tijd nemen om te bouwen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "tijd nemen om te bouwen"

Transcriptie

1 tijd nemen om te bouwen

2 INHOUD DEXIA: ÉÉN GROEP, ÉÉN STRATEGIE, ÉÉN CULTUUR 1 Boodschap van de voorzitter van de raad van bestuur 1 Onze verbintenissen 1 Onze visie, onze opdrachten en waarden 2 DUURZAME ONTWIKKELING: EEN IN DE STRATEGIE VAN DE GROEP GEÏNTEGREERDE BENADERING 3 De integratie van duurzame ontwikkeling in de organisatie van de Groep 3 Onze acties in Het verslag Duurzame Ontwikkeling 7 ONZE VERBINTENISSEN EN VERWEZENLIJKINGEN 8 Onze aandeelhouders: Prestatie en verantwoordelijkheid 9 Onze cliënten: Innovatie en kwaliteitsrelatie 17 Onze medewerkers: Ondersteuning en persoonlijke ontwikkeling 27 De ons omringende maatschappij: maatschappelijke betrokkenheid en transparantie 31 BIJLAGEN 38 Overzicht 2007 van de acties voor duurzame ontwikkeling van Dexia 38 Onze ratings en onderscheidingen Samenvattende tabel van de groepsindicatoren 39 Kruistabel referentiesystemen 42 Antwoorden op vragen van ratingagentschappen en ngo s 43 Advies externe audit 44 Woordenlijst 45 Voortzetten van de dialoog 47

3 DEXIA ÉÉN GROEP, ÉÉN STRATEGIE, ÉÉN CULTUUR BOODSCHAP VAN DE VOORZITTER VAN DE RAAD VAN BESTUUR Door zijn geschiedenis, zijn metiers en zijn waarden behoort Dexia tot de meest actieve banken op het gebied van duurzame ontwikkeling. Zo is de bank wereldmarktleider inzake financiering van openbare infrastructuur en voorzieningen die het milieu respecteren. Al vele jaren integreert Dexia de sociale en milieuverantwoordelijkheid in zijn strategische doelstellingen. Zo kan de bank met trots aanspraak maken op het statuut van onderneming met burgerzin, die aandacht heeft voor alle betrokken partijen, de vrouwen en mannen van de onderneming, de cliënten, de aandeelhouders, de ons omringende maatschappij en vandaag ook de hele planeet die de komende generaties toebehoort. De uitdagingen van de toekomst, in het bijzonder op het gebied van klimaatwijziging en biodiversiteit, zullen ons ertoe aanzetten nog meer te ondernemen, met zin voor innovatie en creativiteit. Dit verslag is bedoeld voor al wie de pijlers van ons actieplan inzake duurzame ontwikkeling wil kennen, evenals de manier waarop onze Groep ze toepast. Deze acties willen een concreet antwoord zijn op de milieugebonden en sociale uitdagingen waarmee we worden geconfronteerd in het kader van onze diverse activiteiten. Pierre Richard Voorzitter van de raad van bestuur ONZE VERBINTENISSEN De basiswaarden van Dexia langetermijnvisie en bekommernis om het algemeen belang blijken meer bepaald uit zijn goedkeuring van en verbintenis inzake twee programma s van de Verenigde Naties, en de toepassingen ervan. GOEDKEURING VERBINTENIS BESCHRIJVING DOOR DEXIA UNEP-FI initiative Global Compact Equator Principles (EP) I et II Carbon Disclosure Project (CDP) Principles for Responsible Investment (PRI) De Verklaring van de financiële instellingen inzake milieu en duurzame ontwikkeling van het Programma van de Verenigde Naties voor het Milieu heeft tot doel de verbintenis van de financiële en bankondernemingen ten voordele van de duurzame ontwikkeling te bevorderen, meer bepaald op het gebied van het milieu. Het Internationaal Pact van de Verenigde Naties verenigt ondernemingen die zich ertoe verbinden om de doelstelling van duurzame ontwikkeling toe te passen op basis van tien principes op het gebied van de rechten van de mens en de normen inzake arbeid, milieu en bestrijding van corruptie, onder het rechtstreekse gezag van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties. Het gaat hier om een pakket maatregelen uitgewerkt door een groep van internationale banken, met het oog op een gezond beheer van de maatschappelijke en milieuproblemen die samenhangen met projectfinanciering. Deze enquête die voor rekening van institutionele beleggers wordt gevoerd en bij ondernemingen van de FT-500 wordt verwezenlijkt, heeft tot doel informatie te verzamelen over hun uitstoot van broeikasgassen en hun beleid ter zake. De PRI werden op 27 april 2006 gelanceerd in New York en hebben tot doel de milieuproblematiek, de sociale problematiek en de problematiek inzake ondernemingsbestuur te integreren in het beheer van de beleggingsportefeuilles onder de auspiciën van de Verenigde Naties. Ondertekening in april 1998 Ondertekening in december 2002 Goedkeuring in september 2003 (EP I) en juli 2006 (EP II) Participatie sedert 2005 Ondertekening door Dexia Asset Management in mei 2006 en door Dexia Insurance Belgium in juli 2006 TABEL MET DE BELANGRIJKSTE INTERNATIONALE VERBINTENISSEN VAN DE GROEP De tabel hiernaast vermeldt de belangrijkste verbintenissen die de groep Dexia op internationaal vlak is aangegaan. Een tabel inzake de gekruiste toepassing door Dexia van de referentiemodellen van het Global Compact en het UNEP-FI vindt u op pagina 42 van dit verslag. Dexia / Verslag Duurzame Ontwikkeling

4 ONZE VISIE ONZE OPDRACHTEN EN WAARDEN De voorzitter en de vicevoorzitter van het directiecomité van de Groep delen hun visie Welke plaats neemt duurzame ontwikkeling volgens u in de banksector in? Jacques Guerber: Ondernemingen uit de banksector moeten, zoals ondernemingen uit andere sectoren, de maatschappelijke en milieuverantwoordelijkheid in hun prioriteitenlijst opnemen, ongeacht of het gaat om de impact op het milieu van de projecten die ze financieren, de naleving van de rechten van de mens of de valorisering van al hun medewerkers. Maar de financiële instellingen moeten op dit vlak ook een positieve stimulerende invloed uitoefenen door de producten die ze creëren en de sectoren waarin ze investeren. Axel Miller: In dit verband is de opmerkelijke ontwikkeling van de niet-financiële analyse op de markten opvallend, net als de forse vooruitgang die de MVB-fondsen hebben geboekt. Ook de toegenomen waakzaamheid van de ngo s en van de verenigingen met betrekking tot de rol die banken vertolken, moet worden benadrukt. Ten slotte is de risicofactor een centraal gegeven in de bankactiviteit, waarbij de sociale en milieurisico s op de eerste plaats komen. Ik ben er dus van overtuigd dat de toepassing van een duurzame ontwikkelingsstrategie een zeker voordeel verschaft aan de financiële instellingen die als eerste deze opportuniteit hebben benut. samenstelling van onderzoeksacties inzake behoud van biodiversiteit Op het sociale vlak wensen we dat het profiel van onze medewerkers de verscheidenheid van de talenten van de maatschappij weerspiegelt, zonder enige vorm van discriminatie. Ook zullen we onze inspanningen ten gunste van de verscheidenheid binnen de onderneming voortzetten rond drie sterke pijlers: een band smeden tussen de huidige en de toekomstige generatie, de plaats van de vrouw verstevigen en de toegang van personen met een handicap vergemakkelijken. A. Miller: Dexia vertolkte een pioniersrol in de banksector door al heel vroeg een programma inzake duurzame ontwikkeling uit te werken. Deze sociale en milieuverbintenis is perfect verenigbaar met zowel de basisideeën van Dexia de langetermijnvisie en de bekommernis om het algemeen belang als met de waarden van de Groep respect, ambitie en passie. Zeer concreet bestaat onze doelstelling erin om deze dimensie een centrale rol in onze strategie toe te kennen, opdat we zouden worden erkend als de referentiebank op het gebied van duurzame ontwikkeling. Welke plaats bekleedt duurzame ontwikkeling in de strategie van de groep Dexia? A. Miller: De duurzame ontwikkeling staat centraal in onze strategie. Deze strategie rust op twee pijlers: de financiering van collectieve voorzieningen, op internationaal, en de universele bank, op Europees niveau. Onze positie van wereldmarktleider op het gebied van de financiering van de publieke sector, en dus de voorzieningen van morgen, verleent ons zo een bijzondere verantwoordelijkheid. We hebben op de verwachtingen van onze particuliere en institutionele cliënten kunnen anticiperen, en Dexia Asset Management is momenteel Europees marktleider op het gebied van de MVB-fondsen. J. Guerber: Deze zeer sterke betrokkenheid uit zich in onze aanwezigheid in de belangrijkste beursindexen die op de sociale en milieucriteria zijn gebaseerd, en blijkt uit diverse onderscheidingen: voor het derde jaar op rij zijn we opgenomen in de Global 100 Most Sustainable Corporations in the World, we behaalden de onderscheiding Renewable Deal of the Year in de Europese categorie voor een zonne-energieproject in Spanje; en we behaalden de BANCO d or prijs in de categorie Sustainable Asset Manager of the Decade... Axel Miller Gedelegeerd bestuurder Voorzitter van het directiecomité Jacques Guerber Vicevoorzitter van het directiecomité verantwoordelijk voor de duurzame ontwikkelingsstrategie van de Groep Welke zijn ten slotte de ambities van Dexia op dit vlak in de komende jaren? J. Guerber: De belangrijkste milieu-uitdagingen voor de komende jaren lijken ons de klimaatwijziging en het behoud van de biodiversiteit. Onze acties zullen dan ook rond die twee pijlers opgebouwd zijn: consolidatie van onze positie als een van de wereldmarktleiders inzake financiering van hernieuwbare energie, onderzoek van de koolstofneutraliteit van onze directe impact, ontwikkeling van carbon finance, 2 Dexia / Verslag Duurzame Ontwikkeling 2006

