Vitruvius & Waterrad. Title: 2000 year watermill landscapes Nederweert-Eind,

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Vitruvius & Waterrad. Title: 2000 year watermill landscapes Nederweert-Eind,"

Melissa de clercq
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Vitruvius & Waterrad Marcus Vitruvius Poll(i)o (± voor Chr.): - militair, ingenieur, (landschaps)architect, molenconstructeur en ecohydroloog avant-la-lettre Page 1

inpassing watermolenlandschap in ruimtelijke planvorming

2 Watermolenlandschappen Opzet beoordelingsinstrument voor watermolensystemen (Potenties, Prioritering) Volwaardige inpassing watermolenlandschap in ruimtelijke planvorming (POL, Bestemmingsplan, Beekherstel) 17-maart 2014 Dr Hans de Mars

3 Opzet Thema 1 Molencomplex (molenbiotoop) infrastructurele werken, grondgebruik Thema 2 Hydrologische invloedsfeer stuwschaduw Thema 3 - Techniek aandrijving, debiet Integratie: = Watermolenlandschap Page 3

4 ELC,Florence 2000 European Landscape Convention (Council of Europe, 2000). Landschap, een gebied, zoals dat door mensen wordt waargenomen, waarvan het karakter bepaald wordt door natuurlijke en/of menselijke factoren en de interactie daartussen (Artikel 1, lid a). In 2005 door Nederland geratificeerd: - Ook Gemeenten kunnen Landschapsmonumenten aan wijzen Page 4

5 Watermolenlandschappen: Herwaardering van de Eeuwenoude invloedsfeer van watermolens in onze beekdalen Stukje Geschiedenis vooraf Watermolenlandschap erfgoed, natuur, belevingswaarde Page 5 Ophovermolen c. 1900

6 Ruim 2000 jaar cultuurgeschiedenis Rome: 1 e eeuw v. chr. Duitsland (Eifel): Inden ( 1 e eeuw v. chr) Lösnich ( 2 e eeuw) Ruwer Kyll (4 e eeuw) Frankrijk: Barbegal-Fontvieille (3 e eeuw) Engeland: London: Greshamstr. ( 1 e - 2 e eeuw) Muur van Hadrianus ( 2 e - 3 e eeuw) Page 6

7 Doomesday book ( 1086 ) watermolens Page 7

8 Oudste archief vermelding NL: Omgeving Waalre - 8 e eeuw Karel de Grote (c. 8oo): - Molengouw (Niersdal-BRD) - Lex Salica Limburg: Obbicht: 948 Epen: 1056 (Volmolen?) Page 8

Limburg = Watermolen-provincie Grote variatie

9 Limburg = Watermolen-provincie Grote variatie aan molentypen aandrijving schaalgrootte / gebruik Zuid-Limburg Groot verval (oudste industriegebied ) Midden-Limburg + Maasterrassen Voldoende verval, debiet (sponswerking) DNA van Limburg: maar: 1850: n~ : n~45! Page 9

10 Thema 1: Molenbiotoop: - stuwen, sluizen - molenkolken - molentakken - beemden - bruggen - wegen - etc IJshövelse molen IJshövelse molen niet compleet Leudalmolen Page 10

Maastricht, Horst, Spoordonk, Velders (BRD) Wilde

11 Molen biotoop: Bijzondere gebruiksvormen Visvijvers (wijers) Landgoederen: parkvijvers kasteelgrachten Maastricht, Horst, Spoordonk, Velders (BRD) Wilde bevloeiingen Vloeiweiden (bijv. Abeek-dal [B]) Page 11

12 Page 12

13 Thema 2: Watermolenlandschap - Stuwschaduw Spoordonkse molen - tijdelijke verlaging: 1.40 m opstuwing 1,2 km stroomopwaarts: m verlaging Stuwhoogte Page 13

Jekerdal Natura2000 Servatiusbron Lombok (1.

14 Jekerdal Natura2000 Servatiusbron Lombok (1.55m) Watermolens v.a tot Hoge Grondwaterstand in beekdal - Sterke kwelzones oostzijde - bronnen Nekum ( m) Na wegvallen molenstuwen: Totale verdroging (< 1 m!) Chateau Neercanne Page 14 Kanne.. ( m)

15 Verval & Stuwhoogte opstuwing Verval Stuwhoogte Page 15

16 gestuwd Stap 1. Berekende waterstanden beek Stap 2. Berekende drooglegging dalbodem Page 16

17 Watermolenlandschap Laagland: Onder/Middenslagmolen Leudalmolen (Ursulamolen) Stap 3: - Integreer 1 & 2 - kwantificeren - waarderen Page 17

18 Page 18

19 Watermolenlandschap Heuvelland: Bovenslagmolens Bovenste Plasmolen Page 19

20 Watermolenlandschap (potentieel) Sterk vervallen molens Page 20

21 Watermolenlandschap: ook in de stad - belevingswaarde verhogen 19 e eeuw 14 e eeuw 15/16 e eeuw Loosemolen / Den Tempel (1963) Verdeelwerk : 15 e eeuw 14 e eeuw Page 21

22 Synthese: eindoordeel oppervlakte eindoordeel molentype landschapstype regio verhang % molenbiotoop (ha) stuwschaduw (ha) watermolen landschap (ha) molenbiotoop watermolen landschap techniek B. Plasmolen (Pl a) boven stuwwal NL 2,1 5,3 5 9,9 Leudalmolen (Leu) onder terras ML 0,112 4,1 8,7 10,1 St Elisabethmolen (El i) midden terras ML 0,086 8, Wingbergermolen (Wi n) onder heuvelland ZL 0,23 0,69 0,75 1,2 Page 22

23 Synthese Watermolens - Eeuwenlang sturende factor & dragers Landschap & Biodiversiteit Watermolens zijn geen Object... maar een Landschapssysteem & behoren tot het DNA van Limburg Behoud functie = herstel landschap & watersysteem & versterking recreatief aanbod Page 23

24 Bedankt voor uw aandacht Page 24

25 Page 25

Vergelijkbare documenten

STOWA / RCE, Amersfoort: 23 november 2015 Impasse of Oplossingsrichtingen # ## ## ## # # - Oeroud # # # # # # # # # # # ##### # # # # # # # # #

STOWA / RCE, Amersfoort: 23 november 2015 Impasse of Oplossingsrichtingen # ## ## ## # # - Oeroud # # # # # # # # # # # ##### # # # # # # # # # 14-12- 15 Herwaardering van de Eeuwenoude invloed van Watermolens op onze Beekdalen Watermolenlandschappen Inleiding KRW avant la lettre Stukje Geschiedenis Oorsprong, verschijningsvormen? Watermolenlandschap