Landelijke kennistoets voor de tweedegraads lerarenopleiding. Toetsgids Geschiedenis

Transcriptie

1 Landelijke kennistoets voor de tweedegraads lerarenopleiding Toetsgids Geschiedenis studiejaar versie september 2017

2 Inleiding In deze toetsgids voor de landelijke kennistoets Geschiedenis is informatie opgenomen over deelname, opbouw, inhoud, voorbereiding, afname en uitslag. Daarnaast is als bijlage de Onderwijs- en examenregeling Landelijke kennistoetsen lerarenopleidingen opgenomen. Kennisbasis In de kennisbases zijn de vakdidactische en vakinhoudelijke kennis vastgelegd waarover de startbekwame docent moet beschikken. De kennisbasis wordt tijdens de opleiding behandeld. De lerarenopleidingen borgen de vakinhoudelijke kwaliteit onder andere door de landelijke kennistoetsen. De organisatie hiervan is ondergebracht bij het programma 10voordeleraar. De lerarenopleidingen en 10voordeleraar zorgen er samen voor dat de landelijke kennistoetsen objectief en betrouwbaar zijn. Vakdocenten van de lerarenopleidingen vormen de spil van het programma 10voordeleraar. Ze hebben de gezamenlijke regie over cruciale onderdelen. Ze ontwikkelen de kennisbases en houden die actueel. Ze construeren landelijke toetsvragen en toetsen. En ze helpen de grens van zakken en slagen bepalen. Landelijke kennistoets In de toetsmatrijs in deze toetsgids is opgenomen welke domeinen met een landelijke kennistoets getoetst worden. Aan een landelijke kennistoets is één studiepunt verbonden. Het behalen van de landelijke kennistoets is dan ook een voorwaarde om de opleiding gediplomeerd/bevoegd te verlaten. Natuurlijk komt er bij goed leraarschap meer kijken dan vakkennis alleen. Opleidingen bepalen zelf hoe ze de andere kennis en vaardigheden toetsen. Onderwijs- en examenregeling Om te zorgen dat studenten, bij welke hogeschool zij hun opleiding ook volgen, dezelfde kansen hebben, hanteren alle hogescholen dezelfde regels: de Onderwijsen examenregeling Landelijke kennistoetsen lerarenopleidingen. Deze regeling maakt onderdeel uit van deze toetsgids en bevat bijvoorbeeld regels over aanmelden, deelname en uitslag. Toetsgids Vanzelfsprekend geldt de meest actuele versie van de toetsgids. Deze is te vinden op de website Toetskalender De data voor toetsafname, uitslagverstrekking en inzage zijn terug te vinden in de toetskalender op 2

3 1 Deelname 1.1 Deelnemen De opleiding bepaalt wanneer een student (voor de eerste keer) mag deelnemen aan de landelijke kennistoets. De exacte regeling is opgenomen in de Onderwijsen examenregeling Landelijke kennistoetsen lerarenopleidingen. De student mag per studiejaar maximaal twee keer deelnemen aan een landelijke kennistoets. 1.2 Toetsrondes Per studiejaar zijn er twee toetsrondes. Alle hogescholen zijn verplicht voor studenten deelname aan (minimaal) twee toetsrondes in een studiejaar te faciliteren. 1.3 Aanmelden Het aanmelden voor de landelijke kennistoets verloopt via de opleiding binnen de door de hogeschool gestelde inschrijfperiode. Na digitale aanmelding ontvangt de student een bevestiging van de hogeschool. In het geval een aangemelde student niet deelneemt aan de toets dan geldt de aanmelding als een toetsdeelname en kan de hogeschool administratiekosten in rekening brengen. 3

4 2 Opbouw en inhoud 2.1 Toetsvragen De toets bevat in totaal 106 vragen en bestaat uit meerkeuzevragen met drie of vier antwoordalternatieven. Een antwoord is goed of fout. Een goed antwoord levert 1 punt op. Een fout antwoord of geen antwoord 0 punten. 2.2 Toetstaal De toets is opgesteld in de Nederlandse taal. 2.3 Toetsmatrijs Om de landelijke kennistoets samen te stellen, wordt gebruik gemaakt van een toetsmatrijs. Hierin is aangegeven welke domeinen van de kennisbasis getoetst worden in de landelijke kennistoets. Ook is vermeld hoeveel vragen per domein in de toets voorkomen. De nummering van de tijdvakken verwijst naar de kennisbasis Geschiedenis bachelor. Hieronder is de verdeling van het aantal vragen opgenomen: Nummer Tijdvak Aantal vragen Percentage 1 Tijd van jagers en boeren 4 vragen 4% 2 Tijd van Grieken en Romeinen 6 vragen, waarvan 1 over historisch redeneren 6% 3 Tijd van monniken en ridders 7 vragen, waarvan 2 over historisch redeneren 7% 4 Tijd van steden en staten 8 vragen, waarvan 2 over historisch redeneren 8% 5 Tijd van ontdekkers en hervormers 11 vragen, waarvan 3 over historisch redeneren 10% 6 Tijd van regenten en vorsten 12 vragen, waarvan 3 over historisch 11% redeneren 7 Tijd van pruiken en revoluties 14 vragen, waarvan 4 over historisch 13% redeneren 8 Tijd van burgers en stoommachines 14 vragen, waarvan 4 over historisch redeneren 13% 9 Tijd van wereldoorlogen 16 vragen, waarvan 5 over historisch redeneren 15% 10 Tijd van televisie en computers 14 vragen, waarvan 4 over historisch redeneren 13% In de toetsmatrijs is een verdere uitsplitsing gemaakt naar onderwerpen: Tijdvak 1: Tijd van jagers en boeren Onderwerp 1.a Levenswijze van jagers en verzamelaars 1.b Ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen Beschrijving Arbeidsverdeling tussen mannen en vrouwen Zwervend bestaan van kleine groepen mensen Periodieke bijeenkomsten van zwervende groepen Grote kennis van de natuur Kunstuitingen wellicht functioneel Waarschijnlijk geloof in hiernamaals Analfabetisme Geen duidelijk leiderschap Mogelijke oorzaken voor de overgang naar akkerbouw en veeteelt Sedentair bestaan in grotere groepen dan voorheen Opkomst bezitsvorming Ontstaan van specialisatie en sociale gelaagdheid Technologische vooruitgang Opkomst van gewapend geweld 4