5 DUURZAME ONTWIKKELING EEN IN DE STRATEGIE VAN DE GROEP GEÏNTEGREERDE BENADERING DE INTEGRATIE VAN DUURZAME ONTWIKKELING IN DE ORGANISATIE VAN DE GROEP Om de toepassing en de follow-up van zijn strategie inzake duurzame ontwikkeling te waarborgen, baseert de Groep zich op een transversale organisatie ten dienste van een globale visie. Het directiecomité bepaalt de strategie van de Groep op het gebied van duurzame ontwikkeling en bevestigt het actieplan. De follow-up van het beleid inzake duurzame ontwikkeling is in handen van de vicevoorzitter van het directiecomité. De directie duurzame ontwikkeling is verantwoordelijk voor het invoeren, vormgeven en coördineren van het actieplan. Het coördinatiecomité duurzame ontwikkeling, dat uit vertegenwoordigers van de transversale metiers van de Groep bestaat en bezield wordt door de directie duurzame ontwikkeling, heeft als opdracht de best practices te inventariseren en te verspreiden. Een netwerk van een dertigtal personen die een bijdrage leveren, afkomstig uit iedere functionele directie en/of iedere dochteronderneming van de Groep, zorgt voor het contact met alle medewerkers. De strategie duurzame ontwikkeling van de groep Dexia In 2006 heeft het directiecomité van de Groep het actieplan duurzame ontwikkeling van de groep Dexia vastgelegd. De doelstellingen waren: - naleving van de verbintenissen die de Groep indertijd is aangegaan; - toepassing van concrete acties tegenover alle betrokken partijen; - vaststelling van gemeenschappelijke doelstellingen inzake duurzame ontwikkeling in heel de Groep; - planning van acties om de doelstellingen te kunnen verwezenlijken; - transparante communicatie. Dit actieplan is rond vijf pijlers opgebouwd: 1. Relaties met de ons omringende maatschappij (ratingagentschappen, ngo s ) 2. Sociale en maatschappelijke verantwoordelijkheid van de onderneming (human resources en cultuur) 3. Rechtstreekse milieuverantwoordelijkheid van de onderneming 4. Duurzame ontwikkeling en commerciële activiteiten: financiering van collectieve voorzieningen 5. Duurzame ontwikkeling en commerciële activiteiten: de retailbank, de verzekeringen en het fondsenbeheer. Benadering van het actieplan duurzame ontwikkeling Het actieplan duurzame ontwikkeling is gebaseerd op een programma voor permanente verbetering. Dit programma bestaat erin de doelstellingen te definiëren en om te zetten in acties die periodiek worden herzien om ons permanent te verbeteren. Resultaten Herziening Benadering Beoordeling Implementering Dexia / Verslag Duurzame Ontwikkeling

6 Vermindering/compensatie van de CO 2 -uitstoot van de groep Dexia Om een verantwoordelijk beheer van onze rechtstreekse impact op het milieu te waarborgen in heel onze Groep hebben wij in november 2006 een actieplan milieuverantwoordelijkheid van de onderneming (zie pagina 31) goedgekeurd. Door dit plan wordt de bestrijding van de klimaatwijziging een van de centrale thema s in onze strategie duurzame ontwikkeling. We verbinden ons ook tot drie doelstellingen: - voorkomen dat onze nieuwe gebouwen een grote impact hebben op het milieu; - onze CO 2 -uitstoot en energieverbruik in onze bestaande gebouwen en in het kader van onze professionele verplaatsingen beperken; - de niet-reduceerbare marge van onze uitstoot compenseren. Wij opteerden ervoor om in 2007 de CO 2 -uitstoot van 2006 die gekoppeld is aan ons energieverbruik, te beperken alvorens de niet te verminderen marge van onze globale uitstoot te compenseren. Onze strategie inzake vermindering/compensatie is opgebouwd rond projecten die te maken hebben met de activiteit van Dexia in zijn twee historische thuismarkten, nl. Frankrijk en België. In 2007 zullen wij dan ook eigen vermogen investeren in een windenergieproject. Parallel daarmee kopen wij in de vorm van groene elektriciteit de tegenwaarde van de jaarlijkse energieproductie van ons windmolenpark voor de energievoorziening van onze entiteiten in Frankrijk en België. Zodoende wordt onze strategie inzake vermindering/compensatie: - geloofwaardig, omdat ze voorrang geeft aan de vermindering van onze uitstoot vóór de compensatie; - als een voorbeeld te dienen, omdat ze fungeert als etalage van best practices voor onze cliënten in de publieke sector; - innoverend, omdat ze bij voorkeur een beroep doet op hernieuwbare energie in onze historische markten in Europa. Meer informatie over de compensatiestrategie van de Groep en de geselecteerde projecten vindt u op ONZE ACTIES IN 2006 Voor de groep Dexia impliceert de uitoefening van zijn maatschappelijke en milieuverantwoordelijkheid de organisatie van een constante dialoog met alle betrokken partijen: aandeelhouders, cliënten, medewerkers en de ons omringende maatschappij. Onze stakeholders - onze aandeelhouders - onze cliënten - onze medewerkers - de ons omringende maatschappij. In 2006 zorgde deze dialoog voor een permanente verbetering in het kader van de uitwerking en de followup van het actieplan duurzame ontwikkeling, rond de verschillende doelstellingen. 4 Dexia / Verslag Duurzame Ontwikkeling 2006

7 ESSENTIE VAN HET ACTIEPLAN Relaties met de ons omringende maatschappij Sociale en maatschappelijke verantwoordelijkheid van de onderneming Milieuverantwoorde -lijkheid van de onderneming Financiering van de collectieve voorzieningen Retailbank, verzekeringen en fondsbeheer THEMATIEK TE BEREIKEN DOELSTELLINGEN 2006 De verbintenissen en de goedkeuring van de internationale en nationale initiatieven respecteren. Onze ingenomen posities meedelen als antwoord op vragen van ngo s, niet-financiële ratingagentschappen. Externe verbintenissen respecteren. Verscheidenheid bevorderen. Een hoog niveau van sociale dialoog handhaven. Een beleid inzake maatschappelijk engagement uitstippelen. Externe verbintenissen respecteren. Een milieuactieplan op maat van de Groep samenstellen en toepassen. Onze CO 2 -uitstoot verminderen en compenseren. Carbon Finance ontwikkelen. Bijdragen tot energiebesparingen van de publieke sector. Ons producten- en dienstengamma inzake duurzame ontwikkeling versterken. Sensibiliseringsacties in verband met het thema klimaatwijziging uitwerken. De milieuproblematiek integreren in onze producten. Aanbiedingen ontwikkelen voor de zwakke bevolkingsgroepen. Onze interne procedures verbeteren. De follow-up van onze beleidslijnen inzake de financiering van de wapenindustrie en de naleving van de mensenrechten versterken. Zich vergewissen van de kwaliteit van onze informatie. De kwaliteit van onze dialoog met de ngo s en de verenigingen versterken. De nieuwe voorgestelde verbintenissen analyseren om ons te vergewissen van ons vermogen om ze te respecteren. Zich vergewissen van de follow-up van onze verbintenissen. De invoering van acties ten gunste van de plaats van de vrouw voortzetten. Een actieprogramma voorstellen voor personen met een handicap. De band tussen de huidige en de toekomstige generatie aanhalen. De principes inzake sociaal beheer in de hele onderneming toepassen. Alle bestaande maatschappelijke verbintenissen analyseren. Een strategie definiëren op het vlak van mecenaat en cultuur. Een rapportering m.b.t. de bestaande verbintenissen opstellen. Ons verantwoordelijk aankoopbeleid versterken. Onze rechtstreekse milieu-impact verminderen. De rapportering over de milieugegevens betrouwbaar maken en versterken. De geografische toepassingsperimeter van het actieplan verruimen. Een kwantificeringsindicator voor de CO 2 -uitstoot creëren. De CO 2 -uitstoot die gepaard gaat met het energieverbruik en de professionele verplaatsingen van de groep Dexia in 2006 compenseren. Meerjarige doelstellingen inzake de vermindering van onze CO 2 -uitstoot vastleggen, te rekenen vanaf Een volledige koolstofstrategie uitwerken voor onze cliënten. Met de steun van erkende specialisten globale oplossingen uitwerken om de investering van de publieke sector te bevorderen op het gebied van de energetische efficiëntie en de hernieuwbare energie. Een label duurzame ontwikkeling inzake milieugebonden en sociale producten en diensten creëren. Een gamma gespecialiseerde uitgaven publiceren met een groep partners. Verrichtingen implementeren die de best practices van de lokale besturen valoriseren. Groene producten voor onze particuliere cliënten ontwikkelen. Onze verbintenis ten gunste van de kansarmen voortzetten. Diensten ontwikkelen voor personen met een handicap. SAMENVATTENDE TABEL VAN DE DOELSTELLINGEN VAN HET ACTIEPLAN 2006 Dexia / Verslag Duurzame Ontwikkeling

8 Onze 21 kerngegevens Onze MVO-rapportering spitst zich toe op 75 indicatoren en werd samengesteld met inachtneming van de indicatoren van het Global Reporting Initiative en de NRE-wet. Onze doelstellingen en de resultaten van ons actieplan duurzame ontwikkeling 2006 worden hier geïllustreerd aan de hand van 21 geselecteerde indicatoren die representatief zijn voor de economische, sociale en maatschappelijke aspecten van ons beleid. Op pagina 39 tot 41 van dit verslag vindt u een overzicht van alle indicatoren van de groep Dexia in verband met zijn strategie inzake duurzame ontwikkeling. Op pagina 42 van dit verslag vindt u een tabel waarin de overeenkomsten van deze indicatoren met de GRI en de NRE-wet worden geschetst. Economische gegevens Aantal goedgekeurde projecten in het kader van de Equator Principles Aandeel van de financieringen toegekend aan de financiering van de hernieuwbare energie in het geheel van de projectfinancieringen in de energiesector ,7 % Bedrag van de financieringen die worden toegekend aan de financiering van de windenergiesector (in miljoenen EUR) ,7 Evolutie van het bedrag van de MVB-fondsen die worden beheerd door Dexia Asset Management ,5 % Marktaandeel op Europees niveau van de MVB-fondsen die door Dexia Asset Management worden beheerd* % Aantal sociale rekeningen die door Dexia Bank worden beheerd Evolutie van het aantal beursindexen inzake duurzame ontwikkeling waarin het Dexia-aandeel is opgenomen Sociale en maatschappelijke gegevens Evolutie van het totaal aantal personeelsleden van de Groep % Percentage vrouwen in de Groep ,2 % Gemiddeld aantal opleidingsdagen per medewerker ,94 Verdeling van de contracten van bepaalde duur en de contracten van onbepaalde duur ,8 %/6,2 % Evolutie van het aantal ondertekende collectieve arbeidsovereenkomsten ,6 % Bedrag van het groepskapitaal dat de werknemers in handen hebben ,25 % Evolutie van het bedrag dat in het kader van een mecenaat werd toegekend ,5 % Milieugegevens Volume van de uitstoot van broeikasgassen door de groep Dexia (Teq CO 2 ) Evolutie van het aantal kilometer dat de medewerkers met de wagen hebben afgelegd ,2 % Evolutie van het totaal papierverbruik per voltijds equivalent (VTE) ,11 % Evolutie van de hoeveelheid groen papier in vergelijking met het totaal papierverbruik ,4 % Percentage medewerkers met een reiskostenplan % Evolutie van het aantal verbruikte inktpatronen en toners per VTE ,32 % Aantal contracten in het kader van het Leverancierscharter *Bron: onafhankelijke studie van FERI FMI 6 Dexia / Verslag Duurzame Ontwikkeling 2006

