1 Aantrekkelijker maken van het Brabantse investerings- en vestigingsklimaat

Transcriptie

1 1 Aantrekkelijker maken van het Brabantse investerings- en vestigingsklimaat Gedeputeerde Yves de Boer heeft het woord optimodaal uitgevonden MCA gaat verder met optimalisatie van duurzame multimodaliteit en bereikbaarheid Het bevorderen van multimodaal goederenvervoer in, van en naar Noord-Brabant en zo een modal shift te realiseren van wegvervoer naar alternatieven als water, spoor en pijpleiding en het optimaliseren van combinaties van multimodaal vervoer. Met dat doel ging in 1998 in Brabant het Multimodaal Coördinatie- en Adviescentrum (MCA) van start. De concrete opdracht voor het MCA was via onderzoek, voorlichting, advisering, ondersteuning, begeleiding en coördinatie de aanpak van regionale vervoersprojecten op multimodaal-gebied te stimuleren. De volgende stap is een verdere optimalisering van een duurzame multimodaliteit en bereikbaarheid, zodat het investerings- en vestigingsklimaat van Brabant nog aantrekkelijker wordt. John Hondebrink, directeur van het MCA: Aanleiding voor de oprichting van het MCA was het explosief stijgende wegverkeer en een dichtslibbend wegennet in de jaren 90. Die ontwikkeling maakten politiek en bedrijfsleven bewust dat de samenleving bij ongewijzigd beleid op een verkeersinfarct zou afstevenen. Immers, 1% economische groei gaat gepaard met minimaal 1,5% toename in goederenvervoer. Op Europees, nationaal en regionaal niveau werden er dan ook beleidsinitiatieven gestart om via een modal shift het gebruik van alternatieve modaliteiten te stimuleren en allerlei combinaties van multimodaalvervoer te optimaliseren. In Noord-Brabant werd door Provincie, Rijkswaterstaat, enkele gemeenten alsmede EVO, TLN, KNV, Binnenvaart Nederland, BVS, Havenschap Moerdijk en de Kamers van Koophandel het MCA opgericht. MCA wordt door de spelers in het veld en door de Provincie Noord-Brabant als resultaatgerichte partner gezien en heeft als zodanig toegevoegde waarde voor Brabant. Het voorzitterschap van het nieuwe Platform Multimodaal Duurzaam Goederenvervoer Brabant, de DAEB-status en de toebedeelde taken in de Strategische Visie van de Provincie zijn recente indicaties hiervoor. Cora van Nieuwenhuizen, voormalig gedeputeerde en nu lid van de Tweede Kamer Ik sta pal voor de multimodale ontwikkelingen in Brabant. Bereikbaarheid van bestaande en nieuwe bedrijventerreinen wordt daardoor in hoge mate bepaald. Hierbij dicht ik MCA een belangrijke rol toe, als onafhankelijke instelling en dienst van algemeen economisch belang.(daeb) Ik zal de goede koers die mijn voorgangster Cora van Nieuwenhuizen heeft uitgezet, vasthouden en verder dragen. Daarbij blijft voorop staan ons mooie Brabant bereikbaar te houden. Eén van de middelen die daarbij mijn aandacht heeft is multimodaliteit: het optimaal accommoderen van verschillende vervoersstromen over weg, water en spoor. Yves de Boer, gedeputeerde mobiliteit, infrastructuur en handhaving

2 2 Functie en aanpak MCA 4 De MCA-agenda Resultaat staat voorop Optimalisatie van duurzame multimodaliteit Directeur John Hondebrink overhandigt ex-gedeputeerde Cora van Nieuwenhuizen een blijvend aandenken aan het MCA De initiatiefnemers voor een gecoördineerd multimodaal-beleid in Brabant waren destijds Arie van Harten (provincie gedeputeerde) en Laut de Borst (HID-RWS). Dit initiatief was voorbereid binnen het platform Brabantse Kanalen en door het ILO-Platform met Peter Swinkels (BZW) en Theo Hurks (KvK). Het MCA richtte zich vanaf het begin op verladers, vervoerders, regionale overslagcentra en terminals, logistieke dienstverleners,relevante belangenorganisaties en overheidsinstanties. Tot op heden doet het MCA dat vanuit een aanpak die wordt gekenmerkt als resultaatgericht, actiegericht, pragmatisch en communicatief. Naar de buitenwereld positioneert de stichting zich als een onafhankelijk intermediair met een aanjaag- en bemiddelingsfunctie. Dat doet het MCA met een relatief klein bureau, een deelnemend dagelijks bestuur en een Raad van Advies met vertegenwoordigers uit de relevante netwerken, aldus Hondebrink. 