Bedrijfseconomische boekhouding. Slimmer boeren met cijfers

Transcriptie

1 Bedrijfseconomische boekhouding Slimmer boeren met cijfers Herman Vets Boerenbond Cursus bedrijfseconomie groentetelers Roeselare & St.-Kat.-Waver, Maart 2017

2 INHOUD Slimmer boeren met cijfers Ook economisch moet landbouw duurzaam zijn VAK moet ervan kunnen leven Wat brengt een teelt me op? Opbrengst teelt >> kostprijs teelt Welke cijfers heb ik nodig? Technische Bedrijfseconomische Financiële Bedrijfseconomische boekhouding als sleutelinstrument

3 SLIMMER BOEREN MET CIJFERS Verschillen in rendement tussen bedrijven zijn van alle tijden (verkleinen niet) technische prestaties garantie financieel rendement meerdere wegen naar succes (strategie & opvolging) Cijfers hebben zelf een waarde SBMC = verhogen inzicht bedrijfseconomie

4 Verschil tussen bedrijven verkleint niet Saldo in per varken "gesloten" 25% beste (Q4) en 25% slechtste (Q1) Q1 70 Q Bron: TIBER, bedrijfseconomische boekhouding Boerenbond

5 VERHOGING INZICHT BEDRIJFSECONOMIE Welke cijfers heeft landbouwer nodig 1. Info over teelten of dieren: technisch 2. Info over bedrijfstakken: economisch 3. Info over de financiële toestand: financiering

6 Welke cijfers heeft landbouwer nodig 1) Technische info over teelten / dieren Groeien gewassen goed, hoeveel kg per ha, kwaliteit, Data uit het veld, computers, van afnemers, eigen info, Verwerking: zelf, managementpakket, boekhouding, Instrument voor bijsturing op korte termijn Voor de manager (optimalisatie productie) INTERN gebruik

7 Welke cijfers heeft landbouwer nodig 2) Economische info over bedrijfstakken Brengt een activiteit (bedrijfstak) iets op? Bedrijfseconomische boekhouding (vb. TIBER) Opbrengsten en kosten van alle activiteiten in beeld brengen - bedrijf opsplitsen en in detail opvolgen Instrument voor bijsturing op langere termijn Conflict met het technische is mogelijk Voor de manager + ondernemer (optimalisatie rendement) INTERN gebruik EXTERN gebruik (adviseurs)

8 Begrippen bedrijfseconomische boekhouding (BEB) Arbeidsinkomen = de vergoeding voor arbeid Saldo = idem maar excl. vaste kosten = operationeel resultaat Focus op het rendement van eigen arbeid uitgedrukt op verschillende manieren : per uur, per varken, per kg, duurzaam = ervan kunnen leven : principe zit in BEB! Focus op vergelijking

9 Vb. rendementsberekening spruitkool (TIBER) Jaar Aantal bedrijven Oppervlakte 11,5 15,88 20,58 19,78 19,91 KUNSTMEST (per ha) Eenheden N Eenheden P Eenheden K OPBRENGSTEN (in kg) Kg opbrengst per ha kg verkocht Verkoopprijs / ton kg uitgezaaid kg voorraadverschil (eind-begin) ECONOMISCHE ANALYSE (per ha) Bruto opbrengst Hoofdproducten Bijproducten Premies (excl. bedrijfstoeslag) Andere opbrengsten Variabele kosten Zaaigoed Meststoffen (org.+kalk+ groenmest) Meststoffen (scheikundige) Gewasbescherming Leveringskosten Lonen + loonwerk Onderhoud Andere variabele kosten Vaste kosten Pacht/huur Afschrijving gebouwen Afschrijving machines & materiaal Intresten Algemene bedrijfskosten Totale kosten Saldo Arbeidsinkomen

10 Vb. vergelijking rendement (TIBER) Bedrijfseconomische Boekhouding = gericht op vergelijken * binnen bedrijf * tussen bedrijven 10

11 Vergelijking in TIBER Aandachtspunten tuinbouw Veel teelten / gemengde bedrijven Juiste toekenning kosten! verdeelsleutels Externe arbeid of niet? 11

12 Welke cijfers heeft landbouwer nodig 3) Financiële toestand van het bedrijf Via fiscale boekhouding (dubbele boekhouding) - ontvangsten min uitgaven voor heel het bedrijf - financieel rapport = resultatenrekening & balans - verplicht voor vennootschappen (niet LV) - universeel karakter Instrument voor beleid op korte en langere termijn Voor de ondernemer & derden (partners) EXTERN gericht (bij vennootschappen openbaar!)

