AANTE6KENINGEN HET ÏÈCHT DER. PATENTEN AAN DE MILITIE j DE PROVINCIE FRIESLAND, O M. Uitgegeeven DOOR. yn te bekotmtn»

Transcriptie

1 (>(U L 2

2

3 AANTE6KENINGEN HET ÏÈCHT DER PATENTEN AAN DE MILITIE j B E T R E K K E L Y K DE PROVINCIE FRIESLAND, O M DER ZELFER BTZONDER GEWIGT Uitgegeeven DOOR EEN FR TE FRIES. yn te bekotmtn» Te Amper dam, by de meefteboekverkoopers, voorts tc Campen,by J. A. de Chalmot,Delft, J.de Groot, Deventer, Karfenberg, Dordrecht, Bluste en Zoon, en P. v. Braam,"s Hage, H.v. Drecht en C, Plaat, Groningen, L. Hnyzing, Haarlem, C. Bobn cn Zoon s Hoorn, J. Vermande, Leeuwaarden, G. Treslin^en Cahais, Leyden, de Does, Heyligert en Herdingh, Md* delburg, P. Gillisten en Keel, Rotterdam, D. Vis, Schiedam, Poolman, Utrecht, G. T. v. Paddenburg, Stubbe en Wild, en verders alom te bekomen.

4 Ter Plaatsvulling. 't Is een uitgemaakte zaak, dat liet algemeene Welzyn liet groots doel van alle Burgerregering 1»-. Dit is 't gene «ET VOLK beween en waarin zich alle Koningen beroemen, die niet uitzinnig genoeg zyn' oui zig, na vergeeten te hebben, dat 'zy maar menfeben zyn, de regten van bet OPPËRWEE/.EN op eene fchendige wyze aantemaatigen ; of om beeter te zeggen, Kegten, die't OPPERWEEZEN. zeis niec eil'chti Alwat van eenen Burgerlyken Aart is, verfcfnïd Hemelbreed van WILLEKEURIGE HEBRSCHAPPY. Die magt in een Burgeritaat is derhalven alleen wettig, die het algemeene welzyn bevordert. Die aan bet zelve binderlyk is, of fchmn zy door de toeflemming van een ONWETENB EM SWALYK BERAAOEN VOLK VASTGESTELD WARE, l's uit HAAREN IART VAN GEENEU WAARDE. Eene overeenkotnff. van deeze zoo^t is van zelfs zonder Verbindingskragt, om dat de Partyen het in bet weezen cf ten minsten in de Iloofdeigenfcbappen des Onderwerps, waarover dezelve is aangegiau niec, eens zyn geweest. De Overheedeu hebben geeue andere Magt of Regten, dan diehurs oorjprongelyk door HET VOLK verleend zyn. In alle Burgermaatfchappyen is ergens eene zelfde Oppermagt te vinden; ten mintten is ilie by het geheele Volk. Doch de Magt,die aan eenen Koning,aan eenen Raad ef aan beiden tevens toebetrouwd word, is inde onderfcbeidert Burgerftaattn zeer verfchillend, want in fommigen heeft zig het Volk eenige regten voor.-ehouden : terwyl het in anderen alles aen de Voor-.Zigtigheid en trouw zyner Regeerders beeft overgelaaten. Daar nogthans 's Volks heil en geluk het eenig doel der Burgerrsgeering is, gelyk tlit elk moet toeftemmeu; zo is alle magt, die daar van afv/ykt, wetloos: Zo DAT EEN VOLK, WELK ZULK EENE MAGT ONVOORZIGTELYK MOGT tvbg GEGEEVEN HEBBEN, GEREGTIGD IS OM DEZELVE TE RUG TB EISSCHEN OP TE VERNIETIGBN, INDIEN DESZELFS WELZYN DIT VORDERT. Niets toch kan trouweloozer of Vermeeteler zyn, dan datzy,aen wien tot 's Volks heil en nut eenige m;i 2r tot-betrouwd is, dezelve, fchoon dodelyk voor's Volks welzyn bevonden wordende uit een inzigt van eigen belang door geweld zouden tragten te behoeden. 'T zou wel te wenfehen zyn, dat zodanige wel eer verleende Magt liever door middel van Vriendelyke onderhandelingen, dan door geweld te rug gevorderd wierd: Ook behoort men, zo 'er zelfs maat taamelyk voorliet Gemeene Welzyn gezorgd is, niet terltoncj om geringe oorzaaken tot dwangmiddelen en Burgerlyke Oorlogen de ïoevlugt te neemen ; Doch wanneer 't zigebaar is, dat 's Volks Vrylieid en Welweezen NIET GENOEG beveiligd zyn, en dat 'er uit de Hegeeringsform meer en duurzaamer onheilen, dan uit eenen geweldigen Ommekeer van zaaken ftaan gebooren te worilen ; DAN EINDELYK ÏS HET LOFLYK EN GEOORLOOFD HET UITTERSTE TE BEPROEVEN EN BOOR ALLE MOGELYKE MIDDELEN DE GEDAANTE IN WÏZE DER R&««EERING TE VERANDEREN. HUTCHESON Hoogleeraar te Glasgcuw. PHIL. MOR. pag. 119 en 4J5. Volgens Vertaaling van den Vaderlandfchen Ridder CAPELLEN tot den Pol, ia zyne Voor. reeden, voor de Vertaaling van Doclr. PRICE AAI*. MERKINGEN OVER DEN AART DER ËURGERLYKE VK.Ï- HEID, enz.