9 HET VERSLAG DUURZAME ONTWIKKELING Nieuw formaat Voor zijn verslag van 2006 heeft Dexia ervoor geopteerd het printen op papier te beperken en het verslag online ter beschikking te stellen op zijn website Dit verslag is eveneens verkrijgbaar op cd-rom. Deze keuze sluit aan bij een van de doelstellingen van ons milieubeleid: ons globaal papierverbruik verminderen. Versterkte rapporteringsmethodologie In 2006 werd voor de rapportering een gemeenschappelijk referentiemodel uitgewerkt om een beter inzicht te verschaffen in de indicatoren. Dit protocol, dat door PricewaterhouseCoopers werd gevalideerd in het kader van de bevestiging van de gegevens van het verslag duurzame ontwikkeling 2006, formaliseert de praktijken inzake rapportering van de duurzameontwikkelingsindicatoren voor Dexia. Dit geldt zowel voor de kwantitatieve gegevens als voor de kwalitatieve informatie. Dit protocol is een leidraad voor alle directies van de Groep. Voor de sociale en maatschappelijke indicatoren is de perimeter van 2006 identiek aan de perimeter van het jaarverslag van Hij heeft dus betrekking op de hele groep Dexia en zijn dochterondernemingen. Consolidatie en regelmatige controles De sociale indicatoren van dit verslag werden geconsolideerd en gecontroleerd door de algemene directies en de directie duurzame ontwikkeling van de Groep. De milieu-indicatoren werden zowel door iedere betrokken entiteit van de Groep als door de algemene directies en de directie duurzame ontwikkeling van de Groep geconsolideerd en gecontroleerd. Voor de indicatoren waarover niet alle entiteiten verslag moeten uitbrengen, werden de overeenkomstige gegevens berekend met behulp van een gemiddelde factor die een consolidatie op groepsniveau mogelijk maakt. Sinds 2005 geeft het auditbureau PricewaterhouseCoopers een verklaring van beperkte zekerheid over het verslag duurzame ontwikkeling van Dexia (zie pagina 44). Verruimde rapporteringsperimeter De rapporteringsperimeter voor de kwantitatieve milieugegevens werd verruimd om zo representatief mogelijk te zijn voor onze resultaten inzake milieu en voor de turnover van onze werknemers. In 2006 had de milieurapportering betrekking op de volgende entiteiten van de groep Dexia: Dexia Crédit Local, Dexia Banque Internationale à Luxembourg, Dexia Bank België, Dexia Insurance Belgium, Dexia Crediop (toegetreden in 2006), Dexia NV en Dexia Sofaxis (toegetreden in 2006). Dexia / Verslag Duurzame Ontwikkeling

10 ONZE VERBINTENISSEN EN VERWEZENLIJKINGEN De aard van onze opdrachten en onze waarden verleent ons een bijzondere verantwoordelijkheid in het universum van financiële ondernemingen. Van het succes van een onderneming moeten alle stakeholders kunnen genieten: deze verbintenis vormt een essentiële dimensie van onze duurzameontwikkelingsstrategie en een permanente doelstelling in het kader van onze relaties met onze aandeelhouders, onze cliënten, onze medewerkers en de ons omringende maatschappij. ONZE WAARDEN ONZE BETROKKEN PARTIJEN RESPECT PASSIE AMBITIE Onze aandeelhouders Een voorbeeldfunctie vervullen in ons deontologieen compliancebeleid Een excellence-benadering inzake niet-financiële rating handhaven De referentiebankinstelling inzake duurzame ontwikkeling zijn Onze cliënten Onze cliënten begeleiden bij hun acties rond duurzame ontwikkeling Bijdragen tot de ontwikkeling van hernieuwbare energie Innoverende producten op sociaal en milieugebied ontwikkelen Onze medewerkers Alle medewerkers, zonder enige vorm van discriminatie, respecteren De groepscultuur rond duurzame ontwikkeling versterken Van duurzame ontwikkeling een factor maken om nieuwe talenten aan te trekken De ons omringende maatschappij De beste internationale normen/praktijken respecteren Een kwaliteitsvolle dialoog met onze betrokken partijen stimuleren Een constructieve dialoog rond onze investeringsprincipes voeren 8 Dexia / Verslag Duurzame Ontwikkeling 2006

11 ONZE AANDEELHOUDERS PRESTATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID Onze strategie inzake duurzame ontwikkeling ten overstaan van onze aandeelhouders is toegespitst op een fundamenteel principe: onze aandeelhouders garanderen dat we onze verbintenissen en onze investeringsprincipes naleven, evenals een positieve impact op de maatschappij en het milieu. Kerncijfers Niet-financiële rating: Niet-financiële rating: het Dexia-aandeel is aanwezig in 7 beursindexen voor duurzame ontwikkeling. Equator Principles: 0 goedgekeurde projecten in categorie A PRESTATIE INDICATOREN EN NIET-FINANCIËLE RATING De groep Dexia is aanwezig in de belangrijkste indexen voor duurzame ontwikkeling: In maart 2006 werd Dexia opgenomen in de indexen Ethibel Sustainability Indices (ESI), Pioneer & Excellence, een criterium om opgenomen te worden in MVB-fondsen die worden gecommercialiseerd onder het Ethibel-label, en vertegenwoordigde het een bedrag van meer dan 1 miljard EUR aan activa. In februari 2007 werd Dexia opgenomen in de index ECPI Ethical Index Euro. Deze index groepeert 150 Europese ondernemingen uit verschillende sectoren met de best practices inzake duurzame ontwikkeling. Deze registers zijn een referentie inzake MVB-producten voor een almaar toenemend aantal Europese banken, fondsbeheerders en institutionele beleggers. Dexia / Verslag Duurzame Ontwikkeling

12 Voor het bureau SAM (Sustainability Asset Management), dat verantwoordelijk is voor de notering van de Dow Jones, boekt de Dexia-rating sedert 2002 permanent vooruitgang en behoort hij tot de best practices van de banksector Dexia Gemiddelde score van de banksector Beste score van de banksector Bron: SAM Research EEN ERKEND PROGRAMMA Dankzij onze niet-financiële prestaties is Dexia er in 2006 in geslaagd verschillende onderscheidingen in de wacht te slepen. Voor het derde jaar op rij heeft Dexia als enige Franse en Belgische bankinstelling de prijs Global 100 Most Sustainable Corporations in the World binnengerijfd. - Op basis van een analyse door het niet-financieel ratingagentschap Innovest Strategic Value Advisors, bekroont deze prijs de in de MSCI World Index genoteerde bedrijven die de best practices inzake duurzame ontwikkeling hebben ontwikkeld. - Deze ranking is ook de gelegenheid om de bestaande opportuniteiten op het gebied van duurzame ontwikkeling voor de financiers en beleggers nogmaals onder de aandacht te brengen. Zo heeft Innovest, dat momenteel 1,1 miljard USD beheert in het kader van coöperatieve mandaten met activabeheerders, in 2006 een benchmarkstudie verricht over de financiële performance van de ondernemingen die in de Global 100 zijn opgenomen. De analyse die is opgebouwd rond een portefeuille die in december 1999 en december 2005 werd belegd rond de 100 ondernemingen die in de Global 100 voor 2006 zijn opgenomen, wijst op een prestatie van deze portefeuille die 7,11 % hoger ligt dan de resultaten die werden bereikt met een portefeuille die alle ondernemingen van de MSCI World Index groepeert. In oktober 2006 behaalde Dexia Asset Management de gouden BANCO-prijs 2006 in de categorie Sustainable Asset Manager of the Decade, uitgereikt door BANCO, het Zwitsers tijdschrift voor financieel beheer. 10 Dexia / Verslag Duurzame Ontwikkeling 2006

13 POSITIE INZAKE SOCIALE EN MILIEUVERANTWOORDELIJKHEID De essentiële opdracht van de ARCO-groep als referentieaandeelhouder van de groep Dexia bestaat in het beheren en volgen van de economische en financiële belangen van zijn coöperatieve aandeelhouders, waarbij dit bedrijf, in een duurzaam perspectief, bijzondere aandacht besteedt aan de sociale, ethische en ecologische problemen. We zien erop toe dat het beleid van Dexia altijd een voorbeeldfunctie blijft vervullen, meer bepaald op het gebied van de sociale dialoog binnen de onderneming en het investeringsbeleid met betrekking tot gevoelige activiteiten zoals de wapensector. De internationale financiering van de publieke sector door Dexia past in het kader van onze strategie op het vlak van langetermijninvesteringen ten gunste van projecten die een sociale of milieurelevante meerwaarde bieden. De positie van Europees marktleider die Dexia in de markt van de MVB-fondsen bekleedt, zowel op het gebied van het duurzaam beheer als inzake institutioneel beheer op maat met Portfolio 21, lijkt ons eveneens een krachtig instrument om de best practices inzake sociale en milieurelevante verantwoordelijkheid, niet alleen bij de cliënten van Dexia maar ook bij de maatschappij in het algemeen, te verspreiden. Jan Renders Voorzitter van de raad van bestuur van Arcofin CVBA DEXIA S BELEID INZAKE DE FINANCIERING VAN DE WAPENINDUSTRIE In het kader van een dialoog met de ngo s hebben alle entiteiten van onze Groep in mei 2004 een gezamenlijk standpunt ingenomen op het gebied van de financiering van de wapenindustrie. In 2006 leidde dit standpunt tot een voluntaristisch beleid in afwachting van de evolutie van de wetgeving ter zake. Het standpunt van de Groep respecteert alle geldende belangrijke wetgevingen in dit verband: - Het Verdrag van Ottawa, dat het fabriceren van antipersoonsmijnen verbiedt; - De Belgische wet van 20 juli 2004 (wet en Koninklijk Besluit gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 9 maart 2005) tot omzetting van de Europese richtlijn UCITS III, die de fondsen naar Belgisch recht (niet aan een index gekoppelde fondsen) verbiedt effecten te verwerven van vennootschappen die antipersoonsmijnen fabriceren, gebruiken en bezitten. In 2006 was de actualisering van ons standpunt gebaseerd op de follow-up van ons beleid inzake financieel beheer. Zo heeft Dexia Asset Management een reeks principes uitgewerkt die betrekking hebben op het investeren in de wapenindustrie en een kader vormen voor het beheer van traditionele MVB-fondsen. - uitsluiting van alle fondsen van ondernemingen die betrokken zijn bij de fabricage van antipersoonsmijnen; - vrijwillige aanvaarding, eind 2006, van een beleid inzake uitsluiting van alle fondsen van ondernemingen die clusterbommen fabriceren of verkopen, een beleid dat op de evolutie van de Belgische wetgeving anticipeert; - uitsluiting van de ondernemingen die betrokken zijn bij de wapensector, uit alle openbare MVB-fondsen. Basisprincipes inzake financiering van en investering in de sector van de wapenindustrie, die van toepassing zijn op alle activiteiten van de groep Dexia uitsluiting van ondernemingen die betrokken zijn bij de fabricage van antipersoonsmijnen; uitsluiting van alle fondsen van ondernemingen die clusterbommen fabriceren of verkopen; uitsluiting van ondernemingen die zich aansluiten bij een doelstelling inzake offensieve of zelfs defensieve interventie, en uitsluiting van de activa in het kader van een doelstelling op het vlak van onderzoek, ontwikkeling en fabricage van offensieve of defensieve uitrusting. Op vindt u de volledige tekst van de positie die Dexia inneemt. Dexia / Verslag Duurzame Ontwikkeling

