Het belang van instituties binnen ons 200-jarig Koninkrijk Toespraak Klaas Knot tgv Congres 200 Jaar Koninkrijk

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het belang van instituties binnen ons 200-jarig Koninkrijk Toespraak Klaas Knot tgv Congres 200 Jaar Koninkrijk"

Transcriptie

1 Het belang van instituties binnen ons 200-jarig Koninkrijk Toespraak Klaas Knot tgv Congres 200 Jaar Koninkrijk Excellenties, dames en heren, Het is mij een bijzonder genoegen om vanavond te mogen spreken bij deze zeventiende handelsmissie van het Caribisch deel van ons Koninkrijk. Wij delen immers een lange geschiedenis. Zoals u allen weet, staat deze handelsmissie in het teken van een bijzondere gebeurtenis. Ons Koninkrijk bestaat dit jaar 200 jaar! En, omdat een van de eerste regeringsdaden van Koning Willem I de oprichting van De Nederlandsche Bank was, wil ik in mijn rede om te beginnen even stilstaan bij de geschiedenis van De Nederlandsche Bank als institutie. Van daaruit zal ik vervolgens dieper ingaan op het belang van instituties in het algemeen en het belang van samenwerking en handel voor de economische groei. Het is bijna 200 jaar geleden dat Prins Willem Frederik, de latere Koning Willem I, in Scheveningen aan land ging. Bij zijn aankomst gaf hij een proclamatie uit, waarin hij aankondigde: Ons gemeene Vaderland is gered: De oude tyden zullen weldra herleeven. Om dit te bereiken was het volgens de Prins belangrijk om de handel en de welvaart te herstellen. Want het was een moeizame periode; de economie stond er destijds ronduit slecht voor. De prins trok op economisch en financieel terrein de touwtjes stevig naar zich toe. Kanalen werden uitgegraven, straten werden aangelegd, en in het Zuiden van het Koninkrijk werd de industrie gestimuleerd. Eén van de eerste regeringsdaden van Koning Willem I was, zoals gezegd, de oprichting van De Nederlandsche Bank om de koophandel, als zenuw van de Staat, op te beuren uit het verval. Volgend jaar vieren we dan ook 200 jaar De Nederlandsche Bank. Maar wie in de geschiedenis van De Nederlandsche Bank duikt, ontdekt dat deze bepaald niet vlekkeloos is verlopen. Eigenlijk vond onze oprichting al onder weinig prettige omstandigheden plaats, gezien de financiële chaos waarin de Franse bezetters ons Koninkrijk hadden achtergelaten. 1

2 In de ogen van de koning zou een betrouwbare kredietverlener de economie weer op de been helpen. Daarnaast was het natuurlijk ook wel handig als iedereen voortaan met hetzelfde geld zou gaan betalen. Maar bankbiljetten vonden maar traag ingang als betaalmiddel. Wie er al een bankbiljet als betaling aannam, spoedde zich naar de Oude Turfmarkt, waar De Nederlandsche Bank destijds was gevestigd, om dat in te ruilen voor klinkende munt. Ook het kredietbedrijf kwam slechts met horten en stoten van de grond. Het duurde al met al een hele tijd voordat De Nederlandsche Bank stilaan het vertrouwen van de financiële wereld verwierf en zich ontwikkelde tot een echte centrale bank. Ook het Koninkrijk was niet meteen het Koninkrijk zoals we dat nu kennen. Van een democratie was destijds nog geen sprake bijvoorbeeld. Ook de samenstelling van het Koninkrijk verschilde substantieel van de huidige samenstelling. Zoals bekend, gingen België en Luxemburg al vroeg hun eigen weg. Ruim een eeuw later volgden Nederlands Indië - het huidige Indonesië -, Nieuw Guinea en Suriname. 27 jaar geleden kreeg vervolgens Aruba haar status aparte. En drie jaar geleden hebben we nóg een grote staatkundige hervorming meegemaakt. Hierbij zijn Sint Maarten en Curaçao nieuwe zelfstandige landen binnen het Koninkrijk geworden, terwijl Bonaire, Sint Eustatius en Saba als integraal deel van Nederland verder gingen. Al deze staatkundige veranderingen hebben het potentiële aanpassingsvermogen en de internationale oriëntatie van ons Koninkrijk zonder meer positief beïnvloed. Dit is een bijzonder voordeel in de huidige, snel globaliserende wereld. Ook de sociale en culturele verscheidenheid maken ons Koninkrijk speciaal. In weinig andere landen ter wereld wonen zoveel verschillende culturen op zo n klein oppervlak bij elkaar, en tegelijkertijd duizenden kilometers van elkaar verwijderd. De meest recente staatkundige hervorming, die van 2010, kwam in een economisch uiterst turbulente tijd. De mondiale financiële crisis, uit 2007/2008, had diepe sporen achtergelaten, terwijl de crisis in de Europese muntunie zich verder verdiepte. 2

3 De huidige economische crisis roept vele vragen op. Daarbij rijst ook de vraag wat staatkundige hervormingen en verdere ontwikkeling van instituties in economisch opzicht kunnen betekenen. Onder instituties versta ik de formele en informele regels die structuur geven aan ons politiek, economisch en sociaal handelen. Instituties vormen daarmee een belangrijk onderdeel van de samenleving en van de economie. Laat ik beginnen met wat de economische theorie ons hierover te vertellen heeft. De vraag waarom sommige landen rijk zijn en andere arm is een van de meest fundamentele vragen van de economische wetenschap. Er is hiernaar dan ook veel wetenschappelijk onderzoek verricht. Het antwoord ligt voor een belangrijk deel in de verschillen in de kwaliteit van instituties tussen landen. Landen met kwalitatief hoogwaardige instituties groeien op de langere termijn harder dan landen met kwalitatief minder sterke instituties. Hier zijn verschillende redenen voor te geven. Zo zorgen goede instituties voor het beschermen van eigendomsrechten, voor het naleven van contracten, voor een gezond investeringsklimaat en voor goede prikkels voor innovatie en de ontwikkeling van talenten. Dit draagt bij aan een economische omgeving waarin individuen en bedrijven met elkaar kunnen samenwerken op een manier dat ze er allen beter van worden. Goede instituties en een sterke, stabiele en geloofwaardige overheid bevorderen ook het vertrouwen. Zodoende maken zij het voor de overheid mogelijk om een gezond en groeibevorderend economisch beleid te voeren. Goede instituties zijn - kortom - onontbeerlijk voor economische groei. Maar wat zijn dat eigenlijk, goede instituties? Hier is geen eenduidig antwoord op te geven. Er bestaat simpelweg geen uniform model voor goede instituties. Instituties zijn immers door mensen zélf opgelegde beperkingen en zijn daarmee in belangrijke mate contextafhankelijk. Het Nederlandse poldermodel, om maar s iets te noemen, kan immers niet zo maar in een ander land worden toegepast! Instituties zijn bovendien tijdsafhankelijk. Zo zijn bijvoorbeeld de Eerste en Tweede Kamer al in de beginperiode van 3