5 (l) WAARDE MEDEBURGERS EN LANDGENOOÏEN! J~Jet gevaar, dat in eene willekeurige handelwyze door het onbepaald en eigendunkelyk verkenen van Patenten aan de Militie zigtbaarst geleegen is Het misbruik, dat daar van meer dan eens gemaakt is de Befchouwing, dat da Provincie Hoiland daar door alleen op eena nuttelooze wyze met Krygsvolk opgepropt is,' daar anderen alwaar dezelve volftrekt vereischc wierden, en welkers Souverainen daarom niec zelden te vergeefs hebben aangehouden, daarvan ontbloot, immers niet, zo als met onze Magc gefchieden konde, voorzien zyn. De Ramplaligfte gevolgen, dze by verdure onbehoorlyke toelaating, zo ten eenenmaale afwykende vart het aloude Regt, en tot geen gering middel kunnende dienen om een willekeurig gezag te onderfteunen, kunnen voortkoomen en eindelyk de zucht om alles, wat onze aloucfe Vryheid wederom kan doen herleeven, ten minsten ons kan behoeden voor eene volftrekte Slaver-; ny, herfteld en gehandhaafd tc zien Deeze zyn de beweegredenen, die my aangezet hebben om U myne VEYE FRIESEN, by wien nog de meeste Veerkiagt overig is om aen willekeurig gezag Paal en Perk ce"heilen, die zulks op eene roemvolle wyze reeds hebt doen blyken, en te moedig zyt om te rug te treedën of door eenige bedreigingen van den Magtig- A a ften

6 C4) ften Dwingeland zclven in uwe pogingen tot *s Lands bizonder en der overige gewesten algemeen Welzyn, meerder verfekering uwer Vryheid en herftel uwer aloude Regten en Voorregten U te laten weerhouden, om U, zeg ik, VOORBEELDIGE FRIESEN ook aantefpooren uwes aandagt te laaten gaan over het alte onbepaald Regt, het geen door den STADHOUDER en CAPI- TEIN GENERAAL zo van onze als ider der overige gewesten,en van de Unie geoeffend word, en daar in naar behooren die bepaaling te doen opvolgen, waarmede het zelve altoos te vooren verzeld was, en nimmer anders aan hem kan nog mag geoordeelt worden verleend te zyn. Zie dan hier eenige AANTEEKEMNGEN, die U kunnen leeren, wat daaromtrentin ons gewest voorgevallen is hoe waakzaam men ook in dit opfigte hier altoos is geweest Welke bondige Refolutien en aantekeningen nopens dit zo zeer geufurpeerde Regt der Patenten in de Journalen van HUN ED. MOG. De Heeren GEDEPU TEERDE STAATEN onzer Provincie gevonden worden Zy zyn my van zo veel aangelegendheid, voor al in deeze tydsomftandigheeden, voorgekoomen, dat ik 't van myn pligt als een Vry Burger, die met den Wyzen SOLON in Remt, dat hy die in eene JBurgerlyke beroerte zig tnzydig houd, voor eerloos verklaard behoorde te worden i reekende dezelve U niet te mogen onthouden, maar ten algemeen nutte openbaar te maaken, ten einde een iegelyk kan nagaan, en gelegendheid hebben te onderzoeken, Welk. Regt H. H. MOG. de STAATEN onzer Provincie zyn D. Hoogheid uit hoofde van zyne Eminents Charges zo wegens de Generaliteit als wegens deeze J>rcw

7 ( 5 ) 'Provincie benevens 't Collegie der ED. MOG, Hteren Gedeputeerdens onzer Provintie daaromtrent competeert.men kan daar uit, zo ik my vleie,op de Overreedenlte en blykbaarfte wyze zich overtuigen, dat nog Aan zyne Door/. Hoogheids Fader noch aan deszelfs Voorjaaten OOIT ZO EEN AMPELE EN ONBEPAALDE MAGT is opgedragen, als by veelen zo dwaaslyk gelooft word. De STAA TEN deezer Provintie althans en welke der overigen moeten zig daaromtrent niet beklagen alomme zyn de Kegisters daarvan opgevuld de STAATEN dezer Provintie hebben meermaalen in voorgaande dagen zelvs tot hun nadeel moeten ondervinden van hoe veel aangelegendheid HET REGT DER PATENTEN is, als men dezelve niet tot Welweezen van den Lande, maar ombizondere oogmerken komt te gebruiken, zo als onder anderen in den Jaare ^ n deeze Provintie gebleeken is, wanneer onder VOORWEND SEL van het geene de Provintie van Friesland wegens agterfiallige Penningen aan de Generaliteit! Kas Jchuldig was, GECQMMITEERDENS uit den RAAD van STAATEN op Speciaale auóiorifatie van H. H. MOG. alhier gezonden zyn om voorfz. fthuld te doen betaalen : en hebben gedagte GE COMMITTEERDEN onder dat vobrwêndjel DE WET TIGE MAGISTRAATEN BUITEN TYDS TEGENS STAATS OCTRC-y, RESOLUTIE, PRO TEST VAN DE STAATEN DEEZER PROVINTIE en PROTEST vau de MAGISTRAAT en GEMEEN TE der Stad DOCKUM IN ALLE DE FRIESCHE STEEDEN, exempt Leeuwaarden en Franeker verandert : Hebbende om dit hun doen te bevorderen en om alle tegenftand te verhinderen bezorgt, DAT m ALLE DE STEDEN MILITIE GELEGT A 3 WIEK.'

