wet & werkelijkheid voor non-profit marketing van podium tot ziekenhuis

Transcriptie

1 wet & werkelijkheid ziekenhuizen * politieke partijen * publieke omroepen * stichtingen en bonden goede doelen * culturele instellingen * onderwijs instellingen voor non-profit marketing van podium tot ziekenhuis

2 Voorwoord Bij non-profit organisaties staat het publiek belang voorop. Of het nu gaat om een ziekenhuis, theater, vereniging of goed doel. Maar om als organisatie te kunnen functioneren, heeft men ook groot belang bij ondersteuning door dat publiek. Subsidies zijn niet toereikend en goede wervingscampagnes zijn onmisbaar. De sector wil zich kenbaar maken en moet (zakelijke)donateurs, leden, prospects of bezoekers benaderen. Daarvoor worden alle mogelijke marketingkanalen ingezet en het liefst zo effectief mogelijk. Bestaande communicatiekanalen als direct mail of telefoon worden versterkt door nieuwe media, waaronder social media of mobiele apps. De mogelijkheden om de klant te bereiken zijn hierdoor onbeperkt, maar er vallen wel kanttekeningen te plaatsen bij deze mogelijkheden. Er wordt namelijk van de sector verwacht om op een verantwoorde wijze met de verzamelde persoonsgegevens van donateurs en klanten om te gaan. Dit is een belangrijke en niet te onderschatten opgave. Maar geen opgave die hoeft te belemmeren dat het doel van de organisatie bereikt kan worden. Dit handboek helpt om in elk geval de juridische bepalingen die hier mee samenhangen, om te zetten in mogelijkheden. Want als je weet wat niet mag, weet je ook hoe het wel moet. Dit boek brengt de marketingregels in beeld op een overzichtelijke en duidelijke manier: wet & werkelijkheid komen samen. Zo kun je je als organisatie richten op datgene waar het echt om draait: het publiek blijven bedienen. Op een transparante en juridisch juiste wijze. Henry Meijdam, voorzitter DDMA 2 voorwoord 3

3 inhoud 1 privacy en marketing 6 2 direct mail en folders 12 3 telemarketing & sms adverteren en cookies 34 6 reclame op social media 38 7 apps 42 8 direct dialogue 46 9 toezicht op reclame over DDMA 56 4 inhoud 5

4 1 1 privacy en marketing Heeft uw organisatie een database met gegevens van donateurs, leden, prospects of frequente bezoekers? Gebruikt u deze gegevens in uw bestand om hen op de hoogte te houden van uw activiteiten, acties of voorstellingen? Verstuurt u een nieuwsbrief of heeft uw organisatie een Facebookpagina of Twitteraccount? Dan verwerkt u persoonsgegevens en moet u zich aan de wet- en regelgeving houden met betrekking tot de bescherming van persoonsgegevens privacy en marketing 7

5 1.1 Privacyregels De privacyregels zijn omschreven in de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp). Hierin staat wat u mag én moet met persoonsgegevens. Bij het gebruik van persoonsgegevens staat transparantie voorop. Een consument moet te allen tijde na kunnen gaan wie wat met zijn gegevens doet (en waar) Wat is een persoonsgegeven? Volgens artikel 1 Wbp is een persoonsgegeven: 3. Degenen in uw bestand en de toezichthouder (CBP) heeft geïnformeerd dat u de gegevens vastlegt en gebruikt 4. De mensen die u benadert in iedere uiting een afmeldmogelijkheid ( Recht van verzet, zie 1.2.4) biedt Doel vooraf bekendmaken Artikel 7 Wbp geeft aan: Persoonsgegevens worden voor welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en Elk gegeven betreffende een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon. gerechtvaardigde doeleinden verzameld. Een persoonsgegeven is een gegeven dat direct of indirect herleidbaar is tot een individu. Denk hierbij aan naam, adres, woonplaats, telefoonnummer en adres. Ook aankoophistorie of lifestylekenmerken vallen onder de definitie, wanneer deze in relatie tot een identificeerbaar individu worden vastgelegd. Kortom, de gegevens uit uw database zijn persoonsgegevens als u ze koppelt aan een individu en ze bijvoorbeeld gebruikt om doelgroepselecties te maken of nieuwsbrieven te versturen. Bijzondere persoonsgegevens Er geldt een speciaal regime voor een aantal bijzondere gegevens die een grote inbreuk op privacy tot gevolg kunnen hebben. Het gaat hierbij volgens artikel 16 Wbp om: De verwerking van persoonsgegevens betreffende iemands godsdienst of levensovertuiging, ras, politieke gezindheid, gezondheid, seksuele leven, alsmede persoonsgegevens betreffende het lidmaatschap van een vakvereniging [ ] Deze gegevens mag u alleen van iemand vastleggen als u zijn uitdrukkelijke toestemming heeft gekregen. U moet informeren welke bijzondere persoonsgegevens u wilt verwerken en waarom. U moet hiervoor toestemming vragen. Dit hoeft niet als iemand deze gegevens zelf duidelijk openbaar heeft gemaakt. 1.2 Eisen aan het verzamelen van gegevens De Wbp stelt een aantal eisen aan het verzamelen en gebruiken van persoonlijke gegevens voor marketingdoeleinden. U mag dit pas doen als u: 1. Het doel waarvoor u de gegevens verzamelt van tevoren heeft omschreven 2. Hiervoor een wettelijk erkende reden (grondslag) heeft (zie 1.2.2) U moet dus voor u een database aanlegt bedenken waarvoor u de gegevens wilt gebruiken. Gaat u: Eigen donateurs, leden, prospects of bezoekers benaderen met eigen producten, Eigen donateurs, leden, prospects of bezoekers benaderen met producten van anderen, dan dient u dit in beide gevallen volgens de Wbp vooraf te melden aan de persoon wiens gegevens u wilt verwerken Grondslag voor de verwerking (opt-in of opt-out) De Wbp geeft in artikel 8 een aantal redenen waarom u persoonsgegevens zou mogen verwerken. Voor fondsenwerving zijn er drie van belang: Met toestemming (opt-in), dit geldt voor bijvoorbeeld , cookies, sms en fax. Ter uitvoering van een overeenkomst, dit geldt bijvoorbeeld als u gegevens moet verwerken van een donateur om maandelijks 5,- van zijn rekening te innen, als u dit met hem bent overeengekomen. Indien het een gerechtvaardigd belang dient (opt-out). Reclame maken voor uw diensten is zo n belang. Daarom mag u zonder toestemming bepaalde gegevens verzamelen die u hierbij helpen. Denk hierbij aan naam, adres en telefoonnummer, maar ook geboortedatum, geslacht en aankoophistorie. Ook mag u (potentiële) leden, donateurs of bezoekers zonder toestemming een brief sturen of bellen. Er moet wel altijd een belangenafweging plaatsvinden. Als de inbreuk voor een consument groter is dan het belang van reclamemaken, zal dit niet altijd opgaan Informatieplicht Een consument moet weten waar hij aan toe is en controle kunnen uitoefenen op het verwerken van zijn gegevens voor marketingdoeleinden. U moet hem dus informeren wie u bent en waarom u zijn gegevens vastlegt. Dit moet: 8 1. privacy en marketing 9

