1. Ontwikkelingsgeschiedenis Geomorfologie Wegenpatroon en ruimtelijke structuur Beeld Waardering en motivering 4

Transcriptie

1 ! Gemeente Venlo maart 1996

2 " #$%&' blz. 1. Ontwikkelingsgeschiedenis 2. Geomorfologie. Wegenpatroon en ruimtelijke structuur 4. Beeld 5. Waardering en motivering 4 6. Conclusie 4 Bijlage A.: Literatuuroverzicht 5

3 ( ) *#+, -.. /0 - #12 1/2 $- /'/#- 2 Het Molenbeekdal is gelegen in de steilrand tussen Venlo en Tegelen en vormt de scheiding tussen de Grote Heide en de Uhlingsheide (zie afbeelding A). Door het ontbreken van doorgaande of belangrijke wegen, het voorkomen van plassen (de Onderste en Bovenste Molenplas) een beek en markante beplanting heeft het beekdal naast een culturele waarde ook een belangrijke natuurlijke en recreatieve waarde, zie afbeelding D, E en G. In het verleden lag het dal in het grensgebied Gelre/Gulick (zie afbeelding B) en maakte de weg in het dal onderdeel uit van een postroute (naar de Postweg). Tot het einde van de vo-rige eeuw had dit gebied verder waarschijnlijk een zuiver uli-tair karakter als water- en energievoorziening voor Venlo en als toegangsweg voor schapen naar de Grote Heide en Uhlingsheide. De beplanting diende als geriefhout voor de boeren. In de tijd van de heidegebieden en het heideschaap (tot ca. 1880) waren vrijwel uitsluitend de steilste en minst bruikbare gedeelten beplant. Dit is nog goed te zien aan de ouderdom van de beplanting. Langs het pad in het dal staan bijvoorbeeld ou-de eiken, zie afbeelding E. Het te beschermen gebied is aangegeven op afbeelding C. 4 ) 56/%7%8 9 %0 %1- / Het Molenbeekdal is op het Venlose grondgebied het langste en meest markante dwarsdal in de steilrand. Over een afstand van 1 kilometer wordt een hoogteverschil van 20 meter overbrugd. : ) ;</1/#=>+ 8 %%#!/# 8 &- 7+ /0 -?. /!2 + 8 &+ &6&8 Het oorspronkelijke wegenpatroon loopt in het dal. Tot "Hotel De Bovenste Molen" is dit verhard, naar boven toe is de weg onverhard. In 1866 kwam de spoorlijn naar Kaldenkerken in het beekdal te lopen en werd de steilrand ter hoogte van de Bovenste Molenplas doorsneden. Het onderste gedeelte van het dal heeft een open bebouwing, in het bovenste gedeelte komt geen bebouwing ) A6//0 ' De meeste bebouwing wordt gevormd door villa's uit de 0er jaren in een traditionele bouwstijl (Amsterdamse schoolinvloed). Andere bebouwing is de Onderste Molen, enkele boerenwoningen langs de Ganzenstraat, zie afbeelding F, en de Bovenste Molen. Aan het begin van deze eeuw werd dit pand verbouwd in een fraaie gepleisterde eclectische stijl (architect Henri Seelen). De romantische architectuur speelde duidelijk in op de situatie (zie tekening omslagblad). In de Onderste en voorheen Bovenste Molen komt en kwam de functie tot uitdrukking die een duidelijke relatie heeft/had met de omgeving (water/watermolen). Voor een gedetailleerde beschrijving van monumenten en beeld-

4 bepalende panden zie het M.I.P.-rapport nrs. 25/0-5. B) ;<>>8 '/8 - #1!/#!7%+ - C /8 - #1 Het Molenbeekdal is cultuurhistorisch van redelijk belang doordat het tussen twee oorspronkelijke heidegebieden is gesitueerd en als watervoedingsbron heeft gediend. De architectuur van de Onderste en Bovenste Molen is verder van redelijk belang door de specifieke relatie met de beek en vijvers. Historisch is het gebied van redelijk belang doordat het een rol speelde bij het grensgebeuren tussen Gelre en Gulick en omdat het onderdeel uitmaakte van een postroute. De omgeving is nog redelijk gaaf, hoewel de spoorlijn naar Kaldenkerken de gaafheid van het dal heeft aangetast. De hoofdvorm van het gebied is redelijk gaaf. Het specifieke natuurlijke karakter is aangetast door de villabouw uit de 0er jaren en die uit recent verleden rond de Onderste Molenplas. Gebouwen als de Onderste en Bovenste Molen hebben veel van hun detaillering verloren. Het Molenbeekdal is niet het enige dwarsdal maar wel het langste en unieker door z'n watervoerende karakter en hoge natuurlijke waarde. Van de oorspronkelijk 26 molens in Venlo is de Onderste Molen, naast de Panhuismolen, Hoogmolen en Watermeule, de enig overgebleven molen in Venlo. De Hoogmolen was een onderslagmolen, de ander molens waren bovenslagmolens. De Panhuismolen heeft vrij korte tijd (50 jaar) als watermolen gefungeerd, waarmee de Onderste Molen voor het Venlose deel uniek is te noemen. De historie van het Molenbeekdal is door de oorspronkelijke watervoorziening uniek voor Venlo Cultuurhistorie Gaafheid Zeldzaamheid situering omgeving situering architectuur hoofdvorm architectuur historie detaillering historie Waardering: laag redelijk hoog D ) E6%#0 &2 - / Het Molenbeekdal is door zijn lengte, natuurlijk karakter en cultuurhistorie een uniek landschappelijk gebied voor Venlo.

5 G H I J6K LI M6M6K NO J6K P H QR6I A6-? 0 >1/ F * Het Nederlandse landschap, J.T.P. Bijhouwer (1971) * Monumenten in Venlo en Blerick, gemeentearchief Venlo en gemeentelijke monumentencommissie Venlo (198)