Bietplanter. Moeilijk jaareinde 2010 COYOTE. Beste wensen voor 2011! UW GARANTIE OP STABILITEIT! IN DIT NUMMER te verwijderen en de bieten te rei-

Transcriptie

1 De Bietplanter M A A N D B L A D VA N D E C O N F E D E R AT I E VA N D E B E L G I S C H E B I E T E N P L A N T E R S vzw CBB Anspachlaan 111 Bus Brussel T F P Hoofdartikel door Victor Sneessens, Voorzitter van de CBB Moeilijk jaareinde 2010 Het najaar 2010 zal geen goede neringen in het geheugen achterlaten : heringeen zon, veel regen, hevige vorst met zeer vroeg sneeuw,... Alles begon al met een erg moeilijke oogst in bijzonder natte omstandigheden, in die mate dat midden augustus de gronden al verzadigd waren van water. De penibele rooiomstandigheden die men met de aardappelen gekend had zetten zich verder met de bieten. Op 10 december, moesten nog 750 ha de week daarop, de werkzaamheden hervat en praktisch alle bieten gerooid worden. Eenmaal de bieten opgehoopt waren, bezorgden sneeuw en vorst ons verdere problemen. Nauwelijks was het ogenblik aangebroken dat men de hopen met Toptex begon af te dekken, toen de vorst zeer hevig toesloeg wat bescherming met een extra plastiek afdekzeil noodzakelijk maakte. Laten we het hier niet hebben over de ellende tijdens het laden om de dekzeilen dat een laag ijs de silo s bedekte. Dit gezegd zijnde, de opbrengsten waren uiteindelijk beter dan verwacht en de prijzen zijn voor het ogenblik uitstekend. De wereldvoorraden zijn uitzonderlijk laag. Wij hebben ons buiten quotum nooit zo goed gevaloriseerd. Wij hopen overigens dat, om de Europese bevoorrading veilig te stellen, de Commissie prioritair suiker buiten quotum IN DIT NUMMER te verwijderen en de bieten te rei gerooid worden, vooral in het westen van het land. De streek van Ieper was nigen, vooral voor diegenen onder ons p. 2: Actualiteit het sterkst getroffen. Gelukkig konden, die moesten leveren op het ogenblik p. 4: CocoVlaanderen Beste wensen voor 2011! p. 6: Discussies bij de TS p. 710: De rassenkeuze optimaliseren p. 1213: Speciaal nummer cichorei p. 14: Suikerbietplanters Tiense vzw ( herklassering ) zal gebruiken eerder dan de invoer in de hand te werken. Zolang de laatste biet niet binnen is, laten wij voorzichtig zijn voor deze campagne. Voor de toekomst, hebben wij redenen om gematigd optimistisch te zijn. Dit optimisme past bij de periode van de wensen. Aan u allen en aan uw families, wens ik een gelukkig jaar 2011 toe. JANUARI 2011 nr ste jaargang COYOTE UW GARANTIE OP STABILITEIT! 103,5 103,6 102,9 120 Bron: KBIVB NL.indd :42:39

2 ACTUALITEIT Daling van de wereldvoorraden Productie en en herklassering? betalingen Ten opzichte van het campagnebegin, werden de productievooruitzichten 2010 geleidelijk verlaagd tot eind oktober, als gevolg van de lage suikergehaltes die werden geregistreerd. Sindsdien, werden zij regelmatig opnieuw verhoogd. De huidige schatting bedraagt zowat t (cf. tabel). De suikerwereldvoorraden zijn zeer laag. In de Europese Unie, voorziet men eveneens een daling van de voorraden omwille van de dalende invoer. Daarom, eerder dan meer suiker buiten quotum te exporteren of te trachten de import te stimuleren, is de beste oplossing volgens de planters de nog beschikbare suiker buiten quotum te herklasseren om hem op de binnenlandse markt te kunnen valoriseren naar het voorbeeld van de quotumsuiker. Het buiten quotum zou ca 11 % bedragen, waarvan een goed deel reeds verkocht werd. Als de productie zich handhaaft, zou een deel van het buiten quotum beschikbaar blijven (van 3 tot 9 % van het quotum volgens de ondernemingen) voor verkoop op de binnenlandse markt zoals wij verwachten («herklassering», hiernaast). Uitzonderlijke situatie Na een historisch record van 800 $ per ton witsuiker te hebben bereikt in november jongstleden, blijft de suikerprijs op de wereldmarkt zeer hoog. De oorzaak? Neerwaartse herzieningen voor de suikeroogsten in zeer invloedrijke landen als Rusland en China (droogte) of Australië (te veel regen) alsmede een steeds aanhoudende hoge vraag van de Aziatische landen en meer in het bijzonder van China. Volgens een officiële bron, zouden de Chinese suikervoorraden bijzonder laag zijn; ca 1 Mt, hetzij niet meer dan 3 maanden consumptie. De extreem hoge suikerprijs op de wereldmarkt is niet zonder gevolgen voor de Europese Unie. Omgezet in euro, is de actuele suikerprijs op de wereldmarkt (± 580 e/t) praktisch 40% hoger dan de EUreferentieprijs van 404 e/t suiker. Vandaar dat de landen die tradioneel hun suiker naar de EU exporteren de Europese markt links laten liggen en op de wereldmarkt verkopen. De invoer van suiker in de EU is aanzienlijk aan het dalen, maar men is slechts aan het begin van het verkoopseizoen. De EUsuikerproductie zelf daalt eveneens. In vergelijking met vorig jaar, zou er 35% minder suiker buiten quotum zijn. Bijgevolg, voorziet men een belangrijke daling van de voorraden in de EU. Deze situatie is wellicht tijdelijk. Immers, het niveau van de EUvoorraden hangt voornamelijk af van de import die afhankelijk is van de evolutie van de wereldmarkt. De zaken kunnen dus zeer snel veranderen. Als de suikerprijs op de wereldmarkt tot een meer redelijk peil terug komt, zal de import terug toenemen en zullen de voorraden voldoende blijven. De suiker buiten quotum herklasseren? Wanneer zal de suikerprijs op de wereldmarkt opnieuw dalen? Binnen een maand? Binnen een jaar? Wordt de wereldmarkt echt voldoende geconfronteerd met suikertekort of met geruchten of nog met speculatie op de grondstoffen? De onbekende, is de evolutie van de productie 2010/11 (momenteel vooruitzicht: wereldover schot van 1,3 Mt, wat zeer weinig is, minder dan 1% van de wereldproductie). Voor de Europese Commissie die tot taak heeft de EUbevoorrading veilig te stellen, is het bijzonder moeilijk om voorspellingen te doen omwille van de extreme volatiliteit van de wereldmarkt. Om een voldoende bevoorrading te verzekeren, heeft de Commissie verscheidene types van maatregelen te harer beschikking: De betalingen van de bieten op de verschillende data vindt men in een tweede tabel. Het gaat om bedragen of prijzen VÓÓR compensatie, toeslagen suikergehalte, bijdrage aan de financiering van de Toptex dekzeilen, vergoedingen van afdekking, enz. (x t) QUOTUM OVERPRODUCTIE BUITEN DRACHT 2010 (raming) QUOTUM 2010 VAN 2009 (raming) 1. de import stimuleren. Hetzij door nieuwe importcontingenten in het leven te roepen, hetzij door de importtaksen voor de reeds bestaande contingenten te verminderen. Vorige maand, nam de Commissie al maatregelen in deze zin met de afschaffing tot eind augustus 2011 van de importrechten van 98 e/t die normaal voor het zogenaamde CXL invoercontingent (Brazilië, Cuba,...) geïnd worden. Maar deze maatregel verhoogt de hoeveelheden niet. 2. de nog beschikbare suiker buiten quotum ( ton suiker buiten quotum, bestemd in principe voor export of voor overdracht) gebruiken voor de binnenlandse consumptie van de EU. Deze maatregel zou neerkomen op het herklasseren van suiker buiten quotum in EUquotumsuiker. Zo een herklassering is mogelijk maar is op zich niet voorzien door de reglementering. Het zou gaan om een uitzonderlijke tijdelijke maatregel om te beantwoorden aan een uitzonderlijke situatie ingevolge een eventueel suikertekort in de EU. De herklassering van suiker buiten quotum in quotumsuiker om de EUmarkt te bevoorraden, met toepassing van het systeem van de minimumprijs zoals voor de quotumbieten, is de prioritaire optie van de planters. Ingeval van herklassering, zal er geen overdracht zijn en zal men er rekening mee moeten houden bij de uitzaai. De Commissie zou dus haar beslissing moeten kunnen mededelen vóór de uizaai! TS ,5 % IS ,6 % België ,8 % Betalingen van de bieten (e/t à 16 Z) Quotum: TS 0,7657 IS 3, (45 %) 11,83b (100 %) 25,41c (24)d Saldo 2009/10, a Buiten quotum Betalingen 2010/11 Quotum Buiten quotum a Dit saldo bevat hoofdzakelijk de meerprijs 2009/10, maar ook de terugbetaling van het teveel aan productieheffingen 2002 tot 2005 door de EU ; plus voor IS een kleine meerprijs 2008/09. b Voorschot van 45 % voor de geleverde quotumbieten (minstens) tot 13 december inbegrepen. c Totaal bedrag, met inbegrip van het voorschot van 45 %. Dit bedrag stemt overeen met de Minimumprijs (26,29 e/t) min de Productietaks (geraamd op 0,88 e/t à 16 Z); en dit VÓÓR compensatie, d Voorlopig cijfer ; prijs voor de reeds overeengekomen export: 23,60 e/t bij de TS en ongeveer 23,83 e/t bij IS. Het ideale ras voor vroege rooiing Hoog suikergehalte bij vroege oogst 2 01/2011 NL.indd 2 Bevestigd Rhizoman ieras voor 2011 door :17:39

