SAMEN GRENZEN VERLEGGEN STREEKPACT

Transcriptie

1 SAMEN GRENZEN VERLEGGEN STREEKPACT

2

3 SAMEN GRENZEN VERLEGGEN STREEKPACT

4

5 SAMEN GRENZEN VERLEGGEN STREEKPACT

6 colofon Coördinatie Stefaan Verhamme, Alain Depreux Redactie Veerle De Mey, Luc Decavel, Alain Depreux, Valerie Hellebuck, Ann-Sophie Maes, Koenraad Marchand, Bart Noels, Vicky Snauwaert, Conny Van Gheluwe, Steven Vanassche, Filip Vanhaverbeke, Stefaan Verhamme Vormgeving fffdesign bvba - Fotograaf Joost Demuynck - PHOTOJOOST.COM Publicatiedatum November 2013 V.U. Stefaan Verhamme Coördinator RESOC-SERR Zuid-West-Vlaanderen Doorniksesteenweg Kortrijk Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

7 introductie RESOC Zuid-West-Vlaanderen is het regionaal overlegplatform tussen de sociale partners, de provincie en de gemeenten van Zuid-West-Vlaanderen. RESOC heeft als kerntaak om een streekpact op te maken met een langetermijnvisie over de sociaal-economische streekontwikkeling in brede zin. Voor de uitvoering van het streekpact werkt RESOC samen met de lokale en provinciale overheden, en met vele streekpartners en streeknetwerken op het vlak van economische ontwikkeling en tewerkstelling, onderwijs en opleiding, zorg en welzijn, toerisme en recreatie, cultuur, klimaat en natuur. Het streekpact 'Samen grenzen verleggen' werd unaniem goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 21 juni 2013 en door de agendacommissie van RESOC Zuid-West-Vlaanderen.

8 Samenstelling Raad van Bestuur RESOC en Agendacommissie Zuid-West-Vlaanderen Voorzitter Jan Seynhaeve Gemeente Wevelgem Ondervoorzitters Jean de Bethune, 1e ondervoorzitter Provincie West-Vlaanderen Luc Deseyn ACV Zuid-West-Vlaanderen Jacques Laverge Voka West-Vlaanderen Leden Koen Byttebier Intercommunale Leiedal Dominiek Callewier Voka West-Vlaanderen Veerle De Mey Voka West-Vlaanderen Luc Decavel ACV Zuid-West-Vlaanderen Piet Decavele ACV Zuid-West-Vlaanderen Els Depoorter ACLVB Roel Deseyn Overleg streekparlementairen Tom Destoop Boerenbond Kris Gheysen Unizo Zuid-West-Vlaanderen Koenraad Marchand Gebiedswerking Provincie W-Vl Heidi Masschelein ACV Zuid-West-Vlaanderen Guy Piette Voka West-Vlaanderen Franky Roels ABVV West-Vlaanderen Axel Ronse Unizo Zuid-West-Vlaanderen Rudolf Scherpereel Stad Kortrijk Eliane Spinc le Provincie West-Vlaanderen Alain Top Stad Harelbeke Vincent Van Quickenborne Stad Kortrijk Tom Van Welden POM West-Vlaanderen Joep Vanderbeke ACV Zuid-West-Vlaanderen Filip Vanhaverbeke Intercommunale Leiedal Bart Vanpoucke ABVV West-Vlaanderen Martine Vanryckeghem Provincie West-Vlaanderen Carl Vereecke Provincie West-Vlaanderen Herman Wenes Voka/Unizo Axel Weydts Provincie West-Vlaanderen Coördinator Stefaan Verhamme RESOC-SERR Zuid-West-Vlaanderen

9 voorwoord Beste streekgenoot, November 2013 Beste lezer, Met genoegen en ook wel met fierheid stellen we je het nieuwe streekpact Samen grenzen verleggen voor. We waarderen het dat je kennis wil nemen van de koers die we de komende zes jaar willen varen, want ook jij kunt meebouwen aan de toekomst van Zuid- West-Vlaanderen. Het nieuwe streekpact is er niet van zelf gekomen. Bij de opmaak hebben we ons gebaseerd op de meest recente socio-economische cijfers en statistieken over onze regio. Maar de stem van de burger, de sociale partners, de vele streekorganisaties, het bedrijfsleven en de streekpolitici klinkt in dit streekpact het zwaarste door. Het Streekcongres van 19 december 2012 vormde met bijna 350 deelnemers het hoogtepunt van dit unieke maatschappelijk debat. Ook de nieuwe gemeente- en stadsbesturen in onze regio en het provinciebestuur kregen de gelegenheid om mee na te denken over het streekbeleid, om zelf accenten of acties voor te stellen voor het nieuwe streekpact. Dit alles heeft geleid tot één gezamenlijk streekpact , gedragen door alle actoren. Zuid-West-Vlaanderen staat voor belangrijke socio-economische uitdagingen. Het nieuwe streekpact blikt vooruit en pakt deze uitdagingen aan in zeven hefboomprojecten met concrete deelacties. Het is veel meer dan een inspiratiebron. Als regio stellen we gerichte doelstellingen voorop om de demografische groei te versnellen door verjonging, om een topregio te zijn voor de creatieve maakindustrie, om klimaatneutraal te zijn tegen 2050, en om minder armoede en meer zorg te bewerkstelligen. Sleutelwoord om dit te realiseren is samenwerking, over alle grenzen heen. Het is onze hoop en overtuiging dat de krachten die ons binden sterker zullen zijn dan wat ons eventueel kan verdelen. RESOC Zuid-West-Vlaanderen is erkentelijk ten aanzien van de vele organisaties, trekkers en partners, die zich in dit streekpact mee engageren om samen verder te werken aan een slagkrachtige en welvarende regio, waar ieder zich goed mag voelen. Dank aan allen. Veel leesgenot toegewenst, en veel goesting om samen grenzen te verleggen. Jan Seynhaeve Voorzitter Stefaan Verhamme Coördinator

10 inhoudstafel I. Streekvisie: Samen grenzen verleggen Uitdagingen voor de regio Aanpak van het streekpact Transversale thema s Topprioriteiten voor het streekpact 28 II. Hefboomprojecten van het streekpact Topregio voor de creatieve maakindustrie Ondersteunen en stimuleren van ondernemerschap Uitbouw van Fabriek voor de Toekomst Nieuwe Materialen In de markt zetten van Zuid-West-Vlaanderen als creatieve, ondernemende regio Versterken en uitbreiden van het opleidingsaanbod Versterken en uitbreiden van het netwerk aan (Vlaamse) kennisactoren Creëren van spin-off hospitality Ontwikkelen van een eengemaakte markt voor studenten, onderzoekers, ondernemers, Realiseren van een voldoende en gedifferentieerd aanbod aan slimme bedrijfsruimte op maat van de ondernemer Uitbouw van slimme logistieke poorten Ondersteunen van een kernversterkend beleid Ontwikkelen van een gezamenlijke strategie voor creatieve incubatoren en innovatieve (co)workingspaces Sociale innovatie stimuleren 56

