Jaarverslag GGD Twente

Transcriptie

1 Jaarverslag GGD Twente 2013 Titel: Jaarverslag GGD Twente 2013 Versie: 0.1 Datum: Vastgesteld: april 2014 (BC) Doc.eigenaar: E.M.W. Jeurissen Code: Evaluatiedatum: n.v.t. Pagina 1 van 37

2 Colofon Jaarverslag GGD Twente 2013 Uitgave: GGD Twente, april 2014 Exemplaren van dit jaarverslag kunt u telefonisch aanvragen bij het directiesecretariaat: GGD Twente, Postbus 1400, 7500 BK Enschede. Telefoon Het jaarverslag is eveneens te bekijken via de site van GGD Twente: , GGD Twente, Enschede. Auteursrechten voorbehouden. Overname van dit rapport (of gedeelten daarvan) is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. GGD Twente is onderdeel van Regio Twente, het samenwerkingsverband van de 14 Twentse gemeenten.

3 Voorwoord Het jaarverslag heeft tot doel zowel inzicht te geven in de uitvoering van de Bestuursagenda Publieke Gezondheid , als in de wijze waarop de GGD zijn (programma-)begroting 2013 heeft gerealiseerd. De majeure landelijke decentralisatie operaties op het terrein van volksgezondheid, jeugd en maatschappelijke dienstverlening raken het beleidsterrein publieke gezondheid en de praktijk van de GGD in de volle breedte. De aanpassing van de GGD aan deze ontwikkelingen heeft in 2013 de agenda van GGD Twente mede bepaald. Maar ook de ontwikkelingen op eigen terrein zoals het basistakenpakket JGZ hebben hun doorwerking gehad. Door de duidelijkheid over de financiële doorwerking van de gemeentelijke bezuinigingen naar Regio Twente, en dus ook GGD Twente, hebben we ons moeten beraden op de praktische invulling hiervan voor de periode We hebben ons op innovatieve wijze aangepast aan de veranderende behoeften vanuit de samenleving en verschuivende verantwoordelijkheden bij gemeenten. In samenwerking met gemeenten hebben we gewerkt aan de verbinding van gezondheid met andere gemeentelijke beleidsterreinen. Onder de naam Vitale Coalities is de meerwaarde van deze verbindingen, ook landelijk, waardevol gedachtegoed geworden. Onze informatievoorziening is in de volle breedte afgestemd op de (veranderende) behoefte, onder andere door meer gebruik te maken van digitale technieken en sociale media. Het bereik onder jongeren is daarmee sterk vergroot. Door de aanpassing van al onze publieksuitingen aan het niveau van laaggeletterden (B1- niveau) vergroten we het mogelijke bereik onder een brede doelgroep. Er is gestart met de doorontwikkeling van de jeugdgezondheidszorg waarin wordt geanticipeerd op vernieuwingen in het basistakenpakket, ontwikkelingen rondom passend onderwijs en de veranderende vraag van ouders en kinderen. Met dit laatste gegeven is ook rekening gehouden bij de invulling van het nieuwe adolescenten contactmoment. De meerwaarde van een adequate afstemming op behoeften geldt niet alleen voor onze afnemers van diensten maar evenzeer onze ketenpartners. Om adequaat het hoofd te bieden aan de overdracht van infectieziekten van dier op mens is een zoönosennetwerk opgestart van ketenpartners. Voor de reizigersadvisering is toegewerkt naar een stabiele financiële basis met behoud van kwaliteitsborging door de GGD. Naast dit jaarverslag bieden wij u op de website ook een publieksversie (op B1-niveau) aan. Dit om een brede bekendheid met onze activiteiten onder het algemene publiek en onze ketenpartners te bewerkstelligen. Drs.Th.N.J.van Rijmenam Directeur Publieke gezondheid Twente 3

4 Leeswijzer In het jaarverslag 2013 wordt verantwoording afgelegd over de activiteiten van de dienst in het jaar Naast het jaarverslag worden de productiecijfers en andere relevante gegevens voor de regio Twente gepresenteerd. Tezamen geven zij de door ons geleverde inspanningen en prestaties weer. Hiermee verschaffen wij inzicht in hoeverre de, door onze gemeenten en opdrachtgevers, gestelde doelen zijn behaald. In achtereenvolgende hoofdstukken gaan we in op de trends en ontwikkelingen die de GGD onderkent, wordt teruggekeken op de realisaties van de ambities uit de Bestuursagenda , de ambities uit de programmabegroting 2013 en de activiteiten in het jaar 2013 waarbij de indeling wordt gevolgd van onze klassieke taken: bewaken, beschermen en bevorderen van gezondheid. Als laatste gaan we in op bedrijfsvoering- en kwalitatieve aspecten. In hoofdstuk 4 Programmaverantwoording 2013 wordt verantwoording afgelegd over de in de programmabegroting aangegeven doelstellingen, geleverde prestaties en de maatschappelijke effecten. Dit is gebeurd aan de hand van de volgende beleidsvragen: wat hebben we bereikt? (maatschappelijk effect); wat hebben we ervoor gedaan? (projecten, activiteiten en kernindicatoren). Daarbij is gebruik gemaakt van een kleurenschema om de ambities te scoren. Voor het aangeven van kleuren is de volgende richtlijn gehanteerd: groen: we hebben gepresteerd (of zelfs beter dan dat) wat we in de programmabegroting hebben aangegeven. oranje: we hebben gedeeltelijk gepresteerd wat we in de programmabegroting hebben aangegeven. rood: we hebben niet gepresteerd wat we in de programmabegroting hebben aangegeven. Voor de beantwoording van de vraag Wat heeft het gekost? (budgettaire effecten), verwijzen we naar de hoofdstukken van de Programmarekening Regio Twente 2013 die betrekking hebben op de GGD. 4

5 Inhoudsopgave Voorwoord...3 Leeswijzer...4 Inhoudsopgave Trends en ontwikkelingen in Twente Ontwikkelingen in het gezondheidsbeleid in Twente Ontwikkelingen t.a.v. gezondheidsproblemen in Twente Kerngegevens GGD Twente Taak en doelstelling GGD en Regio Twente De organisatie Personeel Financiële gegevens Verantwoording Bestuursagenda Programmaverantwoording Samenvatting Programma Gezondheid Verantwoording overige activiteiten Bewaken Beschermen Bevorderen Overige activiteiten Bedrijfsvoeringsaspecten Algemeen Verbonden partijen Personeel Human resource (HR) beleid en ambities Kwaliteit...34 Bijlage 1 Gebruikte afkortingen

6 1 Trends en ontwikkelingen in Twente 1.1 Ontwikkelingen in het gezondheidsbeleid in Twente Het begrip gezondheid ontwikkelt zich Jarenlang is gezondheid gedefinieerd met de definitie van de Wereld Gezondheid Organisatie (1948): Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijk gebreken." In de afgelopen decennia zijn tal van andere definities gemaakt. De maatschappelijke discussie leidt tot de notie dat gezondheid veel meer zegt over de mate waarin een individu zich kan manifesteren, dan het al dan niet hebben van een aandoening. De definitie die een breed draagvlak heeft en ook door GGD Twente gebruikt wordt is de definitie van Huber: Het vermogen van mensen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. Deze benadering van gezondheid past goed bij de huidige tijdgeest waarin de eigen kracht en het nemen van eigen verantwoordelijkheid voor jezelf en voor elkaar centraal staat. De Rijksoverheid verbindt zich aan het Nationaal Programma Preventie Op initiatief van de Tweede Kamer heeft de staatsecretaris een Nationaal Programma Preventie (NPP) ontwikkeld in Het programma heeft de titel Alles is gezondheid meegekregen en die vlag dekt de lading goed. De opsomming van grotere en kleinere preventieactiviteiten die nu al ondernomen worden is indrukwekkend, waarschijnlijk lang niet compleet en raakt veel delen van de samenleving. Het programma zoals het nu geformuleerd is is vooral een opsomming en een ordening van zaken die al lopen. De ordening wordt gedaan langs drie lijnen: - gezondheid bevorderen en ziekten voorkomen in de omgeving waarin mensen wonen, werken en leren; - preventie een prominente plek geven in de gezondheidszorg; - gezondheidsbescherming op peil houden. Er is in het programma op dit moment nauwelijks ruimte voor nieuwe initiatieven. Er is vooralsnog geen nieuw geld beschikbaar. Op termijn denkt men wel extra geld vrij te kunnen maken voor het NPP. De verwachting is dat het zich de komende jaren zal ontwikkelen tot een belangrijk instrument voor de preventieve gezondheidszorg. Gemeenten als speler in de gezondheidszorg Gemeenten krijgen omvangrijke en complexe nieuwe taken in de zorgverlening aan burgers. De transities AWBZ/Wmo en de jeugdzorg positioneren gemeenten in het lokale en regionale krachtenveld van de gezondheidszorg. Een van de uitdagingen is de koppeling van de transitieopgaven met publieke gezondheid. Preventie kan voorkomen dat ziektelast ontstaat of kan deze beperken. In het licht van het feit dat de over te hevelen taken met minder geld uitgevoerd moeten worden, biedt preventie niet alleen perspectief op een gezond Twente, maar ook perspectief op het beheersbaar houden van gemeentelijke kosten. Stelselwijziging jeugd In het najaar 2013 heeft de Tweede Kamer ingestemd met de nieuwe Jeugdwet en de decentralisatie van taken op het terrein van de jeugdzorg naar gemeenten per 1 januari Het brede terrein van de jeugdzorg wordt hiermee gesplitst in een uniform gezondheidspakket voor alle kinderen in Nederland dat is vastgelegd in de Wet publieke gezondheid (Wpg) en andere taken die worden vastgelegd in een nieuwe jeugdwet. Samenhang brengen tussen de taken van de jeugdgezondheidszorg (JGZ) vanuit de Wpg en de taken die gemeenten krijgen vanuit de nieuwe Jeugdwet is een uitdaging voor de toekomst. Door diverse gemeenten is in 2013 een start gemaakt met pilots in het kader van de transformatie jeugdzorg. Deze pilots lopen veelal door in In veel van deze gemeenten participeert de GGD rond ondermeer consultatieteams, toegangsteams en verwijzing naar de jeugd-ggz. Evaluatie basistakenpakket jeugdgezondheidszorg In het voorjaar 2013 heeft de commissie De Winter het advies Een stevig fundament, Evaluatie van het basistakenpakket jeugdgezondheidszorg uitgebracht. De commissie is gevraagd om 6