6 1. Op het moment van het registreren van de gegevens Dit kunt u bijvoorbeeld doen door onderstaande melding op te nemen bij uw online invulformulieren of op uw antwoordkaarten. Het museum voor Magisch Realisme legt gegevens vast ter uitvoering van het donateurschap of verwerking van een eenmalige gift. Ook kunnen we deze gegevens gebruiken om u te informeren over onze activiteiten, projecten en producten. Als u op deze informatie geen prijs stelt kunt u dit schriftelijk melden aan het museum voor Magisch Realisme, Antwoordnummer 111, 1200 EF, Roosendaal of via museum@realisme.nl U kunt zich op elk gewenst moment uitschrijven voor onze s. 3. Melden College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) Naast de consument, moet u ook de toezichthouder (CBP) informeren dat u gegevens vastlegt. U moet in dit geval uw gegevensverwerking melden. Zie voor meer informatie over deze melding, de website van het CBP: Voor een voorbeeld kunt u ook altijd contact opnemen met DDMA. Let op! Bestanden ten behoeve van leden- donateurs- en bezoekersadministratie hoeven niet gemeld te worden bij het CBP (Vrijstellingsbesluit). Echter zodra u het bestand gebruikt voor marketingdoeleinden of als u persoonsgegevens langer dan twee jaar bewaart na het laatste klantcontact dan bent u verplicht dit te melden bij het College bescherming persoonsgegevens. 2. In uw privacy statement Hier moet u de consument via uw website informeren over: Uw identiteit Het doel of doeleinden van de verwerking Het recht van de consument op inzage en correctie van zijn gegevens Het absolute Recht van verzet De beveiliging van de persoonsgegevens Afmeldmogelijkheid De mogelijkheid die de consument heeft om zich af te melden voor reclame wordt in artikel 41 Wbp aangeduid als het Recht van verzet. In direct marketing is dit recht absoluut. Oftewel, een consument kan zich op ieder moment afmelden en u moet dit inwilligen. U moet de consument bij het vastleggen van zijn gegevens wijzen op dit recht, bijvoorbeeld zoals Vereniging Natuurbehoud aan de Vecht in het voorbeeld doet. U moet dit herhalen in iedere uiting die u stuurt. Dit kan bijvoorbeeld met betrekking tot het verwerken van persoonsgegevens zoals Vereniging Natuurbehoud aan de Vecht dat doet: Vereniging Natuurbehoud aan de Vecht legt gegevens vast van vrijwilligers, prospects en donateurs voor de vrijwilligers- en donateursadministratie van de organisatie. De verwerking van deze gegevens is vastgelegd bij het College Bescherming Persoonsgegevens te Den Haag. Vereniging Natuurbehoud aan de Vecht verwerkt persoonsgegevens ten behoeve van haar donateursadministratie, fondsenwervende programma s en om te informeren over zijn activiteiten. Als u op deze informatie geen prijs stelt kunt u dit schriftelijk melden aan het onderstaande adres. Vereniging Natuurbehoud aan de Vecht Antwoordnummer EV Maarssen info@natuurbehoudaandevecht.nl Kijk voor een voorbeeld van een privacy statement naar het statement van DDMA op /privacy-statement privacy en marketing 11

7 2 2 direct mail en folders U bent van plan per geadresseerde post potentiële donateurs of bezoekers te benaderen. Of u gaat in de buurt folders verspreiden over een nieuwe tentoonstelling. In het eerste voorbeeld verwerkt u persoonsgegevens en moet u zich houden aan de wet- en regelgeving. Bij het folderen verwerkt u geen persoonsgegevens maar moet u wel de brievenbusstickers respecteren. Hieronder wordt kort uiteengezet wat de regels zijn voor geadresseerde en ongeadresseerde post direct mail en folders 13

8 2.1 Direct mail (geadresseerde reclamepost) Direct mail of geadresseerde reclamepost houdt in dat u post richt aan een persoon en adres. Ook als u de post richt aan: de bewoners van samen met een adres en de woonplaats valt dit onder de geadresseerde post. Direct mail is een opt-out kanaal: u heeft geen voorafgaande toestemming nodig om geadresseerde reclamepost te sturen. Er zijn wel regels aan verbonden hoe dit moet Informeren en afmelden Op basis van de Wet bescherming persoonsgegevens is direct mail opt-out. Maar op basis van deze wet bent u wel verplicht de mensen aan wie u reclamepost stuurt: a. Te informeren dat u hun (adres)gegevens gebruikt om hun commerciële, ideële of charitatieve reclame per post toe te sturen (zie voorbeeld A). b. Hun de mogelijkheid te bieden zich voor deze post af te melden, ook wel het Recht van verzet genoemd (zie voorbeeld B). Voorbeeld A U moet de ontvanger volgens de wetgeving vertellen dat u zijn gegevens gebruikt om hem post toe te sturen. Dit moet in principe gebeuren op het moment dat u de gegevens verzamelt of als u gegevens vastlegt in uw database. In de praktijk is deze situatie bij geadresseerde post lastig. Daarom mag u deze informatie ook op uw poststuk geven, bijvoorbeeld door op de uiting de volgende melding op te nemen: Stichting Postfilter Om te zorgen dat mensen geen hinder ondervinden van geadresseerde reclamepost en om hen de moeite te besparen zich bij iedere organisatie afzonderlijk af te melden, heeft het bedrijfsleven Stichting Postfilter opgericht. Stichting Postfilter beheert het Nationaal Postregister & Het Nationaal Overledenen Register. Het Nationaal Postregister werkt hetzelfde als het Bel-me-niet Register. Consumenten kunnen zich hier registreren als zij helemaal geen geadresseerde reclamepost meer willen ontvangen (ingedeeld in sectoren). Organisaties zijn verplicht hun prospectbestanden hiertegen te schonen (Code Postfilter). Wanneer een consument niet is ingeschreven mag u hem geadresseerde post toe sturen. Denk erom, u moet hem nog steeds informeren en een afmeldmogelijkheid bieden, zie voorbeeld A en B in de vorige paragraaf, of doormiddel van een melding zoals Stichting Postfilter heeft opgesteld: Wilt u geen informatie meer van ons ontvangen? Stuurt u dan een briefje naar Adverteerdernaam, adres Adverteerder. Wilt u meer weten waarom bedrijven u per geadresseerde post benaderen en hoe u dat kunt voorkomen, ga dan naar Uitzondering: klantrelatie Wanneer iemand donateur of klant bij u is, mag u hem nog steeds geadresseerde reclamepost toesturen, ook al staat hij ingeschreven in het Nationaal Postregister. Dit geldt ook wanneer iemand nog geen donateur of klant is, maar wel informatie heeft aangevraagd of bijvoorbeeld een proefabonnement heeft afgesloten (precontractuele fase). Uw gegevens worden vastgelegd door het museum voor Magisch Realisme. Het doel van het bestand is u te informeren over onze activiteiten, producten en diensten. Indien u hier geen prijs op stelt, kunt u contact met ons opnemen op het volgende adres: museum voor Magisch Realisme, Antwoordnummer 120, 1111 EF, Roosendaal, of via museum@realisme.nl Voorbeeld B U moet de ontvanger - klant of geen klant - ook in iedere uiting het absolute Recht van verzet (een afmeldmogelijkheid) bieden. Dit ziet u ook in bovenstaand voorbeeld. Als mensen geen prijs stellen op uw direct marketinguitingen, moet u de mogelijkheid bieden dat zij zich hiervoor kunnen afmelden. Als een ontvanger hier gebruik van maakt dient u hem op te nemen op een interne supressielijst. Hierop staan mensen die niet meer door uw organisatie benaderd willen worden voor marketingdoeleinden. Bij volgende marketingacties moet u zorgen dat de mensen op deze lijst niet meer worden benaderd. U wilt vanuit theater de Swingende Dans fysieke geadresseerde theaterprogramma s gaan versturen. De heer Vermeer is donateur van stichting vrienden van theater de Swingende Dans. U kijkt eerst op uw eigen Recht- van-verzetlijst. Daar staat de heer Vermeer niet op. Vervolgens kijkt u in het Nationaal Postregister van Stichting Postfilter en ziet u daar de heer Vermeer staan. In dit geval mag u de heer Vermeer wel het geadresseerde theaterprogramma versturen. Dit omdat hij donateur van uw stichting is. Hierbij dient u hem wel te informeren over de gegevensverwerking en hem te wijzen op het Recht van verzet Nationaal Overledenregister Niets is voor nabestaanden zo pijnlijk als reclamepost ontvangen die gericht is aan een overledene. Stichting Postfilter heeft daarom ook een overledenenregister. Organisaties zijn verplicht hun bestanden voor reclamepost hiertegen te ontdubbelen (Code Postfilter). Leden van DDMA maken gratis gebruik van het Nationaal Postregister & het Nationaal Overledenenregister van Postfilter. Neem voor meer informatie contact op met DDMA direct mail en folders 15