3 Behaalde successen Het signaleren van problemen en kansen en de betrokkenen als katalysator begeleiden naar oplossingen tieke dienstverlening, leidt tot de conclusie dat een samenhangende benadering van de beleidsthema s Infrastructuur, Vestigingsklimaat en Mobiliteit nodig is. Waardetoevoeging en -veredeling van de goederenstroom naar, in en vanuit onze provincie is in belang van een duurzame sociaal-economische structuurversterking en dus ook van alle betrokken Brabantse partijen. Dit vereist een bredere visie op de Brabantse logistieke dienstverlening in het belang van de gezamenlijke concurrentiekracht. De eerder onder 1. genoemde missie blijft bepalend voor uit te voeren activiteiten resp. projecten. Het MCA blijft doorgaan met de uitvoering van haar multimodalemissie: optimalisering van duurzame multimodaliteit in Brabant. Dat doet het MCA middels het signaleren van problemen en kansen en de betrokkenen als katalysator begeleiden naar oplossingen. Daarbij richt zij zich op: Spoorvisie Goederenvervoer Op basis van de MCA-missie en visie en binnen de context van de interne en externe ontwikkelingen en het provinciale beleidskader Brabantse Strategische Visie Goederenvervoer, heeft het MCA een voorlopige agenda voor de komende periode ( ) opgesteld. Communicatie met de nieuwe politieke partners en tegenspelers De gemeentelijke verkiezingen (2009) leidden tot veel nieuwe wethouders en raadsleden. Het is de gewoonte van het MCA om voor relevante politici voorlichtingsessies te houden over het MCA-beleid. Samenwerking Rotterdam Noord-Brabant De toenemende industriële concurrentie uit Oost-Europa met Constanza als mainport vraagt om een gezamenlijke response op taktisch niveau. De mainport Rotterdam en het Brabantse multimodalenetwerk hebben wederzijdse belangen. Zowel om praktische redenen op korte termijn (Intermodal BV) als uit strategische overwegingen op langere termijn is het nuttig om de samenwerking te intensiveren. Bereikbaarheid, Vestigingsklimaat en Mobiliteit In haar bestaan heeft het MCA al veel bereikt. Hondebrink: Het MCA heeft als aanjager en bemiddelaar een wezenlijke bijdrage geleverd aan onder meer de nieuwbouw van sluizen 4, 5 en 6 in de Zuid-Willemsvaart, de opwaardering van het Wilhelminakanaal in Tilburg, het uitdiepen van de Beatrixhaven in Eindhoven, de aanleg van een openbare overslagkade op het bedrijventerrein Vijf Eiken in Oosterhout en natuurlijk de omlegging van de Zuid-Willemsvaart rond Den Bosch. Daarnaast speelde het MCA een belangrijke rol bij de totstandkoming van BrabaCon (overleg- en samenwerkingsverband van Brabantse containerterminals), Brabant Intermodal en het Platform Multimodaal Duurzaam Goederenvervoer Brabant. Dit is slechts een kleine greep uit de successen. Het bedrijfsleven en overheid zijn positief over het werk dat het MCA doet. Daarom is het belangrijk dat het MCA dit werk kan blijven doen, zodat Brabant op weg kan naar het verder optimaliseren van een duurzame multimodaliteit en bereikbaarheid. Daarmee verbeteren we de aantrekkelijkheid van het Brabantse investerings- en vestigingsklimaat. Het MCA wil de vaart erin houden! Een aantal van de projecten waar het MCA aan werkt is door het MCA zelf geïnitieerd. Het MCA heeft doorgaans een inspanningsverplichting op zich genomen om het project zo goed mogelijk met de projectpartners af te ronden, hetgeen in meer dan 95% van de gevallen ook het geval is geweest. De projectpartners, doorgaans overheden of bedrijfsleven, kunnen worden aangesproken