8 C,«.) WIEUDE Meer gevallen.zoude ik zo in deeze, als andere Provinciën nopens 't mtkgêdkm dir^patenten kunnen faybrengen danc ajèp«g te meer daar de klagte zo alges^ j3,, Ondervinding ons hetzoduidelykdoec / i ^ n zal hier alleen nogby voegen deezj - ;a:iiurkei^f obfervatie, dat men namentlyk wegens FrieslÊS. en Stad en Lande nopens de Magïdtw? Pg&gggea aan WILLEM de Derde door de jfeu. opgedragen, het Volgende vern#f "viua, DAT DE STAATEN VAN FRIESLAND en STAD en LANOÏ: welke inde Refolutk, tvaarby aan Wflr.KM de JerJs, deeze breeds last is afgeflaan, niet hebben toegefiemd ', ALS ONVERMINDERT HET REGT HUNNER PROVIN- TIE, in U gemeen en 't Stadhouder en Capitein Ge«neraelfchap in 't bizonder, zo als bet zelve TE VOOREN, ooit of ooit was geweest 3 NOOIT KRYGS. VOLK HEBBEK LAATEN TREKKEN ALS OP PA TENT DER ALGEMEENE STAATEN en eindelyk is zulks in den Jaarei747. den 4 May by Refolutievan deheeren Staaten Generaal aan Z. p. Hoogheids Heer Vader by deszelfs aan ftellinge tot Capitein Generaal en Admiraal over v t falk van dm Staat, in 't Gemeen met de Vrye Magt over de Patenten, SLEGTS TOT HUN KENNE-- LYK WEDER OPSEGGENS TOE, gelyke de Vorige Herren Stadhouders dezelve gehad hadden, opgedraagen, zo dat zyne Hoogheid geene andere Magt ten deezen opfigte werd afgeftaan, dan WILLEM de derde Wettig gehad en geëxerceerd heefc Mogten deeze aanteekeningen dan ter Verligting verltrekken en de Waakzaame en Vrybeidminnende Regenten, Burgers en Ingezetenen aanfpooren ook de Regiilers hunner Kefolutien n de Journalen van hunne Pro vin tien nate*

9 (7 ) nategaan, en U en hen Gezamentlyk zig doen Vereenigen om zodanige Refolutien nopens'c verleenen der Patenten te neemen, wanr door het ALGEMEENE NUT bevordert, DE VRVHEID gehandhaafd en de JDWLNGELANDY geweert worde, zo dat men voor alfoos veylig gcfteld wicrd tegens 't misbruik der Patenten Mogt ik dit tevens zien gebeuren met de beteugeling van die Monftreuze MILITAIRE JURISDICTIE, waar voor de Voriïen van Oranje altoos zo zeer gt>, yvert hebben, en die voor de Vryheid en Veiligheid in den Burgerftaat even zo gevaarlyk is, als de te onbepaalde en geufurpfierde Magt in 't verleenen van Patenten aan de Militie Dat men dan aan beiden ten fpoedigftenpaal en perk Helle zy myne wensen en zal my deeze ge* ringe moeite tot merkelyk genoegen doen zyn. Wel aan dan Geeft dan ook hisr omtrent een voorbeeld 'Z* voegt u als BATA- VIERS Uw Regten voortefi'etan< 'En laat tese gevveldise dog Magteloofe hand,zo dragyflegts wel vereenigd,'u wilt doen gelden, U niet affchrikken om Uw loffclyk voetipoor te vervolgen en ten gelukkigen einde te volharden lk eindige in navolging van den Digter HAR- MODIUS FRISO in zyne aanfpraak aan WILLEM de V d e den Edelen Voorflanders des Volks toezingende; 6 Vad'ren! dat geen trots, geen vrees U het Hartbeklemmc! Kiesclu de aangepreczen wegl Gy zult den D wis- GLLAND temmen. A 4 Van

10 I ( 8 ) Vast zitten in den Raad, gerugrteund en bemind Van 't Volk, dat zyn belang dan aan het uwe bindt. Geen DWINGELAND, als voorheen, doet U dan Sidd'rend vallen. Waar mede ik my noeme enfteedshoope te ycrblyven. Waarde Medeburgers enlandgenootenj ' Uwe Medeburger A. m. en Landgenoot, Q. 8. Ftbruary 1783; AAN 3

11 AANTEEKENINGEN - / H E T OVER R E C H T DER FATENTEN AANDE MILITIE, NA dat de Patenten van de Prins van Oranje, na den 8 July 167a. als Capitein Generaal van de Unie, dikwils door het Collegie waren ver/chikt (0) en verandert, zoo als met het belang der Militie en van deeze Provintie (*) verftanden over een te komen, zonder onderfcheid of de Patenten direct aan de Commandeerende Officieren waren geaddresfeerd, gelyk daar van veele Exempelen gevonden worden, dan of die gefonden wierden aan het Collegie met opene Namen, om door het zelve ingevulc te worden, ende nadat het Collegie meermalen by Misfive zig O) Ziet hier van 't Journaal i674«fol (jb) Ziet hier van een MISSIVE aan de Vorstin Wed. in ien Ha*g' gezonden, van den 7 November ^ '$ jmtual fol, 747«A 5