9 2.1.4 Stroomschema direct mail (geadresseerde reclamepost) Ongeadresseerd reclamedrukwerk (folders) Ongeadresseerd drukwerk bevat geen naam, adres of woonplaats en is dus niet aan een specifiek Ja Heeft de ontvanger een klant-/donateurrelatie met uw organisatie? Nee iemand gericht. Dit kunnen bijvoorbeeld reclamefolders of huis-aan-huis bladen zijn. Omdat het reclamedrukwerk niet geadresseerd is, verwerkt u geen persoonsgegevens. Maar, u moet zich wel houden aan de Code brievenbusreclame, huissampling en direct response advertising en de Code Verspreiding Ongeadresseerd Reclame Drukwerk die onderdeel uitmaken van de Nederlandse Reclame Code. Heeft deze relatie zich Heeft deze consument NEE/NEE en NEE/JA stickers De Code Verspreiding Ongeadresseerd Reclame Drukwerk geeft aan dat organisaties de NEE/NEE afgemeld voor reclame Ja zich afgemeld voor en NEE/JA brievenbusstickers moeten respecteren als zij ongeadresseerde post bezorgen. Indien (Recht van verzet)? reclame (Recht van een ontvanger geen ongeadresseerde post wil ontvangen kan hij dit aangeven met een sticker op de verzet)? brievenbus. Deze stickers zijn er met twee verschillende boodschappen: U mag deze relatie/ Geen ongeadresseerd reclamedrukwerk, geen huis-aan-huisbladen consument geen Geen ongeadresseerd reclamedrukwerk, wel huis-aan-huisbladen Nee reclamepost sturen Nee In het juridisch loket op de DDMA website kunt u terecht voor de genoemde documenten met regels voor direct mail ( U hoeft niet te U dient te ontdubbelen ontdubbelen met met Nationaal Postregister Nationaal Postregister van Stichting Postfilter van Stichting Postfilter. ( Indien een consument hierin is ingeschreven mag u hem U dient te ontdubbelen geen post versturen. met het Nationaal Overledenenregister van Postfilter. U dient in iedere uiting voor commerciële, charitatieve doeleinden te informeren dat u gegevens van de ontvanger verwerkt, tenzij de betrokkene reeds op de hoogte is. Ook dient u te wijzen op het absolute Recht van verzet. Als een ontvanger hier gebruik van maakt dient u hem op een interne Recht-van-verzetlijst te zetten. 1 Geldt alleen voor post aan consumenten (B2C) direct mail en folders 17

10 3 3 telemarketing & sms U wilt uw marketingstrategie gaan versterken door middel van een outbound telemarketingcampagne. Denk hierbij aan het werven van donateurs of (bedrijfs)sponsoren via de telefoon. Wat zijn hier nu precies de regels voor? De wettelijke regels voor ongevraagde telefonische gesprekken zijn opgenomen in de Telecommunicatiewet en de Wet bescherming persoonsgegevens. Daarnaast heeft het Nederlandse bedrijfsleven zichzelf ook extra regels opgelegd. Deze aanvullende regels zijn samengevoegd in de Code Telemarketing telemarketing & sms 19