11 2. Zuid-West ontwikkelt en werft talent Talent voor creatie en techniek Werkplekleren en begeleiding Niet-gekwalificeerde uitstroom aanpakken Leeraanbod voor laaggeschoolden uitbreiden Digitale inclusie Stimuleren van de interregionale en grensoverschrijdende arbeidsmobiliteit Kwalitatieve inbedding van sociale economie Blauw-Groen Netwerk als drager van omgevingskwaliteit en identiteit voor de regio Een geïntegreerde aanpak van de grote blauw-groene assen De economische potenties van de waterwegen versterken Opzetten van een regionaal (stads)landschap Leie en Schelde Leven in een klimaatneutrale regio tegen Warmer wonen REKOVER Fijnmazig fietsnetwerk Ontwikkeling door reconversie, hergebruik en inbreiding Ruimte voor hernieuwbare energie Cultuur, sport en toerisme als bouwstenen voor streekontwikkeling Een regionale UiTPas en UiTID Creatief labo voor samenwerking Avontuurlijke (water)sport in Kanaalpark Bossuit-Kortrijk Fiets in Eurometropolis Optimaal beleven van culturele sites en erfgoed Sportieve trekpleisters uitspelen Sportinfrastructuur voor iedereen 116

12 6. Zorg & Innovatie Dare to Create - Proeftuin Zorginnovatie Pilootproject Het Portiek Innovatieve opleidingen voor de zorgsector Starters in de zorgeconomie Inzet van mobiele teams in de psychiatrie Ontwikkelen van digitale tools voor het zorgparcours Innovatieve zorgoplossingen op maat voor mensen met een beperking Centrum voor herstel en supportzorg Creatie van een centraal zorginformatiepunt Warme buurten Gezondheidskloof aanpakken Woonzorg op mensenmaat Kinderwelzijn versterken Voedseloverschotten sociaal herbestemmen Sociaal buurtweefsel versterken 144 III. Over het streekpact Verklarende woordenlijst 155 Bibliografie 158

13 kanaal Roeselare-Ooigem ANTWERPEN GENT BRUGGE ROESELARE Lendelede Harelbeke Waregem IEPER R8 Kuurne Oost-Vlaanderen Wevelgem A19 Kortrijk E17 Deerlijk Anzegem Wervik Menen Zwevegem kanaal Bossuit-Kortrijk Avelgem Leie LILLE PARIS E403 MOUSCRON TOURNAI Spiere-Helkijn Schelde Hainaut

14 12

15 I. Streekvisie: Samen grenzen verleggen 13

16 1. Uitdagingen voor de regio We hebben een pak uitdagingen waar we met de regio voor staan, een pak uitdagingen waar we een antwoord op moeten geven. We botsen op grenzen van de welvaart, de aarde en de traditionele samenleving. Het nieuwe streekpact is een unieke kans om vorm te geven aan onze regio, in de komende jaren en op lange termijn. Zuid-West-Vlaanderen heeft veel in petto. Maar om die grote capaciteit krachtig en efficiënt in te zetten, is het cruciaal om een duidelijk zicht te hebben over de omvang van de prioritaire uitdagingen: Demografische uitdagingen Begin 2012 telde de regio Zuid-West-Vlaanderen (inclusief Wervik) inwoners. In West- Vlaanderen waren er inwoners. Tussen 2000 en 2012 kende onze regio met 1,8% de kleinste bevolkingsaangroei in vergelijking met de andere West-Vlaamse regio s. Prognoses voorspellen tegen 2025 een toename van 1,4% van het aantal inwoners in de regio Zuid-West-Vlaanderen. Deze verwachte demografische aangroei in Zuid-West-Vlaanderen ligt beduidend lager dan gemiddeld in West-Vlaanderen (+4,3%) en in het Vlaamse Gewest (+ 3,9%). Ook Zuid-West-Vlaanderen wordt geconfronteerd met de gevolgen van de vergrijzing. De prognoses voorspellen dat het aantal 65-plussers tussen 2007 en 2025 sterk zal toenemen met 28,4% tot personen. Het aantal -15-jarigen kent tussen 2007 en 2025 een lichte toename van 3,6% tot personen. Deze veranderende leeftijdsstructuur zet zich ook door in een daling van de potentiële beroepsbevolking met 3,8% tegen De doorstroomcoëfficiënt daalt tot 81,6% in 2025, wat betekent dat het aantal instromende jongeren (15-24 jaar) steeds minder volstaat om het aantal uitstromende ouderen (55-64 jaar) te vervangen op de arbeidsmarkt. De uitdaging voor de regio ligt in het realiseren van demografische aangroei door verjonging. Dit vereist ook een actief beleid op vlak van betaalbaar wonen, streekimago en omgevingskwaliteit in de regio. 14

17 15

18 Noordbrug - kortrijk 16

19 Economische uitdagingen Zuid-West-Vlaanderen is nog steeds een welvarende streek met sterke economische troeven. De stijging van het bruto binnenlands product per inwoner tot euro in 2010 ligt aanzienlijk hoger dan gemiddeld in West-Vlaanderen en het Vlaams Gewest. De totale tewerkstelling in de regio steeg in 2010 naar mensen, actief als loontrekkende, zelfstandige of helper. Daarvan zijn personen tewerkgesteld binnen de sociale economie in Zuid-West-Vlaanderen. De werkzaamheidsgraad van 67,9% van de beroepsbevolking en de jobratio van 77 jobs per 100 inwoners op arbeidsleeftijd (15-64 jaar) liggen vrij hoog. De regio blijft relatief sterk geïndustrialiseerd met een (weliswaar dalend) aandeel van 21,8% van de totale werkgelegenheid. Zuid-West-Vlaanderen kenmerkt zich ook door een sterk kmo-weefsel, waarbij 63% van de ondernemingen minder dan 100 werknemers tellen. Ook wijst een toenemende oprichtingsratio op relatief meer starters in de streek. Toch kent Zuid-West-Vlaanderen de afgelopen tien jaar een relatieve achteruitgang in de economische prestaties en in de werkgelegenheidscijfers. De bruto toegevoegde waarde groeit trager aan en de arbeidsproductiviteit ligt beduidend lager dan het Vlaams gemiddelde. De regio telde in 2012 gemiddeld niet-werkende werkzoekenden en kende een werkloosheidsgraad van 5,8%. Dit betekent een sterke toename van de werkloosheid van 26,2% in vergelijking met 2000, in het bijzonder bij de laaggeschoolden, de jongeren en de kansengroepen. De economische uitdagingen voor de regio situeren zich echter ook op vlak van de uitbouw van het onderwijsaanbod, zeker binnen de speerpuntsectoren. De beperkte middelen van het Vlaams budget voor onderzoek en ontwikkeling binnen het hoger onderwijs moeten drastisch verhoogd worden. De competitiviteit van onze regio wordt ook mee bepaald door de bevordering van duurzame mobiliteitsnetwerken en door voldoende ruimte voor ondernemingen. Het huidig aanbod aan lokale bedrijventerreinen in Zuid-West-Vlaanderen is met 4,11 ha uiterst beperkt. 17