4 ons Koninkrijk opgericht, maar hebben deze instituties zich pas in de loop van de tijd ontwikkeld tot de vorm die ze nu hebben. Juist omdat er geen uniform model bestaat, en er dus geen blauwdruk voorhanden is, kost het bouwen van goede instituties veel tijd. Vertrouwen moet worden gewonnen, geloofwaardigheid moet worden opgebouwd. De moeizame start voor De Nederlandsche Bank, waar ik al eerder aan refereerde, is in dit opzicht veelzeggend. Vanuit dit institutionele oogpunt maakt het Koninkrijk nu weer een roerige periode door. Voor het land Nederland geldt dat de crisis in Europa belangrijke weeffouten in de opzet van de Economische en Monetaire Unie heeft blootgelegd. Met man en macht wordt binnen Europa nu gewerkt om deze institutionele weeffouten te herstellen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de bankenunie met Europees toezicht en crisis-resolutie. Maar nog belangrijker voor het gezelschap hier is de staatkundige hervorming van 3 jaar geleden. Waarbij Curaçao en Sint Maarten zelfstandige landen zijn geworden en Bonaire, Sint Eustatius en Saba hun eigen plaats in het Nederlandse staatsbestel hebben gekregen. Bij de staatkundige hervorming is niet over één nacht ijs gegaan. Het heeft heel wat inspanning en doorzettingsvermogen gevraagd, zoals velen van u kunnen beamen. Aan beide kanten van de Oceaan is keihard gewerkt om de staatkundige hervorming te realiseren. Tegelijkertijd was pas het startpunt. Sindsdien draait het om het inlossen van de beloften van de hervorming. Het opbouwen van goede instituties en het creëren van een aantrekkelijk economisch, financieel en mìnder bureaucratisch klimaat, hoort daarbij. Dit alles is niet bewerkstelligd. Dat is een kwestie van lange adem, zoals we ook weten uit de beginperiode van ons Koninkrijk. En dat brengt me op het tweede onderwerp van vanavond: het belang van goede en intensieve samenwerking tussen de afzonderlijke delen van ons Koninkrijk. Door de staatkundige hervorming is de noodzaak om met elkaar te werken verder toegenomen. Nederland is na zelf immers ook een Caribisch land geworden, met Bonaire, Sint Eustatius en Saba als bijzondere gemeentes. 4

5 De ligging van deze eilanden en de relaties die zij hebben met Curaçao en Sint Maarten maken het onontbeerlijk om op verschillende terreinen de handen ineen te slaan. Een inwoner van Saba die ziekenhuiszorg nodig heeft, kan veel beter naar Sint Maarten gaan, dan in Nederland worden opgenomen. En voor ambitieuze jongeren die niet naar de Verenigde Staten of Nederland willen of kunnen voor hun studie, is het belangrijk dat zij in de buurt terecht kunnen voor hoger onderwijs. Ook voor mijn eigen instelling heeft de staatkundige hervorming gevolgen gehad. De Nederlandsche Bank is na verantwoordelijk geworden voor het betalingsverkeer en het uitoefenen van toezicht op financiële instellingen in Caribisch Nederland. Deze taken heeft De Nederlandsche Bank overgenomen van de voormalige Bank Nederlandse Antillen. De sterke financiële verwevenheid van de financiële sector in Caribisch Nederland met die in de nieuwe landen Curaçao en Sint Maarten maakt een intensieve samenwerking met de nieuwe centrale bank, de Centrale Bank van Curaçao en Sint-Maarten, noodzakelijk. Zo n sterke band hebben we eerder ook al opgebouwd met de Centrale Bank van Aruba. Persoonlijk ervaar ik de samenwerking tussen de drie centrale banken binnen ons Koninkrijk als uitstekend en buitengewoon vruchtbaar. Er zijn goede informele contacten, waardoor men als het nodig is - elkaar weet te vinden. En dit laatste is erg belangrijk. Tot zo ver de noodzaak om met elkaar samen te werken. Ik wil hier vanavond ook stilstaan bij de kansen die samenwerking tussen de afzonderlijke delen van ons Koninkrijk ons allen biedt. Want het geheel is immers méér dan de som der delen, wanneer economische mogelijkheden op een duurzame manier worden benut. Zodoende kan de welvaart binnen ons Koninkrijk worden geoptimaliseerd. En dit is ook wat ons vanavond hier bijeen brengt in deze handelsmissie. Economische mogelijkheden binnen het Koninkrijk zijn er voldoende. Dat weet u waarschijnlijk als geen ander. Laat ik daarom ten slotte stilstaan bij de betekenisvolle, maar vaak onderbelichte, rol die de Caribische regio kan spelen voor de Nederlandse economie. 5

6 Zoals bekend, is de Nederlandse economie zeer gericht op de wereld om ons heen. Internationale handel speelt daarbij een vitale rol. Zo bedraagt de waarde van de Nederlandse invoer en uitvoer van goederen (inclusief wederuitvoer) ongeveer 2/3 van ons nationaal inkomen. Maar nog steeds zijn de omliggende, ontwikkelde Europese landen de belangrijkste directe exportbestemmingen van Nederland. Dit zijn echter niet de landen waar we de komende tijd een sterke groei verwachten. Integendeel, het economische zwaartepunt in de wereld verschuift langzaamaan naar de opkomende landen in Azië, Oost-Europa en Latijns- Amerika. Om een voet tussen de deur in Latijns-Amerika te krijgen is het belangrijk de economische mogelijkheden binnen ons Koninkrijk te benutten. Onze zakenpartners in het Caribische deel van het Koninkrijk kunnen hierbij als bruggenhoofd fungeren. Uw netwerk, uw talenkennis en uw ervaringen met gewoontes en gebruiken in de regio kunnen daarbij zeer waardevol zijn voor Nederlandse ondernemers die expansie naar Latijns-Amerikaanse markten overwegen. Laat ik afsluiten. Deze 17 e handelsmissie staat in het teken van 200 jaar Koninkrijk. De komende twee jaar zijn er verschillende festiviteiten gepland die herdenken hoe ons Koninkrijk geworden is tot wat het nu is. Ik denk dat in de afgelopen 200 jaar goede fundamenten zijn gelegd om met elkaar vooruit te komen in de huidige snel globaliserende wereld. Dankzij zorgvuldig opgebouwde instituties, maar ook dankzij goede en intensieve samenwerking. Duurzaam Zaken doen tussen het Caribisch Koninkrijk en Nederland betekent elkaar aanvullen en gebruik maken van elkaars sterke kanten. Ik wil dan ook graag het glas heffen in de hoop dat wij spoedig gezamenlijk deze vruchten gaan plukken. Ik dank u wel voor uw aandacht! 6