7 op basis van de stand van de wetenschap en relevante maatschappelijke ontwikkelingen een herbeoordeling/verdeling te maken van de taken zoals die nu zijn opgenomen in het basistakenpakket. De commissie heeft geadviseerd om een groot deel van het huidige basistakenpakket te handhaven. Als kern van het basispakket worden aangemerkt: vaccinaties, screeningen, monitoring en signalering. Dit moet actief en op initiatief van de jeugdgezondheidszorg voor ieder kind beschikbaar zijn. Ook voorlichting, begeleiding en toeleiding naar zorg moeten indien nodig worden aangeboden. Met uitleg en advies kan de JGZ ontzorgen en normaliseren, bijdragen aan het versterken van eigen kracht en onnodige medicalisering helpen tegengaan. Hoewel dergelijke activiteiten beschikbaar moeten zijn voor alle kinderen/jongeren, kan de uitvoering ervan variëren. Dit is afhankelijk van de specifieke situatie van kind, gezin en omgeving en de behoeften van ouders en kinderen. Wanneer geconstateerd wordt dat meer zorg of hulp nodig is, wordt hiernaar toegeleid. Voor de zomer heeft de staatssecretaris van VWS zijn standpunt over het advies van de commissie naar de Tweede Kamer gestuurd. De staatssecretaris volgt grotendeels het advies van de commissie. De infrastructuur van de JGZ moet benut blijven en waar mogelijk versterkt worden vanwege het belang van preventie en als basis voor de zorg voor jeugd. Het basispakket wordt per 1 januari 2015 gemoderniseerd maar er zijn geen grote wijzigingen. Op basis van het standpunt van de staatssecretaris is de GGD Twente in het najaar van 2013, op basis van medewerkersbijeenkomsten en gedachtewisselingen met de Twentse gemeenten, begonnen met het uitwerken van vier denkrichtingen om de modernisering van de jeugdgezondheidszorg gestalte te geven. Te weten: samenwerking met ouders, met het onderwijs, met huisartsen en met ketenpartners. Deze uitwerking dient in 2014 te leiden tot concrete activiteiten met het oog op de invoering van het nieuwe basispakket. Passend onderwijs Per 1 augustus 2014 wordt passend onderwijs in Nederland ingevoerd. Het kabinet wil dat zoveel mogelijk kinderen naar een gewone school in de buurt kunnen gaan. Zo hebben ze de beste kansen op een vervolgopleiding en meedoen in de samenleving. Kinderen die het echt nodig hebben kunnen, net als nu, naar het speciaal onderwijs. Scholen krijgen een zorgplicht. Dat betekent dat scholen elk kind een passende onderwijsplek moeten bieden. In het reguliere onderwijs zullen meer aandachtskinderen komen. Scholen oriënteren zich op de interne zorgstructuur om aan de zorgplicht te kunnen voldoen. Het tot stand brengen van een goede verbinding tussen die interne zorgstructuur met de lokale zorgstructuur is een uitdaging voor alle betrokkenen. Evaluatie triage In het najaar is de evaluatie afgerond van de onderzoeksmethode gebaseerd op triage zoals die de afgelopen jaren in het onderwijs is gehanteerd. De evaluatie heeft aanbevelingen opgeleverd om de methode verder door te ontwikkelen. Er is een advies voorbereid waarin wordt aangegeven aan welke aanbevelingen prioriteit gegeven dient te worden. Hierbij wordt ook nadrukkelijk gekeken naar de relatie met het nieuwe basispakket jeugdgezondheidszorg en de modernisering van de jeugdgezondheidszorg in Twente. Met name voor wat betreft de samenwerking met ouders en onderwijs en naar de bevindingen bij de invoering van het nieuwe contactmoment adolescenten. Invoering contactmoment adolescenten De voorbereiding voor de invoering van een nieuw contactmoment voor adolescenten vanaf 14 jaar is gestart. Bij de invulling en vormgeving zocht men naar een eigentijdse invulling die aansluit bij jongeren en die gebruik maakt van digitale mogelijkheden. De nadruk ligt op maatwerk en sluit zowel collectief als individueel meer aan bij de belevingswereld van de jongeren. Thema s die aan de orde komen zijn gebruik van genotsmiddelen, seksualiteit, groei en gewicht en lekker in je vel. Daarbij wordt ook samengewerkt met andere preventiepartners. In de voorbereidingen zijn gesprekken gevoerd met schoollocaties en jongeren. Artsen en verpleegkundigen zijn geschoold en er hebben diverse pilots plaatsgevonden. Rechtstreeks verwijzen door de jeugdarts De zorgverzekeraars hebben besloten jeugdartsen per 1 januari 2014 te erkennen als verwijzer naar specialisten. Tot dan toe hadden niet alle zorgverzekeraars een uniform beleid hierin. 7

8 Gezien de positie van de jeugdarts in de zorgketen voor jeugdigen is dit een snellere en kostenbesparende aanpassing. Ook in verband met de transitie van de jeugdzorg en de rol die de jeugdarts daarbij heeft in de verbinding tussen de gezondheidszorg en het sociale domein, is dit een goede ontwikkeling. Hiermee is een einde gekomen aan de onduidelijkheid die er bij veel ziekenhuizen, medisch specialisten, huisartsen, jeugdartsen en JGZ-organisaties was ontstaan in het afgelopen jaar. Kinderopvang onder druk De bezuinigingen op de toeslag die ouders krijgen voor de kinderopvang heeft gevolgen gehad voor de Kinderopvang. De groei van het aantal instellingen en locaties van de afgelopen jaren is gestopt. Locaties worden samengevoegd en enkele instellingen sluiten. Dit heeft in 2013 nog geen gevolgen gehad voor het aantal door de GGD uitgevoerde inspecties. Een verhuizing van een kinderopvanglocatie betekent immers dat deze opnieuw door de GGD bezocht dient te worden. Vanwege de onzekere toekomst van de kinderopvang heeft de GGD de flexibele schil in formatie hierop aangepast. Samenwerking Reizigersadvisering GGD Twente en Ziekenhuis Groep Twente In 2013 is met succes gezocht naar een vorm van samenwerking waarbij de bedrijfseconomische risico s op het gebied van reizigersadvisering geminimaliseerd zijn en de betrokkenheid van GGD Twente met reizigersvaccinatie vanuit zijn verantwoordelijkheid voor publieke gezondheid gegarandeerd is. Er is een samenwerkingsovereenkomst gesloten met de Travel Health Clinic (THC) van de Ziekenhuis Groep Twente (ZGT). De uitvoering van de advisering ligt vanaf 1 januari 2014 bij THC. De medische advisering wordt gedaan door artsen van GGD Twente. Cliënten kunnen via de website van GGD Twente een afspraak voor reizigersadvies blijven maken. 1.2 Ontwikkelingen t.a.v. gezondheidsproblemen in Twente Twents Netwerk Zoönosen Zoönosen zijn ziekten die van dieren op mensen kunnen worden overgedragen. Meer dan 60% van alle ziekten bij mensen vinden hun oorsprong bij dieren. Voorbeelden hiervan zijn Papegaaienziekte, Q-koorts en ziekte van Lyme. Ook een Salmonelle infectie, Ringworm (een schimmel) en worminfecties kan men oplopen door een (huis)dier. Om de bestrijding van Zoönosen beter te organiseren is het Twents Netwerk Zoönosen (TNZ) opgericht. Hiermee worden professionals uit de humane en veterinaire sector dichter bij elkaar gebracht. Laaggeletterdheid: leesbaarheid van documenten en toegankelijke contactmomenten Zelfredzaamheid, participatie en eigen kracht van burgers zijn belangrijke uitgangspunten binnen de huidige samenleving. De eisen om maatschappelijk volwaardig te kunnen functioneren worden steeds hoger en (digitale) geletterdheid speelt hierbij een steeds grotere rol. Uitgaande van landelijke cijfers is het aantal laaggeletterden gestegen van 9,4% naar 12% (PIAAC, ). Voor Twente wordt uitgegaan van laaggeletterden. Aanpassing van gezondheidsinformatie aan deze doelgroep is dan ook een vereiste om gezondheidsverschillen tegen te gaan en participatie mogelijk te maken. Afname overgewicht bij schooljeugd De afname van het overgewicht bij jongeren die in 2012 begon heeft zich voortgezet. In het afgelopen jaar is het percentage jongeren met overgewicht of ernstig overgewicht afgenomen van 14% naar 13%. Deze afname komt geheel voor rekening van de oudere leeftijdsgroepen. Op het Consultatiebureau en in groep 2 bleef het overgewicht vrijwel gelijk, terwijl het in groep 7 daalde van 16% naar 13% en op het voortgezet onderwijs van 17% naar 15%. Uit deze percentages blijkt dat oudere kinderen nog steeds meer overgewicht hebben dan jongere 1 Buisman, M., Allen, J., Fouarge, D., Houtkoop, W. & Velden, R. van der (2013). PIAAC: Kernvaardigheden voor werk en leven. Resultaten van de Nederlandse survey s-hertogenbosch: Expertisecentrum Beroepsonderwijs. 8

