hetgeen gunstig was voor de opkomst van de bieten gezaaid tijdens vorige weken. In deze week werden nog ha gezaaid, hetzij 85 % van de gezaaide oppervlakte op 14/04 ( ha). In week 16 was de neerslag opnieuw aanzienlijk (plaatselijk hevige onweders), hetgeen de zaai opnieuw vertraagt (± ha gezaaid tijdens deze week). Deze weersomstandigheden d bleven echter gunstig voor de opkomst in de reeds gezaaide velden. Het weer werd opnieuw zeer zomers (> 20 C). Op 27/04 waren er ha (95 % van de oppervlakte). Ten gevolge van hevige regens (rond 16-17/04) in de streek van Poperinge, was op deze datum slechts 65 tot 70 % van de zaai in deze streek uitgevoerd. Op maandag 4 mei was de volledige bietenoppervlakte gezaaid. Ten gevolge van de drastische herstructurering t van het nieuwe Europese suikerregime (verliezen van - 23 % van het quota en - 33 % bietentelers ten opzichte van 2007), heeft het bietenareaal in 2008 een vermindering van 25 % ondergaan. De bietenoppervlakte bedroeg ha in 2009 ( ha in 2008; ha in 2007; ha in 2006; ha in 2005; ha in 2004). De 50-zaaidatum (de helft van het bietenareaal gezaaid) lag in 2009 op 5 april (20/04 in 2008; 06/04 in 2007; 20/04 in 2006; 06/04 in 2005; 02/04 in 2004). Zoals in 2008, werden er zeer weinig velden herzaaid (< 100 ha). De voornaamste oorzaak van de herzaai in 2009 was te wijten aan slechte opkomst en aan schade door ondergrondse insecten (emelten, bietenkevers). De slechte opkomst werd vaak geassocieerd met het gebruik van overschotten van bepaalde zaadloten van het voorgaande jaar. In dit geval waren er gekiemde zaden, maar waarvan de haarwortel snel verwelkt is en waarvan de kiem niet geëvolueerd is en doorschijnend is geworden (Figuur 2.1.). Er kwamen eveneens gekiemde zaden voor waarvan het stengeltje lang heeft «gekronkeld» onder de Samengevat : De opvallende feiten van 2009 De gemiddelde maandtemperaturen waren hoger dan normaal, gedurende de hele groeiperiode van de biet (2 C meer dan normaal), van april tot oktober, De zonneschijnduur was normaal en de neerslaghoeveelheid iets lager dan normaal, van april tot september, Een goede bodemstructuur door de koude van de winter 2008/2009 Over het algemeen goede zaaiomstandigheden, onderbroken met doortochten van regens, Een normale 50-zaaidatum (5 april) Zeer goede opkomstomstandigheden met een regelmatige neerslaghoeveelheid en hoge temperaturen in april, Een optimaal plantenbestand (± planten/ha) Een voortreffelijkej start van de plantengroei dank zij een lente (van maart tot mei) die bijna de warmste was (de warmste was in 2007), De weersomstandigheden lieten een doeltreffende onkruidbestrijding toe, voor zover de termijnen tussen de bespuitingen gerespecteerd werden, Een geringe aanwezigheid van groene bladluizen en een soms indrukwekkende aanwezigheid van kolonies van zwarte bladluizen bij het sluiten van de rijen, die snel werden vernietigd door de natuurlijke vijanden, Een vroegtijdig sluiten van de rijen, vanaf begin juni, Een geringe weerslag van bladziekten, die op goede wijze werd gecontroleerd door middel van één enkele fungicidenbehandeling, Een bijzonder geringe bladmassa in augustus-september, Een wortelopbrengst en suikergehalte die in augustus en begin september een nog nooit eerder bereikt peil behaalden, Een nogal droog begin van de campagne in september, Een herfst (van september tot november) die bijna de warmste was (de warmste was in 2006), met een extreem zachte novembermaand, Een periode met hevige vorst tussen 14 en 21 december, met zeer koude temperaturen in het Zuiden van het land, gevolgd door een periode van dooi, tijdens de laatste week van december. oppervlakte en waarvan de haarwortel zeer kort was (Figuur 2.2.). Deze symptomen kunnen lijken op deze die zich voordoen bij korstvorming van de bodem. Het is snel gebleken dat hier elke keer zaadloten van de firma KWS, daterend van 2008, werden gebruikt en voor welke een bewaring op lange termijn ongunstig is gebleken. In feite werd er hier niet aan de optimale voorwaarden voor bewaring van deze zaadloten voldaan. Analyses in laboratorium, uitgevoerd in februari 2009 door het KBIVB op zaadloten daterend van 2008 en bewaard in optimale omstandigheden (+ 12 C constant, droog), waren niet in staat geweest om dit probleem van tevoren te identificeren. Figuur 2. De voorwaarden voor bewaring van verouderd zaad (bewaring van een jaar op een ander) zijn essentieel (de aanwijzingen vermeld op de dozen zijn op dit punt nauwkeuriger geweest). Sommige zaadloten van 2008, gebruikt in 2009, presenteerden ernstige problemen bij de opkomst in Insecticidenbehandelingen en specifieke rassen Ten gevolge van de intrekking van hun erkenning, werden de behandelingen met insecticidengranulaten op basis van carboruran of carbosulfan bij de zaai in 2009 niet meer uitgevoerd (laatste t keer in 2008). Om dezelfde reden wordt Regent Plus sinds 2007 niet meer gebruikt. Derhalve werd de insecticidenbehandeling bij de zaai door middel van actieve stoffen toegepast in de zaadomhulling in 2009 veralgemeend (± 95 % van het verkochte zaad in 2009; 88 % in 2008; 83 % in 2007 en 2006; 80 % in 2004), met het gebruik van Poncho Beta of Cruiser&Force. Rhizomanietolerante rassen werden in 2009 over de totale oppervlakte gezaaid (99,9 % in 2008; 99 % in 2007; 90 % in 2006; 60 % in 2005; 27 % in 2004). Na de vermindering van de bietenareaal en het in 2008 niet meer gebruiken van gronden onderhevig aan de ziekte, werden de dubbel tolerante rassen «rhizomanie - rhizoctonia bruinwortelrot» in 2009 iets meer gebruikt, hetzij op ± 7 % van de oppervlakte (5,2 % in 2008; 6,3 % in 2007 en 2006). Deze rassen worden hoofdzakelijk gebruikt in Vlaanderen. De dubbeltolerante rassen «rhizomanie - bytencystennematoden» werden in 2009 eveneens iet meer gebruikt, hetzij op ± 7 % van de oppervlakte (5,6 % in 2008; 4,9 % in 2007; 2,3 % in 2006). Het percentage «geactiveerde» zaden gebruikt in 2009 was meer dan 90 % (50 % in 2008). Zoals sinds enkele jaren, werden de resultaten van de ontledingen vandebietenzadendiedoorhetkbivbbemonsterdwerdeninde suikerfabrieken, voorgesteld op de website van het KBIVB /2010 De Bietplanter