5 Tijdvak 1: Tijd van jagers en boeren Onderwerp 1.c Ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen Beschrijving In vruchtbare rivierdalen groeien boerendorpen aaneen tot stadstaten Ontstaan van hiërarchie met één leider aan de top Sociale ongelijkheid Steeds verdergaande arbeidsspecialisatie Uitvinding van het schrift Handel door rondtrekkende kooplui Ontstaan van wetgeving Uitgroei van sommige stadstaten tot koninkrijken vervolg Tijdvak 2: Tijd van Grieken en Romeinen Onderwerp Beschrijving 2.a Ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat Nieuwsgierigheid van de oude Grieken Opkomst van wetenschappen als filosofie, geneeskunde en geschiedschrijving Filosofie als wetenschap veel meer omvattend dan tegenwoordig Ideale bestuursvorm van een polis is onderwerp binnen de filosofie Hetzelfde geldt voor rol van de burger binnen zijn polis 2.b Klassieke vormentaal van de Grieks- Romeinse cultuur 2.c Groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde 2.d Confrontatie tussen de Grieks- Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van Noordwest-Europa 2.e Ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten In Griekse bouwkunst tempels met Dorische, Ionische of Korinthische zuilen In Griekse beeldhouwkunst realisme in de lichaamsvormen In Romeinse bouwkunst aquaducten en (amfi)theaters met boogconstructies; tempels en badhuizen In Romeinse beeldhouwkunst realisme in portretten Veroveringen door Romeinen van Griekenland, Hellenistische koninkrijken, Noord-Afrika en West-Europa Overtuiging van de Romeinen dat de cultuur van de Grieken superieur is aan die van henzelf Romeinse overname van of ontlening aan Griekse cultuur Ontstaan in het rijk van een Grieks-Romeinse bovenlaag door verlening van Romeins burgerrecht aan lokale elites Veroveringen van de Romeinen leiden enerzijds tot een confrontatie tussen de culturen van Romeinen en Germanen, anderzijds tot aanpassing van beide culturen aan elkaar Romeinse nederlaag in het Teutoburgerwoud leidt tot de vaststelling van Rijn en Donau als grensrivieren Die grenzen bepalen in sterke mate de mate van Romanisering In veroverde gebieden is er weinig verzet tegen Romeinse overheersing Ontstaan van monotheïsme in een polytheïstische omgeving Ideeën en belangrijkste geschriften van de joodse religie Leven van Jezus van Nazareth Ideeën en geschriften van de vroegchristelijke religie Oorzaken van de groei van het christendom tot en met eind 4e eeuw Tijdvak 3: Tijd van monniken en ridders Onderwerp Beschrijving 3.a Verspreiding van het christendom in geheel Europa Stichting van kloosters Missionarissen richten zich in eerste instantie op koningen Weerstand van de bevolking Vormen van syncretisme 3.b Ontstaan en de verspreiding van de islam 3.c Vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid Ontstaan nieuwe monotheïstische godsdienst in een Arabische omgeving Ideeën en belangrijkste geschrift van de Islam Leven van Mohammed Oorzaken van de groei van de Islam Oorzaken van het verdwijnen van de agrarisch-urbane cultuur Oorzaken van het ontstaan van een nieuwe exploitatievorm van de grond Verloop van het overgangsproces naar de nieuwe exploitatievorm 5

6 Tijdvak 3: Tijd van monniken en ridders 3.d Ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur Oorzaken van de opkomst van een nieuw soort politieke machthebbers Oorzaken van het ontstaan van leenverhoudingen tussen deze machthebbers en ondergeschikten vervolg Tijdvak 4: Tijd van steden en staten Onderwerp 4.a Opkomst van handel en ambacht als basis voor herleving van een agrarischurbane samenleving 4.b Opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden 4.c Conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de geestelijke macht het primaat behoorde te hebben 4.d Expansie van de christelijke wereld, onder andere in de vorm van de kruistochten 4.e Begin van staatsvorming en centralisatie Beschrijving Hogere landbouwopbrengsten als gevolg van betere techniek en ontginningen Relatie tussen hogere opbrengsten landbouw en bevolkingsgroei enerzijds, ontstaan nijverheid anderzijds Oorzaken voor ontstaan lokale, regionale en lange afstandhandel Organisatie van de handel Oorzaken herleving en ontstaan van nieuwe steden Saamhorigheid tussen leden handelsgemeenschappen Redenen voor verlening van stadsrechten; gemeenschappelijke belangen van vorsten en burgers Groeiende politieke macht van steden Oorzaken van het verdwijnen van het caesaropapisme Oorzaken van de investituurstrijd Machtsmiddelen die door de kerk en staat werden ingezet Verloop van de machtsstrijd tussen geestelijke en wereldlijke macht Initiatief van de kerk om tot kruistochten op te roepen Godsvredebeweging als poging de vechtlust te kanaliseren Politieke, religieuze en economische motieven van de kruisvaarders, in en buiten Europa Oorzaken kolonisatie Oost-Europa Manieren waarop vorsten probeerden greep te krijgen op leenmannen Groei van centrale bestuursinstellingen Uitbouw van koninklijke rechtspraak Juridische onderbouwing van koninklijke macht Opkomst van standenvertegenwoordiging Tijdvak 5: Tijd van ontdekkers en hervormers Onderwerp Beschrijving 5.a Veranderend mens- en wereldbeeld in Geografische en natuurwetenschappelijke ontdekkingen de Renaissance Groeiende stedelijke rijkdom en stedelijke autonomie Uitingen van een veranderend mens- en wereldbeeld in kunsten en wetenschappen 5.b Begin van de overzeese Europese expansie 5.c Reformatie en de splitsing in de christelijke kerk Motieven van Portugezen en Spanjaarden om verre zeereizen te ondernemen Factoren die Portugese en Spaanse overzeese expansie mogelijk maakten Geografische reikwijdte van de Portugese en Spaanse overzeese expansie Verschillen in de aard van het Portugese en het Spaanse kolonialisme Gevolgen van het Spaanse kolonialisme voor de inheemse volkeren in de nieuwe wereld Religieuze achtergronden Verschillende stromingen binnen de protestantse hervormingsbeweging Politieke, sociaaleconomische en religieuze factoren die tot de splitsing in de christelijke kerk hebben geleid Opdeling van Europa in (staatkundig) katholieke en (staatkundig) protestantse landen Contrareformatie 5.d Opstand en het ontstaan van een onafhankelijke Nederlandse staat Proces van centralisatie en staatsvorming in de Nederlanden Verspreiding van het calvinisme in de Nederlanden en de reactie daarop van Filips II Motieven van Nederlandse edelen en stedelijke burgerij om tegen Filips II in opstand te komen Fasen in de Nederlandse Opstand Staatkundige uitkomst van de Opstand 6