3 De pure perfectie! SABRINA KWS Evenwichtig type met zeer hoog financieel inkomen (103,5%)* De perfecte combinatie wortelsuikergehalte (104100%)* Zeer sterke weerstand tegen bladziekten *KBIVB IRBAB KWS BENELUX B.V. 01/ NL.indd :42:46

4 COCOVLAANDEREN Campagneeinde wordt zwaar problematisch! Op het moment dat deze Bietplanter bij u in de bus ligt zal de campagne zo goed als voorbij zijn. We hopen dat er intussen niet te veel drama s gebeurd zijn en ongeveer alle bieten toch nog op een aanvaardbare wijze in de fabriek geraakt zijn. Op dit moment (15/12) is de vrees echter groot dat dit niet mogelijk zal zijn en dat er naast de bevroren bieten welke ontdooid waren en aldus danig niet meer in aanmerking kwamen voor verwerking, ook nog een pak bieten blijven zitten zijn in de grond. Op dit moment is de prognose van de fabriek dat er toch nog een 300 ha zullen blijven zitten wat uiteraard een enorm probleem is. We hopen, samen met iedereen, dat deze prognose niet uitgekomen is en de schade minimaal gebleven is. Vorig jaar zijn we ei zo na aan het probleem ontsnapt toen het net voor de laatste week gelukkig opnieuw begon de vriezen, doch toen waren de bieten zo goed als allemaal gerooid, wat dit jaar, mede omwille van het voordurende slechte weer, niet het geval is. We wachten bang af wat de volgende weken verder gebeurt. Intussen worden de zaken door de fabriek en landbouwkundigen zo goed als mogelijk opgevolgd teneinde zo veel mogelijk verwerkbare bieten binnen te krijgen. Gevolgen van deze problemen Het op het laatste moment niet binnenkrijgen van alle bieten heeft natuurlijk zijn gevolgen voor een aantal andere zaken. Dit werd vorige week besproken in een vergadering van CocoIscal Sugar en de Directie. Volgende afspraken werden gemaakt: Pulpleveringen: Aangezien de verwachting is dat er een 300 ha wellicht niet gerooid zullen kunnen worden en de opbrengsten de laatste weken gevoelig aan het dalen zijn, zal er om deze redenen onvoldoende pulp zijn om de laatste planters te beleveren. Dit zou neer komen op een goeie ton minder pulp. Dien tengevolge zullen de leveringen in verhouding tot hun hoeveelheid en volgens het toegekende aantal maal het recht, gekort worden. Indien naar het einde van de campagne er nog een overschot blijft zullen deze minderingen nog ten dele ingevuld worden. Verkoop Overschotsuiker : Enkele weken terug was er voorgesteld om naast de reeds verkochte overschotsuiker op de wereldmarkt (5 442 ton bietsuiker) een tweede schijf van dezelfde hoeveelheid op de WM te verkopen voor zover de Commissie daartoe besliste. Ingevolge de te verwachten mindere leveringen zal er ook minder overschotsuiker zijn waardoor de vraag zich stelt wat te doen, overdragen of verkopen?. Een moeilijke discussie, vooral omdat de mogelijkheid wel eens zou kunnen bestaan dat ingevolge de grote druk op de EUmarkt, deze suiker aan Quotum minimumprijs gevaloriseerd zou kunnen worden. Hiervoor moet de Commissie echter nog de mogelijkheid creëren, wat af te wachten valt. In dit geval zouden we desgevallend alle overschotsuiker verkopen wat betekent dat er geen overdrachtmogelijkheid meer is en iedere planter op 100 % van zijn quotum moet mikken voor de volgende uitzaai. Niets is echter hierover beslist! We zullen de verdere ontwikkelingen volgen en de beste oplossing bekijken. Niet in orde met Vegaplan! Na controle is gebleken dat 51 % van onze Waalse planters niet in orde zijn met Vegaplan en 29 % van onze Vlaamse planters. Aangezien dit een voorwaarde is opdat Iscal Sugar zijn suiker aan de beste prijs zou kunnen verkopen (zaak waar we als planter mee van profi teren, vb. vorige campagne ± 3 e/ton bieten extra betaald aan meerprijsdeling en wellicht nu opnieuw), zijn we genoodzaakt hieraan te voldoen. Om deze reden zal er in het volgende Aankoopcontract staan dat u in orde bent met de IKKB voorwaarden voor het telen van bieten. Blijkt dat u nadien niet in orde bent kunnen er eens een reeks maatregelen, zoals afname premies, enz. tegen u genomen worden. Dus het is zaak dat je als planter weet wat je in dit verband moet doen. We komen erop terug tijdens de wintervergaderingen. Alain Van Dorpe, Secretaris CocoVlaanderen Gewestvergaderingen 2011 Datum uur plaats zaal Donderdag, 27 januari 20 u.: Steenhuffel: Feestzaal Flandria, Steenhuffeldorp Steenhuffel Dinsdag, 1 februari 20 u.: Izenberge: t Spaans Kwartier, Groenestr Izenberge Donderdag, 3 februari 20 u.: Vichte: Salons Rembrandt, Oudenaardsestwg Vichte Dinsdag, 8 februari 20 u.: Poperinge: Avowest, Schipvaartweg Poperinge Woensdag, 9 februari 20 u.: Moerkerke: Zaal De Carina, Vissersstraat Moerkerke Dinsdag, 15 februari 20 u.: Oudenaarde: Salons Mantovani, Doorn Oudenaarde Donderdag, 17 februari 20 u.: Kieldrecht: Zaal Centrum, Beukenlaan Kieldrecht Onderwerpen Dir. R. Van Gaever: Actualiteit in de suikersector, verwachtingen voor de toekomst. Evaluatie van de voorbije campagne. Wat voor volgende campagne. Alain Van Dorpe: Korte evaluatie van het Project diversifi catiesteun Toptex, wat goed ging en wat mis ging. Wat met het verdere onderzoek en nieuwe vindingen in geval van hard en langdurig vriesweer. Resultaten van het Innovatieproject mechanische hulpmiddelen voor het afdekken van bietensilo s ==> Film met de beste ontwerpen van onze eigen planters. Interprofessionele afspraken voor volgende campagne. Actualiteit in de sector. ABONDAMAX ZAAIEN IS OVERVLOED OOGSTEN! De beste ziekteresistentie Zeer snelle veldopkomst De hoogste wortelopbrengst (KBIVB :106%) FLORIMOND DESPREZ Créations Variétales ABONDAMAX indd / /23/10 4:52:29 PM NL.indd :42:51

