Beste voorzitter, Aan de voorzitter van de Commissie Samenleving. Typ teksttyp teksttyp tekst

Transcriptie

1 Typ teksttyp teksttyp tekst drs. K.P. Klein Wethouder van Stedelijke Economie, Zorg en Havens 060 Retouradres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Aan de voorzitter van de Commissie Samenleving Datum 18 oktober 2017 Onderwerp Voortgangsbericht Buurthuizen van de Toekomst RIS Contactpersoon M. Bouma Dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn Afdeling Productgroep Participatie Telefoonnummer adres Bijlage 1 Beste voorzitter, In een stad als Den Haag heb je plekken nodig waar mensen samen kunnen komen, waar mensen activiteiten kunnen doen. Of dit nu voor kinderen is, voor ouderen of voor mensen met een beperking, voor iedereen is het belangrijk dat je plekken hebt waar je elkaar kunt ontmoeten en waar vrijwilligers wat voor anderen kunnen betekenen. Het Buurthuis van de Toekomst (BvdT) past naadloos bij de ontwikkeling dat bewoners zelf actief meedoen in hun wijk en dat we als gemeente efficiënt willen omgaan met gebouwen met een maatschappelijke bestemming, door ze breed in te zetten voor verschillende activiteiten. Veel Hagenaars hebben behoefte aan een plek om elkaar te ontmoeten en aan activiteiten deel te nemen. Inmiddels zijn er 51 locaties gelabeld als BvdT (zie bijlage 1). Sportclubs, scholen, culturele instellingen en andere organisaties in de wijk werken met elkaar samen en organiseren de seniorenbingo, zwangerschapsyoga, buurtmaaltijden, kinderopvang, taallessen, etc. Accommodaties zijn niet langer alleen in het weekend of s avonds open, maar worden veel efficiënter gebruikt. De besturen van de verenigingen en instellingen weten vanuit hun eigen ervaring, brede netwerk en expertise wat er speelt in de wijk. Zij weten wat er aan activiteiten nodig is en bepalen die, in samenspraak met hun leden, ook grotendeels zelf. De kracht van een goed BvdT zit in verbinden. Dit zorgt voor een grote mate van betrokkenheid. Het concept geeft hiermee invulling aan Haagse Kracht. Het concept van BvdT dient twee hoofddoelen: 1. Het vergroten van sociale verbanden waarbij Hagenaars met elkaar activiteiten voor de samenleving ontplooien de zachte component. 2. Het efficiënt en zoveel mogelijk benutten van maatschappelijke gebouwen voor verschillende doeleinden de harde component. Uw Commissie vroeg een evaluatie van de Buurthuizen van de Toekomst. In dit voortgangsbericht beschrijf ik de belangrijkste resultaten. Op 1 november 2017 staat een Commissiespecial met u gepland om door te praten over het actieprogramma informele zorg. Hierbij zal ook aandacht zijn voor de BvdT. U krijgt dan als commissie de gelegenheid in gesprek te gaan met drie van de ambassadeurs van BvdT en hen te bevragen op hun ervaringen. Gemeente Den Haag Postbus T Spui DJ Den Haag Den Haag

2 Onderzoek In 2016 is een kwalitatieve nulmeting uitgevoerd om in beeld te brengen hoe de BvdT er voor staan. Voortvloeiend uit de oorspronkelijke uitgangspunten van een BvdT, efficiënt ruimtegebruik en het ontplooien van activiteiten voor wijkbewoners, zijn 12 criteria vastgesteld waaraan een buurthuis zou moeten voldoen (zie bijlage 2 voor verdere toelichting). De onderwerpen die aan bod komen zijn samenwerkingspartners, andersoortige activiteiten, doelgroepen, vrijwilligers, vrijwilligersbeleid, borging van het concept, bekendheid van het BvdT, online communicatie, netwerk, invulling van de wijkfunctie en financiën. De nulmeting is uitgevoerd aan de hand van een scan op de criteria, hiervoor zijn interviews gehouden. De medewerkers van Sport Support, de Haagse Kracht projectleiders en het projectbureau Buurthuis van de Toekomst hebben gesprekken gevoerd met alle vertegenwoordigers van de BvdT. De persoonlijke gesprekken zijn door veel BvdT als prettig ervaren en hebben nieuwe ideeën en inspiratie opgeleverd. Op dit moment vindt er een onafhankelijk onderzoek plaats. Er wordt bekeken hoe de BvdT scoren op de criteria. Er wordt tevens beoordeeld aan welke ondersteuning de verschillende BvdT behoefte hebben en hoe we die goed en snel organiseren. Ik verwacht