11 3.1 Telemarketing Telemarketing is volgens de Telecommunicatiewet opt-out. U mag dus consumenten en bedrijven ongevraagd benaderen per telefoon. Zodra u een telefoonnummer vastlegt van een consument, moet u hem op basis van de privacywetgeving wel informeren dat u zijn gegevens gebruikt voor reclamedoeleinden. Daarnaast dient u op basis van de Telecommunicatiewet rekening te houden met de regels omtrent het Bel-me-niet Register. Deze punten gelden ook indien u natuurlijke personen in uitoefening van beroep of bedrijf belt, denk aan eenmanszaken, maatschappen, V.O.F. s en ZZP ers. Wanneer u belt naar bedrijven die rechtspersonen zijn (B.V. s, N.V. s, stichtingen en verenigingen), zijn deze bepalingen uit de Telecommunicatiewet niet van toepassing Informeren en afmelden Op basis van de privacywetgeving moet u consumenten als u hun telefoonnummer vastlegt: a. Informeren dat u hun gegevens kunt gebruiken voor commerciële, ideële of charitatieve doeleinden. b. Hun de mogelijkheid bieden zich voor telemarketing af te melden (Recht van verzet). Voorbeeld van informeren en aanbieden Recht van verzet U kunt onderstaande melding opnemen bij uw online registratieformulieren of antwoordkaarten: Uw gegevens worden vastgelegd door het museum voor Magisch Realisme. Het doel van het bestand is om u te informeren over onze activiteiten, producten en diensten. Indien u hier geen prijs op stelt, kunt u contact met ons opnemen op het volgende adres: museum voor Magisch Realisme, Antwoordnummer 120, 1111 EF, Roosendaal, of via museum@realisme.nl 3.2 Bel-me-niet Register en het Recht van verzet Volgens de Telecommunicatiewet moet u, als u ongevraagd consumenten (prospects) belt met een commerciële, ideële of charitatieve boodschap zich houden aan enkele voorwaarden. U bent verplicht voorafgaande aan het gesprek: Uw belbestanden te ontdubbelen met het Bel-me-niet Register. Hier kunnen consumenten zich inschrijven wanneer zij geen ongevraagde (verkoop)telefoontjes willen ontvangen van organisaties waar zij geen klant zijn. Uw belbestanden te ontdubbelen met de eigen Recht-van-verzetlijst. Een consument heeft op basis van de privacywet ook het recht zich bij u af te melden, als hij niet meer door u benaderd wil wor- den. U bent verplicht ervoor te zorgen dat dit ook niet langer gebeurt. U legt dan een eigen suppressie- lijst aan en zorgt dat de mensen die hierop staan niet meer benaderd worden bij uw belcampagnes. Volgens de Telecommunicatiewet bent u, als u ongevraagd consumenten belt met een commerciële, ideële of charitatieve boodschap, verplicht tijdens ieder gesprek: De consument in het gesprek te wijzen op het Bel-me-niet Register en hem hierin op te nemen als hij dit wenst. De consument in het gesprek te wijzen op zijn Recht van verzet en hem op te nemen op een eigen Recht-van-verzetlijst indien hij hier gebruik van maakt. U mag hem dan niet meer bellen. Deze punten gelden dus ook voor eenmanszaken, maatschappen, V.O.F. s en ZZP ers Uitzondering: klantrelatie De wet benoemt één uitzondering op de verplichting te ontdubbelen met het Bel-me-niet Register: namelijk wanneer u het telefoonnummer van de consument hebt gekregen in het kader van de verkoop en u dit gebruikt om eigen en gelijksoortige producten of diensten aan te bieden. In de volksmond wordt dit ook wel de uitzondering van de klantrelatie genoemd. In een non-profit organisatie wordt er vaak niet gesproken van een verkoop. Let op! Het is wel op u van toepassing. Er is bijvoorbeeld sprake van een verkoop wanneer een stichting een telefoonnummer heeft gekregen indien iemand een donatie heeft gedaan. Oftewel, als uw organisatie eigen donateurs, leden of frequente bezoekers wil bellen om hun een aanbod te doen mag dit, ook al staan zij in het Bel-me-niet Register. Echter, toezichthouder Autoriteit Consument en Markt (ACM) controleert hier strikt op. Kijk dus eerst of het argument klantrelatie opgaat en trap niet in onderstaande valkuilen: Geen betaling is geen relatie ACM stelt dat in het kader van de verkoop betekent dat de consument daadwerkelijk een product of dienst moet hebben gekocht of een donatie moet hebben gedaan (financiële transactie). De aanvraag van een nieuwsbrief of het openen van een gebruiksaccount zonder transactie vallen niet onder deze uitzondering. Geen verrijkte telefoonnummers Als u een adres op een later tijdstip door een externe partij laat verrijken met telefoonnummers, moet u wel ontdubbelen met het Bel-me-niet Register en de eigen Recht-van-Verzetlijst, ook al gaat het om uw eigen relaties. De consument moet zelf zijn telefoonnummer afgeven. U moet hem op dat moment kenbaar maken dat u zijn telefoonnummer gebruikt voor het doen van aanbiedingen en hem de mogelijkheid bieden zich af te melden (opt-out) telemarketing & sms 21

12 Geen dochteronderneming ACM geeft aan dat het bij het begrip eigen moet gaan om producten of diensten van dezelfde onderneming die het telefoonnummer van de consument heeft verkregen en kijkt hierbij naar de juridische entiteit. Het geldt daarmee niet voor een dochteronderneming Stroomschema telemarketing 2 Heeft de ontvanger een klant- /donateurrelatie (financiële transactie) met uw organisatie? Eigen gelijksoortige producten/diensten Het begrip gelijksoortig is lastig te definiëren. Dit is mede afhankelijk van de perceptie van de klant. Ja Nee Een theater mag bijvoorbeeld niet telefonisch contact opnemen over zonnebrillen. Vergeet niet te controleren of een klant/donateur zich niet zelf bij u heeft afgemeld voor telemarketing. Heeft deze relatie zich Heeft deze consument Ontdubbel dus altijd met uw eigen Recht-van-verzetlijst. Als een consument hier gebruik van heeft afgemeld voor reclame/ Ja zich afgemeld voor gemaakt, mag u hem niet bellen, ook al is er sprake van een (klant)relatie. telemarketing (Recht van reclame/ telemarketing verzet)? (Recht van verzet)? U moet uw klant/donateur in deze gesprekken bovendien wél wijzen op het Bel-me-niet Register en U mag deze relatie/ het Recht van verzet. U dient hem in te schrijven in het Register en op nemen in de Recht-van-verzetlijst consument geen als hij dit wenst. Nee reclamepost sturen Nee U mag bellen en u hoeft U dient uw belbestand niet te ontdubbelen met te ontdubbelen met het het Bel-me-niet Register. Bel-me-niet Register. Wanneer een consument is ingeschreven in het Bel-me-niet Register mag deze niet gebeld worden. Wanneer er geen inschrijving is, mag u bellen. Let op! Als u volgens dit stroomschema mag bellen dient u in ieder telemarketinggesprek de consument te wijzen op zijn Recht van verzet en de consument te wijzen op het Bel-me-niet Register. U dient hem de mogelijkheid te bieden tot opname in het Bel-me-niet Register. 2 Geldt voor natuurlijke personen (consumenten, eenmanszaken, maatschappen, V.O.F. s en bepaalde ZZP ers) telemarketing & sms 23

13 3.2.3 Uitzondering: gevraagde communicatie De Telecommunicatiewet en alle bepalingen over het Bel-me-niet Register gaan over ongevraagde communicatie per telefoon. De wet geldt niet bij gevraagde communicatie. Maar voor veel organisaties is onduidelijk wanneer dit het geval is. Volgens de wettelijke toezichthouder ACM (Autoriteit Consument en Markt, zie 9.1) is dit als een consument ondubbelzinnig en op eigen initiatief verzoekt om communicatie. Dit betekent allereerst dat de vraag niet verstopt mag worden in algemene voorwaarden of een privacy statement. Er moet duidelijk en helder gecommuniceerd worden over de aanbieder, het aanbod, het kanaal en de frequentie. Bijvoorbeeld op deze wijze: actief aanvinken (m.a.w. dit vakje mag niet alvast aangevinkt staan) Bel mij eenmalig met meer informatie over een donateurschap van Stichting Otters in Nederland. In dit geval hoeft u niet het Recht van verzet aan te bieden. U hoeft ook niet het Bel-me-niet Register aan te bieden in het telemarketinggesprek en hiermee te ontdubbelen. 3.3 SMS Veel charitatieve instellingen maken gebruik van doneren via SMS. Mag u dan bijvoorbeeld een SMS terugsturen als een consument heeft gedoneerd per SMS? Dit mag niet zonder toestemming van de consument. Een SMS sturen naar het 06-nummer kunt u vergelijken met het toesturen van . Hiervoor is toestemming van de consument nodig. In het volgende hoofdstuk over gaan we hier dieper op in. Wilt u meer weten over de regels voor telemarketing (waaronder de Code Telemarketing), kijk in het juridisch loket van DDMA ( of neem contact met ons op telemarketing & sms 25

