Gedeputeerde Staten. Regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Postbus AC Gorinchem. Actualisering regionale woonvisie.

Transcriptie

1 Gedeputeerde Staten Contact mw. M. Tragter T m.tragter@pzh.nl Regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Postbus AC Gorinchem Postadres Provinciehuis Postbus LP Den Haag T Datum Onderwerp Actualisering regionale woonvisie Ons kenmerk Uw kenmerk 2015/ Bijlagen 2 Geacht bestuur, U hebt ons per brief (kenmerk 2015/ ) in april jl. geïnformeerd over uw jaarlijkse regionale woningbouwmonitor. U hebt daarbij de actuele prognoses verwerkt in het stroomschema op basis waarvan woningbouwinitiatieven in regionaal verband worden beoordeeld. De monitor gaat in op de afspraken van de regionale woonvisie en er wordt vooruitgekeken naar de verwachtingen en acties voor de toekomst. Hiermee geeft u invulling aan de actualisering van uw regionale woonvisie. Bezoekadres Zuid-Hollandplein AW Den Haag Tram 9 en de buslijnen 90, 385 en 386 stoppen dichtbij het provinciehuis. Vanaf station Den Haag CS is het tien minuten lopen. De parkeerruimte voor auto s is beperkt. We werken samen in het belang van onze inwoners aan een aantrekkelijke woon- en leefomgeving in Zuid-Holland. Uw regionale woonvisie levert daaraan een belangrijke bijdrage. De gemeenten in de regio stemmen in dit kader de behoefteraming en bouwplannen met elkaar af op een manier waarop deze kwalitatief en kwantitatief beter aansluiten bij de vraag. Ook heeft u oog voor de sociale voorraad in uw regionale woonvisie. Het belang daarvan wordt zeker nu eens te meer onderschreven door de steeds grotere toestroom van vluchtelingen naar ons land; degenen van hen die een verblijfsvergunning krijgen, vergunninghouders, worden vervolgens door u gehuisvest, veelal in samenwerking met corporaties. Wij zijn ons bewust van de complexiteit van deze opgave en onderstrepen tegelijkertijd het belang van een gezamenlijke inspanning van alle betrokken partijen. Als regiogemeenten stemt u nieuwbouwplannen met elkaar af. Het doel is bouwen waar behoefte aan is, daar waar de beste kansen liggen. De juiste hoeveelheid gewenste woningen en woonmilieus voor de doelgroepen in de regio, op het juiste moment op de juiste plek. Goede plannen stimuleren, zodat er ook echt gebouwd wordt. Afstemmen waar nodig (vasthouden) en loslaten waar dat kan. De gemeente die het plan aan de regiogemeenten voorlegt, legt uit waarom dit plan wenselijk is, en wat het verwachte effect is op andere plannen binnen de regio. Dat gebeurt aan de hand van de regionale woonvisie, een concurrentieanalyse op hoofdlijnen, aangevuld met een lokale analyse. Wij gaan er vanuit dat u bij het faseren van plannen ook oog heeft voor eventuele financiële effecten en dat u, indien daar sprake van is, voor harde plannen waaraan tot 2025 geen behoefte meer is, overgaat tot herbestemming.