12 ( I O ) iig aan Zyn Hoogheid hadde beklaagt CO, dat zonder haar Voorweten en Kennhfe over de Militie in deeze Provintie en Nabuurige Forten en Schanfcn leggende, tot derzelver betalinge ftaande, wierde gedisponeert ; zoo beklaagt zig eindeïyk Hoogst fied. Prince van Orange, over de Gedeputeerden dezer Provintie by de Generaliteit, dat dezelve hem indragt doen in het Regt hem by de gefamentlyke Bondgenooten gedefereexd, met verzoek, dat de Provinue. 'van (e) In 't Journaal van fol 105. is te vinden eetj aanmerkelyke BRIEF aan de PRWS van ORANGE, houdende klagten over 't opontbieden van de Militie, uit deeze en da Nabuurige Provintien van Srad en Lande, mitsgaders de Forten op derzelver Grenfen, zonder de rainffe kennisfs te geven aan het Collegie, roet verzoek van Redres in ' toekomende, 't welü Oio overfiigcn en Henen lieten gaan, met inflantie om antwoord, dog daar van heb ik niets gevonden. Den 1 May zyn de Collonels Kingsma en Paffterkamp binnen geftaan, en hebben Patent van Zyn H. vertoont, waar op goedgevonden is meede Patent te verleenen, na decontenue van die van Zyn Hoogh. te agtervolgen,exempt 1 Comp. het Journaal fol 104. vers. Anno fol. 57. vers. worden by de Regiments p a - tsnten van Zyn Hoogheid, de Provintiale Patenten op da Compagnien van de voorfch. 2 Regimenten verveerdigt. Fol beklagen zig de Gedeput. by Mhüvs aan Zyn Hoogh., 't overzenden van Patenten aan de Officiers buiten haare kennisfs, verzoekende dat Zyn Hoogh. het intrekken der Patenten en het overnnsmen van dezelve van dq officiers niet kwalyk wil nenen, fol. 119, in fine.

13 C l i ; van Friesland daar toe mooge worden gehouden, dat zy Zyne bevoelen in de Patenten aan de Militie komen, te refpe&eeren, zonder egter zoo veel ik kan merken de Gedep. op haare Misfive te antwoorden. De klagt is by Misfivc van den 26 July St. N. waar op het Collegie in Civile termen antwoord, behelzende redenen, waarom met overleg van de Vorstinne Wed., in plaats van het verzogte Regiment van den Hr. Stadhouder twaalf andere Compagnien hadden gezonden en twee Compagnien Paarden, tot ftuur van de Poliuque beveelen terug gehouden, en verdere bctuiginge van Zyne Hoogh. altoos in deszelfs hoog Caradter te zullen refpedeeren, waar op aan H. H. M. M., die hier over ook op den 30 July hadden gefchreven, antwoorden de Heeren Gedeputeerden op den 30 dito O. St. in dezer voegen, waar uit men eenig ligt kan krygen nopens de behandeling der zaken in deeze tyd. HOOG MOG. HEEREN! (d) Wy hebben ontvangen U H. Mog. Misfive van den 30 dezer Maand, St. N. ende daar inne gansch on- geer- (d) Ziet nog een lange Refcriptie aan H. H. Mog. waar by reden word gegeven van 't inhouden der Patenten voor 6 Compagnien te Voet en 2 te Paard, Anno fol vets. en volgende nevens een nadere Refcriptie aan Zyn Hoogh,, waar by de 6 Compagnien te Voet relacheeren, om dat Zyn Hoogh, hare Refcriptie gezegt hadde in goede redenen te beftaan, en op belofte dat fpoodig terug gezonden

14 ( 12 ) geerne gelézen, dat het U H. Mog. belieft heeft zoo prajcipitanteiyk te verklaren, dat wy omtrent het zenden van die daar by geroerde twaalf Compagnien te voet, jongst zynde van hier gegaan, hadden gebruikt een manierevan doen, die ftrydig ware met de auahoriteit en het gezag aan Zyne Hoogh. by de gezamentlykebondgenooten eenparig gedefereerd, wanc wy en konden ons niet inbeelden, dat U. H. Mog. ons met zulke vreemde en onvervvagte befchaldigingen zouden hebben bezwaart, indien over deeze zaken, by U H. Mog. Deliberatien en voorts Reflectie ware genomen geweest op vorige tyden, en de Retroaéla die op het ftuk van Patenten zyn flaande, aangezien in dezen by ons niet ander: is gedaan, als wat ook federt de ereclie van de Unie inufantie gewee/t is, ende het Regt, zoo deeze Provintie zig dien te neffens altoos heeft gereferveert a is meede brengende, door dien den zouden worden, fol. 130, 't welk op fol. 168 Deeze den Prins herinneren, en hem daar op fommeeren. Anno JÖ72. dea 15 Augustus, na men op mondeling voorftel uit name der Staaten, door 's Lands Secretaris DÏ SCHEPPER, de Hr. BAART gecommitteert had om met de Hr.AsiAHAM D Ë ScHEPPEE, WATSE VAN GLINJ, TRA, MARTINUS FOKKEIIS en ALOFSAKES IDSINOA aanftonds na het Leger te trekken, en met den Hr. Stad! houder en Gedeputeerden, te Velde te treden in Conferentie, over hac ftuk van 't verleenen der Patenten, en 't verleggen van het Leger. NB. Dit wai by het eerfte poinét, door het Collegie op de Landsdag van den 14 Augustus gehouden, voorgel gen, en het Leger was toen in de Provintie.