11 3. Opkomst en ontwikkeling van de bieten De opkomst van de bieten verliep over het algemeen in goede omstandigheden. De weersomstandigheden, warm en vochtig, waren gunstig voor een snelle opkomst en ontwikkeling van de bieten. Er was geen nachtvorst, noch vorstperiodes. In 2008 vertoonden talrijke percelen bleker loof op het einde van de lente, als gevolg van een wortelontwikkeling die benadeeld werd door slechte bodemstructuren. Dit was niet het geval in In 2009 werd de meerderheid van de proefplatforms van het KBIVB aangelegd in nauwelijks 10 dagen, tussen 2 en 11 april, met in alle gevallen een snelle opkomst. Temperatuurmetingen uitgevoerd vanaf de zaai hebben het mogelijk gemaakt om tussentijdse tellingen van vroegtijdige opkomst te doen, na «125 graaddagen», hetgeen een gemiddelde van 50 % opkomst gaf. De opkomsten in deze proeven waren volledig na 11 dagen (hetzij 160 graaddagen). De zaadactiveringsbehandelingen waren bijna veralgemeend in Sommige loten vertoonden echter een iets tragere opkomst, maar zonder gevolg g voor de uiteindelijke opkomst. Deze overschreed 90 % in alle proefvelden. De plantenbezetting was zeer regelmatig, met planten per hectare (zaai ± 20 cm). Zoals in 2008 en 2007 kon het goede niveau van uiteindelijke opkomst niet gecorreleerd worden met de zaadactiveringsbehandeling. Op het einde van april bereikte de gemiddelde opkomst in de waarnemingsvelden van het KBIVB, gezaaid sinds meer dan 20 dagen, een hoog niveau, hetzij ± 88 % (± planten/ha of ± 45 planten/10 m). De ontwikkeling van deze velden werd over het algemeen beschouwd als «goed» tot «perfect». In deze periode kan men wijzen op de zeer goede doeltreffendheid van de bodemherbiciden vanaf de eerste naopkomstbehandelingen, voor zover deze behandelingen aan verlaagde dosissen uitgevoerd worden met regelmatige intervallen van 6-7 dagen, in afwisseling met regenachtige doortochten. In de loop van mei, vertoonden de percelen «waarnemingen rassen» van het KBIVB belangrijke rasverschillen ten aanzien van het symptoom genaamd «Tramat effect» of «ethofumesaat effect». De intensiteit van dit typische symptoom (jonge klevende en verkreukelde bladeren) schommelde eveneens naargelang de weersomstandigheden tijdens de bespuitingen (Figuur 3). De rassen Angeliqua en Klarina waren het meest gevoelig voor dit symptoom. Een bladbehandling, van welk type ook, is absoluut nutteloos. Dit symptoom verdween met de vorming van nieuwe bladeren. Figuur 3. Typisch bladsymptoom genaamd «Tramat effect» of «ethofumesaat effect». Dit symptoom werd in 2009 algemeen waargenomen in de percelen «waarnemingen rassen» van het KBIVB. Gedurende mei bleef de groei van de bieten gunstig door de afwisseling van regens en zonnige en warme periodes. Op 5 juni waren in het merendeel van de velden de rijen gesloten, hetzij minstens één tot twee weken vóór de norm (10-15 juni). Zoals reeds vermeld in het klimatologisch overzicht, waren de zomeromstandigheden eveneens zeer bevorderend voor de ontwikkeling van de teelt. De eerste bemonstering uitgevoerd door de suikerfabrieken op 10 augustus gaf op nationaal niveau bijzonder veelbelovende opbrengsten, met een wortelopbrengst (58,97 t/ha) die ruim hoger lag dan het gemiddelde van de laatste 10 jaar (45,11 t/ha). Het suikergehalte was eveneens veel hoger dan het gemiddelde (16,93 %, gemiddeld : 14,29 %). De suikeropbrengst op deze datum (9,98 t/ha) was 40 % hoger dan het gemiddelde (6,4 t/ha). De bladproductie (48 t/ha) begin augustus was daarentegen één van de laagst van de laatste tien jaar (gemiddelde : 52 t/ha). De tweede bemonstering (24 augustus) heeft de verhoging van de opbrengstniveau s die 15 dagen eerder werden waargenomen bevestigd. De wortelopbrengst (69,8 t/ha) was 23 % hoger dan het gemiddelde van de laatste 10 jaar (56,7 t/ha) en vertoonde een gemiddelde stijging van 10,8 t in 15 dagen (+ 13 t/ha in 2008). Het was 22 % hoger dan in 2008 en 23 % hoger dan het gemiddelde. Het suikergehalte (17,7 %) was vooruitgegaan met 0,73 S. Het was hoger (+ 2,9 S) dan in 2008 en dan het gemiddelde (14,8 %). De suikeropbrengst (12,3 t/ha) was 45 % hoger dan dat van 2008 en 47 % dan het gemiddelde. De dagelijkse suikerproductie/ha bleef de hoogste van de laatste 10 jaar, met 167 kg suiker/ha/dag (+ 157 kg/ha/d in 2008; gemiddelde : kg/ha/d). De bladproductie is in de loop van deze periode achteruitgegaan. Tussen de bemonsteringen van 24 augustus en 7 september, waren de verhoging van het wortelgewicht (+ 7,3 t/ha) en de stijging van de suikergehalte (+ 0,43 S) geringer. De dagelijkse suikerproductie was lager tijdens de tweede helft van augustus (+ 116 kg suiker/ha/d). De suikeropbrengst bedroeg 13,94 t/ha, hetzij 34 % hoger dan in dezelfde periode in 2008 (10,37 t/ha) en 36 % hoger dan het gemiddelde (10,27 t/ha). Gedurende deze periode van 4 weken was de verhoging van de suiker (+ 141 kg suiker/ha/dag) iets geringer dan in 2008 (+ 146 kg suiker/ha/dag). Zij was niettemin één van de hoogste (gemiddelde : kg suiker/ha/dag). Deze verhoging wordt geïllustreerd in Figuur 4, met de evolutie van de suikeropbrengst ten opzichte van die van de laatste tien jaar. De bietenproductie 2009 kondigde zich op dat ogenblik uitzonderlijk aan. kg / ha / / /09 Fin(a)al Figuur 4. Evolutie van de bruto suikeropbrengst (kg/ha) tijdens augustus en september, volgens de bemonsteringen uitgevoerd door de suikerfabrieken, van 1999 tot 2009 (zwarte curve : gemiddelde van de laatste tien jaar; rode curve : waarden van 2009). 