2 Aanvaarding van de geactualiseerde regionale woonvisie Wij aanvaarden de geactualiseerde regionale woonvisie als kader voor de verantwoording van de woningbouwopgave in bestemmingsplannen zoals bedoeld in de provinciale Verordening ruimte. Onze aanvaarding geldt tot het moment waarop wij een besluit nemen over de actualisering van uw regionale woonvisie in 2017 op basis van de nieuwe woningbehoefteraming en bevolkingsprognose (WBR en BP). Deze nieuwe prognoses zullen in 2016 beschikbaar komen. Wij verzoeken u deze actualisatie vóór 1 juli 2017 aan te bieden. Indien u op dat tijdstip geen actualisering heeft aangeboden, vervalt onze aanvaarding per 1 juli Dit betekent dat u tot die tijd in de toelichting bij een bestemmingsplan kunt aangeven hoe in de regionale woonvisies de behoefte is onderbouwd. Daarmee doorloopt u trede één van de Ladder voor duurzame verstedelijking (woningbouwbehoefte en de regionale afstemming) zoals opgenomen in de Verordening ruimte. Voor de overige onderdelen van de Ladder en de Verordening ruimte, waaronder locatie en ruimtelijke kwaliteit, zal in het bestemmingsplan een aanvullende motivering moeten worden opgenomen. Wij juichen een werkwijze toe waarin ook de onderbouwing voor trede 2 regionaal wordt besproken zoals u noemt in uw woonvisie. De beoordeling van trede 2 betreft een locatie specifieke beoordeling die afhankelijk is van meerdere sectoren. Om die reden zal de provincie trede 2, net als trede 3, blijven beoordelen in het kader van de bestemmingsplanprocedure. De onderbouwing zoals die wordt gegeven bij de regionale afstemming biedt daar een goede basis voor. Conform het Programma ruimte vragen wij u uw woningbouwprogramma jaarlijks te monitoren. Wij verzoeken u ons vóór 1 juli 2016 te berichten over de voortgang en eventuele wijzigingen in uw woningbouwprogramma. In bijlage 1 vindt u onze overwegingen als verantwoording voor onze aanvaarding. Deze overwegingen geven aan in hoeverre uw woonvisie uitwerking geeft aan de inhoudelijke thema s voor aanvaarding die zijn opgenomen in de Visie Ruimte en Mobiliteit, te weten: 1. een realistisch kwantitatief en kwalitatief woningbouwprogramma, 2. de verbetering van de woonmilieubalans, 3. het aanbod van voldoende sociale woningbouw 4. de toepassing van de Ladder voor duurzame verstedelijking 5. weerspiegeling hiervan in de woningbouwopgave in bestemmingsplannen Overige aandachtspunten voor wonen uit het Programma ruimte In het Programma ruimte staat een aantal aandachtspunten voor wonen genoemd. Het vorige college van Gedeputeerde Staten heeft u gevraagd hier rekening mee te houden bij de actualisering van de regionale woonvisie (per brief, kenmerk: PZH ). In uw woningbouwmonitor en bijlagen geeft u inzicht in uw inzet op de huisvesting van vergunninghouders en arbeidsmigranten en de wijze waarop u omgaat met de effecten van het scheiden van wonen en zorg. In de 2 e bijlage geven wij hierop onze reactie. Wij zijn ons bewust van de complexiteit van de vele opgaven die op u afkomen met betrekking tot de sociale woningvoorraad, zeker gezien de veranderingen in Rijksbeleid omtrent het werkveld van de corporaties. Om de sociale voorraad meer toe te spitsen op de vragen van vandaag de dag, zijn goede prestatieafspraken met corporaties onontbeerlijk. U stelt lokale prestatieafspraken op. Wij stellen het op prijs als u ons informeert over het regionale effect van deze prestatieafspraken. 2/9

3 Huisvestingswet 2014 Per 1 januari 2015 is de Huisvestingwet 2014 in werking getreden. Deze geeft gemeenten de mogelijkheid ons te verzoeken een woningmarktregio aan te wijzen indien een evenwichtige verdeling van woonruimte dat naar uw oordeel vereist. Na aanwijzing zijn lokale huisvestingsverordeningen uitgesloten; alleen met toepassing van de Wet gemeenschappelijke regelingen kan een huisvestingsverordening tot stand worden gebracht. De Huisvestingswet definieert een woningmarktregio als een gebied dat vanuit het oogpunt van het functioneren van de woningmarkt als een geheel kan worden beschouwd. Wij beschouwen uw regio als een woningmarktregio en wij nemen dit als uitgangspunt bij een eventueel verzoek om aanwijzing in het kader van de Huisvestingswet. Ook in het kader van de per 1 juli jl. in werking getreden Woningwet 2015 is sprake van woningmarktregio s, gerelateerd aan de werkgebieden van corporaties. Deze worden echter door de Minister aangewezen op verzoek van twee of meer aangrenzende gemeenten. De provincie heeft hier geen rol in. Regionale kantorenvisie U werkt op dit moment samen met de regio s Hoeksche Waard, Drechtsteden en de gemeente Goeree-Overflakkee binnen Zuid-Holland Zuid aan een regionale kantorenvisie. Uw kantorenvisie kan helderheid geven over leegstand en kansen voor transformatie. We vragen u de inzichten over transformatie of andere kansen voor woningbouw op te nemen in uw regionale woningbouwprogramma. U wordt separaat geïnformeerd over de aanvaarding van de regionale kantorenvisie. Als wij u kunnen helpen om de transformatie van leegstaande kantoren of ander vastgoed (sneller) mogelijk te maken, schroom dan niet om contact met ons op te nemen. Ook over de manier waarop u met transformatie van leegstaand vastgoed kunt omgaan in het kader van uw regionale woonvisie, zoeken wij graag samen met u naar een werkwijze die past binnen de context van uw regio. Tot slot Wij zien de actualisering van uw regionale woonvisie als een belangrijke stap om te komen tot de gewenste ontwikkelingen in Zuid-Holland. Wij blijven graag met u in gesprek over de relevante onderwerpen bij het Portefeuillehoudersoverleg Wonen en Verstedelijking of elders. Alleen in goede samenwerking met elkaar en met andere partners kunnen we zorgen dat we daadwerkelijk de gewenste woon- en leefomgeving realiseren. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, secretaris a.i., voorzitter, drs. J.H. de Baas drs. J. Smit 3/9