9 kinderen, maar dat het verschil kleiner wordt door een afname van het overgewicht bij de oudste groepen. Drank- en Horecawet biedt meer armslag voor lokaal beleid De vernieuwde Drank- en Horecawet is per 1 januari 2013 van kracht. In deze wet is een verplichting opgenomen tot het opstellen van gemeentelijk preventie- en handhavingplan. Uiterlijk 1 juli 2014 dienen gemeenteraden het eerste preventie- en handhavingplan alcohol vast te stellen. Dit biedt mogelijkheden om alcoholpreventie prominenter op de agenda te zetten. Via Happy Fris is het helaas (nog) niet gelukt de regionale aanpak te continueren. Wel zijn er diverse lokale initiatieven. GGD Twente was betrokken bij brainstormsessies geïnitieerd vanuit met name Integrale Veiligheidszorg in ondermeer de gemeenten Hof van Twente, Rijssen- Holten en Borne met als doel samen met preventieorganisaties, politie, scholen, (sport)verenigingen, horeca tot afspraken en verbindingen te komen op het terrein van preventie en handhaving. Uiteraard wordt hierbij ook geanticipeerd op het contactmoment adolescenten van de Jeugdgezondheidszorg. 2 Kerngegevens GGD Twente 2.1 Taak en doelstelling De Wet publieke gezondheid kent gemeenten en GGD een rol toe bij het gezond houden van de inwoners. In de nota Lokaal gezondheidsbeleid leggen gemeenten vast hoe ze daaraan willen werken. De rol van de GGD is vastgelegd in de Bestuursagenda Publieke Gezondheid GGD Twente adviseert de Twentse gemeenten en levert producten en diensten om de gezondheid van de Twentenaren te verbeteren en gezond gedrag te stimuleren. 2.2 GGD en Regio Twente GGD Twente is onderdeel van Regio Twente, een samenwerkingsverband van de 14 Twentse gemeenten Almelo, Borne, Dinkelland, Enschede, Haaksbergen, Hellendoorn, Hengelo, Hof van Twente, Losser, Oldenzaal, Rijssen-Holten, Tubbergen, Twenterand en Wierden. Regio Twente vervult werkzaamheden op een breed gebied: verkeer en vervoer, economische zaken, volksgezondheid en recreatie en toerisme. 9

10 2.3 De organisatie Figuur 1 Organisatiestructuur GGD Twente in 2013 Directie GGD Jeugdgezondheidszorg Algemene gezondheidszorg Stafafdeling Stafbureau JGZ SOA / SENSE Infectieziektebestrijding Epidemiologie, gezondheidsbevordering en beleid (EGB) Bedrijfsbureau JGZ Reizigersadvisering Inspectie & Hygiëne Informatie, bedrijfsvoering en projecten (IBP) Team Haaksbergen, Oldenzaal, Losser, Dinkelland Milieu & Gezondheid Tuberculosebestrijding Secretariaat Team Twenterand, Almelo, Tubbergen OGGZ Forensische Geneeskunde Team Hengelo, Borne, Hof van Twente GGD Rampen Opvang Plan (GROP) Team Hellendoorn, Rijssen-Holten, Wierden Team Enschede Team Pedagogische dienstverlening en projecten 10

11 2.4 Personeel In 2013 beschikte de GGD over 218,15 formatieplaatsen. Doordat er eveneens medewerkers zijn aangesteld voor de uitvoering van projecten betrof de bezetting op 31 december 240,3 fte s, met een vaste of tijdelijke ambtelijke aanstelling. Op deze datum waren 373 werknemers aan de GGD verbonden. Tabel 1 geeft de feitelijke personeelssterkte (tijdelijke en vaste ambtelijke aanstelling) in de jaren 2008 tot en met 2013 weer. Medewerkers met een arbeidsovereenkomst en extern ingehuurde medewerkers zijn niet meegenomen. Tabel 1. formatieruimte, bezetting, aantal medewerkers en deeltijdfactor GGD Twente Op einddatum van jaar FTE formatie FTE bezetting aantal medewerkers Deeltijdfactor (in uren) ,15 240, , ,97 237, , , , , , , , , ,57 Tabel 1 toont ons dat de formatieruimte van de GGD is teruggebracht evenals het aantal feitelijke medewerkers. De deeltijdfactor (bezetting gedeeld door aantal medewerkers maal 36 uur) stijgt, na een daling door de instroom van thuiszorgmedewerkers in 2010, wederom. In grafiek 1 vindt u de verdeling van onze medewerkers over de verschillende leeftijdscategorieën. Grafiek 1. Leeftijdsopbouw medewerkers GGD Twente per Leeftijdsopbouw 40,00% 35,00% 30,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00% 0-24 jaar jaar jaar jaar jaar 60 jaar en ouder Leeftijdscategorieën 11

12 2.5 Financiële gegevens Tabel 2. Recap jaarrekening 2013 Omschrijving 1 e BERAP e BERAP 2013 Jaarrekening Regulier resultaat voor bestemming Gezondheid , , ,- AF: correctie vergoeding ivm loonsom 2013 door gemeenten , , ,- Regulier resultaat voor bestemming Gezondheid , , ,- Verrekeningen reserves: Onttrekking egalisatiereserve JGZ , , ,- Onttrekking Publieke Gezondeheid Asielzoekers ,- Resultaat reguliere bedrijfsvoering na bestemming , , ,- Verrekening met egalisatiereserve: Onttrekking / toevoeging egalisatiereserve GGD , , Resultaat na bestemming Gezondheid 0, , In bovenstaand overzicht wordt inzicht gegeven in de afwijkingen ten opzichte van de 1 e en 2e BERAP, resulterend in het resultaat Uit het overzicht blijkt dat de GGD sluit met een positief resultaat, na bestemming, van ,-. GGD Twente maakt onderdeel uit van Regio Twente, derhalve verwijzen we voor de nadere detaillering van de financiële gegevens naar de hoofdstukken van de Programmarekening Regio Twente 2013 die betrekking hebben op de GGD. 12

13 3 Verantwoording Bestuursagenda In de Bestuursagenda zijn zeven ambities vastgesteld ten aanzien van de gewenste maatschappelijke resultaten die gemeenten op het terrein van de Publieke gezondheid nastreven. Het zijn aangescherpte ambities uit de voorgaande bestuursagenda en vormen het richtsnoer voor de uitvoering van de GGD-taken met het oog op het bewaken, beschermen en bevorderen van gezondheid van de Twentse burgers. De ambities zijn achtereenvolgens: 1. inwoners van Twente leven minimaal net zo lang in gezondheid als in de rest van Nederland; 2. de Twentse jeugd is in staat om een gezond leven te leiden; 3. ouderen zijn in de gelegenheid om gezond oud te worden; 4. in Twente heeft iedereen gelijke kansen op gezondheid; 5. nieuwe ontwikkelingen en bedreigingen worden tijdig gesignaleerd; 6. infectieziekten en andere bedreigingen uit de omgeving worden voorkomen en gereduceerd; 7. inwoners die buiten de reguliere hulpverlening vallen, worden actief beschermd. Op basis van de ambities van gemeenten zijn een zestal speerpunten geformuleerd die in de jaarlijkse programmabegrotingen van de GGD terugkeren: 1. het verbeteren van ketenzorg; 2. het bevorderen van directe dienstverlening aan de (mondige) burger; 3. vergroten van de risicobeheersing; 4. verbeteren van de externe informatievoorziening; 5. verbeteren en vergroten van het doelgroepbereik; 6. verbeteren van het bereik en bedienen van risicogroepen. De verantwoording over de voortgang van deze speerpunten zijn hierna opgenomen in het hoofdstuk 4. Zoals hierboven al werd gezegd zijn de ambities gericht op het behalen van maatschappelijke resultaten op het terrein van de Publieke gezondheid. Het zijn ambities die niet alleen door de werkzaamheden van de GGD kunnen worden behaald maar meestal door een gecombineerde aanpak op meerdere beleidsterreinen. In dat kader is enerzijds gestreefd naar het smeden van vitale coalities met andere relevante beleidsterreinen waar gemeenten grip op hebben. Anderzijds is gestreefd naar vergelijkbare coalities met zorgpartners om in samenwerking te streven naar het behalen van de gemeentelijke ambities. Hieronder geven we, per ambitie, kort de bijdrage van de GGD aan de realisatie ervan weer. Ambitie 1. Inwoners van Twente leven minimaal net zo lang in gezondheid als in de rest van Nederland Met de instandhouding van een GGD en de uitvoering van het preventieve takenpakket wordt door gemeenten een gelijkwaardige basis gelegd voor alle inwoners van Nederland. Door accentverschillen in deze uitvoering kunnen eventuele regionale verschillen in gezondheid worden aangepakt. In Twente is met de vaststelling van het vierjarig beleidskader Vitale coalities, betere gezondheid, meer participatie een kader geschapen om ook maatregelen en acties vanuit andere gemeentelijke beleidsterreinen dan publieke gezondheid te nemen die gezondheid van burgers kunnen beïnvloeden. En omgekeerd kan publieke gezondheid een bijdrage leveren aan het bereiken van doelstellingen van andere beleidsterreinen. Deze symbiose van beleidsvelden is vitale coalities genoemd. Vervolgens zijn er een viertal thema s benoemd waarop de focus zal liggen, te weten bewegen en voeding, doegroen, collectieve preventie GGZ en de verbinding van 0 e en 1 e lijn. In de lokale vertaling van dit regionale kader staat het werken met een multidisciplinaire denktank LGB centraal. De GGD heeft hierin een faciliterende en ondersteunende rol. 13

14 Ambitie 2. De Twentse jeugd is in staat om een gezond leven te leiden De GGD participeert in alle gemeenten actief in zorgadviesteams op scholen en in voorschoolse voorzieningen, Centra voor Jeugd en Gezin en andere zorgstructuren. In diverse gemeenten zijn pilots gestart in het kader van de transformatie jeugdzorg. Deze pilots lopen veelal door in In veel van deze gemeenten participeert de GGD in pilots rond ondermeer consultatieteams, toegangsteams en verwijzing naar de jeugd-ggz. Verder is gestart met de voorbereidingen voor het invoeren van een nieuw contactmoment voor adolescenten vanaf 14 jaar. Hierin staat een vraaggerichte werkwijze naar de jongeren en scholen centraal. Met de afdelingen leerplicht van de gemeenten Almelo, Enschede, Hengelo en Oldenzaal is overleg gestart om in het kader van schoolverzuim een uniforme verzuimkaart voor scholen in te voeren en hieraan een uniforme werkwijze te koppelen ten aanzien van de rol van de jeugdarts in het voorkomen van schoolverzuim/schooluitval. Hiermee wordt geanticipeerd op de wettelijke taak op dit terrein in het nieuwe basispakket. Ambitie 3. Ouderen zijn in de gelegenheid om gezond oud te worden De GGD ondersteunt, naast de reguliere onderzoeken om inzicht te verkrijgen in de problematiek, diverse projecten die hun aangrijpingspunt op de gezondheid van ouderen hebben. Deze projecten richten zich met name op de meest kwetsbaren binnen deze doelgroep. Hierbij gaat het erom de problematiek in een vroeg stadium te onderkennen en interventies mogelijk te maken. Dit gebeurt via huisartsenpraktijken, inrichten van consultatiebureaus, plaatsen waar allochtone ouderen benaderd kunnen worden en gerichte huisbezoeken. In de Twentse Gezondheidsverkenning (TGV) zijn diverse (voorbeeld)projecten/initiatieven opgenomen. Ambitie 4. In Twente heeft iedereen gelijke kansen op gezondheid In het regionaal lokaal gezondheidsbeleid Twente vormen zelfredzaamheid, participatie en eigen kracht van burgers belangrijke uitgangspunten. Geletterdheid vormt een randvoorwaarde voor een gezonde, duurzame samenleving waar alle burgers actief aan deelnemen. Naar schatting zijn echter anderhalf miljoen volwassenen in Nederland laaggeletterd, dat is één op de tien. Kijken we naar de patiëntenpopulatie dan is naar schatting één op de vijf mensen laaggeletterd. Twente kent zo n laaggeletterden. GGD Twente heeft zijn informatieuitingen over de volle breedte aangepast aan de leesbaarheid voor laaggeletterden (B1- niveau). Ambitie 5. Nieuwe ontwikkelingen en bedreigingen worden tijdig gesignaleerd GGD Twente informeert en adviseert gemeenten regulier over relevante ontwikkelingen, veranderende regelgeving en mogelijkheden om te participeren in (proef)projecten. De Twentse Gezondheidsverkenning (TGV) is digitaal beschikbaar en uitgebreid met aanbevelingen voor beleid en interventies. Zij geeft daarmee inzicht in de gezondheid en gerelateerde factoren in Twente. De Academische Werkplaats Jeugd Twente biedt een platform om bijvoorbeeld in de vorm van klein- en fijnprojecten te onderzoeken op welke wijze nieuwe ontwikkelingen een plek kunnen krijgen in de dagelijkse uitvoering van de zorg. Er is risicogestuurd toezicht op de kwaliteit van de kinderopvang. Door het risico te bepalen op (niet-) naleving van de kwaliteitseisen wordt de toezichtinspanningen gericht ingezet. Als laatste informeert de GGD in de jaarverslagen over trends en ontwikkelingen. Ambitie 6. Infectieziekten en andere bedreigingen uit de omgeving worden voorkomen en gereduceerd De ontwikkelingen rondom de resistentie van ziektekiemen tegen antibiotica blijft zorgelijk. Door goede voorlichting aan reizigers, alertheid op dit fenomeen en goede samenwerking met collega-instellingen bestrijden wij dit probleem. Het probleem wordt met name veroorzaakt door onzorgvuldig en veelvuldig gebruik van antibiotica in het buitenland. Met de voorziening van een SOA-polikliniek in de regio weten we de drempel van een onderzoek voor risicogroepen te verlagen. Het aantal onderzoeken groeit. In 2013 is er een toename van 34,6%. Bij één op de vijf onderzochten diagnosticeren wij een SOA waarna een gerichte behandeling wordt ingezet en voorlichting wordt gegeven opdat verdere besmettingen 14

15 wordt voorkomen. Het regelmatig opnieuw verschijnen van dezelfde personen op ons spreekuur baart zorgen. Er is sprake van resistentie. Daarnaast zet dit fenomeen op langere termijn druk op deze voorziening. Het SOA spreekuur is voor de bezoeker kosteloos terwijl een bezoek aan de huisarts om deze reden kosten met zich meebrengt. Ambitie 7. inwoners die buiten de reguliere hulpverlening vallen, worden actief beschermd Door de laagdrempelige SOA-polikliniek kunnen wij actief risicogroepen benaderen die vaak door onwetendheid niet de weg naar de reguliere hulpverlening weten te vinden. Bij de bestrijding van TBC wordt uit publieke middelen hulp geboden aan mensen die door hun omstandigheid buiten de zorgverzekeringswet vallen, zoals dak- en thuislozen. De GGD organiseert het meldpunt woningvervuilingen en coördineert de uitvoering van de aanpak van woningvervuiling. 15

16 4 Programmaverantwoording 4.1 Samenvatting Voor de jaren is een Bestuursagenda Publieke Gezondheid vastgesteld door de Regioraad. In de bestuursagenda zijn een zevental ambities van gemeenten op het terrein van de publieke gezondheid verwoord, met de opdracht aan de GGD om zijn aandeel hierin te leveren. Per jaar geven we in de programmabegroting aan hoe wij de gemeentelijke ambities door middel van een zestal speerpunten trachten mee te realiseren. Door middel van een kleurcode (groen, oranje en rood) geven we in de verantwoording het prestatieniveau op de ambitie weer. Groen staat daarbij voor dat we hebben gepresteerd wat we in de programmabegroting hadden aangegeven, oranje voor een gedeeltelijke prestatie en rood voor het niet hebben gepresteerd. Per speerpunt zijn indicatoren geformuleerd die de voortgang meetbaar maken. Door per indicator een ambitieniveau voor het jaar aan te geven kan de voortgang worden gemeten. In deze verantwoording geven we dus aan in hoeverre we er in 2013 zijn geslaagd om de speerpunten te realiseren. Hieruit blijkt dat we realistisch zijn geweest in de te behalen doelen: op alle indicatoren is het ambitieniveau (nagenoeg) gerealiseerd. 4.2 Programma Gezondheid Domein Programma s Portefeuillehouders Programmamanager : Gezondheid : Gezondheid : J.H. Coes : drs. Th.N.J. van Rijmenam De GGD stelt zich in het programma gezondheid actief op bij het zoeken naar en signaleren van gezondheidsproblemen en (nieuwe) bedreigingen (bewaken). Hij richt zich op het nemen van maatregelen om de gevolgen van deze bedreigingen te elimineren en gezondheidsproblemen terug te dringen (beschermen). Daarnaast zet de GGD zich in om gezondheid te bevorderen. GGD Twente is een gemeenschappelijke gezondheidsdienst van de Twentse gemeenten en heeft als missie: Uw GGD bewaakt, bevordert en beschermt een gezonde Twentse samenleving. Ambitie 1: Verbetering ketenzorg Wat willen we bereiken? Groen De GGD bevindt zich in een wereld waarin in toenemende mate sprake is van wederzijdse afhankelijkheid van (zorg)partners, elk met een eigen rol en verantwoordelijkheid. Herverdeling van verantwoordelijkheden brengt met zich mee dat in toenemende mate een appèl wordt gedaan op een integrale kijk/aanpak, waarbij de rollen van de GGD divers zijn. Verder verschuift het rijksbeleid naar het inrichten van een gezonde leefomgeving, waardoor zowel een andere aanpak van interventies is vereist, maar Relatie met BA 2 Ambitie 1, 2, 3, 4, 5, 6 en 7 Wat hebben we bereikt? Een toenemend besef bij gemeenten en (keten)partners van de toegevoegde waarde die de GGD heeft in de keten. Dit zowel om via het middel publieke gezondheid dwarsverbanden te leggen tussen diverse beleidsterreinen, als de rol van de GGD om partijen bij elkaar te brengen. 2 Betreft de relatie met de ambities geformuleerd in de bestuursagenda. 16

17 vooral ook de integrale kijk en verbinding van publieke gezondheid met en binnen andere beleidsterreinen. In een bredere context is herijking van de publieke taak in relatie tot curatieve gezondheidszorg aan de orde. In het kader van de voorgenomen stelselwijziging jeugd is extra aandacht nodig voor een veranderend wettelijk verplicht takenpakket voor de jeugdgezondheidszorg. Daarnaast vraagt, in het kader van de Transformatie Jeugdzorg Twente, de positie van de jeugdgezondheidszorg, ondermeer als kernpartner in het Centrum voor Jeugd en Gezin, de komende periode veel aandacht. Wat doen we ervoor? Participatie in de lokale Centra voor Jeugd en Gezin en in zorgstructuren rondom het CJG, waaronder zorgadviesteams. In afstemming met de gemeentelijke taken op dit terrein en gebruik makende van VIS2 en de Verwijs Index Risicojongeren, uitvoering geven aan coördinatie van zorg conform de eisen die de Inspectie Gezondheidzorg aan de jeugdgezondheidszorg stelt. Formaliseren van de samenwerking met de Duitse ketenpartners op het terrein van infectieziektebestrijding. Er is een concept koersdocument opgesteld waarin de contouren voor de jeugdgezondheidszorg in Twente voor de komende jaren wordt geschetst. Hierin wordt rekening gehouden met de uitkomsten van de landelijke evaluatie van het basistakenpakket, het standpunt van staatssecretaris Van Rijn hierop, én de ontwikkelingen in Twente op het terrein van de transformatie jeugdzorg. Daarnaast zijn de ontwikkelingen op het terrein van passend onderwijs meegenomen. De GGD neemt in een achttal gemeenten deel aan pilots op het terrein van de transformatie jeugdzorg. In deze pilots worden ervaringen opgedaan met mogelijke rol(len) van de jeugdgezondheidszorg in het nieuwe jeugdstelsel. Wat hebben we ervoor gedaan? In alle gemeenten maakt de GGD onderdeel uit van de Centra voor Jeugd en Gezin en lokale zorgstructuren zoals jeugdhulpteams en zorgadviesteams in voorschoolse voorzieningen en het onderwijs. Daar waar deelname relevant is werd deelgenomen aan pilots op het terrein van de transformatie jeugdzorg. De jeugdgezondheidszorg heeft geanticipeerd op lokale, gemeentelijke ontwikkelingen ten aanzien van het gebruik van VIS2 en de VIR. Er is gestart met het gebruik van Zorgmail waarbij, via een beveiligde digitale weg, gegevens tussen zorgorganisaties worden uitgewisseld. Tevens is een definitie van aandachtskinderen vastgesteld en nader onderzoek gestart naar de mogelijkheden om deze definiëring te koppelen met het digitaal kinddossier. Op meerdere terreinen heeft overleg plaats gevonden met de Duitse collega s. Over en weer informeren beide regio s elkaar over het voorkomen van infectieziekten en uitbraken. Er vindt minimaal twee keer per jaar overleg plaats tussen Kreis Borken, Kreis Grafschaft Bentheim en GGD Twente. Ook op het terrein van rampenbestrijding is er overleg met beide Kreisen. 17

18 Samenwerkingsafspraken met ketenpartners t.a.v. Psychosociale Hulpverlening na een incident/calamiteit. Integreren van het SOA spreekuur en het SENSE spreekuur in één spreekuur Seksuele gezondheid. Activiteiten gericht op integrale aanpak van gezondheidsproblemen, waarbij aandacht voor ouderen blijvend aandacht heeft, en een extra accent wordt gelegd op risicogroepen. Extra accent op de GGD-rol van ontwikkelaar, adviseur en ondersteuner voor gemeenten en intermediair (makelaar) tussen gemeenten, financiers (o.a. verzekeraars) en leveranciers van zorg. Er is een convenant met meerdere partijen rond de uitvoering van de Psychosociale Hulpverlening na een calamiteit. GGD Twente is voorzitter van het Kernteam Psychosociale hulpverlening. Het spreekuur wordt gecombineerd aangeboden. Tot stand brengen van een interventiedatabase met specifieke aandacht voor ouderen en projecten met samenwerking tussen ketenpartners. De GGD is zich bewust van een veranderende rol. In de notitie GGD in tijden van verandering hebben we aangegeven op welke wijze wij de rol van de GGD zien in de ontwikkelingen van de nieuwe taken en verantwoordelijkheden van gemeenten (de transities). Voor de verbinding met andere beleidsterreinen is in de regionale nota publieke gezondheid ingezet op vitale coalities. Vanuit publieke gezondheid als middel bevorderen van samenhang tussen (gemeentelijke) beleidsterreinen. In een achttal gemeenten hebben zogenaamde verkenningssessies plaatsgevonden. Vanuit diverse disciplines en diverse rollen zijn ketenpartners bijeen gebracht. Met Menzis zijn gesprekken gevoerd over mogelijkheden van de jeugdarts om rechtstreeks te kunnen verwijzen. Eind 2013 hebben alle zorgverzekeraars besloten de jeugdarts te erkennen als verwijzer. Per 1 januari 2014 verwijzen jeugdartsen patiënten rechtstreeks naar specialisten. Er is overeenstemming met zorgverzekeraars over het declareren van specifieke medische zorg. We passen in 2014 de software en werkwijze hierop aan. Indicator Ambitie niveau (2013) Rekening niveau (2013) De JGZ werkt volledig met het digitaal dossier voor Papieren dossiers van kinderen geboren in 2008/2009 worden gedigitaliseerd. JGZ werkt voor 0-19-jarigen met het digitaal dossier dat een belangrijke basis vormt voor integraal werken binnen de integraal samengestelde teams jeugdgezondheidszorg. Gerealiseerd. 18

19 De JGZ werkt met VIS2 en is daarmee aangesloten op de VIR. Er zijn vastgelegde samenwerkingsafspraken met de Duitse ketenpartners m.b.t. infectieziektebestrijding. Er zijn samenwerkingsafspraken met ketenpartners op het terrein van psychosociale nazorg bij incidenten en calamiteiten. Er is een gezamenlijk spreekuur Seksuele Gezondheid. JGZ-medewerkers zijn in hun werkgebied geschoold in VIS2 en werken ermee. Gerealiseerd Afspraken gerealiseerd met betrekking tot een sluitende keten. Gecombineerd spreekuur. Gerealiseerd voor zover gemeenten er voor kiezen om met VIS2 te werken. Gerealiseerd. Gerealiseerd. Spreekuur functioneert. Ambitie 2: Bevorderen directe dienstverlening aan (mondige) burger. Wat willen we bereiken? Groen Het landelijke beleid verschuift meer en meer naar eigen verantwoordelijkheid van burgers voor hun leefstijl. Daarbij zijn burgers zelf in staat keuzes te maken. Insteek is het inrichten van een gezonde leefomgeving, zodat het voor hen gemakkelijker wordt om te kiezen voor een gezonde leefstijl. In het verlengde hiervan zal er nog meer aandacht besteed worden aan de verschuiving van aanbodgerichte dienstverlening naar een meer klant- en vraaggerichte benadering. Relatie met BA Ambitie 2, 3, 4 en 5 Wat hebben we bereikt? Een groter besef van eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid vergt een langdurige inzet van tal van partijen. De GGD, als één van deze partijen, vervult een rol in de voorwaardenscheppende sfeer. Het gaat hierbij vooral om rolopvatting (ondersteunen in plaats van overnemen). Zowel in houding en gedrag als in communicatiemiddelen zijn initiatieven ondernomen die de veranderende rolopvatting ondersteunen. De jeugdgezondheidszorg heeft aandacht besteed aan de samenwerking met ouders en jongeren. Specifiek aan de veranderende behoeftes van ouders en jongeren in het voortgezet onderwijs waarbij een meer klant- en vraaggerichte benadering wordt voorgestaan. Voor reizigersadvisering is een samenwerkingsovereenkomst afgesloten met de Travel Health Clinic. De operationele uitvoering ligt vanaf 1 januari 2014 volledig bij de Travel Health Clinic. Dit leidt ondermeer tot verbetering van de dienstverlening. Bijvoorbeeld door verruiming van openingstijden. 19

20 Wat doen we ervoor? Flexibilisering van contactmomenten binnen de Jeugdgezondheidszorg op basis van behoefte van de klant. (Door)ontwikkeling van (nieuwe) producten op het terrein van opvoedingsondersteuning op basis van behoefte klant en vanuit methodiek Triple P. Verbeteren digitaal contact met burgers met specifieke aandacht voor het gebruik van nieuwe media. Optimaliseren van de telefonische bereikbaarheid/callcenter en fysiek contact met burger. Wat hebben we ervoor gedaan? Verdere flexibilisering van contactmomenten heeft in afwachting van de landelijke evaluatie van het basistakenpakket jeugdgezondheidszorg en resultaten van enkele landelijke pilots niet plaatsgevonden. Medio 2013 is er voor gekozen om de medewerkers kortdurende pedagogische gezinsbegeleiding meer binnen de teams van de jeugdgezondheidszorg te positioneren om daarmee ook dichterbij de reguliere uitvoeringspraktijk te opereren. Er is een nieuwe GGD-website met mogelijkheden voor meer interactie met de burger. Onder andere bij de website, maar ook bij tal van andere communicatiemiddelen van de GGD is expliciet aandacht besteed aan leesbaarheid voor laaggeletterden. Voor de Soa-consulten wordt gewerkt met SMSreminders. Het onderzoek naar de mogelijkheden van een gezamenlijk callcenter met meerdere GGD-en op het gebied van Soa loopt nog. Indicator Ambitie niveau (2013) Rekening niveau (2013) Contactmomenten JGZ 0-4 sluiten meer aan bij de behoefte van de klant (flexibilisering contactmoment is de indicator). Leesbaarheid website en brochures wordt regelmatig getest door de doelgroep. Afhankelijk van mogelijke door inspectie opgelegde verplichting om te kiezen uit drie modellen contactmomenten JGZ. Niveau B1 (leesbaarheid voor laaggeletterden). De landelijke evaluatie van het basistakenpakket en het standpunt van staatssecretaris Van Rijn hierop, geven richting aan een verdere flexibilisering van de contactmomenten. Per 2015 zal het aantal contactmomenten niet meer wettelijk zijn vastgelegd. Website getest en op B1 niveau gerealiseerd. Publieksmaterialen getest en deels hertaald op B1 niveau. 20

21 Ambitie 3: Vergroten risicobeheersing. Wat willen we bereiken? Groen Het delen van kennis en informatie over bedreigingen is een belangrijk onderwerp in de uitoefening van publieke taken op het terrein van veiligheid, risicobeheersing en gezondheid. De GGD streeft naar het verbeteren van die kennisdeling zowel binnen de organisatie als met ketenpartners. Beperken risico s zoönosen. Toenemende mondiale mobiliteit brengt met zich mee dat risico s van (infectie)ziekten toenemen. Daarbij neemt ook de resistentie toe. Zoönosen (overdracht dierziekten op mens) krijgen hun impact op de samenleving. Dit zowel op het terrein van gezondheid, maar ook economisch. Vroegtijdige signalering en analyse van gezondheidsrisico s. Recente voorbeelden leren dat vroegtijdige signalering en analyse preventief effect kan en moet sorteren. De GGD wil hierop meer inzetten. Inspecties in overleg met gemeenten op basis van risicogestuurd toezicht uitgevoerd. De GGD adviseert de gemeenten op het terrein van technisch hygiënische aspecten bij de organisatie van grootschalige evenementen ( C-nivo). Adequaat voorbereid zijn op crises en rampen. De Wet veiligheidsregio s beoogt een efficiënte en kwalitatief hoogwaardige multidisciplinaire organisatie van hulpdiensten bij de verlening van hulp bij ongevallen en rampen. Door deze wet is de Directeur Publieke Gezondheid ook eindverantwoordelijk voor de GHOR. Relatie met BA Ambitie 2, 4, 5 en 6 Wat hebben we bereikt? De jeugdgezondheidszorg heeft contacten gelegd met de huisartsen om te komen tot optimalisering van de onderlinge samenwerking, ondermeer door het organiseren van gezamenlijke scholingen. Verder zijn er voor relevante ketenpartners mogelijkheden geschapen om elkaar vroegtijdig te informeren. Ketenpartners kunnen elkaar vroegtijdig informeren over zoönosen die zich in de regio voordoen doordat er een zoönosennetwerk is gerealiseerd. Door, daar waar mogelijk, inspecties van de Kinderopvang op basis van risicogestuurd toezicht uit te voeren, kunnen vroegtijdig problemen gesignaleerd en geanalyseerd worden. Een vergelijkbaar effect levert de beoordeling, op aspecten van hygiëne en veiligheid, van alle evenementen op C-niveau door GHOR i.s.m. de GGD. De adequate voorbereiding op crises en rampen is geborgd door regelmatige oefeningen op basis van het GGD Rampen Opvang Plan. Wat doen we ervoor? Alertheid t.a.v. de toename van zoönosen en waar nodig nemen van maatregelen. In overleg met gemeenten uitvoeren van inspecties in de kinderopvang op basis van risico-indicatie. Wat hebben we ervoor gedaan? Er is een Zoönosennetwerk van relevante ketenpartners gestart met als doel elkaar goed te kennen en elkaar vroegtijdig te informeren over relevante ontwikkelingen. Waar mogelijk zijn inspecties uitgevoerd op basis van risicogestuurd toezicht. 21

22 Verrichten van onderzoek en versterken van de rol van de JGZ als ketenpartner in het CJG en de hierbij behorende signaleringsfunctie. Door de Academische Werkplaats Jeugd in Twente is onderzoek gedaan naar de redenen waarom ouders wel of niet verschijnen bij oproepen van het consultatiebureau (JGZ voor 0-4 jarigen). Op deze manier is inzicht verkregen of, en op welke manier, de dienstverlening moet worden aangepast. Dit om te voorkomen dat ouders niet verschijnen bij de contactmomenten van de JGZ 0-4. In pilots rond de invoering van een nieuw contactmoment adolescenten is bij scholen en jongeren onderzocht welke behoeftes er zijn voor de invulling van dit contactmoment. Eveneens met welke ketenpartners hierin samenwerking gewenst is. In een achttal gemeenten is deelgenomen aan pilots op het terrein van de transformatie jeugdzorg. In deze pilots worden ervaringen opgedaan met mogelijke rol(len) van de jeugdgezondheidszorg in het nieuwe jeugdstelsel. GGD en GHOR geven een gezamenlijk advies t.a.v. de gezondheidskundige aspecten bij grootschalige evenementen (C-nivo). Afstemming GROP en crisisplan GHOR. Samenwerking GGD en GHOR wordt verstevigd. Er vindt regelmatig overleg plaats tussen GGD en GHOR t.a.v. het modelconvenant Publieke Gezondheid. Alle C-evenementen worden door de GHOR i.s.m. de GGD geadviseerd. Jaarlijks gaat het om circa 50 evenementen. Er heeft afstemming plaats gevonden tussen de opleidingsplannen van de GGD en de GHOR op het terrein van rampenbestrijding. Planning en uitvoering van regelmatige overleggen. Indicator Ambitie niveau (2013) Rekening niveau (2013) Er zijn schriftelijke afspraken tussen de besturen van GGD en GHOR over de voorbereiding op crises en rampen die voldoen aan de eisen van de Wet veiligheidsregio s. De overeenkomst is gebaseerd op het landelijk modelconvenant. Deelname JGZ als ketenpartner in het CJG in alle gemeenten. Alle bestaande instellingen voor kinderopvang worden geïnspecteerd op basis van risico. GGD heeft advies gegeven bij alle risicoevenementen ( bijvoorbeeld meer dan bezoekers). Afspraken zijn schriftelijk vastgelegd en voldoen aan de Wet veiligheidsregio. GGD en GHOR werken samen volgens deze afspraken. Deelname in CJG s in alle gemeenten. Risicogestuurde inspectie. GGD is betrokken bij alle risico-evenementen. Gerealiseerd. Gerealiseerd. Alle instellingen, m.u.v. de instellingen die hiervoor volgens de geldende regels nog niet in aanmerking komen. Gerealiseerd. 22

23 Ambitie 4: Verbetering (externe) informatievoorziening. Wat willen we bereiken? Groen De GGD richt zich op: verder versterken van de informatievoorziening aan gemeenten. versterken informatievoorziening aan de burger. intensiveren van de informatieuitwisseling met ketenpartners. Daarbij is het de bedoeling deze informatie te vertalen in conclusies, aanbevelingen en indien nodig toeleiding naar passende interventies. Relatie met BA Ambitie 5 Wat hebben we bereikt? Een vernieuwde TGV en website. De informatievoorziening via het extranet is aangepast aan behoeften. Met ingang van 2014 is de uitvoering van de regionale taken van Loes ondergebracht bij de jeugdgezondheidszorg. De jeugdgezondheidszorg is gestart met het gebruik van Zorgmail. Via een beveiligde digitale weg worden gegevens tussen zorgorganisaties uitgewisseld. Wat doen we ervoor? Verbetering kennisverzameling t.b.v. informatie aan gemeenten/scholen. (beleids-)informatie op basis van signalering en analyse gegevens (uit het digitaal dossier) beschikbaar maken voor gemeenten. Doorontwikkelen Twentse Gezondheids Verkenning. Wat hebben we ervoor gedaan? In 2013 is door GGD Twente voor het eerst de Jeugdmonitor 0-12 uitgevoerd. De eerste analyses geven de verwachting dat dit een aanvulling zal zijn op de E-MOVO-gegevens. Dit omdat hiermee ook de jongere kinderen in beeld komen, deels met dezelfde vragen. Medio 2013 zijn gegevens van de jeugdgezondheidszorg over het lopende jaar aan de ambtenaren publieke gezondheid gepresenteerd. In de projectgroep jeugd is gesproken over welke gegevens voor gemeenten relevant zijn voor beleidsontwikkeling. Voor wat betreft de jeugdgezondheidszorg zie hierboven. Er is geanticipeerd op de veranderende informatiebehoefte van gemeenten. Onder andere door de doorontwikkeling van de TGV. Informatieverstrekking op wijk-/buurtniveau. Zoeken van samenwerking met andere partijen die beschikken over relevante informatie. Verbetering informatievoorziening aan gemeenten, bevolking en zorgpartijen in kader van o.a. infectieziekten en jeugdgezondheidszorg. Via nieuwsbrieven, de thermometer seksuele gezondheid en het boekje infectieziekten in beeld verschillende partners geïnformeerd. 23

24 Indicator Ambitie niveau (2013) Rekening niveau (2013) Rapporten met (beleids) informatie over de JGZ- bevindingen per gemeente beschikbaar. Digitalisering informatie en advies opvoedondersteuning JGZ. Toename van het aantal unieke bezoekers op de website GGD met 30 % t.o.v (1 per gemeente). Beschikbaar voor burgers van alle Twentse gemeenten. 130% Gerealiseerd. Gerealiseerd. 127,17% Ambitie 5: Verbeteren (en vergroten) doelgroepbereik. Wat willen we bereiken? Oranje De GGD heeft vanuit haar primaire taakstelling aandacht voor doelgroepen waarbinnen kans op achterblijvende gezondheid groot is, of groot wordt. Binnen deze doelgroepen zijn risicogroepen te definiëren waarbij vaak vanwege een cumulatie aan problematiek en/of leeftijdsgebonden factoren sprake dient te zijn van extra aandacht. De focus op doelgroepen richt zich op: Bereik mensen met lage SES. De gezondheid van mensen met een lage sociaaleconomische status (SES) is slechter dan van mensen met een hoge SES. Interventies bereiken vaak niet die groepen die dit het meest nodig hebben, waardoor de verschillen groter (dreigen) te worden. Deze problematiek doet zich niet alleen voor op het terrein van gezondheid, maar maakt vaak deel uit van een cumulatieve van problematiek. De grootste winst in gezondheid is echter juist wel te behalen bij deze groep(en). Bereik Twentse Jeugd De JGZ heeft bijvoorbeeld contact met alle kinderen in de regio Twente, waardoor tijdige signalering, toeleiding tot zorg en lichte hulp mogelijk is. Recente ervaringen leren dat de vanzelfsprekendheid van de overheid als gezaghebbende instantie, onder andere bij het verkrijgen van draagvlak voor vaccinaties, afneemt. Dit vergt een andere wijze van communicatie. Relatie met BA Ambitie 1, 2, 3, 4, 5, en 6 Wat hebben we bereikt? Het bereik van interventies bij specifieke bevolkingsgroepen is moeilijk meetbaar. Temeer daar interventies vaak pas na een aantal jaren toepassing effect hebben. De beleidstheorie is dat langdurig en gelijktijdig inzetten van (gezondheids-)interventies, leidt tot gezondheidswinst. Deze beleidstheorie wordt wetenschappelijk breed onderschreven. De jeugdgezondheidszorg bereikt bijna alle kinderen in Twente. Veranderende behoeftes bij ouders en jongeren vragen om veranderingen in benadering en werkwijze. In het eerder aangehaalde concept koersdocument voor de jeugdgezondheidszorg wordt uitgebreid ingegaan op ondermeer de noodzaak van het versterken van ouders en jeugdigen in hun eigen kracht en mogelijkheden. Daarnaast op de noodzaak van samenwerking met ouders, onderwijs, huisartsen en andere ketenpartners in het belang van tijdige signalering en toeleiding tot zorg en lichte hulp. 24

25 Bereik ouderen in Twente. Ouderen vormen een belangrijke groep voor het behalen van gezondheidswinst. Vanwege de demografische ontwikkeling neemt dit belang alleen maar toe. Inzicht in specifieke vraagstukken voor ouderen en daaraan gekoppelde interventies vragen ook in 2013 extra aandacht. Wat doen we ervoor? (niet in programmabegroting 2013 vermeld) Wat hebben we ervoor gedaan? De uitkomst van het ouderen en volwassenenonderzoek is gepresenteerd. Als onderdeel van de TGV is er een interventiedatabase met specifieke aandacht voor ouderen juist ook projecten met samenwerking tussen ketenpartners. GGD-breed is er in tal van communicatie-uitingen, onder de noemer gezondheidsvaardigheden, aandacht voor communicatie met laaggeletterden. De teksten in bijvoorbeeld de website GGD worden gescreend op B1-niveau. Aandacht voor jongeren met overgewicht via Twente in Balans heeft een extra accent gekregen. Indicator Ambitie niveau (2013) Rekening niveau (2013) De JGZ heeft 100% van de kinderen die zij in zorg heeft in beeld en bereikt 95% van alle kinderen die zij in zorg heeft. 100% van de kinderen van 0-19 jaar in beeld en 95% bereik van de jeugdigen van 0-19 jaar. Gerealiseerd 93%. Ambitie 6: Verbeteren bereik / bedienen risicogroepen. Wat willen we bereiken? Groen De JGZ heeft de focus op de totstandkoming van een sluitende keten in de zorg en geeft hierbij prioriteit aan vroegsignalering, inzet voor risicokinderen en opvoedingsondersteuning aan ouders. Aan het bereik van groepen met een groter gezondheidsrisico zoals mannen die seks hebben met mannen (MSM), jongeren prostituees/prostituanten, maar ook aan reizigers die een potentieel risico lopen bij verblijf in het buitenland, wordt in 2013 op activiteitenniveau extra aandacht geschonken. Relatie met BA Ambitie 2, 4, 6 en 7 Wat hebben we bereikt? In alle gemeenten deelname in lokale Centra voor Jeugd en Gezin, lokale zorgstructuren en netwerken en pilots op dit terrein. Invoering van Zorgmail waarbij via een beveiligde digitale weg gegevens tussen zorgorganisaties uitgewisseld kunnen worden. Specifieke aandacht gerealiseerd voor hoogrisicogroepen als MSM, jongeren en prostituees. 25

26 Wat doen we ervoor? Uitbreiding deelname in de zorgadviesteams (ZAT s) in voorschoolse voorzieningen en het onderwijs. Uitvoering schoolonderzoeken volgens Triage methode Regio Twente. Flexibilisering contactmomenten. Binnen integraal samengestelde teams jeugdgezondheidszorg wordt een werkwijze integraal werken gehanteerd waarbij er geen sprake meer is van een knip in de zorg. Activiteiten gericht op hoogrisico doelgroepen in kader van infectieziekten (o.a. TBC, SOA/Sense, nieuwe Nederlanders, reizigers). Verzorgen van een regionaal meldpunt voor woningvervuilingen. Wat hebben we ervoor gedaan? JGZ is vertegenwoordigd in alle lokale zorgadviesteams. Volgens voornemen uitgevoerd. Verdere flexibilisering van contactmomenten heeft in afwachting van de landelijke evaluatie van het basistakenpakket en resultaten van enkele landelijke pilots niet plaatsgevonden. Integrale teams zijn gerealiseerd. Start gemaakt met een werkwijze integraal werken daar waar dit door de aanwezigheid van medewerkers die 0-19-breed opgeleid zijn, mogelijk is. Verbetering van bereik door toepassing van specifiek op de groepen gerichte social marketing/ social media. Met outreach- en voorlichtingsactiviteiten, mediaaandacht en ludieke acties hebben we ons gericht op hoogrisicogroepen als jongeren, mannen die seks hebben met mannen en prostituees. In 2013 is besloten het niet op deze manier vorm te geven. Indicator Ambitie niveau (2013) Rekening niveau (2013) ZAT s voorschoolse voorzieningen. Integraal samengestelde teams jeugdgezondheidszorg 0-19 Uitnodigen van specifieke groepen voor Reizigersvaccinaties, bijvoorbeeld patiënten die in aanmerking komen voor behandeling met immunosuppressie (afweerreactie-onderdrukkingsmedicatie). Binnenkomende meldingen over woningvervuiling worden afgehandeld zonder dat er wachtlijsten ontstaan. 90% van de voorschoolse voorzieningen. 21 integraal samengestelde teams. Samenwerkingsafspraken gerealiseerd met de ziekenhuizen in Twente. Capaciteit is toereikend om de meldingen af te handelen zonder wachtlijsten. Gerealiseerd. Gerealiseerd. Gerealiseerd. Gerealiseerd. 26

27 5 Verantwoording overige activiteiten 5.1 Bewaken Twentse GezondheidsVerkenning (TGV) Alle gemeenten zijn voorzien van een lokaal TGV rapport, met daarin de meest recente cijfers over gezondheid in brede zin. Dit rapport is met iedere gemeente besproken en er zijn gezamenlijk kernboodschappen geformuleerd. In een aantal gemeenten is een presentatie over deze gegevens verzorgd in de gemeenteraad of in de raadscommissie. Om gegevens op de site interactief en visueel aantrekkelijk te presenteren is een nieuw software pakket aangeschaft. De bezoeker kan daarmee de benodigde informatie op Twents- of gemeenteniveau zelf opzoeken. Dit wordt vervolgens gepresenteerd in tabellen, figuren of geografische kaartjes. Een andere doorontwikkeling betreft het genereren van gegevens op wijk en buurtniveau. Gemeenten hebben hier behoefte aan in het kader van de nieuwe verantwoordelijkheden en transities. Met behulp van een zogenaamd predictiemodel zijn gegevens uit de bestaande monitoren (volwassenen en ouderen) doorvertaald op wijkniveau. In samenwerking met ROSET is de eerste wijkscan voor ouderen woonachtig in woonservicegebied Zuid-West Enschede ontwikkeld en gepresenteerd. Eind 2013 is de vernieuwde website van de TGV online gegaan. Nieuw is de opmaak van de site waarbij cijfers, beleid en interventies aan de orde komen. De Twentse Interventiedatabase is hierbij nieuw. Hiermee kan men gericht zoeken naar Twentse interventies op doelgroep of thema. Ook zijn aanbevelingen voor beleid opgenomen op landelijk, regionaal en lokaal niveau. Behalve het delen van informatie via de website wordt ook gebruik gemaakt van Twitter. Inmiddels volgen rond de 100 mensen de TGV en zijn in 2013 bijna 100 tweets verstuurd. Jeugdmonitor Voor het eerst is de Jeugdmonitor 0-12 uitgevoerd. Bij ouders met kinderen in de leeftijd van 0 tot 12 jaar is een vragenlijst uitgezet. 48% van de aangeschreven ouders heeft de vragenlijst ingevuld. Een groot deel van de vragenlijst is ingeruimd voor het in beeld brengen van het gedrag van ouder en kind. Dit in tegenstelling tot de informatie in het digitaal dossier die meer gericht is op gezondheid. De uitkomsten van de monitor geven naar verwachting een aanvulling op de E-MOVO-gegevens, omdat hiermee ook de jongere kinderen in beeld komen, deels met dezelfde vragen. De resultaten van de eerste Jeugdmonitor 0-12 zullen in het voorjaar 2014 op regionaal niveau bekend zijn. Twents Netwerk Zoönosen Op 8 oktober 2013 is het Twents Netwerk Zoönosen (TNZ) opgericht. Het doel van het netwerk is om professionals uit de humane en veterinaire sector bij elkaar te brengen. Het netwerk is van start gegaan met het symposium 'Samen tegen zoönosen'. Dit werd goed bezocht door alle relevante beroepsgroepen. Een werkgroep is gevormd en bestaat uit een dierenarts, huisarts, een arts infectieziekten en een verpleegkundige infectieziekten. Om het TNZ verder uit te bouwen zal een nieuwsbrief voor dierenartsen en huisartsen worden opgezet. Daarnaast zullen verschillende initiatieven worden ondernomen om de contacten tussen GGD, dierenartsen en huisartsen te verbeteren. Kinderopvang onder druk De bezuinigingen op de toeslag die ouders krijgen voor de kinderopvang heeft gevolgen gehad voor de Kinderopvang. Ook de GGD merkt dat de groei van het aantal instellingen en locaties van de afgelopen jaren is gestopt. Locaties worden samengevoegd en enkele instellingen sluiten. Dit heeft in 2013 nog geen gevolgen gehad voor het aantal door de GGD uitgevoerde inspecties. Een verhuizing van een Kinderopvanglocatie betekent immers dat deze opnieuw door de GGD bezocht dient te worden. Vanwege de onzekere toekomst van de Kinderopvang in de komende jaren, heeft de GGD de flexibele schil in formatie hierop aangepast. 27