op een resultaatsverplichting. Het MCA vervult hierbij de rol van aanjager en bemiddelaar. Onder het hoofdstuk: Missie 7 staan de afgeronde en lopende projecten genoemd. De vaststelling dat er een wederzijdse afhankelijkheid bestaat tussen productieve bedrijvigheid en logis- Er zijn al diverse succesvolle spoorprojecten op de rails zijn gezet. Daarnaast liggen er nog veel verbeterkansen op het gebied van goederenvervoer over het spoor, zoals het helpen van de industrie met het realiseren van spoorse aansluitingen. Daarnaast is het vergroten van de bereikbaarheid van Oost- en Zuid-Europa over het spoor een belangrijke verbeterkans. Voor het MCA is dit voldoende aanleiding om input te leveren voor een breed gedragen Spoorvisie Goederenvervoer. Bij het bestuderen van de multimodale kaart viel al jarenlang op dat, op Moerdijk na, West-Brabant een witte vlek was op het gebied van watergebonden containerterminals. Aan de Theodorushaven in Bergen op Zoom lagen weliswaar grote bedrijven, die via bulkterminals aan water veel overslag hadden, een echte containerterminal was er niet. De gunstige strategische ligging van Bergen op Zoom aan groot vaarwater werd teniet gedaan door de geringe afstand tot de mainports Rotterdam en Antwerpen. De firma V.d. Bosch exploiteerde een terrein aan het water en spoor (niet gebruikte stamlijn), waarop weliswaar veel containers stonden, de werkelijkheid was dat, op wat bulktransport na, deze locatie niet voor containers over water werd gebruikt. Toekomstplannen waren er genoeg, een zeer ambitieus plan om buitengaats de locatie Noordland te ontwikkelen voor binnenvaart en short-sea, waarbij al gauw investeringen in de orde van 30 miljoen Euro werden genoemd. MCA is de afgelopen jaren betrokken geweest bij de meeste van deze plannen, hetzij als contra-expertise, hetzij in meer adviserende zin. Arn van der Vorst, directeur van Mepavex Logistics en de Markizaat Container Terminal Bergen op Zoom. 5 Positie en meerwaarde MCA Toekomstige Hardware-Software-Netware Regelmatig bezoek aan multimodaal Brabant van ministers uit den Haag Het Haagse dossier Brabantse Kanalen was gesloten! Maar mede dankzij jullie inzet en lobby kan ik nu toch dit grote renovatieplan van de Brabantse kanalen ondertekenen. Karla Peijs, voormalig minister Verkeer en Waterstaat, bij de ondertekening van de overeenkomst op 22 september Complimenten voor jullie verkeersaanpak bij A2-verbouwing. Camiel Eurlings, minister van Verkeer en Waterstaat op 10 maart De Markiezaat Terminal in Bergen op Zoom heeft grote uitbreidingsplannen Het MCA-bestuur is van mening dat het MCA als DAEB, respectievelijk als vertrouwde advies- en netwerkorganisatie, juist nu een extra waarde kan en moet toevoegen om het duurzame fundament van de regio te versterken en Brabant zo een betere uitgangspositie te verschaffen als de economie en vervoer weer aantrekt. Volgens het MCA is het in deze economische recessie nodig om naast de operationele projecten en activiteiten ook extra aandacht te besteden aan de versterking van de Brabantse hardware, software en netware van overmorgen. Bij hardware moet gedacht worden aan het selectief inzetten van beschikbare overheidsmid- 3 delen voor infrastructurele en facilitaire projecten, inclusief multimodale- en ICT-ontsluiting van bedrijventerreinen. Bij software moet gedacht worden aan nieuwe kennisintensieve concepten in de organisatie van goederenstromen, respectievelijk logistieke innovaties en smart solutions in duurzaamheid en productiviteit. Bij netware moet gedacht worden aan de noodzaak om alle krachten en kennis te bundelen en daarmee prioriteitstelling en draagvlak voor de gezamenlijke agenda te bereiken. Afstemmen, samenwerken en schakelen in netwerkverbanden heeft in het verleden bewezen een voor Brabant succesvolle formule te zijn.