u in februari 2018 deze evaluatie aan te kunnen bieden. Gedurende het jaar voert de gemeente gesprekken met de organisaties waarbij het onderdeel invulling Buurthuis van de Toekomst aan bod komt. Wanneer tijdens deze gesprekken met de BvdT naar voren komt dat bepaalde criteria aandacht verdienen, dan bieden we ondersteuning aan (d.m.v. bijeenkomsten, inhoudelijk advies of een externe ondersteuner op specifieke onderdelen). We geven tijd en ruimte aan de organisaties om op deze punten een slag te maken en we houden tevens een vinger aan de pols met betrekking tot de ontwikkelingen. Ook kijken we bij alle locaties of we kansen zien en ondersteuning kunnen inzetten voor een kwaliteitsslag. Wanneer er geen potentie meer is voor het zijn van een Buurthuis van de Toekomst, kan de functie komen te vervallen. Dit kan om verschillende redenen het geval zijn. Zo heeft bijvoorbeeld het samengaan van verenigingen en herbestemming van een pand er toe geleid dat drie accommodaties nu niet meer als BvdT fungeren. Het label Buurthuis van de Toekomst In mei 2017 is het 5-jarig bestaan van het Buurthuis van de Toekomst in Den Haag gevierd. Hier werden de vrijwilligers en vertegenwoordigers van alle BvdT in het zonnetje gezet en is de waardering uitgesproken voor het werk dat verzet wordt door en voor de mensen in de stad. Het concept wordt steeds meer van de stad, er zijn nog steeds organisaties en locaties die het label Buurthuis van de Toekomst willen verkrijgen. Om voor het label BvdT in aanmerking te komen, moeten accommodaties een forse inspanning leveren. Is een accommodatie vanuit de beleidssectoren of de stadsdelen voorgedragen voor het label en getoetst aan de geldende criteria, dan wordt het pand voorzien van het BvdT label. Een bestaande accommodatie heeft potentie als BvdT wanneer er vanuit deze accommodatie verschillende activiteiten voor de wijkbewoners worden georganiseerd. De accommodatie heeft dus een sterke wijkfunctie en kan fungeren als een centrale ontmoetingsplek in de wijk. Er worden nog steeds nieuwe accommodaties gelabeld als BvdT. Eind maart 2017 is een nieuw Buurthuis van de Toekomst geopend bij Schroeder van der Kolk, eind juni 2017 is de Schildershoek geopend als Buurthuis van de Toekomst. 2/5

3 Hiermee heeft de 12e Haagse zorginstelling het predicaat Buurthuis van de Toekomst ontvangen. Momenteel lopen er vijf aanvragen van organisaties om BvdT te worden. Kracht van het concept Er komen onverwachte samenwerkingsverbanden tot stand. Mensen zoeken elkaar daar in op. Stagiaires ondersteunen bij de kantinediensten van de korfbal in de namiddag en vroege avond. Partners werken samen bij de buurtfeesten, de zorgmarkt en wijkbijeenkomsten. Zo leren mensen elkaar kennen en werken vrijwilligers en professionals samen ter ondersteuning van activiteiten. Vrijwilligers van een vereniging ondersteunen op hun beurt ook weer bij het wijkfeest op het complex. Door BvdT te worden, hebben organisaties de kans gekregen om hun activiteiten uit te breiden en nog meer bezoekers naar hun accommodatie te trekken. De kracht van de BvdT is dat organisaties en vrijwilligers hier zelf zeggenschap over hebben. Wat we zien is dat het concept innovatie heeft gestimuleerd. Het aanbod en de verbreding van nieuwe activiteiten creëert de mogelijkheid om zaken aan elkaar te koppelen. Bijvoorbeeld zorg (de fysiotherapeut en de huisarts) wordt gekoppeld aan activiteiten die het bewegen van ouderen stimuleren (buurtsportcoach). Ook is er in meerdere accommodaties aandacht voor gezond en gezamenlijk eten en we zien hierbij meteen de positieve uitwerking die samen eten heeft. Met de subsidieregeling Impuls Buurthuis van de Toekomst is op tien locaties een betere keuken gerealiseerd, waardoor het BvdT hier in kan voorzien. De Smaak van Laak is hier een goed voorbeeld van. Na een grote verbouwing van het clubgebouw werkt bij HVV Laakkwartier een oud chef-kok samen met jongeren die een leerwerktraject volgen. De jongeren, die hun opleiding hebben afgebroken of zonder baan zitten, leren koken en serveren in het clubrestaurant. In het restaurant doen ze onder leiding van