14 4 4 Uw organisatie heeft een nieuwsbrief voor bijvoorbeeld donateurs of vrienden van. Of u mailt bezoekers over uw programmering voor het nieuwe culturele seizoen. In dit geval moet uw organisatie zich niet alleen houden aan de privacyregels, maar ook aan de Telecommunicatiewet en de Reclame Code

15 4.1 Reclame via Omdat het bij voor de kosten niet uitmaakt of u drie of drie miljoen berichten verstuurt, gelden hiervoor strengere regels dan voor reclamepost en telemarketing. Volgens de Telecommunicatiewet heeft u, voor u commerciële, charitatieve of ideële verstuurt, voorafgaande toestemming nodig van de ontvanger van de (opt-in). Dit geldt voor alle met een reclameboodschap. Dus ook nieuwsbrieven, sommige persberichten of marktonderzoeken waarin u een aanbod doet, oproept tot doneren of uw organisatie promoot. 4.2 Toestemming Wat houdt voorafgaande toestemming voor nu eigenlijk in? Belangrijk is dat het voor de ontvanger duidelijk is, dat u hem per gaat benaderen. De wettelijke toezichthouder ACM zegt hierover het volgende: De ontvanger dient actief, door middel van een handeling, toestemming te geven. Dit kan bijvoorbeeld door het digitaal aanvinken van een hokje. Let op, dat een dergelijk hokje niet vooraf is aangevinkt. De ontvanger moet zich er namelijk voldoende van bewust zijn waarvoor hij toestemming geeft. Bij de toestemmingsvraag moet u bovendien in een bij- of onderschrift duidelijk maken dat het adres gebruikt zal worden voor bijvoorbeeld het toezenden van uw nieuwsbrief. U mag dus niet alleen verwijzen naar uw algemene voorwaarden of uw privacy statement. Bijvoorbeeld: Klantbestanden swoppen De achterban van een andere vereniging of stichting kan interessant zijn voor uw organisatie. Hoe kunnen persoonsgegevens op juridisch juiste wijze met elkaar gedeeld worden? Bijvoorbeeld: Vereniging Natuurbehoud aan de Vecht wordt benaderd door stichting Paddentrek. Paddentrek zou graag een versturen naar de leden van Natuurbehoud aan de Vecht om hen te vragen voor een eenmalige bijdrage om zo de padden veilig over te kunnen brengen naar hun paargebied. Mag dit? In dit geval verstrekt Natuurbehoud aan de Vecht adressen aan andere partijen. Zij moet hiervoor apart toestemming vragen aan de mensen in haar bestand, op de wijze zoals hiervoor beschreven onder toestemming. De toezichthouder ACM geeft aan hoe specifiek de toestemming moet zijn. In een voorbeeld van theater de Swingende dans is dit als volgt: Vage beschrijvingen zoals u geeft toestemming voor de ontvangst van s van theater de Swingende dans en (geselecteerde) partners zijn niet specifiek genoeg. Er moet duidelijk zijn waarvoor de ontvanger specifiek toestemming geeft. In dit geval is (geselecteerde) partners niet specifiek genoeg. U dient bijvoorbeeld aan te geven dat het adres ook verstrekt wordt aan het museum voor Magisch Realisme om u op de hoogte te houden van nieuwe tentoonstellingen. Hier dient de ontvanger dus apart toestemming voor te geven. Let op! Indien u het CBF keurmerk voert, zijn er extra regels waar u aan moet voldoen indien u gegevens ter beschikking wilt stellen aan andere goede doelen. Deze regels zijn te vinden op de website van het CBF: Naam: Adres: Woonplaats: 4.3 Uitzondering: klantrelatie De wet benoemt één uitzondering op de verplichte toestemming voor het verzenden van namelijk wanneer u het adres van de consument hebt gekregen in het kader van de verkoop en u dit gebruikt om eigen en gelijksoortige producten of diensten aan te bieden. In de volksmond wordt dit ook wel de uitzondering van de klantrelatie genoemd. Let hierbij wel op de valkuilen: adres: Ja, ik ontvang graag 1x per maand de nieuwsbrief per van het museum voor Magisch Realisme en ik blijf op de hoogte van de laatste tentoonstellingen en actviteiten van het museum. Uw gegevens worden vastgelegd door het museum voor Magisch Realisme. Het doel van het bestand is om u te informeren over onze activiteiten, producten en diensten. Indien u hier geen prijs op stelt, kunt u contact met ons opnemen op het volgende Geen betaling is geen relatie ACM stelt dat in het kader van de verkoop betekent dat de consument daadwerkelijk een product of dienst moet hebben gekocht (financiële transactie). Het tekenen van een petitie, of het openen van een gebruiksaccount zonder transactie vallen niet onder deze uitzondering. Vraagt u in deze gevallen expliciete toestemming (zie 4.2), dan mag dit wel. adres: museum voor Magisch Realisme, Antwoordnummer 120, 1111 EF, Roosendaal, of via museum@realisme.nl