14 Dexia-beleid inzake de naleving van de mensenrechten Zowel in het kader van onze financieringen en ons beleid op het gebied van human resources als bij onze relaties met onze leveranciers respecteren wij de voorschriften van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) inzake kinderarbeid, dwangarbeid, discriminatie en vakbondsvrijheid. In het kader van onze contractuele relaties met ondernemingen die kinderen zouden kunnen tewerkstellen, respecteren wij de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, artikel 4 van het Internationaal Pact van de Verenigde Naties, en de nationale reglementeringen van de landen waarin we gevestigd zijn. De deontologische code van de groep Dexia inzake zijn relaties met zijn leveranciers verwijst uitdrukkelijk naar artikel 4 van het Internationaal Pact van de Verenigde Naties. De auditdirectie en een extern auditbureau staan in voor de followup van de deontologische code. Ons financieringsbeleid impliceert een analyse van het profiel van de ondernemingen die we financieren en van de projecten waarmee ze kunnen worden geassocieerd. Zo kunnen we er ons op grond van de ondertekening van de Equator Principles van vergewissen dat deze bedrijven de verdragen voor de rechten van de mens respecteren. Overeenkomstig het Global Compact integreren de verzekeringsmaatschappijen van de Groep de naleving van de voornaamste verdragen van de Internationale Arbeidsorganisatie in hun investeringsbeleid, in het kader van het project genaamd Portfolio 21 (P21). 12 Dexia / Verslag Duurzame Ontwikkeling 2006

15 PRINCIPLES FOR RESPONSIBLE INVESTMENT In het besef dat de verantwoordelijkheid van een activabeheerder erin bestaat om de langetermijnbelangen van zijn aandeelhouders en beleggers zo goed mogelijk te behartigen en dat de MVO-problematiek een belangrijke impact kan hebben op de prestatie van de fondsen, hebben onze entiteiten Dexia Asset Management en Dexia Insurance Belgium in 2006 de Principles for responsible investment (PRI; Code Verantwoord Beleggen) ondertekend. Het opnemen van de zes PRI-principes in de beheersprocedures van Dexia versterkt onze activabeheerprocedure om een beter rendement voor de beleggingen op lange termijn te bereiken en tot duurzamere markten te komen. PRINCIPES Principe 1: We zullen de Milieufactoren, Sociale factoren en Governancefactoren (MSG) integreren in de analyse en de beleggingsbeslissingen. Principe 2: We zullen actieve beleggers zijn en zullen de problemen in verband met MSG in onze beleidslijnen en praktijken tegenover de aandeelhouders integreren. Principe 3: We zullen streven naar een passende transparantie op het gebied van de MSG-problematiek bij de entiteiten waarin we investeren. Principe 4: We zullen de aanvaarding en de verspreiding van de principes binnen de beleggingsindustrie bevorderen. Principe 5: We zullen samenwerken om onze efficiëntie te verhogen bij de toepassing van deze principes. Principe 6: We zullen verslag uitbrengen over onze activiteiten en onze vooruitgang bij de toepassing van deze principes. BELANGRIJKSTE ACTIES - Installatie van een team met tien MVB-analisten bij Dexia AM - Aanmaak van een MVB-gegevensbank - Oprichting van een onderzoeksleerstoel inzake MVB - Publicatie van specifieke studies - Invoering van interne opleidingen inzake MVB - Proxy-votingbeleid - Bestaan van een corporategovernancecomité - Verslag duurzame ontwikkeling gebaseerd op de GRI - Analyse van de ondernemingen die zijn opgenomen in de MVB-fondsen in het licht van de MVO-problematiek - Deelname aan de internationale evenementen in verband met de PRI - Communicatiecampagne over de ondertekening van de PRI door Dexia Asset Management en Dexia Insurance Belgium (DIB) - Deelname van DIB en Dexia AM aan de internationale evenementen in verband met de PRI - Deelname van DIB en Dexia AM aan werkgroepen die in deze materie gespecialiseerd zijn Vermelding van de informatie over de toepassing van de principes in onze institutionele brochures en vermelding op de website van Dexia Dexia / Verslag Duurzame Ontwikkeling

16 EQUATOR PRINCIPLES Dexia is een van de 41 banken die hun verbintenis inzake de Equator Principles heeft bevestigd door in juli 2006 versie II van de Equator Principles te ondertekenen. Deze nieuwe versie verlaagt de toepassingsdrempel voor de EP van 50 miljoen USD tot ieder project waarvan het bedrag hoger is dan of gelijk is aan 10 miljoen USD. De Equator Principles in cijfers Binnen Dexia gaat de toepassing van de EP gepaard met een systematische follow-up van de gefinancierde projecten, waarbij met name hun impact op het milieu en de maatschappij wordt beoordeeld. In 2005 hadden wij, in het kader van het verslag duurzame ontwikkeling 2005, geanticipeerd op de rapporteringverplichting opgenomen in versie II van de EP door een rapportering te publiceren over het aantal gefinancierde EP-projecten en hun classificatie, evenals, op vrijwillige basis, over hun onderverdeling per activiteitensector en per geografische zone. In 2006 blijven we het aantal en het bedrag van de transacties volgen waarin we de EP hebben toegepast. In 2006 traden de EP II in werking, waardoor het EP-bedrag van 50 miljoen USD tot 10 miljoen USD werd teruggebracht. Dat resulteerde in een stijging van onze transacties waarop de EP van toepassing zijn, en van onze participaties in de transacties die tot de EP-scope behoren. De evolutie van de toepassingsvoorwaarden van de EP mondde tevens uit in een gevoelige daling van het bedrag voor de goedgekeurde projecten. Terzelfder tijd werd in 2006 geen enkel project goedgekeurd dat een belangrijke impact zou kunnen hebben op het milieu of de bevolking (categorie A) en werden zes projecten geweigerd. Dat er in 2006 geen projecten werden goedgekeurd die een aanzienlijke impact op het milieu of de bevolking zouden kunnen hebben, toont eveneens aan dat onze selectieprocedure voor de projecten verbeterd is en dat onze teams de uitdagingen hebben geïntegreerd die uit de toepassing van de Equator Principles voortvloeien. Deze dynamiek wordt versterkt door onze bekommernis om, vanaf 2006, het aantal geweigerde transacties in kaart te brengen als onze weigering gedeeltelijk of volledig werd gemotiveerd door een belemmering om deze principes na te leven. Geweigerde transacties Goedgekeurde transacties Transacties ondergebracht in een categorie Activiteitensector projecten Inkomstenniveau betrokken landen Aantal NB 6 Aantal Bedrag alle financiers (in miljarden EUR) Aantal Aandeel in het bedrag van de gestructureerde financieringen 8,5 % 16,5 % van Dexia Energie 8 9 Infrastructuur 7 3 Milieu 7 3 Andere 1 1 Hoog 16 8 Laag en middelmatig 7 8 NB = niet bepaald Toepassingsproces In 2006 hebben we meegewerkt aan de definiëring van de EP II, samen met de andere banken die dit initiatief hebben ondertekend. Na onze ondertekening van versie II van de EP hebben we ook intern een dubbel initiatief gelanceerd, opdat de nieuwe versie van de EP en hun implicaties perfect zouden worden opgenomen in de procedures van onze teams die belast zijn met de activiteit Projectfinanciering: herziening van onze interne procedures, met de aanpassing van ons toepassingsschema voor de EP en de consolidatie van de methodologische nota die eraan is gekoppeld; opleiding voor alle betrokken medewerkers (ongeveer 100 personen), met een operationele presentatie van de modaliteiten voor de toepassing van de Equator Principles door de directie Projectfinanciering. 14 Dexia / Verslag Duurzame Ontwikkeling 2006

17 DEONTOLOGIE EN COMPLIANCE De strijd tegen het witwassen van geld en tegen de financiering van het terrorisme Omdat we ons aansluiten bij de internationale normen inzake de bestrijding van het witwassen van geld en van de financiering van het terrorisme besteden wij bijzondere aandacht aan de opvolging van die normen in onze interne beleidslijnen. We sluiten ons meer bepaald aan bij de aanbevelingen gepubliceerd door de FAG (Financiële Actiegroep ter bestrijding van het witwassen van geld), evenals bij de principes van Wolfsberg inzake private banking, correspondentiebanken en beheer van fondsen. De follow-up van de toepassing van deze principes gebeurt met behulp van gemeenschappelijke tools inzake preventie, follow-up en toezicht. In 2006 heeft de directie Compliance de voor alle entiteiten van de Groep gemeenschappelijke tools geconsolideerd rond drie fundamentele pijlers: - Implementering van een risicoanalysemethodologie bij een zestigtal dochtermaatschappijen. - Consolidatie van de preventiesystemen ter bestrijding van het witwassen van geld en de financiering van het terrorisme. - Consolidatie van het corporate-compliancesysteem. Interne follow-up van de beleidslijnen inzake duurzame ontwikkeling De milieubeleidslijnen en de compliancevoorschriften zijn geïntegreerd in de interne audit van onze Groep. In 2006 werd meer bepaald een audit van het MVB-beheer van Dexia Asset Management verricht. Via deze audit kon worden nagegaan of de voorschriften op het vlak van milieuen maatschappelijke aangelegenheden worden nageleefd. Bovendien heeft de auditdirectie in het kader van de follow-up van de aanbevelingen na audits over projectfinancieringen en duurzame ontwikkeling gecontroleerd of sociale informatie en de procedure voor de goedkeuring van de fiches die krachtens de Equator Principles zijn uitgewerkt, correct zijn. De transversale auditopdracht met betrekking tot de aankoopprocedures omvatte eveneens de validering van de aanbevelingen in verband met de clausules van Global Compact. Toepassing van de Corporate Governance Code in België De Code Lippens, de Belgische Corporate Governance Code die op 1 januari 2005 in voege is getreden, omvat negen principes die van toepassing zijn op alle beursgenoteerde vennootschappen naar Belgisch recht. Dexia volgt deze code op de voet. In 2006 heeft Dexia verschillende zwakke punten verholpen die de ratingagentschappen gesignaleerd hadden: het jaarverslag bevat alle informatie over de lonen van de bestuurders en de leden van het directiecomité van de vennootschap. Deze informatie wordt op individuele basis verstrekt en reikt dus verder dan de aanbevelingen van de Code Lippens; de functie van voorzitter van de raad van bestuur en de functie van gedelegeerd bestuurder zijn strikt gescheiden; de rol en de werking van het auditcomité staan beschreven in het Intern Reglement van het Auditcomité (dat de raad van bestuur op 17 november 2005 goedkeurde); het auditcomité bestaat grotendeels uit onafhankelijke bestuurders. Meer informatie vindt u in het corporategovernancecharter en in het hoofdstuk over corporate governance van het jaarverslag op de website Dexia / Verslag Duurzame Ontwikkeling