5 W? l z n? NE z N n K U l? niet! N w EN rooid eten we lk r atum KU! te ke as te be stelle nnen ra n? NE EN D zonder d e e ANK ma U! i k tr ms d?n m EEN? ra NEE DAN N DA KU r! N KU k r! N? NE m EN D S ST ANK a ntg o BE D U! n es W Echte bietentelers weten waarom! c G ri E u l D G e s! l km a t Ra s r r nta z e ro i w re r l l Uiz a n e Alle STRUBE zaden mai halen winst uit 3Dplus technologie esta e bij hun behandeling en activatie. Rubens EEN UNICUM M! Het enige bevestigende ras op de rassenlijst dat zowel in kilo s (102%) als in suikergehalte (101%) ruim boven het gemiddelde zit op basis van 3 jaar beproeving! ( ) Benno VEEL KILO S, MAAR OOK HOOG SUIKERGEHALTE HALTE! HAL Einstein HET RAS VAN VA DE TOEKOMST! laagste tarra (85%) en de beste bladziekteresistentie ( ). Gewoon GENIAAL! Lukas nematoden De schrik van alle nematoden! D Financiële opbrengst in gezonde grond 4% meeropbrengst dan de nematoden tolerante referentierassen komt financiëel in de buurt van de rhizomanie referentierassen Financiële opbrengst in besmette grond 2% meeropbrengst dan de nematoden tolerante referentierassen 15% meeropbrengst dan de rhizomanie referentierassen. Nieuw 2011 PURE E KRISTALSUIKER KRISTALS T TALS UIKER! zeer hoog suikergehalte (103%) maar zonder hoge tarra! Financiëel bij de beste! (102%) LUKAS is NR.1 in Duitsland in 2010! (Ras op de Eulijst) wortelopbrengst 103% suikergehalte 100% ( ) Bering nieuw 2011 Zorro rhizoctonia Uw beste wapen tegen rhizoctonia! Zorro heeft zich al meermaals bewezen : aanbevolen rhizoctioniaras door het KBIVB! Goede financiële opbrengst met of zonder rhizoctonia. Extreem lage grondtarra en koptarra. Bron resultaten: KBIVB NL.indd 5 01/ :43:11

6 T F ACTUALITEIT TS Discussies bij de TS Interprofessionele discussies vonden plaats bij de TS aangaande 2011/12: uitzaaiobjectieven, collectief contract en premies late leveringen voor het buiten quotum. Zij hebben nog niet tot een akkoord geleid. Wat de uitzaai 2011 betreft, herinneren wij aan de algemene instructie van het Coördinatiecomité: Dat elke planter er individueel over waakt om zijn quotum goed te verzekeren in 2011, ermee rekening houdend dat de reserve aangelegd door de vroegere overdracht verdwenen is. Leggen wij de nadruk op het feit dat het buiten quotum 2011 zou kunnen geherclasseerd worden in quotum. Dit betekent dat zelfs de planters die een belangrijk overschot hebben dit jaar geen enkele overdracht meer zouden hebben. Men moet over de uitzaai beslissen rekening houdend met dit element! In een heel ander discussiedomein, werd een duidelijk akkoord gesloten begin december. Het betreft de berekening van de debetinteresten voor de planters die nog een schuld hebben aan de TS na de bietenbetalingen op 31 maart. Deze situatie was op zich niet voorzien in de akkoorden. Voor het verleden, zal een meer volledige berekening gedaan worden (het in rekening brengen van creditinteresten voor afhoudingen op de betaling van de bieten). Voor de uitzaai dient elke planter zijn quotum zo goed mogelijk te verzekeren. De betrokken planters (weinig in aantal) zullen een (soms belangrijk) rectifi catief ontvangen vanwege de TS op 22 december Voor de toekomst, zal deze meer volledige betalingswijze van toepassing blijven. De interestvoet op de voorjaarsbenodigdheden (zaad,...) en andere zal ongewijzigd blijven (interest Refi ECB + 1 %, hetzij 2 % in het totaal, voor het ogenblik); hij loopt tot 22 december. Daarentegen, als er een onbetaald saldo overblijft na alle bietenbetalingen op 31 maart, zal de TS een uitnodiging tot betaling sturen naar al de betrokken planters. Bij ontstentenis van betaling op 30 april, zal een forfaitaire vergoeding van 6 % van dit saldo verschuldigd zijn aan de TS, met een minimum van 25 e. Ter herinnering, de wettelijke interestvoet voor handelsschulden is gelijk aan het tarief Refi van de ECB + 7 %. Het saldo zal rekening houden met alle reeds uitgevoerde afhoudingen. De campagne in Longchamps Opbrengst hoger, bevroren bieten en verwijderen zeilen delicaat. Dit beheerst de campagne in Longchamps. Campagne in cijfers Op 14 december, was 79 % van de verwachte bieten ontvangen in Longchamps met een suikergehalte van 17,19 Z. Op basis van de dagverwerking van de fabriek, die momenteel t/d benadert, en een gemiddelde verwachte opbrengst van 72,5 t/ha, zal de campagne normaal eindigen op 8 januari. Afdekking, overdekking en... verwijderen zeilen Het heeft gesneeuwd, geregend en daarna opnieuw gevroren begin december. Evenveel gebeurtenissen die de planters heel wat last bezorgden omdat zij soms hun bietenhopen moesten afdekken, overdekken en hun dekzeilen verwijderen op enkele dagen tijd. Het dient gezegd dat zich niet elk jaar zo een samenloop van omstandigheden voordoet op het eind van deze herfst die eerder... winters aandoet! Talrijke klachten werden aan het Fabriekscomité overgemaakt, betreffende de moeilijkheid zoniet de onmogelijkheid om de bietenhopen te overdekken of de zeilen van de besneeuwde en bevroren hopen te verwijderen zonder de waardevolle Toptex te beschadigen. De lage bescherming van Toptex ingeval van hevige vorst werd eveneens aan de kaak gesteld. Het gebruik van Toptex is natuurlijk een nieuwe praktijk waaraan men zich moet gewennen, maar de afdekmethodes en de toepassingsregels zullen ook moeten verbeterd worden tegen volgende campagne. En de receptie? Water! Na de talrijke problemen in het begin van de campagne in de receptie van Longchamps, zijn de zaken langzamerhand verbeterd, zij het gedeeltelijk. Behalve de aanvoer van bevroren bieten, dook een nieuw probleem op eind november: omwille van defecte kleppen, vloeide voortdurend water op de balans die de brutostalen weegt. Daardoor verhoogde de grondtarra door het gewicht van het water dat zich op de balans bevond! Op verzoek van het syndicaat, werd een correctie van de grondtarra uitgevoerd voor alle betrokken planters. Onze verontschuldigingen In het vorige nummer van, werd door een verkeerde manipulatie in de drukkerij, een in het Frans gestelde advertentie geplaatst. De redactie wenst zich hiervoor uitdrukkelijk te verontschuldigen, zowel tegenover haar lezers als tegenover haar adverteerder. De Bietplanter MAANDBLAD VAN DE CONFEDERATIE VAN DE BELGISCHE BIETENPLANTERS vzw CBB Anspachlaan 111 Bus Brussel Stichter: R. BRUYÈRE Verantwoordelijke uitgever: Victor SNEESSENS, Voorzitter CBB Directeur van de publicatie: J.F. SNEESSENS Uitgave en publiciteit Bernadette Bické Martine Moyart Verantwoordelijke voor de suikerbiettechniek: IN DIT NUMMER KBIVB Tienen p. 2: Actueel p. 12,14: Bedrijfsnieuws Druk: Corelio Printing Hoofdartikel door Philippe Bedoret, voorzitter van de CBB p. 3, 4, 5, 6, 11: Verslaggeving CBBcongres Bergen p. 13: Coco Vlaanderen p. 14: Contractvoorwaarden Orafti p. 15: Verbond VlaamsHaspengouw D E C E M B E R nr ste jaargang Breaking news in de suikerbietwereld Clovis Matton brengt 2 toprassen RAMBLER en BANQUET Toegelaten tot de Belgische rassenlijst na 2 jaar proeven KBIVB 6 01/2011 NL.indd :55:50