15 (n > fiien de voorgemelde Doorluchtige Princen van Orange, ohfterflyker Memorie gewoon waren opene Patenten in te zenden aan de Heeren Stadhouders en Gedeputeerde Staten, by dewelke dan alleen de namen van de Capiteins wierden gefield ende vervult ofte anderfins geremonftreerd, het geene zo de Conftitutie van lyd ende zaken waren exigeerende: ende Zyne Hoogh, altans begeerendc 't Regiment te voet van den Hcere Stadhouder, zoo is 't dus verre van daar dat wy in deszelfs ordre wilden indragt doen, dat wy aanftonds hebben laten volgen, en tor gedestilleerde Plaatfe doen marcheeren een gelyk getal van zodanige Compagnien, die genoegzaam in ftaat zyn aan 't Land niet minder dienst te doen, als het vcorfch. Regiment het welke meede tegenwoordig van Hoofd - Officieren is gedestitueerd, zynde de Lkutenant, Collonel in dispoost door hoogen ouderdom, en de Sergeant. Majoor gepermitteert met de Vloot ter Zee te gaan. Ende wat het verblyf van de twee Compagnien te Paard belangt, die alleen hier cesféeren van alle de Cavallery 't onzer betalinge ftaande, daar af hebben wy de redenen den ia July laatstleden aan Zyne Hoogh by Misfive al voorgedragen, en verklaren als nog, dat wy dezelve beide Compagnien ende tot mainctien, ende tot uitvoeringe van de Polhique bevelen, ende fpeciaal tot innige accresfeerende zware lasten van binnen benodigt zynde, onze Provintie mede van dezelve niet te ontblooten, omme ons daar door ook voortaan te evertuerert van zoo veel mogelyk is te ontgaan, de Calange van retardcment van betalinge by te veele generale en particuliere lasten, die meer en meer opkomen, aanwasfen, ende presfeeren met wat

16 C 14 > wat regt of redenen nu dit ons doen zal kunnen worden aangewreven, van ergens in te contravenieeren of indragt te geven, fchromen wy niet te laten aan het oordeel, zelfs van U H. Mog. als dezelve maar gelieven te laten nazien de formeele Aantekeningen op U H. Mog. Refolutien van den 8 July 1*72, by de Heeren Gecommitteerden onzer Provintie, volgens fpecialc last van de Heeren onze Principaalen«zoo bondig en ampel gedaan ende gededuceert, dac wy onnoodig agten ons by deezen dien aangaande wyders te elargeeren, ende ons verpligt houdende dezelve te blyven inhasreren, verzoeken wy ü. H. lmog> nog alleen ende op het ferieuste, dat dezelve ons bervoorts boven cn tegen al het zelve niet meer en willen vergen ofte' aggravcren ofte befchuldïgen, als die wy ons ook altyd willig ende bereid verklaren, Zyn H»ogh. anderzins in deszelfs audthoriteit ende gezag zoo veel ons doenlyk is te helpen maintineeren. Waar meede &c. LEEUWAARDÉN den 30 July. (Getekend) V. GLINSTRA. (Getekend) G. KUTSCH, CO.

17 C *J i COPIA.- MISSIVE van het COL LEGIE aan de Gecommit* teerdens ter GENERALI TEIT. EDELE, ERENTVESTE, VOOR ZIENIGE HEEREN! Wat wy aan H. H. Mog. Refcribeeren, gelieven ü Ed. uit nevensgaande Copïa van dien in 't brede te verncemen, ende vervolgens het bygevoegde Origineel van zulks, niet alleen ter Vergaderinge in të leveren, (mids de Refolutie daar inne gementioneerd, ten overvloede hier raecdc annex tot U Ed. meerder narigtingc onder dezelve in bewaringe blyvende,) dan meede de inhoud, dus alles na ü,ed. Wysheid ende Conduite, met zodanige redenen en gronden fecondeeren, ten einde onze Provintie niet ten eencmaal van Militie ontbloot 3 nogte haar gereferveert regt gefrusteerd mooge worden, ende hier af 't Effect van ü Ed. goede devoiren verwagtende te verneemen, bevelen wy dezelve voorts in Godes heilige Protectie. LEEUWARDEN den 31 July 167j. U Ed, Goede Vrienden, De Gedeputeerde Staaten van Vriesland, V. GLINSTRA. Ter Ordinantie van dezelve (Getekend) G. KUTSCH."; De

18 i te J De Staats Refolutie van den 20 Februafy is Uitvoerig over het Regt der Provintie over de Militie die zy betalen, en daar in ftaat deeze notabele Pasfagie. Dat geduurende het Gouvernement van de Beer STAD HOUDER W. LODEWYK, niet kan worden ontkend 3 dat de Provintie van Vriesland zodanige volkomen dispoftti ever de Militie tot haren lastflaande,heeft geè'xcerceert dat ze niet alleen PARTICULIERE LEGERS daar meede gevoert, hare Fronttere» verzekert, notabele Forten en Vastigheden ingenomen ; maar tok onder reciproque Stipul tie, dezelve in tyden en wylen aan hart Bondgenooten als 1e leen gegeven, en wederom andere Militie daar tegen heeft ontvangen. En of fchoon a kort na het overlyden van Hooggemelde Heer Stadhouder a een Capitein Generaal by de gemene Bondgenooten is aangefteld, zoo is daar inne tydelyk by, de Provintie van Vriesland niet wyders geconfentcerd als onder beneficie, dat zy de dispofitie over hare Militie zouden blyven behouden, invoegen, als zy dezelve by 't leven van hooggem. Stadhoudec gehad en geëxcerceert hadden, gelyk ook H. Ed. Mog. by 't aanftellen van den tegen woordigen Prince va» Orange, na voorgaande ferieufe Deliberatie hare Gecommitteerde ter Generaliteit, hebben gelast in't Register van H. H. M. M., de navolgende Aantekeninge te doen. De aanweezcnde Gecommitteerden n van de Provintie van Vriesland, hebben uit fpccia- M le last en aanfchryvinge van haare Heeren Princin palen ter Vergaderinge van H. H. M, M. ver- klaard, in de genomen Conclufie en Refolutie van» den S July zoo veel aangaat het Capitein-.en» Ad-