4 4/9

5 BIJLAGE 1 Overwegingen voor aanvaarding In uw brief met bijlagen geeft u uitwerking aan de inhoudelijke thema s voor aanvaarding van de regionale woonvisie die zijn opgenomen in de Visie Ruimte en Mobiliteit, te weten: 1) een realistisch kwantitatief en kwalitatief woningbouwprogramma: U houdt vast aan uw wijze van regionale afstemming waarbij de behoefte zowel kwantitatief als kwalitatief wordt onderbouwd en besproken. U heeft uw regionale woonvisie bijgesteld aan de hand van de meest recente behoefteprognoses (WBR en BP 2013). Ook heeft u een inschatting gemaakt van de woningbehoefte in de periode en de agendamaat in het stroomschema op deze prognose aangepast. Aan de hand van de prognoses 2016 wilt u opnieuw bekijken welke aantallen als uitgangspunt voor uw regionale afstemming realistisch zijn. U constateert dat het aantal nieuwe woningen dat in het jaar 2013 gebouwd is aan de onderkant blijft van de provinciale bandbreedte. U merkt op dat het aantal woningbouwplannen in de regio is teruggebracht naar een realistischer niveauten opzichte van de te verwachten vraag. De gemeente Zederik is als enige gemeente in de regio constant gebleven in haar geplande woningbouw, maar is nu wel in gesprek met particuliere ontwikkelaars om te bespreken in hoeverre de plannen ook realistisch uitvoerbaar worden geacht. Wij aanvaarden de wijze waarop u uw woningbouwprogramma op de geschatte kwantitatieve en kwalitatieve behoefte baseert. Met uw wijze van regionale afstemming onderbouwt u de regionale woningbehoefte per bestemmingsplan. Daarbij gaat u uit van de meest actuele behoefteramingen. Wij waarderen uw innovatieve en intensieve manier van samenwerking. U laat zien hoe uw regionale plancapaciteit voor de langere termijn naar een niveau heeft gebracht wat beter aansluit op de vraag. Wij gaan ervan uit dat de gemeente Zederik hier ook navolging aan geeft. 2) de verbetering van de woonmilieubalans: U houdt vast aan uw wijze van regionale afstemming waarbij u de kwalitatieve vraag onderbouwt aan de hand van woonmilieus (afgeleid van ABF) en de beoogde product- marktcombinatie (onder meer op basis van de leefstijlen van Motivaction). U maakt onderscheid tussen stedelijk gebied, voorzieningendorpen en woondorpen. In uw monitor constateert u dat er van alle plannen die in de regio zijn besproken, iets meer dan de helft van de nieuwe woningen mogelijk zijn gemaakt in stedelijk gebied. U constateert ook dat er in de periode meer is gerealiseerd in het landelijk gebied dan in het stedelijk gebied, terwijl ongeveer 75% van de geaccordeerde plancapaciteit in het stedelijk gebied ligt. Reden is dat er in het stedelijk gebied een aantal grote sloopopgaven zijn geweest waar de nieuwbouw nu is begonnen maar nog niet gereed is. Dit zal naar verwachting leiden tot een bijstelling van dit beeld van gerealiseerde plannen in Daarnaast constateert u dat in het stedelijk gebied iets minder woningen tot 2020 in de planning staan ten opzichte van het landelijk gebied. Dit in tegenstelling tot de afspraak om het accent te leggen op woningbouw in het stedelijk gebied. Reden is dat de stedelijke gemeenten hun planpercentage verder teruggebracht hebben dan sommige landelijke gemeenten tot nu toe. 5/9