20 Klimaat- en energie-uitdagingen Zuid-West-Vlaanderen heeft specifieke uitdagingen op vlak van klimaat en energie. In de regio stoten we jaarlijks ton CO2 uit, ofwel 7,1 ton CO2 per inwoner. Particuliere woningen zijn de grootste energieverbruikers met 36,3%, daarna volgen mobiliteit en transport (29,4%), industrie (25,5%), handel en diensten (5,8%), en landbouw (2,5%). De CO2-barometer per type brandstof maakt duidelijk dat 30% van de CO2-uitstoot veroorzaakt wordt door aardgasverbruik, 25% door elektriciteitsproductie, 17% door diesel, 15% door stookolie, 12% met benzine, en 1% door steenkool. De regio kampt met hoge energieprijzen, opgedreven door een prijshandicap op vlak van distributiekosten. Een gemiddeld Zuid-West-Vlaams bedrijf heeft een jaarlijks energieverbruik van kwh (elektriciteit, aardgas en andere brandstoffen). 12,5% van de bruto toegevoegde waarde van Zuid-West-Vlaanderen wordt gespendeerd aan energie, voornamelijk om aardgas te importeren. Gerichte investeringen op vlak van energie-efficiëntie moeten meer toegevoegde waarde laten terugvloeien naar de regio. De hernieuwbare energieproductie bedraagt 1,1% van het regionaal verbruik, goed voor ton vermeden CO2-emissies. Tegen 2020 dient de hernieuwbare energieproductie minstens vijf maal hoger te liggen. Slechts 41% van de Zuid-West-Vlaamse sociale huurwoningen voldoet aan de criteria van dubbele beglazing, dakisolatie en centrale verwarming. Het verhogen van de isolatiekwaliteit is tevens een cruciale factor in de bestrijding van de toenemende energie-armoede in de regio. Een efficiënte aanpak van de klimaat- en energie-uitdagingen in uitvoering van de regionale energiestrategie moet van Zuid-West-Vlaanderen een klimaatneutrale regio maken tegen

21 bedrijventerrein evolis 19

22 20

23 Uitdagingen op vlak van armoede en zorg Zuid-West-Vlaanderen wordt geconfronteerd met een toenemende armoedeproblematiek. De meting aan de hand van de Europese armoede-indicator wijst erop dat ongeveer inwoners in armoede leven in de regio, ofwel 15% van het totaal aantal inwoners. Van de 93 kansarme buurten in West-Vlaanderen telt Zuid-West-Vlaanderen er 23, met in totaal personen. De kansarmoede-index van Kind en Gezin stijgt van 5,3% in 2009 tot 7,2% in 2011, wat neerkomt op een jaarlijks gemiddelde van bijna 340 geboorten in kansarme gezinnen in onze regio. Indicatoren over het menswaardig inkomen geven in 2011 aan dat er personen gerechtigd waren op een verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering. Dit betekent dat 13,8% van de bevolking in de regio een inkomen heeft dat lager ligt dan ,33 euro per jaar, verhoogd met 3.018,74 euro per persoon ten laste. In 2011 telt de regio leefloners. Naar schatting maken personen gebruik van voedselpakketten. Eind 2011 stonden gezinnen op de wachtlijsten voor een sociale huurwoning bij de tien sociale huisvestingsmaatschappijen, en gezinnen bij de drie sociale verhuurkantoren. Het blijft een belangrijke uitdaging voor de regio om op een efficiënte en transparante wijze het aandeel aan sociale woningen op te trekken van 8% naar 11% tegen Het zorglandschap in Zuid-West-Vlaanderen kent ook heel wat uitdagingen om iedereen kwaliteitsvolle zorg te kunnen blijven aanbieden. De regio moet zich voorbereiden op een toenemende zorgvraag van 20,8% tussen 2010 en Thans verblijven er plussers in woonzorgcentra, wat naar schatting met 21% zal toenemen tegen De werkelijke behoefte aan kinderopvang vereist nog 612 extra opvangplaatsen tegen In de regio is een stijgend aantal van personen in 2011 zwaar zorgbehoevend, waarvan zich binnen de mantel- en thuiszorg bevindt en binnen de residentiële zorg. Binnen de zorgsector worden personen tewerkgesteld, wat gelijk is aan 16% van alle bezoldigde tewerkstelling in Zuid-West-Vlaanderen. Het aantal studenten verpleegkunde neemt de laatste jaren fors toe. Toch blijft het voor de zorgsector een grote uitdaging om voldoende gekwalificeerde medewerkers te kunnen inzetten, om te kunnen voldoen aan de toenemende complexiteit van de zorgbehoeften. Een andere belangrijke uitdaging voor de regio ligt in de uitbouw van de vermaatschappelijking van de zorg. Dit moet het mogelijk maken dat mensen met een zorgbehoefte langer en zelfstandig in de vertrouwde woonomgeving kunnen verblijven. De realisatie van deze doelstelling vereist innovatie en sterke partnerschappen op het gebied van thuiszorg en woonzorg op maat. 21

24 2. Aanpak van het streekpact Samen krachten bundelen Bij de opmaak van het nieuwe streekpact kiezen we resoluut voor een integrale aanpak, over de sectoren heen. Streekontwikkeling gaat niet alleen over het creëren van een gunstig investeringsklimaat, minder werklozen of het beperken van de globale energiekost. Streekontwikkeling krijgt pas impact door het bundelen van krachten en het verbinden van actuele thema s, zoals economie, tewerkstelling, onderwijs, mobiliteit, energie, wonen, zorg, cultuur, toerisme en omgevingskwaliteit. Dit streekpact vraagt concreet engagement en samenwerking van iedereen. Beleidsmakers, burgers, werknemers en werkgevers, publieke en niet-publieke organisaties maken samen de streek. Het engagement van die vele organisaties willen we vatten in hefboomprojecten die de ambities van het streekpact concreet maken. Via de hefboomprojecten maken we het streekpact op organisatieniveau tastbaar, uitvoerbaar en meetbaar. Bouwen op bestaande kwaliteiten De dynamiek, de veerkracht, de schaal en de verscheidenheid van het ondernemerschap in de bedrijfswereld, de lokale besturen en in de social profit typeren onze regio. Om het verschil te kunnen maken, baseren we ons op de eigenschappen en kwaliteiten van de regio. Die kenmerken vertaalden zich in de sterke verstedelijking van de regio met haar grootschalige infrastructuren zoals de snel- en spoorwegen, het markante industriële erfgoed en de grote bedrijventerreinen. Gelukkig hebben we nog heel wat open ruimte en zijn er de waterwegen die de streek doorkruisen. Dit is het blauw-groen netwerk van de regio. 22