19 (I7> «, Admiraalfchap Generaal van den Staat der Vcree* nigde Provintien, als meede bet geven van Paten- ten, Commandemcnten en Bezettingen van de Na- buurige Frontieren van de voorfch. Provintien, en de Provintie van Stad en Lande, niets anders te n kunnen confenteeren, als zy hadden gedaan by T> het verleenen van gedagte commisfien aan de Door. luchtige Hooggeboren Princen van Orange onfterf- lyker Memorie, den 23 April Post Prand.,» en den 14 Maart ook zonder Prajudicie en m onverhindert het Regt van de Provintie van Friesland; m mitsgaders Stadhouderfchap en Capitein Generaal- fchap van dien in 't bizonder, gelyk zulks by de Refpedtive Stadhouders van dezelve Provintie, de B Hooggeboren Heeren WILLEM LODEWYK, ERNST» CASIMIR, Zyn Excel. HENDRIK en Zyne Furste»» lyke Doorluchtigheid WILLEM FREDRIK, Refpedtin ve Geboren Graven van Nasfauw cn Vorsten dea H. Roomfchen Ryks, alle onfterflyker Memorie in * hunne tyden tot nog toe is gecxcerceert geworn den.» Diergelyke Aantekening en Referve, heeft de Provintie van Vriesland nevens die van Stad en Lande 165 r. op de groots Vergadering ook gedaan, gelyk ook onder anderen by L. V. AITSMA in zyn Herflelds Leeuw, op pag in 4to, kan worden nage. zien. Ziet meede een aanmerkelyke Brief, door de Staaten van Vriesland aan de Ed. Mog. der Geünieerde Provintien, gefchreven den 23 May bene. vens de Refolutie ten dien refpedte, den 16 May daar te voren. In 't Jaar fchynt het geven van Attaché op B DB

20 t 18) DE PATENTÊÜ van Zyne Hoogheid, a a n de Stadhouder en Gedeputcerdens te Velde, gedemandeert te zyn geweest; want de 'Staaten gerefolvcert hebbende, dat aan 't Regiment van Rampsweld, Patent van Z y ne Hoogheid, om zig buiten deeze Provintie te begeeven, hebbende bekomen, daar toe de nodige Brieven van Attaché zouden worden verleend &c. Zoo zyn de Gecommitteerdens te Velde daar toe verzogt, en om de nodige ordres tot derzelver vertrek te Hellen. BlNNENLANDSCHE PATENTEN HEBBEN DE GE- 3DEPUTEEKDENS ALTYD GESEVEN, daar van zyn memgvuldige Exempelen, zie het Journaal i f 0 l. en hebbe geen Exempels gevonden, dat de Onarnifoencn binnen 's Lands anders als op Patenten van dit Collegie zyn verlegt, of 't moest aan de Stadhouder en Gedeputeerden te Velde zyn geaccordeert om de fpoed, toen 't Volk hier te Velde was, gelyk nog zulks aan de Generaals en Chef word toegeftaan. Den 8 Maart i worden de Heeren HAREN en SCHELTINGA verzogt, hunne gedagten te laten zaan en in fcriptis te vervatten tot Confecratie van 't wel gereferveert Regt dezer Provintie, in 't ftuk der Patenten, en vervolgens daar af rapport te doen aan t Lollegte. By Refumptie van bovenftaande Refolutie, door haar GT V e e r t Z y n d e ' ^ * aan g e m haar Geeemandeerde veel accuratesfe, nazoeken van de «ootó. e n tyd zullende vereifehen, e n z y ^ C Congres te Nieumeegen moetende gaan, z y Gecomjnuteerden voorftelden of niet best ware TdT Z ter kenmsfe van de Staaten dies tyds pr*fent vergs der^

