Welk gekleurd masker staat bij jou op de cover van dit boek? Geel, groen, turkoois? Wat die kleur ook is: laat je ware aard zien! Maar wacht gooi dat

Transcriptie

1 Welk gekleurd masker staat bij jou op de cover van dit boek? Geel, groen, turkoois? Wat die kleur ook is: laat je ware aard zien! Maar wacht gooi dat masker niet meteen weg. Soms heb je er een met een bepaalde kleur nodig. Waarom? Lees maar. 4 5

2 WAAROM DIT BOEK? De laatste jaren neemt de aandacht voor de cultuur binnen organisaties sterk toe. Dat is ook logisch. Natuurlijk zijn processen en systemen essentieel om een organisatiestrategie uit te voeren, maar daar lag in het verleden wel heel zwaar de nadruk op. Zeker als je bedenkt dat de cultuur binnen een organisatie van grote invloed is op het realiseren van die strategie. In een wereld die in sneltreinvaart verandert, is het voor veel organisaties aanpassen of het speelveld verlaten. Passen daar nog de managementtheorieën bij die zijn gebaseerd op een relatief stabiele omgeving? Nee dus. We hebben een organisatiecultuur nodig die meteen kan inspelen op voortdurend wijzigende omstandigheden. En die cultuur begint bij jou. Het gaat in dit boek om de mens binnen de organisatie. Niet om de human resource. Dan is het meer dan prettig als je weet wat de aard van iemands beestje is. Of je nu manager of ondernemer bent, denker of doener. En in hoeverre jouw beestje lijkt op de andere beestjes om je heen. Of juist niet. En dat beestje gaan we nu blootleggen! Van wie? Van jou! Tuurlijk niet. Tuurlijk wel. Kennis over de specifieke aard van jouw beestje maakt je completer. Completer omdat je begrijpt hoe je evenwicht vindt tussen belangrijke en minder belangrijke zaken in het leven. Echt?... Ik? Ja, zeker... Jij! Tuurlijk niet. Tuurlijk wel! 6 7

3 INHOUD Valkuilen bij anders denken Het niet-herkennen van triggers Dunning-krugereffect Godcomplex Principe 4. Pauzeren Druk nu de pauzeknop in Vanuit verschillende kleuren pauzeren Inleiding Inzicht in jezelf en begrijp de ander Anders denken, pauzeren en anders doen Wat leren we van Einstein? DEEL 1: WAT WIL HET BEESTJE NU ECHT? De theorie van Graves: wat wil je? Principe 1. Inzicht in jezelf Waarom doen we wat we doen? Waar vind ik mijn drijfveren? Je bent niet alleen rood, geel of groen Principe 2. Begrijp de ander Perceptie versus realiteit Begrijp je omgeving Kleuren en culturen Welk type ben jij? DEEL 2: HET GEWOONTEGEDRAG VAN JOUW BEESTJE Principe 3. Anders denken Anders denken, hoe werkt dat in onze hersenen? Pavlov, stimulus en respons Gewoontegedrag doorbreken Principe 5. Anders doen Er brandt altijd licht in ons hoofd Knowing-doing gap Valkuilen bij anders doen Procrastinatie Het ontbreken van een blauwe aanpak Te veel uitgaan van je eigen drijfveren DEEL 3: HIGH PERFORMANCE Vanuit organisatieperspectief Highperformance-organisatie Ontwikkel een passende cultuur En nu vanuit teamperspectief Samenwerking vanuit de drijfveren Effectief leiderschap Highperformance-gedrag De aard van het beest Bijlagen De zeven kleuren in de praktijk Verhalen uit het echte (bedrijfs)leven Inspiratiebronnen

4 VOOR WIE IS DIT BOEK? Dit boek is geschreven voor de professional die nog beter wil worden. En voor de resultaatgerichte manager of directeur die met zijn afdeling of organisatie stappen vooruit wil zetten. De denker zal zijn inhoudelijke kennis verder kunnen verrijken en nieuwe inzichten opdoen. De doener krijgt praktische tips en voorbeelden om de theorie direct in praktijk te brengen. De gevoelsmens leert zijn sociale omgeving en de daarbij behorende emoties beter te begrijpen. Of je nu een teamplayer bent of liever je eigen koers vaart, het lezen van dit boek stelt je in staat om echt vooruit te komen. OVER DE AUTEURS VAN DIT BOEK Die hebben jarenlange ondernemerservaring door de exploitatie van bedrijven op het gebied van uitzenden, werving & selectie en executive search. Ook hebben ze een euregionale vacaturebank in de markt gezet. Ze zijn zelfs actief geweest met een innovatieve heitje-voor-karweitjewebsite. Sommige projecten zijn niet succesrijk geweest, maar Avance Werving & Selectie is een gevestigde naam die al meer dan twintig jaar bestaat. De auteurs hebben hun inzichten over succesvolle individuen, teams en organisaties ondergebracht in het bedrijf MyDrives MyHabits. Deze inzichten zijn aan de hand van vijf leidende principes gebundeld in dit boek. De auteurs wijzen erop dat dit een praktijkboek is en geen wetenschappelijk werk waarin hun persoonlijke visie centraal staat. Heb je tips na het lezen van dit boek? Of wil je je eigen inzichten delen? Dat kan. Graag zelfs. De auteurs zijn bereikbaar via en 10 11