4. Gewasbeschermingsproblemen Tabel 2 toont het traditionele korte overzicht van de voornaamste paramters (vooral parasitair) die de bietenteelt tijdens de laatste zes jaren beïnvloed hebben Parasitisme in het begin van de plantengroei Ondanks de strenge winter 2008/2009, was de schade door slakken aanzienlijk, vooral in de zaai onder dekvrucht, maar eveneens in de geploegde gronden. Deze schade werd waargenomen vanaf april tot midden mei. De landbouwers werden regelmatig aangeraden om lokaas te plaatsen (anti-slakken korrels verspreid over een vochtige bodem en afgedekt met een stuk (0,5 m x 0,5 m) zwarte plastiek) om de populatiegrootte te schatten. De interventiedrempel met anti-slakken korrels bedraagt 1 tot 3 slakken/ m². De behandeling moet gebeuren vóór de opkomst van de bieten. Het lokaas moet regelmatig vernieuwd worden in functie van de regenval. Er was weinig schade door bosmuizen. Schade door vogels en klein wild (haas) werd waargenomen na de opkomst (geknaagde of geknepen uiteinde i van de bladeren, ), zonder schade aan de teelt te veroorzaken. Aantastingen door bietenkevers, ritnaalden en emelten werden plaatselijk gesignaleerd. De larven van emelten hebben plaatselijk verliezen van de kiemplantjes veroorzaakt. Larven van de rouwvlieg (soort van zwarte vlieg met lange achterpoten) t werden waargenomen in sommige velden. Deze larven, veel fijner dan de larven van emelten, veroorzaken een verbruining van de haarwortel (mechanische wrijving en zeer kleine beten). Deze grijze larven, met een bruin-zwart «hoofd» (Figuur 5) kunnen in grote aantallen aanwezig zijn bij de kiemplanten. Men vindt ze vaak terug op plaatsen van oude mesthopen. Geen enkel product van welk type ook is erkend noch efficiënt tegen larven van rouwvliegen Figuur 5. Larven van de rouwvlieg bij een bietkiemplantje en een volwassen insect. De Bietplanter 02/

12 Er werd geen enkele aantasting door aardvlooien, thripsen of wortelduizendpoten gesignaleerd. In 2009 werden de allereerste groene en zwarte bladluizen waargenomen rond midden mei (reeds waargenomen op het einde van april in 2007 en 2008). De behandelingsdrempel tegen de groene bladluizen (2 groene gevleugelde bladluizen/10 planten of 5 groene gevleugelde bladluizen/10 planten bij het sluiten van de rijen) in de velden zonder bladluismiddel bij de zaai, werd niet bereikt. Midden juni werden zwarte bladluizen (zwakke dragers van de virale vergelingsziekte) soms zeer overvloedig waargenomen in sommige velden. Een behandeling was echter economisch niet gerechtvaardigd op dat moment. De veroorzaakte schade (zuigschade) kan belangrijk zijn indien, bij het sluiten van de rijen, meer dan 50 % van de planten gekoloniseerd zijn, hetgeen zelden het geval was. De nuttige insecten (lieveheersbeestjes, loopkevers, weekschildkevers, gaasvliegen, ) en de gunstige weersomstandigheden voor de parasitaire schimmels (entomopathogene schimmels) hebben de aantastingen snel beperkt (Figuur 6). Midden juni werd een behandeling voorgesteld in de velden die bij de zaai niet behandeld werden en waar > 50 % van de planten nog gekoloniseerd was. bladziekten in 2009 later verschenen (eerste decade van augustus) en met een goed controleerbare intensiteit door een verstandig toegediende fungicidebehandeling. In talrijke proefvelden van het KBIVB en in waarnemingsvelden (53 velden in totaal) werden de allereerste symptomen van witziekte en cercospora waargenomen tijdens de laatste dagen van juli en begin augustus,. In tegenstelling tot 2007 en zoals in 2008 was de druk van de bladziekten nog zeer gering op het einde van juli. De weersomstandigheden op het einde van juli (warme en droge periodes) waren weinig gunstig voor het verschijnen van de bladziekten. De waarnemingen uitgevoerd tussen en hebben een zeer geringe evolutie van de ziekten aangetoond. De behandelingsdrempel voor witziekte of cercospora werd op deze datum in enkele velden bereikt. Voor deze enkele gevallen werd op deze datum een fungicidebehandeling aanbevolen. Tijdens de eerste week van augustus hadden ongeveer 30 % van de velden de behandelingsdrempel bereikt. Op deze datum vertoonden 25 % van de waarnemingsvelden nog altijd geen symptomen van bladziekten. Het was aangewezen om zijn percelen aandachtig te onderzoeken en om slechts te besluiten een bespuiting uit te voeren indien de behandelingsdrempel voor de eerste bespuiting bereikt werd in functie van de aanwezige ziekten, met name : - Cercospora en/of Ramularia : 5 % van de bladeren aangetast (hetzij >3 bladeren met symptomen op 50 willekeurig genomen bladeren) - Witziekte en Roest : 15 % van de bladeren aangetast (hetzij >8 bladeren met symptomen op 50 willekeurig genomen bladeren). De aanwezigheid van deze ziekten kan gebonden zijn aan de perceelsomstandigheden (voorgeschiedenis, zaaidatum, structuur, ) en/of aan het gebruik van meer gevoelige rassen. Een tabel met de rasgevoeligheden voor de voornaamste bladziekten (witziekte en cercospora) was op dat moment beschikbaar op de website van het KBIVB en hernomen op de fiche van de «Rassen aanbevolen door het KBIVB in 2010» samengevoegd met deze Bietplanter. Midden augustus had meer dan de helft van de waarnemingsvelden een fungicidebehandeling gekregen (Fig. 7). 