18 ONZE VERBINTENISSEN TEGENOVER ONZE AANDEELHOUDERS THEMATIEK DOELSTELLINGEN STATUS ACTIES Onze externe verbintenissen respecteren Onze investeringsprincipes toelichten Onze verbintenissen op het gebied van EP respecteren. De interne toepassingsprocedures voor de EP herbekijken. Zich vergewissen van de goede toepassing van de standpunten en beslissingen inzake onze beleidslijnen op het gebied van de financiering van de wapenindustrie en de naleving van de rechten van de mens. Zich vergewissen van de kwaliteit van onze informatie. Ondertekening van de EP versie II in juli Aanpassing van onze procedurefiches en analyseschema s. Actualisering van ons beleid inzake de financiering van de wapenindustrie. Versterking van ons validatieprogramma voor het verslag over duurzame ontwikkeling. DOELSTELLINGEN 2007 EN DAARNA De actualiteit inzake Equator Principles II online beschikbaar stellen op de website van Dexia. Opstelling en verspreiding van een methodologische nota onder de betrokken medewerkers. Organisatie van een opleiding voor de betrokken medewerkers. Communicatie van onze positie aan onze stakeholders. Organisatie van een interne rapportering. Onze guidelines online beschikbaar stellen op de website van Dexia. De gemeenschappelijke beleidslijnen inzake de nieuwe problematiek van de financiële sector formaliseren. Instelling van een werkgroep over de problematiek van de klimaatwijziging. Lancering van een theoretische werkgroep over de problematiek van biodiversiteit. Aan de gang Bereikt 16 Dexia / Verslag Duurzame Ontwikkeling 2006

19 ONZE CLIËNTEN INNOVATIE EN KWALITEITSRELATIE Kerncijfers Het aandeel van de financieringen die werden toegewezen aan de sector van de hernieuwbare energie in alle financieringen aan de energiesector die in 2006 door Dexia werden toegekend, is gelijk aan 57,7 %. Het marktaandeel van Dexia Asset Management op de Europese markt van de MVB-fondsen is gelijk aan 8 %. De activiteit van onze Groep is hoofdzakelijk gericht op onze twee grote cliëntengroepen: de lokale besturen en de particulieren. Ons beleid inzake verantwoord ondernemen is gebaseerd op: - ontwikkeling van de financiering van het milieubeleid van de openbare besturen, meer bepaald op het gebied van de hernieuwbare energie, - opbouw van een duurzame en kwalitatieve relatie met onze cliënten, - promotie van MVB, - voortdurend zoeken naar innovatie. Het Plataforma Solar van Almería (Spanje). Dexia / Verslag Duurzame Ontwikkeling

20 FINANCIERING VAN DE PUBLIEKE SECTOR BESTRIJDING VAN DE KLIMAATVERANDERING Windenergie In 2006 heeft Dexia deelgenomen aan de financiering van twaalf windenergieprojecten in zeven landen voor een totaal vermogen van MW. De projecten vertegenwoordigen een globale enveloppe van 2,1 miljard EUR, waarbij het aandeel van Dexia 520 miljoen EUR beloopt. Met het totale vermogen van deze projecten kan de uitstoot van miljoen ton CO 2 worden vermeden, wat vergelijkbaar is met een gascentrale of de jaarlijkse emissie van een stad zoals Tours (Frankrijk). Rabobank en Dexia Crédit Local hebben in oktober 2006 een financiering afgesloten voor de aanleg en exploitatie op lange termijn van een Q7 offshorewindturbinepark voor de Nederlandse kust. De kostprijs bedraagt 378 miljoen EUR en het park moet een totaal vermogen leveren van 120 MW. De transactie is de eerste financiering via forfaiting voor een offshorewindenergiepark. In 2006 is onze Groep zich blijven inzetten in het kader van de strijd tegen de klimaatverandering door een bevoorrechte commerciële strategie toe te passen, met de nadruk op: - financiering van hernieuwbare energiebronnen, - ondersteuning van het openbaar vervoer, - promotie van carbon finance. Financiering van hernieuwbare energiebronnen Dexia is wereldwijd een van de belangrijkste spelers op het gebied van financiering van hernieuwbare energie en is bijzonder actief in Australië, België, Frankrijk, Italië, Nederland, Portugal, Spanje en Tsjechië. In de loop van 2006 heeft het fonds Dexia FondElec Energy Efficiency & Emissions Reduction Fund, dat Dexia samen met de EBWO heeft opgericht, zijn opdracht voortgezet die erin bestaat mee te werken aan de vermindering van het energieverbruik en de uitstoot van broeikasgassen in Midden- en Oost-Europa. Via zijn verschillende dochtermaatschappijen gaat het fonds meer bepaald projecten inzake windenergieparken ontwikkelen. Zonne-energie In 2006 heeft Dexia voor het eerste jaar bijgedragen tot de financiering van vier projecten in de zonne-energiesector voor een totaal vermogen van 140 MW, waarmee de CO 2 -uitstoot van een stad zoals Ibiza kan worden vermeden. Deze projecten vertegenwoordigen een globale enveloppe van 904 miljoen EUR, waarbij het aandeel van Dexia 172,7 miljoen EUR bedraagt. Als aandeelhouder en sponsor van dit uitermate innoverende Q7-project waren we ervan overtuigd dat we met gerenommeerde partners in zee moesten gaan. Met het Q7-project wordt het eerste offshorewindmolenpark via forfaiting immers een feit. Onze samenwerking met het bankconsortium waarvan Dexia een van de belangrijkste spelers was, lag ongetwijfeld mee aan de basis van het succes van dit project. We zijn overtuigd van de noodzaak om infrastructuur te ontwikkelen voor de productie van hernieuwbare energie. Die overtuiging delen we trouwens met Dexia, dat al zovele jaren de hernieuwbare energie promoot en een algemeen erkende knowhow op dit vlak heeft weten te ontwikkelen. Via dit project zal Dexia de financiële sector trouwens hebben aangetoond dat de klimaatverandering niet alleen een groot ecologisch risico is, maar ook een reële opportuniteit voor financiële innovatie. Dirk Berkhout Lid van de raad van bestuur van Ecoconcern, ontwikkelaar van het Q7-project De activiteit van Dexia Sabadell Banco Local was op dit vlak bijzonder opmerkelijk: de bank heeft deelgenomen aan de financiering van twee thermische zonne-energiecentrales (Andasol I en II) voor een totaal bedrag van 546 miljoen EUR en een vermogen van 100 MW. Deze projecten, in de Andalusische provincie Granada, zijn bedoeld om op het vlak van thermische zonne-energie een van de grootste energieopwekkingscapaciteiten in Europa toe te passen. Het tijdschrift Euromoney heeft de prijs European Renewable Solar Deal of the Year aan Dexia Sabadell (Spanje) toegekend voor de projecten Andasol I en II. Daarenboven kreeg Dexia van het magazine Asiamoney de prijs Best Australian Project Finance Deal of the Year 2006 toegekend voor de financiering van het belangrijkste windenergiepark van Australië, Lake Bonney. 18 Dexia / Verslag Duurzame Ontwikkeling 2006

Dexia wordt de eerste bank die werk maakt van een beleid van koolstofneutraliteit dankzij de aankoop van een windmolenpark

Dexia wordt de eerste bank die werk maakt van een beleid van koolstofneutraliteit dankzij de aankoop van een windmolenpark P E R S B E R I C H T Dexia wordt de eerste bank die werk maakt van een beleid van koolstofneutraliteit dankzij de aankoop van een windmolenpark Dexia heeft een strategisch plan voor duurzame ontwikkeling

Nadere informatie

Stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandelindustrie september 2015

Stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandelindustrie september 2015 Maatschappelijk verantwoord beleggen Stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandelindustrie september 2015 Beleid ten aanzien van Maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding BPF Houthandel draagt

Nadere informatie

Code VINCI Leveranciers Global Performance Commitment

Code VINCI Leveranciers Global Performance Commitment Code VINCI Leveranciers Global Performance Commitment Contents P. 2 Introductie P. 2 VINCI s commitments P. 4 Leveranciers commitments P. 6 Implementatie 1 15 april 2012 Introductie Deze Code «Global Performance

Nadere informatie

Rapporteringsproces. Referentiesysteem voor rapportering. Rapporteringsscope

Rapporteringsproces. Referentiesysteem voor rapportering. Rapporteringsscope Rapporteringsproces Referentiesysteem voor rapportering Om de rapporteringpraktijken voor de indicatoren op het vlak van duurzame ontwikkeling voor de Groep te formaliseren, werd hiervoor in 2006 een gemeenschappelijk

Nadere informatie

Gereglementeerde informatie* Brussel, Parijs, 10 oktober u Gewijzigde versie 10 oktober 2011, 11uur

Gereglementeerde informatie* Brussel, Parijs, 10 oktober u Gewijzigde versie 10 oktober 2011, 11uur Gereglementeerde informatie* Brussel, Parijs, 10 oktober 2011 5.30u Gewijzigde versie 10 oktober 2011, 11uur De Belgische, Franse en Luxemburgse nationale overheden verlenen Dexia aanzienlijke steun bij

Nadere informatie

Duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen

Duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen Duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen Duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen in KBC Duurzaam en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (Corporate Social Responsibility of CSR)

Nadere informatie

Duurzaam Bankieren in 2015: hoogtepunten en vooruitblik. Waarde creëren voor onze stakeholders

Duurzaam Bankieren in 2015: hoogtepunten en vooruitblik. Waarde creëren voor onze stakeholders Duurzaam Bankieren in 2015: hoogtepunten en vooruitblik Waarde creëren voor onze stakeholders Duurzaam bankieren bij ABN AMRO ABN AMRO levert een scala aan producten en diensten aan particuliere, private

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandel en Maatschappelijk Verantwoord Beleggen In dit document wordt het Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid (MVB-beleid) van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds

Nadere informatie

Respect voor klanten, partners en medewerkers

Respect voor klanten, partners en medewerkers Respect voor klanten, partners en medewerkers Service : een ander woord voor het respect dat een onderneming verschuldigd is aan haar klanten, medewerkers en partners. Voertuigbeglazing KERNCIJFERS (in

Nadere informatie

TRANSPARANT DUURZAAM VERMOGENSBEHEER

TRANSPARANT DUURZAAM VERMOGENSBEHEER TRANSPARANT DUURZAAM VERMOGENSBEHEER Beringen, 18 juni 2015 www.pldw.be - 1 - BELEGGEN VOLGENS UW WAARDEN TOEGANG TOT DUURZAAM VERMOGENSBEHEER DOOR DE KRACHTEN VAN TWEE SPECIALISTEN TE BUNDELEN Meer dan

Nadere informatie

Gedragscode. SCA Gedragscode

Gedragscode. SCA Gedragscode SCA Gedragscode 1 Gedragscode SCA Gedragscode SCA wil op sociaal- en milieutechnisch verantwoorde wijze omgaan met haar belanghebbenden en op basis van respect, verantwoordelijkheid en uitmuntendheid een

Nadere informatie

De leden van de beleggingscommissie. 10 januari 2011 Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen

De leden van de beleggingscommissie. 10 januari 2011 Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen NOTITIE Van Aan CC Datum Betreft Sjoerd Hoogterp De leden van de beleggingscommissie 10 januari 2011 Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Inleiding Het pensioenfonds Werk en (re)integratie (PWRI)

Nadere informatie

FONDS SLUYTERMAN VAN LOO. Formulering van een verantwoord beleggingsbeleid

FONDS SLUYTERMAN VAN LOO. Formulering van een verantwoord beleggingsbeleid FONDS SLUYTERMAN VAN LOO September 2015 Verantwoord Beleggingsbeleid Formulering van een verantwoord beleggingsbeleid FONDS SLUYTERMAN VAN LOO V E R A N T W O O R D B E L E G G I N G S B E L E I D INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