25 23

26 industriezone gullegem-moorsele 24

27 Ontwerp(end) denken We zijn gewoon om vooruit te kijken, open te staan voor vernieuwing. We investeren in onderwijs en in onderzoek, en lijken permanent op zoek naar inspirerende samenwerkingsverbanden. Ontwerpend denken of design denken zit in ons DNA. Dit gaat om zorgvuldig én bewust én creatief zoeken, testen, aftoetsen van mogelijkheden, projecties en scenario s. Streekontwikkeling is niet statisch. Het is een continu te regisseren proces. Het streekpact wil collectieve meerwaarde creëren. Met andere woorden: we ondergaan het niet, maar we maken het, we werken er samen aan mee. Het is zeker een goed instrument wanneer projecten nog niet honderd procent duidelijk zijn, wanneer problematieken wel aangevoeld worden maar nog niet scherp verwoord zijn. Het opzet is niet om onmiddellijk het finale project te maken, maar wel om de uitdaging en de doelstelling helder en scherp te stellen, het beoogd resultaat te omschrijven, en de acties te benoemen die we willen realiseren met alle betrokken stakeholders. Efficiënt en krachtig besturen Het streekpact stippelt de inhoudelijke en strategische koers uit die we met Zuid-West-Vlaanderen willen varen. Het is een socio-economisch programma dat aangeeft welke acties ondernomen dienen te worden om de beoogde resultaten te bereiken. Cruciaal hierbij is samenwerking tussen sterke en daadkrachtige besturen, streekpartners, bedrijven, De regio kan zeker nog efficiëntiewinsten boeken op vlak van krachtig besturen door de nodeloze versnippering, verdeeldheid, of overlapping tussen de bestaande structuren aan te pakken. Schaalvergroting en klantvriendelijkheid voor burgers en ondernemingen zijn hierbij belangrijk. Een integrale en geïntegreerde aanpak van de streekontwikkeling dient samen met een regionale branding ondersteund te worden door efficiënte structuren en streekpartners, die met mekaar samenwerken in regionale netwerken. Deze netwerken zullen noodzakelijkerwijze ingebed zijn in een interbestuurlijke samenwerking tussen de lokale, provinciale, en Vlaamse bevoegdheidsniveaus. Tijdens de komende legislatuur moet op deze basis verder werk gemaakt worden van krachtig besturen met efficiënte structuren in Zuid-West-Vlaanderen. 25

28 3. Transversale thema s Armoede bestrijden De regio Zuid-West-Vlaanderen wil mensen uit armoede halen. Deze ambitie realiseren we in partnerschap met mensen in armoede. Een bijzondere focus ligt op kinderen en jongeren. De regio wil generatiearmoede voorkomen en doorbreken door onder meer het uitsluiten van energiearmoede en het actief opsporen van sociale onderbescherming. Armoede bestrijden is enkel mogelijk vanuit de samenwerking met alle actoren uit de streek en zal als een rode draad doorheen het streekpact lopen. Samenwerken over de grenzen Door het vormen van de Eurometropool is de samenwerking over de grenzen nog sterker geworden. De Eurometropool is een project waarbij veertien partners uit Vlaanderen, Wallonië en Frankrijk de handen in elkaar slaan om de grenzen in ons grensgebied te laten vervagen, om een metropool op Europees niveau te worden. Met het streekpact willen we op de cruciale thema s: economische ontwikkeling, arbeidsmarkt, onderwijs en opleiding, cultuur, een concrete meerwaarde realiseren voor Zuid-West- Vlaanderen én voor het gebied Lille-Kortrijk-Tournai. Ook dit is onze streek. Bevordering van het streekimago Zuid-West-Vlaanderen heeft een ruim en gevarieerd aanbod aan activiteiten en mogelijkheden. Toch slagen we er als streek onvoldoende in om onze sterktes uit te stralen. Een positief streekimago, een frisse uitstraling zijn cruciale factoren om mensen, bedrijven of bezoekers aan te trekken. De streek wil resoluut groeien door verjonging en door een aantrekkelijke leef- en woonomgeving. Tegelijk willen we de socio-economische en culturele ontwikkeling verder stimuleren. Daarom moeten we bewust werk maken van een sterke promotie van Zuid-West-Vlaanderen, zowel binnen Vlaanderen en België als op internationaal vlak. De uitvoering van het streekpact moet gepaard gaan met een slimme streekmarketing. De verschillende communicatiekanalen dienen optimaal gebruikt te worden om met gerichte boodschappen de juiste doelgroepen te bereiken en aan te trekken. 26

29 27

30 4. Topprioriteiten van het streekpact 1. Demografische groei stimuleren door verjonging Opvallend meer dan andere West-Vlaamse regio s kampt Zuid-West-Vlaanderen met een demografisch deficit. Tegen 2025 zou onze bevolking met slechts 1,4% groeien tegenover +4,3% in West-Vlaanderen. Bovendien trekken we minder jongeren aan, scoort ons opleidingsniveau lager, vergrijzen we in sneltempo en slinkt daardoor onze potentiële beroepsbevolking sterker dan elders. We staan niet stil, maar groeien trager. De kloof met de omringende regio s wordt jaar na jaar groter en dat verzwakt op termijn onze economische positie. Met alle gevolgen van dien voor de welvaart van onze regio en onze inwoners. Tijd om de motor weer aan te zwengelen en onze demografische groei te stimuleren door verjonging. Maar je houdt geen mensen thuis of trekt geen nieuwe inwoners aan zonder aantrekkelijk imago. Noch wanneer wonen in de streek onbetaalbaar is voor de modale portemonnee of het elders beter leven is dan hier. Een hogere omgevingskwaliteit moet leiden tot een sterkere aangroei van de bevolking en tot meer jongeren en jonge gezinnen die bewust kiezen voor Zuid-West-Vlaanderen en bijvoorbeeld na hun hogere studies naar hier terugkeren. Dat moet lukken als we onze regio voor hen economisch aantrekkelijker maken met een uitdagend jobaanbod voor elk opleidingsniveau, en we de schaalvoordelen benutten die de Eurometropool aanreikt. Meer kleine, aangepaste en bovenal betaalbare woningen zijn een belangrijke troef. Ook kwalitatieve openbare ruimtes, een uitgebreid netwerk groene infrastructuur en recreatief groen, veilige fietsverbindingen, betere sportinfrastructuur en culturele stimuli. Indicatoren Migratiesaldo/1000 inwoners: van +1,7% in 2011 naar +3% in 2018 Migratiesaldo jarigen: van -2,4% in 2011 naar +2% in 2018 Aanbod kleinere en betaalbare gezinswoningen: +3% in 2018 Realisatie van 100 ha nieuw en vernieuwd multifunctioneel groen tegen 2018 Aanleg van 70 km veilige fietsverbindingen tegen