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%100% Figuur 6. De kolonies zwarte bladluizen waren in 2009 soms belangrijk. Deze werden op natuurlijke wijze vernietigd door de natuurlijke vijanden (nuttige insecten en parasitaire schimmels). wk28 wk29 06/07 12/07 13/07 19/07 Eieren en larven van de bietenvlieg werden vanaf midden mei waargenomen, maar zonder grote weerslag, zelfs voor de velden die bij de zaai niet behandeld werden. Zoals in 2008 bleven in 2009 de aantastingen door rupsen van de gamma-uil, waargenomen vanaf midden juni, zeer sporadisch tot onbelangrijk. Midden juli waren zij soms erg zichtbaar aan de rand van het veld. Een behandeling in aanwezigheid van grote rupsen blijkt weinig rendabel (behandelingsdrempel => 3 tot 4 rupsen/plant), daar zij dan hun bijna definitieve grootte bereikt hebben en zich minder voeden of zelfs ophouden met zich te voeden alvorens over te gaan tot het ontpoppingsstadium. Door de plaatselijk zeer hevige onweders van eind mei, werden zoals elk jaar aantastingen ti door Pseudomonas waargenomen op de gekwetste bladeren. De zwarte bladvlekken veroorzaakt door deze ziekte van bacteriële oorsprong worden dikwijls verkeerdelijk verward met een bladziekte van schimmeloorsprong. Deze zwarte vlekken worden wit in het centrum, maar er wordt geen ontwikkeling van mycelium waargenomen. Er moet geen enkele behandeling in aanwezigheid van deze secundaire ziekte uitgevoerd worden Nematoden De zeer warme weersomstandigheden van de lente waren gunstig voor de vroegtijdige aantastingen van bietencystennematoden. De eerste cysten werden vanaf begin juni bij het sluiten van de rijnen waargenomen in de besmette velden en op de haarwortels van de niet-resistente rassen. Symptomen van magnesiumgebrek, gekoppeld aan alternaria (secundaire bladziekte, niet schadelijk), werden in verschillende velden waargenomen. In afwezigheid van nematodentolerante rassen, volgen deze symptomen vaak uit een infectie door het bietencystennematode. Enkele typische schaden door het stengelaaltje werden waargenomen bij de rooi. Er werden stalen onderzocht door het KBIVB, ter bevestiging Bladschimmelziekten Terwijl 2007 een uitzonderlijk vroegtijdig jaar was voor het verschijnen van de bladschimmelziekten (voornamelijk cercospora), zijn deze in 2008 rond de gewone periode (eind juli - begin augustus) verschenen. Over het algemeen zijn de wk30 wk31 wk32 wk33 wk34 wk35 20/07 26/07 27/07 02/08 03/08 09/08 10/08 16/08 17/08 23/08 24/08 30/08 nihil Figuur 7. Evolutie in 2009 van het percentage van waarnemingsvelden (53 velden) waar een fungicidebehandeling werd uitgevoerd, naargelang de periode (legende : nihil : geen symptoom; <T1 : velden behandeld vóór de eerste behandelingsdrempel; T1 : velden behandeld bij de eerste behandelingsdrempel; <T2 : velden behandeld vóór de tweede behandelingsdrempel; T2 : velden behandeld bij de tweede behandelingsdrempel). Zoals in 2008 en dank zij een nauwkeurige waarneming van de evolutie van de symptomen, werd de fungicidenbehandeling in de velden van het netwerk van waarnemingsvelden van het KBIVB over het algemeen tussen begin augustus en 20 augustus, op het juiste moment, uitgevoerd. Naargelang de rooidatum hebben enkele velden geen enkele fungicidebehandeling gekregen. Enkele velden, die onnodig te vroeg behandeld werden, moesten een tweede keer behandeld worden. Het was dus nutteloos om eerder dan begin augustus 2009 te behandelen, met het risico om een dubbele behandeling, en dus een bijkomende ongegronde kost, te moeten uitvoeren. Gezien de geringe druk van de ziekten, is een tweede behandeling (uit te voeren ± 1 maand na de eerste) in 2009 nutteloos gebleken. In de context van het zeer hoge opbrengstniveau verwacht voor 2009, was een tweede behandeling economisch onzeker. De kosten van deze tweede behandeling moesten immers gecompenseerd worden door een verhoging van de financiële opbrengst, berekend aan de kostprijs van industriële bieten en dit gezien de record opbrengsten die voor dit jaar verwacht worden. <T1 T1 <T2 T /2010 De Bietplanter

13 Bovendien, rekening houdend met de veiligheidstermijn (VT), moet men voor een behandeling uitgevoerd op 26 augustus met een product met een VT van 40 dagen, wachten tot 5 oktober om te rooien. De evolutie van de voornaamste ziekten (witziekte, cercospora) is relatief langzaam gebleven tijdens augustus en september. Zoals in 2008 heeft ramularia zich in 2009 weinig gemanifesteerd. Roest is na eind september binnengedrongen, maar op minder spectaculaire wijze dan in In dit verband herhalen wij dat er na 10 september geen enkele bladbehandeling meer economisch verantwoord is. De langzame evolutie van de bladziekten in 2009 kan parallel gezet worden met het geringe niveau van de gemiddelde relatieve luchtvochtigheid waargenomen tijdens de zomer (Figuur 8). Deze waarneming is des te interessanter wanneer men verwijst naar de situaties van 2008 en In 2009 waren juni, juli en augustus bijzonder droog ten opzichte van de norm. Eind augustus - begin september was er weinig ochtendmist. Het gebrek aan vochtigheid en de geringe g regenval van augustus hebben eveneens de ontwikkeling van bladziekten geremd. De gemiddelde luchtvochtigheid in juni 2007 evenals de regenval in juni en juli 2007 waren daarentegen belangrijk (jaar met een zeer vroege