Wat is duurzaamheid en hoe kunt u duurzaam investeren

Wat is duurzaamheid en hoe kunt u duurzaam investeren Wat is duurzaamheid en hoe kunt u duurzaam investeren ING België Finance Avenue 17 november 2018 Waarom zijn economen geïnteresseerd in duurzaamheid? Philippe Ledent Economic Research ING België November

Nadere informatie

DISCRETIONAIR BEHEER ONZE BEHEERSMANDATEN MET BELEGGINGSFONDSEN

DISCRETIONAIR BEHEER ONZE BEHEERSMANDATEN MET BELEGGINGSFONDSEN DISCRETIONAIR BEHEER ONZE BEHEERSMANDATEN MET BELEGGINGSFONDSEN ONZE BEHEERSMANDATEN MET BELEGGINGSFONDSEN Banque de Luxembourg biedt u haar expertise aan op het gebied van vermogensbeheer. Door ons een

Nadere informatie

MONDIAAL PACT VAN DE VERENIGDE NATIES WE SUPPORT

MONDIAAL PACT VAN DE VERENIGDE NATIES WE SUPPORT MONDIAAL PACT VAN DE VERENIGDE NATIES WE SUPPORT MONDIAAL PACT VAN DE VERENIGDE NATIES MEDEDELING VAN ETHIAS OVER DE GEBOEKTE VOORUITGANG IN HET KADER VAN HAAR TOETREDING TOT DE 10 BASISPRINCIPES VAN HET

Nadere informatie

Jaarverslag verantwoord beleggen 2015

Jaarverslag verantwoord beleggen 2015 Jaarverslag verantwoord beleggen 2015 Ook in 2015 heeft Pensioenfonds Vervoer in het beleggingsbeleid en de uitvoering ervan weer een impuls kunnen geven aan maatschappelijke verantwoord beleggen. Nadat

Nadere informatie

Code maatschappelijk verantwoord beleggen 1 januari 2010 PF-B-2009 / 324

Code maatschappelijk verantwoord beleggen 1 januari 2010 PF-B-2009 / 324 Code maatschappelijk verantwoord beleggen 1 januari 2010 PF-B-2009 / 324 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen... 3 2.1. Maatschappelijke verantwoordelijkheid...

Nadere informatie

CHARTER VAN HET AUDITCOMITE

CHARTER VAN HET AUDITCOMITE CHARTER VAN HET AUDITCOMITE INLEIDING 2 I. ROL 2 II. VERANTWOORDELIJKHEDEN 2 1. Financiële reporting 3 2. Interne controle - risicobeheer en compliance 3 3. Interne audit 4 4. Externe audit: de commissaris

Nadere informatie

CO2-voetafdruk van beleggingen

CO2-voetafdruk van beleggingen CO2-voetafdruk van beleggingen Beleggen en de uitstoot van broeikasgassen 1 WAAROM MEET ACTIAM DE CO 2 -UITSTOOT VAN HAAR BELEGGINGEN? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende

Nadere informatie

Private Banking De essentie: een toekomst voor uw vermogen

Private Banking De essentie: een toekomst voor uw vermogen Private Banking De essentie: een toekomst voor uw vermogen NL samen naar de essentie 504452_DEXIA_tripyque_private_banking_NL.indd 3 11/19/10 8:44:20 AM Private Banking De essentie: een toekomst voor uw

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Beleid voor verantwoord beleggen

Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Beleid voor verantwoord beleggen Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties Beleid voor verantwoord beleggen Inhoudsopgave 1. Doel van verantwoord beleggen... 3 2. De pijlers van het beleid voor verantwoord beleggen... 3 3. Integratie

Nadere informatie

GEDRAGSCODE. voor de leveranciers en aannemers van Infrabel // 1

GEDRAGSCODE. voor de leveranciers en aannemers van Infrabel // 1 GEDRAGSCODE voor de leveranciers en aannemers van Infrabel // 1 VOORWOORD Als één van de belangrijkste spelers op het gebied van duurzame mobiliteit in België wil Infrabel een verantwoord aankoopbeleid

Nadere informatie

inspireren en innoveren in MVO

inspireren en innoveren in MVO inspireren en innoveren in MVO Inleiding Gert Van Eeckhout Beleidsondersteuner MVO - Departement WSE Wat is MVO? Waarom MVO? Beleidslijnen Vlaamse overheid MVO? een proces waarbij ondernemingen vrijwillig

Nadere informatie

Index van de GRI-inhoud

Index van de GRI-inhoud Index van de GRI-inhoud Algemene informatie-elementen G4-32 Algemene informatieelementen Jaarlijks Financieel Verslag 204 Pagina( s) Externe controle Strategie en Analyse G4-2: Brief aan de aandeelhouders

Nadere informatie

CO2-voetafdruk van beleggingen

CO2-voetafdruk van beleggingen CO2-voetafdruk van beleggingen Beleggen en de uitstoot van broeikasgassen 1 WAAROM MEET ACTIAM DE CO 2 -UITSTOOT VAN HAAR BELEGGINGEN? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende

Nadere informatie

KEY ISSUES - Corporate Governance COMMISSIE VOOR HET BANK- EN FINANCIEWEZEN

KEY ISSUES - Corporate Governance COMMISSIE VOOR HET BANK- EN FINANCIEWEZEN KEY ISSUES - Corporate Governance COMMISSIE VOOR HET BANK- EN FINANCIEWEZEN Rapportering corporate governance Brussel, 18 november 1999 Mevrouw, Mijnheer, De Commissie voor het Bank en Financiewezen en

Nadere informatie

Bâloise Vie Luxembourg (LPS) Infographic Overview. uitgave 2016

Bâloise Vie Luxembourg (LPS) Infographic Overview. uitgave 2016 Bâloise Vie Luxembourg (LPS) Infographic Overview uitgave 2016 Kerncijfers per 31/12/2015 > De Baloise-groep De Baloise-groep werd opgeicht in het Zwitserse Bazel en is een Europese aanbieder van verzekerings-

Nadere informatie

Verklaring inzake de beleggingsbeginselen

Verklaring inzake de beleggingsbeginselen Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfspensioenfonds AVH 1. Introductie 1.1 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft beknopt de uitgangspunten weer van het

Nadere informatie

CO2-voetafdruk van beleggingen

CO2-voetafdruk van beleggingen CO2-voetafdruk van beleggingen Waarom meet ACTIAM de CO 2 -voetafdruk van haar beleggingen? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende decennia. Daarom steunt ACTIAM het klimaatakkoord

Nadere informatie

Het businessmodel en de focus van kleinere banken in België Voorstelling Triodos Bank 1

Het businessmodel en de focus van kleinere banken in België Voorstelling Triodos Bank 1 Het businessmodel en de focus van kleinere banken in België Voorstelling Triodos Bank 1 Muriel Van Gompel - Director Retail Banking, Triodos Bank In 1980 zette Triodos Bank een ander bancair model in de

Nadere informatie

Jaarverslag 2017 van Pensioenfonds Vervoer Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Jaarverslag Maatschappelijk verantwoord beleggen

Jaarverslag 2017 van Pensioenfonds Vervoer Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Jaarverslag Maatschappelijk verantwoord beleggen Jaarverslag 2017 Maatschappelijk verantwoord beleggen 1 INLEIDING Pensioenfonds Vervoer vindt het belangrijk beleggen op een maatschappelijk verantwoorde manier in te richten. Het fundament van het beleid

Nadere informatie

VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER

VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER Wij zijn ervan overtuigd dat bedrijven alleen succesvol kunnen zijn in maatschappijen waarin mensenrechten beschermd en gerespecteerd worden. Wij erkennen

Nadere informatie

Essentiële beleggersinformatie

Essentiële beleggersinformatie Dit document verschaft u essentiële beleggersinformatie aangaande dit fonds. Het is geen marketingmateriaal. De verstrekte informatie is bij wet voorgeschreven en is bedoeld om u meer inzicht te geven

Nadere informatie

Essentiële beleggersinformatie

Essentiële beleggersinformatie Dit document verschaft u essentiële beleggersinformatie aangaande dit fonds. Het is geen marketingmateriaal. De verstrekte informatie is bij wet voorgeschreven en is bedoeld om u meer inzicht te geven

Nadere informatie

De premies die de tijdelijke handelsvennootschap (THV) DIB-Ethias Lokale Contractanten ontvangt, worden op verscheidene manieren beschermd:

De premies die de tijdelijke handelsvennootschap (THV) DIB-Ethias Lokale Contractanten ontvangt, worden op verscheidene manieren beschermd: Welke zekerheden en garanties werden er ingebouwd in de groepsverzekering van de tweede pijler voor de contractuele personeelsleden van de lokale besturen? De premies die de tijdelijke handelsvennootschap

Nadere informatie

Halfjaarbericht eerste helft 1997 ABN AMRO Asset Management TOTAAL BEHEERD VERMOGEN TOEGENOMEN MET 21 PROCENT

Halfjaarbericht eerste helft 1997 ABN AMRO Asset Management TOTAAL BEHEERD VERMOGEN TOEGENOMEN MET 21 PROCENT Amsterdam, 11 juli 1997 Halfjaarbericht eerste helft 1997 ABN AMRO Asset Management TOTAAL BEHEERD VERMOGEN TOEGENOMEN MET 21 PROCENT Totaal vermogen beheerd door ABN AMRO Asset Management wereldwijd in

Nadere informatie

REKENHOF. Consolideren en motiveren om vooruitgang te boeken

REKENHOF. Consolideren en motiveren om vooruitgang te boeken REKENHOF Consolideren en motiveren om vooruitgang te boeken STRATEGISCH PLAN 2010-2014 2 Inleiding Dit document stelt de resultaten voor van de strategische planning van het Rekenhof voor de periode 2010-2014.

Nadere informatie

Hierbij gaan voor de delegaties de conclusies die de Europese Raad op bovengenoemde bijeenkomst heeft aangenomen.