16 Geen verrijkte adressen Als u klantgegevens later door een externe partij laat verrijken met adressen, moet u wel toestemming vragen, ook al gaat het om uw eigen relaties. De consument moet zelf zijn adres afgeven. Geen dochteronderneming ACM geeft aan dat het bij het begrip eigen moet gaan om producten of diensten van dezelfde onderneming die het adres van de consument heeft verkregen en kijkt hierbij naar de juridische entiteit. Het geldt daarmee niet voor een dochteronderneming. 4.4 Afmelden bij (Recht van verzet) U bent op grond van de Telecommunicatiewet verplicht in elke een afmeldmogelijkheid op te nemen. Dit kan bijvoorbeeld door een afmeldlink onderaan de te plaatsen. Volgens de Code moet een ontvanger zich kunnen afmelden op het niveau waarop hij zich aanmeldt. Op concern of holding niveau, of voor het label waarvoor hij zich heeft ingeschreven. Denk hierbij dus goed na hoe u uw toestemming inricht. Als stichting Otters in Nederland zich naast de otter bijvoorbeeld ook nog inzet om ontbossing tegen te gaan, kan de stichting zijn aan- en afmeldproces op twee manieren inrichten: Gelijksoortige producten/diensten Het begrip gelijksoortig is lastig te definiëren. Dit is mede afhankelijk van de perceptie van de klant. Een theater mag bijvoorbeeld niet telefonisch contact opnemen over zonnebrillen. Niet informeren is illegaal en Ook al hoeft u uw donateur geen toestemming te vragen voor het toesturen van , u moet hem op het moment van registratie kenbaar maken dat u zijn gebruikt voor het doen van aanbiedingen en u moet hem de mogelijkheid bieden zich af te melden (opt-out). Dit kan bijvoorbeeld op onderstaande manier: Op concernniveau De ontvanger geeft in dit geval in één keer zijn toestemming voor alle van stichting Otters in Nederland en ontvangt over zowel de otter als ontbossing. Gevolg is dan dat als een ontvanger zich afmeldt, hij voor geen van de projecten meer mag ontvangen. Op labelniveau De ontvanger geeft apart toestemming voor de otter en ontbossing, met als gevolg dat als de ontvanger zich voor een van beide projecten uitschrijft, hij nog steeds mag worden benaderd voor het andere project. Stichting Otters in Nederland legt gegevens vast ter uitvoering van het donateurschap of verwerking van een eenmalige gift. Ook kunnen we deze gegevens gebruiken om u in onze nieuwsbrief te informeren over onze activiteiten, projecten en producten. Als u op deze informatie geen prijs stelt kunt u dit schriftelijk melden aan Stichting Otters in Nederland, Antwoordnummer 3333, 3300 TA Apeldoorn of via info@otter.nl. U kunt zich op elk gewenst moment uitschrijven voor onze s. (zie ook het voorbeeld in 4.2)

17 4.5 Stroomschema 3 Heeft de ontvanger een klant- /donateurrelatie (financiële transactie) met uw organisatie? Ja Nee Heeft deze relatie zich afgemeld voor reclame (Recht van verzet)? Nee Ja Deze relatie/consument mag niet g d worden. Heeft deze consument zich afgemeld voor reclame (Recht van verzet)? Nee U dient bij de registratie van het adres aan te geven dat het gebruikt kan worden voor het toesturen van . Bij het registreren dient tevens een opt-out (Recht van verzet) mogelijkheid geboden te worden. U heeft actief voorafgaande toestemming nodig van de ontvanger van de . Bij de toestemmingsvraag moet in een bij- of onderschrift duidelijk gemaakt worden dat het adres gebruikt zal worden voor het toezenden van commerciële . U bent verplicht om in elke mail het Recht van verzet te bieden. Dit is een mogelijkheid waarmee de ontvanger zich eenvoudig kan afmelden voor de betreffende . Wilt u meer weten over de Code , kijk dan in het juridisch loket van DDMA ( 3 Geldt voor B2B en B2C

18 5 5 adverteren en cookies Vanaf 5 juni 2012 geldt in Nederland de cookiewetgeving. Deze regels zijn opgenomen in de Telecommunicatiewet. Cookies worden gebruikt bij het adverteren op internet. Met behulp van cookies kunt u surfgedrag monitoren en op basis daarvan gerichte aanbiedingen tonen. Waarschijnlijk gebruikt u cookies óók om via analytics-programma s bezoekersaantallen van uw website bij te houden adverteren en cookies 35

19 5.1 Cookiewet De cookiewet legt websites die cookies plaatsen twee verplichtingen op. Zij moeten de webbezoeker hierover informeren en zij moeten zijn toestemming hiervoor vragen Informeren Als uw website cookies plaatst moet u ten eerste de bezoekers hierover duidelijk en volledig informeren. De wettelijke toezichthouder ACM zegt hierover het volgende: Informeren mag niet door een vage verwijzing naar een privacy statement. Een privacy statement is wel geschikt om nadere uitleg te verstrekken en bijvoorbeeld de werking van de cookies die uw website plaatst te benoemen. In uw privacy statement moet u dan de volgende zaken vermelden: Welke cookies worden geplaatst Voor welk doel (bezoekersaantallen registreren, plaatjes laden, Online Behavioral Advertising) Welke informatie wordt met een cookie vastgelegd Of de informatie verstrekt wordt aan derden De informatie over het plaatsen van cookies moet op een zichtbare plek op de website staan, met een begrijpelijke uitleg waarom u het cookie plaatst en welke informatie met welk doel wordt verzameld Uitzondering: toestemming analytics cookies Op verzoek van de Tweede Kamer presenteerde Minister Kamp in het voorjaar van 2013 een voorstel tot een wetswijziging waarbij cookies die weinig impact hebben op de privacy van de bezoeker worden uitgezonderd van de verplichting om toestemming te vragen. Denk hierbij aan analytics-cookies die op geaggregeerd niveau websitebezoeken meten. Een vereiste is dat dergelijke cookies niet worden gebruikt voor het maken van profielen Toestemming De Tweede Kamer vindt de zogenaamde cookiemuren niet gebruiksvriendelijk. Dit zijn de modellen waarbij de webbezoeker wordt gedwongen een keuze te maken in het accepteren van cookies, voor hij kan doorsurfen op een website. Sommige websites weigeren bezoekers als zij geen cookies accepteren. Daarom kijkt de overheid nu of er op een gebruiksvriendelijkere manier toestemming gevraagd kan worden. Dit betekent waarschijnlijk dat een bezoeker niet expliciet hoeft aan te geven dat hij wel of geen cookies wil. Als een website hem eerst duidelijk en volledig informeert over het plaatsen van de cookies, een keuze biedt, en de bezoeker vervolgens doorsurft, wordt dit ook geacht toestemming te zijn (geïnformeerde toestemming) Toestemming vragen De tweede verplichting is dat u toestemming moet vragen voor het plaatsen van cookies. De toestemming geldt niet voor cookies die noodzakelijk zijn. Voorbeelden van noodzakelijke cookies zijn: Cookies die gebruikt worden bij het onthouden van items in een winkelmandje Cookies om inloggegevens te onthouden U kunt op dit moment op meerdere manieren toestemming vragen voor het plaatsen van de cookies. Dit kan bijvoorbeeld via een pop-up of een banner waarmee u toestemming of geen toestemming kunt vragen voor het plaatsen van cookies. De overheid denkt intussen ook na over een model van impliciete toestemming en een uitzondering voor analytics cookies 4. Hier wordt hierna verder op ingegaan. 5.2 Actuele ontwikkelingen cookiewet Het Ministerie van Economische Zaken bereidt ten tijde van het ter perse gaan van dit handboek een wetswijziging voor. Hierin is zij van plan: Bepaalde cookies uit te zonderen van de verplichting te informeren en toestemming te vragen. Meer uitleg te geven aan het begrip toestemming, om te zorgen dat deze op een gebruiksvriendelijkere manier verkregen kan worden. 5.3 Privacy en cookies In Europa is de discussie gaande of een cookie wel of geen persoonsgegeven is. Een cookie herkent immers een pc of telefoon, maar niet een individu. Onze toezichthouder, het College Bescherming Persoonsgegevens, vindt dat tracking cookies onder de privacywetgeving vallen. Ook de Tweede Kamer heeft aangegeven dat, indien er sprake is van cookies die gebruikers over tijd en over meerdere websites volgen, de Wbp geldt. Tenzij u kunt aantonen dat er geen persoonsgegevens in het geding zijn. Zorg dus dat u in het vizier heeft of u cookies gebruikt voor het monitoren van surfgedrag. In het juridisch loket van DDMA ( kunt u gratis de uitgebreide DDMA handleiding cookiewet downloaden. Hierin kunt u precies lezen wat u moet doen om aan deze wetgeving te voldoen. 4 bezocht op 7 maart adverteren en cookies 37