7 KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT TOT VERBETERING VAN DE BIET VZW Molenstraat 45, B3300 Tienen F De suikerbiet en haar teelttechniek PVBC PROGRAMMA VOORLICHTING BIET CICHOREI, IN HET KADER VAN DE PRAKTIJKCENTRA Rubriek opgesteld en medegedeeld onder de verantwoordelijkheid van het KBIVB, J.P. Vandergeten Directeur KBIVB, met de financiële steun van de Vlaamse overheid. Factoren om zijn rassenkeuze te optimaliseren Zijn ras kiezen is een hoge opbrengst waarborgen voor zijn bedrijf, door een kwaliteitsproduct te produceren en door de inputkosten te beperken. Alvorens zijn rassenkeuze op een welbepaalde naam te laten vallen, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat dit ras een verantwoorde keuze is voor het betreffende perceel. In eerste instantie is het van essentieel belang om de gezondheidstoestand van het perceel te kennen. De aanwezigheid van rhizoctonia bruinwortelrot of de aanwezigheid van het bietecystennnematode beïnvloeden de rassenkeuze. In deze gevallen zal men kiezen voor de rassen die de nodige resistentie of tolerantie bezitten. Risicorhizoctonia bruinwortelrot rhizoctoniaresistentras Aanwezigheid van nematoden nematodentolerant of resistent ras In een tweede benadering kunnen andere kenmerken van invloed zijn in de rassenkeuze. Wij noemen hier interessante kenmerken. Bladziekten Sinds meerdere jaren worden observaties aangelegd om de gevoeligheid van de rassen voor bladschimmelziekten te kenmerken : witziekte en corcospora, roest (en ramularia). De observaties worden over het algemeen uitgevoerd in proeven die geen fungicidebehandeling kregen, maar in sommige jaren kunnen de waarnemingen gedaan worden in proeven die een behandeling kregen in de zomer. Parallel aan de karakterisering van de rassen, worden proeven over het rasgedrag met en zonder fungicide aangelegd en gerooid. Hier richt men zich op deeffecten vanwitziekte i en cercospora op het potentieel van de rassen Grondtarra De kosten van de aanklevende grond is een belangrijke kwestie. De grondtarra wordt bepaald door de rooiomstandigheden en door de reiniging tijdens het laden. Het ras beïnvloedt, door de morfologische kenmerken van haar wortel, de capaciteit van de reiniging van de bieten, wat zijn weerslag heeft op de uiteindelijke hoeveelheid vervoerde grond. In normale of zandlemige grond, zijn de rasverschillen kleiner dan op zware leem of kleikoppen. Hoe meer grond bij de rooi, hoe meer er overblijft bij de reiniging! De kost van de grond is goed voor tientallen Euro s per hectare, met een duidelijke invloed van het ras. Foto 1 : in geval van zware aantasting door het cystennematode, vertonen de gevoelige rassen een verwelking van het gebladerte (en bladverlies) en/of een verkleuring veroorzaakt door een sterk magnesiumgebrek. Het tolerant ras (in het midden) integendeel behoudt een continue groei. Magnesiumtekorten wordt soms gemeld op sommige tolerante rassen indien de opname gebrekkig is (laag gehalte en hoge ph) (Acosse 2010). Enkelefactorendiemoeteninaanmerkinggenomenwordenomeennematodentolerant/resistentrastekiezen: Aanwezigheidvannematodengebaseerdopeengrondanalyse,zelfsindienhetaantalnematodengeringisenderotatielang Waarnemingvanwitte(vrouwelijke)cystenopdewortelharen,dikwij jlswaarneembaareindjuni j Waarnemingvansterkeverwelkinginhetperceel Waarnemingvanmagnesiumgebrek Rotatiemetteeltenalskolen,koolzaad, Onvoldoendewortelopbrengsttenopzichtevandestreek Indienergeenanalyseis,moetmenrekeninghoudenmetdebietenhistoriekvanhetperceel. 01/ NL.indd :06:12

8 De dubbel tolerante rassen rhizomanienematoden Om de proeven het best te doen slagen, wordt een diepgaanded analyse van het perceel uitgevoerd. Het perceel wordt verdeeld in blokkenvan30x30m,endeanalysenvande ph van de bodem en de nematodenanalysen worden apart uitgevoerd op de blokken. Wij willen onze «klassieke» proeven zaaien op nematodenvrije gronden, en die correct zijn in termen van voedingselementen, maar vaak moeten wij percelen afwijzen omdat wij de aanwezigheid van nematoden vaststellen waarvan de landbouwer zelf geen weet heeft. Deze situatie werd dit jaar eveneens aangetroffen, nochtans bij goede landbouwers met goede opbrengsten. De percelen werden aldus bestemd om proeven met nematodentolerante rassen te krijgen! suikergeh halte Opbrengstenvandegetuigen rhizomanie indeproeven Acosse Verlaine 19 Gingelom FrancWaret 18 Kortrijk Boignée Nivelles Melles rhizomanie 17 Lierde nematoden Landen tonwortels Dachtenvangeenne ne ematodenprobleem tehebbenophetperceel... De aanwezigheid van het cystennematode (Heterodera schachtii) is bij ons reeds lang gekend, en ondanks de oproepen tot waakzaamheid blijft het gebruik van tolerante (of resistente) rassen ruim onder de normen. Toch stijgt het aantal planters die zich bewust zijn van het probleem van de nematoden, vaak door de goede ervaringen van hun buren of helaas door slechte persoonlijke ervaringen. Indien het gebruik van «nematoden»tolerante rassen laag blijft, is dit ook een weerspiegeling van het gebrek aan kennis van de landbouwers en het gebrek aan informatie over de situatie van hun percelen. Er bestaan nochtans verschillende tools om het probleem om het veld vast te stellen : door een bodemanalyse die de eieren+larven per 100 g grond telt, met een goede aanduiding van het «bietencystennematode Heterodera schachtii» bij de analyse; door een visuele waarneming van de wortel die de jonge witte cysten (vrouwelijk) op de wortelharen toont, meestal in het begin van de zomer, en later in functie van de vermenigvuldigingscycli. Anderzijds, bij het ontbreken van een bodemanalyse of een visuele inspectie van de wortels, kunnen bepaalde indicatoren voor de aanwezigheid van nematoden de landbouwer helpen om de juiste rassenkeuze te maken en de nodige landbouwkundige maatregelen te treffen. Wortelopbrengsten lager dan in de regio Bieten die een algemene vergeling vertonen of met cirkels ikl van zodra het warm weer wordt, zelfs op vochtige bodem. Magnesiumtekort en verkleuring van het blad in de zomer. Het testen van de dubbel tolerante rassen rhizomanienematoden gebeurt jaarlijks j in 3 (4) besmette velden. Een voorafgaande controle van de percelen door meerdere grondboringen en bodemanalysen, garandeert een goede precisie na de rooi in de moeilijk uit te voeren proeven (analysen uitgevoerd door het CRAWallonie). Sinds kort bemosntert het KBIVB eveneens de bodemlaag 3060 cm om zonodig het gedrag van de rassen bij lichte besmettingen te verklaren. Het effect van de rassen op de nematodenpopulaties wordt opgevolgd. Bevestigde toleranterassen Julietta(tol) TheresaKWS(tol) Baloo(tol) Nieuwras Bering(tol) Nieuweinschrijvingen2010 Baiji(tol) Bagheera(tol) Bevestigdresistentras Correcta(res) De rhizomanienematoden rassen zijn geklasseerd in twee categorieën: De rassen bekend als tolerant, die partieel resistent zijn, veronderstellen een lichte vermeerdering van de nematoden. Hun grootste troef is een hoog productiepotentieel, en een zeer goede houding in besmette grond, zelfs licht. Er zijn verschillende rassen beschikbaar voor de zaai van De rassen bekend als resistent, die eveneens tolerantie bezitten, hebben als belangrijkste troef een vermindering van de nematodenpopulaties. Hun productiepotentieel is soms minder en de kiemkracht van hun zaden lager. Eén enkel ras is bij ons ingeschreven, het ras Correcta. 8 01/2011 NL.indd :06:13

9 Opbrengstenvandegetuigen nematoden indeproeven Acosse Verlaine uikergehalte Boignée Gingelom Nivelles FrancWaret Kortrijk Melles Lierde rhizomanie nematoden s Landen nematoden tolerant tonwor rtels Effect van de tolerante rassen op de opbrengst Door het zaaien van een nematodentolerant ras wenst men de opbrengst te verzekeren. In de hierboven weergegeven grafiek wijzen wij op het effect van het gebruik van een tolerant ras op de opbrengst in de nematoden proeven (groene driehoeken) ten opzicht van de prestaties van de gevoelige rhizomanierassen (groene ruiten). De stijging is significant. Toch moet men waakzaam blijven : het productietekort schijnt niet helemaal gedekt met het ras ten opzichte van gezonde gronden : landbouwkundige maatregelen blijven noodzakelijk! 120 Opbrengstvanderasseninfunctievandenematodendruk,2010 re latiefinkomen(% JuliettaenTheres sa) gezond Gingelom Landen Boignée Acosse 60 Figuur 2 Reactie van de rassen in functie van de nematodendruk. De grafiek hierboven geeft de prestaties van de rassen in besmette grond. De resultaten worden vergeleken met het gemiddelde van de prestaties van Julietta en Theresa Kws. Hoe donkerder het histogram hoe hoger de druk. Een goede prestatie in deze omstandigheden duidt op een zeer goed tolerantieniveau. Links, evolutie van de opbrengst van het rhizomanieras «gevoelig voor nematoden» in functie van de nematodendruk. d In afwezigheid id van nematoden (in het grijs), geeft zij een gemiddelde opbrengst van 7% hoger dan de tolerante rassen. De val van de productiviteit kan echter snel dalen, tot meer dan 40% indien de aantasting aanzienlijk is. In het midden, de nematodentolerante rassen. Men kan de zeer goede prestatie van het ras Julietta ten opzichte van toenemende nematodendruk zien, maar ook andere nieuwe meer productieve rassen. Het ras Theresa heeft zijn goede niveau van suikerrijkheid bevestigd. Het ras Boloo heeft zijn goede resultaten van 2009 bevestigd, zowel in licht als in zwaar aangetaste grond. Het ras Bering heeft interessante resultaten gegeven, maar meer variabel dan in Twee nieuwelingen, Baiji en Bagheera treden toe de keuze voor Hoewel veelbelovend, zullen wij hun resultaten dit jaar bevestigen. Bagheera kan een gevoeligheid voor magnesiumgebrek vertonen. Links, het ras Correcta, nematodenresistent. Minder productief, laat zij een verlaging van de aantasting toe. Voor een beheer «op lange termijn» van het probleem kan het een oplossing bieden. Volgens Franse studies, zou de invoering van een resistent ras in de rotatie helpen om, door het verlagen van het aantastingsniveau van de bodem, hogere opbrengsten te verkrijgen met een tolerant ras in de volgende rotatie. 01/ NL.indd :07:00