3 M u l t i m o d a a l C o ö r d i n a t i e e n A d v i e s c e n t r u m M u l t i m o d a a l C o ö r d i n a t i e e n A d v i e s c e n t r u m 6 Organisatie en financiën MCA Bijlage 1 Actuele externe ontwikkelingen Interne organisatieontwikkelingen Na het afscheid van Bert Hilberts als directeur van het MCA en het overlijden van zijn opvolger Harry Goijer, werd John Hondebrink in 2010 de directeur van het MCA; Het bemannen van het bestuur met onafhankelijke, ervaren pensionados met een eigen netwerk in politiek, logistiek en bedrijfsleven, heeft zijn effectiviteit bewezen. Toch is het MCA constant op zoek naar een balans tussen vernieuwing enerzijds en continuïteit anderzijds. Daarnaast werd een nieuwe Raad van Advies ingesteld met leidende vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven en kennisinstellingen. De bezuinigingsgolf beperkt de provincie in haar financiële beleidsruimte. Dat heeft ook zijn weerslag op de MCA-begroting. Het MCA heeft zich altijd kunnen verheugen in een goede samenwerking met de gedeputeerde met wederzijdse waardering. Diezelfde waardering geldt ook voor de samenwerking met de ambtenaren op het gebied van goederenvervoer. Aandachtspunten voor komende periode zijn: Vernieuwing, versterking en bemanning MCA-organisatie MCA heeft een actieve start gemaakt met de vernieuwing en versterking van de organisatie en structuur en zal deze ingeslagen weg, ook in bestuurlijk verband, blijven volgen. Input Raad van Advies Tijdens de bijeenkomsten van de Raad van Advies (RvA), die een afspiegeling vormt van een Brabantbrede vertegenwoordiging van leidende en betrokken personen uit het MCA-partnernetwerk, wordt er onder meer gesproken over prioriteiten, aandachtspunten en de eigen bijdragen van partners. De output van deze bijeenkomsten is steeds belangrijke input voor de MCAagenda. Financiële middelen De beperkte financiële middelen zijn een vast agendapunt voor het MCA-bestuur, en vragen buitenproportioneel tijd en aandacht. Want hoewel veel MCA-activiteiten op veredeld vrijwilligerswerk berusten, dienen de vaste kosten voor het in stand houden van het MCA-bureau uit het beperkte budget betaald worden. Uitgaven voor onderzoeken, speciale projecten, noodzakelijke voorlichtingssessies en dergelijke kunnen alleen gedaan worden als er alternatieve bronnen voor projectfinanciering beschikbaar zijn was het begin van een onvoorziene breuklijn in een langdurige groei van de Brabantse economie. Externe factoren (financiële en economische crisis) drukten het bruto regionaal product naar een historische dip van -10%, met een navenante afname van de vervoersintensiteit. De economische bedrijvigheid en aantrekkelijkheid van Noord-Brabant als vestigingsplaats, staan momenteel onder druk door externe ontwikkelingen. Enerzijds zien we de effecten van de financiële en economische crisis, namelijk bezuinigen, overleven en korte termijnbeslissingen, en anderzijds zien we de effecten van de wijzigende structurele concurrentieverhoudingen in een globaliserend krachtenveld. Zo verschuift het zwaartepunt van de Europese bedrijvigheid op het gebied van de maakindustrie, veredeling, assemblage en gerelateerde dienstverlening oostwaarts met een snelheid van ca. 300 km per jaar. Als deze trend zich doorzet, ontstaat de mogelijkheid dat de keten relevante spelers (industrie, toeleveranciers en dienstverleners) tot het besluit komt dat de mainport Constanza aan de Zwarte Zee dichter bij dit zwaartepunt ligt dan de omweg via de mainports Rotterdam of Antwerpen. Kortom, ook onder druk van buitenaf is het in beider belang dat Rotterdam en Brabant elkaar vinden in een constructieve samen- Sluis 4 in de Zuid-Willemsvaart bij Veghel is bijna gereed werking met een gedeelde visie en aanpak. Deze crisis biedt de kans tot een voorjaarsschoonmaak als voorbereiding op de oogst in de volgende zomer. De hoofdvraag (centrale opgave) is: Wat moet onze toekomstige aanpak (Brabant en MCA) zijn om onder deze gewijzigde omstandigheden onze missie en doelstellingen te realiseren met behoud van onze bestaande succesfactoren?. 