20 6 6 reclame op social media Heeft uw organisatie een Facebookpagina of een Twitteraccount? Nodigt u prominenten of bloggers uit om uw voorstellingen gratis bij te wonen in ruil voor exposure via social media? Ook dit is reclame. Veel organisaties denken dat reclame op social media niet aan regels gebonden is, maar dat is niet waar. De privacywetgeving en telecomwetgeving zijn hierop van toepassing. Daarnaast moet u op grond van de Code Social Media Marketing zorgen dat reclame op social media voor de lezer als zodanig herkenbaar is. Uiteraard gelden hier de reguliere reclameregels die voorwaarden stellen aan de inhoud van een reclame-uiting. Denk aan de regels voor misleidende en vergelijkende reclame in het Burgerlijk Wetboek, de Nederlandse Reclame Code en de Wet Oneerlijke Handelspraktijken. Hieronder zetten we kort uiteen waar u aan moet denken reclame op social media 39

21 6.1 Reclame op social media Volgens de Wet Oneerlijke Handelspraktijken moet reclame herkenbaar zijn voor een ontvanger. Maar hoe doet u dit bij social media? Dan maakt een organisatie immers vooral gebruik van consumenten om haar reclameboodschap verder te verspreiden. Consumenten beseffen vaak niet dat dit ook herkenbaar gemaakt moet worden. De Code Social Media Marketing geeft aan hoe dit moet. Als uw organisatie consumenten, werknemers of andere mensen inzet om uw diensten en producten onder de aandacht te brengen, moet u hen verplichten de relatie tussen uw organisatie en henzelf openbaar te maken. Wat houdt dit concreet in? Hieronder twee voorbeelden: Een aantal personen wordt gevraagd positief over een tentoonstelling van Dali te twitteren in het museum voor Magisch Realisme. Hier staat een bedrag tegenover. Hierbij is er duidelijk een relatie tussen de persoon en het museum. Deze persoon kan de relatie nu bijvoorbeeld als volgt aangeven: 6.2 Inspanningsverplichting Betreffende uw inspanningsverplichting bent u natuurlijk niet verantwoordelijk voor alles wat er over uw organisatie gezegd wordt op social media. Het moet allereerst gaan om reclame. Daarnaast moet er dan ook een duidelijke relatie zijn tussen u en degene die de reclame verspreidt, bijvoorbeeld omdat u een like&win campagne heeft gelanceerd op Facebook of Twitter, omdat u een BN er betaald heeft of omdat u uw werknemer opdracht heeft gegeven over uw diensten te twitteren. Meer over social media marketing vindt u in het juridisch loket van DDMA via: De tentoonstelling van Dali in het museum voor Magisch Realisme is betoverend! #paid U wilt op social media aandacht vragen voor een tentoonstelling van Dali in uw museum. U vraagt enkele werknemers hier positief over te twitteren. Op het Twitteraccount van deze werknemers is niet duidelijk te zien dat zij voor uw museum werken. Volgens de Code Social Media Marketing moet de relatie tussen de werknemer en het museum zichtbaar worden gemaakt, omdat het gaat om een reclame-uiting. In deze situatie moeten uw werknemers een extra #hashtag aan hun tweet toevoegen. Dit kan bijvoorbeeld op de volgende manier: De tentoonstelling van Dali in het museum voor Magisch Realisme is weergaloos! #ikwerkerook Op deze manier is het voor de lezer duidelijk dat het gaat om reclame voor het museum. Dit kan ook duidelijk worden gemaakt in het Twitter- of Facebookprofiel van de werknemer zelf. De consument moet zich niet misleid voelen reclame op social media 41

22 apps 43 7 apps U wilt een app ontwikkelen voor uw museum die bijvoorbeeld gebruikers op de hoogte houdt van lopende tentoonstellingen. Het gaat hier om apps die gebruik maken van persoonlijke informatie (denk aan contacten, locatie, foto s of video s). In deze museumapp kan de gebruiker allerlei informatie vinden over de kunstenaars die bij een tentoonstelling betrokken zijn. U wilt de app ook gaan inzetten om gebruikers op de hoogte te houden van nieuwe tentoonstellingen. Dit wilt u doen door een kort berichtje (pushbericht) via de app te verzenden naar bijvoorbeeld een smartphone of tablet. Mag u bijvoorbeeld onderstaand bericht versturen? Vanaf april tot oktober een tentoonstelling van Dali in het museum voor Magisch Realisme. Hopelijk tot dan in ons museum!

23 7.1 Toestemming De regels om een pushberichtje te sturen via de app, zijn gelijk aan de regels voor het versturen van , zoals in hoofdstuk 4 van dit handboek is besproken. Het gaat hier tevens om commerciële, charitatieve of ideële pushberichten. U moet hiervoor dus toestemming vragen van de persoon die uw app downloadt. De wettelijke toezichthouder ACM zegt hierover het volgende: De ontvanger dient door middel van een handeling toestemming te geven. Dit kan bijvoorbeeld door het digitaal aanvinken van een hokje. Let op! Een dergelijk hokje mag vooraf niet zijn aangevinkt. De ontvanger moet zich er namelijk voldoende van bewust zijn waar hij toestemming voor geeft. Bij de toestemmingsvraag moet u bovendien in een bij- of onderschrift duidelijk maken dat de app gebruik maakt van het toezenden van pushberichten. U mag dus niet alleen verwijzen naar uw algemene voorwaarden of uw privacy statement. Consumenten moeten ook altijd de mogelijkheid hebben zich weer voor de push berichten af te melden (Recht van verzet). Bijvoorbeeld: De gemeente Amsterdam wil haar cultureel erfgoed eenvoudig toegankelijk maken voor toeristen. Zij ontwikkelt daarom een app die interactieve looproutes door het historisch centrum aanbiedt. Met deze app wil zij: Toegang tot locatiedata, zodat bezoekers op de kaart kunnen zien waar zij zich op de route bevinden. Pushberichten versturen met aanbiedingen van musea langs de route. In dit geval moet de gemeente de gebruikers informeren en toestemming vragen over het gebruik van locatiedata en het sturen van aanbiedingen: Deze app maakt voor haar interactieve erfgoedroutes gebruik van uw locatiedata. U ontvangt tevens realtime kortingen op onze bezienswaardigheden. Verder Nee dank u Let op! Denk er ook aan om ergens in de app de naam van de organisatie, het adres, adres en KVK nummer te noemen. Dit volgt uit het Burgerlijk Wetboek (artikel 3:15d). 7.2 Apps en privacy Op smartphones en tablets staat veel persoonlijke informatie van de eigenaar. Denk aan contacten, locatie-informatie, foto s en video s. Sommige apps maken gebruik van deze gegevens. De Nederlandse privacytoezichthouder, het College bescherming persoonsgegevens (CBP) vindt dat mensen hier niet goed over worden geïnformeerd. Het CBP vindt ook dat mensen toestemming moeten geven voordat apps deze gegevens gebruiken, net zoals bij de cookiewet. Uw organisatie moet dus informeren waarom u toegang wilt tot bepaalde gegevens ten behoeve van de app en hier toestemming voor vragen. Mensen moeten altijd de mogelijkheid hebben deze toestemming weer in te trekken. Daarnaast mag u alleen gegevens verzamelen die echt nodig zijn voor de app. Zie voor de toelichting van het CBP: Indien mensen voor de optie nee dank u kiezen, kunt u als afzender van de app ervoor kiezen dat zij geen gebruik kunnen maken van uw app apps 45

24 8 :-)! :-( 8 direct dialogue U bent van plan om op straat potentiële donateurs of klanten te benaderen voor uw goede doel. Of u wilt hiervoor gaan collecteren in een bepaalde gemeente. Wat zijn hier precies de regels voor? Bij het bedrijven van marketing op straat of aan de deur moet u zich houden aan de Wet oneerlijke handelspraktijken, de regels voor het afsluiten van een overeenkomst (Burgerlijk Wetboek) en de regels die gelden voor colportage. Daarnaast is er nog de Gedragscode Streetmarketing. Er wordt eerst ingaan op straatwerving (streetmarketing), vervolgens op deur-aan-deurwerving en tot slot worden collectes behandeld direct dialogue 47

25 8.1 Werven op straat Streetmarketing is de verzamelnaam voor onder meer directe verkoop, leden-, abonnee- en donateurswerving en het uitdelen van flyers in winkelstraten en winkelcentra. Er gelden zeer veel regels, maar de belangrijkste bepalingen zijn de volgende: De straatwerver mag zich niet schuldig maken aan oneerlijke handelspraktijken, zoals agressieve benadering, of onvolledige en onjuiste informatie geven over het aanbod. De straatwerver mag nooit contant of elektronisch geld aannemen (pinnen), maar alleen schriftelijke toezeggingen accepteren. Organisaties moeten zich houden aan de gemeentelijke regels voor openbare ruimten. De straatwerver moet overlast minimaliseren, en mag dus passanten wel aanspreken maar niet volgen. Hij moet zich legitimeren en daarvoor een badge dragen. Klachten van de passant moeten altijd doorgegeven worden aan het wervingsbureau die de klachten moet doorgeven aan de betreffende organisatie. In een contract dat op straat wordt getekend moet de wettelijke bedenktijd zijn vermeld. Let op! Het werven van donateurs op evenementen kent dezelfde regels als werven op straat. Als u uw leden of donateurs via streetmarketing werft, moet u rekening houden met het volgende: De overeenkomst is pas rechtsgeldig als deze door de donateur is ondertekend. De donateur moet onmiddellijk een afschrift van de overeenkomst ontvangen, met daarin onder meer het afgesproken bedrag en de termijn van afschrijving. Wanneer u gebruik maakt van een tablet, moet u dus ook zorgen dat de donateur daarop zijn handtekening kan zetten en direct per een kopie van de overeenkomst ontvangt. Zo wordt er dan voldaan aan de schriftelijke bevestiging. Als de bounced, moet hij alsnog een fysiek exemplaar van de schriftelijke bevestiging ontvangen. 8.2 Werven aan de deur 5 De regelgeving met betrekking tot het werven aan de deur (colportage) is met name vastgesteld in de Colportagewet en de Wet oneerlijke handelspraktijken. In sommige gemeenten heeft u hiervoor een vergunning nodig. Mensen die voor u aan de deur werven moeten zich identificeren met een identiteitsbewijs en moeten duidelijk aangeven namens welke organisatie en voor welk product of dienst zij werven. Een werver geeft bijvoorbeeld aan dat hij namens Stichting Otters in Nederland donateurs aan het werven is om de otter in Nederland te redden. De werver moet eveneens eerlijke en volledige informatie over het product, de dienst, de prijs, de geldigheid(sduur) van de aanbieding en het recht op annulering geven. Het is verboden om te werven bij een consument als u weet dat deze het niet kan betalen. In de colportageovereenkomst moet het volgende in ieder geval te staan: - Volledige informatie over het product of de dienst - De bedenktijd ((recht op annulering, is nu 8 kalenderdagen, wordt 14 kalenderdagen) 5 - De prijs - De datum van de overeenkomst - Handtekeningen van de verkoper en de klant - Naam en adres van de organisatie Geef bijvoorbeeld in het geval van Stichting Otters in Nederland aan dat de stichting in het leven is geroepen ter voorkoming van het uitsterven van de otter in Nederland. Maak duidelijk welke mogelijkheden er zijn voor de potentiële donateur. De donateur kan bijvoorbeeld elke maand 10 euro overmaken, welke overeenkomst een jaar geldt. Indien de donateur hiermee akkoord gaat, biedt u hem hierbij de mogelijkheid van annulering binnen 8 dagen (bedenktijd). Noteer tenslotte de naam en adres van de organisatie, de datum en zet de handtekeningen van de verkoper en donateur op de overeenkomst. 8.3 Vergunning donateurwerving Het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) 6 is van mening dat deur-aan-deurwerving van donateurs evenals straatwerving onder de collectevergunning valt. De meeste gemeenten in Nederland vinden dit ook. In principe betekent dit, dat in elke gemeente een vergunning moet worden aangevraagd. Controleer in de Algemeen Plaatselijke Verordening (APV) van de gemeente of dit het geval is en of u daarmee een vergunning voor straat- en deur-aan-deurwerving nodig heeft Collecteren In de meeste gemeenten is een vergunning nodig voordat gecollecteerd mag worden. Dit staat dan in de APV van de gemeente. Per gemeente dient u te controleren of een vergunning verplicht is. Collectanten moeten zich op verzoek kunnen legitimeren, in sommige gemeenten dienen de collectanten een zichtbaar legitimatiebewijs op de kleding te dragen. Ze moeten tevens een afschrift van de collectevergunning van de gemeente kunnen tonen. Als er geld ingezameld wordt, moet dit verplicht in afgesloten collectebussen gebeuren. Het CBF stelt jaarlijks, op voorstel van Stichting Collecteplan, een collecterooster vast 7. Kijk voor meer informatie op de website direct dialogue 49