13 Financiële boekhouding resultatenrekening 13

14 Verschillen BEB <> fiscale boekhouding Bedrijfseconomisch boekhouden Fiscaal boekhouden Bedrijfsspecifiek (landbouw) Niet bedrijfsspecifiek Per activiteit (op maat) Globaal voor heel het bedrijf Verrijkt (per kg, per uur, ) Niet verrijkt (enkel ) Eigen rekeningstelsel (gericht op LB) Officieel rekeningstelsel Toekenning kosten: landbouwer Toekenning kosten: boekhouder Afschrijven: economische levensduur Afschrijven: fiscaal optimaliseren Inventaris: i.f.v. correct rendement Inventaris: fiscaal optimaliseren Boekjaar (= kost & opbrengst 1 teelt) 1 jaar (ontvangsten uitgaven) Statisch / verleden / traag Statisch / verleden / traag INTERN (ondernemer & adviseur) EXTERN (ondernemer & derden) Uitdaging TIBER2020: dynamisch systeem 14

15 Begrippen financiële boekhouding Focus op de financiële toestand van een bedrijf Balans = momentopname vermogenstoestand Jaarrekening (inkomsten - uitgaven boekjaar) Boekhoudkundige analyse via financiële ratio s liquiditeit, solvabiliteit, rentabiliteit Potentieel duurzame initiatieven gaan soms ten onder aan slechte financiële planning

16 De bedrijfsbalans Momentopname van de vermogenstoestand van een bedrijf Activa (bezit onderneming) Immaterieel vast actief Onroerend Roerend Vorderingen afnemers Financiële middelen - Beleggingen - Liquide - RC actief Passiva (schuld onderneming) Eigen vermogen Bankschulden - Kaskrediet / vast voorschot - Investeringskredieten Leveranciersschulden BEB : vereenvoudigd Fiscaal : dubbele boekhouding (juridische vorm)! 16

17 Voorbeelden financiële Ratio s Liquiditeit Maatstaf of men tijdig kan voldoen aan financiële verplichtingen op korte termijn Vlottend actief / schuld korte termijn Solvabiliteit Maatstaf of men voldoende buffer heeft om te voldoen aan financiële verplichtingen op lange termijn (of bij stopzetting) Eigen vermogen / totaal van de balans Rentabiliteit (financieel) Maatstaf of er rendement of marge gerealiseerd wordt per eenheid geïnvesteerd kapitaal Winst / totaal van de balans 17

18 Financiële ratio s Rentabiliteit Liquiditeit GEZOND Geen financiële problemen en ook niet te verwachten in de nabije toekomst TIJDELIJK ZIEK Tijdelijke problemen maar gezien de positieve rentabiliteit nog op te lossen CHRONISCH ZIEK Geen financiële problemen maar zonder beter resultaat wel te verwachten STERVEND Financiële problemen zijn niet meer op te lossen zijn (geen financier te vinden) 18

19 Financiële planning Financieel plan van een investering Verwachte kosten en baten lange termijn (LT) - bedrijfseconomische berekening (saldo) als basis Kasplanning Verwachte ontvangsten en uitgaven korte termijn (KT) - wordt preventief gevraagd bij investeringen - nuttig voor financieringsbeslissingen KT vb. neem ik kaskrediet of een vast voorschot? - soms struikelblok voor vernieuwende initiatieven - tool ontwikkeld in TIBER - starters

20 Kasplanning in TIBER

21 Duurzaam ondernemen: ondernemingsplan Technisch, economisch en financieel meerjarenplan Omvat: - vooruitzicht op technische resultaten en markten - als basis voor rendementsverwachting - als basis voor financieringsplan (LT + KT) Focus manager (verbeteringen) Focus ondernemer (strategie voor de toekomst) Interne opvolging : bedrijfseconomische boekhouding Externe opvolging : financiële boekhouding

22 Duurzaam ondernemen: conclusie Bedrijfseconomisch inzicht is noodzakelijk Bedrijfseconomische boekhouding vervult sleutelrol - voor interne bedrijfssturing (hoofdzaak!) - als basis voor financieringsplan - indien nodig ook voor externen (forfaitair bedrijf)

23 Bedankt voor jullie aandacht 016 /