10 De rassen met rhizoctonia resistentie In aanwezigheid van rhizoctonia bruinwortelrot (verrotting) op het perceel, zal de raszenkeuze zich naar de rassen genaamd resistent voor rhizoctonia oriëteren. Welke zijn deze betrokken percelen? Waarneming van bieten aangetast door rhizoctonia in het veld (weggekwijnde bieten) Waarneming van rotte bieten bij de rooi en bevestiging dat het gaat om rhizocton nia BRUINWORTELROT. Rotatie met hoge frequentie van maïs, raygrass. Bodem met verslechterde bodemstructuur. Aanbevolen rassen Zorro Iguane Vedeta Gecko Nieuw ras Isabella Kws De rassen Zorro, Iguane, Vedeta en Gecko zijn bevestigde rassen voor de zaai 2011 in door rhizoctonia besmette grond. Deze rassen hebben een lager productiepotentieel (in gezonde grond) en in de buurt van 95% van de klassieke rhizomanierassen. Een nieuw ras Isabella Kws, productiever, wordt voorgesteld als nieuw ras en zal zijn resistentieniveau moeten bevestigen in De rhizomanieresistente rassen zijn getest in besmette percelen op hun resistentie, en met andere rassen in gezonde percelen om hun productiekenmerken te bepalen. Wij kunnen opmerken dat zelfs met een zogenaamd resistent ras, er soms een percentage wortels is dat verrottingen vertoont. In de praktijk betekent dit dat naast het gebruikt van een resistent ras, de teelttechnieken moeten aangepast worden teneinde zich te beschermen tegen verrottingen : respect voor de bodemstructuur en een gezonde vruchtwisseling met maïs! Vermijd zeker de voorvrucht «korrel»maïs omdat de teeltresten slecht verteren en rhizoctonia bevorderen Rhizoctoniahaarden blijven mogelijk in de resistente rassen. De resistentie is dus niet perfect. Deze haarden blijven ondertussen zeer beperkt in de meer resistente rassen. Opgepast : deze rassen zijn niet resistent tegen violetwortelrot en zijn dikwijls gevoelig voor schieten! Gevoeligheid voor bladziekten Cercospora en witziekte zijn de belangrijkste ziekten bij ons. De belangrijkste, als we het effect op de opbrengst berekenen, is zonder twijfel cercospora. Witziekte is eveneens zeer frequent, en zijn effect op de opbrengst is niet te verwaarlozen. Het effect van witziekte heeft invloed op de wortelopbrengst, cercospora beïnvloedt zowel de wortelopbrengst als de suikerrijkheid. Roest ontwikkelt zich meer en meer de laatste jaren. Zij ontwikkelt zich over het algemeen later in combinatie met witziekte. De aantastingen van 2010 hebben nochtans toegelaten om de rassen te «kenmerken» ten opzichte van deze ziekte. Er werd een sterke correlatie verkregen tussen de gevoeligheid voor cercospora en het potentieel opbrengstverlies. Witziekte veroorzaakt ook een verlies aan opbrengst, maar de relatie rasgevoeligheid g potentieel productiverlies is minder. Een relatie tussen gevoeligheid voor roest en de opbrengst wordt eveneens waargenomen, in geval van vroege en intense aantasting. De onderstaande grafiek toont de gevoeligheid van de rassen voor cercospora, witziekte en roest. RosalindaKws SabrinaKws EleonoraKws Touareg Abondamax Angeliqua BernadettaKws Exacta DeboraKws Benno Jupital Ardamax Benemax Calgarhi Resimax Rubens Zanzibar Coyote Magellan SYInvincta IsabellaKws³ Gecko³ Vedeta³ Iguane³ Zorro³ TheresaKws² Bering² Julietta² Baloo² Correcta4 bladgezondheid:hoe langerdebalk,hoegezonderhetblad! Belangrijke ra askenmerken cerco witziekte roest De aanklevende grond De grondtarra kwam onlangs in de financiële balans van de teelt. Zowel voor de bietenteler als voor de industrie, vormt de vervoerde grond met de bieten een ecologische en economisch probleem. Het is enerzijds een verlies van grond van goede kwaliteit, transportkosten maar ook enorme hoeveelheden opslag in de fabriek. Her reinigen van de bieten is ontwikkeld door Iscal Sugar en op de Tiense Suikerraffinaderij. De «oprapers» van de hopen laden en verwijderen, gemiddeld 50% van de grond die anders zou vervoerd worden naar de fabriek. Nochtans blijft de grondtarra belangrijk daar de planter hiervoor beboet kan worden. Met behulp van de verkregen cijfers in de proeven kan men de financiële kosten (of winst) voor de planter berekenen. Hoeveelheden aaklevende grond tussen delichte bodemzone en zware leemkop (Verlaine2010) Benno Benemax Ardamax Zanzibar Calgarhi Coyote Touareg SabrinaKws Abondamax Resimax Jupital SYInvincta EleonoraKws Angeliqua Rubens BernadettaKws RosalindaKws DeboraKws Exacta kggeleverdegrond/ha N 10 01/2011 NL.indd :07:05

11 BERNADETTA KWS 106 % * Dé topper in suikergehalte Buiten gewone combinatie suikergehalte (106%)* financieel inkomen (104%)* Goede tolerantie tegen witziekte (boven gemiddelde) Geschikt voor rooiing gedurende de gehele campagne *KBIVB KWS BENELUX B.V. Suikergehalte Tarra Droge stof van de pulp Weken Fontenoy (Iscal) Longchamps (TS) Tienen (TS) BELGIË 15/11/ /11/ /11/ /11/ /11/2010 5/12/2010 6/12/ /12/2010 Campagne 15/11/ /11/ /11/ /11/ /11/2010 5/12/2010 6/12/ /12/2010 Campagne 15/11/ /11/ /11/ /11/ /11/2010 5/12/2010 6/12/ /12/2010 Campagne 15/11/ /11/ /11/ /11/ /11/2010 5/12/2010 6/12/ /12/2010 Campagne NB Al de tarra s zijn in % van de bruto bieten uitgedrukt n: vinge j i r h c ins be agro. f l u w de 99 info@ / Tel / Fax Suikergehalte 17,18 17,23 17,31 17,20 17,00 17,39 17,53 17,55 17,39 17,19 17,48 17,31 17,60 17,42 17,17 17,36 17,37 17,49 17,34 17,13 Bieten Totale tarra Grondtarra Groentarra /Bruto /Bruto /Bruto 14,89 8,16 15,59 8,34 18,39 10,84 20,93 13,42 14,62 7,61 19,78 13,70 0,31 19,47 13,37 0,29 17,82 11,10 0,52 19,17 12,01 0,45 16,99 10,18 0,40 17,00 10,42 0,32 16,73 9,98 0,32 16,73 9,78 0,32 17,62 10,74 0,33 14,96 8,47 0,27 17,48 11,23 17,42 10,96 17,68 10,95 19,24 12,33 15,68 9,14 Koptarra bij IS: groen en rotte bieten inbegrepen Pulp Koptarra /Bruto /Netto 6,73 7,43 7,25 8,07 7,55 8,32 7,51 8,42 7,01 7,58 5,77 6,73 5,81 6,85 6,20 7,16 6,71 7,75 6,41 7,16 6,26 7,05 6,43 7,12 6,63 7,43 6,55 7,27 6,22 6,78 6,25 7,04 6,46 7,31 6,72 7,58 6,92 7,80 6,54 7,17 NP PP DP 10,86 9,97 9,51 11,12 9,48 10,54 11,29 16,18 15,81 15,27 16,35 15,10 11,98 15,81 11,75 14,32 12,38 23,43 23,44 22,87 22,69 22,89 23,86 23,54 22,80 22,52 23,34 23,51 23,41 23,53 23,92 23,89 23,63 23,47 23,02 22,97 23,37 89,45 90,13 88,35 87,35 89,96 88,14 87,99 87,16 88,34 88,08 88,66 88,88 87,76 87,81 88,92 Reiniging: ± 70% bij Iscal en 5 kranen op 15 bij de TS UITNODIGING TELERSVERGADERINGEN STRUBE DE WULF AGRO Programma: Presentatie van het gamma suikerbietzaden STRUBE voor 2011 Uitdagingen voor landbouwbanden door François Willocx van Trelleborg Benelux SINTTRUIDEN Woensdag 12 januari 2011 Feestzaal Gastromik HalleBooienhoven 13u30 GENT AGRIFLANDERS Zondag 16 januari 2011 Agriflanders Flanders Expo Gent 9u30 Rubens Benno Einstein Lukas Bering nematoden Zorro rhizoctonia Suikerbietzaden Semences de betteraves sucrières Echte bietentelers weten waarom! meer informatie : NL.indd 11 01/ :21:09