Majesteit, excellentie, dames en heren,

Majesteit, excellentie, dames en heren, Toespraak Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank, bij uitreiking Koning Willem-I-prijs en -plaquette voor ondernemerschap, DNB, Amsterdam, 13 mei 2014 1/7 Majesteit, excellentie, dames en heren,

Nadere informatie

Majesteit, excellentie, dames en heren,

Majesteit, excellentie, dames en heren, Toespraak Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank, bij uitreiking Koning Willem-I-prijs en -plaquette voor ondernemerschap, DNB, Amsterdam, 13 mei 2014 1/7 Majesteit, excellentie, dames en heren,

Nadere informatie

TOESPRAAK VAN DE VOORZITTER VAN DE EERSTE KAMER DER STATENGENERAAL TER GELEGENHEID VAN DE OPENING VAN DE

TOESPRAAK VAN DE VOORZITTER VAN DE EERSTE KAMER DER STATENGENERAAL TER GELEGENHEID VAN DE OPENING VAN DE TOESPRAAK VAN DE VOORZITTER VAN DE EERSTE KAMER DER STATENGENERAAL TER GELEGENHEID VAN DE OPENING VAN DE CONTACTPLANBIJEENKOMST OP MEI Voorzitters van de Staten van de Nederlandse Antillen en van Aruba)

Nadere informatie

Verantwoordelijkheden van DNB op de BES-eilanden na

Verantwoordelijkheden van DNB op de BES-eilanden na Verantwoordelijkheden van DNB op de BES-eilanden na 10-10-10 Het Koninkrijk der Nederlanden staat aan de vooravond van een grote staatkundige hervorming. Op 10 oktober 2010 ( 10-10-10 ) worden Curaçao

Nadere informatie

Totaal

Totaal Aantal huwelijken, huwelijksontbindingen, partnerschappen en partnerschapsontbindingen per woonplaats in 2013 Huwelijk Huwelijksontbinding Partnerschap Partnerschapsontbinding Woonplaats Man % Vrouw %

Nadere informatie

Totaal

Totaal Aantal huwelijken, huwelijksontbindingen, partnerschappen en partnerschapsontbindingen per woonplaats in 2012 Huwelijk Huwelijksontbinding Partnerschap Partnerschapsontbinding Woonplaats Man % Vrouw %

Nadere informatie

Zakendoen op of vanuit Curaçao

Zakendoen op of vanuit Curaçao Zakendoen op of vanuit Curaçao ZAKENDOEN OP OF VANUIT CURAÇAO Heeft u er ooit aan gedacht om zaken te doen op of vanuit Curaçao? Het eiland biedt verrassende mogelijkheden! Curaçao ligt in het Caraïbisch

Nadere informatie

Toespraak 11 maart 2014 project Tram Vlaanderen Maastricht in ambtswoning gouverneur Reynders Belgisch Limburg te Hasselt

Toespraak 11 maart 2014 project Tram Vlaanderen Maastricht in ambtswoning gouverneur Reynders Belgisch Limburg te Hasselt 1 Toespraak 11 maart 2014 project Tram Vlaanderen Maastricht in ambtswoning gouverneur Reynders Belgisch Limburg te Hasselt Mevrouw de minister Crevits, Collega excellentie Reynders, Gedeputeerden, burgemeester,

Nadere informatie

Visie op het Koninkrijk

Visie op het Koninkrijk Visie op het Koninkrijk Het Koninkrijk Staatkundige situatie Sinds 10 oktober 2010 bestaat het Koninkrijk der Nederlanden uit vier autonome landen: Visie op het Koninkrijk Nederland, Aruba, Curaçao en

Nadere informatie

Voorwoord 5. Leeswijzer 13. Afkortingenlijst 17 ALGEMEEN DEEL 19

Voorwoord 5. Leeswijzer 13. Afkortingenlijst 17 ALGEMEEN DEEL 19 In houdsopgave Voorwoord 5 Leeswijzer 13 Afkortingenlijst 17 ALGEMEEN DEEL 19 1 Beoefening van het Caribische staatsrecht 21 1.1 Caribisch staatsrecht 21 1.2 Systematiek van het Caribische staatsrecht

Nadere informatie

Spreekpunten van de minister voor Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties over staatkundige verhoudingen en democratisch deficit

Spreekpunten van de minister voor Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties over staatkundige verhoudingen en democratisch deficit Spreekpunten van de minister voor Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties over staatkundige verhoudingen en democratisch deficit Dinsdag 13 juni 2006, Suze van Groenewegzaal van de Tweede Kamer

Nadere informatie

Wat is een constitutie?

Wat is een constitutie? Wat is een constitutie? 2 Veel landen op de wereld worden op een democratische manier bestuurd. Een democratie staat echter niet op zichzelf. Bij een democratie hoort namelijk een rechtsstaat. Democratie

Nadere informatie

5,2. 1.Het ontstaan van de Europese Unie. 2.Geschiedenis van de EU: Werkstuk door een scholier 1839 woorden 10 oktober keer beoordeeld

5,2. 1.Het ontstaan van de Europese Unie. 2.Geschiedenis van de EU: Werkstuk door een scholier 1839 woorden 10 oktober keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 1839 woorden 10 oktober 2002 5,2 13 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 1 1.Het ontstaan van de Europese Unie Op 18 april 1951 werd de eerste stap gezet richting een

Nadere informatie

Speech Frank Elderson Toekomst Betalingsverkeer 24 juni Dames en heren,

Speech Frank Elderson Toekomst Betalingsverkeer 24 juni Dames en heren, Speech Frank Elderson Toekomst Betalingsverkeer 24 juni 2014 Dames en heren, Hoewel deze bijeenkomst gaat over de toekomst van het betalingsverkeer, neem ik u graag eerst even mee naar het verleden. Want

Nadere informatie

TOEZICHT, HANDHAVING EN KWALITEITSVERBETERING BINNEN DE CARIBISCHE GEZONDHEIDSZORG. Dag van het Commissariaat Curacao 23 November 2017