7 Tijdvak 5: Tijd van ontdekkers en hervormers 5.e Hernieuwde interesse voor de klassieke oudheid vervolg Materiële en immateriële kanten van het Grieks-Romeinse erfgoed Factoren die de heropleving van het Grieks-Romeinse erfgoed bevorderden Streken in Europa waar de heropleving van het Grieks-Romeinse erfgoed zich voordeed Navolging van de Grieks-Romeinse vormentaal door renaissancekunstenaars Bestudering van geschriften uit de Oudheid door humanisten Tijdvak 6: Tijd van regenten en vorsten Onderwerp Beschrijving 6.a Ontstaan van handelskapitalisme en begin van een wereldeconomie Huisnijverheid, manufactuur en vroegmoderne industrie naast en in plaats van de gilde-economie Mercantilisme Intercontinentale handel Kolonialisme 6.b Burgerlijk bestuur en stedelijke cultuur in Nederland 6.c Streven van vorsten naar absolute macht Eigenaardige staatsinrichting van de Republiek Regentenpatriciaat Voorwaarden die urbanisatie mogelijk maken Sociale verhoudingen in de steden Diverse kunstvormen die zijn afgestemd op stedelijke cultuur Strijd tussen enerzijds vorsten die willen centraliseren en bureaucratiseren en anderzijds particularistische adel, geestelijkheid en steden die hun macht willen behouden Theoretische onderbouwing van het absolutisme/politieke theorieën Mercantilisme Vermenging van politiek en religie 6.d Wetenschappelijke revolutie Voorwaarden voor de ontwikkeling van de moderne wetenschap Ontwikkeling van de wetenschappelijke methode Experimentele wetenschap Toegepaste wetenschap Belangrijke resultaten van de natuur- en cultuurwetenschappen Tijdvak 7: Tijd van pruiken en revoluties Onderwerp Beschrijving 7.a Rationeel optimisme en verlicht denken dat werd toegepast op alle Invloed van de wetenschappelijke ontdekkingen uit de 17de eeuw Rationele opvattingen worden gepopulariseerd voor het geletterde terreinen van de samenleving deel van de bevolking Overgang van cyclisch denken naar vooruitgangsdenken In de godsdienst: het afwijzen van intolerantie en geloofsvervolging In de politiek: het afwijzen van de absolute macht van vorsten, het vastleggen van burgerrechten en de invoering van de trias politica (scheiding der machten) In de economie: het streven naar een vrije markt In de sociale verhoudingen: het bepleiten van gelijke rechten voor de burgers en het afschaffen van standsonderscheid 7.b Voortbestaan van het ancien régime Streven naar godsdiensttolerantie met pogingen om het vorstelijk Streven naar meer juridische gelijkheid bestuur op eigentijdse, verlichte wijze Stimuleren van het onderwijs vorm te geven (verlicht absolutisme) Stimuleren van de economie Vasthouden aan de absolute macht van de vorst 7.c Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-atlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme Handelskoloniën, vestigingskoloniën en plantagekoloniën als varianten van Europese expansie Toenemend belang van plantageproducten uit Amerika op de Europese markt Trans-Atlantische slavenhandel bereikt in de 18de eeuw zijn grootste omvang Streven naar afschaffing van de slavenhandel en slavernij in de tweede helft van de 18e eeuw en eerste resultaten daarvan in het begin van de 19e eeuw 7

8 Tijdvak 7: Tijd van pruiken en revoluties Onderwerp Beschrijving 7.d Democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap vervolg Democratische revoluties in Noord-Amerika, de Nederlandse Republiek en Frankrijk werden gestimuleerd door gemeenschappelijke verlichte ideeën over politiek en samenleving Elk van deze revoluties is veroorzaakt door specifieke korte en lange termijnfactoren Fasering en resultaten van de revoluties Tijdvak 8: Tijd van burgers en stoommachines Onderwerp Beschrijving 8.a Opkomst van de politiekmaatschappelijke stromingen nationalisme, liberalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme 8.b Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces 8.c Industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor de industriële samenleving 8.d Moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie Verband tussen het ontstaan van de stromingen en de democratische revoluties van circa 1770 tot 1848 Verband tussen het ontstaan van de stromingen en de industriële revolutie Diverse varianten van nationalisme, liberalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme qua ideologie en sociaal-politiek Terugdringen van de macht van vorsten ten gunste van het parlement Uitbreiding van het kiesrecht, resulterend in algemeen mannen- en vrouwenkiesrecht Strijd tussen conservatieve en progressieve krachten over de macht van het parlement én de invloed en omvang van het electoraat Overgang van een politieke cultuur, gecentreerd rond een smalle elite, naar massapolitiek, waarin landelijke partijen, pressiegroepen en media een belangrijke rol spelen Voorwaarden die industriële ontwikkeling mogelijk maken Belangrijkste bedrijfstakken waarin de industrialisatie plaatsvindt en innovaties in deze bedrijfstakken Veranderingen in de werkomstandigheden in de industrie ten opzichte van de ambachtelijke bedrijven; het ontstaan van een proletariaat Samenhang tussen industrialisatie en urbanisatie Veranderingen in demografische patronen Samenhang tussen industrialisatie en de transportrevolutie Verschillen tussen de eerste industrialisatiegolf en latere industrialisatiegolven Snelle expansie van grootmachten en kleinere landen in diverse delen van de wereld Datering van dit verschijnsel Politieke, economische en culturele onderscheid tussen dit moderne westerse expansiepatroon en oudere vormen van expansie Verschillende politieke, economische en culturele factoren die het ontstaan van het moderne imperialisme kunnen verklaren 8.e Discussies over de sociale kwestie Discussies als gevolg van nieuwe sociale problemen in industriegebieden en in de grote steden Oplossingen die vanuit verschillende politieke stromingen werden aangedragen voor de sociale problemen Eerste vormen van wetgeving om de sociale problemen aan te pakken Overgang van nachtwakersstaat naar interventiestaat 8.f Opkomst van de emancipatiebewegingen Streven naar gelijkberechtiging van minderheidsgroepen krijgt in de tweede helft van de 19de eeuw vorm in georganiseerde politieke, sociale en culturele bewegingen Democratiseringstendensen in de samenleving, welvaartsstijging bij arbeiders en middengroepen én het toenemende belang van onderwijs stimuleren het ontstaan van emancipatiebewegingen 8