7 Lopende projecten behoeven nog steeds veel tijd en aandacht van het MCA Twaalf en een half jaar MCA: Brabants investerings- en vestigingsklimaat significant verbeterd. In haar twaalfjarig bestaan (1998-heden) is het MCA bij tientallen projecten betrokken geweest die stuk voor stuk een bijdrage leveren aan de missie van het MCA: de realisatie van een modal shift van wegvervoer naar alternatieven als water, spoor en pijpleiding en het verder optimaliseren van duurzame combinaties multimodaal-vervoer met als doelstelling optimale bereikbaarheid, zodat het Brabantse investerings- en vestigingsklimaat significant verbetert. Een groot aantal van deze projecten is opgenomen in onderstaand overzicht. Een deel daarvan is al afgesloten en een deel van de projecten is nog in uitvoering, in die zin dat het project nog tijd en aandacht van het MCA behoeft. Enkele afgesloten dan wel afgeronde projecten zijn (jaartal wanneer gerealiseerd aangeven): (voor een overzicht van alle terminals wordt verwezen naar MCActueel) Uitbreiding capaciteit Oosterhoutse Container Terminal (2009) Ontwikkeling Markiezaat Container Terminal Bergen op Zoom(2008) BrabaCon, netwerk van zeven Brabantse inland terminals (2007) Vernieuwing sluizen 4, 5 en 6 Zuid-Willemsvaart (2010) De lopende projecten zijn: Omleiding van de Zuid-Willemsvaart rond Den Bosch; Convenant tussen bedrijfsleven en overheden over financiële bijdrage aan sluizen 4, 5 en 6 van de Zuid-Willemsvaart; Opwaardering Wilhelminakanaal tussen de huidige sluis II en haven Loven in Tilburg; Project Mobiliteitsmanagement Goederenvervoer Wegwijs A2; Ontwikkeling terminal Cuijk Verbreden en herprofilering Kerkvaart te Waspik (quick win project); Realisering loskade bedrijventerrein Vijf Eiken Oosterhout Intermodal BV, krachtenbundeling van vier Brabantse inland terminals; Herontwikkeling Duits Lijntje en spooraansluiting ITV (Inland Terminal Veghel); Ontwikkeling spoor industrieterrein Acht in Eindhoven; Ontwikkeling terminal buitengaats Noordland Bergen op Zoom; Opwaardering haven Waalwijk; Realisatie langshaven en zwaaikom industrieterrein Vossenberg-West in Tilburg Terminal op industrieterrein Ekkersrijt in Eindhoven/ Son; Ontwikkeling Cobarge bij ITV Veghel; Spooraansluiting gemeente Oss; Opwaardering Beatrixkanaal en Beatrixhaven in Eindhoven BrabaCon monitoring. Overig (divers): Platform Multimodaal Duurzaam Goederenvervoer Brabant (voorzittersrol); Bijdrage aan ontwikkeling spoorvisie Brabant (n.b. is geen project maar strategisch beleidskader); Deelname overleg Havens Midden-Brabant; Deelname overleg Rijn-Schelde Delta, Interreg maar ook met de provincie Limburg en Zeeland; Bij de Osse Overslag Centrale (OOC), een van de eerste terminals in Brabant, wordt op de toekomst gericht gewerkt. We zijn ons terdege bewust van de strategische positie van Oss, gelegen via het Delenkanaal aan de Maas, een klasse Vb-vaarweg, en via een door de gemeente goed onderhouden stamlijn verbonden met het hoofdspoor Den Bosch- Nijmegen. MCA, de gemeente Oss en de OOC werken al jaren intensief samen om een strategie, en een hiervan afgeleid actieplan te ontwikkelen, om door investeringen in uitbreidingen van de terminal, en het opwaarderen van de vaar- en spoorwegen de multimodale potenties van Oss maximaal te benutten. Eric Nooijen, directeur van de Osse Overslag Centrale. Bijlage 2 Agenda van Brabant Voor de BV Brabant en haar beleidsmakers betekent dit dat, net als de aanpak na de crisis van begin jaren negentig, nu ook de beleidsplannen vanuit een langetermijnvisie, zoals vastgelegd in de Agenda van Brabant, met een gezamenlijke sense of urgency moeten worden aangepakt en uitgevoerd. Daarbij zijn enkele pragmatische uitgangspunten van belang: Back to basics! Waar zijn we echt goed in, wat zijn onze sterkten als BV Brabant en focus daar de aandacht en aanpak op; De provincie beziet zich op haar rol (kerntakendiscussie); daarbij staat de vraag centraal: waar maakt zij het verschil? Never waste a good crisis! Want een crisis schept een band en levert het draagvlak om de nodige veranderingen sneller en beter te realiseren en verkort tevens het traject van kennis en kunde naar kassa door sense of urgency, daadkracht en samenwerking. Bovendien heeft de sterke groei na de vorige crisis laten zien dat Brabant in staat is om bedreigingen effectief te transformeren tot kansen; Recent is een tweede portaalkraan in bedrijf is gekomen bij de Oosterhoutse Container Terminal (OCT). Daarnaast is de oorspronkelijke kade van 130 meter verlengd naar 340 meter. Een gedeelte van deze kade is openbaar, en kan door bedrijven uit de gehele regio gebruikt worden, onder andere voor overslag naar water van grote metalen onderdelen, jachten et cetera. Voor deze uitbreiding van de OCT werkten Rietveld Transport/OCT, de gemeente Oosterhout en het MCA nauw met elkaar samen om alle hierbij betrokken partijen, zoals Rijkswaterstaat, het