12 KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT TOT VERBETERING VAN DE BIET VZW Molenstraat 45, B3300 Tienen F Speciaal nummer cichorei PVBC PROGRAMMA VOORLICHTING BIET CICHOREI, IN HET KADER VAN DE PRAKTIJKCENTRA Rubriek opgesteld en medegedeeld onder de verantwoordelijkheid van het KBIVB, J.P. Vandergeten Directeur KBIVB, met de financiële steun van de Vlaamse overheid. Een druk proefjaar voor de cichoreiteelt! In de editie van april 2010 werd in de Bietplanter een overzicht gegeven van de proeven en activiteiten (proefveldbezoeken, demoplatformen en waarschuwingsdienst cichorei ) die dit jaar in het kader van het PVBC werden georganiseerd rond de teelt van cichorei. Er werden labo en veldproeven aangelegd rond de volgende thema s: zaad en rassen, onkruidbestrijding, bladziekten, bodeminsecten, invloed van oogsttijdstip op bewaring en kwaliteit maar ook het thema rooiwerktuigen kwam aan bod. In deze speciale editie cichorei zullen de proeven van 2010 rond het rooimaterieel onder de loep worden genomen. Ook een evolutie in de teelt van cichorei namelijk de ontwikkeling van een variëteit resistent aan het herbicide Safari zal worden besproken. Barbara Manderyck KBIVB vzw Programma PVBC b.manderyck@kbivb.be 0496/ Rooiproeven 2010 In het najaar werden in het kader van het PVBC rooiproeven uitgevoerd die tot stand kwamen uit een samenwerking van het CRAW (Centre wallon de Recherches agronomiques) van Gembloux, het ILVO (Instituut voor Landbouw en Visserij Onderzoek) van Merelbeke en met organisatorische steun van BeneoOrafti en Cosucra Warcoing. Deze proeven vergelijken een vorkenrooier (Holmer Terra Dos 3), die volledig is aangepast aan het rooien van cichorei, met zoveel mogelijk andere gangbare rooimachines die worden ingezet voor de rooi van cichorei om na te gaan of dit nieuwe rooimaterieel de opbrengsten en het fi nanciële rendement van de teelt kan verhogen. Er werd beproefd onder een aantal verschillende en reële veldomstandigheden, om een zo breed mogelijk beeld te krijgen van de prestaties van het rooimaterieel. Niet alle geteste rooimachines zijn specifi ek aan het rooien van cichorei aangepast. Een aantal ervan wordt, mits eventuele aanpassingen, ook ingezet voor de rooi van suikerbieten. Bij elke test werd dus een vorkenrooier ingezet en daarnaast 1 tot 3 rooiers met scharen of Oppelwielen, met of zonder diepwoeler tanden. Niet alleen bunkerrooiers werden getest maar ook zelfrijders en rooisystemen met gescheiden werkgang werden opgenomen in de proeven. De rooiomstandigheden waren goed voor alle proeven, niet te droog en niet te nat. De meeste proefvelden hadden een lemige bodem, enkele velden hadden een zandleem bodem. Alle proeven gingen door op velden waar de cichorei op vlak terrein werd gezaaid. Een aantal velden waren onkruidvrij, een aantal hadden wat onkruid. Kortom de omstandigheden weerspiegelden de realiteit van de teelt. In de tabel op pagina 13 kan men de specificaties vinden van het rooimaterieel gebruikt tijdens de proef Bij elke test rooide elke machine ongeveer 2 ha, hierbij werden de wendakkers en de spuitsporen niet meegenomen in de proef (om zo meer betrouwbare resultaten te bekomen). De rooisnelheid werd gemeten, er werd gevraagd aan de bestuurders om de snelheid aan te houden die zij in de omstandigheden van de proef het meest geschikt vonden. De verliezen achter elke machine werden bepaald over 15 m en de gehele werkbreedte. Het plantenaantal van de gerooide oppervlaktes werd ook bepaald. Eveneens werd een representatief staal wortels uit de hoop van elke machine genomen. Bij deze wortels werd dan de diameter van de breuk opgemeten, de lengte en de maximale diameter van de wortel. Aan de hand van deze metingen worden de rooiverliezen door puntbreuk geschat. Deze verliezen zijn een maat voor de rooikwaliteit van de gebruikte rooitechniek. Per perceel werden de door elke machine geproduceerde hopen dan opgehaald en afgevoerd naar de fabriek om de tarra te bepalen en het totale netto gewicht aan wortels. Alle hopen van een veld ondergingen dezelfde behandeling. Ze werden dus allemaal met de kraan geladen en al dan niet met een siloreiniger gereinigd en aan de fabriek geleverd. Om hier gedetailleerd te berichten over de resultaten is het te vroeg. Maar zelfs zonder over de volledige resultaten te beschikken is het duidelijk dat er verschillen zijn tussen opbrengsten (t/ha) en de puntbreuken veroorzaakt door het verschillende rooimaterieel. Het is ook duidelijk dat materieel dat volledig is aangepast aan het rooien van Detail van een vork (Holmer Terra Dos T3) cichorei de beste resultaten zal behalen. De verliezen situeren zich niet enkel bij het lichten van de wortel, in het reinigingscircuit kunnen ze minstens even belangrijk zijn. De snelheid van de reinigingszonnen en hun opbouw hebben een sterke invloed (de spatie tussen de spijlen, het gebruik van varkensstaarten of horizontale spijlen). Ook een elevator waarbij de afstand tussen de spijlen te groot is en die eigenlijk ontworpen is voor suikerbieten kan bij de dunne penwortel van een goed gelichte cichorei heel wat breuk veroorzaken. Aangezien deze rooiproeven dit jaar onder normale omstandigheden konden doorgaan is het ook aangewezen om de proeven verder te zetten volgend jaar vooraleer defi nitieve conclusies te trekken. Hopelijk zullen we dan alle bodemomstandigheden die een uitdaging betekenen voor het verschillende materieel kunnen beproeven. We zullen in de loop van volgend jaar berichten over de resultaten van de eerste reeks van deze proeven. 2. Evoluties in de cichoreiteelt Een herbicide resistentie kan een aantrekkelijk kenmerk zijn in een landbouwgewas. Zeker als het landbouwgewas gevoelig is voor dezelfde herbiciden als zijn belangrijkste onkruiden, zoals dat het geval is in de cichoreiteelt. Een resistentie van de cichorei kan de onkruidbestrijding makkelijker maken doordat er vroeger kan worden behandeld zonder schade te berokkenen aan de teelt. Dit zou een betere controle van de onkruiden moeten toelaten. In 1994 verscheen een wetenschappelijk artikel over een sulfonylurea resistentie in witloof die monogeen semidominant wordt overgeërfd (Gasquez et al. 1994). Deze re 12 01/2011 NL.indd :43:42