9 Tijdvak 9: Tijd van de wereldoorlogen Onderwerp Beschrijving 9.a Rol van moderne propaganda- en communicatie middelen en vormen van massaorganisatie 9.b In praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaal-socialisme Massaorganisaties als uiting van toenemende ideologisering van de samenleving Massaorganisaties als uiting van toenemende politieke betrokkenheid van de bevolking en democratisering van de samenleving Uitvinding van moderne communicatiemiddelen Ontwikkeling van moderne propaganda door nieuwe communicatiemiddelen Functie van propaganda in moderne samenlevingen gekenmerkt door ideologisering en grotere politieke participatie van bevolkingsgroepen Pogingen tot volledige gelijkschakeling van de politiek, de economie en het sociale leven aan de heersende ideologie Rol van geweld en terreur in het gelijkschakelen van de samenleving Wisselwerking tussen politieke leiders en de massa Functie van propaganda en communicatiemiddelen bij het opleggen van de totalitaire ideologie Functie van vijandbeelden bij het opleggen van de totalitaire ideologie Utopische karakter van de communistische en de fascistische ideologie 9.c Crisis van het wereldkapitalisme Structurele en conjuncturele oorzaken van de crisis Gevolgen (sociaal, politiek en economisch) op korte en lange termijn Verschillende oplossingen voor de crisis 9.d Voeren van twee wereldoorlogen Voorspel en verloop van de Eerste Wereldoorlog Voorspel en verloop van de Tweede Wereldoorlog Aard van oorlogvoering in de Eerste wereldoorlog Aard van oorlogvoering in de Tweede Wereldoorlog Militaire en politiek-staatkundige situatie na de Eerste Wereldoorlog Militaire en politiek-staatkundige situatie na de Tweede Wereldoorlog Strijd tussen staten is in de Tweede Wereldoorlog verbonden met de strijd tussen ideologieën 9.e Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden Theorieën over natie en ras Politieke stromingen en overheden die racisme en discriminatie als uitgangspunt kiezen voor hun beleid, uitmondend in genocide Modern antisemitisme Jodenvervolging door de nazi s Vervolging van andere door de nazi s als minderwaardig bestempelde (bevolkings)groepen 9.f Duitse bezetting van Nederland Duitse inval in mei 1940 Pogingen van de bezetter om de Nederlandse bevolking te winnen voor het nationaalsocialisme Inschakelen van het Nederlandse bedrijfsleven en de Nederlandse beroepsbevolking voor de Duitse oorlogseconomie Collaboratie, verzet en accommodatie van de Nederlandse bevolking Vervolging en vernietiging van de joden 9.g Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massa vernie tigings wapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering 9.h Vormen van verzet tegen het West- Europese imperialisme Inzet van alle maatschappelijke sectoren voor de oorlogvoering Pogingen om de tegenstander in alle maatschappelijke sectoren te treffen Schaalniveau van de vernietiging in vergelijking met eerdere oorlogen Gevolgen van totale oorlogvoering voor het denken over oorlog en vrede Factoren waardoor het nationalistische verzet gestimuleerd werd Verschillende vormen van nationalistisch verzet Reacties van de koloniale overheden op het nationalistische verzet 9

10 Tijdvak 10: Tijd van televisie en computer Onderwerp Beschrijving 10.a Dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld 10.b Verdeling van de wereld in twee ideologische blokken; de wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog Westerse ideologieën als liberalisme, socialisme, communisme en nationalisme Interne krachten, zoals religie en etniciteit Houding van de moederlanden Japanse bezetting van Europese kolonies in Azië tijdens de Tweede Wereldoorlog Verzwakking van Europese moederlanden door de Tweede Wereldoorlog Koude Oorlog Fasen en tempo waarin het dekolonisatieproces zich wereldwijd voltrok Mate van geweld waarmee dit proces gepaard ging Verklaringen voor het ontstaan van de Koude Oorlog Geografische spreiding en intensiteit van conflicten Perioden van relatieve spanning en ontspanning tussen Oost en West Wereldwijde machtspolitieke confrontatie tussen Oost en West met politieke, militaire en economische middelen Ideologische confrontatie tussen communistische en democratische waarden, resulterend in vijandbeelden Gevolgen van de wapenwedloop voor de verhouding tussen de blokken 10.c Eenwording van Europa Factoren die de Europese samenwerking bevorderen Europese instellingen die de eenwording vorm geven Fasering in intensiteit en geografische uitbreiding van de samenwerking Positionering van Europa tegenover Sovjet-Unie (later Rusland) en de Verenigde Staten Verhouding tussen nationale soevereiniteit en Europese invloed 10.d Toenemende westerse welvaart, die vanaf de jarenzestig van de twintigste eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen 10.e Ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen Gevoel van vrijheid en onafhankelijkheid als gevolg van de toegenomen welvaart Toenemende secularisatie als gevolg van de nieuw verworven bestaanszekerheid Toenemende onderwijsparticipatie en het ontstaan van een jongerencultuur Loslaten van traditionele waarden en normen, bijvoorbeeld op het gebied van gezagsverhoudingen, man-vrouw relaties en seksualiteit Invloeden van nieuwe media als radio en televisie, die ontzuiling en secularisatie in de hand werken Typen van migratie binnen en naar Europa en de fasering hierin Positie van minderheden binnen westerse samenlevingen en de diverse reactiepatronen hierop Toenemende pluriformiteit van de samenlevingen door migratie en toenemend individualisme Deze publieksversie van de toetsmatrijs Geschiedenis is met grote zorg samengesteld. Aan deze publieksversie kunnen geen rechten ontleend worden. 2.4 Taxonomie Leraren beheersen hun vak op verschillende niveaus. Ze hebben niet alleen de vereiste feitenkennis, maar komen op basis daarvan ook tot doordachte oplossingen. De indeling van kennis naar verschillende niveaus heet taxonomie. De vraagontwikkelaars van de landelijke kennistoets Geschiedenis gebruiken de taxonomie van Bloom. 10

11 Binnen de taxonomie van Bloom wordt de volgende indeling gehanteerd: kennis inzicht toepassing analyse synthese evaluatie De landelijke kennistoets test vooral de beheersing van de eerste drie niveaus. 11

12 3 Voorbereiding 3.1 Materialen De landelijke kennistoets gaat over de vakkennis die de student zich gedurende het opleidingstraject eigen heeft gemaakt. De hogeschool behandelt de kennisbasis en bereidt de student voor op de landelijke kennistoets. 10voordeleraar biedt een aantal materialen, zoals voor elke landelijke kennistoets een kennisbasis, een toetsgids, proefvragen en een voorbeeldtoets. Deze hulpmiddelen zijn te vinden op Toetsgids Deze toetsgids vormt voor de student een goed hulpmiddel bij het voorbereiden op de toets. In de toetsgids is meer informatie opgenomen over de inhoud van de toets, de voorbereiding en de toetsafname zelf. Daarnaast is als bijlage de Onderwijs- en examenregeling Landelijke kennistoetsen lerarenopleidingen opgenomen. 3.3 Kennisbasis In de toetsgids is een toetsmatrijs opgenomen met een overzicht van domeinen die getoetst worden in de landelijke kennistoets. In de kennisbasis zijn deze domeinen beschreven. 3.4 Proefvragen en voorbeeldtoets Er zijn proefvragen en een voorbeeldtoets beschikbaar om een goede indruk te krijgen van de toets. De complete voorbeeldtoets kent dezelfde indeling in toetsblokken en heeft hetzelfde aantal vragen als de echte toets. Voor een snelle indruk zijn er tien proefvragen beschikbaar die gerandomiseerd uit de voorbeeldtoets komen van het vak dat gekozen is. Studenten wordt aangeraden om vooraf een voorbeeldtoets te maken, zodat ze ook ervaring op kunnen doen met de werking van het toetssysteem. 3.5 Handreiking Als handreiking voor de student is door vakdocenten van de lerarenopleidingen een begrippenlijst opgesteld. Deze handreiking is te vinden op en maakt onderdeel uit van een goede voorbereiding. 3.6 Andere oefenmogelijkheden Naast wat de hogeschool biedt en de hulpmiddelen van 10voordeleraar, zijn er diverse commerciële en niet-commerciële materialen en trainingen op de markt. Deze zijn zonder medewerking van 10voordeleraar tot stand gekomen. Wij kunnen dan ook geen oordeel geven over de kwaliteit ervan. 12