aantasting van cercospora) Norm. J F M A M J J A S O N D Figuur 8. Maandelijkse evolutie van de gemiddelde luchtvochtigeheid in 2009, 2008 en Gezien de geringe druk van de bladziekten in 2009, kan dit gegeven (met de regenval en de luchttemperaturen), tijdens de periode juni-juli-augustus, in aanmerking genomen worden in een waarnemingssyteem voor bladziekten in de biet. Hoewel de verschillen tussen de rassen en de producten in 2006 en 2007 waren uitgesproken, ten gevolge van een aanzienlijke druk van de bladziekten, waren deze verschillen in de proeven van het KBIVB minder uitgesproken in 2009 (zoals in 2008). Verschillen in doeltreffendheid dh d (visueel effect op de symptomen) tussen producten konden aangetoond worden wanneer de behandelingen met verschillende producten op het moment van de behandelingsdrempel werden uitgevoerd. Daarentegen hadden deze verschillen tussen producten (visueel geschatte duur doeltreffendheid) geen weerslag op de uiteindelijke opbrengst van deze proefpercelen. Zoals de vorige jaren konden de verschillen in rasgevoeligheid id voor bladziekten bevestigd worden in andere proeven van het KBIVB toegeschreven aan een gedeeltelijke verplettering van de biet tijdens het passeren van de bespuitingsmachines. Deze bieten hadden kunnen overleven dank zij de goede weersomstandigheden van de lente en de zomer, maar zouden uiteindelijk weggekwijnd zijn bij de rooi. De aanwezigheid van «gele necrose» in sommige percelen van de Polders van Doel en Eeklo heeft in sommige gevallen geleid tot een aanzienlijk opbrengstverlies. Deze ziekte wordt er sinds meerdere jaren waargenomen. De oorzaak werd onlangs geïdentificeerd en is te wijten aan een bodemschimmel (Verticilium dahliae) die aanzienlijke schade veroorzaakt indien deze ziekte geassocieerd wordt met de aanwezigheid van het bietencystennematode. Om deze reden is het gebruik van een ras tolerant of resistent aan nematoden aangeraden in deze percelen. 5. De bietencampagne Zoals reeds sinds 2 jaar nu, openen de eerste bietenrecepties relatief vroeg, hetzij op 14 september. Door de herstructurering van het suikerregime, bleven er in 2009 nog 3 bietenrecepties over, te weten de suikerfabrieken van Fontenoy en Tienen en de rasperij van Longchamps, deze laatste bevoorraadt de suikerfabriek van Wanze. Door dit beperkte aantal bietenrecepties en een wortelopbrengst veel hoger dan dat van de laatste tien jaar, wordt de duur van de campagne geschat op meer dan 110 dagen, naargelang de suikerfabrieken, met voor sommigen een sluiting van de bietenrecepties voorzien na 15 januari De allereerste rooi verliep in zeer goede weersomstandigheden en bodemvochtigheid. De eerste gerooide velden waren bijzonder droog, door de geringe regenval in augustus. De regenval van begin oktober zorgde voor vochtigere rooiomstandigheden. In november werd er in zeer vochtige omstandigheden gerooid. De regenval waargenomen tijdens de campagne bleef echter binnen de norm. Door hun uitbreiding werden talrijke aanbevelingen betreffende de organisatie van de aanleg van de hopen die door «siloreinigers» worden opgenomen, opnieuw herhaald door het KBIVB teneinde een optimale doeltreffendheid ervan te waarborgen. De uitbreiding van deze machines verklaart voor een groot deel het geringe niveau aan grondtarra in 2009 (< 13 % op 31/12/09). Ten gevolge van een aankondiging van vorst, werd er een afdekadvies uitgevaardigd op 11 december door het KBIVB en de suikerfabrieken, voor de verschillende regio s van het land, behalve voor de Kust. Dit bericht meteen door talrijke weerberichten op radio en televisie uitgezonden. De eerste vorst heeft zich vanaf 14 december veralgemeend. Daarna verhoogden de negatieve temperaturen om -10 tot -15 C te bereiken in de nacht van december, in de Zuidelijke helft van het land. Door de aankondiging van hevige vorst werd voor deze streek vanaf 14 december een versterkt afdekadvies uitgebracht. Er werd voorgesteld om de bescherming van de basis van de hoop te versterken door middel van een tweede afdekzeil, door een ruimte van lucht te creëren tussen het eerste en het tweede afdekzeil (met behulp van stro, banden, noppenplastiek, grote houten planken, enz.) Een bijna permanente vorst werd waargenomen tussen 13 en 22 december, met enkele korte periode waarin de maximum dagtemperaturen lichtjes boven 0 C waren. Vanaf 23 december tot 31 december was er een algemene dooi. De maximale temperaturent waargenomen te Ukkel bereikten op 23 en 30 december 10 C. Taltijke bietenhopen moesten na deze datum nog geleverd worden (Figuur 9). In 2009 kon de opvolging en de evolutie van de ziekten in de waarnemingsvelden van het KBIVB continu bekeken worden dank zij een cartografische illustratie die regelmatig bijgewerkt werd en toegankelijk was op de website van het KBIVB (rubriek bi waarnemingsvelden - cartografie) Andere ziekten Zoals in 2006, 2007 en 2008 werd rhizoctonia bruinwortelrot weinig waargenomen, waarschijnlijk deels omdat de gronden onderhevig aan deze ziekte niet meer gebruikt werden voor de bietenteelt. Daarentegen, in tegenstelling tot 2008, werden er in 2009 talrijke haarden van violetwortelrot waargenomen. Deze haarden zijn nauwelijks detecteerbaar voor de rooi, hetgeen dikwijls het geval is bij deze ziekte. Het lijkt erop dat de hoge temperaturen een gunstig element zijn voor de ontwikkeling van deze ziekte, meestal waargenomen in de velden rijk aan calcium of humus, en met een hoge ph. Deze bodemschimmel veroorzaakt ook schade aan de gronden met een slechte bodemstructuur. Deze schimmel kan vele jaren overleven in de bodem. Bij de rooi vertoonden sommige velden bieten met een rotte wortel of bieten op het punt van volledige verrotting (zoals behandeld met een totaal herbicide). Dit fenomeen wordt Figuur 9. De periode van hevige vorst van midden december (-10 tot - 15 C) en de dooiperiode (+10 C, op december) die erop volgde, zullen zware gevolgen hebben voor de staat van bewaring van de bietenhopen, te leveren op het einde van de campagne. De Bietplanter 02/