TOEZICHT, HANDHAVING EN KWALITEITSVERBETERING BINNEN DE CARIBISCHE GEZONDHEIDSZORG. Dag van het Commissariaat Curacao 23 November 2017 TOEZICHT, HANDHAVING EN KWALITEITSVERBETERING BINNEN DE CARIBISCHE GEZONDHEIDSZORG Dag van het Commissariaat Curacao 23 November 2017 TOEZICHT, HANDHAVING EN KWALITEITSVERBETERING BINNEN DE CARIBISCHE

Nadere informatie

maatschappijwetenschappen pilot vwo 2019-II

maatschappijwetenschappen pilot vwo 2019-II Opgave 1 Goud Bij deze opgave horen de teksten 1 en 2. Inleiding (1) Goud wordt al duizenden jaren als waardevol metaal gezien en kent in al die tijd uiteenlopende toepassingen. Al in het oude Egypte was

Nadere informatie

WAAROM IS FRANKRIJK AANTREKKELIJK VOOR NEDERLANDSE INVESTEERDERS?

WAAROM IS FRANKRIJK AANTREKKELIJK VOOR NEDERLANDSE INVESTEERDERS? WAAROM IS FRANKRIJK AANTREKKELIJK VOOR NEDERLANDSE INVESTEERDERS? Driekwart van de buitenlandse besluitvormers vindt dat Frankrijk een aantrekkelijke bestemming is voor investeringen (74%, toename van

Nadere informatie

Collectievormingsprofiel (CVP) Geschiedenis

Collectievormingsprofiel (CVP) Geschiedenis Collectievormingsprofiel (CVP) Geschiedenis Actuele relatie met O&O De geschiedenis collectie is vooral bedoeld ter ondersteuning van onderzoek en onderwijs in het Instituut voor Geschiedenis. Het Instituut

Nadere informatie

Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, seminar 'Wetenschap middenin de samenleving', Groningen, 30 mei 2013

Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, seminar 'Wetenschap middenin de samenleving', Groningen, 30 mei 2013 Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, seminar 'Wetenschap middenin de samenleving', Groningen, 30 mei 2013 Dames en heren, Wetenschap is ontstaan uit verwondering en nieuwsgierigheid. Al

Nadere informatie

Voortgangsrapportage staatkundig proces Nederlandse Antillen juni 2007

Voortgangsrapportage staatkundig proces Nederlandse Antillen juni 2007 Inleiding Deze rapportage beschrijft de voortgang van de uitvoering van de slotverklaring van de miniconferentie van 11 oktober 2006 met Bonaire, Saba en Sint Eustatius en van de slotverklaring van het

Nadere informatie

Concurrentiekracht van de Nederlandse ondernemer

Concurrentiekracht van de Nederlandse ondernemer samenvatting onderzoek Concurrentiekracht van de Nederlandse ondernemer Kwalitatief internationaal onderzoek onder ondernemers in buurlanden over zakendoen met Nederlandse bedrijven Hoe is het gesteld

Nadere informatie

Excellenties, Dames en heren,

Excellenties, Dames en heren, Alleen de uitgesproken tekst geldt. Welkomstwoord van drs. Ank Bijleveld-Schouten, Commissaris van de Koningin in de provincie Overijssel, bij de opening van de relatiebijeenkomst Lente in Overijssel,

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 32 217 Regels met betrekking tot het geldstelsel van de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (Wet geldstelsel BES) Nr. 2 VOORSTEL

Nadere informatie

Toetsingskader garantie ten behoeve van DGS Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES-eilanden)

Toetsingskader garantie ten behoeve van DGS Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES-eilanden) Toetsingskader garantie ten behoeve van DGS Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES-eilanden) Inleiding Voor Bonaire, Sint Eustatius en Saba (de BES-eilanden) geldt, evenals voor Curaçao en Sint Maarten,

Nadere informatie

Suriname: een potentiële outsourcing

Suriname: een potentiële outsourcing Suriname: een potentiële outsourcing en offshoring bestemming Business process outsourcing in de financiële sector 27 October 2009, Banquet Hall Hotel Torarica Drs. J.D. Bousaid, CEO Hakrinbank N.V. Overzicht

Nadere informatie

1 Kent u het bericht Hof Antillen: erkenning homohuwelijk niet verplicht? Is dit bericht waar? 1)

1 Kent u het bericht Hof Antillen: erkenning homohuwelijk niet verplicht? Is dit bericht waar? 1) 2009Z12644 Vragen van de leden Brinkman en Bosma (beiden PVV) aan de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over het bericht dat de rechter in hoger beroep op de Nederlandse Antillen

Nadere informatie

De gulden is lang niet zo oer-hollands als je denkt FTM

De gulden is lang niet zo oer-hollands als je denkt FTM De gulden is lang niet zo oer-hollands als je denkt FTM ftm.nl De gulden is lang niet zo oer-hollands als je denkt FTM Edin Mujagic 8-10 minuten Bij de gulden denkt u hoogstwaarschijnlijk aan de Nederlandse

Nadere informatie

Wat is een constitutie?

Wat is een constitutie? Wat is een constitutie? Veel landen op de wereld worden op een democratische manier bestuurd. Een democratie staat echter niet op zichzelf. Bij een democratie hoort namelijk een rechtsstaat. Democratie

Nadere informatie

Toerisme in Caribisch Nederland 2016

Toerisme in Caribisch Nederland 2016 Paper Toerisme in Caribisch Nederland 216 Juli 217 CBS Centraal Bureau voor de Statistiek Losse elektronische publicatie, 1 Inhoud 1. Bonaire 3 1.1 Samenvatting 216 3 1.2 Toeristen per vliegtuig 4 1.3

Nadere informatie

Indien de AFM zich kan verenigen met de genoemde datum gelieve deze brief te tekenen en terug te zenden.

Indien de AFM zich kan verenigen met de genoemde datum gelieve deze brief te tekenen en terug te zenden. Autoriteit Financiële Markten Willemstad, 23 januari 2013 Uw kenmerk : Ons kenmerk : Onderwerp : side letter bij MOU CBCS - AFM Geachte heer Gerritse, Tussen de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en de

Nadere informatie

Inleiding. C. Fernandes Pedra, voorzitter Back2Bonaire

Inleiding. C. Fernandes Pedra, voorzitter Back2Bonaire Ban Boneiru Bèk Inleiding Het jaar 2012 is voor de stichting een financieel rampjaar geweest. De directe kosten zijn exponentieel gestegen. Het bestuur heeft uit prive middelen de stichting draaiend gehouden.