13 3.7 Herkansing Bij de uitslag ontvangt elke student via de opleiding zijn of haar cijfer en individuele domeinscores. Aan de hand van deze scores kan de student zien welke domeinen hij of zij beheerst en op welke domeinen hij of zij zich nog kan verbeteren. Dit vormt een belangrijk hulpmiddel voor de student om samen met de docent een herkansingsstrategie te ontwikkelen. Daarnaast is het voor de student mogelijk om de gemaakte toets onder examencondities in te zien. Zie voor verdere informatie paragraaf Toetsinzage. 13

14 4 Afname 4.1 Toetsomgeving De landelijke kennistoets wordt op de hogeschool in digitale vorm afgenomen in een beveiligde omgeving. Zolang de toets loopt, is het niet mogelijk om internet of andere computerprogramma s te gebruiken. 4.2 Legitimatie De student legitimeert zich door middel van een rijbewijs, paspoort of identiteitskaart. Een collegekaart is geen geldig legitimatiebewijs. 4.3 Inloggen De surveillanten delen bij de start van de toetsafname aan elke student een persoonlijke inlogbrief uit. Deze inlogbrief bevat een inlognaam, wachtwoord en de url voor de toets. Deelnemen onder een andere identiteit en/of inlognaam is niet toegestaan. De inlogbrief moet na afloop weer ingeleverd worden bij de surveillant. 4.4 Storing Bij een storing blijven de gegeven antwoorden opgeslagen. Na opnieuw inloggen kan de student weer verder waar hij of zij gebleven was. 4.5 Toetsduur De toetsduur bedraagt 2 uur en start zodra het eerste blok met vragen over de achtergrond van de student afgesloten is. De surveillant geeft tweemaal informatie over de nog beschikbare reguliere toetstijd. Een half uur voor afsluiting van de toets en als de laatste vijf minuten ingaan. Het gaat hier om een indicatie. De individuele beschikbare toetstijd die wordt weergegeven bovenaan het toetsscherm is leidend. 4.6 Toegestane hulpmiddelen Jassen, tassen, horloges, telefoons en andere middelen waarmee elektronische informatieoverdracht mogelijk is, moeten buiten het toetslokaal blijven of vóór in de toetsruimte. De student neemt zelf een pen en/of potlood mee. De surveillant reikt kladpapier uit en neemt het na afloop weer in om het te vernietigen. De student mag na afloop niets meenemen waarop informatie over de vragen staat. 14

15 4.7 Toetsblokken De toets is opgebouwd uit een aantal blokken: Blok Onderwerp Aantal vragen Blok 1 Vragen over de achtergrond van de student Blok 2 Tijdvak 1. Tijd van jagers en boeren 4 vragen Blok 3 Tijdvak 2. Tijd van Grieken en Romeinen 6 vragen Blok 4 Tijdvak 3. Tijd van monniken en ridders 7 vragen Blok 5 Tijdvak 4. Tijd van steden en staten 8 vragen Blok 6 Tijdvak 5. Tijd van ontdekkers en hervormers 11 vragen Blok 7 Tijdvak 6. Tijd van regenten en vorsten 12 vragen Blok 8 Tijdvak 7. Tijd van pruiken en revoluties 14 vragen Blok 9 Tijdvak 8. Tijd van burgers en stoommachines 14 vragen Blok 10 Tijdvak 9. Tijd van wereldoorlogen 16 vragen Blok 11 Tijdvak 10. Tijd van televisie en computers 14 vragen Het eerste blok bestaat uit een aantal vragen over de achtergrond van de student. De antwoorden op deze vragen tellen niet mee bij het bepalen van de uitslag van de toets. De toetstijd begint te lopen na het afronden van dit blok. Niet elk blok kost evenveel tijd om te maken. 4.8 Toetsscherm De student kan naar iedere gewenste vraag binnen een blok navigeren. Daar zijn drie knoppen voor: knop Vorige (vorige vraag) knop Volgende (volgende vraag) knop Examennavigator (een vraag kiezen) 15

16 Wanneer de student op de knop Naar het volgende blok klikt, dan wordt het blok afgesloten. Als niet alle vragen binnen het blok beantwoord zijn, wordt de student hiervoor gewaarschuwd. Pas als alle vragen zijn beantwoord, kan de student door naar het volgende blok. Via de Examennavigator kan de student zien welke vragen uit een blok nog niet beantwoord zijn. Terugkeren naar een eenmaal afgesloten blok is niet mogelijk. De overgang van het ene blok naar een ander blok kan enkele seconden in beslag nemen. De student kan een vraag markeren door te klikken op het vlag-icoon onderaan het scherm. Dit kan bijvoorbeeld makkelijk zijn bij twijfel over een gegeven antwoord of als de student later nog extra aandacht aan de desbetreffende vraag wil besteden. De gemarkeerde vragen zijn terug te vinden in de Examennavigator. Door nogmaals te klikken op het vlag-icoon wordt de markering opgeheven. Rechts bovenaan het scherm is een timer afgebeeld met de tijd die nog rest tot afsluiting van de toets. De balk toont de voortgang: het aantal beantwoorde vragen ten opzichte van het totaal aantal vragen. Hier is ook weergegeven in welk blok de student zich bevindt. En boven de toetsvraag is te zien bij welke vraag de student is ten opzichte van het totaal aantal vragen in het betreffende toetsblok. Met twee knoppen rechts bovenin het scherm kan de student de leesbaarheid vergroten: om het lettertype te vergroten om het contrast te verhogen Als de student zich in het laatste blok bevindt, dan verschijnt rechts onderaan de knop Toets beëindigen. Deze knop dient de student te gebruiken om de toets af te sluiten. Het kan enkele seconden duren voordat de toets daadwerkelijk afgesloten is. Na afsluiting zijn de antwoorden opgeslagen en niet meer te wijzigen. Als de beschikbare toetstijd is verlopen, wordt de toets automatisch afgesloten. Vragen die tijdens de toets niet zijn beantwoord, gelden dan als fout. 4.9 Verlaten toetsruimte De student mag in verband met laatkomers de eerste dertig minuten de toetsruimte niet verlaten. Laatkomers mogen tot dertig minuten na aanvang van de toets nog naar binnen. Gedurende de toets mag de student de toetsruimte niet tijdelijk verlaten. Ook niet om naar de wc te gaan. Alleen als de student vanwege een medische aandoening vooraf toestemming heeft gekregen van de examencommissie, mag hij of zij onder begeleiding van een surveillant het lokaal tijdelijk verlaten Voorzieningen voor studenten met een functiebeperking Alle studenten kunnen gebruik maken van de algemene schermaanpassingen: het vergroten van de letters en het veranderen van het contrast. Daarnaast hebben sommige studenten recht op extra toetstijd. De examencommissie van de opleiding beslist daarover en kan de tijdsduur verlengen met 30 minuten. Het verzoek tot tijdsduurverlenging moet door de examencommissie gelijktijdig met de aanmelding ingediend worden. 16