5 INLEIDING Wat weet je echt van jezelf? Dit boek draagt eraan bij dat je straks een ruimere kijk hebt op wie je bent, op de mensen om je heen en zelfs op de wereld waarin we met zijn allen bewegen. Je hebt dan namelijk geleerd om anders te denken. Omdat je onder meer via het ijsbergmodel in dit boek inzicht hebt gekregen in de opbouw van je eigen, unieke persoonlijkheid. Maar anders denken kan niet zonder anders doen. Alleen dan ben je in staat om zakelijk maar ook privé het meeste voordeel te halen uit de specifieke aard van jouw beestje. Waarom je daar iets aan hebt? Omdat meer kennis over de specifieke aard van jouw beestje je completer maakt. Dat geldt voor ieder mens en elke organisatie die een highperformance-prestatie nastreven. Daarbij is een highperformanceprestatie de naam geeft het al aan een uitzonderlijk goede prestatie, een verrichting die echt het verschil maakt. Je wordt completer omdat je begrijpt hoe je wantrouwen en onbegrip kunt inruilen voor vertrouwen en respect. Completer omdat je evenwicht vindt tussen belangrijke en minder belangrijke zaken in het leven. Completer ook omdat je beseft dat je een positieve wending kunt geven aan een leefbare leefwereld door daarin je eigen verantwoordelijkheid te nemen. Dan dit nog: anders denken en anders doen betekent niet iemand anders zijn. Je blijft in de kern wie je altijd al was en altijd zult blijven. Verdiep je in dit boek en ontdek hoe je nog beter kunt presteren en verrassende, zelfs uitzonderlijke resultaten kunt behalen. Om alvast te beginnen met een inzicht: de aard van een beestje herken je niet aan wat iemand zegt. Je krijgt misschien een eerste idee als je ziet wat iemand doet. Maar je leert de ware aard van het beestje pas echt goed kennen als je kijkt naar wat iemand voortdurend en dus steeds weer opnieuw doet

6 INZICHT IN JEZELF, BEGRIJP DE ANDER ANDERS DENKEN, PAUZEREN EN ANDERS DOEN Een kleurentheorie zorgt voor een gezamenlijke spreektaal. Aan de hand van wat in de inleiding staat, hebben we vijf principes benoemd die meteen ook de rode draad vormen van dit boek. Deze principes hebben we vervolgens gerangschikt op basis van de Gouden Cirkel (Waarom?, Wat? en Hoe?) van Simon Sinek, zodat een helder en logisch verhaal ontstaat. In de inleiding beantwoorden we de waarom-vraag. De eerste twee principes Inzicht in jezelf en Begrijp de ander gaan over de wat-vraag. Wat moet je doen om echt carrière te maken, om specialist te worden binnen je eigen vakgebied of om minder stress te hebben in je privésituatie? De principes 3, 4 en 5 Anders denken, Pauzeren en Anders doen gaan over de hoe-vraag. Hoe kun je de kennis die je hebt opgedaan in praktijk brengen? Als auteurs van dit boek hebben we deze principes geformuleerd op basis van onze jarenlange ondernemerservaring. Doorzie je eigen persoonlijkheid en weet wat je wel en niet wil. Daar gaat het om bij principe 1. Dat klinkt in theorie logisch, misschien wel als een open deur. Maar dan is er altijd nog de praktijk. Vraag maar eens aan iemand wat hij precies wil. Waar hij over vijf jaar staat of wat zijn sterke en zwakke punten zijn. Of probeer jezelf eens helder te beschrijven. De kans is heel groot dat je niet onmiddellijk met een allesomvattend antwoord op de proppen komt. Daarom werken we in dit boek met een kleurentheorie, zodat een gemeenschappelijke spreektaal ontstaat die helpt om te benoemen wat je daadwerkelijk wil. En die je een praktisch handvat geeft om jezelf en je bijbehorende gedrag te begrijpen. Als je dat zelfinzicht eenmaal hebt, ben je klaar voor principe 2: Begrijp de ander. Andere individuen, maar ook teams, je eigen organisatie en zelfs de wereld daarbuiten. Als je je omgeving goed begrijpt en je realiseert dat je door je eigen gekleurde bril kijkt, ontdek je dat je blik en mening heel subjectief zijn. De principes 3, 4 en 5 leren je vervolgens hoe je op een andere manier kunt kijken naar je omgeving. Heb je inzicht in jezelf en begrijp je de ander? En weet je door welke gekleurde bril je kijkt? Dan ben je klaar om de volgende stap te zetten. Je gebruikt dan de kleuren en laat het bijbehorende gedrag zien waar je jezelf gelukkig bij voelt. Maar je verlaat ook je eigen comfortzone, zet nieuwe kleuren in en laat nieuw gedrag zien dat beter past bij de ander en de situatie. In dit boek ontdek je onder meer dat mensen met een stevige rode kleur in de regel snel en daadkrachtig reageren. Toch is het soms beter om niet direct te reageren. Voorbeeld: je maakt een te scherpe opmerking in de richting van een collega als die tijdens een teamvergadering in jouw ogen te lang uitweidt over een bepaald onderwerp. Omgekeerd geldt: als de rode actiekleur ontbreekt in je profiel, is het soms beter om wel direct en daadkrachtig te reageren. Voorbeeld: je zit midden in een uitleg en je wordt abrupt onderbroken door een collega die je dus niet de kans geeft om je verhaal af te maken. Wat belangrijk is: kies de kleur(en) en het bijbehorende gedrag die het beste passen bij een situatie, maar blijf wél je authentieke zelf. Kies het gedrag dat het beste past bij een situatie, maar blijf wél je authentieke zelf