14 6. Nationale opbrengsten (voorlopige cijfers) De definitieve opbrengstniveau s voor het bietenjaar 2009 zijn zeer hoog verwacht ten opzichte van deze van de laatste twintig jaar. Dank zij de zeer gunstige weersomstandigheden in de lente, was de zaai vroegtijdig en de opkomst van de bieten heeft in goede omstandigheden plaatsgevonden, waardoor een hoog aantal planten per hectare en een homogene populatie verzekerd werd. De groei van de bieten heeft geprofiteerd van een goede bodemstructuur en van hoge temperaturen. Zij heeft, zoals over het algemeen in ons land, niet bijzonder geleden onder de droogte in De parasitaire druk (insecten en bladziekten) was gering, hetgeen bovendien de fytosanitaire uitgaven heeft beperkt. Evenzo moest er geen intensieve onkruidbestrijding gebeuren. Augustus was warm en zonnig, hetgeen gunstig was voor het productiepotentieel van de suiker. De rooiomstandigheden waren over het algemeen goed. De twee laatste maanden van 2009 daarentegen zouden de bewaringsomstandigheden van de bieten, later te leveren dan gewoonlijk, ernstig verstoord hebben. November was uitzonderlijk warm. Er bleef een te hoge temperatuur behouden in de hopen die op lange termijn moesten bewaard worden. In december was er een week van intense vorst, gevolgd g door een week van dooi, met zeer positieve temperaturen. Deze periodes zullen de staat van bewaring van de bietenhopen, te leveren na de vorstperiode, zwaar benadeeld hebben (Figuur 9). De opbrengstniveau s verwacht voor eind december zijn veel hoger dan de verwachte theoretische opbrengst, opgesteld volgens de tendens van de laatste twintig jaar. Op 31/12/2009 : - de wortelopbrengst bedroeg ± 76,65 t/ha (68,67 t/ha in 2008; 65,04 in 2007; 66,07 in 2006; 66,05 in 2005; 69,9 in 2004) (theoretisch verwachte wortelopbrengst in 2009 : 68,99 t/ha). - het gemiddelde suikergehalte bedroeg ± 18,57 % (17,76 in 2008; 17,15 in 2007; 16,74 in 2006; 17,28 in 2005; 17,17 in 2004) (theoretisch verwacht bruto suikergehalte in 2009 : 17,67 %). - de raming van de bruto suikeropbrengst kan dan hoger liggen dan 14 t/ha (12,20 t/ha in 2008; 11,15 in 2007; 11,06 in 2006; 11,42 in 2005; 12,00 in 2004; 12,24 in 2003) (theoretisch verwachte bruto suikeropbrengst in 2009 : 12,19 t/ha). Op deze datum moesten er nog meer dan ton bieten aan de suikerfabrieken geleverd worden. Op dat moment maakte ook de bieten-suiker sector zich ernstig zorgen over het aandeel en de staat van bewaring van de bieten getroffen door de vorst en nog te leveren na een periode van dooi. Dankwoord Dit artikel werd opgesteld op basis van waarnemingen uitgevoerd in de waarnemingsvelden en de proefpercelen van het KBIVB in Wij willen onze dank betuigen aan de Vlaamse overheid - Afdeling Duurzaam Landbouw Onderzoek die o.a. de opvolging van onze waarnemingsvelden mede financieren, het personeel van PIBO, CHPTE en CARAH, alsook de talrijke landbouwers, landbouwkundigen van de suikerfabrieken, studenten en gepensioneerden die deelnamen aan de opvolging van het netwerk van waarnemingsvelden, o.a. via onze internet site : Zaaiperiode 25/2-1/5 11/3-25/55 7/3-15/5 15/3-15/5 24/2-15/5 6/3-4/5 50%-zaaidatum 2/4 6/4 20/4 6/4 20/4 05/4 Sluiten van de rijen vanaf 5/6 vanaf 1/6 vanaf 20/6 vanaf 20/5 vanaf 20/6 vanaf 5/6 Schadelijke factoren : Voorjaarsvorst Bosmuizen - (+) - (+) - - Slakken Insecten en verwanten - Ondergrondse bietenkevers (+) - + (+) - Bovengrondse bietenkevers (+) Rouwvliegen - Miljoenpoten (+) - - Springstaarten (+) Ritnaalden Emelten (+) - Aardvlooien (+) Tripsen Bietenvliegen (+) Groene bladluizen + + (+) (+) (+) (+) - Zwarte bladluizen + + (+) Nachtvlinders (rupsen) (+) - + (+) - (+- - Spintmijten Nematoden - Bietencystenematoden (*) - Stengelaaltjes ++ (+) (+) Virale vergelingsziekte + + (+) Bladziekten - Witziekte (+) - Cercosporia (+) - Ramularia (+) Roest - «Gele vlekken» (+) - (+) (+) + (+) + - Wortelziekten - Rhizomanie (*) Gele necrose (+) Rhizoctonia (+) (+) - - (+) (+) - Violetwortelrot - (+) (+) Andere wortelverrottingen - - (+) Natuurlijke vijanden - Lieveheersbeestjes Gaasvliegen Kevers Tabel 2: Overzicht van de voornaamste elementen die een invloed hadden op de bietenteelt in de jaren van 2004 tot 2008 in België. Legende : +++ : zeer sterk aanwezig; ++ : sterk aanwezig; + : beperkt aanwezig; (+) : plaatselijk waargenomen; - : afwezig;? : vermoedelijk aanwezig niet bevestigd; (*) : in aanwezigheid van niet tolerante rassen (tot in 2006 voor rhizomanie) 14 02/2010 De Bietplanter