Hierbij gaan voor de delegaties de conclusies die de Europese Raad op bovengenoemde bijeenkomst heeft aangenomen. Europese Raad Brussel, 14 december 2017 (OR. en) EUCO 19/1/17 REV 1 CO EUR 24 CONCL 7 BEGELEIDENDE NOTA van: het secretariaat-generaal van de Raad aan: de delegaties Betreft: Bijeenkomst van de Europese

Nadere informatie

ethisch handvest Voorwoord door Jean-Louis Bouchard, Voorzitter van de Groep Presentatie en engagement van het Comex Ethisch Handvest Econocom Groep

ethisch handvest Voorwoord door Jean-Louis Bouchard, Voorzitter van de Groep Presentatie en engagement van het Comex Ethisch Handvest Econocom Groep ethisch handvest Voorwoord door Jean-Louis Bouchard, Voorzitter van de Groep Presentatie en engagement van het Comex Ethisch Handvest Econocom Groep Bijlagen WOORD VOORAF DOOR JEAN-LOUIS BOUCHARD, VOORZITTER

Nadere informatie

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in Bouwmaterialen (Bpf HiBiN) ESG Beleid

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in Bouwmaterialen (Bpf HiBiN) ESG Beleid Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in Bouwmaterialen (Bpf HiBiN) ESG Beleid 1 Versie Datum Door Status Omschrijving wijziging incl. aanleiding 1.0 17-01-2018 BVC Voorlopig 2 Inhoudsopgave

Nadere informatie

BELEIDSNOTA INTEGRITEIT BBAV

BELEIDSNOTA INTEGRITEIT BBAV BELEIDSNOTA INTEGRITEIT BBAV 2 BELEIDSNOTA INTEGRITEIT 1. NAGESTREEFDE DOELSTELLINGEN 2. INVOERING VAN HET INTEGRITEITSBELEID 2.1. IN DE RELATIES MET DERDEN 2.2. IN DE RELATIES MET DE OVERHEDEN EN DE MAATSCHAPPIJ

Nadere informatie

Beleggen met impact: voor mens, milieu én rendement

Beleggen met impact: voor mens, milieu én rendement Beleggen met impact: voor mens, milieu én rendement Kunnen beleggers tegelijk financieel rendement behalen én een positieve invloed uitoefenen op milieu, mens en maatschappij? Impactbeleggen maakt dit

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid SPMS en Maatschappelijk Verantwoord Beleggen In dit document wordt het Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid (MVB-beleid) van Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten (SPMS) uiteengezet. Dit

Nadere informatie

TETRALERT - ONDERNEMING VOORSTEL TOT HERZIENING VAN DE RICHTLIJN AANDEELHOUDERSRECHTEN

TETRALERT - ONDERNEMING VOORSTEL TOT HERZIENING VAN DE RICHTLIJN AANDEELHOUDERSRECHTEN TETRALERT - ONDERNEMING VOORSTEL TOT HERZIENING VAN DE RICHTLIJN AANDEELHOUDERSRECHTEN 1. Inleiding Op 9 april 2014 maakte de Europese Commissie aan het Europees Parlement een voorstel van richtlijn over

Nadere informatie

Samenvatting beloningsbeleid

Samenvatting beloningsbeleid Samenvatting beloningsbeleid 1. Inleiding In de wet van 25 april 2014 op het statuut van en het toezicht op kredietinstellingen werden de regels vastgelegd met betrekking tot het beloningsbeleid van financiële

Nadere informatie

FUND GOVERNANCE CODE VAN DELTA LLOYD ASSET MANAGEMENT N.V.

FUND GOVERNANCE CODE VAN DELTA LLOYD ASSET MANAGEMENT N.V. FUND GOVERNANCE CODE VAN DELTA LLOYD ASSET MANAGEMENT N.V. I. INLEIDING Doel Delta Lloyd Asset Management N.V. (DLAM) wenst de DUFAS Principles of Fund Governance na te leven. De onderhavige code heeft

Nadere informatie

Compliance Charter ERGO Insurance nv

Compliance Charter ERGO Insurance nv Compliance Charter ERGO Insurance nv Inleiding Op basis van de circulaire PPB/D. 255 van 10 maart 2005 over compliance aan de verzekeringsondernemingen werd een wettelijke verplichting opgelegd aan de

Nadere informatie

Triodos Bank Private Banking

Triodos Bank Private Banking Triodos Bank Private Banking Triodos Bank Private Banking biedt een breed pakket van financiële en niet-financiële diensten aan voor vermogende particulieren, stichtingen, verenigingen en religieuze instellingen.

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord beleggen Beleid

Maatschappelijk Verantwoord beleggen Beleid Maatschappelijk Verantwoord beleggen Beleid 8 januari 205 Inleiding In de Investment Policy Statement heeft SPT de volgende beleggingsovertuiging geformuleerd: Een pensioenfonds is een institutionele,

Nadere informatie

«SUBSIDIES VAN DE NATIONALE LOTERIJ»

«SUBSIDIES VAN DE NATIONALE LOTERIJ» «SUBSIDIES VAN DE NATIONALE LOTERIJ» CHARTER ERKENNING EN ZICHTBAARHEID De Nationale Loterij De Nationale Loterij is de enige loterijoperator in België. De geschiedenis van de loterijen is gebaseerd op

Nadere informatie

Beleggingsstatuut Longfonds (voorheen Astma Fonds)

Beleggingsstatuut Longfonds (voorheen Astma Fonds) Beleggingsstatuut Longfonds (voorheen Astma Fonds) April 2012 Inhoud 1. Algemeen...3 1.1 Inleiding...3 1.2 Wet- en regelgeving...3 2. Financiële middelen...3 2.1 Algemeen...3 2.2 Schulden en reserves...4

Nadere informatie

Verantwoord beleggen beleid

Verantwoord beleggen beleid Verantwoord beleggen beleid Samenvatting Waarom verantwoord beleggen? PMT heeft als missie het zorgen voor een betaalbaar, duurzaam en waardevast pensioen voor alle deelnemers in de sector Metaal en Techniek.

Nadere informatie

ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille

ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille 30 januari 2018 Annette van der Krogt Agenda 1. Algemene ontwikkelingen verantwoord beleggen 2. MVB Investment

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Beleggen en Corporate Governance

Maatschappelijk Verantwoord Beleggen en Corporate Governance Maatschappelijk Verantwoord Beleggen en Corporate Governance Uitgave mei 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds SABIC, gevestigd te Sittard (het pensioenfonds

Nadere informatie

MULTIFLEX. Uw investering in goede handen. De flexibele, dynamische en aan uw profiel aangepaste belegging.

MULTIFLEX. Uw investering in goede handen. De flexibele, dynamische en aan uw profiel aangepaste belegging. MULTIFLEX Uw investering in goede handen De flexibele, dynamische en aan uw profiel aangepaste belegging www.amelife.lu DE VEILIGHEID VAN EEN LEVENSVERZEKERINGSCONTRACT BIJ AME LIFE LUX NV De kapitalisatiecontracten

Nadere informatie

Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance

Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance Uitgave april 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds DSM Nederland, gevestigd te Heerlen (het

Nadere informatie

Duurzaam beleggen. Een kleine positieve verandering bij een beursgenoteerde onderneming heeft een mondiale impact.

Duurzaam beleggen. Een kleine positieve verandering bij een beursgenoteerde onderneming heeft een mondiale impact. Duurzaam beleggen Een kleine positieve verandering bij een beursgenoteerde onderneming heeft een mondiale impact. Triodos Investment Management bv, dochteronderneming van Triodos Bank nv, is de beheermaatschappij

Nadere informatie

VRAGENLIJST BELEGGERSPROFIEL

VRAGENLIJST BELEGGERSPROFIEL VRAGENLIJST BELEGGERSPROFIEL Om de coherentie na te gaan tussen de transacties in financiële instrumenten die u invoert via de bank en uw beleggersprofiel, heeft de bank de verplichting informatie te verzamelen

Nadere informatie

Functiefamilie ET Thematische experten

Functiefamilie ET Thematische experten Functiefamilie ET Thematische experten DOEL Expertise in een materie* en verstrekken aan de administratieve en politieke instanties teneinde hen te ondersteunen bij de besluitvorming en de uitvoering van

Nadere informatie

Essentiële beleggersinformatie

Essentiële beleggersinformatie Essentiële beleggersinformatie Dit document verschaft u essentiële beleggersinformatie aangaande dit fonds. Het is geen marketingmateriaal. De verstrekte informatie is bij wet voorgeschreven en is bedoeld

Nadere informatie

Essentiële beleggersinformatie

Essentiële beleggersinformatie Essentiële beleggersinformatie Dit document geeft u essentiële beleggersinformatie over dit fonds. Het is geen marketingmateriaal. De verstrekte informatie is bij wet voorgeschreven en is bedoeld om u

Nadere informatie

verantwoord beleggen

verantwoord beleggen verantwoord beleggen Verantwoord beleggen bij Delta Lloyd Delta Lloyd Groep ziet beleggen als een effectieve manier om waarde te vermeerderen, zolang dat op een verantwoorde manier gebeurt. Maar wat is

Nadere informatie

Duurzaam beleggen Een nieuwe rol voor investeerders?

Duurzaam beleggen Een nieuwe rol voor investeerders? Duurzaam beleggen Een nieuwe rol voor investeerders? Carolus van de Ven Hoofd vermogensadvies 18 december 2006 Agenda - Definitie duurzaam beleggen - Hoofdvormen - Historie / Huidige situatie - Corporate

Nadere informatie

Uittreksel van het Jaarlijks Financieel Verslag 2010/2011. Milieuprogramma

Uittreksel van het Jaarlijks Financieel Verslag 2010/2011. Milieuprogramma Uittreksel van het Jaarlijks Financieel Verslag 2010/2011 Milieuprogramma 158 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN BIJLAGEN MILIEUPROGRAMMA 2012 MILIEUPROGRAMMA BEFIMMO (2012) ALGEMEEN Programma 2010/2011

Nadere informatie

Corporate Governance verantwoording

Corporate Governance verantwoording Corporate Governance verantwoording Algemeen De Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur van Verenigde Nederlandse Compagnie (VNC) respecteren de principes en best practice bepalingen van de Corporate

Nadere informatie

Bâloise Vie Luxembourg (LPS) Infographic. Overview. uitgave 2018

Bâloise Vie Luxembourg (LPS) Infographic. Overview. uitgave 2018 Bâloise Vie Luxembourg (LPS) Infographic Overview uitgave 2018 Kerncijfers per 31/12/2017 > Bâloise Vie Luxembourg Focus op het vrije verkeer van diensten (VVD) voor aan fondsen gekoppelde levensverzekeringsproducten.

Nadere informatie

Beleid voor het doorgeven en uitvoeren van orders voor DFMC Goedgekeurd door het directiecomité van 25 september 2014

Beleid voor het doorgeven en uitvoeren van orders voor DFMC Goedgekeurd door het directiecomité van 25 september 2014 Beleid voor het doorgeven en uitvoeren van orders voor DFMC Goedgekeurd door het directiecomité van 25 september 2014 1 OVEREENGEKOMEN TERMINOLOGIE In de tekst van dit beleid voor het doorgeven en uitvoeren

Nadere informatie

DoubleDividend Management B.V.