Waterschap en de Provincie op één lijn te krijgen. Arie Rietveld, directeur OCT (Oosterhoutse Container Terminal). Doe pijnlijke ingrepen op korte termijn vanuit een positief, structureel perspectief op langere termijn. Een belangrijke basis daarvoor vormt de Agenda van Brabant: Traditie en Technologie die rekening houdt met scenario s beschreven in Pieken in de Delta, Manifest Brabant 2050, Strategische Visie Goederenvervoer, BrabantStad beter bereikbaar, Netwerkstrategie Multimodaal Goederenvervoer. Gebruik de kennis en coaching van de generatie Brabanders die zelf ervaring hebben opgedaan met best practises én valkuilen bij herstructureringen en lean and mean crisismanagement. Want als er naast het realiseren van overtuigende resultaten iets is dat de komende tijd onze dringende aandacht vraagt, is dat een breed gesprek over het Brabant dat wij willen realiseren. Er is juist nu behoefte aan het tekenen van gedurfde beelden op de kaart en aan het zetten van dito punten aan de horizon. Dat vraagt om een perspectief dat Brabant helder in Europa en de wereld positioneert. Prof. dr. W..H.J. van de Donk, Commissaris van de Koningin in de provincie Noord-Brabant in zijn installatietoespraak

4 Bijlage 3 Beleidsvisie baseren op Brabantse eigenheid en gunstige omstandigheden Kerntaak: een duurzame sociaal-economische structuurversterking van Brabant Aanpak: Investeren in mensen mentofacturing, meters (ruimte) en mobiliteit De aanpak moet gebaseerd zijn op de echte sterktes van Brabant, de zogeheten Brabantse Genen (eigenheid) en Brabantse Soft Assets (specifieke eigenschappen), zoals ook beschreven in de Agenda van Brabant. Daartoe zal Brabant de komende periode moeten blijven investeren in economie, mensen, ruimte en mobiliteit. Het doel blijft een inhoudelijk evenwicht te bereiken tussen enerzijds het verbeteren van de bereikbaarheid naar, in van en tussen kerngebieden in Brabant en anderzijds door rekening te houden met de randvoorwaarden van ruimte, leefbaarheid en milieu. Dat resulteert in een beter investerings- en vestigingsklimaat. De Telos-driehoek staat hierbij centraal (people, planet, profit). Eigenheid van Brabant De eerste kracht van Brabant zijn de mensen die in Brabant wonen en werken. Dit menselijk kapitaal wordt gekenmerkt door enkele overgeleverde succesfactoren, die tot het Brabants cultureel erfgoed behoren en voor buitenstaanders en nieuwkomers niet direct zichtbaar zijn, namelijk de zogenaamde Brabantse Genen. Denk daarbij aan een Jaarlijks komen er in de Osse haven 2300 schepen, die voorheen nog de keersluis met hefbrug in Macharen aan het begin van het Delenkanaal moesten passeren. Dat is nu aanzienlijk verbeterd, dankzij een nieuwe beweegbare brug, waardoor er een onbeperkte doorvaarthoogte is ontstaan, en zelfs schepen met 4-laags containers kunnen binnenlopen. Ook kustvaarders kunnen Oss nu binnenlopen. Een project, waaraan MCA een wezenlijke bijdrage heeft geleverd, en dat met financiële steun van Rijk en Provincie tot stand is gekomen. Naast deze Brabantse Eigenheid beschikt Brabant over een aantal gunstige eigenschappen. Een voorbeeld daarvan is de geografische ligging van Brabant in een globaliserende wereld. Brabant ligt op de as van Rotterdam richting Ruhrgebied en Oost-Europa en op de as van de mainports Rotterdam en Antwerpen. Rotterdam is de Mainport en Brabant is de rotonde en steppingstone naar het Europese achterland en de Brainport-regio vormt het hart van de high technologiedriehoek Eindhoven Leuven - Aken. Een tweede voorbeeld is het sterke woon/werk-imago van Brabant, wat de gouden koppeling inhoudt van enerzijds het Brabant van het goede leven en anderzijds het Brabant van de smart solutions. Met steun van het MCA hebben we een geweldige politieke doorbraak kunnen realiseren in onze visie op de modaliteit waterwegen in Brabant. Eric Janse de Jonge, voormalig gedeputeerde Noord-Brabant. Jan van Loon, wethouder economische zaken van de gemeente Oss. Gunstige positionering Brabant (soft assets) sterk ontwikkeld gevoel voor gemeenschapszin, samenwerken, zelfredzaamheid, weerbaarheid, doorzettingsvermogen en innovatieve veerkracht. Daarnaast zijn Brabanders goed in het excelleren bij mondiale competities. Bij de vier laatste Olympische Spelen stond Brabant als provinciale regio hoger dan vele nationale staten in de lijst van gouden medaille winnaars. Ten slotte is het feit dat Brabant reeds veel huiswerk heeft gedaan ook een belangrijk kenmerk. Daarmee wordt bedoeld