15 AANBEVOLEN DOOR HET KBIVB 2010 JUPITAL HÉT VROEGE RAS BIJ UITSTEK 0 schieters /Ha 101,7 % (20,2 ) 90,26 T/Ha Vellereille Avernas Suikergehalte 20,5 21,4 Wortelopbr. / T/Ha 105 T/Ha Witsuiker 16,49 T/Ha 15,64 T/Ha Bron: KBIVB Plaats en data van de gewestelijke voorjaarsvergaderingen VERBOND SUIKERBIETPLANTERS TIENSE VZW gewest zaal adres datum uur Maasland Zaal Grevenberg Weertersteenweg Maaseik woensdag 3 februari uur Hageland-Noord De Glazuur Dries 7A - Glabbeek donderdag 4 februari uur Sint-Truiden De Volksmacht Luikersteenweg 7 - Sint-Truiden maandag 8 februari uur Pajottenland Belvédère Molenstraat Vollezele dinsdag 9 februari uur Riemst Parochiezaal Vlijtingen Kloosterstraat - Vlijtingen donderdag 11 februari uur Tienen Café t Hoeksken Oude Leuvensestraat Tienen maandag 15 februari uur Landen Zaal Tijl Pater Gillardstraat Gingelom dinsdag 16 februari uur Dijleland L.R.V. Ruiterschool Waversebaan 99 - Oud-Heverlee donderdag 18 februari uur Tongeren PIBO Sint-Truidersteenweg Tongeren maandag 22 februari uur Met kali koopt men zekerheid en kwaliteit. Korn-Kali Versterkt de bodemvruchtbaarheid Verhoogt de stikstofbenutting Verzekert de waterhuishouding van de planten Verhoogt het oliegehalte bij koolzaad Verbetert de bakkwaliteit bij tarwe Maximaliseert het suikergehalte bij bieten Korn-Kali 40% K 2 O 6% MgO 4% Na 2 O 12% SO 3 K+S Benelux bv Breda Meer informatie via of telefoon +31 (0) Een onderneming van de K+S Gruppe De Bietplanter 02/

16 VERBOND SUIKERBIETPLANTERS TIENSE VZW Einde suikerbietcampagne (eindelijk) in zicht De campagne 2009/2010 is bijna ten einde op 20 of 21 januari zouden de laatste bieten hun weg naar de fabriek moeten gevonden hebben. Het rendement is dit jaar met een gemiddelde van 77,4 ton per ha à ± 18,7 % suiker uitzonderlijk hoog. Ook in de buurlanden worden topopbrengsten genoteerd. Het gevreesde rampzalige einde van de campagne is gelukkig uitgebleven. Door de aanhoudende vriestemperatuur bleef de kwaliteit van de bieten enigszins op peil, waardoor de verwerking in de fabriek niet teveel vertraging opliep. De vorst, maar ook rhizoctonia, waren daarentegen wel verantwoordelijk voor oplopende tarra, die in sommige individuele gevallen tot 50 % opliep. De gemiddelde tarra voor gereinigde bieten over heel de campagne zal ± 11,4 % en voor niet-gereinigde bieten ± 14,8 % bedragen. De gemiddelde tarra van de laatste veertien dagen was respectievelijk 14,5 % en 18,3 % (zie grafi ek resultaten t.e.m. 5 januari). Om de TS toe te laten de uitbetaling op 31 januari vlot te kunnen uitvoeren, kunnen eventuele klachten over leveringsresultaten nog ingediend worden tot ten laatste 23 januari. Het bureel van het syndicaat is van maandag tot zaterdag te bereiken van 9.00 tot uur op 016/ Wereldmarkt Op de wereldmarkt doet de suiker het uitstekend. Daags voor Kerstmis noteerde de witte suiker in Londen 695 dollar of 482 Euro per ton suiker, op 7 januari was dit opgelopen tot 732 dollar of 510 Euro, of omgerekend ± 29 Euro per ton suikerbieten! Het is onbegrijpelijk dat de Europese Commissie, ondanks aandringen van de Europese suikersector, geen bijkomende export van suiker toelaat op een ogenblik dat Europa met grote overschotten zit en er een groot tekort is op de wereldmarkt! Het gevolg is een gigantische hoeveelheid overschotsuiker die verplicht moet overgedragen worden naar 2010 (± 15 % van het quotum!), en dit aan een overdrachtkost van 2 Euro per ton bieten (à 16 % suiker). De overdracht zal (in principe) wel leiden tot een minder lange campagne in Interprofessioneel akkoord Net zoals de voorgaande jaren werd pas in de loop van de campagne (op 8 december!) een moeizaam akkoord bereikt tussen de planters en de TS wat betreft de aankoopvoorwaarden voor 2009 en de volgende jaren. Het akkoord, dat geldt voor 5 jaar, betreft in het bijzonder afspraken i.v.m. de verdeling van de meerprijs en de aanpassing van enkele barema s. Wat de meerprijs betreft, zal deze fi fty/ fi fty verdeeld worden tussen planters en fabrikant, vanaf het ogenblik dat de verkoopprijs van de quotumsuiker meer dan 50 Euro boven de Europees vastgestelde referentieprijs van 404 Euro/ton suiker ligt. Concreet betekent dit dat er voor de campagne 2009 een verdeling zal zijn vanaf 454 Euro per ton suiker. Deze drempel van 50 Euro geldt slechts voor één jaar en zal voor volgend jaar opnieuw moeten onderhandeld worden. De buiten-quotumbieten, dit jaar goed voor een hoeveelheid die overeenstemt met ± 30 % van het quotum, zullen voor ongeveer de helft gevaloriseerd worden aan 20 Euro per ton, de andere helft zal verplicht moeten worden overgedragen naar De risico s die verbonden zijn aan de (ingevolge de vele fabriekssluitingen) langere campagnes en aan de gevolgen van de nieuwe wijze waarop de bieten worden geladen, noodzaakten tot de aanpassing Vervolg op p.17 NEUTRAFERTIL INFO : Longchamps Tienen Oreye /2010 De Bietplanter

17 BALTHAZAR Het enige topras voor vroege rooiing Locatie Oogst Suiker- Wortel- Suikergehalte opbrengst opbrengst (kg/ha) (kg/ha) Vellereille 22 sept 20, Avernas 29 sept 21, Zwalm 7 okt 18, Luttre 13 okt 20, Brasmenil 21 okt 19, Aanbevolen door KBIVB voor uitzaai 2010! Vervolg van p.16 van sommige barema s. De premies voor de vroege en late leveringen worden opgewaardeerd en het aandeel ten laste van de planter in de laadkosten daalt met 50 % = (e 0,2133/ton bruto) als zijn bieten gereinigd worden met een tafelreiniger (= éénfasig muis systeem). Voor leveringen van bieten waarvoor de fabrikant de verplichte afdekking met TopTex oplegt (dit zijn bieten die geleverd worden na 1 december en gerooid worden vanaf 15 november) zal e 1,1/ton afgedekte bieten worden vergoed. Ook de transportprijs voor pulp wordt geactualiseerd. Vanaf de volgende campagne (2010/2011) bedraagt deze voor kleine en grote vrachtwagens respectievelijk 5 en 4 Euro per ton pulp. De kostprijs voor de overdracht van bieten naar 2010 blijft ongewijzigd op 2 Euro/ton, maar kan vanaf 2010 (overdracht naar 2011) stijgen tot 3,5 Euro/ton als de totale hoeveelheid overgedragen suiker meer dan ton bedraagt én als de individuele planter meer dan 10 % van zijn quotum