7 AANPASSEN, LUIDT HET DEVIES WAAROM DE VIJF PRINCIPES? Maar waarom blijkt dit in de praktijk allemaal zo lastig te zijn? Waarom vertonen we vaak onbewust ons favoriete gewoontegedrag? Waarom weten we vaak wel dat we iets anders willen, maar doen we het vervolgens niet? Dit heeft alles te maken met ons persoonlijke profiel, met onze intrinsieke motivatie en dus met wat we willen. Zo zijn sommige mensen sterk geïnteresseerd in anders denken, maar zetten ze niet de stap naar anders doen. Bij weer andere individuen is het omgekeerde het geval. Principe 3 en principe 5 zijn gebaseerd op anders denken en anders doen. Daartussen ligt de grootste uitdaging en misschien wel het belangrijkste principe: principe 4 laat zien hoe we ons gewoontegedrag bewust kunnen laten pauzeren. En hoe we het gedrag kunnen kiezen dat het beste past bij een bepaalde situatie. Niet omdat je moet veranderen. Het gaat erom dat je inzicht in jezelf hebt en de ander begrijpt. Tegelijkertijd kom je tot het besef dat je favoriete gewoontegedrag niet in alle situaties succesvol kan zijn. Organisaties, teams en mensen die een highperformance-prestatie neerzetten, begrijpen dat de wereld continu verandert en dat voortdurende aanpassing aan de omgeving cruciaal is. Zij slagen erin om onbegrip en wantrouwen om te zetten in vertrouwen en wederzijds respect. Zodat minder stress ontstaat en mensen beter samenwerken. Dat kan binnen een gezin of team zijn, maar ook binnen een organisatie- of andere cultuur. Succesvolle mensen begrijpen als geen ander hun eigen persoonlijkheid én die van anderen. Door steeds bewust het passende gedrag te kiezen in een bepaalde situatie en door gewoontegedrag te doorbreken brengen ze zichzelf en hun omgeving voortdurend positief in beweging. Om dat doel te bereiken, zijn de vijf principes in dit boek leidend: WAT LEREN WE VAN EINSTEIN? Ergens in 1932 loopt Einstein met zijn assistent over de universiteitscampus. De jaarlijkse natuurkunde-examens zijn zojuist afgenomen. De assistent die de stapel met examens onder zijn arm draagt vraagt: Mijnheer Einstein, als ik het natuurkunde-examen zo bekijk, dan geloof ik dat u dezelfde vragen aan dezelfde groep studenten heeft gesteld als vorig jaar. Dat klopt, zegt Einstein. De assistent: Hoe kunt u dat nu doen? Einstein zegt dan: Beste assistent. De vragen zijn weliswaar nog steeds hetzelfde, maar de antwoorden zijn intussen veranderd. Wat in 1932 gold, geldt tegenwoordig nog steeds. Misschien nog wel meer. Hieruit leren we dat wat ons tot hier heeft gebracht, geen garantie is voor succes in de toekomst. Als je resultaten wil behalen die je nog nooit hebt behaald, zul je iets moeten doen wat je nog nooit hebt gedaan. Daar gaat het om. Je zult dus uit je comfortzone moeten stappen en je gewoontegedrag moeten loslaten om nieuw gedrag te kunnen vertonen. Inzicht in jezelf Begrijp de ander Anders denken Pauzeren Anders doen 16 17