21 C 19 1 dert te brengen, 't welk goedgekeurd zynde, zyn beide voerfch, Heeren verzogt, zulks in 't minder getal te willen doen ; die ftaande Vergaderinge dat verrigt hebbende, rapporteerden dat het minder getal aangenomen hadde dat in de Kamers te brengen*" (NB. Een Exempel meede, dat het Collegie gevoeglyk iets door haare Gecommitteerden by monde aan de Staaten kan doen voorftellen ) Waar op de Staaten den 10 dito, dit Werk weder aan het Collegie hebben gerenvoijcert, met last om over dit Subject, tot bewaarirge van dezer Provintie- Regt iets te doen opftellen, gelyk biykt uit de Refolutie Commisfonaal op de Heeren HAREN en de Secretaris KUTSCH, van den 22 December die daar by verzogt worden zulks te doen, met rapport aan 't Collegie, om het zelve voorts te brengen tot revue, en nader goeddunken van de Ed. Mog. H. H. Staaten van 't Land 7 zeggende de Haercn Gedeputeerden in Proemio dezer Refolutie Commisforiaal: Dat by H. H. M, M. en Zyne Hoogheid 3 in deezea zeer word gedevieert van DE OUDE VOET en HET REGT van Hooggemelde Provintie, als zynde by dezel- Ven het 'gezag en de dirc&ie over de Militie aan derzelver Heer Stadhouder en Gedeputeerden aanbevolen, tusfóhen beiden is niets gefehied, als dat het Collegie by Misfive van den 14 September, Zyn Hoogh. verzoekt de Friesjche Militie in dl Provintie te zenden na de Campagne. Den 18 July vertoonde de PRESIDENT asn het Collegie, uit naame van de Erfstadhouder twee Patenten van Zyne Hoogh., den Heere Prince vin Örange,voor twee Regimenten met optne namen, B a w ej

22 C 20 > welke de Stadhouder verzogt dat ïngevult mogten worden met de Namen van den G R A V E V A BTLANDT, als Collonel van het Regiment en Compagnien Paarden. En MENNoVAN COE" HOORN als Collonel van het Regiment te Voet, Wt H Compagnien beftaande, om by provifie na Zwolle, en voorts na Mokerheide, 0 m eén Re vue te pasfeeren, te trekken, 't welk het Coll accordeert; Mds * P a t e n U n ^ JgJ *rvoor /z Collonf werden gegeven, gel% a/tjj s geobjerveert en verlucht vierde, cm buiten deeze Provin. Ut te kunnen gaan Anno 1688 den 2 0 Oétober, is een diergelyk ORAS 7 P r ten ' g6geven D E N ORANGE, DOOR DE STADHOUDER GEËXHIBEERT ^ PKINSVAN COLLEGIE met opene Namen, v a n een Regiment te Paar- (O Hier merkt men ligtelyk op: Dat de zaken toe» t o t oeerder Confistentie fchenen gekomen te z y! a I s " i n de eerfle Confufie waren, en dat de P ro vin Je e^lyl haar Regt bewaart heeft, en geen Militie zonder h ar autoriteit laten trekken, ziende de Patenten Cap.te.n Generaal verleent, meer aan als verzoeken, d als een ordre, die men abfoluit moeste obtempereeren. (gelyk de Staaten nu fchynen gewiltte hebben. ByRefolu' tie van den m 7.) S c h o o n roen n o o i c n w j weest daar aan te defereeren zoo veel ais 't lyden konde, zelfs de forme dikwils over/rappende, als die aan de andere kant ontbrak, dog nooit nalatende van hunne ayde te obferveeren, met de Militie niet als o P eigen Patenten, «n zoo o P eigene autoriteit te laten ma'r- <flsexen,

23 ( 21 ) Paarde en een te Voet, welke Namen ïngevult zynde, is aan derzelver Commandanten het Provinciale Patent gegeven. Anno 1689 den 9 Augustus, is op het voorftel (zonder mentie of daar toe Patenten van de Generaliteit waren,) van de Heere Stadhouder Patent verleent voor de Guarde te Voet, ftaande van Gronhigsn binnen Leeuwarden te komen, voorts voor de Compagnie Guardes du Corps. Van Zyn F. D. en van de Compagnie van Coverden, Grovestins en Schepper, om van hier na het Leger onder den Heer Vorst VAN WALDECH te gaan. Anno 1090 den 4 April, ontving het Collegie een Misfive van H. H. M. M. benevens twee Patenten met opene Namen, waar by verzogten dat dezelve ïngevult mogten worden met den Naam van den Officier, leidende 't eerfte Bataillon van Zyn F. D. van Nasfau &c. Regiment te Yuet, en de andere voor deszelfs Guarde du Corps, waar op na ingenomen advys van de Stadhouder pralen t zynde, goedgevonden is, by provifie tot het vertrekken van voorfz. Militie opene Patenten van het Collegie te verleenen &c. Anno 1591 den 14 Maart, op verzoek van de 'Stadhouder, het Collegie Extraordinair vergadert zynde, heeft Zyn F. D. geëxhibeert de Patenten in blanco by Zyne Koninglyke Majefteit van Engeland per Expresfe overgezonden, voor Zyn F. D. Regimenten te Voet en te Paard, met verzoek dat dezelve by het Collegie mogten worden geaccordeert, en daar op de Patenten gevult en verleent, 't welk om de gevaarlyke Conjun&ure van tyden is gerefolyeert, B 3 en