dat een aantal visionaire toekomstscenario s klaar ligt, zoals uiteraard de Agenda van Brabant: Traditie en Technologie. In de komende transformatieslag zal Brabant het beleid moeten blijven richten op basis van die Brabantse eigenheid. Anders gezegd, Brabant zal de komende periode moeten blijven investeren in Mensen, Mentofacturing, Meters (ruimte) en Mobiliteit. Mens De factor mens wordt als eerste genoemd, want investeren in de kwaliteit van mensen is investeren in de toekomst van Brabant. De provincie presenteert zich als Brabant, waar het leven goed is en Brabantstad, Europe s heart of smart solutions. Een kennisintensieve regio met een netwerksamenleving die slim onderneemt, innovatief denkt en creatief schakelt en samenwerkt op internationaal, regionaal en lokaal niveau. Smart solutions, slim samenwerken en schakelen zijn de Brabantse troefkaarten, zolang de kwantiteit en kwaliteit van de kenniswerkers bij overheid, ondernemingen en facilitaire organisaties die ambities kunnen waarmaken. Maar Brabant vergrijst en we zien een demografische verschuiving naar allochtone nieuwkomers. De grootste uitdaging is dan ook om deze nieuwkomers te helpen om zich tot volwaardige Brabantse kenniswerkers te transformeren. Dat betekent succesvol participeren in het onderwijs en de economie van Brabant. Met als extra dimensie om ook een deel van bovengenoemde eigenheid( Brabantse Genen ) als persoon te ontwikkelen. Mentofacturing De Barge- en Rail Terminal Tilburg zal ook profiteren van de verruiming van het Wilhelminakanaal 6 De hoofdopgave is een duurzame sociaal-economische structuurversterking van Brabant. Een begrip in dit verband is mentofacturing, dat produceren met de hersenen in plaats van louter met de handen betekent. De structurele transformatie van manufacturing naar kennisintensieve mentofacturing in de afgelopen decennia is een succesvolle strategie gebleken. Die moet niet alleen worden doorgezet, maar zelfs geïntensiveerd, verbreed en geïnternationaliseerd. Brabant ontwikkelt zich tot een kennisintensieve netwerkeconomie. Clusteringprojecten gericht op thematische programma s voor speerpuntsectoren, zoals de gezondheidsector en de kennisintensieve maak-, food- en procesindustrie, en vitale competenties, passen in de Brabantse samenwerkingscultuur. De interactieve netwerken tussen vertegenwoordigers van speerpuntsectoren leiden tot creatieve combinaties en verassende nieuwe bondgenoten, zoals de Senseo-combinatie van Philips en Douwe Egberts en de Domotica-combinatie van elektronica en zorg in de woonomgeving. Binnen dit concept van netwerkeconomie en mentofacturing moet actief worden ingespeeld op de voortgaande globalisering. Door slim te schakelen tussen de verschillende schalen op basis van een think global, act local beleid kan Brabant de sterke lokale waarden verbinden met de internationale dynamiek. De toekomst ligt bij het consistent investeren in onze unieke combinatie van het goede leven en selectieve smart solutions. Hieronder wordt ingegaan op de randvoorwaarden om deze kerntaak (hoofdopgave) te realiseren. Meters (ruimte) Het begrip ruimte omvat de ruimtelijke ontwikkeling van allerlei functies zoals wonen, werken, landbouw, recreatie, natuur e.d. Het herstructureren van verouderde bedrijventerreinen, de reconstructie van het agrarische platteland, het revitaliseren van de binnensteden en integrale gebiedsontwikkelingen is in volle gang (in voorbereiding of uitvoering). De eerste contouren daarvan worden zichtbaar in het concept BrabantStad, dat zich kan meten met mondiale De railterminal van de Osse Overslag Centrale, een schakel tussen water en spoor A1-locaties. De vijf BrabantStadsteden beschikken samen over een potentie aan voorzieningen vergelijkbaar met een grote wereldstad, maar zonder de hectiek en de massaliteit van een dergelijke metropool. Mobiliteit en infrastructuur Als kritische vestigingsfactor wordt mobiliteit steeds belangrijker, want bereikbaarheid is de basisvoorwaarde voor zowel productiviteit van bedrijven als de leefbaarheid van hun medewerkers. Allereerst zal Brabant alle multimodale mogelijkheden maximaal moeten uitnutten, dat wil zeggen weg, water, spoor, luchtvaart en ondergrondse buizen. Daarnaast zijn er smart solutions nodig in logistiek, vervoersbeleid en besluitvorming. Intensieve samenwerking met kennisinstituten op het gebied van ICT-processing en logistieke dienstverlening is onontbeerlijk voor een productieve en duurzame waardetoevoeging. Verder zijn