17 5 Uitslag 5.1 Uitslagverstrekking De student ontvangt via de eigen opleiding uiterlijk 24 werkdagen na afloop van de toetsperiode de uitslag van de landelijke kennistoets. De uitslag bestaat uit het cijfer, de totaalscore en de domeinscores. Voor het bepalen van de werkdagen wordt gebruik gemaakt van het overzicht schoolvakanties, zoals dat jaarlijks wordt gepubliceerd op de website van de rijksoverheid. 5.2 Cesuur Het is vooraf niet te zeggen wanneer de student een voldoende heeft. Na de toetsafname vindt een intensief proces plaats waarin de resultaten van de toets worden geanalyseerd en beoordeeld. De vaststelling van de uitslag van de landelijke kennistoetsen heeft een wetenschappelijke basis. De cesuurbepaling van de toets vindt uiterst zorgvuldig plaats. Eerst wordt de betrouwbaarheid van de toets vastgesteld en wordt de psychometrische kwaliteit van iedere vraag afzonderlijk bekeken. Wanneer de analyses daartoe aanleiding geven, kan een vraag achteraf uit de toets verwijderd worden of kan er nog een alternatief goed gerekend worden. Vervolgens bepaalt het normeringspanel de moeilijkheidsgraad van de toets: wat is de ondergrens voor een voldoende. In het normeringspanel zijn vakdocenten van de hogescholen en leraren uit het werkveld vertegenwoordigd. In het geval van de pabo-vakken gaat het om leraren uit het basisonderwijs. Bij de tweedegraads lerarenopleidingen gaat het om leraren uit het voortgezet onderwijs en het mbo. Het cesuuradvies wordt goedgekeurd door de onafhankelijke Raad voor Kwaliteitsborging Landelijke Kennistoetsen en vervolgens wordt het vastgesteld door de vaststellingscommissie. De vaststellingscommissie bestaat uit afgevaardigden van de examencommissies van de hogescholen. 5.3 Toetsinzage Na de uitslagverstrekking is het voor de student mogelijk om zich binnen een bepaalde periode aan te melden voor toetsinzage in Den Haag. De student ziet per vraag wat hij of zij geantwoord heeft, of het gegeven antwoord correct is en wat het juiste antwoord is. Er is geen inhoudelijke toelichting. Inschrijven kan via de website Beroep Mocht de student het ondanks het zorgvuldige proces rondom de uitslagbepaling niet eens zijn met de uitslag, dan kan hij of zij tegen de uitslag van de toets beroep aantekenen. Dit dient de student te doen binnen zes weken na datum publicatie uitslag aan de student bij de toegankelijke faciliteit van de eigen hogeschool conform de procedures en reglementen van de eigen opleiding. 5.5 Geldigheidsduur De geldigheidsduur van de uitslag van de digitale landelijke kennistoetsen is bepaald op vijf jaar nadat de uitslag is opgenomen in de studentenadministratie van de hogeschool. Binnen deze periode gelden behaalde resultaten bij overstap ook op een andere hogeschool. 17

18 Bijlage Onderwijs- en examenregeling Landelijke kennistoetsen lerarenopleidingen Studiejaar

19 Onderdeel 1 (Algemeen: geldt voor opleidingen tot leraar voortgezet onderwijs en leraar basisonderwijs, hierna ook te noemen tweedegraads lerarenopleidingen en pabo) Inleiding landelijke kennisbases en kennistoets lerarenopleidingen In 2008 hebben de lerarenopleidingen van de hogescholen met de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de Meerjarenafspraak Krachtig Meesterschap afgesloten. In die overeenkomst staat het verhogen van de kwaliteit van de lerarenopleidingen centraal. Zoals afgesproken in de meerjarenafspraak heeft elke lerarenopleiding een kennisbasis opgesteld die in een landelijk examen wordt getoetst. Aan iedere landelijke kennistoets is tenminste één studiepunt verbonden. Onder het gebruik van de term kennistoets wordt verstaan tentamen zoals bedoeld in de WHW. Elke student van een lerarenopleiding, tweedegraads of pabo, moet geslaagd zijn voor de landelijke kennistoets (tweedegraads) of landelijke kennistoetsen (pabo) voordat hij of zij gediplomeerd de opleiding kan verlaten. De hogescholen ontwikkelen kennisbases en kennistoetsen gezamenlijk in eigen beheer. Er is per lerarenopleiding een landelijke kennisbasis samengesteld. De vragen van de kennistoets gaan over die kennisbasis. Tijdens de opleiding wordt deze kennisbasis behandeld. De opleiding bereidt de student voor op de kennistoets(en). Meer informatie over de landelijke kennisbasis en de landelijke kennistoets lerarenopleidingen is te vinden op Daar zijn ook de landelijke kennisbasis en een voorbeeldtoets te vinden, evenals een toetsgids per vak dat een landelijke toets kent. De organisatie 10voordeleraar De organisatie 10voordeleraar is door de lerarenopleidingen belast met de organisatie van de ontwikkeling van kennisbases, toetsvragen, de digitale toets en de totstandkoming van de uitslag. De digitale toetsen worden op de hogescholen afgenomen. De hogescholen met lerarenopleidingen en de organisatie 10voordeleraar zorgen er samen voor dat de landelijke kennistoetsen objectief en betrouwbaar zijn. Om te zorgen dat studenten, bij welke hogeschool zij hun opleiding ook volgen, dezelfde kansen hebben, hanteren alle hogescholen dezelfde regels: de Onderwijsen examenregeling landelijke kennistoetsen lerarenopleidingen. Hierin staan de relevante regels voor studenten. Voor de landelijke kennistoetsen lerarenopleidingen gaan de bepalingen van deze Onderwijs- en examenregeling landelijke kennistoetsen lerarenopleidingen boven de regels die gelden voor de overige toetsen van de opleiding. 19