24 en de Provintiale Patenten, volgen: verzoek, pa Mechelen in Braband verleent. Anno 1692 den 19 Maart, heeft Zyn F. D. mondeling voorgedragen, dat van Zyn Koninglyke Majofteit van Groot-Brittannien verzogt was te bezorgen, dat de agt Compagnien alhier in Guarniföen leggende, wederom by het Lyf-Regiment te Voet van Zyn F. D. mogten worden gebragt, 't welk geaggreëert zyn-' de, is de Secretaris WYCKEL geaucthorifeert by abfentie van 't Collegie, op 't begeeren van meer gemelde Zyne F. D. de nodige Patenten 'te doen depecheeren. Anno Oétober, is geordonneert op het voorftel van Zyn F. D., de Patenten voor de Guarde du Corps en twee Bataillons te verveerdigen na de verdelinge door Zyn F. D. te maken, (waarfchynlyk te huis komende.) Anno 1701 den 19 February, w op het voorftel ter Vergaderinge gedaan, goedgevonden voor de beide Bataillons van Zyne F. D. te vervullen, de aangekomene Patenten van H. ÉL M. M., en daar by te voegen de Patenten van 't Collegie. EodemAnno 16 November, zyn gelezen en geèxamineert twee Patenten van Zyne Koninglyke Majefteit van Groot-Brittannien, voor twee Compagnien Paarden, om te gaan onder andere Regimenten, waar op is goedgevonden dezelve te vullen, met de namen van de Ritmeesters Hamkroot en Treugen, met dcfignatie der Compagnie. Welks plaatfen, ten welken fine de Provintiale Patenten wierden opgemaakt. Anno 170a den 15 April, ontving het Collegie diverfe Patenten,byden Heer Vorst van Nasfauw Zaarburgr

25 (*3) burg, Veld-Marrchalk van den Staat, overgezonden voor de Capiteins Vos, BENTING en JONGSTAL de twee eerfte om uit Dockum na Sluis, en de laatfte meede uit Dockum na Zwoih te gaan, ingevolge van welke gemelde Compagnien geordonneert zyn, eerst tot Leeuwarden te komen, om gemonfterd en daar na ter geftatueerde Plaatfe getransportcert te worden. NB. In deeze Refolutie, word van geen Provintiale Patenten nog opene namen eenige mentie gemaakt. Eodem Anno den 29 July, is op 't ingekomen Patent van H. H, M. M. goedgevonden het zelve te vullen, daar by een Patent te depecheren aan den Ritmeester Maurik, om hem over 't Heerenveen buiten de Provintie na het Leger te begeven, volgens 't overgeleverd Patent van H. H, M. M.

26 By de voorenfhande Boekhandelaren, zyn deze onderlhande Stukjes noch te Bekoomen. I, Zmenfpraken Gehouden in het Ryk der Dooden tus. fchen Willem Carel Hendrik Frifo, eerfte Dienaar van Staat der Vereenigde Nederlanden, &c. &c. &c. Mr. Jan Hop Raad en Thefaurier Generaal van de Unie, &c. &c en Mr, Pieter Burman, Profeffor &c. fcfr. 8vo. a 14 St.' II. Verzameling van Echte ftukken, Staats- Papieren enz. Betrekkelyk het al of niet uitloopen der Tien gevraagde Provinciaale Linie Scheepen, naarbrest enz. dus byelkander gedrukt; en in alle Steden in de Boekwinkels voor Elf Stuivers te Bekoomen. Iïï- Toelichtende Aanmerkingen op de Misfire van zyne Doorl. Hoogh. Willem den Vds, den 15 Maart Gefchreeven aan Hun Ed, Mog. de Heeren Staaten van Fries, land. Dileiïa majoruw immerito lues, Htrlingen, gedrukt In het XVII. Jaar der Stadhoudelyke Regeering van Willem den Vds Prince van Oranje, &c. &c, &c. 8vo. a 11 St. IV. Ophelderende en toeligtende Aanmerkingen, over 't Bericht, gedaan door Zyne Doorl. Hoogh. Willem de Vyfde, In het geheim befoigne, aan de Gedeputeerdens van hunne Hoog Mogende, op den 5de July vo. 8. St. V. Sententie van den Hoogen Zee. Krygs. Raad, wegens 't gehouden gedrag van den Schout by Naebt, den HoogEd. Geftr. Heers Jan Binkes, met opzigc tot 't Schip St.George. Capt. Jan Pieter Jan/en. in dato 9 Maart Be> nevens de Misfive van Zyne Doorl, Hoogheid, Willem de Vds Prince van Orange en Nsffsu, Erf-Stadhouder, Erf.Ca. fitein Admiraal Generaal van de Unie, &c. &c Êfc.lvo.a 6 St. VI. De Friefcbe Volk - Stem, met ophelderende Aanteekeningen verrvkt, betreffende het ondérfcheiden gedrag der Vrye Friefen, door Sexti Sjaardema Cultor, opgedragen aan het Vrye Volk van Nederland. 8vo. a 8 St. Vil. Request aan Hun Ed. Gr. Mog. de Heeren Staaten van Holland en West - Friesland, door de Burgers, in en Opgezeten, van denzei ven Lande enz. geprefenteerd 8vo. a 4 St. VIII. Apologie voor den Vaderland.en Vryheid-Lievende Penfionaris der Stad Amflerdam, den WelEd. Hee» ren Mr. Ev.gelhert Franpis van Berckel. Vervat in een Mis. fitre van een Heer uit Delft, aan zyn Vriend te Amflerdam, enz. Svo. a 8 St. IX. Briev van een Heer uit Haarlem, aen zyn Vriend te Amllerdam, over het befluitbyden Ed.Achtb. Raad der Stad Amflerdam, genomen op Dingsdagden z^fte July 178». met betrekking tot de tvederverfebyning of afzending van den Vryheid en Vaderland-lievenden Penfionaris der gemelde Stad den Wel Ed. Geftr. Hsere Mr. Engelhert Francoh van Berc» kei, naer de Vergadering in s'hage, waarin het declineeren van hetzelve op een vrymoedige, doch gepaste wyze word bsfehouwd. 8?o, a4st.

27

28