investeringen in publieke infrastructuur onvermijdelijk, zo nodig via publiek-private samenwerkingsconstructies om de realisatie te versnellen. Het MCAproject Renovatie Brabantse Kanalen en Sluizen is daarvan een goed voorbeeld. Waterslag, een succesvol MCA-project, in de uitvoeringsfase Het wegennet in Brabant slibt dicht. Multimodale oplossingen zijn hard nodig. Zo is het vervoer via het water de laatste jaren toegenomen. Ik juich dat alleen maar toe. Hoe meer er via het water en spoor wordt vervoerd, hoe minder dit via de overvolle wegen hoeft te gebeuren. En dat is goed voor de bereikbaarheid en daarmee het woonen leefklimaat van onze provincie. Het MCA is te midden van al deze ontwikkelingen een belangrijke schakel tussen de overheden en de marktpartijen. Goede en bereikbare binnenhavens zijn niet alleen belangrijk voor de economie, ze vormen ook een onmisbare schakel in de logistieke transportketen. Immers 30 procent van het goederenvervoer in Nederland gebeurt per binnenvaartschip, al of niet als stukgoed, bulk of containers. Deze transportvorm is driemaal energie-efficiënter dan vervoer per truck. Ondanks de huidige terugval in het transportvolume van de binnenvaart ben ik van plan de komende jaren in totaal 125 miljoen te investeren in de versnelling van het onderhoud aan de vaarwegen. Cora van Nieuwenhuizen, voormalig gedeputeerde en nu lid van de Tweede Kamer (2009). Tineke Huizinga, demissionair minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer op 8 september

5 M u l t i m o d a a l C o ö r d i n a t i e e n A d v i e s c e n t r u m Bijlage 4 Brabant op weg naar de toekomst Het MCA bevordert multimodaal goederenvervoer in Brabant Containertrein komende van de Rail Terminal Eindhoven op weg naar zijn volgende bestemming Samengevat heeft Brabant in de afgelopen decennia een succesvolle sociaal economische transformatie doorgemaakt van manufacturing naar kennisgerichte bedrijvigheid of wel mentofacturing. Noord-Brabant heeft ook laten zien dat zijn economische dalen dieper en de economische toppen hoger zijn dan in de rest van Nederland en dat crisis en succes beiden kunnen leiden tot meer saamhorigheid en bereidheid tot samenwerking. Brabant heeft tevens getoond dat kenniswerkers, netwerkers en samenwerkers de basis vormen van de gezamenlijke toekomst en dat Brabant voor de gezamenlijke verantwoordelijkheid staat om via onderwijs en ervaringsoverdracht de kloof tussen de oude en de nieuwe Brabanders te overbruggen. Alsmede voor de verantwoordelijkheid om de ruimtelijke ordening en mobiliteit efficiënt en leefbaar te houden Gebruikte afkortingen: ILO:... Industrie en Logistiek Oost-Brabant KvK:... Kamer van Koophandel BZW:... Brabants Zeeuwse Werkgeversvereniging PVVP:... Provinciaal Verkeers- en Vervoersplan DAEB:... Dienst van Algemeen Economisch Belang in Brabant en om slim te schakelen tussen de verschillende schalen en netwerken. Om de oude Brabantse waarden en de moderne mondiale dynamiek met elkaar te verbinden en de promotionele belofte waar te maken dat Brabant staat voor betrouwbare mix van beleidsmakers en beroepsbevolking, die zich gezamenlijk inzetten voor een combinatie van daadkracht, smart solutions en goed leven. En last but not least, dat intermediaire netwerkorganisaties als het MCA, BZW, KvK, BOM en Dinalog nodig en nuttig zijn om al die beleidsvisies - zoals de Agenda van Brabant, PVVP en BSVG -, competenties en betrokken partijen met elkaar te matchen en te richten op de duurzame structuurversterking van de economie van Brabant met aandacht voor het menselijk kapitaal. Colofon: Productie: Bureau MCA John Hondebrink, Martje van Zon Om inhoud te geven aan het streven meer goederen multimodaal te vervoeren, ging in april 1998 in Brabant het Multimodaal Coördinatie- en Adviescentrum (MCA) van start. Oprichters zijn: Provincie Noord- Brabant, Rijkswaterstaat, enkele gemeenten in Brabant alsmede EVO, TLN, KNV, Binnenvaart Nederland, BVS, Havenschap Moerdijk en de Kamers van Koophandel. Het MCA stimuleert de aanpak van regionale multimodale vervoersprojecten via onderzoek, ondersteuning, voorlichting en coördinatie. Het doel: multimodaal goederenvervoer van, naar en binnen Noord-Brabant bevorderen en zo een modal shift te realiseren van wegvervoer naar alternatieven als water, spoor en pijpleiding. Redactie: Bert Hilberts Vormgeving & lay-out: HP Visuele Communicatie, Stichting MCA Pettelaarpark PD s-hertogenbosch Postbus AB s-hertogenbosch Tel.: Fax: info@mcabrabant.nl Internet: