Majesteit, excellentie, dames en heren,

Transcriptie

1 Toespraak Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank, bij uitreiking Koning Willem-I-prijs en -plaquette voor ondernemerschap, DNB, Amsterdam, 13 mei /7

2 Majesteit, excellentie, dames en heren, De functie van president van de Nederlandsche Bank kent gelukkig vele voorrechten. Eén daarvan is het voorzitterschap van de Koning Willem I Stichting. Met dit jaar, als klap op de vuurpijl, het voorrecht dat ik u hier in dit huis, bij de Nederlandsche Bank, mag ontvangen. En uw gastheer mag zijn bij de uitreiking van de prestigieuze Koning Willem I prijs en de Koning Willem I plaquette voor duurzaamheid. Onlangs vroeg iemand mij: Wat heeft De Nederlandsche Bank eigenlijk met ondernemerschap? Mijn antwoord is simpel: heel veel. Om te beginnen: de bank is opgericht door Koning Willem I. Die werd ook wel de 'koopman-koning' genoemd. Bij zijn aantreden zag hij hoe slecht Nederland er voor stond. 2/7

3 En hij bedacht dat het land een degelijke en betrouwbare kredietverlener goed kon gebruiken om onze economie weer uit het slob te trekken. Een uitstekend idee! Helaas werd het niet met veel enthousiasme ontvangen. De burgers hadden geen vertrouwen in de nieuwe bank. En de bestaande banken hadden bitter weinig behoefte aan een instelling die zij vooral als concurrent zagen. De verkoop van de aandelen verliep dus bijzonder stroef. En twee jaar na de oprichting kwam de Nederlandsche Bank nog steeds twee miljoen tekort. Maar als de nood het hoogst, is redding meestal nabij. De Amsterdamse zakenvrouw Johanna Borski bood aan de resterende tweeduizend aandelen te kopen. Voor twee miljoen gulden. Op één voorwaarde: dat de koning in de eerste drie jaren geen extra aandelen mocht uitgeven. 3/7

4 De mensen kregen vertrouwen in de Nederlandsche bank, de koersen stegen, en Mevrouw Borski werd één van de rijkste burgers van het koninkrijk [kijk naar afbeelding van de weduwe]: En u ziet dat zij er op meerdere wijzen warmpjes bij zat! ;) En zo zie je hoe een goede ondernemer kansen ziet waar anderen aarzelen. En zo begrijpt u ook waarom de Nederlandsche Bank ook nu nog graag prijzen uitreikt aan ondernemers met lef! Natuurlijk ligt onze betrokkenheid bij ondernemers niet alleen in het verleden. Dat mag blijken uit onze mission statement: Wij maken ons sterk voor financiële stabiliteit en dragen daarmee bij aan duurzame welvaart in Nederland. Anders gezegd: wij zorgen voor de randvoorwaarden die nodig zijn voor ú om welvaart te creëren. Ons streven naar financiële stabiliteit is dus een direct belang, ook voor ú. 4/7

5 Daar lopen onze belangen parallel. Maar soms zijn er ook verschilletjes. Het aangaan van risico s hoort bij de natuurlijke habitat van ondernemers. Dat ligt voor ons een tikkeltje anders. Als toezichthouder volgen wij risicobereidheid juist met argusogen. Want té veel risicobereidheid, daar houden wij niet van! Dan treedt er bij ons een pavlov-reactie op en vragen wij om beheersmatige maatregelen. En dan lijken onze belangen wel eens wat uiteen te lopen. Dan zeggen ondernemers: het feestje begint net op gang te komen en dan komt de Nederlandsche Bank en die haalt de flessen weg! Maar uiteindelijk vinden we elkaar altijd weer in datgene wat we wél delen. De Nederlandsche Bank realiseert zich heel goed dat ondernemerschap de basis is voor duurzame welvaart. Van u moeten we het uiteindelijk hebben. 5/7

6 Van ondernemers met Durf, Daadkracht, Duurzaamheid en Doorzettingsvermogen. Dáárom zetten we vanavond een aantal ondernemers die deze eigenschappen de afgelopen jaren tentoongespreid hebben in het zonnetje. En belonen we twee bedrijven voor goed ondernemerschap en één voor duurzaam en innovatief ondernemerschap. En de ondernemers uit die laatste categorie wil ik - tot slot - nog wel een hart onder de riem steken. Als die innovatie u niet meteen brengt wat u ervan gedacht had, denk dan nog een keer aan ons, aan de Nederlandsche Bank. Want toen wij in 1813 zo innovatief waren om muntgeld te vervangen door papiergeld, was er bijna niemand die erin geloofde. Wie onze biljetten in handen kreeg, repte zich naar zijn eigen vertrouwde bank om de papiertjes om te zetten in klinkende munt. Van die nieuwigheid moesten de mensen niks hebben. 6/7

7 Maar het is toch uiteindelijk goed gekomen met ons! En kijk s! Het is nu 2014, en we zijn er nog steeds! Dames en heren, Het zijn mooie, bijzondere bedrijven die zijn genomineerd voor de drie prijzen die we vanavond uitreiken. Ik vind het een eer dat ik daar zelf aan mag bijdragen, dat DNB gastheer mag zijn, en ik hoop dat deze prijzen een verdere impuls geven aan de al zovele eeuwen bestaande ondernemersgeest van dit land. Dank u! 7/7