13 PROEF Bunkerrooier (B) Zelfrijder (Z) Beschrijving Gebruikt in Gesplitste werkgang (GW) cichorei (C) en Type en/of bieten (B) 1 B Holmer, Terra Dos 3 *Ontbladeraar met enkele klepelas *ontkoppers hoog afgesteld *vaste vorken voor rooi *3 reinigings C zonnen (met platte en nauwe spijlen en horizontale geleidingsrekken, speciaal cichorei) *Opvoerkettingen naar bunker aangepast aan cichorei (± 3.5 cm tss staven) B Holmer, Terra Dos 3 *Ontbladeraar met enkele klepelas *ontkoppers hoog afgesteld *trillende scharen voor rooi *3 reinigings C/B zonnen (met platte en nauwe spijlen en horizontale geleidingsrekken, cichorei en biet) *Opvoerkettingen naar bunker type biet (± 5 cm tss staven) 2 B ROPA Euro Tiger (Prototype) *Ontbladeraar met enkele klepelas *ontkoppers hoog afgesteld *trillende vorken ROPA voor rooi *3 reini C gingszonnen (Dubbele reinigingszon met nauwe spijlen en varkensstaarten, aangepast aan cichorei) *Opvoerkettingen naar bunker aangepast aan cichorei (± 3.5 cm tss staven) B ROPA Euro Tiger *Ontbladeraar met enkele klepelas *ontkoppers hoog afgesteld*trillende scharen voor rooi *3 reinigings C/B zonnen (Dubbele reinigingszon met nauwe spijlen en varkensstaarten, aangepast aan cichorei) *Opvoerkettingen naar bunker type biet (± 3.5 cm tss staven) 3 B Holmer, Terra Dos 3 *Ontbladeraar met enkele klepelas *ontkoppers met botte messen *vaste vorken voor rooi *3 reinigings C zonnen (met platte en nauwe spijlen en horizontale geleidingsrekken) *Opvoerkettingen naar bunker aangepast aan cichorei (± 3.5 cm tss staven) B Holmer, Terra Dos 3 *Ontbladeraar met enkele klepelas *ontkoppers met botte messen *trillende scharen voor rooi *3 reini B gingszonnen (3 met ronde spijlen, 1 met varkensstaarten en 2 met horizontale geleidingsrekken) *Opvoerkettingen naar bunker type biet (± 5 cm tss staven) 4 B Holmer, Terra Dos 3 *Idem vorkenrooier proef 3 C GW Gilles AD4832/ *Ontbladeraar met dubbele klepelas *ontkoppers hoog afgesteld *diepwoeler tanden *trillende C/B Lader Gilles RB200ST scharen voor rooi *3 reinigingszonnen (aangepast aan cichorei) 5 B Holmer, Terra Dos 3 *Ontbladeraar met enkele klepelas *ontkoppers met hoek aangepast aan cichorei *trillende vorken C voor rooi *3 reinigingszonnen (met platte en nauwe spijlen en horizontale geleidingsrekken) *Opvoerkettingen naar bunker aangepast aan cichorei (± 3.5 cm tss staven) GW Gilles ASC 4832/ *Ontbladeraar met dubbele klepelas *ontkoppers hoog afgesteld *diepwoeler tanden*trillende scharen C/B Lader Dewulf R7050 voor rooi *3 reinigingszonnen (3 met ronde spijlen en met varkensstaarten) GW CMG Chicolift/ *Ontbladeraar met dubbele klepelas *ontkoppers hoog afgesteld *reinigingsmolentje en vaste vorken C/B Lader Dewulf R7050 *reiniging over tapijt type cichorei 6 B Holmer, Terra Dos 3 *Idem vorkenrooier proef 5 C B ROPA Euro Tiger *Ontbladeraar met enkele klepelas *ontkoppers hoog afgesteld *trillende scharen voor rooi *3 reinigings C zonnen (3met varkensstaarten aangepast voor cichorei = kleinere spatie tss staarten) *Opvoerkettingen naar bunker type cichorei (± 3.5 cm tss staven) GW Gilles ASC4832/ *Ontbladeraar met enkele klepelas *ontkoppers hoog afgesteld *diepwoeler tanden verwijderd C/B Lader Gilles RB200 *trillende scharen voor rooi *3 reinigingszonnen (zonnen aangepast aan cichorei) 7 B Holmer, Terra Dos 3 *Idem vorkenrooier proef 5 C B Grimme Maxtron 620 *Ontbladeraar/mulcher met enkele klepelas *Oppel wielen zonder diepwoeler tanden* Reiniging met C/B tapijten en axiaalrollen Z Grimme Rootster 604 *Ontbladeraar/ mulcher FT300 met enkele klepelas *Oppel wielen zonder diepwoeler tanden *Reiniging C met axiaalrollen en tapijten GW Gilles ASC4832/ *Ontbladeraar met enkele klepelas *ontkoppers hoog afgesteld *Diepwoeler tanden *trillende scharen C/B Lader Gilles RB200S voor rooi *3 reinigingszonnen (2 type biet aangepast met nylon banden aan cichorei, derde type cichorei) 8 B Holmer, Terra Dos 3 *Idem vorkenrooier proef 3 C B Vervaet 617 *Ontbladeraar met enkele klepelas *ontkoppers hoog afgesteld *trillende scharen voor rooi *6 reinigings C zonnen (aangepast voor cichorei = kleinere spatie tss spijlen) *Opvoerkettingen naar bunker type cichorei (± 3.5 cm tss staven) B Vervaet Beet Eater 625 *Ontbladeraar met enkele klepelas *ontkoppers hoog afgesteld *Oppel wielen voor rooi *8 reinigings B/C zonnen (aangepast voor cichorei = kleinere spatie tss spijlen) *Opvoerkettingen naar bunker type cichorei (± 3.5 cm tss staven) sistentie bestaat op dat moment al voor meerdere landbouwgewassen (o.a. maïs, vlas en suikerbiet). Sulfonylurea herbiciden (SU) maken een grote groep herbiciden uit en ze werken tegen een brede waaier aan tweezaadlobbigen. Zij verhinderen de eiwitsynthese in de planten door het ALS enzyme (Aceto Lactase Synthase) in zijn werking te verstoren. In België is Safari op basis van trifl usulfuron methyl het enige sulfonylureum herbicide dat is toegelaten in de cichoreiteelt, en het is een belangrijk onderdeel van de onkruidbestrijding. Dergelijke resistenties kan men op meerdere manieren bekomen in een landbouwgewas onder andere door DNA transformatie technieken of door selectie na in vitro cultuur. De sulfonylurea resistentie in witloof kon geselecteerd worden uit cel culturen die behandeld werden met hoge concentraties chlorsulfuron (een ander type SU) en ultraviolet licht. Uit een klompje cellen die deze concentraties herbicide overleefden konden volledige planten worden geregenereerd. Deze planten zijn strikt genomen geen GMO. Het werd aangetoond dat het kenmerk normaal overgeërfd wordt naar volgende generaties maar ook dat de planten resistent waren tegen nog 7 andere SU herbiciden. Helaas is het wel zo dat de verspreiding van SU resistente cichorei in de velden en dus het veelvuldig gebruik van SU herbiciden tot problemen kan leiden. Het kan dat onkruiden spontaan een resistentie tegen de SU kunnen vertonen als er veel SU worden gebruikt (er bestaan reeds veelvuldige voorbeelden van SU resistent onkruid). Daarnaast zou de resistentie ook kunnen ontsnappen naar de wilde populatie cichorei die in onze contreien voorkomt en het is aangetoond dat industriële cichorei die in bloei komt vrij gemakkelijk kan kruisen met de wilde variant. Dit kan eventueel problemen veroorzaken voor de controle van deze wilde cichorei. En als laatste zal opslag van deze cichorei in volgteelten niet bestreden kunnen worden met herbiciden van de sulfonylurea familie. De veredelaar Florimond Desprez S.A. kocht een licentie op de sulfonylurea resistentie van witloofkweker Hoquet. Deze witloofkweker heeft dan ook een witloofras op de Belgische rassenlijst dat Safari tolerant is. Florimond Desprez S.A. kruiste die resistentie in met hun een eigen industriële cichorei genetica. Voorlopig is er een variëteit beschikbaar: Chrysolite. Het verdelingshuis is ook van plan om verdere genetica s te ontwikkelen met daarin deze resistentie. Deze variëteit zou dus vroeger kunnen behandeld worden met Safari wat een betere controle van de onkruidbestrijding zou toelaten. Deze Chrysolite variëteit is na offi ciële beproeving in 2008 opgenomen in de Franse rassenlijst. Het ras mag dus in Frankrijk gecommercialiseerd worden maar er mag geen reclame voor de resistentie worden gevoerd omdat dit geen deel uitmaakte van de beproeving. Het is beschreven als een hybride, diploïd ras dat gewoon tot laat kan worden gezaaid en over een goede jeugdgroei en een redelijke schieterresistentie beschikt, de opbrengst is gemiddeld. De aangeplante hectaren moeten op exact dezelfde manier met herbiciden behandeld worden als niet resistente variëteiten. Dit moeten we benadrukken aangezien er wel degelijk een risico schuilt voor de gehele akkerbouwsector in het foutieve gebruik van deze resistentie. In Nederland is Chrysolite ondertussen op basis van twee jaar Nederlandse beproevingen opgenomen op de Aanbevelende Rassenlijst 2011 als aanbevolen nieuw ras. Wel met de vermelding dat het ras niet voor 8 april mag worden uitgezaaid omwille van schietergevoeligheid. België blijft in deze zaak natuurlijk ook niet achter en zowel BeneoOrafti als Cosucra Warcoing beproeven dit ras. Zij kiezen echter, met reden, voor de behoedzame aanpak. In conclusie kunnen we zeggen dat het een evolutie is in technologie die opgevolgd dient te worden en waar we met een open maar kritische geest naar moeten kijken. Want nieuwe technologie die onbedachtzaam wordt ingevoerd kan op langere termijn veel meer schade aan te teelt berokkenen dan goed doen. 01/ NL.indd :43:43