overdraagt. Campagne 2010/2011 De voorbereidingen voor de campagne van 2010 zijn reeds volop gaande. Nu er nog slechts twee ontvangstcentra van bieten zijn (Tienen en Longchamps) wenst de TS dat al de bieten in dezelfde omstandigheden ontvangen en beoordeeld worden op tarra en suikergehalte. Het idee van één unieke receptie (waarmee geëxperimenteerd werd in de campagne 2008/09) is intussen defi nitief verlaten, wat tot gevolg heeft dat in de beide fabrieken grondige aanpassingen van de receptie moeten gebeuren. In Tienen doet de Rupro van 25 x 25 cm (opnieuw) zijn intrede en wordt alles zodanig aangepast dat de verschillende onderdelen van de tarra (grond, kop, groen en vreemde voorwerpen) afzonderlijk kunnen worden vastgesteld. Het suikergehalte zal volautomatisch vastgesteld worden. Het komt er voor het Verbond Suikerbietplanters nu op aan om, samen met de Waalse leveraars-afgevaardigden, het toezicht van het syndicaat te optimaliseren door de inzet van hedendaagse digitale observatiemiddelen. Hierdoor kan heel wat tijd en geld bespaard worden en, nog belangrijker, zouden ook de eeuwige discussies i.v.m. het al dan niet respecteren van de ontvangstvoorwaarden tot het verleden kunnen behoren. Diversificatiesteun In het kader van het Vlaams plan voor diversifi catie in de suikersector heeft het Verbond Suikerbietplanters een project ingediend m.b.t. het afdekken van bietenhopen met vliesdoek en/of andere materialen. Dit project wil duurzame landbouwtechnieken stimuleren en binnen het bereik brengen van al de Vlaamse suikerbietplanters die bieten leveren aan de TS. Vorming en voorlichting, en het ter beschikking stellen van aangepaste materialen aan de planters, maken de kern VERBOND SUIKERBIETPLANTERS TIENSE VZW uit van dit project. Meer informatie hierover wordt gegeven op de gewestvergaderingen (zie verder). De planters worden hier weldra per brief individueel van op de hoogte gesteld. Bestuursverkiezingen Om de zes jaar worden de structuren van het Verbond Suikerbietplanters hernieuwt. De laatste verkiezingen dateren intussen van 2004, wat met zich meebrengt dat in het voorjaar van 2010 de leden, die georganiseerd zijn in Ledenkringen, opnieuw afgevaardigden moeten aanduiden in de Raad van Afgevaardigden van hun Gewestelijk Verbond. Nadat de Raden van Afgevaardigden hun Gewestbestuur hebben samengesteld, zullen de Gewestbesturen hun afgevaardigden aanduiden in de Algemene Vergadering van het Verbond Suikerbietplanters vzw en in het Fabriekscomité Tienen. Vervolgens wordt dan nog de Raad van Bestuur samengesteld van deze vzw, waarna de afgevaardigden kunnen aangeduid worden in de bovenliggende structuren zoals o.a. het Coördinatiecomité Haspengouw, de CBB, het KBIVB,. De verkiezingen zullen plaats hebben tijdens de jaarlijkse gewestelijke voorjaarsvergaderingen, waarvan plaats en data hierna worden weergegeven. Elke Vlaamse planter die bieten levert aan de Tiense zal hiervoor nog een persoonlijke uitnodiging ontvangen. Eric Van Dijck Secretaris Verbond Suikerbietplanters Uitnodiging voorjaarsvergaderingen De Bietplanter MAANDBLAD VAN DE CONFEDERATIE VAN DE BELGISCHE BIETENPLANTERS vzw CBB Anspachlaan 111 Bus Brussel T F Verbond Suikerbietplanters Tiense vzw Data + plaats: zie pagina 15 in deze krant! Stichter: R. BRUYÈRE Verantwoordelijke uitgever: Victor SNEESSENS, Voorzitter CBB Directeur van de publicatie: J.F. SNEESSENS Uitgave en publiciteit Patricia NELISSEN Verantwoordelijke voor de suikerbiettechniek: KBIVB Tienen Druk: Corelio Printing Jaarabonnement e 12,00 EU-land e 22,00 niet EU-land e 27,00 Landbouwkrediet BTW BE Tel. 02/ Fax 02/ lebetteravier@cbb.be Alle records gebroken! ROSALINDA KWS Productief type, zeer hoog opbrengstpotentieel Prima bladziektetolerantie Record praktijkopbrengsten Financieel inkomen 105,6% * KWS BENELUX B.V. *KBIVB-IRBAB De Bietplanter 02/

18 ZAADPRIJZEN /2010 De Bietplanter

19 RESULTATEN KBIVB VAN DE NIEUWE RASSEN (*1) Veldopkomst witziekte cercospora wortels netto schieters grondtarra koptarra suikergehalte BRUTO FINANCIEEL Rhizomanierassen RUBENS STRUBE BENNO STRUBE SABRINA KWS ELEONORA KWS DEBORA KWS EXACTA SYNGENTA JUPITAL SESVANDERHAVE Lsd (*1) Alle rassen met suikergehalte >100 - Lsd (0.7) nieu w RESULTATEN KBIVB VAN DE BEVESTIGDE RASSEN (*2) Veldopkomst witziekte cercospora schieters wortels netto grondtarra koptarra suikergehalte BRUTO FINANCIEEL Rhizomanierassen CHARME STRUBE KOALA SESVANDERHAVE CADENZA KWS NICLAS STRUBE MALVINA KWS INTEGRAL SESVANDERHAVE RUVETA SYNGENTA BALTHAZAR MARIBO Lsd (*2) Alle rassen met suikergehalte >100 - Lsd (0.5) RESULTATEN KBIVB 2009 AALTJESTOLERANTE RASSEN lijst veldopkomst witziekte cercospora schieters wortels netto grondtarra koptarra suikergehalte INKOMEN BESMETTE GROND INKOMEN ONBESMETTE GROND w Nieu Rassen rhizomanie-nematoden EU JULIETTA KWS B THERESA KWS B B BERING * STRUBE CORRECTA SYNGENTA Lsd * Getest op basis van proefzaad RESULTATEN KBIVB RHIZOCTONIA RASSEN veldopkomst witziekte cercospora schieters wortels netto grondtarra koptarra suikergehalte BRUTO FINANCIEEL Wortelrot index * Rassen rhizomanie-rhizoctonia : potentieel in onbesmette grond IGUANE SESVANDERHAVE ZORRO STRUBE PIRANHA SESVANDERHAVE FRANCINA KWS VEDETA SYNGENTA RIVOLTA SYNGENTA Lsd * Een hoog cijfer duidt op een hoge aantasting P pe 3D technology De Bietplanter 02/

20 RIJK IN SUIKER ZWAAR IN OPBRENGST LAAGSTE TARRA KBIVB 2009 : RUIM 100 T AAN 19.7 SUIKER = FINANCIELE OPBRENGST! ARDAMAX FLORIMOND DESPREZ Créations Variétales info@erauw-jacquer y.be /2010 De Bietplanter ADV 1/1.indd :56:13