31 29

32 2. Topregio voor creatieve maakindustrie Economisch doet onze regio het vandaag helemaal niet slecht in vergelijking met West-Vlaanderen en Vlaanderen. Onze bbp per inwoner, jobratio en werkzaamheidsgraad liggen hoger en het aantal starters neemt toe. Toch kent onze regio een tragere groei van de bruto toegevoegde waarde en van de werkgelegenheid. Een grote uitdaging blijft de tewerkstelling van de kwetsbare groepen, zoals jongeren en laaggeschoolden, in zowel de reguliere als sociale economie. Ons aandeel in onderzoek en ontwikkeling kan trouwens ook beter net als ons aanbod technische geschoolden. Kortom, de economische uitdagingen zijn groot maar niettemin haalbaar. Laten we beginnen ons onderwijsaanbod uit te breiden met nieuwe (unieke) masters, professionele bachelors, HBO5-opleidingen We moeten de instroom in ons technisch en technologisch onderwijs stimuleren en de middelen voor onderzoek en ontwikkeling fors verhogen. Zo creëren we een gezonde voedingsbodem voor starters, spin-offs en voor ons familiaal kmo-weefsel, vooral dan in de creatieve en kennisintensieve domeinen. Dit versterkt ook de tewerkstellingskansen in de industriële sectoren. We willen de streek economisch aantrekkelijker maken door ons sterker te profileren als topregio voor de creatieve maakindustrie. Wie meer maakbedrijven wil aantrekken, moet ze ook de ruimte en faciliteiten bieden. De realisatie van nieuwe bedrijfsruimte, voor het merendeel door reconversie, staat in de steigers. Dat we die extra ruimte om te ondernemen optimaal en duurzaam moeten ontsluiten binnen de Eurometropool is vanzelfsprekend. Meer flexibele regelgeving die aansluit bij de economische realiteit is hierbij een must. Indicatoren Bruto toegevoegde waarde: 2% stijging tegen 2018 Aandeel leerlingen TSO en BSO: van 40,2% naar 45% in 2018/19 Oprichtingsratio starters: van 8% naar 10% in nieuwe spin-offs vanuit Kulak, Howest en Vives tegen 2018 Verhoging onderzoeksmiddelen hoger onderwijs in West-Vlaanderen: naar 5% in 2018 Werkzaamheidsgraad van 67,9% naar 70% in 2018 Werkzaamheidsgraad laaggeschoolden van 53,3% in 2010 naar 56% in 2018 Creatie van 60 ha nieuwe bedrijfsruimte tegen 2016 Uitvoering van 50% van de missing links verkeersinfrastructuur tegen

33 31

34 3. Klimaatneutraal tegen 2050 We kunnen en mogen er niet omheen: Zuid-West-Vlaanderen moet duurzamer omspringen met zijn ruimte, energie, materiaal, water en lucht. Jaarlijks stoten we 7,1 ton CO2 uit per inwoner (of met zijn allen ton). De grootste uitstoters zijn de particuliere woningen 41% van de sociale woningen is niet energievriendelijk transport en industrie. 12,5% van de bruto toegevoegde waarde van Zuid-West-Vlaanderen wordt gespendeerd aan energie, voornamelijk om aardgas te importeren. Gerichte investeringen op vlak van energie-efficiëntie moeten meer toegevoegde waarde laten terugvloeien naar de regio. Daarom willen we tegen 2020 onze netto-co2-uitstoot reduceren met 30%, om nog eens twintig jaar later helemaal klimaatneutraal te zijn. Vandaar dat we jaarlijks zo n (huur)woningen zullen renoveren. Dat is maar één concreet voorbeeld van hoe we dankzij reconversie, hergebruik, duurzame mobiliteit, energie- en grondstoffenefficiëntie, alternatieve energiebronnen Zuid-West-Vlaanderen hervormen tot een aantrekkelijke en klimaatneutrale regio. Vandaag staat onze hernieuwbare energieproductie nog in zijn kinderschoenen (1,1%). Tegen 2020 moet dat maal vijf worden en willen we bovendien de energiekosten optimaal beheersen en onze afhankelijkheid van externe energiekosten beperken. Het kan niet zijn dat onze regio meer moet betalen voor zijn energie dan bijvoorbeeld de regio Antwerpen. Die energieprijshandicap moet dus weg en het risico op energiearmoede minimaal. Onze ambitie reikt nog verder en wil ook ons waterverbruik en onze mobiliteit verduurzamen. Een must als je weet dat onze waterbergingscapaciteit jaar na jaar slinkt en de klassieke vervoersmiddelen een pak meer energie verslinden in vergelijking met alternatieve transportmodi. Indicatoren renovaties tot energieneutrale gebouwen tegen % meer woningrenovaties per jaar tegen % minder energieverbruik van openbare gebouwen tegen 2020 Regionale hernieuwbare energieproductie: van 1,1% naar 5,5% in 2020 Daling gemiddeld energieverbruik per bedrijf met 20% tegen 2020 Elke stad en gemeente uit de regio ondertekent het Burgemeestersconvenant Geen energiearmoede: energiekost mag max. 10% van het inkomen bedragen tegen 2020 Uniform energiedistributietarief in Vlaanderen tegen 2015 Energiezuinig vervoer: 30% van de verplaatsingen (openbaar vervoer, fiets, carpooling ) tegen

35 4. Minder armoede en meer zorg De snelle vergrijzing en gepaard daarmee de nood aan meer zorg en groeiende armoedekloof zijn twee maatschappelijke uitdagingen waar ook Zuid-West-Vlaanderen proactief op focust. Tegen 2025 zou onze interne vergrijzing oplopen tot 23,4% en stijgt de vraag naar bijkomende plaatsen in rusthuizen en serviceflats met 21%. Vergeten we trouwens de roep om meer kinderopvangplaatsen niet. Terwijl de behoefte aan zorg piekt, houdt het tekort aan verpleegkundigen en verzorgers aan. Die evolutie moeten we afremmen. Sterker, wij maken van de nood een deugd. De zorgsector biedt immers tal van opportuniteiten voor onze regio, zowel op het vlak van tewerkstelling, kennisopbouw, arbeidsproductiviteit, als levenskwaliteit en leefbaarheid. Kwaliteitsvolle zorg op maat van onze inwoners betekent innoveren in zorgtechnologie, opleiding en arbeidsorganisatie. En het sluiten en vermaatschappelijken van de zorgketen waarbij professionele en vrijwillige zorgverlening elkaar ondersteunen en versterken in het belang van elke inwoner. In eerste instantie de (kans) armen. Volgens de Europese armoede-indicator leeft 18% van onze inwoners onder de armoedegrens. Meer dan gezinnen wachten op een sociale huurwoning. En onze regio telt 23 kansarme buurten waar meer dan mensen wonen. Ten slotte bouwen almaar meer kinderen achterstand op in het basis- en secundair onderwijs. Onze ogen sluiten is geen optie. Wel integendeel. We willen de mensen vooral kinderen en jongeren uit de armoede halen en generatiearmoede actief opsporen, vermijden en doorbreken. Pas als alle actoren uit de streek dwars door alle domeinen heen (armoede is geen geïsoleerd fenomeen) samenwerken, kunnen we de armoedekloof overbruggen. Indicatoren Min. 10 innovatieve start-ups in de zorg (min. 50 arbeidsplaatsen) tegen aangepaste woningen voor mensen met beperking tegen bijkomende kinderopvangplaatsen tegen % rechthebbenden op de zorgverzekering via de thuiszorg tegen 2018 Operationele opstart trainingscentrum Skill Lab tegen 2015 Elke stad en gemeente ondertekent het Charter Gezonde Gemeente Aandeel van sociale woningen in de regio naar 11% in 2020 Oprichting van één centraal inschrijvings- en wachtregister voor sociale huur- en koopwoningen en een convergentie van de sociale huisvestingsmaatschappijen tegen 2018 Halvering kansarmoede-index Kind&Gezin: van 7,2% in 2011 tot 3,6% in 2020 Schoolse achterstand in basisonderwijs: van 15,7% naar 12% in