een chef-kok en een jobcoach werkervaring op. Binnen de club mogen ze gebruik maken van de mogelijkheid om te sporten. Na een tijd stromen ze door naar een andere stage, een opleiding of een baan. De maaltijden worden geserveerd aan de wijkbewoners. Ondersteuning aan Buurthuizen van de Toekomst Meer en meer richt de gemeente zich op het ondersteunen en faciliteren van verenigingen en instellingen. In 2017 ligt de focus vanuit de gemeente op het versterken van de bestaande groep BvdT. De inzet van het projectbureau is erop gericht dat over vijf jaar 90% van de huidige Buurthuizen van de Toekomst nog steeds een vitaal en zelfstandig BvdT is. Dankzij nieuwe gebruikers krijgen accommodaties meer bekendheid en meer aanloop. Met deze nieuwe bezoekers ontstaat een kruisbestuiving omdat zij interesse hebben in het overige aanbod aan activiteiten of zich melden als vrijwilliger. Dit brengt voor de organisaties ook vaak nieuwe uitdagingen met zich mee. Er moet aandacht zijn voor het vrijwilligersbeleid, het beheer van het gebouw op andere tijden, de communicatie naar de buurt en wijk toe moet worden opgezet. Hiervoor biedt het projectbureau Buurthuis van de Toekomst verschillende ondersteuningsmogelijkheden. Verbetertrajecten Een onderdeel van het jaarprogramma zijn de ondersteuningstrajecten die beschikbaar zijn en op maat worden aangeboden aan BvdT om zaken op te pakken waar ze zelf niet uit komen. Deze trajecten worden in overleg ingezet bij organisaties die behoefte hebben aan deze ondersteuning waardoor hun BvdT functie versterkt kan worden. De diversiteit van de BvdT is groot. Ook is voor elk BvdT de ondersteuningsbehoefte anders. De organisaties worden gericht ondersteund op basis van vragen die zij zelf formuleren en de ondersteuning vindt onder deskundige begeleiding van een externe projectleider plaats. De trajecten worden in nauwe samenwerking met de afdelingen Sport, Cultuur, Jeugd en DPZ opgezet en uitgevoerd. 3/5

4 De afgelopen jaren zijn tien ondersteuningstrajecten aangeboden, waar een externe projectleider werd ingezet, om de BvdT functie van de organisatie te versterken. Bij de Buurthuis van de Toekomst Zone Stokroosveld bijvoorbeeld, is onlangs gekeken naar de samenwerking tussen de drie sportverenigingen die hier de BvdT zone vormen. Onder begeleiding van externe adviseurs is naar een aantal punten gekeken als onderlinge verbinding, de zichtbaarheid en de bereikbaarheid van de locaties, en de relatie met de buurtbewoners en is een advies opgesteld. Dit traject is in september afgerond, nu zijn de clubs hiermee aan de slag. Het Buurthuis van de Toekomst wordt een vast onderdeel van de agenda van de clubs en daarnaast is er regulier overleg met het wijkberaad opgestart. Het wijkberaad neemt de activiteiten mee in het wijkkrantje dat periodiek verschijnt. Zo zorgt de BvdT zone voor een betere verbinding met de wijk. Activiteiten en bijeenkomsten In 2016 is gestart met het organiseren van wijkbijeenkomsten, waarbij de buurtbewoners op een andere manier kennis kunnen maken met het BvdT. Gezocht wordt naar nieuwe doelgroepen die de weg naar het BvdT nog niet weten te vinden. Bijvoorbeeld ouderen die in de wijk wonen, maar niet weten dat ze bij de sportclub ook terecht kunnen voor activiteiten zoals bridge of seniorenfit. Bij deze bijeenkomsten, die zeer goed bezocht worden, is er ook aandacht voor wat er speelt in de wijk en wordt op een ludieke manier verbinding tussen de bewoners tot stand gebracht. Zo is er bijvoorbeeld bij SV Leidschenveen een ochtend georganiseerd voor ouderen uit de wijk, waar men buitensportworkshops kon volgen. Hieruit voortvloeiend is er een groep samengekomen die nu jeu de boule wedstrijden met elkaar organiseert. Wat je ziet gebeuren is dat mensen die elkaar hiervoor niet kenden, elkaar nu opzoeken en het BvdT weten te vinden om hier activiteiten te organiseren. Het onderlinge BvdT netwerk wordt op stadsdeelniveau versterkt door bij elkaar in de keuken te kijken. De BvdT gaan in gesprek met elkaar over zaken die in het stadsdeel spelen. Daarnaast worden er stadsdeeloverstijgende sessies georganiseerd. Hier