6 Wij aanvaarden uw verantwoording van de woonmilieubalans. Via uw regionale bespreking van elk bestemmingsplan en bouwplan en de monitoring bent u in staat de gevraagde kwaliteit te ontwikkelen en de plannen daar eventueel op aanpassen. Wij onderschrijven uw doelstelling om het accent te leggen op woningbouw in het stedelijk gebied. Wij vinden het positief dat u de meeste woningen in stedelijk gebied mogelijk heeft gemaakt via regionale afstemming. Wij gaan ervan uit dat ook de landelijke gemeenten die dit nog niet hebben gedaan, hun planpercentage terug brengen naar niveau van de vraag. 3) het aanbod van voldoende sociale woningbouw: U constateert op basis van onderzoek dat er in principe voldoende sociale woningen beschikbaar zijn. Wel zijn er fricties in kwalitatieve zin. Die kunnen bijgesteld worden met strategisch voorraadbeheer. U noemt in dit kader herstructureringen en woningaanpassingen als mogelijkheden. De nieuwbouwopgave voor de sociale voorraad wordt conform de regionale woonvisie afgestemd in de regio.deze nieuwbouwopgave wordt vastgesteld als een uitkomst van de voorraadanalyse van de betreffende corporatie. In deze analyse is op lokaal niveau nagegaan wat de noodzakelijke voorraad voor de verschillende doelgroepen in de toekomst is. Daarna is gekeken welk deel van de voorraad daarvoor geschikt is, welk deel na aanpassing geschikt gemaakt kan worden en daarna komt pas nieuwbouw via herstructurering of uitbreiding in beeld. De lokale corporatie maakt dan op basis van haar eigen (strategisch voorraad) beleid. De regiogemeenten constateren dat er voldoende sociale woningen zijn om in de behoefte te voorzien; er is geen sprake van schaarste. Dit betekent dat de regio bij de toewijzing van woningen door corporaties het principe van vrije vestiging hanteert. De door u opgestelde Huisvestingsverordening, die vervolgens door de afzonderlijke gemeenteraden is vastgesteld regelt dan ook slechts dat woningzoekenden die dringend woonruimte nodig hebben, voorrang krijgen. Wij aanvaarden uw inschatting en werkwijze omtrent het voorzien in voldoende sociale woningbouw. Het is conform de Huisvestingswet dat u uitgaat van vrije vestiging. U neemt daarbij, samen met de corporaties, de verschillende facetten van het strategisch voorraadbeheer (sloop, verkoop, huurharmonisatie en nieuwbouw) in ogenschouw. 4) de toepassing van de Ladder voor duurzame verstedelijking De gemeenten hanteren de Ladder voor duurzame verstedelijking via het zogenaamde stroomschema. In een navolgbaar systeem van regionale afweging kijken gemeenten onderling met elkaar mee met als doel de juiste woningen op de juiste plaats en de juiste tijd uit te voeren, zodanig dat onnodige onderlinge concurrentie voorkomen wordt. U heeft het stroomschema aangepast op de nieuwe prognoses. Wij aanvaarden deze regionale inzet op de toepassing van de Ladder voor duurzame verstedelijking. Behoefte naar kwantiteit en kwaliteit wordt via het stroomschema regionaal gewogen. Zoals in deze brief genoemd, juichen wij de regionale werkwijze toe waarin ook de onderbouwing voor trede 2 regionaal wordt besproken zoals u noemt in uw woonvisie, maar blijven wij trede 2 en 3 beoordelen in het kader van de bestemmingsplanprocedure. Beoordeling bestemmingsplannen Wij concluderen op basis van beoordeling van de provinciale belangen dat uw geactualiseerde 6/9

7 regionale woonvisie voldoet als kader voor de onderbouwing en regionale afstemming van de woningbehoefte in bestemmingsplannen (trede 1 van de Ladder voor duurzame verstedelijking). Met uw geactualiseerde regionale woonvisie wordt op navolgbare wijze de woningbehoefte onderbouwd en regionaal afgestemd. Het resultaat daarvan vormt de kern van de verantwoording van de woningbehoefte in bestemmingsplannen. Wij gaan bij de woningbouwplannen uit van een realisatiefase tot /9