Nadere informatie

GB53 GB54 Titel GB54 ten opzichte van GB53. 4 2 Algemene inhoud 5 3 Algemene inhoud 6 4 Algemene inhoud 7 5 8 6 Algemene inhoud 9 7 10 8 10 9 10 11

GB53 GB54 Titel GB54 ten opzichte van GB53. 4 2 Algemene inhoud 5 3 Algemene inhoud 6 4 Algemene inhoud 7 5 8 6 Algemene inhoud 9 7 10 8 10 9 10 11 GB53 GB54 Titel GB54 ten opzichte van GB53. 4 2 Algemene inhoud 5 3 Algemene inhoud 6 4 Algemene inhoud 7 5 8 6 Algemene inhoud 9 7 10 8 10 9 10 11 Algemene inhoud Introductie Kaarten foto s en Satelliet

Nadere informatie

GESCHIEDENIS SO3 TV

GESCHIEDENIS SO3 TV GESCHIEDENIS SO3 TV 2 2014-2015 Dit schoolexamen bestaat uit 42 vragen. Bij meerkeuze vragen antwoorden met hoofdletter schrijven. Geef niet meer antwoorden dan er worden gevraagd. Als er bijvoorbeeld

Nadere informatie

2018 no. 39 AFKONDIGINGSBLAD VAN ARUBA

2018 no. 39 AFKONDIGINGSBLAD VAN ARUBA 2018 no. 39 AFKONDIGINGSBLAD VAN ARUBA RIJKSWET van 30 mei 2018, houdende wijziging van de rijkswet van 7 juli 2010 tot vaststelling van een zeegrens tussen Curaçao en Bonaire, en tussen Sint Maarten en

Nadere informatie

Conclusies van de Slot-Ronde Tafel Conferentie van het Koninkrijk der Nederlanden, gehouden op 9 september 2010 te Den Haag, Nederland

Conclusies van de Slot-Ronde Tafel Conferentie van het Koninkrijk der Nederlanden, gehouden op 9 september 2010 te Den Haag, Nederland Conclusies van de Slot-Ronde Tafel Conferentie van het Koninkrijk der Nederlanden, gehouden op 9 september 2010 te Den Haag, Nederland De vertegenwoordigers van: Nederland; de Nederlandse Antillen; Aruba;

Nadere informatie

Migranten in de Nederlandse Antillen Deel 1

Migranten in de Nederlandse Antillen Deel 1 Migranten in de Nederlandse Antillen Deel 1 Sabrina Dinmohamed In dit artikel wordt aandacht besteed aan de demografische kenmerken van de migrantenbevolking van de Nederlandse Antillen. De sociaal-economische

Nadere informatie

Majesteit, Koninklijke Hoogheid, excellenties, dames en heren,

Majesteit, Koninklijke Hoogheid, excellenties, dames en heren, Toespraak van de minister-president, mr. dr. Jan Peter Balkenende, bijeenkomst ter ere van de 50 ste verjaardag van de Verdragen van Rome, Ridderzaal, Den Haag, 22 maart 2007 Majesteit, Koninklijke Hoogheid,

Nadere informatie

GAMMA VAKKEN Aardrijkskunde, Economie, Filosofie, Geschiedenis en Maatschappijeer.

GAMMA VAKKEN Aardrijkskunde, Economie, Filosofie, Geschiedenis en Maatschappijeer. GAMMA VAKKEN Aardrijkskunde, Economie, Filosofie, Geschiedenis en Maatschappijeer. Aardrijkskunde Bij NT en NG kiest de leerling in klas 4 tussen Aardrijkskunde of Geschiedenis. SE in klas 5 en 6; CE in

Nadere informatie

Hoogopgeleide personen in de Nederlandse Antillen (3)

Hoogopgeleide personen in de Nederlandse Antillen (3) Hoogopgeleide personen in de Nederlandse Antillen (3) Sabrina Dinmohamed Inleiding Dit is het derde deel van een serie artikelen over hoogopgeleide personen in de Nederlandse Antillen. De gegevens betreffen

Nadere informatie

Docentenhandleiding De Europese Unie en de Syrische vluchtelingencrisis

Docentenhandleiding De Europese Unie en de Syrische vluchtelingencrisis Docentenhandleiding De Europese Unie en de Syrische vluchtelingencrisis Inleiding Het simulatiespel De Europese Unie en de Syrische vluchtelingencrisis draait om een van de grote uitdagingen waar de Europese

Nadere informatie

Wie zijn wij? Waar staan wij voor? Onze mensen

Wie zijn wij? Waar staan wij voor? Onze mensen Prioriteiten 2014-2019 Wie zijn wij? Wij zijn de grootste politieke familie in Europa, gedreven door een centrumrechtse politieke visie. Wij vormen de Fractie van de Europese Volkspartij (christendemocraten)

Nadere informatie

Aantal huwelijken, huwelijksontbindingen, partnerschappen en partnerschapsontbindingen per woonplaats in 2014

Aantal huwelijken, huwelijksontbindingen, partnerschappen en partnerschapsontbindingen per woonplaats in 2014 Aantal huwelijken, huwelijksontbindingen, partnerschappen en partnerschapsontbindingen per woonplaats in 214 Huwelijk Huwelijksontbinding Partnerschap Partnerschapsontbinding Woonplaats Man % Vrouw % Man

Nadere informatie

Wij zijn ING. En wij hebben samen een doel: mensen in staat stellen een stap voor te blijven, in het leven en in zaken.

Wij zijn ING. En wij hebben samen een doel: mensen in staat stellen een stap voor te blijven, in het leven en in zaken. The Orange Code Wij zijn ING. En wij hebben samen een doel: mensen in staat stellen een stap voor te blijven, in het leven en in zaken. De Orange Code is ons manifest waarin we hebben vastgelegd hoe we

Nadere informatie

Wie bestuurt het Caribisch deel van ons Koninkrijk?