20 Met betrekking tot deze Onderwijs- en examenregeling landelijke kennistoetsen lerarenopleidingen is een bindingsbesluit genomen in de Algemene Vergadering Vereniging Hogescholen van 31 maart Om het landelijke, uniforme karakter van de landelijke kennistoets te waarborgen, volgen hogescholen de landelijke afspraken met betrekking tot deelname, de aanmelding voor de toets, de toetsafname en bekendmaking van de resultaten. Dat houdt onder andere in dat hogescholen verplicht zijn om de toetsen te plannen in de overeengekomen tijdsloten. Toetsafnames buiten de overeengekomen tijdsloten zijn niet mogelijk. Vanwege het landelijke karakter van de landelijke kennistoetsen leraren opleidingen kunnen er specifieke maatregelen getroffen worden. Het gaat hierbij om de volgende maatregelen (niet limitatief): 1. Er kan, op initiatief van de betrokken hogeschool of 10voordeleraar, besloten worden dat de betrokken hogeschool niet kan deelnemen aan een toetsafname. Een dergelijke maatregel kan bijvoorbeeld genomen worden als de betrokken hogeschool niet een veilige toetsafname kan garanderen. Hierover worden de studenten door de betrokken hogeschool voorafgaand aan de toetsafname geïnformeerd. Deze hogeschool kan deelnemen aan de eerstvolgende toetsafname. Studenten dienen zich hiervoor opnieuw in te schrijven; 2. Als de toetsafname op het overeengekomen tijdstip is verstoord, zal door 10voordeleraar een nieuwe datum voor deze toetsafname worden bepaald. Deze nieuwe toetsafname vindt vervolgens idealiter plaats binnen de toetsweek of toetsweken van de eerder geplande toetsafnamedatum doch uiterlijk binnen 4 werkweken na de eerder geplande toetsafnamedatum. De betrokken hogeschool informeert de studenten hierover; 3. In het geval van fraude 1 met de landelijke kennistoetsen kunnen er maatregelen op landelijk niveau genomen worden. Zo kan bijvoorbeeld de toetsafname uitgesteld worden. Er wordt in dat geval een nieuw toetsmoment gepland, uiterlijk binnen 4 werkweken na de eerder geplande toetsafnamedatum. De betrokken hogeschool informeert de studenten hierover; 4. Er kan besloten worden dat, bijvoorbeeld bij identiteitsfraude (een student heeft deelgenomen onder een andere naam dan die van de student zelf) de uitslag van de landelijke kennistoets niet wordt verstrekt. Het besluit daartoe 1 In het kader van de landelijke kennistoetsen lerarenopleidingen wordt onder fraude in ieder geval verstaan: a. wanneer tijdens of na een toetsafname geconstateerd wordt dat de student gebruik maakt, of gebruik heeft gemaakt van hulpmiddelen waarvan de raadpleging niet uitdrukkelijk is toegestaan; b. wanneer tijdens of na een toetsafname geconstateerd wordt dat de student kijkt of gekeken heeft naar/op/in het werk van (een) andere student(en); c. wanneer tijdens of na een toetsafname geconstateerd wordt dat de student aanleiding/mogelijkheden heeft gegeven aan andere studenten zijn of haar werk in te zien; d. wanneer tijdens of na een toetsafname geconstateerd wordt dat de student tijdens de toetsafname informatie geeft of heeft gegeven aan andere studenten over de inhoud en uitwerking van de landelijke kennistoets; e. wanneer tijdens of na een toetsafname geconstateerd wordt dat de student tijdens de toetsafname onjuiste of valse informatie geeft of heeft gegeven over zijn of haar identiteit; f. wanneer tijdens of na een toetsafname geconstateerd wordt dat de student zich door iemand anders heeft laten vertegenwoordigen; g. het zich voor de datum of het tijdstip waarop de toetsafname zal plaatsvinden, in het bezit stellen van de vragen of opgaven van de desbetreffende kennistoets. 20

21 wordt uiterlijk 5 werkweken na de datum van de toetsafname genomen. De betrokken hogeschool informeert de student(en) hierover; 5. Indien er bij studenten fraude wordt geconstateerd, is de examencommissie van de lerarenopleiding in kwestie bevoegd maatregelen te nemen jegens de betrokken student. Regels voor aanmelding, deelname en uitslag 1. Een student meldt zich bij de eigen opleiding digitaal aan voor deelname aan de kennistoets en ontvangt daarvan een bevestiging. 2. In het geval een aangemelde student niet deelneemt aan de toets dan geldt de aanmelding als een toetsdeelname. 3. De landelijke kennistoetsen worden op de hogeschool en alleen in digitale vorm afgenomen. Voor studenten met een handicap of chronische ziekte waardoor het afleggen van de toets onder de standaardafnamecondities duidelijk negatief wordt beïnvloed, kan de examencommissie verzoeken de tijdsduur van de toetsafname te verlengen. De lettergrootte en het contrast van het beeldscherm kunnen vergroot worden. Het verzoek tot tijdsduurverlenging moet door de examencommissie gelijktijdig met de aanmelding ingediend worden. 4. De geldigheidsduur van de uitslag van de digitale landelijke kennistoetsen is bepaald op vijf jaar nadat de uitslag is opgenomen in de studentenadministratie van de hogeschool. Binnen deze periode gelden behaalde resultaten bij overstap ook op een andere hogeschool. 5. De opleiding ontvangt van 10voordeleraar 21 werkdagen na afloop van de toetsperiode een overzicht van de resultaten (inclusief een cijferlijst) van de studenten die hebben deelgenomen aan de toets. De opleiding deelt de student het behaalde cijfer mee uiterlijk drie werkdagen nadat de hogeschool het overzicht van de resultaten van 10voordeleraar heeft ontvangen. 10voordeleraar hanteert voor het bepalen van wat werkdagen en vakantieweken zijn het schoolvakantieoverzicht, zoals dat jaarlijks wordt gepubliceerd op de website van de rijksoverheid: onderwerpen/schoolvakanties/. 6. Nadat de uitslag van een landelijke kennistoets bekend is gemaakt, kunnen studenten die hun toets willen inzien zich aanmelden op de website De inzage vindt plaats op een locatie die door 10voordeleraar wordt vastgesteld. Bij de inzage is er geen inhoudelijke toelichting. De reiskosten voor de inzage komen voor rekening van de student. 7. Beroep: Studenten kunnen tegen de uitslag van de toets beroep aantekenen. Dat moet binnen 6 weken na datum publicatie uitslag aan de student en wel bij de toegankelijke faciliteit (ook wel Loket of Klachtenloket genoemd) van de eigen hogeschool conform de procedures en reglementen van de eigen opleiding. Regels voor de toetsafname Bij de afname van de landelijke kennistoets gelden de volgende regels: 1. Studenten moeten zich legitimeren door middel van een rijbewijs, paspoort of identiteitskaart. Jassen, tassen, horloges, telefoons en andere middelen 21