14 SUIKERBIETPLANTERS TIENSE VZW Afrekening gebruiksvergoeding TopTex Er werd voorzien dat de gebruiksvergoeding voor de via het Verbond bestelde TopTex zou geïnd worden via de bietenafrekening van 22 december De voorziene gebruiksvergoeding stemde overeen met de helft van de kostprijs (inclusief BTW). Daar de tussenkomst van Europa zich beperkt tot 95 % van het subsidiebedrag, heeft het bestuur van het Verbond Suikerbietplanters beslist de gebruiksvergoeding te verhogen tot 52,50 % van de kostprijs (incl. BTW) in plaats van 50 %. De afrekening voor de via het Verbond bestelde TopTex zal bijgevolg gebeuren via de bietenafrekening van 31 januari 2011 (en dus niet via deze van 22/12). Ook voor de planters wiens TopTex einde maart 2010 werd afgerekend, zal er nog een rechtzetting uitgevoerd worden. Voorjaarsvergaderingen 2011 Agenda: evaluatie campagne 2010 voorbereiding campagne 2011 diversifi catieproject TopTex actualiteiten: wereldmarkt suiker, quotasysteem, varia en tombola Gewest zaal datum Pajottenland Belvédère wo 19 januari Molenstraat Vollezele uur HagelandNoord De Glazuur do 20 januari Tienen Dries 7A Glabbeek uur SintTruiden De Volksmacht ma 24 januari Luikersteenweg 7 SintTruiden uur Dijleland L.R.V. Ruiterschool di 25 januari Waversebaan 99 OudHeverlee uur Riemst Parochiezaal Vlijtingen wo 26 januari Maasland Kloosterstraat Vlijtingen uur Tongeren PIBO SintTruidersteenweg 323 ma 31 januari 3700 Tongeren uur Landen De Volksmacht di 1februari Luikersteenweg 7 SintTruiden uur Eric Van Dijck, Secretaris Verbond Suikerbietplanters De cichoreicampagne in Oreye zou nagenoeg moeten beëindigd zijn op het ogenblik dat dit artikel verschijnt, zo goed mogelijk voor alle belanghebbenden, dat hopen wij. Het winterse weer dat vanaf eind november optrad had de rooiwerkzaamheden stilgelegd en gezorgd voor moeilijke opslag en ontvangstcondities. Men zal ongetwijfeld de conclusies trekken uit de proefnemingen van het jaar 2010 betreffende de mogelijkheden van elk type van machine en de kwaliteit van hun werk. De weersomstandigheden van 2010 bemoeilijkten de organisatie van het rooien en lieten de risico s zien die men kon oplopen als het aantal en de soort van machines niet voldoende gestoffeerd waren. De fabriek werkte op het eind van de campagne opnieuw op een goed tempo om te kunnen eindigen tegen het eind van het jaar,... eind van het jaar dat de gelegenheid biedt om al aan het nieuwe contract te denken, voor de oogst Zoals reeds aangekondigd, de door de onderneming Orafti geformuleerde contracten houden rekening met een algemene daling van het productievolume die de onderneming plant. Na verzameling van de formulieren inzake uitzaaiwensen die alle planters hadden teruggestuurd, en na een kleine fout in de verdeling, werd een uniforme vermindering van 10% toegepast per CICHOREI Eind van de cichoreicampagne en ondertekening van de nieuwe contracten Op het eind van de campagne werkte de fabriek van Oreye opnieuw op een goed tempo. fabriek (hetzij min 10% voor elke planter, ten opzichte van zijn contract 2010). De contractvoorwaarden zullen deze zijn die in de Bietplanter van vorige maand werden voorgelegd: basisprijs van 53 EUR per ton cichorei, plus «logistieke effi ciëntiepremie» van 3 EUR (volgens bepaalde voorwaarden), verhoogd voor 2011 met 1,25 EUR om rekening te houden met de omstandigheden van het jaar. De prijs 2011 zal dus in het merendeel van de gevallen 57,25 EUR per ton bedragen, waarvan de transportkosten moeten worden afgetrokken (variabel volgens de afstand). Mededeling van de Professionele Organisatie van Cichoreiplanters van Oreye 14 PONCHOBietplanter 01/ x18009V.indd 1 9/11/09 11:02:22 NL.indd :43:46

15 Suiker + Opbrengst + Super tegen bladziekten =. ELEONORA KWS Rijk type met zeer hoog financieel inkomen Super voor de suikergehalte premie Zeer goede bladziektetolerantie 101,0% 103,2% Suikergehalte Financieel inkomen * * KWS BENELUX B.V. Tijdens een recent gehouden persmeeting, verduidelijkte Marc Ballekens, Directeur Strategie & Marketing van Limagrain Clovis Matton Belgium, dat het bedrijf een samenwerking heeft gesloten met het Amerikaanse bedrijf Betaseed om vanaf 2011 topsuikerbietenrassen te commercialiseren in België. Benoît Rose, internationaal manager Betaseed, verantwoordelijk voor alle activiteiten Betaseed buiten de Verenigde Staten, bevestigt dat het selectiebedrijf de eerste leverancier van suikerbietzaad op de Amerikaanse markt is. Ingevolge dit succes, besliste Betaseed dan ook sinds enkele jaren zijn activiteiten uit te breiden naar andere delen in de wereld. Dus nu ook in België, waar de bietentechnologie van Betaseed samen hand in hand zal gaan met de knowhow van Clovis Matton. Marc Ballekens wijst op de sterke punten van Betaseed voor de Belgische bietenplanter: continue stroom toprassen, rassen met zeer hoog fi nancieel inkomen/ha, bieten *KBIVBIRBAB Limagrain Clovis Matton Belgium nieuwe mandataris van suikerbietzaad Betaseed in België met hoog suikergehalte die ook vroeg kunnen gerooid worden (steeds vroegere campagnes), uitmuntende resistentie tegen witziekte en bruine roest en zeer goede veldopkomst sterke start. Voor de suikerindustrie, zijn het hoge suikergehalte en de zeer goede winbaarheid belangrijke troeven. Voor 2011, zullen 2 Betaseedrassen gecommercialiseerd worden: Rambler en Banquet. Beiden zijn diploïde rhizomanierassen, die op 9 december werden toegelaten tot de Belgische rassenlijst na 2 jaar offi ciële proeven van het KBIVB (2009 en 2010). De sterke punten van Rambler zijn een zeer hoog suikergehalte met een goede opbrengst, wat tot een zeer hoog fi nancieel inkomen leidt. Het ras kan vanaf 15 september gerooid worden en past op alle grondsoorten. Het heeft ook de allerbeste quotering tegen witziekte. Banquet is een rijke biet met hoge wortelopbrengst en lage tarra. Het ras is geschikt voor alle grondsoorten, maar vooral Benoît Rose (Betaseed) en Marc Ballekens (Clovis ton) zijn heel opgetogen over de KBIVB resultaten van Mat Rambler en Banquet voor de Belgische markt. zware gronden. Vermelden wij nog dat de suikerbietzaden onder het merk Clovis Matton & Betaseed zullen verkocht worden. Hilleshög suikerbieten Betrouwbaarheid bewezen Voor toonaangevende suikergehaltes, hoge wortelopbrengsten en lage tarra De nieuwe standaard in suikerbieten Hilleshög is hét merk van Syngenta Seeds wat suikerbieten betreft. Het merk staat wereldwijd synoniem voor een hoge suikeropbrengst, m.a.w. een maximaal rendement voor de landbouwer én de suikerindustrie. Dit alles maakt dat Hilleshög suikerbieten de nieuwe standaard vormen. 01/ NL.indd :43:55

16 SNELSTE IN OPKOMST RIJK IN SUIKER ZWAAR IN OPBRENGST GESCHIKT VOOR ALLE ROOIDATA ARDAMAX FLORIMOND DESPREZ Créations Variétales ARDAMAX2010.indd / /23/10 4:50:56 PM NL.indd :52:26