36 34

37 II. Hefboomprojecten van het streekpact Het opzet van het nieuwe streekpact Samen grenzen verleggen bestaat erin om aan de streekvisie ook zeven concrete hefboomprojecten te koppelen met volgende kenmerken: geschikt om op het niveau van de regio uit te voeren; een meerwaarde betekenen voor Zuid-West-Vlaanderen; een sectoroverschrijdende impact hebben; meerdere deelacties kunnen groeperen; steunen op het engagement van duidelijke trekkers in samenwerking met verschillende streekpartners. De invulling van deze hefboomprojecten steunt op het breed gevoerde maatschappelijk debat binnen tientallen streekorganisaties en op het Streekcongres van 19 december Een politieke consultatieronde maakte het ook mogelijk om de commentaren van de steden en gemeenten in Zuid-West-Vlaanderen, en van de provincie West-Vlaanderen te integreren. De redactionele uitwerking van de hefboomprojecten gebeurt binnen de stuurgroep voor het nieuwe streekpact, en steunt op rechtstreeks overleg met de betrokken streekpartners. Deze representatieve stuurgroep maakt er werk van om alle hefboomprojecten en deelacties te integreren tot één coherent en evenwichtig geheel. 35

38 Uitvoering en opvolging Elk hefboomproject bestaat uit meerdere deelacties en kan mettertijd aangevuld worden met nieuwe deelacties of partners. De trekkende organisatie die bij elke deelactie vermeld staat, is bereid zich te engageren voor de uitvoering in samenwerking en met ondersteuning van de aangegeven streekpartners. De trekkers staan in voor de inhoudelijke sturing van de deelacties. Daarbovenop wordt het politiek engagement dat nodig is om de hefboomprojecten uit te voeren, voor de verschillende bevoegdheidsniveaus weergegeven. RESOC Zuid-West-Vlaanderen heeft een coördinerende rol doorheen alle hefboomprojecten. Het volgt de voortgang van de verschillende deelacties actief op, in goed overleg met de betrokken trekkers. RESOC Zuid-West-Vlaanderen biedt ondersteuning bij de uitvoering van het hefboomproject, en neemt initiatief tot overleg met de aangewezen streekpartners om de deelacties te initiëren of de voortgang te bevorderen. Transversale thema s Armoedebestrijding is een transversale focus doorheen het streekpact en de hefboomprojecten. Een kerncomité inzake armoedebestrijding, getrokken door het Welzijnsconsortium Zuid-West-Vlaanderen, zal een armoedetoets uitvoeren bij alle hefboomprojecten om de impact te beoordelen op vlak van armoedebestrijding. Dit kerncomité staat ook in voor de uitvoering en opvolging van prioritaire acties op streekniveau inzake armoedebestrijding. Ook de bevordering van het streekimago en de grensoverschrijdende samenwerking zijn transversale thema s en worden bij elk hefboomproject kort doorgelicht. 36

39 fietstunnel - zwevegem 37

40 38

41 1. Topregio voor de creatieve maakindustrie Doelstellingen van het hefboomproject Regio Zuid-West-Vlaanderen had decennialang een sterke uitstraling als welvarende regio. De eigenschappen die dit imago onderbouwden, zijn nog steeds in het streek-dna verankerd: ondernemerschap, creativiteit, veerkracht en durf tot innovatie. Deze eigenschappen dienen gestimuleerd te worden door een open, faciliterend regionaal economisch beleid gericht op samenwerking tussen overheid, ondernemersveld, onderwijs en inwoners. Dit samenwerkingsmodel kan als een krachtige hefboom dienen en Zuid-West- Vlaanderen laten uitgroeien tot een topregio op het vlak van het Nieuw Industrieel Beleid. Regio Zuid-West-Vlaanderen heeft een aantal typische kenmerken, die als troeven kunnen worden ingezet in het regionaal sociaal-economisch beleid: a) Sterke ondernemers: De regio kent veel sterke, traditionele en vaak familiale KMO s, gericht op de maak- en diensteneconomie. De organisatie, stabiliteit en schaal van deze KMO s bieden heel wat kansen voor de implementatie van een sterke innovatiestrategie, in het bijzonder binnen de industrie, diensteneconomie, zorgsector en landbouw. De voorbije jaren werd ingezet op het aantrekken en ondersteunen van creatieve starters, met een sterk pakket aan inhoudelijke en materiële ondersteuningsmaatregelen. Dit jonge geweld verhoogt de aantrekkelijkheid van de regio en opent opportuniteiten voor kruisbestuiving met gevestigde ondernemers. Hoewel niet altijd zichtbaar voor het brede publiek, kent de regio heel wat sterke groeiers. Deze ondernemingen dienen in deze cruciale fase maximale kansen te krijgen om letterlijk en figuurlijk (inter)nationaal door te groeien tot absolute topvoorbeelden van ondernemerschap voor onze regio. De regio scoort zowel Vlaams als internationaal sterk op het vlak van een aantal speerpunt-sectoren: kunststoffen, innovatieve materialen, mechatronica, en beeld en communicatietechnologie. Deze speerpuntsectoren dienen te resulteren in een innovatie van het bestaande industrieel weefsel, vb. textielinnovatie. Bovendien is het concept van product- en servicedesign mede onder stimulans van Designregio Kortrijk en Flanders InShape uitgegroeid tot een vaste waarde in Zuid-West- Vlaanderen en kan dit transversaal een belangrijke toegevoegde waarde creëren. 39