22 waarmee elektronische informatieoverdracht mogelijk is, moeten buiten het toetslokaal blijven, of vóór in de toetsruimte. 2. De surveillanten delen nadat de student achter de computer is gaan zitten aan elke student zijn of haar inlogbrief uit. Deze inlogbrief bevat een unieke inlognaam (deelnemer ID), een uniek wachtwoord en de URL voor de toets. Deelnemen onder een andere identiteit / inlognaam is niet toegestaan. 3. Studenten moeten minimaal 30 minuten blijven zitten alvorens ze de toetsruimte mogen verlaten. De toets moet in alle gevallen afgerond worden vóór het voor de toets vastgestelde eindtijdstip. 4. Studenten mogen geen andere dan de toegestane hulpmiddelen gebruiken. De toegestane hulpmiddelen staan vermeld in de toetsgids van de landelijke kennistoets. 5. Bij het afsluiten van de toets moet de student de toets daadwerkelijk afsluiten (knop toets beëindigen ) en uitloggen. De inlogcode, het kladpapier en eventueel andere uitgereikte hulpmiddelen moeten weer ingeleverd worden. 6. Studenten mogen niets meenemen waarop informatie over de vragen staat. 7. Alle gangbare regels van het tentamenreglement van de hogeschool zijn van toepassing voor zover ze niet in strijd zijn met deze regels voor de landelijke kennistoetsen. Onderdeel 1a (Specifiek: geldt voor de bacheloropleidingen tot leraar voortgezet onderwijs van de tweede graad, hierna ook te noemen tweedegraads lerarenopleidingen) Vooraf: 1. Voor de tweedegraads lerarenopleidingen Nederlands, Engels, Duits, Frans, Geschiedenis, Aardrijkskunde, Algemene economie, Bedrijfseconomie, Maatschappijleer, Gezondheidszorg en welzijn, Omgangskunde, Wiskunde, Natuurkunde, Scheikunde en Biologie geldt het volgende: de vakdidactische en vakinhoudelijke kennis waarover de startbekwame docent moet beschikken, is vastgelegd in de kennisbases die landelijk zijn overeengekomen. 2. Per studiejaar zijn er twee toetsrondes. Hogescholen die de desbetreffende lerarenopleiding aanbieden, zijn verplicht deze twee toetsrondes in een studiejaar te faciliteren. Toetsdata worden voor aanvang van het studiejaar gepubliceerd. Artikel 1 Voor de tweedegraads lerarenopleiding Nederlands, Engels, Geschiedenis, Aardrijkskunde, Algemene economie, Bedrijfseconomie, Wiskunde en Natuurkunde geldt dat een digitale kennistoets onderdeel uitmaakt van de opleiding. Aan deze kennistoets is tenminste één studiepunt verbonden. 2 a. Aan deze toets moeten alle studenten en cursisten meedoen die vanaf het studiejaar ingestroomd zijn. Alleen studenten vermeld in artikel 1 sub b zijn uitgesloten van deelname. 2 Een aantal hogescholen heeft gekozen de kennistoets deel uit te laten maken van een grotere onderwijseenheid of eenheid van leeruitkomsten. In deze gevallen is de kennistoets voorwaardelijk voor het behalen van die onderwijseenheid of eenheid van leeruitkomsten. 22

23 b. Studenten van een kopopleiding met een vooropleiding die vermeld staat in de verwantschapstabel (zie artikel 6a.1 van de Regeling Studiefinanciering 2000) zijn uitgesloten van deelname aan de landelijke kennistoets. c. Voor studenten die voor zijn gestart met de betreffende opleiding, maar hun inschrijving bij een opleiding hebben onderbroken door uitschrijving, geldt de datum van hernieuwde inschrijving als datum van instroom. Artikel 2 Voor de tweedegraads lerarenopleiding Duits, Frans, Maatschappijleer, Omgangskunde, Gezondheidszorg en welzijn, Biologie en Scheikunde geldt dat een digitale kennistoets onderdeel uitmaakt van de opleiding. Aan deze kennistoets is tenminste één studiepunt verbonden. 3 a. Aan deze toets moeten alle studenten en cursisten meedoen die vanaf het studiejaar ingestroomd zijn. Alleen studenten vermeld in artikel 2 sub b zijn uitgesloten van deelname. b. Studenten van een kopopleiding met een vooropleiding die vermeld staat in de verwantschapstabel (zie artikel 6a.1 van de Regeling Studiefinanciering 2000) zijn uitgesloten van deelname aan de landelijke kennistoets. c. Voor studenten die voor zijn gestart met de betreffende opleiding, maar hun inschrijving bij een opleiding hebben onderbroken door uitschrijving, geldt de datum van hernieuwde inschrijving als datum van instroom. Artikel 3 Er kan pas deelgenomen worden aan de digitale landelijke kennistoets als de student: a. het propedeutisch examen met goed gevolg heeft afgelegd en b. tenminste 65% van de studiepunten heeft behaald behorende bij de onderwijseenheden van de kennisbasis en c. deze studieresultaten in het cijferregistratiesysteem van de studentenadministratie zijn verwerkt. d. Wanneer de opleiding geen propedeutisch examen kent, geldt lid a van dit artikel niet. Artikel 4 Een student mag, mits voldaan is aan de voorwaarden voor deelname, elk studiejaar maximaal twee keer deelnemen aan een digitale landelijke kennistoets. Artikel 5 Vanaf het studiejaar geldt voor de tweedegraads lerarenopleiding Engels dat het behalen van het Certificate of Proficiency in English (CPE) onderdeel is van de toetsing in het kader van 10voordeleraar. Vanaf het studiejaar geldt voor de tweedegraads lerarenopleiding Duits, Frans en Spaans dat een landelijk overeengekomen internationale toets onderdeel is van de toetsing in het kader van 10voordeleraar. Het betreft achtereenvolgens het Goethe-Zertifikat, de Test de Connaissance du Français (TCF) en het Diploma 3 Een aantal hogescholen heeft gekozen de kennistoets deel uit te laten maken van een grotere onderwijseenheid of eenheid van leeruitkomsten. In deze gevallen is de kennistoets voorwaardelijk voor het behalen van die onderwijseenheid of eenheid van leeruitkomsten. 23