Wie bestuurt het Caribisch deel van ons Koninkrijk? Wie bestuurt het Caribisch deel van ons Koninkrijk? 2 Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat niet alleen uit Nederland, zoals we misschien al snel geneigd zijn te denken. Het Koninkrijk omvat namelijk

Nadere informatie

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Terugkijken: Bij de ene revolutie ontstaat een nieuw en onafhankelijk land. Vrijheid is voor de inwoners

Nadere informatie

Aantal huwelijken, huwelijksontbindingen, partnerschappen en partnerschapsontbindingen per woonplaats in 2015

Aantal huwelijken, huwelijksontbindingen, partnerschappen en partnerschapsontbindingen per woonplaats in 2015 Aantal huwelijken, huwelijksontbindingen, partnerschappen en partnerschapsontbindingen per woonplaats in 215 Huwelijk Huwelijksontbinding Partnerschap Partnerschapsontbinding Woonplaats Man % Vrouw % Man

Nadere informatie

houdende regels voor een referendum met betrekking tot de staatkundige status van Curaçao na 10 oktober 2010.

houdende regels voor een referendum met betrekking tot de staatkundige status van Curaçao na 10 oktober 2010. ONTWERP LANDSVERORDENING houdende regels voor een referendum met betrekking tot de staatkundige status van Curaçao na 10 oktober 2010. DE STATEN VAN CURACAO, Overwegende: dat in het referendum, gehouden

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 03. Missie en kernwaarden 07. Nieuwe perspectieven voor de toekomst 13. Beloften 23. Merkbaar en herkenbaar 37

Inhoud. Voorwoord 03. Missie en kernwaarden 07. Nieuwe perspectieven voor de toekomst 13. Beloften 23. Merkbaar en herkenbaar 37 Inhoud Voorwoord 03 Missie en kernwaarden 07 Nieuwe perspectieven voor de toekomst 13 Beloften 23 Merkbaar en herkenbaar 37 01 Voorwoord ROC Friese Poort staat midden in de samenleving, want onderwijs

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 689 Initiatiefnota van de leden Bosman en Van Raak over het Nederlandse Gemenebest Nr. 2 INITIATIEFNOTA Het Nederlandse Gemenebest: het Koninkrijk

Nadere informatie

EUROPEES PARLEMENT. Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie. van de Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie

EUROPEES PARLEMENT. Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie. van de Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie EUROPEES PARLEMENT 1999 2004 Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie 10 april 2001 VOORLOPIGE VERSIE 2000/2243(COS) ONTWERPADVIES van de Commissie industrie, externe handel, onderzoek

Nadere informatie

Naslagwerk Economie van Duitsland. Hoofdstuk 8: Financiële stelsel. 8.1 Overzicht

Naslagwerk Economie van Duitsland. Hoofdstuk 8: Financiële stelsel. 8.1 Overzicht Naslagwerk Economie van Duitsland 8.1 Overzicht Het Duitse bankenstelsel is anders georganiseerd dan in de meeste andere landen. Naast een centrale bank, de Bundesbank, de reguliere zaken en retailbanken

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 20424 21 december 2010 Regeling van de Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie van 15 december 2010,

Nadere informatie

HC 5A, , Het Koninkrijk der Nederlanden

HC 5A, , Het Koninkrijk der Nederlanden HC 5A, 10-12-2018, Het Koninkrijk der Nederlanden Wij zijn het Koninkrijk der Nederlanden. Dit is echter niet hetzelfde als Nederland. Er horen bij ons land namelijk ook nog wat eilanden die in de Caribische

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4 Samenvatting door V. 1441 woorden 21 mei 2017 5,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Paragraaf 2 Wat is een stad? 4 kenmerken: - Een bepaalde,

Nadere informatie

Excellenties, Dames en heren,

Excellenties, Dames en heren, Toespraak wethouder Andree van Es bij de Nationale Herdenking Nederlandse Slavernijverleden op vrijdag 1 juli 2011 bij het Slavernijmonument in het Oosterpark te Amsterdam. Excellenties, Dames en heren,

Nadere informatie

MOTIE. Overwegende dat: Gelezen: het de Staten vanwege de Regering bekomen Manifest, zoals. aangevuld;

MOTIE. Overwegende dat: Gelezen: het de Staten vanwege de Regering bekomen Manifest, zoals. aangevuld; STATEN VAN ARUBA lngek. MOTIE Par. D S van Aruba in Openbare Vergadering bijeen, op heden dinsdag 9 december 2008; Gelezen: het de Staten vanwege de Regering bekomen Manifest, zoals aangevuld; Overwegende

Nadere informatie

Overeenkomst tot oprichting van de internationale EU-LAC-Stichting; Santo Domingo, 25 oktober Den Haag, 5 april 2019

Overeenkomst tot oprichting van de internationale EU-LAC-Stichting; Santo Domingo, 25 oktober Den Haag, 5 april 2019 Staten-Generaal 1/2 Vergaderjaar 2018 2019 35 185 Overeenkomst tot oprichting van de internationale EU-LAC-Stichting; Santo Domingo, 25 oktober 2016 A/ Nr. 1 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 656 Wijziging van de Kaderwet EZ-subsidies (aanpassing aan de samenvoeging van de voormalige ministeries van Economische Zaken en van Landbouw,

Nadere informatie

Lees het verhaal over master Roelof en slaaf Tomboy (deel 1).

Lees het verhaal over master Roelof en slaaf Tomboy (deel 1). Lees het verhaal over master Roelof en slaaf Tomboy (deel 1). Kijk, een schip uit Amerika, Amerika is een nu een vrij land. Zie jij de blanke jongen? Hij heet Roelof. Roelof is de zoon van de gouverneur.

Nadere informatie

GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat

GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Naam GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Groot Brittannië Groot-Brittannië is Schotland, Engeland en Wales samen. Engeland is het grootst van Groot-Brittannië en Wales het kleinst. Engeland heeft meer dan 46

Nadere informatie

1/2. Staten-Generaal. Vergaderjaar A/ nr. 1 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

1/2. Staten-Generaal. Vergaderjaar A/ nr. 1 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN Staten-Generaal 1/2 Vergaderjaar 2011 2012 33 087 (R1971) Wijziging van de artikelen van de Overeenkomst betreffende het Internationale Monetaire Fonds inzake de hervorming van het College van Bewindvoerders;

Nadere informatie

Toelichting stappenplan Nederlandse Antillen, Sint Maarten en Nederland

Toelichting stappenplan Nederlandse Antillen, Sint Maarten en Nederland Toelichting stappenplan Nederlandse Antillen, Sint Maarten en Nederland 1. Aanleiding a. De Start Ronde Tafel Conferentie op 26 november 2005 markeert het begin van het proces om te komen tot nieuwe staatkundige

Nadere informatie

Wettelijke grondslag(en) of bevoegdheid waarop de regeling is gebaseerd

Wettelijke grondslag(en) of bevoegdheid waarop de regeling is gebaseerd Nederlandse Antillen MINISTERIELE BESCHIKKING van de 7de december 2004, ter uitvoering van artikel 3, eerste lid, onderdeel 1, onder a en b, artikel 3, tweede en vierde lid, artikel 9, eerste en tweede

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET

TRACTATENBLAD VAN HET 23 (2008) Nr. 2 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2013 Nr. 147 A. TITEL Stabilisatie- en associatieovereenkomst tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten, enerzijds en

Nadere informatie

Nederlands buiten Europa

Nederlands buiten Europa Nederlands buiten Europa Gastcollege 25.04.2013 Janneke Diepeveen j.diepeveen@fu-berlin.de Projectinformatie Gemeenschappelijk project: Examples and new models for learning and teaching pluricentric languages

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2009 2010 32 217 Regels met betrekking tot het geldstelsel van de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba, alsmede enige voorzieningen van overgangsrechtelijke

Nadere informatie

Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.

Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz. Wijziging van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden in verband met de wijziging van de staatkundige hoedanigheid van de eilandgebieden van de Nederlandse Antillen (Rijkswet wijziging Statuut

Nadere informatie

Stand van zaken wetgeving (ook) van toepassing in Caribisch Nederland

Stand van zaken wetgeving (ook) van toepassing in Caribisch Nederland Stand van zaken wetgeving (ook) van toepassing in Caribisch Nederland De meest recente wetsvoorstellen staan boven in het overzicht. Rood gemarkeerde wetsvoorstellen staan voor het eerst in de lijst. Wetsvoorstel

Nadere informatie

Hoog opgeleide personen in de Nederlandse Antillen

Hoog opgeleide personen in de Nederlandse Antillen Hoog opgeleide personen in de Nederlandse Antillen Mike Jacobs Op alle eilanden van de Nederlandse Antillen is het percentage hoog opgeleide personen tussen 1992 en 2001 toegenomen. In 2001 blijkt een

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET

TRACTATENBLAD VAN HET 34 (2007) Nr. 7 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2015 Nr. 4 A. TITEL Verdrag van Lissabon tot wijziging van het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag tot oprichting

Nadere informatie

Openingswoord van CdK Ank Bijleveld-Schouten bij de bijeenkomst over burgerinitiatieven in Overijssel op 2 oktober 2013.

Openingswoord van CdK Ank Bijleveld-Schouten bij de bijeenkomst over burgerinitiatieven in Overijssel op 2 oktober 2013. Openingswoord van CdK Ank Bijleveld-Schouten bij de bijeenkomst over burgerinitiatieven in Overijssel op 2 oktober 2013. Dames en heren, Wat fijn dat u vandaag bij ons bent. Ik heet u hartelijk welkom

Nadere informatie

Portefeuilleprofielen

Portefeuilleprofielen Portefeuilleprofielen Rood Aandelen 80,00% 100,00% 95,00% Obligaties 0,00% 15,00% 0,00% Onroerend Goed 0,00% 10,00% 5,00% 16,84 8,01% -25,00% 41,02% Je bent zeer risicobewust en hebt tenminste een beleggingshorizon

Nadere informatie

Verordening basisregistratie personen (BRP)

Verordening basisregistratie personen (BRP) Verordening basisregistratie personen (BRP) Algemeen Sinds 1 januari 2010 zijn alle overheidsorganen, waaronder de gemeenten en haar organisatieonderdelen, verplicht om bij de verwerking van persoonsgegevens,

Nadere informatie

Rabobank. Een bank met ideeën.

Rabobank. Een bank met ideeën. Samen bankieren. Rabobank. Een bank met ideeën. Identiteitsbewijs Rabobank Centraal Twente Ideologie 5 Visie 9 Missie 21 Merkbelofte 25 Unieke kracht 29 Kernwaarden 33 Ambities 39 Ideologie 5 Waar geloven

Nadere informatie

Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, Viering Bevrijdingsdag, 5 mei 2013, Ter Apel, gemeente Vlagtwedde.

Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, Viering Bevrijdingsdag, 5 mei 2013, Ter Apel, gemeente Vlagtwedde. Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, Viering Bevrijdingsdag, 5 mei 2013, Ter Apel, gemeente Vlagtwedde. Dames en heren, Het is een mooie gewoonte om een boom te planten om een ingrijpende

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 32 217 Regels met betrekking tot het geldstelsel van de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (Wet geldstelsel BES) Nr. 6 VERSLAG Vastgesteld

Nadere informatie

Biblioteca Nacional Aruba

Biblioteca Nacional Aruba Geld Met geld kun je goederen of dingen ruilen. We gebruiken het om er wat voor te kopen. Of om iemand te betalen voor het werk dat hij of zij doet. Of we geven geld om een ander te helpen. Voor ons dagelijks

Nadere informatie

Gedetineerden in Curaçao Enkele kenmerken van gedetineerden in de gevangenis

Gedetineerden in Curaçao Enkele kenmerken van gedetineerden in de gevangenis Gedetineerden in Curaçao Enkele kenmerken van in de gevangenis Ellen Maduro-Jeandor Sociale Situatie Inleiding In de census 2001 zijn de als inwoners binnen een instituut, namelijk de gevangenis, geteld.

Nadere informatie

Hoog opgeleide personen in de Nederlandse Antillen (2)

Hoog opgeleide personen in de Nederlandse Antillen (2) Hoog opgeleide personen in de Nederlandse Antillen (2) Mike Jacobs Het aantal hoog opgeleide personen in Bonaire en Curaçao is tussen 1992 en 2001 flink toegenomen. In Bonaire vond er bijna een verdubbeling

Nadere informatie

Concept. NAVA Commissie Wetgeving en Vaktechniek Voorstel aanpassing statuten

Concept. NAVA Commissie Wetgeving en Vaktechniek Voorstel aanpassing statuten NAVA Commissie Wetgeving en Vaktechniek Voorstel aanpassing statuten Algemeen Zoals blijkt uit de statuten van de Vereniging heeft de Vereniging als doelstellingen ondermeer: De bevordering van een goede

Nadere informatie

Caribisch Nederland in cijfers. Henk van de Velden

Caribisch Nederland in cijfers. Henk van de Velden Caribisch Nederland in cijfers Henk van de Velden Inhoud Algemeen Dataverzameling Ontwikkeling Bevolking Werkgelegenheid Inkomen / koopkracht Prijzen Economie Conclusie 2 Medewerkers statistieken CN Over

Nadere informatie

Toespraak van Jaap Smit, commissaris van de Koning in Zuid- Holland, tijdens het congres van Cittaslow, Midden-Delfland, 21 juni 2014