42 b) Onderwijs met focus op het regionale werkveld: KMO s, starters en groeiers hebben in vergelijking met grote ondernemingen extra nood aan externe kennis en expertise. De regio mag dan weliswaar niet kunnen buigen op een volledige universitaire opleiding, maar heeft wel een aantal sterke troeven op het vlak van hoger onderwijs en volwassenenonderwijs die deze kennisnood kunnen helpen invullen. Zo bieden Howest, Vives en Kulak een gevarieerd aanbod aan professionele bachelors en (toegepaste) academische opleidingen en laten zij hun studenten maximaal proeven van het ondernemerschap in Zuid-West-Vlaanderen. Zuid-West- Vlaanderen kan evenzeer buigen op sterke actoren in het volwassenenonderwijs, die gemotiveerd zijn om het regionale verhaal te helpen schrijven. Door een methodiek van overleg en samenwerking tussen en over de instellingen en onderwijsniveaus heen, kan de regio een krachtig onderwijsnetwerk faciliteren waar de regionale ondernemers mee de vruchten kunnen van plukken. c) Toegepast onderzoek en valorisatie op maat van de regio: Ook op het vlak van onderzoek en valorisatie is de regio onderbedeeld t.o.v. Vlaanderen. Hiertoe werd de laatste jaren vanuit de regio een inhaalbeweging ingezet en een gezamenlijk gedragen actieplan voor een kennisgedreven groei ontwikkeld, dat op vandaag mooie resultaten kan voorleggen en ook Vlaamse actoren overtuigt om competentiepolen en antennes in Zuid-West-Vlaanderen in te bedden (onderzoeksfaciliteiten binnen de hogeronderwijsinstellingen, Flanders InShape, Flanders Plastic Vision, MIC, Vlakwa, ). Vlaamse ondersteuning moet in de toekomst de ingezette inhaalbeweging een nog grotere boost geven. d) De grensligging van Zuid-West-Vlaanderen biedt extra kansen op internationalisering. Vertrekkende en ondersteund vanuit de Eurometropool, kunnen nieuwe internationale markten en samenwerkingsverbanden worden gecreëerd voor zowel starters en ondernemers als voor de in de regio verankerde kenniscentra en onderwijsinstellingen. 40

43 Dit hefboomproject wil Zuid-West-Vlaanderen verder uitbouwen tot een topregio voor de creatieve maakindustrie, en omvat meerdere doelstellingen: 1. Om de typische kenmerken van de streek volop te kunnen inzetten in een regionaal sociaaleconomisch beleid, dienen de krachten maximaal gebundeld te worden. Daartoe wordt het West-Vlaamse concept van de Fabriek voor de Toekomst gebruikt: het uitbouwen van een samenwerkingsverband van complementaire partners uit zowel overheid, onderwijs als de ondernemerswereld, waarbij elke partner bereid is de eigen sterktes, expertise, middelen en netwerken in te zetten om het hefboomproject te helpen realiseren. 2. Het hefboomproject dient ook een sterke combinatie van zowel inhoudelijke als materiële acties te omvatten. De regio biedt al heel wat mentale ruimte en impulsen voor ondernemerschap en creativiteit, maar dit moet worden onderbouwd door een regionaal beleid op het vlak van fysieke ruimte voor ondernemers, onder de vorm van zowel innovatieve reconversie als introductie van nieuwe, duurzame huisvestingsmogelijkheden. 3. Het uitgebreide partnership en de sterke combinatie van zowel inhoudelijke als materiële acties moeten ondernemers extra overtuigen om zich in de regio te vestigen en/of blijvend te verankeren. Door het ondersteunen en versterken van de regionale troeven moet Zuid-West-Vlaanderen haar reputatie van ondernemende regio waar het goed wonen, werken, ondernemen en studeren is, opnieuw ten volle kunnen waarmaken en uitgroeien tot een voorbeeld van het Nieuw Industrieel Beleid voor Vlaanderen. 41

44 Dit hefboomproject bestrijkt Zuid-West-Vlaanderen, met aandacht voor provinciale, Vlaamse en internationale wisselwerking en netwerken, vertrekkende vanuit de unieke ligging in het Eurometropoolgebied. Door de krachten te bundelen en samen met actoren uit overheid, onderwijs/ onderzoek en ondernemingen een inhoudelijk en materieel ondersteunend sociaal-economisch beleid uit te bouwen op maat van de regio, krijgen ondernemers in Zuid-West-Vlaanderen maximale kansen op opstart en doorgroei tot sterke, individuele Fabrieken van de Toekomst. De resultaten met toegevoegde waarde die voortvloeien uit dit hefboomproject, zullen zich concreet laten merken op het vlak van: Familiale KMO s: meer familiale KMO s die open staan voor samenwerking en innovatieve businessmodellen en op die manier de transformatie tot een kennisgedreven (maak)economie succesvol doormaken. Nieuwe en jonge ondernemingen: meer en sterkere nieuwe initiatieven in de creatieve en/ of kennisintensieve sectoren, die in Zuid-West-Vlaanderen hun activiteiten ontwikkelen en een regionaal en internationaal netwerk uitbouwen. Groeiers: meer ondernemingen die de stap durven zetten naar een echte (internationale) doorstart en als voorbeeld kunnen dienen voor starters en familiale KMO s. Internationale ondernemingen: economische groei creëren door het aantrekken van internationale ondernemingen en investeerders naar de streek. Onderwijs en onderzoek: versterking en uitbreiding van de onderwijs- en onderzoekscapaciteiten van Zuid-West-Vlaanderen, met aandacht voor unieke, regionale accenten. Dit moet de instroom van jongeren en (internationale) onderzoekers in onze regio tevens beduidend verhogen. Ruimte: creatieve, duurzame realisaties van (nieuwe) huisvestingsmogelijkheden op maat van starters en ondernemers, die de economische groei van de regio faciliteren. 42

45 concrete deelacties Titel van deelactie: Omschrijving aanpak: 1.1 Ondersteunen en stimuleren van ondernemerschap - Bundelen van de bestaande regionale initiatieven rond ondernemerschap: initiatieven voor prestarters: bevorderen van creativiteit en ondernemerschap in het onderwijs (zowel secundair als hoger onderwijs), Summerschool, Bryo, ondersteuning van starters algemeen en van starters in specifieke sectoren begeleiding bij overdracht familiale ondernemingen ondersteuning van groeiers en dalers stimuleren tot internationalisering innovatie en samenwerking binnen landbouw aanmoedigen gedeelde account manager als centraal aanspreekpunt begeleiding werkzoekenden uit kansengroepen tot zelfstandige - Gezamenlijke ontwikkeling van nieuwe initiatieven in functie van actuele noden/vragen/trends - Transparante communicatie van het totaalaanbod Beoogd resultaat: Volledig uitgebouwd aanbod op streekniveau waar ondernemingen en potentiële ondernemers, in alle facetten/fasen van hun bestaan, beroep kunnen op doen. Timing van uitvoering: Trekker(s): Partners: Unizo, Voka Ondernemerscentrum Kortrijk, POM West-Vlaanderen, RTC, Vlajo, kenniscentra, onderwijsinstellingen, Syntra West, MIC, VDAB, Boerenbond, Gusto 43