DoubleDividend Management B.V. Management B.V. Best practices voor betrokken aandeelhouderschap Amsterdam, januari 2015 Management B.V. Herengracht 252 1016 BV Amsterdam Tel: +31 20 520 7660 contact@doubledividend.nl KVK nr. 30199843

Nadere informatie

Beleggingsupdate Allianz Pensioen

Beleggingsupdate Allianz Pensioen Allianz Nederland Levensverzekering N.V. Beleggingsupdate Allianz Pensioen Beleggingsupdate 2 Rendementen lifecycles Allianz Pensioen Beleggen In deze Beleggingsupdate vindt u tabellen met het 1-, 3- en

Nadere informatie

FUNCTIEBESCHRIJVING. Directeur van de sociale departementen A7 Directeur. Sociale departementen Hoofdzetel

FUNCTIEBESCHRIJVING. Directeur van de sociale departementen A7 Directeur. Sociale departementen Hoofdzetel FUNCTIEBESCHRIJVING Naam van de functie: Dienst: Plaats: van de sociale departementen Sociale departementen Hoofdzetel Datum creatie: Datum revisie: Auteur beschrijving: Houder van de functie: 02/01/2019

Nadere informatie

in 12 slides Code Buysse II, samengevat in 12 slides

in 12 slides Code Buysse II, samengevat in 12 slides in 12 slides Code Buysse II, samengevat in 12 slides 1 Governance principes De ondernemers hebben hun bedrijf nog niet in een vennootschapsstructuur ondergebracht. De ondernemers activeren een raad van

Nadere informatie

Duurzaamheidsanalyse bedrijven

Duurzaamheidsanalyse bedrijven De inspanningen van bedrijven op het vlak van duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen worden door KBC Asset Management beoordeeld volgens een evaluatiemodel dat werd opgesteld in samenwerking

Nadere informatie

BNP Paribas - Fortis Bank BGL Newsletter

BNP Paribas - Fortis Bank BGL Newsletter 12 mei 2009 n 7 [Inhoud] >>> Voorwoord Welkomstboodschap van Baudouin Prot >>> Vragen Waarom is deze integratie goed voor de klanten en medewerkers? Worden alle aan Fortis Bank en BGL gerelateerde besluiten

Nadere informatie

Eerste halfjaarverslag 2018 Maatschappelijk Verantwoord Beleggen

Eerste halfjaarverslag 2018 Maatschappelijk Verantwoord Beleggen eerste halfjaarverslag 2018 maatschappelijk verantwoord beleggen 1 INLEIDING vindt het belangrijk beleggen op een maatschappelijk verantwoorde manier in te richten. Het fundament van het beleid op gebied

Nadere informatie

Sectoraal pensioenstelsel voor de diamantsector Transparantieverslag 2018

Sectoraal pensioenstelsel voor de diamantsector Transparantieverslag 2018 Sectoraal pensioenstelsel voor de diamantsector Transparantieverslag 2018 1. Welke instellingen komen tussen in het beheer van uw aanvullend pensioen? De inrichter van het sectoraal pensioenstelsel ten

Nadere informatie

Beleid Duurzaam Beleggen Bpf Bakkers

Beleid Duurzaam Beleggen Bpf Bakkers 7 juli 2017 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Visie op duurzaam beleggen...... 4 3. Beleid... 5 3.1 Reikwijdte beleid 5 3.2 Uitsluitingenbeleid 5 3.3 Stembeleid 7 3.4 Selectie externe vermogensbeheerders 8 3.5

Nadere informatie

GRI-tabel - ANWB MVO-jaarverslag 2012

GRI-tabel - ANWB MVO-jaarverslag 2012 GRI-tabel - ANWB MVO-jaarverslag 2012 Verwijzing paginanummers Visie en strategie 1.1 Verklaring van de directie. 1. Voorwoord 1.2 Beschrijving van belangrijke gevolgen, risico's en mogelijkheden. 1. Voorwoord,

Nadere informatie

Betrokkenheidsbeleid Aegon Nederland

Betrokkenheidsbeleid Aegon Nederland Betrokkenheidsbeleid Aegon Nederland Betrokkenheidsbeleid Aegon Nederland 1. Reikwijdte Dit betrokkenheidsbeleid is van toepassing op Aegon Nederland N.V., Aegon Schadeverzekering N.V., Aegon Levensverzekering

Nadere informatie

ZUINIGE ENERGIE EN KPN

ZUINIGE ENERGIE EN KPN ZUINIGE ENERGIE EN KPN KPN start op 30 oktober 2012 met nieuwe corporate campagne Het netwerk dat geeft om Nederland. Hierbij worden relevante maatschappelijke thema s belicht. In de eerste uiting, We

Nadere informatie

Ervaringen met GRI en CO2-Prestatieladder. 14 december 2011

Ervaringen met GRI en CO2-Prestatieladder. 14 december 2011 Ervaringen met GRI en CO2-Prestatieladder 14 december 2011 Overzicht presentatie Intro VGG Communicatie en organisatie GRI en Jaarbeeld CO2 en Prestatieladder Transparantiebenchmark Aanbestedingen Slide

Nadere informatie

Fund Governance. Achmea Investment Management. Versie 3.0, november 2018

Fund Governance. Achmea Investment Management. Versie 3.0, november 2018 Fund Governance Achmea Investment Management Versie 3.0, november 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Specifieke maatregelen fund governance structuur 3 2.1 Periodieke controle 3 2.2 Rapportage 3 2.3

Nadere informatie

Jaarverslag Millesimo Carmignac

Jaarverslag Millesimo Carmignac Millesimo Carmignac - Jaarverslag 31.12.2013-1 / 5 Jaarverslag 31.12.2013 Millesimo Carmignac Inhoudsopgave 1. Omschrijving... 2 2. Beleggingsbeleid van Millesimo Carmignac... 2 3. Samenstelling van Millesimo

Nadere informatie

Juryverslag. Het Beste Rapport Duurzaam Ondernemen 2005 Prijs Instituut der Bedrijfsrevisoren. Koninklijk Instituut

Juryverslag. Het Beste Rapport Duurzaam Ondernemen 2005 Prijs Instituut der Bedrijfsrevisoren. Koninklijk Instituut Juryverslag Het Beste Rapport Duurzaam Ondernemen 2005 Prijs 2006 Instituut der Bedrijfsrevisoren Koninklijk Instituut Inleiding Het Instituut der Bedrijfsrevisoren heeft, op initiatief van de Association

Nadere informatie

Toelichtende nota: Omschrijving van de voorgestelde wijzigingen aan de statuten van bpost, NV van publiek recht

Toelichtende nota: Omschrijving van de voorgestelde wijzigingen aan de statuten van bpost, NV van publiek recht Toelichtende nota: Omschrijving van de voorgestelde wijzigingen aan de statuten van bpost, NV van publiek recht Op 16 december 2015 heeft het Belgische Parlement een nieuwe wet aangenomen (de Wet van december

Nadere informatie

Deontologische code - Commissie Projectsourcing

Deontologische code - Commissie Projectsourcing Deontologische code - Commissie Projectsourcing 1. Algemene bepalingen 1.1. Doel van deze gedragscode is het bepalen van de regels waartoe de leden zich verbinden ze na te leven. Ze moet bijdragen tot

Nadere informatie

ING België NV 5 belangrijkste plaatsen van uitvoering en/of makelaars en kwaliteit van de orderuitvoering

ING België NV 5 belangrijkste plaatsen van uitvoering en/of makelaars en kwaliteit van de orderuitvoering ING België NV 5 belangrijkste plaatsen van uitvoering en/of makelaars en kwaliteit van de orderuitvoering Jaarverslag 2019 (activiteiten 2018) Gepubliceerd op 30 april 2019 1 Inhoudsopgave Inleiding...

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2017 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD 05.03.2018 MONITEUR BELGE 18623 WAALSE OVERHEIDSDIENST [2018/201069] 24 JANUARI 2018. Ministerieel besluit tot bepaling van de bedoeld in artikel 4 van het besluit van de Waalse Regering

Nadere informatie

CO2- communicatieplan

CO2- communicatieplan CO2- communicatieplan Remmits Beheer Opgesteld : Gecontroleerd: Status : E. Luiken F. Pesch Definitief Augustus 2015-1 - Inhoudsopgave: 1.0 Inleiding 1.1 Voorwoord 1.2 Marktontwikkelingen 1.3 Doelstellingen

Nadere informatie

Stembeleid AEGON Nederland N.V.

Stembeleid AEGON Nederland N.V. Jaarverslag 2008 Stembeleid AEGON Nederland N.V. Inleiding AEGON is een wereldwijde organisatie. Dit stemverslag heeft uitsluitend betrekking op de beleggingen van AEGON Nederland N.V. en haar dochtermaatschappijen

Nadere informatie

DEXIA NV. Rogierplein Brussel RPR Brussel BTW BE BIJZONDER VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR. 23 mei 2007

DEXIA NV. Rogierplein Brussel RPR Brussel BTW BE BIJZONDER VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR. 23 mei 2007 DEXIA NV Rogierplein 11 1210 Brussel RPR Brussel BTW BE 0458.548.296 BIJZONDER VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR 23 mei 2007 Opgesteld conform artikel 596 van het Wetboek Vennootschappen ter gelegenheid

Nadere informatie

R A P P O R T Nr. 87 --------------------------------

R A P P O R T Nr. 87 -------------------------------- R A P P O R T Nr. 87 -------------------------------- Europese kaderovereenkomst betreffende inclusieve arbeidsmarkten Eindevaluatie van de Belgische sociale partners ------------------------ 15.07.2014

Nadere informatie

Duurzaamheidverslag: ook voor u? Koen Vanbrabant FEBEM, 10 maart 2015

Duurzaamheidverslag: ook voor u? Koen Vanbrabant FEBEM, 10 maart 2015 Duurzaamheidverslag: ook voor u? Koen Vanbrabant FEBEM, 10 maart 2015 Mission: Creating Responsible Business in society Vision: Sustainability Coach Values: Responsibility & Respect Ons Engagement geïntegreerd

Nadere informatie

Jaarbericht 1996 ABN AMRO Asset Management TOTAAL BEHEERD VERMOGEN TOEGENOMEN MET 39 PROCENT

Jaarbericht 1996 ABN AMRO Asset Management TOTAAL BEHEERD VERMOGEN TOEGENOMEN MET 39 PROCENT Amsterdam, 21 januari 1997 Jaarbericht 1996 ABN AMRO Asset Management TOTAAL BEHEERD VERMOGEN TOEGENOMEN MET 39 PROCENT Totaal vermogen beheerd door ABN AMRO Asset Management wereldwijd in 1996 gegroeid

Nadere informatie

Infrastructuur 2017 en verder! 30 januari 2018 Harry van den Heuvel Zeist

Infrastructuur 2017 en verder! 30 januari 2018 Harry van den Heuvel Zeist Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Infrastructuur 2017 en verder! 30 januari 2018 Harry van den Heuvel Zeist Inhoudsopgave Ontwikkelingen

Nadere informatie

TRANSPARANTIEVERSLAG 2013

TRANSPARANTIEVERSLAG 2013 TRANSPARANTIEVERSLAG 2013 1. Inleiding Dit verslag bevat de informatie zoals bepaald in artikel 15 van de wet van 22 juli 1953 houdende de oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren, aangepast

Nadere informatie

INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ VAN DE FEDERALE PARTICIPATIE- EN INVESTERINGSMAATSCHAPPIJ ( FPIM )

INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ VAN DE FEDERALE PARTICIPATIE- EN INVESTERINGSMAATSCHAPPIJ ( FPIM ) INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ VAN DE FEDERALE PARTICIPATIE- EN INVESTERINGSMAATSCHAPPIJ ( FPIM ) Artikel 1 - Comité Krachtens artikel 3bis, 17 van de wet van 2 april 1962 betreffende de Federale

Nadere informatie

TRANSPARANTIEVERSLAG 2013

TRANSPARANTIEVERSLAG 2013 TRANSPARANTIEVERSLAG 2013 Conform artikel 42 van de Wet betreffende de Aanvullende Pensioenen (WAP) vindt U hierna het jaarlijks verslag dat informatie verstrekt over het door Pensio TL uitgevoerde beheer

Nadere informatie