gaan de BvdT in kleinere setting met elkaar in gesprek om binnen bepaalde thema s expertise uit te wisselen. Thema s die hier aan de orde komen zijn informele zorg, duurzaamheid, energiebesparing, communicatie en vrijwilligers. Eén derde van de BvdT is financieel zelfstandig, bijna de helft van de BvdT krijgt incidenteel steun via subsidies en fondsen en 22% van de BvdT is financieel afhankelijk van overheidssubsidies. Om de financiële onafhankelijkheid van de BvdT te vergroten is er een fondseninformatiebijeenkomst georganiseerd. Hier werd door de verschillende Haagse en landelijke fondsen toegelicht wat er voor mogelijkheden zijn en hoe bij de verschillende fondsen een aanvraag kan worden ingediend. Daarnaast werkt het projectbureau samen met organisaties als Duurzaam Den Haag en reikt de locaties mogelijkheden aan om kosten te besparen op bijvoorbeeld de energierekening en biedt inzicht in duurzaamheidsmaatregelen (zoals het plaatsen van zonnepanelen op de daken van de accommodatie). In Den Haag worden in de week van 20 november allerlei activiteiten over kinderrechten georganiseerd. Verschillende organisaties, waaronder welzijnsinstellingen en buurthuizen, werken samen om er een mooie dag van te maken. Rond deze datum worden ook alle BvdT benaderd met de vraag of zij in het kader van deze dag iets (willen) organiseren. Dit jaar doen twaalf locaties mee met activiteiten. Zij stellen rondom 20 november hun ruimte open voor een gastles van UNICEF en een tweetal documentaires, bestemd voor kinderen in de leeftijd van 11 tot 14 jaar. Kinderen uit de buurt mogen hier kosteloos aan deelnemen. Dit project is in samenwerking met de afdeling Jeugd opgezet. Naast dat er op deze manier aandacht wordt besteed aan de rechten van kinderen, is dit een mooie gelegenheid voor de BvdT om een andere doelgroep naar binnen te halen en te laten zien wat er in het BvdT mogelijk is. 4/5

5 Communicatie In de Stadskrant verschijnen artikelen waar aandacht wordt besteed aan een BvdT. Zes keer per jaar wordt belicht wat een organisatie, naast de hoofdactiviteit, als BvdT aan activiteiten te bieden heeft en hoe deze de BvdT functie invult. Bewoners maken zo op een andere manier kennis met de organisatie. Op dit moment kunnen de organisaties hun beschikbare ruimtes en activiteiten online plaatsen op de Marktplaats Buurthuis van de Toekomst. Er wordt momenteel gewerkt aan een vernieuwde website, die de huidige website vervangt. Deze nieuwe site maakt het voor potentiële gebruikers eenvoudiger om locaties en beschikbare ruimtes te vinden en te reserveren. Subsidieregeling Impuls Buurthuis van de Toekomst De subsidieregeling Impuls Buurthuis van de Toekomst wordt nog steeds benut om door middel van bouwkundige aanpassingen de multifunctionaliteit van accommodaties te realiseren of te vergroten. Hierbij valt te denken aan het verbeteren van keukens, het plaatsen van trapliften en scheidingswanden of het ombouwen van leslokalen. Bestaande BvdT en accommodaties die het BvdT concept uitdragen maken hier gebruik van. Doorkijk naar 2018 Ik zie dat de Buurthuizen van de Toekomst stuk voor stuk unieke plekken vormen, waar mensen samen kunnen komen. Den Haag heeft nu meer dan 50 plekken in de stad die hun deuren elke dag weer openstellen voor de wijk. Op verschillende terreinen weet men elkaar te vinden. Ik ben er trots op dat we op deze manier ook de netwerken in de stad steeds sterker maken. In 2018 wil ik met name aandacht geven aan het verbeteren van de wijkfunctie, het samenwerken in de wijk en bekendheid geven aan bestaande BvdT en hun activiteiten. We blijven investeren in het efficiënt gebruik van maatschappelijk vastgoed en in de mensen die invulling geven aan alle activiteiten. Het versterken van eigenaarschap is een belangrijke focus. Mijn inzet is erop gericht dat de BvdT elkaar opzoeken en gebruik maken van elkaars expertise. Door in te zetten op het doorontwikkelen van de diversiteit aan functies van het BvdT, zullen ze een steeds sterkere positie in de stad verwerven. Met vriendelijke groet, de wethouder van Stedelijke Economie, Zorg en Havens, Karsten Klein 5/5