8 BIJLAGE 2 Overige onderwerpen Visie Ruimte en Mobiliteit 1. Scheiden wonen en zorg U constateert dat de afgelopen jaren al een redelijke hoeveelheid levensloopbestendige woningen is gerealiseerd en dat u daarom in de komende jaren geen omvangrijke nieuwbouwopgave voor deze doelgroep verwacht. In regionaal verband trekken gemeenten en corporaties samen op om extramuraal wonen met een zorgvraag mogelijk te maken en te houden. Van de verschillende doelgroepen die zorg behoeven, constateert u dat er de grootste opgave ligt bij ouderen. Deze doelgroep zal sterk in omvang toenemen. Omdat u constateert dat ouderen vooral zo lang mogelijk thuis willen blijven wonen, zet u met name in op aanpassing van de bestaande voorraad. U geeft aan in 2015 een praktische aanpak uit te werken en een toolkit te ontwikkelen voor het beter geschikt maken van de eigen woning. De regionale corporaties doen onderzoek naar de mogelijkheden om te komen tot verschillende "pakketten" van woningaanpassingen die snel kunnen worden gerealiseerd wanneer er een zorgvraag ontstaat. Ook wilt u degenen faciliteren die liever wel verhuizen. U heeft bovendien in uw Huisvestingsverordening vastgelegd dat woningen met aanpassingen met voorrang toegewezen kunnen worden aan de doelgroep. Ons inziens is het noodzakelijk om te zorgen voor geschikte woningen voor de steeds grotere en diversere groep van bewoners met een zorgvraag. Dit kan gaan om ouderen, (verstandelijk) gehandicapten en mensen met een psychiatrische problematiek. Vanwege demografische veranderingen en beleidswijzigingen is er een toename te zien van mensen die langer thuis (moeten) wonen en/of in een reguliere woning terecht komen. Om hier adequaat op in te spelen zijn wij van mening dat een actieve, regisserende rol van gemeenten en waar mogelijk ook de regio noodzakelijk is. Voor een effectieve aanpak is het noodzakelijk om partners te betrekken vanuit wonen, zorg welzijn en partijen die bezig zijn op het gebied van innovatieve ontwikkelingen, zoals dat in uw regio ook gebeurt. Daar waar mogelijk kan de provincie een rol vervullen, bijvoorbeeld in de verbinding van netwerken en het beschikbaar stellen van data. U geeft een overzichtelijk beeld van de aandachtspunten, verbeterpunten en de voorgestelde oplossingen die u voor dit onderwerp in u in uw regio ziet. U toont zich ervan bewust dat wonen met zorg meer vergt dan bouwen voor de vergrijzing, maar dat dit onderdeel uitmaakt van een veranderende woonvraag. U denkt pragmatisch over dit vraagstuk na. Wij vinden het verstandig om uw WMO-budget zo efficiënt en effectief mogelijk in te zetten en daarom eenmaal geschikte woningen ook voor deze doelgroep toe te wijzen. Wij gaan er vanuit dat u, onder andere met de beoogde toolkit, voortvarend verder werkt om de effecten van de scheiding wonen en zorg in goede banen te leiden. Derhalve kunnen we ons voorstellen dat de toolkit ook voor andere gemeenten/regio s een interessant en nuttig instrument kan zijn. Mogelijk dat u uw ervaringen op dat gebied t.z.t. kunt delen. Daarin denken we graag met u mee. 2. Doelgroepen U constateerde in uw brief van april jl. dat de gemeenten tot dan toe voldaan hadden aan de taakstelling om vergunninghouders te huisvesten. U ervaart niet de verwachte problemen van een enorme toestroom. Een stijging van het aantal vergunninghouders betekent dat er minder woningen beschikbaar komen voor regulier woningzoekenden. U 8/9

9 ziet wel verschillende mogelijkheden om de huisvesting van vergunninghouders soepel te laten verlopen, zoals alleenstaanden laten verhuizen naar een niet-zelfstandige woning of een regionale aanpak voor de huisvesting. In 2014 is een onderzoek gedaan naar de huisvesting van arbeidsmigranten. Veel arbeidsmigranten hebben zich gevestigd in de reguliere voorraad. U verwacht bovendien geen grote toestroom van arbeidsmigranten. Hieruit is opgemaakt dat er nu geen aanleiding is om hier vervolg aan te geven. Mocht er in de toekomst wel behoefte zijn aan een vervolgonderzoek vanwege een grotere toestroom van arbeidsmigranten en een meer gespannen woningmarkt dan wordt dit opnieuw bekeken. Wij respecteren uw standpunt dat de huisvesting van vergunninghouders een lokale taak is. Wij merken op dat per 1 juli 2015 twee van de zes gemeenten in uw regio een achterstand bij het realiseren van de taakstelling hadden. Wij gaan er vanuit dat de gemeenten alles op alles zetten om hun taakstelling te realiseren. Verder vragen wij u, gezien de grootte van de taakstelling II en de verwachte taakstelling 2016-I, de stand van zaken ten aanzien van de huisvesting van vergunninghouders door de gemeenten regelmatig in regionaal verband agenderen van en kennis uit te wisselen ten aanzien van creatieve oplossingen voor dit huisvestingsvraagstuk. Wij hebben kennisgenomen van uw bevindingen ten aanzien van de huisvesting van arbeidsmigranten op basis van het door u uitgevoerde onderzoek. 9/9