46 Titel van deelactie: Omschrijving aanpak: Beoogd resultaat: 1.2 Uitbouw van Fabriek voor de Toekomst Nieuwe Materialen Regionale realisatie van het West-Vlaamse concept van de Fabrieken voor de Toekomst: bundelen van complementaire actoren (overheid, onderwijs, ondernemingen, gebruikers, werknemers) in een uniek samenwerkingsverband, dat een gezamenlijk jaarprogramma ontwikkelt en uitvoert met acties binnen 5 pijlers: infrastructuur/logistiek branding bedrijfsgerichte dienstverlening & netwerking onderzoek & innovatie sociale innovatie Voor Zuid-West-Vlaanderen ligt de focus hierbij op nieuwe en intelligente materialen en producten/industrial design. De opgedane ervaringen en resultaten kunnen ook bruikbaar worden gemaakt voor andere sectoren. Realisatie van concrete acties in de 5 pijlers: infrastructuur/logistiek: operationalisering River Terminal Wielsbeke, branding: promoten van FvT1 met onder meer Budafabriek als vitrine dienstverlening en netwerking: uitbreiding van het machinepark van VKC, co-transformatieproject, integratie LED-werking, onderzoek en innovatie: ontwikkeling nodendatabank, opstellen van gap-analyses i.f.v. detecteren ontbrekende schakels in de waardeketen, uitbouw leerstoel kunststoffentechnologie, sociale innovatie: ontwikkeling van een Academie voor de Toekomst, ondersteuning van KMO s bij de implementatie van nieuwe businessmodellen en modern personeelsbeleid, Timing van uitvoering: Trekker(s): Partners: POM West-Vlaanderen (Kerngroep FvT1) Sociale partners, Howest, Kulak, Vives, Centexbel, Essenscia, Sirris, Flanders Plastic Vision, Flanders Inshape, Budafabriek, Designregio Kortrijk, Ondernemerscentrum Kortrijk, Syntra West, Intercommunale Leiedal, bedrijven 44

47 Titel van deelactie: Omschrijving aanpak: 1.3 In de markt zetten van Zuid-West-Vlaanderen als creatieve, ondernemende regio Een positief streekimago is een cruciale stimulans voor het ondernemerschap. Er dient dan ook op korte termijn een sterke merknaam voor de regio te worden ontwikkeld, die ondersteund door een sprekend campagnebeeld en baseline, consequent door alle betrokken actoren in de regio mee wordt uitgedragen. Type ondernemers (starter, familiale KMO, groeier, ) die het DNA van de regio in zich dragen, kunnen daarbij als ambassadeurs worden ingezet. Tegelijk dient het economische streekimago de gekozen speerpuntsectoren te versterken. Beoogd resultaat: Verhogen van het aantal studenten, onderzoekers, starters en nieuwe vestigingen van Vlaamse en internationale ondernemingen. Timing van uitvoering: 2013: ontwikkeling merknaam & bijhorende campagne : realisatie promotiecampagne Trekker(s): Partners: RESOC Zuid-West-Vlaanderen FvT1, steden & gemeenten, Intercommunale Leiedal, Unizo, Voka, onderwijsinstellingen, Budafabriek, Designregio Kortrijk, Ondernemerscentrum Kortrijk 45

48 Titel van deelactie: Omschrijving aanpak: 1.4 Versterken en uitbreiden van het opleidingsaanbod Versterken van het bestaande opleidingsaanbod in aansluiting op de nodendatabank van ondernemingen/organisaties, op de speerpuntsectoren, en op de grensoverschrijdende samenwerking. De juiste schaalgrootte van het opleidingsaanbod is belangrijk om strategische keuzes te maken die economisch verantwoord zijn: economisch georiënteerde opleidingen en handelswetenschappen in de regio centraliseren en uitbouwen ontwikkelen van nieuwe opleidingen of modules, zowel op het vlak van volwassenenonderwijs, HBO5 als hoger onderwijs (professionele bachelors, masters, manama s, ) de afnemende meertaligheid van jongeren omzetten naar een groeiend besef bij Vlaamse jongeren en scholen dat sterke talenkennis een unieke troef is op de arbeidsmarkt uniek aanbod van textielopleiding in de regio uitspelen Beoogd resultaat: nieuwe leerstoelen (kunststoffentechnologie, watertechnologie, design-innovatie) nieuwe masters en manama s (gaming, ondernemerschap, ), ook binnen een grensoverschrijdende en internationale context nieuwe professionele bachelors (cleantech, ) nieuwe HBO5-opleidingen in aansluiting op de speerpuntsectoren kansengroepen toeleiden naar knelpuntvacatures uitbouw van de Academie voor de Toekomst in het kader van FvT1 Timing van uitvoering: Trekker(s): Partners: Provinciale werkgroep Hoger onderwijs Platform Levenslang Leren Howest, Kulak, Vives, Comenes, Syntra West, VDAB, Mentor, Vlakwa 46

49 Titel van deelactie: Omschrijving aanpak: 1.5 Versterken en uitbreiden van het netwerk aan (Vlaamse) kennisactoren Ontwikkeling van een gezamenlijke regionale strategie m.b.t.: de verankering van bestaande kennisactoren zoals Vlakwa, Flanders Inshape, MIC en Flanders PlasticVision in Zuid-West-Vlaanderen de versterking van de onderzoeksgroepen binnen de hoger onderwijsinstellingen i.s.m. de associaties Gent en Leuven de ontwikkeling van nieuwe onderzoeks- en dienstverleningsinfrastructuren in functie van de regionale speerpuntsectoren en met extra aandacht voor duurzaamheid: vb. strategisch onderzoekscentrum voor kunststoffen het aantrekken van antennes van Vlaamse en internationale kennisactoren naar de regio (Centexbel, Sirris, IMEC, ) de versterking van het netwerk en de liaisonfunctie tussen ondernemingen externe kennis/expertise Beoogd resultaat: continuering en versterking van de reeds bestaande kenniscentra in een (inter)nationaal kennisnetwerk meer onderzoeksmiddelen voor de hoger onderwijsinstellingen in Zuid-West-Vlaanderen nieuwe onderzoeks- en dienstverleningsinfrastructuur in de speerpunt- en transversale sectoren (labo watertechnologie, mechatronica, ) oprichting van antennes van Sirris, IMEC, Timing van uitvoering: Trekker(s): Partners: Provinciale werkgroep Hoger onderwijs/pom West-Vlaanderen Kerngroep FvT1, kenniscentra, Howest, Kulak, Vives, associaties UGent en KULeuven, sectororganisaties, kenniscentra 47

50 Titel van deelactie: Omschrijving aanpak: 1.6 Creëren van spin-off hospitality Ontwikkeling van een gezamenlijke strategie voor het stimuleren van spin-offs van hoger onderwijsinstellingen en van (hoogtechnologische) bedrijven, met aandacht voor: brede, sensibiliserende initiatieven (Bryo, bootcamps, ) opzetten van experimenteerruimte (cf. methodiek Gusto) collectieve en een-op-een begeleidingstrajecten Beoogd resultaat: Verhogen van het aantal nieuwe, hoogtechnologische ondernemingen in Zuid- West-Vlaanderen, gegroeid vanuit de hoger onderwijsinstellingen en vanuit (hoog) technologische bedrijven. Timing van uitvoering: Trekker(s): Partners: Unizo, Voka Kulak, Howest, Vives, kenniscentra, Intercommunale Leiedal, Budafabriek, steden & gemeenten (ondernemersloketten), POM West-Vlaanderen, Ondernemerscentrum Kortrijk 48