28 5.2 Beschermen Mazelen Eind mei ontstond een mazelenuitbraak in Nederland. Mazelen verspreidt zich voornamelijk in de zogenaamde Biblebelt. In deze regio is de vaccinatiegraad lager dan in de rest van Nederland. In Twente zijn 103 gevallen gemeld. Het merendeel is kinderen jonger dan 15 jaar. Het werkelijke aantal patiënten is waarschijnlijk hoger, omdat niet alle patiënten naar de huisarts gaan. Aan personen die niet gevaccineerd waren is vaccinatie aangeboden. In de gemeente Rijssen- Holten waar de vaccinatiegraad lager is dan 90%, konden kinderen vanaf 6 maanden een vervroegde, extra BMR-vaccinatie krijgen. Ook aan baby s uit gezinnen van reformatorische gezindte werd een vervroegde BMR vaccinatie aangeboden. De vaccinaties konden via het consultatiebureau, op inloopspreekuren maar ook thuis worden toegediend. Oudere kinderen die nog niet gevaccineerd waren, kregen gelegenheid om alsnog een BMR-vaccinatie te halen. Hiervan werd niet veel gebruik gemaakt. Daarnaast is een actief informatiebeleid gevoerd. Hepatitis A Na de zomervakantie werden binnen 10 dagen 2 meldingen van hepatitis A gedaan. Het betrof jonge mensen uit hetzelfde dorp die vlak bij elkaar woonden. Uit het bron- en contactonderzoek bleek dat zij geen direct contact hadden. Voor de één lag de mogelijke bron in Egypte of in Nederland. De andere cliënt was niet in het buitenland geweest. Deze bleek echter wel hetzelfde type hepatitis A virus te hebben als bij een uitbraak in Rome. Er zijn vragenlijsten afgenomen om de bron in Nederland op te sporen. Dit is echter niet gelukt. De contacten van de patiënten zijn gevaccineerd. Er zijn geen nieuwe meldingen gevolgd. 5.3 Bevorderen SOA Door de laagdrempelige SOA-polikliniek weten wij actief risicogroepen te benaderen die vaak door onwetendheid niet de weg naar de reguliere hulpverlening weten te vinden. Het blijkt dat niet alleen het aantal onderzoeken stijgt maar dat eveneens ons vindpercentage in de loop van de jaren stijgt. Dit zou erop kunnen duiden dat wij steeds beter de risicogroepen weten te bereiken voor onderzoek en voorlichting om daarmee verdere verspreiding van SOA s te voorkomen. Gezondheidsvaardigheden hoog op de agenda In het regionaal lokaal gezondheidsbeleid in Twente vormen zelfredzaamheid, participatie en eigen kracht van burgers belangrijke uitgangspunten. Geletterdheid vormt een randvoorwaarde voor een gezonde, duurzame samenleving waar alle burgers actief aan deelnemen. Door in te zetten op laaggeletterdheid en gezondheidsvaardigheden wordt bijgedragen aan het vergroten van de zelfredzaamheid en eigen kracht van burgers. De GGD heeft de ambitie dat zijn informatie leesbaar moet zijn voor laaggeletterden. Daartoe is een werkgroep ingericht waarvan de leden het onderwerp op de eigen afdeling actueel houden. Zij dienen als vraagbaak voor collega s en proberen de kwaliteit van uitgaande publieksmaterialen te waarborgen. Daarnaast richtten de inspanningen zich op het faciliteren van medewerkers om toegankelijk te schrijven. Zo heeft een B1 schrijfcursus plaatsgevonden en is het computerprogramma Klinkende Taal aanschaft. Inmiddels is GGD-breed informatiemateriaal hertaald waardoor de begrijpelijkheid verhoogd is. Onze inspanningen op dit terrein hebben we landelijk uitgedragen en heeft daar ook aandacht gekregen. De website is geheel vernieuwd. Hierbij is een eerste stap gezet naar de ambitie deze site door te ontwikkelen naar een drempelvrije website. Twente in Balans Na jaren vooral ingezet te hebben op gemeenten en professionals heeft Twente in Balans zich in 2013 ook gericht op burgers. Op aanvraag is op info- en buurtactiviteiten het zelfontwikkelde Rad van Gezondheid ingezet, waarbij kinderen en volwassenen op een interactieve manier aan de slag gaan met informatie over gezonde voeding en bewegen. Bovendien is in samenwerking met een private partner een activiteit voor basisschoolleerlingen georganiseerd. 28

29 Veelal geeft een one size fits all aanpak niet het gewenste effect. Om beter aan te sluiten bij de belevingswereld van risicogroepen hebben we een social marketing onderzoek uitgevoerd. Hiertoe zijn we in gesprek gegaan met ouders over een gezonde leefstijl bij kinderen. Ook hebben we studenten van de Universiteit Twente uitgedaagd om innovatieve interventies te ontwerpen voor kinderen ter bevordering van een gezond gewicht. Naast de intensivering van de samenwerking met de UT, benutten we de opbrengst voor de doorontwikkeling van onze aanpak. Om onze kennis en ervaringen zo optimaal mogelijk te delen maken we naast de website ook gebruik van sociale media als Twitter en Facebook. Monitor volwassenen en ouderen De resultaten van de gezondheidsmonitor onder volwassenen en ouderen (2012) zijn geanalyseerd en neergelegd in een rapportage. Het rapport Op verkenning in Twente biedt inzicht in de gezondheid en leefstijl van de Twentenaren. Waar mogelijk worden landelijke referentiecijfers gegeven. Driekwart van de inwoners oordeelt positief over de eigen gezondheid. Ruim de helft heeft echter een chronische ziekte of aandoening (gehad) in het afgelopen jaar. Eén op de tien volwassenen en één op de drie ouderen heeft een lichamelijke beperking. Wat leefstijl betreft zijn de Twentse cijfers vergelijkbaar met Nederland. Met overgewicht en zwaar alcoholgebruik scoort Twente significant hoger. Opvallend is dat ondanks de rookverboden in openbare gelegenheden het percentage volwassen rokers is toegenomen van 23% in 2008 naar 27% in Over het geheel genomen vallen de gezondheidscijfers voor laag opgeleiden ongunstiger uit. Preventieve gezondheidszorg ouderen GGD Twente adviseert en ondersteunt kansrijke interventies in het vroegtijdig signaleren van gezondheidsrisico s voor ouderen. We dragen kennis en ervaringen over aan gemeenten en organisaties door goede initiatieven te inventariseren op de TGV-site. Praktijkvoorbeelden hiervan zijn: - Doorontwikkeling Consultatiebureau voor Ouderen (CbO) in Losser; Ten behoeve van vroegtijdige opsporing van risicofactoren die de gezondheid en het welbevinden van de ouderen kunnen belemmeren ondersteunt de GGD het CbO Losser inhoudelijk, voert begeleidend onderzoek uit en evalueert. - Senioren Op Eigen Kracht (SOEK); Bij SOEK gaat het om preventieve huisbezoeken voor 75-plussers door het welzijnswerk ouderen. Het accent ligt op eenzaamheid en zelfredzaamheid. Na Tubbergen, Wierden, Hellendoorn en de Hof van Twente wordt het nu ook uitgevoerd in Almelo. De GGD ondersteunt inhoudelijk en verwerkt en analyseert de gegevens van de huisbezoeken. - Kwetsbare ouderen in de huisartsenpraktijk Het betreft een vernieuwende werkwijze geïnitieerd vanuit de verzekeraar zorg voor kwetsbare ouderen ; innoverende initiatieven op het gebied van ouderenzorg. De GGD biedt ondersteuning bij vragenlijstontwikkeling, registratie en analyse van de gegevens. Sinds een aantal jaren gebeurt dit bij huisartsenpraktijk De Watertoren in Borne. Inmiddels ook bij een tweetal huisartsenpraktijken in Enter en Vriezenveen. Het is de bedoeling dat de praktijken op min of meer dezelfde wijze invulling geven aan ouderenzorg wat betreft het opsporen van kwetsbare ouderen,de samenwerking en afstemming met het welzijnswerk ouderen en andere organisaties, zoals maatschappelijk werk en mantelzorgondersteuning. 5.4 Overige activiteiten Lokaal gezondheidsbeleid Vitale Coalities Gemeenten hebben aangegeven bij lokaal gezondheidsbeleid vooral praktisch te werk te willen gaan en in te zetten op slimme verbindingen met de nieuwe gemeentelijke taken. Dit heeft geresulteerd in de notitie en het gedachtegoed Vitale Coalities. De kernboodschap is dat gezondheid veel kan betekenen voor 29