Toespraak van Jaap Smit, commissaris van de Koning in Zuid- Holland, tijdens het congres van Cittaslow, Midden-Delfland, 21 juni 2014 Toespraak van Jaap Smit, commissaris van de Koning in Zuid- Holland, tijdens het congres van Cittaslow, Midden-Delfland, 21 juni 2014 Dames en heren, Dit is de langste dag van het jaar. Vandaag begint

Nadere informatie

INLEIDING. De Europese Alliantie voor de Vrijheid verdedigt de volgende belangrijke veranderingen:

INLEIDING. De Europese Alliantie voor de Vrijheid verdedigt de volgende belangrijke veranderingen: INLEIDING De volgende Europese verkiezingen zullen gehouden worden van tot 5 mei 014 in alle 8 lidstaten. Dit handvest bevat de politieke standpunten die de leden van de Europese Alliantie voor de Vrijheid

Nadere informatie

Pensioenseminar 2013 speech Joanne Kellermann

Pensioenseminar 2013 speech Joanne Kellermann Pensioenseminar 2013 speech Joanne Kellermann De Nederlandsche Bank ontvangt u vandaag met veel plezier op deze sportieve middag. Pensioenfondsbestuurders en toezichthouders hebben verschillende taken.

Nadere informatie

Over de. Bernard van Leer Foundation

Over de. Bernard van Leer Foundation Over de Bernard van Leer Foundation Wie wij zijn De Bernard van Leer Foundation gelooft dat het realiseren van een sterke start voor alle jonge kinderen niet alleen goed is om te doen vanuit moreel perspectief,

Nadere informatie

C U L T U U R E N W A A R D E N

C U L T U U R E N W A A R D E N C U L T U U R EN WAARDEN DE MOOG FILOSOFIE Bij Moog hebben we een eenvoudige filosofie: We geloven in de mensen die voor ons werken. We geloven dat in een omgeving van wederzijds vertrouwen, werk voor

Nadere informatie

Let op: Alleen het gesproken woord geldt! Majesteiten, Koninklijke Hoogheid, Excellenties, Dames en Heren,

Let op: Alleen het gesproken woord geldt! Majesteiten, Koninklijke Hoogheid, Excellenties, Dames en Heren, Toespraak voor het Slotevenement 200 jaar Koninkrijk, door Ank Bijleveld-Schouten, voorzitter Nationaal Comité 200 jaar Koninkrijk, op 26 september 2015 in Carré, Amsterdam. Let op: Alleen het gesproken

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 23727 1 mei 2018 Beleidsregel van de Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media van 20 april 2017, nr. 1230279,

Nadere informatie

Opgave 1 Jeugdwerkloosheid in Europa

Opgave 1 Jeugdwerkloosheid in Europa Opgave 1 Jeugdwerkloosheid in Europa 1 maximumscore 4 Het verrichten van flexibele arbeid kan een voorbeeld zijn van positieverwerving als de eigen keuze van de jongeren uitgaat naar flexibele arbeid in

Nadere informatie

Opgave en. toekomstperspectief EEN NIEUWE TOEKOMST

Opgave en. toekomstperspectief EEN NIEUWE TOEKOMST 3 EEN NIEUWE TOEKOMST Opgave en toekomstperspectief De aandacht die er binnen het huidige politieke en bestuurlijke klimaat is voor de verbetering van wijken als Transvaal, is een kans die met beide handen

Nadere informatie

Zes gemeenten erbij: een uitdaging voor de VNG

Zes gemeenten erbij: een uitdaging voor de VNG 138 Zes gemeenten erbij: een uitdaging voor de VNG De huidige samenwerking met de eilanden is vooral gebaseerd op meer of minder intensieve uitwisseling van kennis en ervaring. Bij volledige integratie

Nadere informatie

Inleiding regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst

Inleiding regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst Inleiding regeerakkoord 2017-2021 Vertrouwen in de toekomst Inleiding Mensen in Nederland hebben veel vrijheid. Nederlanders vormen een sterke groep. Iedereen kan proberen om verder te komen in zijn leven.

Nadere informatie

Majesteit, De stroom van vluchtelingen is de grootste sinds de

Majesteit, De stroom van vluchtelingen is de grootste sinds de 1 Toespraak tijdens de Nieuwjaarsontvangst van Zijne Majesteit de Koning in het Koninklijk Paleis te Amsterdam op 12 januari 2015 door de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. A. Broekers-Knol Majesteit,

Nadere informatie

Bijlage HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 1. Bronnenboekje. HA-0131-a-16-1-b

Bijlage HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 1. Bronnenboekje. HA-0131-a-16-1-b Bijlage HAVO 216 tijdvak 1 aardrijkskunde Bronnenboekje HA-131-a-16-1-b Wereld Opgave 1 Van cacaoboon tot chocolade De productieketen van cacao Verbouw De cacaoboom komt oorspronkelijk uit Midden-Amerika.

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 32 186 (R 1901) Wijziging van verschillende rijkswetten in verband met de verkrijging van de hoedanigheid van land binnen het Koninkrijk door Curaçao

Nadere informatie

De kracht van samen!

De kracht van samen! De kracht van samen! Toespraak burgemeester Van Rooij nieuwjaarsontmoeting Meierijstad, 2 januari 2019 Opening en welkom In Meierijstad ontstaat de kracht van samen! Onze samenwerking, onze denkkracht,

Nadere informatie

Toespraak van Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander

Toespraak van Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander Toespraak van Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander Een contrast over de overheid. Leden van de Staten-Generaal, 2 3 4 Drieslag Contrast: in het klein en in het groot. Contrast over verantwoordelijkheden

Nadere informatie

Hoofdstuk 2b5. De prijs van vrijheid

Hoofdstuk 2b5. De prijs van vrijheid Hoofdstuk 2b5 De prijs van vrijheid Cursus 1 : Vóór de oorlog Wat leer je? dat de Eerste Wereldoorlog duurde van 1914 tot 1918. Dat er vanaf 1929 een economische wereldcrisis was. Dat in Duitsland de NSDAP

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting door M. 1184 woorden 8 juni 2013 4 3 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Hoofdstuk 1 De staat kan wetten maken, regels die voor alle

Nadere informatie

deeultûrele grens de natuurlijke grens onafhankelijk de open grens de $~aatkundi "" ~...de 't-aalg(ens Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1

deeultûrele grens de natuurlijke grens onafhankelijk de open grens de $~aatkundi  ~...de 't-aalg(ens Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1 Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1 Grenzen verdwijnen De schutting in jouw tuin is de grens tussen jouw tuin en die van de buren. Tussen woonwijken, gemeenten, provincies en landen zijn ook grenzen. Die grenzen

Nadere informatie